Υπάρχει η δυνατότητα, εκτιμά ο Φώτης Κουβέλης, για να δημιουργηθούν οι συνθήκες και οι
προϋποθέσεις για την έξοδο της χώρας από τη κρίση. Και πρέπει να αρχίσει
να υλοποιείται ένα παράλληλο πρόγραμμα.
Συνέντευξη στον Νίκο Λιονάκη
– Η εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΝΔ φαίνεται να προκαλεί νέα δεδομένα σε ΠΑΣΟΚ (Δημοκρατική Συμπαράταξη) και Ποτάμι. Διακρίνετε να επίκεινται ευρύτερες εξελίξεις σε αυτόν τον χώρο;
Οι πολίτες και ο πολιτικός κόσμος βρίσκονται μπροστά σε εξελίξεις που ενδέχεται να αναδιατάξουν τον πολιτικό χάρτη. Η επικράτηση Μητσοτάκη και η μετακίνηση του ΣΥΡΙΖΑ σε ρεαλιστικές θέσεις απειλούν τις ενδιάμεσες δυνάμεις και αναβιώνουν το διπολικό σκηνικό.
Από τις εξελίξεις των ημερών κυρίαρχη είναι η αίσθηση ότι, παρά τις βεβαιότητες για το “τέλος της μεταπολίτευσης” και για το τέλος του δικομματικού συστήματος, η πολιτική ζωή επιστρέφει στην εποχή του διπολισμού, όπου δύο βασικές πολιτικές οντότητες αυτή που συγκροτείται γύρω από τον ΣΥΡΙΖΑ κι αυτή που συσπειρώνεται γύρω από τη ΝΔ, βρίσκονται απέναντι η μία στην άλλη, απειλώντας να απορροφήσουν ή να εξαφανίσουν ενδιάμεσες δυνάμεις.
Χαρακτηριστικό της κατάστασης που διαμορφώνεται μετά την επικράτηση Μητσοτάκη, είναι η πίεση που οι εξελίξεις ασκούν στο Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ. Περισσότερο το πρώτο, λιγότερο το δεύτερο, συνειδητοποιούν ότι η εκλογή ενός πολιτικού, όπως ο νέος Πρόεδρος της ΝΔ, με νεοφιλελεύθερη οικονομική ατζέντα, σχετικά φιλελεύθερη κοινωνική οπτική και φιλοδοξία να στοχεύσει προς το κέντρο, παρά τις ισχυρές παλαιοδεξιές δεσμεύσεις που μεταφέρει, εγείρει για αυτά τα πολιτικά σχήματα ζητήματα υπαρξιακής τάξεως.
Το Ποτάμι, ακροβατώντας επί καιρό στην κόψη της πολιτικής ασάφειας, χωρίς συγκεκριμένο πρόσημο (κεντροδεξιό ή κεντροαριστερό), νιώθει να χάνει την ισορροπία του, καθώς μερίδα στελεχών του δείχνει να έλκεται από την παρουσία του κ. Μητσοτάκη και να ενθουσιάζεται με την πιθανότητα της σύμπλευσης με τη ΝΔ, στο όνομα ενός θολού συντηρητικού μεταρρυθμισμού.
Πίεση, αλλά άλλου τύπου, αισθάνεται και το ΠΑΣΟΚ, στο εσωτερικό του οποίου συνυπάρχουν δύο τάσεις: η μία διαβάζει τις εξελίξεις στη βάση του αφηγήματος – και το βλέπει με καλό μάτι – για την προοπτική σύγκλησης των υποτιθέμενων φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων απέναντι στο ΣΥΡΙΖΑ. Η δεύτερη, που φαίνεται να εκφράζει και τη σημερινή ηγεσία του, τάσσεται υπέρ της αυτοτελούς παρουσίας του κόμματος στην πολιτική ζωή και φιλοδοξεί να το κρατήσει όρθιο ανάμεσα στους δύο πόλους.
Προφανώς, οι εξελίξεις ούτε ευθύγραμμες θα είναι, ούτε μπορούν να προεξοφληθούν. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, στο σκηνικό που διαμορφώνεται, καταλυτικό ρόλο θα παίξουν οι προσπάθειες των δύο μεγάλων κομμάτων να προωθήσουν τη διεύρυνση της επιρροής τους, λειτουργώντας ως κορμοί ευρύτερων συμπαρατάξεων.
