Ευρώ, δολάριο και στο βάθος εμπορικός πόλεμος

Απόψεις, Γιώργος Βάμβουκας, Κόσμος, Οικονομία, ΗΠΑ, Γερμανία, Δολλάριο, Ευρώ,

Ο Πίτερ Ναβάρο, οικονομικός σύμβουλος του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Εμπορίου, υποστήριξε ότι «η Γερμανία χειραγωγεί το “κατάφωρα υποτιμημένο ευρώ” για να καταστήσει τις εξαγωγές της πιο ανταγωνιστικές, ζημιώνοντας έτσι τους κύριους ευρωπαίους εμπορικούς της εταίρους και τις ΗΠΑ...


του Γιώργου Βάμβουκα (*)
Σε προσφατες δηλώσεις του ο Πίτερ Ναβάρο, πρωτοκορυφαίος οικονομικός σύμβουλος του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Εμπορίου της κυβέρνησης Τραμπ, υποστήριξε ότι «η Γερμανία χειραγωγεί το “κατάφωρα υποτιμημένο ευρώ” για να καταστήσει τις εξαγωγές της πιο ανταγωνιστικές, ζημιώνοντας έτσι τους κύριους ευρωπαίους εμπορικούς της εταίρους και τις ΗΠΑ...
Το ευρώ είναι “σιωπηρό γερμανικό μάρκο”, η χαμηλή αξία του οποίου έδωσε στη Γερμανία ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των βασικών της εταίρων». Η Καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ, σε χθεσινή της συνέντευξη στη Σουηδία ανταπάντησε στις κατηγορίες του Πίτερ Ναβάρο, λέγοντας ότι «η Γερμανία δεν μπορεί να επηρεάσει την αξία του ευρώ, καθώς αυτή η αρμοδιότητα ανήκει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ)... η ΕΚΤ είναι ανεξάρτητη στη χάραξη της νομισματικής πολιτικής...».

Ο Ναβάρο θεωρείται ο ιθύνων νους του Τραμπ. Άρα, το εύλογο ερώτημα που ανακύπτει είναι: Το δίκιο γέρνει στην πλευρά του Ντόναλντ Τραμπ ή της Άνγκελα Μέρκελ; Για την αντικειμενικότητα της ανάλυσής μας, θα πρέπει να προβούμε σε ορισμένες τεχνοκρατικές διευκρινήσεις, σχετικές με την ιστορία του ευρώ και τις μεθόδους άσκησης της νομισματικής πολιτικής. Σε όλες τις χώρες του πλανήτη, η “νομισματική κυκλοφορία”, δηλαδή το “χρήμα” (money) που κυκλοφορεί στην οικονομία, προσδιορίζεται από την Κεντρική της Τράπεζα. Το “χρήμα” που κυκλοφορεί στην οικονομία αποτελείται από “κέρματα” (coins) και “τραπεζογραμμάτια” (currency notes) Η Κεντρική Τράπεζα είναι η θεσμική οντότητα, που παράγει την αναγκαία ποσότητα του χρήματος, την οποία στη συνέχεια διοχετεύει στην οικονομία. Για παράδειγμα, η Bank of America παράγει και ρίχνει στην κυκλοφορία τα αμερικανικά δολάρια, η Bank of Japan τα γιεν, η Bank of England τις στερλίνες, η Bank of Switzerland τα ελβετικά φράγκα, κ.λπ.

