Κόντρα τρόικας - κομμάτων: Ιδιωτικές τράπεζες θέλουν οι δανειστές - Κρατικοποίηση ΠΑΣΟΚ - ΝΔ

ΚΟΝΤΡΑ ξέσπασε μεταξύ τρόικας και ελληνικών κομμάτων για τις τράπεζες, με τους μεν να εμπιστεύονται πιο πολύ τις διοικήσεις τους από το δημόσιο και τους δε να επιζητούν την κρατικοποίησή τους, μετά το PSI.

ΠΑΡΑ τη σαφή θέση που πήρε η τρόικα στην τελευταία έκθεσή της για την ελληνική οικονομία σε σχέση με τον τρόπο στήριξης του κλάδου, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο ο έλεγχός τους να περάσει στο κράτος, στα κόμματα εκφράζονται αντίθετες απόψεις.

Τόσο στο ΠΑΣΟΚ όσο και στη Νέα Δημοκρατία κυρίαρχη είναι η άποψη ότι οι τράπεζες θα πρέπει να ενισχυθούν με αντάλλαγμα κοινές μετοχές με δικαίωμα ψήφου, ώστε η εκάστοτε κυβέρνηση να μπορεί να διορίζει τις διοικήσεις τους.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ είναι οι τοποθετήσεις του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Γ. Παπανδρέου την Πέμπτη, ο οποίος μιλώντας στην κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος τάχθηκε υπέρ της ανακεφαλαιοποίησης του κλάδου με κοινές μετοχές.

ΕΚΠΛΗΞΗ αποτέλεσε και η ομιλία του υπουργού Οικονομικών κ. Ευ. Βενιζέλου, ο οποίος ενώ την Τετάρτη στη Βουλή ανέλυε εναλλακτικά σενάρια με εργαλεία άνευ δικαιώματος ψήφου, μία ημέρα αργότερα τάχθηκε και εκείνος υπέρ της κρατικοποίησης.

Τα επιχειρήματα των τραπεζών

ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ εκτιμούν ότι η ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας και η έξοδος από την ύφεση έχουν ως προϋπόθεση τη ανασύνταξη του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και τη δυνατότητά του να χρηματοδοτήσει την αναπτυξιακή διαδικασία.

Η ΤτΕ έχει αναλάβει για το σκοπό αυτό σειρά πρωτοβουλιών, με τελικό στόχο την αποκατάσταση της αξιοπιστίας του τραπεζικού συστήματος έναντι των αγορών και των επενδυτών, και εντέλει της πιστοληπτικής του ικανότητας.

ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ αυτές εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο της ενίσχυσης του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος που βρίσκεται σε εξέλιξη με βάση τους κανόνες της ΕΒΑ, όπως διαμορφώθηκαν με τα δεδομένα της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης και της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους.

ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ αυτό, απαιτείται αυξημένη κεφαλαιακή επάρκεια που για την Ελλάδα προβλέπει ότι έως τον Ιούνιο οι τράπεζες θα πρέπει να έχουν κεφάλαια CoreTier1 9% (με βάση τους κανόνες της ΕΒΑ), και το ποσοστό θα πρέπει να ανέβει στο 10% στα μέσα του 2013.

ΓΙΑ ΝΑ προσδιοριστούν οι κεφαλαιακές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών θα ληφθούν υπόψη όχι μόνον τα αποτελέσματα του PSI αλλά και ένα πλήθος άλλων παραγόντων, όπως, μεταξύ άλλων, η άσκηση της BlackRock/Bain και τα business plan κάθε τράπεζας, διαμορφώνοντας την ανά τράπεζα τελική εικόνα.

Τα κεφάλαια που δίνει η τρόικα

ΓΙΑ ΤΗΝ ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, η Τρόικα έχει εγκρίνει τη διάθεση 30 δισ. ευρώ, που κατόπιν αυξήθηκαν σε 40 δισ. ευρώ.

ΠΑΝΤΩΣ, οι μέχρι σήμερα ενδείξεις κατατείνουν σε σημαντικά μικρότερες κεφαλαιακές ανάγκες, αθροιστικά για το τραπεζικό σύστημα, ασφαλώς κάτω από τα 30 δισ. ευρώ.

Έως τα τέλη Μαρτίου οι τράπεζες θα καταθέσουν στην ΤτΕ τα σχέδια για τους τρόπους ενίσχυσης της κεφαλαιακής τους βάσης.