– Αυτή την περίοδο διεξάγονται σκληρές διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τους εταίρους, λαμβάνονται δύσκολα μέτρα για μεγάλες κοινωνικές κατηγορίες (ασφαλιστικό, αγροτικό, φορολογικό) και επιχειρείται να λυθούν προβλήματα που “σέρνονται” επί δεκαετίες. “Βλέπετε” προοπτική απαγκίστρωσης της χώρας από την εποχή των μνημονίων και της εποπτείας; Ποια μπορεί να είναι η διέξοδος;
Η συμφωνία – μνημόνιο της 12ης Αυγούστου, παρά τα σοβαρά και αρνητικά στοιχεία της και την βαρύτητα των μέτρων που προβλέπει, μπορεί να σταθεροποιήσει τη χώρα και να δημιουργήσει προϋποθέσεις ανάκαμψης. Βασικός όρος και κρίσιμο μέγεθος παραμένει η αναδιάρθρωση του χρέους που εξακολουθεί να μην είναι βιώσιμο.
Η υλοποίηση της συμφωνίας – κι αυτό δεν αφορά μόνο την κυβέρνηση, αλλά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης που τη συνυπέγραψαν με την ψήφο τους – πρέπει να γίνει με τρόπο που θα αξιοποιεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό υπαρκτές πλευρές της, θα περιορίζει και θα αντιρροπεί τα έντονα σκληρά μέτρα που περιέχει. Ο δρόμος δεν είναι εύκολος. Όποιος ωστόσο δεν τον επιλέγει, οφείλει να πει ποια διαδρομή και ποια πολιτική αντιπροτείνει.
Εκτιμώ ότι υπάρχει η δυνατότητα για να δημιουργηθούν οι συνθήκες και οι προϋποθέσεις για την έξοδο της χώρας από τη κρίση. Και πρέπει να αρχίσει να υλοποιείται ένα παράλληλο πρόγραμμα.
Η αναπτυξιακή διαδικασία η οποία μπορεί και πρέπει άμεσα να ξεκινήσει, με στόχο τη μείωση της ανεργίας, είναι ένα παράλληλο πρόγραμμα. Και αναφέρομαι στην ανάγκη να ξεκινήσει χωρίς καθυστέρηση, με συγκεκριμένους στόχους, άξονες και προτεραιότητες.
Στην περίπτωση του ασφαλιστικού είναι προφανές ότι μπορεί και πρέπει να υπάρξουν διορθωτικές παρεμβάσεις που θα κατανείμουν με δικαιότερο τρόπο το βάρος των ασφαλιστικών εισφορών και ταυτόχρονα θα προστατέψουν τις επερχόμενες γενιές και τους αυριανούς συνταξιούχους από τον κίνδυνο μιας μαζικής φτωχοποίησης.
– Η Ενωτική Κίνηση Ευρωπαϊκής Αριστεράς (Ε.ΚΙ.Ε.Α.) έχει ήδη δώσει το στίγμα της για μια υποστηρικτική στάση απέναντι στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και θετική κριτική. Ποιος είναι ο απώτερος στόχος για τον οποίο ιδρύσατε την πολιτική Κίνηση; Εσείς ο ίδιος δεν έχετε αποκλείσει το ενδεχόμενο ακόμα και για οργανική σύνδεση με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Οι πολιτικές συνθέσεις στο πεδίο των νέων πραγματικοτήτων που διαμορφώνονται στη χώρα, στο πολιτικό σύστημα και στην Αριστερά, είναι εξαιρετικά χρήσιμες και αναγκαίες. Η ευρύτερη δυνατή πολιτική αντιστοίχηση της Αριστεράς με το ισχυρό εκλογικό ρεύμα που την εμπιστεύθηκε σήμερα για να βγάλει τη χώρα από την κρίση, απαιτεί τολμηρές και οργανωτικές αναδιαρθρώσεις.
Ιδίως μάλιστα, όταν η δεξιόστροφη στάση της ηγεσίας των κομμάτων της κεντροαριστεράς, αφήνει “κενό” εκπροσώπησης σ’ έναν χώρο κοινωνικά και πολιτικά προοδευτικό, με τον οποίο στο παρελθόν- ιδιαίτερα στις μεγάλες ιστορικές στιγμές η Αριστερά- έχει συνυπάρξει.
