Ελλάδα: Δύο ακόμη χρόνια παράτασης και υποκρισίας;

Φαίνεται πλέον σχεδόν βέβαιο ότι η Ελλάδα θα λάβει την παράταση δύο ετών για το πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης και μεταρρύθμισης. Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει σχετικά με το πόσο θα κοστίσει και πώς θα χρηματοδοτηθεί. Το Open Europe εκτιμά ότι η παράταση θα κοστίσει το λιγότερο 28,5 δισ. ευρώ, εάν η Ελλάδα πετύχει όλους τους στόχους της. Εν τω μεταξύ, καμία από τις επιλογές για την παροχή της χρηματοδότησης δεν φαίνεται οικονομικά ή πολιτικά «εύγευστη».
 
Πόσο θα κοστίσει μια διετής παράταση;
 
Η καθυστέρηση στο πρόγραμμα μείωσης του ελλείμματος θα κοστίσει 14,04 δισ. ευρώ.
Οι ιδιωτικοποιήσεις αναμένεται να συγκεντρώσουν 23,5 δισ. ευρώ από το 2012-2016, αλλά σαφώς, αυτό δεν θα γίνει. Πολύ λίγα έως και τίποτα δεν πρόκειται να συγκεντρωθεί φέτος, ενώ΄οι προβλέψεις μέχρι και το 2016 αναμένεται να υποβαθμιστούν κατά 9 δισ. ευρώ (σύμφωνα με τα προσχέδια προγράμματα). Συνολικά τότε, τα εκτιμώμενα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις μπορεί να είναι 12 δισ. ευρώ χαμηλότερα από ό,τι αναμενόταν.

Στο πρώτο του έτους, οι καθυστερούμενες οφειλές της κυβέρνησης αυξήθηκαν κατά 1,24 δισ. ευρώ, παρά το ότι ήταν προγραμματισμένο να μειωθούν με βάση το ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης. Αναμένουμε κάτι παρόμοιο να συμβεί στο β΄ μισό του έτους, πιθανώς προσθέτοντας άλλα 2,5 δισ. ευρώ στο σύνολο των ελληνικών χρηματοδοτικών αναγκών.
Συνολικό κόστος παράτασης: 28,5 δισ. ευρώ

Πώς μπορεί να χρηματοδοτηθεί αυτή η διετής παράταση;
 
1. Μείωση του επιτοκίου.
Η συμμετοχή του ΔΝΤ (εξαιτίας της κυριότητας) και του ιδιωτικού τομέα (εξαιτίας της νομικής προστασίας των νέων ομολόγων που εκδόθηκαν μετά από την αναδιάρθρωση του χρέους στις αρχές του έτους, δεν πρόκειται να συμπεριληφθεί. Αυτό αποκλείει ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού χρέους.

Μετά από την επόμενη δόση, περίπου 148 δισ. ευρώ σε επίσημα δάνεια θα έχουν δοθεί στην Ελλάδα. Από αυτά, περίπου 22 δισ. ευρώ θα προέρχονται από το ΔΝΤ, 52 δισ,. ευρώ σε διμερή δάνεια και 74 δισ. ευρώ σε δάνεια από το EFSF.

Αυτή τη στιγμή το premium που χρεώνεται για τα 126 δισ. ευρώ δάνεια της ευρωζώνης, είναι 1,5%. Ακόμη και εάν αυτά εξαλειφόταν όλα, θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν περίπου 1,9 δισ. ευρώ (αντίστοιχα με τις προηγούμενες εκτιμήσεις του Eurogroup). Ακόμη κι εάν ίσχυε για τα μελλοντικά δάνεια, τα οποία αντιστοιχούν σε επιπλέον 71 δισ. ευρώ από την ΕΕ, αυτό θα ήταν σε θέσει να εξοικονομήσει μόλις περί τα 1 δισ. ευρώ.

Πιθανή εξοικονόμηση: 2-3 δισ. ευρώ
Πιθανότητα: Πολύ υψηλή

2. Αύξηση της έκδοσης βραχυπρόθεσμου χρέους και περαιτέρω λιτότητα
Η Ελλάδα εκδίδει περαιτέρω βραχυπρόθεσμο χρέος (T-bills) και προχωρά σε περαιτέρω περικοπές στον προϋπολογισμό για να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες. Το stock των εντόκων γραμματίων της Ελλάδας είναι περίπου 15 δισ. ευρώ. Η Ελλάδα πιθανώς θα μπορούσε να διπλασιάσει αυτό το απόθεμα, αλλά με ένα κόστος δανεισμού στο 4%-5% (600-750 εκατ. ευρώ).
Περαιτέρω λιτότητα θα είναι πολιτικά και οικονομικά δύσκολη, αλλά δεν υπάρχουν πολλές εναλλακτικές.