Η προέλευση των ζημιών

Οι κεφαλαιακές ανάγκες προκύπτουν από δύο πτυχές:

Α. Το PSI+

Η ΑΠΟΜΕΙΩΣΗ του χαρτοφυλακίου των ομολόγων του ιδιωτικού τομέα, συνολικού ύψους €206 δις, συμφωνήθηκε να είναι 50% στην ονομαστική αξία.

Από το υπόλοιπο 50%, το 15% (του συνόλου) αναμένεται να δοθεί σε διετή ομόλογα του EFSF και το εναπομένον 35% σε 30ετή ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, με μεσοσταθμικό επιτόκιο στην περιοχή του 3,7%. Με βάση τους κανόνες εποπτείας και κεφαλαιακής επάρκειας, τα νέα ομόλογα θα αποτιμηθούν σε τρέχουσες τιμές, με αποτέλεσμα η επιβάρυνση σε όρους καθαρής παρούσας αξίας (NPV) να είναι της τάξης του 70%.

ΓΙΑ ΤΗΝ εκτίμηση της σημερινής επίπτωσης, από το ποσό αυτό, φυσικά, θα πρέπει να αφαιρεθεί η επίπτωση 21% του αρχικού PSI του Ιουλίου, η οποία έχει ήδη εγγραφεί και αποτυπωθεί στα αποτελέσματα των τραπεζών.

Ωστόσο, η πραγματική συνολική επιβάρυνση δεν προσδιορίζεται αποκλειστικά από το ποσοστό του 70% καθώς θα πρέπει να συνυπολογιστούν:

• η φορολογική μεταχείριση των ζημιών (σήμερα προβλέπεται δυνατότητα συμψηφισμού με μελλοντικά κέρδη στη διάρκεια 5ετίας)
• η λογιστική μεταχείριση των ζημιών που εξαρτάται από την κατανομή των ομολόγων στα επιμέρους χαρτοφυλάκια της κάθε τράπεζας

Η τελική πραγματική επιβάρυνση μπορεί έτσι να διαμορφωθεί σε ένα εύρος 58%-65%, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι για τα ομόλογα που θα διακρατηθούν η πραγματική ζημία σε βάθος χρόνου βαίνει μειούμενη όσο πλησιάζει η ωρίμανσή τους.

Β. BlackRock/Bain

Η ΑΣΚΗΣΗ της BlackRock δοκίμασε την αντοχή του δανειακού χαρτοφυλακίου του κάθε τραπεζικού ιδρύματος σε δύο σενάρια (αρνητικό και ακραία αρνητικό) για την επόμενη τριετία, αποτυπώνοντας την ποιότητα του χαρτοφυλακίου ως προς την έκθεση αποκλειστικά στον ιδιωτικό τομέα.

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ της BlackRock θα ληφθούν υπόψη από την Bain&Co και την ΤτΕ για τον προσδιορισμό των κεφαλαιακών αναγκών κάθε τράπεζας, αφού συνεκτιμηθούν επίσης:

• η έκθεση της κάθε τράπεζας σε άλλους κινδύνους του ελληνικού Δημοσίου, πέραν των ομολόγων (π.χ. δάνεια σε δημόσιες επιχειρήσεις, δάνεια σε επιχειρήσεις με εγγύηση του Δημοσίου κ.ά.)
• οι σωρευτικές προβλέψεις που έχει ήδη σχηματίσει κάθε τράπεζα ανάλογα με την πολιτική που ακολούθησε το προηγούμενο διάστημα
• τα εκτιμώμενα κέρδη προ προβλέψεων για την τριετία στην Ελλάδα
• η κερδοφορία θυγατρικών εξωτερικού

Μετά τον προσδιορισμό των κεφαλαιακών αναγκών της, κάθε τράπεζα θα έχει μια σειρά από επιλογές για να φτάσει το όριο του 9% CT1, που περιλαμβάνουν:

• ενεργή διαχείριση των συμμετοχών και/ή πώληση περιουσιακών στοιχείων
• αύξηση κεφαλαίου με συμμετοχή των παλαιών μετόχων
• πρόσβαση στην κρατική βοήθεια

Οι κοινές και προνομιούχες

ΓΙΑ ΤΙΣ τράπεζες, έχει ιδιαίτερη αξία η διαφοροποίηση μεταξύ των κεφαλαιακών αναγκών που προκύπτουν από το PSI+ (που συνδέονται με τον κίνδυνο του ελληνικού Δημοσίου και όχι με τη διαχειριστική λειτουργία των χρηματοπιστωτικών οργανισμών) και εκείνων που οφείλονται στην ποιότητα του χαρτοφυλακίου (BlackRock/Bain), και συνδέονται με τη διαχείριση και την ευθύνη των τραπεζικών ιδρυμάτων.

ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ, όταν επιχειρηματολογούν τα στελέχη τους επισημαίνουν ότι οι ελληνικές τράπεζες που κατέχουν ομόλογα του ελληνικού δημοσίου έχουν διαχρονικά στηρίξει τη χώρα, επενδύοντας σημαντικούς πόρους στη χρηματοδότηση του ελληνικού χρέους.

ΕΠΙΠΛΕΟΝ, υπογραμμίζουν ότι ιδιαίτερα δε σε μια κρίσιμη περίοδο, και ιδίως στη διετία 2007 – 2009 κατά τη διάρκεια της διεθνούς κρίσης, αύξησαν τις θέσεις τους σε ομόλογα, λειτουργώντας σταθεροποιητικά και συμβάλλοντας στην εύρυθμη χρηματοδότηση της οικονομίας, των επιχειρήσεων και του κράτους.

Ως εκ τούτου θεωρούν ότι δεν θα ήταν εύλογο να τιμωρηθούν για την εμπιστοσύνη που έδειξαν στη χώρα και τη βοήθεια που παρείχαν σε μια τόσο κρίσιμη συγκυρία.

ΑΝΤΙΘΕΤΑ, προσθέτουν οι Έλληνες τραπεζίτες χαρακτηριστικά, «άλλοι τραπεζικοί οργανισμοί την ίδια περίοδο πωλούσαν τα Ελληνικά ομόλογα που κατείχαν και άλλοι κάλυπταν τους ελληνικούς κινδύνους των χαρτοφυλακίων τους με CDS». 

Ο κίνδυνος κρατικοποίησης

Για τη δεύτερη κατηγορία, για τις επισφάλειες στα δάνεια, η κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών προβλέπεται να γίνει αποκλειστικά με ενέργειες της κάθε τράπεζας (αύξηση κεφαλαίου από τους μετόχους, διαχείριση assets) και όχι μέσω της κρατικής βοήθειας.

Οι εκδοχές που συζητώνται μόνον για τα κεφάλαια που θα προέλθουν από το κράτος, δηλαδή από το PSI, περιλαμβάνουν διάφορα είδη κεφαλαιακής ενίσχυσης που δεν οδηγούν, όμως, σε μείωση του ποσοστού των σημερινών μετόχων, ούτε σε κρατικοποίηση των τραπεζών, όπως:

• έκδοση νέων μετοχών, κοινών άνευ ψήφου
• έκδοση μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου, που δίνει στο κράτος σταθερή απόδοση στη διάρκειά του, ενώ η τράπεζα διατηρεί το δικαίωμα εξαγοράς, ενώ αν δεν το ασκήσει μετατρέπεται υποχρεωτικά στη λήξη του σε μετοχές
• έκδοση μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου ειδικού τύπου, που έχει τα παραπάνω χαρακτηριστικά και επιπλέον μετατρέπεται υποχρεωτικά σε μετοχές εφόσον τα εποπτικά κεφάλαια της τράπεζας πέσουν κάτω από ένα προσδιορισμένο όριο.

Με τα εργαλεία αυτά κατανέμεται υπέρ του Δημοσίου και των ιδιωτών μετόχων το όφελος από τις θετικές προοπτικές.

ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ, οι μέτοχοι διατηρούν τις συμμετοχές τους στην παρούσα και τη μελλοντική αξία, ενώ, στο βαθμό που θα ευοδωθεί η προσπάθεια εξόδου της χώρας και του τραπεζικού συστήματος από την κρίση, το Δημόσιο, έναντι της σημερινής κεφαλαιακής συνεισφοράς, θα εισπράξει, πέρα από τις ενδιάμεσες αποδόσεις και ένα σημαντικό επιπλέον αντίτιμο, ανάλογο με την θετική πορεία του κάθε τραπεζικού ιδρύματος και της αντίστοιχης δημιουργίας αξίας για τους μετόχους του.

 Moneyonline