– Εκ των υστέρων, και δεδομένων όσων έχουν ακολουθήσει έκτοτε, σήμερα θεωρείτε ότι πράξατε σωστά που αποχωρήσατε από τον Συνασπισμό το 2010;
Η αποχώρησή μας από τον Συνασπισμό το 2010 πρέπει να αξιολογείται με τα τότε πολιτικά δεδομένα. Και τα δεδομένα της εποχής εκείνης και την αιτιολογούν και τη δικαιολογούν. Σήμερα βρισκόμαστε σε μια καθοριστική στιγμή. Μετά την τελευταία εκλογική αναμέτρηση, που κατάληξε με τη σημαντική πολιτική επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, σε νίκη των ευρωπαϊκών δυνάμεων της Αριστεράς, η κυβέρνηση αναλαμβάνει το δύσκολο έργο της εξόδου της χώρας από την κρίση. Και η κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα επιβάλλει τη μεγαλύτερη δυνατή πολιτική και οργανική συσπείρωση των Αριστερών Ευρωπαϊκών δυνάμεων της χώρας, χωρίς αποκλεισμούς, μεμψιμοιρίες και εγκλωβισμούς σε διαφορές του παρελθόντος.
– Ποια θα είναι, στο εγγύς μέλλον, τα επόμενα βήματα της Ε.ΚΙ.Ε.Α. μετά και την πανελλαδική συνάντησή της;
Εργαζόμαστε για να προωθήσουμε, με ενωτική αντίληψη, της πολιτικές και οργανωτικές διαδικασίες της σύγχρονης ευρωπαϊκής Αριστεράς. Με αποφασιστικά βήματα, οργανώνουμε το συντονισμό μας και εντείνουμε την παρουσία μας, πολλαπλασιάζοντας τις παρεμβάσεις μας, με δημόσιο λόγο και εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα.
– Είστε επί δεκαετίες στην ενεργό πολιτική. Διατελέσατε πρόεδρος κόμματος, συμμετείχατε στην πρώτη φάση της τρικομματικής με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, αποχωρήσατε από τη ΔΗΜΑΡ στηλιτεύοντας έντονα την κομματική συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ, και απορρίψατε πρόταση για την προεδρία της Δημοκρατίας προκειμένου να συμβάλετε στην αλλαγή πολιτικής σελίδας. Επιθυμείτε την επιστροφή σας στην κεντρική πολιτική σκηνή;
Σε ολόκληρη την πολιτική διαδρομή μου δεν έβαλα ποτέ το προσωπικό πάνω από το συλλογικό. Δεν το έπραξα ακόμα κι όταν συνειδητοποίησα ότι τα συστήματα εξουσίας ήταν διατεθειμένα να μας παράσχουν τα πάντα, αν αποδεχόμασταν τον σχεδιασμό τους.
Με τον ίδιο τρόπο αντιμετωπίζω και σήμερα τα πολιτικά πράγματα. Η φροντίδα μου είναι να συμβάλλω με όλες μου τις δυνάμεις στην προοδευτική διακυβέρνηση του τόπου και στην ενότητα των αριστερών δυνάμεων. Αυτό καθορίζει και προσδιορίζει την παρουσία μου στο πεδίο της πολιτικής.
Οι πολίτες και ο πολιτικός κόσμος βρίσκονται μπροστά σε εξελίξεις που ενδέχεται να αναδιατάξουν τον πολιτικό χάρτη. Η επικράτηση Μητσοτάκη και η μετακίνηση του ΣΥΡΙΖΑ σε ρεαλιστικές θέσεις απειλούν τις ενδιάμεσες δυνάμεις και αναβιώνουν το διπολικό σκηνικό.
Από τις εξελίξεις των ημερών κυρίαρχη είναι η αίσθηση ότι, παρά τις βεβαιότητες για το “τέλος της μεταπολίτευσης” και για το τέλος του δικομματικού συστήματος, η πολιτική ζωή επιστρέφει στην εποχή του διπολισμού, όπου δύο βασικές πολιτικές οντότητες αυτή που συγκροτείται γύρω από τον ΣΥΡΙΖΑ κι αυτή που συσπειρώνεται γύρω από τη ΝΔ, βρίσκονται απέναντι η μία στην άλλη, απειλώντας να απορροφήσουν ή να εξαφανίσουν ενδιάμεσες δυνάμεις.
Χαρακτηριστικό της κατάστασης που διαμορφώνεται μετά την επικράτηση Μητσοτάκη, είναι η πίεση που οι εξελίξεις ασκούν στο Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ. Περισσότερο το πρώτο, λιγότερο το δεύτερο, συνειδητοποιούν ότι η εκλογή ενός πολιτικού, όπως ο νέος Πρόεδρος της ΝΔ, με νεοφιλελεύθερη οικονομική ατζέντα, σχετικά φιλελεύθερη κοινωνική οπτική και φιλοδοξία να στοχεύσει προς το κέντρο, παρά τις ισχυρές παλαιοδεξιές δεσμεύσεις που μεταφέρει, εγείρει για αυτά τα πολιτικά σχήματα ζητήματα υπαρξιακής τάξεως.