Η ΕΚΤ παράγει και κυκλοφορεί στην ΟΝΕ (Οικονομική Νομισματική Ένωση-Ευρωζώνη) τα ευρώ. Το “ευρώ”, το κοινό νόμισμα των 19 κρατών μελών της ΟΝΕ, προέκυψε από μια μακρά πορεία περίπου τριάντα ετών. Το 1969 είχε υιοθετηθεί η ΕΛΜ (Ευρωπαϊκή Λογιστική Μονάδα- European Unit of Account). Η ΕΛΜ ήταν σε λογιστική μορφή και κατά την περίοδο 1969-1971 μια ΕΛΜ ήταν ίση με ένα δολάριο. Το 1979 στα πλαίσια ίδρυσης του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος (European Monetary System), η ΕΝΜ (Ευρωπαϊκή Νομισματική Μονάδα-European Currency Unit-ECU) αντικατέστησε την ΕΛΜ. Μία ΕΝΜ (ECU) ισοδυναμούσε με ένα δολάριο. Η αξία της ΕΝΜ υπολογίστηκε με βάση τη μέση στάθμιση των νομισμάτων των χωρών-μελών της τότε Ευρωπαϊκής Κοινότητας και γι’ αυτό αποκαλείτο “σύνθετο νόμισμα” ή “καλάθι νομισμάτων” (composite currency ή basket currency). Η στάθμιση ενός νομίσματος των κρατών μελών της τότε Ευρωπαϊκής Κοινότητας, όπως ήταν το γερμανικό μάρκο, το γαλλικό φράγκο, η ιταλική λιρέτα, η ελληνική δραχμή, η ισπανική πεσέτα, η ιρλανδική λίρα, το πορτογαλικό εσκούδο, κ.λπ., για τον προσδιορισμό του ποσοστού συμμετοχής του στη διαμόρφωση της αξίας της ΕΝΜ (ECU), έγινε με δύο ουσιώδη κριτήρια: 1) Το επίπεδο του ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) μιας χώρας σε σύγκριση με το ΑΕΠ των άλλων χωρών και κυρίως το ποσοστό συμμετοχής του ΑΕΠ της χώρας στο συνολικό ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Και 2) Το ποσοστό συμμετοχής ενός κράτους μέλους στο συνολικό ενδοκοινοτικό εμπόριο, δηλαδή στο συνολικό εμπόριο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Η ΕΝΜ υπήρξε ο πρόδρομος του ευρώ. Με την δημιουργία της ΟΝΕ την 1η Ιανουαρίου του 1999, το ευρώ αντικατέστησε την ΕΝΜ. Σαφές είναι ότι το ευρώ ήταν και εξακολουθεί να είναι το νόμισμα της ΟΝΕ. Η στάθμιση της ονομαστικής αξίας του ευρώ το 1998 είχε γίνει με τεχνικές αποδεκτές απ’ όλες τις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Τεχνικές οι οποίες είχαν υιοθετηθεί και κατά την διαδικασία υπολογισμού της ΕΝΜ (ECU). Το ευρώ δεν είναι ούτε γερμανικό μάρκο, ούτε γαλλικό φράγκο, ούτε ιταλική λιρέτα, αλλά είναι ένα νόμισμα που διαδέχτηκε την ΕΝΜ (ECU). Αρχικά το ευρώ ήταν σε λογιστική μορφή, έχοντας συναλλαγματική ισοτιμία έναντι του αμερικανικού δολαρίου 1.00, δηλαδή 1.00 $=1.00 €. Την 1η Ιανουαρίου του 2002 το ευρώ τίθεται σε κυκλοφορία και σε φυσική πλέον μορφή συνιστά το επίσημο νόμισμα της ΟΝΕ. Ποιοι παράγοντες από την 1η Ιανουαρίου του 1999 και έως σήμερα, προσδιορίζουν τη συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος; Το ευρώ θεωρείται υπερτιμημένο ή υποτιμημένο νόμισμα έναντι του αμερικανικού δολαρίου; Ενδέχεται στο κοντινό μέλλον να ξεσπάσει εμπορικός πόλεμος μεταξύ Ευρωζώνης και ΗΠΑ; Αν ναι ποιος θα είναι ο ρόλος της Κίνας; Καίριας σημασίας ερωτήματα που διεξοδικά θα διερευνήσουμε σε επόμενες επιφυλλίδες μας.
____________________________________ 
(*) Ο Γιώργος Βάμβουκας είναι Καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (πρώην ΑΣΟΕΕ). Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Οικονομικός αναλυτής, Συγγραφέας, Αρθρογράφος...
kontranews.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια

Δημοσίευση σχολίου