Πιθανή εξοικονόμηση: 15 δισ. ευρώ (σε έκδοση T-bill), 5-10 δισ. ευρώ από λιτότητα
Πιθανότητα: Μερική

3. Αναδιάρθρωση του χρέους (παράταση του χρόνου αποπληρωμής των ελληνικών δανείων)
Σε αντίθεση με ορισμένα reports, η αποπληρωμή των επίσημων δανείων της ΕΕ δεν ξεκινάει μέχρι το 2020, καθιστώντας οποιαδήποτε αναδιάρθρωση χωρίς νόημα για αυτή την περίοδο. Δεδομένης της αναδιάρθρωσης, σχεδόν όλο το χρέους του ιδιωτικού τομέα είναι μεγάλης διάρκειας, 11-30 ετών.

Υπάρχουν 9,1 δισ. ευρώ σε δάνεια του ΔΝΤ που ωριμάζουν τα επόμενα δύο χρόνια, επομένως μια καθυστέρηση θα παρείχε κάποια ανακούφιση. Ωστόσο, αυτό είναι αυστηρά κατά των αρχών του ΔΝΤ, και σε αρκετές περιπτώσεις θεωρείται ως χρεοκοπία. Ακόμη και εάν ήταν να συμβεί, θα παρείχε μόλις μια πρόσκαιρη λύση, καθώς ακόμη κι έτσι, θα έπρεπε να αποπληρωθεί αργότερα.

Πιθανή εξοικονόμηση: 9,1 δισ. ευρώ (βραχυπρόθεσμα) αλλά μηδενικό καθαρό ποσό μακροπρόθεσμα
Πιθανότητα: Απίθανο

4. Η ΕΚΤ παραιτείται τόκων και/ή κερδών
Η ΕΚΤ κατέχει περίπου 46 δισ. ευρώ σε ελληνικά ομόλογα, ενώ οι εθνικές κεντρικές τράπεζες κατέχουν περαιτέρω 11 δισ. ευρώ, τα περισσότερα εκ των οποίων είναι μικρότερης διάρκειας.

Μια μείωση των επιτοκίων για αυτά τα ομόλογα μεταξύ 2%-4% θα μπορούσε να συγκεντρώσει μεταξύ 1,15-2,3 δισ. ευρώ. Αυτό θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί εξαιτίας του ότι όλα τα νέα ομόλογα υπάγονται στο αγγλικό δίκαιο και περιλαμβάνουν ρήτρες αθέτησης πληρωμών.

Η παραίτηση από τα κέρδη σε αυτά τα ομόλογα μπορεί να εξοικονομήσουν περί τα 14,25 δισ. ευρώ (υποθέτοντας μια τιμή αγορά περίπου στο 75% της ονομαστικής αξίας) αλλά αυτό θα είναι άμεση νομισματική χρηματοδότηση, που σημαίνει ότι η ΕΚΤ δεν θα συμφωνούσε ποτέ σε αυτό.

Πιθανή εξοικονόμηση: 1,15-2,3 δισ. ευρώ (μείωση επιτοκίου), 14,25 δισ. ευρώ (παραίτηση από κέρδη)
Πιθανότητα: Απίθανο (μείωση επιτοκίων), Πολύ απίθανο (παραίτηση από κέρδη).

5. Επαναγορά ομολόγων
Η ιδέα αυτή απορρίφθηκε από το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών και την Τρόικα, αλλά δεδομένου ότι αυτή η ιδέα έχει ήδη ακουστεί εδώ και δύο χρόνια, μπορέι να επανέλθει ξανά.

Περίπου 12 δισ. ευρώ χρέους είναι επιλέξιμο για επαναγορά. Υποθέτουμε ότι οι κάτοχοι των ομολόγων ύψους 6 δις. ευρώ, οι οποίοι απέφυγαν από την προηγούμενη απομείωση του χρέους, μπορεί ξανά να μην συμμετέχουν, εκτός κι εάν γίνει σε εξωφρενικές τιμές. Οι τοπικές ελληνικές τράπεζες και άλλοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, έχουν στην κατοχή τους ελληνικά ομόλογα ύψους 42,5 δισ. ευρώ περίπου. Αυτοί είναι απίθανο να μπορούν ή να δεχθούν να πουλήσουν αυτά τα ομόλογα, καθώς θα έπρεπε να εγγράψουν ζημιές στα βιβλία τους, αλλά επίσης και από τη στιγμή που τα χρειάζονται ως εχέγγυο για τη ρευστότητα από την ΕΚΤ, δηλαδή, αυτά τα 42,5 δισ. ευρώ δεν μπορούν να αγγιχθούν χωρίς να θέσουν ολόκληρο τον χρηματοπιστωτικό κλάδο της Ελλάδας σε κίνδυνο.

Αυτό αφήνει μόλις 72,5 δισ. ευρώ που θα μπορούσαν να αγοραστούν εκ νέου και να αποσυρθούν. Τα ελληνικά δεκαετή ομόλογα διαπραγματεύονται περί το 30%. Ας υποθέσουμε ότι αυτή είναι η μέση τιμή αγοράς με το 90% της συμμετοχής (πώληση). Αυτό δίνει περίπου 65,25 δισ. ευρώ που μπορούν να αποσυρθούν. Αυτό θα κόστιζε 19,6 δισ. ευρώ προκειμένου να αγοραστούν, αφήνοντας μια μείωση του χρέους 45,65 δισ. ευρώ (22,4% του ΑΕΠ, φέρνοντας το χρέος στο ΑΕΠ στο 138%).

Μετά από την πληρωμή του κόστους των 28 δισ. ευρώ για την διετή παράταση, αυτή η επιλογή θα μπορούσε να φέρει περιατέρω μείωση του ελληνικού χρέους κατά 8,4% του ΑΕΠ (17,5 δισ. ευρώ). Αυτό δεν λαμβάνει υπόψη τις δυνητικές αυξήσεις των τιμών των ομολόγων, καθώς υπάρχει τεράστια ζήτηση στην αγορά.

Πιθανή εξοικονόμηση: Συνολικά 45,65 δισ. ευρώ, 17,5 δισ. ευρώ αφότου πληρωθεί η διετής παράταση.
Πιθανότητα: πολύ απίθανη (καθώς αυτό είναι πολύ μεγαλύτερο από μια απλή διετή παράταση)

6. Απομείωση των αρχικών διμερών δανείων της ευρωζώνης
Υπάρχουν επί του παρόντος περίπου 52 δισ. ευρώ σε διμερή δάνεια διασκορπισμένα προς την Ελλάδα, η απομείωσή τους κατά 50% θα μπορούσε να οδηγήσει σε εξοικονόμηση 26 δισ. ευρώ.

Αυτό φαίνεται απίθανο εξαιτίας πολιτικών και νομικών προβλημάτων. Θα αποκρυσταλλώσει προηγούμενα δάνεια σε μια μόνιμη μεταφορά επιτρέποντας νέες προκλήσεις στο γερμανικό συνταγματικό δικαστήριο και στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Επίσης, θα χρειαζόταν έγκριση από τις εθνικές κυβερνήσεις, με τη Γερμανία, τη Φινλανδία και την Ολλανδία πιθανώς να έδιναν μια σκληρή μάχη.
Η απομείωση των δανείων του ΔΝΤ και του EFSF φαίνεται απίθανη, ιδιαίτερα καθώς θα αναμένεται να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν την Ελλάδα μετά από το γεγονός.

Πιθανή εξοικονόμηση: 26-52 δισ. ευρώ
Πιθανότητα: Πολύ απίθανο

Ποια είναι η πιο πιθανή έκβαση;
Όπως προκύπτει και από την ανάλυση των επιλογών πιο πάνω, η Ελλάδα και η ευρωζώνη έχουν «κολλήσει» μεταξύ επιλογών που είναι εύκολες αλλά έχουν ως αποτέλεσμα τις όσο το δυνατό μικρότερες εξοικονομήσεις και μεταξύ αυτών που είναι σχεδόν πολιτικά, οικονομικά και νομικά απίθανες, αλλά θα έφερναν τα αποτελέσματα που χρειαζόταν.

Αναμένουμε ένα βραχυπρόθεσμο πρόγραμμα κάλυψης του κενού χρηματοδότησης να δημιουργηθεί με ένα μείγμα της επιλογής 1 και 2. Αυτό πιθανώς θα είναι το περισσότερο επώδυνο για την Ελλάδα, αλλά το πιο εύκολο για τους πιστωτές. Δυστυχώς, αυτό θα προσθέσει στο χρέος της Ελλάδας αντί να το μειώσει, που σημαίνει ότι θα χρειαστεί να ληφθεί μια μακροπρόθεσμη απόφαση κατά τη διάρκεια των λιγότερο «εύγευστων» επιλογών. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και εάν βρεθεί ένας μηχανισμός χρηματοδότησης αυτής της παράτασης, το ελληνικό χρέος θα συνεχίσει να είναι μη βιώσιμο, το οποίο σημαίνει πως ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας θα συνεχίσει να επικρέμεται πάνω από τη ζώνη του ευρώ.


Πηγή:www.capital.gr