Το Ποτάμι, ακροβατώντας επί καιρό στην κόψη της πολιτικής ασάφειας, χωρίς συγκεκριμένο πρόσημο (κεντροδεξιό ή κεντροαριστερό), νιώθει να χάνει την ισορροπία του, καθώς μερίδα στελεχών του δείχνει να έλκεται από την παρουσία του κ. Μητσοτάκη και να ενθουσιάζεται με την πιθανότητα της σύμπλευσης με τη ΝΔ, στο όνομα ενός θολού συντηρητικού μεταρρυθμισμού.
Πίεση, αλλά άλλου τύπου, αισθάνεται και το ΠΑΣΟΚ, στο εσωτερικό του οποίου συνυπάρχουν δύο τάσεις: η μία διαβάζει τις εξελίξεις στη βάση του αφηγήματος – και το βλέπει με καλό μάτι – για την προοπτική σύγκλησης των υποτιθέμενων φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων απέναντι στο ΣΥΡΙΖΑ. Η δεύτερη, που φαίνεται να εκφράζει και τη σημερινή ηγεσία του, τάσσεται υπέρ της αυτοτελούς παρουσίας του κόμματος στην πολιτική ζωή και φιλοδοξεί να το κρατήσει όρθιο ανάμεσα στους δύο πόλους.
Προφανώς, οι εξελίξεις ούτε ευθύγραμμες θα είναι, ούτε μπορούν να προεξοφληθούν. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, στο σκηνικό που διαμορφώνεται, καταλυτικό ρόλο θα παίξουν οι προσπάθειες των δύο μεγάλων κομμάτων να προωθήσουν τη διεύρυνση της επιρροής τους, λειτουργώντας ως κορμοί ευρύτερων συμπαρατάξεων.
– Αυτή την περίοδο διεξάγονται σκληρές διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τους εταίρους, λαμβάνονται δύσκολα μέτρα για μεγάλες κοινωνικές κατηγορίες (ασφαλιστικό, αγροτικό, φορολογικό) και επιχειρείται να λυθούν προβλήματα που “σέρνονται” επί δεκαετίες. “Βλέπετε” προοπτική απαγκίστρωσης της χώρας από την εποχή των μνημονίων και της εποπτείας; Ποια μπορεί να είναι η διέξοδος;
Η συμφωνία – μνημόνιο της 12ης Αυγούστου, παρά τα σοβαρά και αρνητικά στοιχεία της και την βαρύτητα των μέτρων που προβλέπει, μπορεί να σταθεροποιήσει τη χώρα και να δημιουργήσει προϋποθέσεις ανάκαμψης. Βασικός όρος και κρίσιμο μέγεθος παραμένει η αναδιάρθρωση του χρέους που εξακολουθεί να μην είναι βιώσιμο.
Η υλοποίηση της συμφωνίας – κι αυτό δεν αφορά μόνο την κυβέρνηση, αλλά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης που τη συνυπέγραψαν με την ψήφο τους – πρέπει να γίνει με τρόπο που θα αξιοποιεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό υπαρκτές πλευρές της, θα περιορίζει και θα αντιρροπεί τα έντονα σκληρά μέτρα που περιέχει. Ο δρόμος δεν είναι εύκολος. Όποιος ωστόσο δεν τον επιλέγει, οφείλει να πει ποια διαδρομή και ποια πολιτική αντιπροτείνει.
Εκτιμώ ότι υπάρχει η δυνατότητα για να δημιουργηθούν οι συνθήκες και οι προϋποθέσεις για την έξοδο της χώρας από τη κρίση. Και πρέπει να αρχίσει να υλοποιείται ένα παράλληλο πρόγραμμα.
Η αναπτυξιακή διαδικασία η οποία μπορεί και πρέπει άμεσα να ξεκινήσει, με στόχο τη μείωση της ανεργίας, είναι ένα παράλληλο πρόγραμμα. Και αναφέρομαι στην ανάγκη να ξεκινήσει χωρίς καθυστέρηση, με συγκεκριμένους στόχους, άξονες και προτεραιότητες.
Στην περίπτωση του ασφαλιστικού είναι προφανές ότι μπορεί και πρέπει να υπάρξουν διορθωτικές παρεμβάσεις που θα κατανείμουν με δικαιότερο τρόπο το βάρος των ασφαλιστικών εισφορών και ταυτόχρονα θα προστατέψουν τις επερχόμενες γενιές και τους αυριανούς συνταξιούχους από τον κίνδυνο μιας μαζικής φτωχοποίησης.
– Η Ενωτική Κίνηση Ευρωπαϊκής Αριστεράς (Ε.ΚΙ.Ε.Α.) έχει ήδη δώσει το στίγμα της για μια υποστηρικτική στάση απέναντι στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και θετική κριτική. Ποιος είναι ο απώτερος στόχος για τον οποίο ιδρύσατε την πολιτική Κίνηση; Εσείς ο ίδιος δεν έχετε αποκλείσει το ενδεχόμενο ακόμα και για οργανική σύνδεση με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Οι πολιτικές συνθέσεις στο πεδίο των νέων πραγματικοτήτων που διαμορφώνονται στη χώρα, στο πολιτικό σύστημα και στην Αριστερά, είναι εξαιρετικά χρήσιμες και αναγκαίες. Η ευρύτερη δυνατή πολιτική αντιστοίχηση της Αριστεράς με το ισχυρό εκλογικό ρεύμα που την εμπιστεύθηκε σήμερα για να βγάλει τη χώρα από την κρίση, απαιτεί τολμηρές και οργανωτικές αναδιαρθρώσεις.
Ιδίως μάλιστα, όταν η δεξιόστροφη στάση της ηγεσίας των κομμάτων της κεντροαριστεράς, αφήνει “κενό” εκπροσώπησης σ’ έναν χώρο κοινωνικά και πολιτικά προοδευτικό, με τον οποίο στο παρελθόν- ιδιαίτερα στις μεγάλες ιστορικές στιγμές η Αριστερά- έχει συνυπάρξει.
– Εκ των υστέρων, και δεδομένων όσων έχουν ακολουθήσει έκτοτε, σήμερα θεωρείτε ότι πράξατε σωστά που αποχωρήσατε από τον Συνασπισμό το 2010;
Η αποχώρησή μας από τον Συνασπισμό το 2010 πρέπει να αξιολογείται με τα τότε πολιτικά δεδομένα. Και τα δεδομένα της εποχής εκείνης και την αιτιολογούν και τη δικαιολογούν. Σήμερα βρισκόμαστε σε μια καθοριστική στιγμή. Μετά την τελευταία εκλογική αναμέτρηση, που κατάληξε με τη σημαντική πολιτική επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, σε νίκη των ευρωπαϊκών δυνάμεων της Αριστεράς, η κυβέρνηση αναλαμβάνει το δύσκολο έργο της εξόδου της χώρας από την κρίση. Και η κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα επιβάλλει τη μεγαλύτερη δυνατή πολιτική και οργανική συσπείρωση των Αριστερών Ευρωπαϊκών δυνάμεων της χώρας, χωρίς αποκλεισμούς, μεμψιμοιρίες και εγκλωβισμούς σε διαφορές του παρελθόντος.
– Ποια θα είναι, στο εγγύς μέλλον, τα επόμενα βήματα της Ε.ΚΙ.Ε.Α. μετά και την πανελλαδική συνάντησή της;
Εργαζόμαστε για να προωθήσουμε, με ενωτική αντίληψη, της πολιτικές και οργανωτικές διαδικασίες της σύγχρονης ευρωπαϊκής Αριστεράς. Με αποφασιστικά βήματα, οργανώνουμε το συντονισμό μας και εντείνουμε την παρουσία μας, πολλαπλασιάζοντας τις παρεμβάσεις μας, με δημόσιο λόγο και εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα.
– Είστε επί δεκαετίες στην ενεργό πολιτική. Διατελέσατε πρόεδρος κόμματος, συμμετείχατε στην πρώτη φάση της τρικομματικής με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, αποχωρήσατε από τη ΔΗΜΑΡ στηλιτεύοντας έντονα την κομματική συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ, και απορρίψατε πρόταση για την προεδρία της Δημοκρατίας προκειμένου να συμβάλετε στην αλλαγή πολιτικής σελίδας. Επιθυμείτε την επιστροφή σας στην κεντρική πολιτική σκηνή;
Σε ολόκληρη την πολιτική διαδρομή μου δεν έβαλα ποτέ το προσωπικό πάνω από το συλλογικό. Δεν το έπραξα ακόμα κι όταν συνειδητοποίησα ότι τα συστήματα εξουσίας ήταν διατεθειμένα να μας παράσχουν τα πάντα, αν αποδεχόμασταν τον σχεδιασμό τους.
Με τον ίδιο τρόπο αντιμετωπίζω και σήμερα τα πολιτικά πράγματα. Η φροντίδα μου είναι να συμβάλλω με όλες μου τις δυνάμεις στην προοδευτική διακυβέρνηση του τόπου και στην ενότητα των αριστερών δυνάμεων. Αυτό καθορίζει και προσδιορίζει την παρουσία μου στο πεδίο της πολιτικής.
Νίκος Λιονάκης/ΑΥΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου