Με ευκαιρία το Μεταναστευτικό, η Τουρκία επιχειρεί με έναν
πρωτοφανή και θρασύτατο διπλωματικό «τσαμπουκά» να κερδίσει αυτό που
αναζητεί από το 1974: Την πλήρη απαλλαγή της από το βάρος της εισβολής
και κατοχής της Κύπρου...
Περίγελος της Τουρκίας και του καθεστώτος Ερντογάν κινδυνεύει να
καταστεί ολόκληρη η ΕΕ, καθώς μετά το «προσκύνημα» στην Άγκυρα με την
ελπίδα συνεργασίας στο Προσφυγικό, οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο
βρίσκονται μπροστά στο γνωστό σκηνικό: Η Άγκυρα να έχει αποσπάσει όσα
ανταλλάγματα μπορούσε χωρίς να ανταποκρίνεται στο ελάχιστο στις
υποχρεώσεις που ανέλαβε.
Η Άγκυρα να έχει αποσπάσει όσα ανταλλάγματα μπορούσε χωρίς να ανταποκρίνεται στο ελάχιστο στις υποχρεώσεις που ανέλαβε. Όταν οι Ευρωπαίοι, υπό την πίεση και του Βερολίνου (και τη σύμφωνη γνώμη της Αθήνας), έσπευδαν να υποσχεθούν λαγούς και πετραχήλια στον Ερντογάν, ήλπιζαν ότι τουλάχιστον η Τουρκία θα ανταποκρινόταν στοιχειωδώς στις υποχρεώσεις που αναλάμβανε, οι οποίες, κατ' αρχάς, εστιάζονταν στην αντιμετώπιση των δικτύων δουλεμπορίας, που οδηγούν χιλιάδες μετανάστες στις βάρκες του θανάτου προς τα ελληνικά νησιά, και δευτερευόντως σε μια συνολική συνεργασία για το Μεταναστευτικό, όπου έναντι σημαντικών ανταλλαγμάτων θα δημιουργούνταν στην Τουρκία μεγάλα hotspots, απ' όπου θα γινόταν η επιλογή όσων δικαιούνται άσυλο, ώστε από εκεί κατευθείαν να μετεγκαθίστανται σε ευρωπαϊκές χώρες.
Όπως ο ίδιος ο αρμόδιος υπουργός κ. Μουζάλας παραδέχτηκε, χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες συνεχίζουν να καταφθάνουν καθημερινά στα ελληνικά νησιά και πλέον υπάρχει σοβαρότατος κίνδυνος να εγκλωβισθούν εντός της ελληνικής επικράτειας, καθώς τα Σκόπια έχουν σφραγίσει τα σύνορά τους με τη βοήθεια μάλιστα αστυνομικών από την Ουγγαρία και τη Σλοβακία.
Το γεγονός ότι ο αριθμός των μεταναστών που έφθαναν καθημερινά στα ελληνικά νησιά έχει μειωθεί από τις 6.000 τον Νοέμβριο στις 3.000 σήμερα οφείλεται περισσότερο στις καιρικές συνθήκες παρά στην προσπάθεια των τουρκικών αρχών να ελέγξουν και να εξαρθρώσουν τα δίκτυα των δουλεμπόρων.
Από την πρώτη στιγμή είχαν διατυπωθεί εντονότατες αμφιβολίες από πολλούς παράγοντες για την αξιοπιστία των δεσμεύσεων που αναλάμβανε το τουρκικό καθεστώς, όμως η κ. Μέρκελ αλλά και άλλες βορειοευρωπαϊκές κυβερνήσεις είχαν ανάγκη να παρουσιάσουν ένα -έστω και έωλο- επιχείρημα στην κοινή γνώμη τους, που γίνεται ολοένα και πιο ξενοφοβική, ενώ διαμορφώνεται ένα ισχυρό πλέον κίνημα εναντίον της λογικής της ανεξέλεγκτης υποδοχής μεταναστών και προσφύγων.
Όμως η Τουρκία το ίδιο διάστημα κατόρθωσε να αποσπάσει σημαντικά ανταλλάγματα και η τώρα η «όρεξή» της έχει ανοίξει κι άλλο.
Τα 3 δισ. ευρώ μπορεί να μην είναι αρκετά για να καλύψουν όλες τις ανάγκες που προκύπτουν από το Προσφυγικό στην Τουρκία, πρόκειται όμως για μια σημαντική οικονομική ενίσχυση, η οποία μάλιστα κατευθύνεται σε περιοχές εντελώς υποβαθμισμένες, όπου και έχουν εγκατασταθεί μεγάλα στρατόπεδα προσφύγων.
Η Τουρκία όμως κατόρθωσε να υφαρπάξει από τους Ευρωπαίους την πανηγυρική επανεκκίνηση των ενταξιακών διαπραγματεύσεών της με την ΕΕ, αφού συνέπεσε με μια περίοδο που η στάση της Τουρκίας σε ό,τι αφορά τις βασικές ελευθερίες και τα ατομικά και μειονοτικά δικαιώματα υπό άλλες συνθήκες θα οδηγούσε σε πλήρη διακοπή και εξ ολοκλήρου πάγωμα των ευρωτουρκικών σχέσεων.
Το καθεστώς Ερντογάν έχει προχωρήσει σε ένα πρωτοφανές κύμα διωγμών του αντιπολιτευόμενου Τύπου και έχει οδηγήσει στη φυλακή δεκάδες έγκριτους δημοσιογράφους. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι έχει εξαπολύσει μια μεγάλη πολεμική επιχείρηση εναντίον των Κούρδων, όχι μόνο των ανταρτών του PKK αλλά και του πολιτικού κόμματος HDP, που είναι μάλιστα το τρίτο σε κοινοβουλευτική δύναμη.
Στη Νοτιοανατολική Τουρκία μάλιστα, όπου σε πολλές επαρχίες έχει επιβληθεί ο στρατιωτικός νόμος και ο τουρκικός Στρατός επιχειρεί ακόμη και με άρματα μάχης σε κουρδικές πόλεις και χωριά, το τουρκικό καθεστώς έχει στραφεί και εναντίον των δημάρχων, που έχουν τα τελευταία χρόνια οργανώσει ένα σύστημα αυτοδιοικούμενων δομών. Ήδη δύο τουλάχιστον δήμαρχοι έχουν οδηγηθεί στη φυλακή, ενώ με δήλωσή του και ο Αχμ. Νταβούτογλου έχει στοχοποιήσει τους υπόλοιπους δημάρχους που συμμετέχουν σε αυτές τις δομές.
Συγχρόνως, με μια πρωτοβουλία που κινείται στην κόψη του ξυραφιού, ο Ερντογάν και ο Νταβούτογλου έχουν δώσει το σύνθημα στην ελεγχόμενη δικαιοσύνη να στραφεί εναντίον του ηγέτη του HDP Σ. Ντεμιρτάς όσον αφορά τις δηλώσεις του ότι η «απάντηση στη δικτατορία και τον αυταρχισμό είναι η αυτονομία για τις κουρδικές περιοχές»…
Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την τυχοδιωκτική πολιτική που ακολουθεί στην περιοχή η τουρκική κυβέρνηση, υπό άλλες συνθήκες θα ήταν απαγορευτικά για την πραγματοποίηση οποιασδήποτε συζήτησης περί ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Όμως, αποθρασυνόμενη από τη χαλαρή στάση των εταίρων, τώρα η Άγκυρα ζήτα πρόσθετα ανταλλάγματα: Θέλει ελεύθερη πρόσβαση των τούρκων πολιτών στην ΕΕ με κατάργηση των θεωρήσεων, κάτι που υπό τις παρούσες συνθήκες και με το κλίμα που έχει δημιουργηθεί στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη μάλλον θα αποδειχθεί δύσκολο εγχείρημα, και επίσης απαιτεί την πλήρη παράκαμψη του Κυπριακού και των υποχρεώσεών της έναντι ενός κράτους-μέλους, της Κύπρου, στις σχέσεις της με την ΕΕ.
Με ευκαιρία δηλαδή το Μεταναστευτικό, η Τουρκία επιχειρεί με έναν πρωτοφανή και θρασύτατο διπλωματικό «τσαμπουκά» να κερδίσει αυτό που αναζητεί από το 1974: Την πλήρη απαλλαγή της από το βάρος της εισβολής και κατοχής της Κύπρου.
Συγχρόνως, με τις έωλες δεσμεύσεις περί συγκράτησης των προσφυγικών ρευμάτων η Τουρκία εξουδετερώνει το μοναδικό όπλο που διαθέτουν η Ελλάδα και η Κύπρος για την άσκηση πίεσης, τις ευρωτουρκικές σχέσεις.
Η απογοητευτική για πολλούς Ευρωπαίους τουρκική στάση πιθανότατα θα οδηγήσει στη διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου σχέσεων ΕΕ - Τουρκίας, μιας στρατηγικής σχέσης η οποία τελικά θα μετεξελιχθεί σε αναβαθμισμένη ειδική σχέση στα μέτρα και στα πρότυπα της Τουρκίας, καθώς θα υποχρεωθεί έτσι η ΕΕ να αποδεχθεί την «ιδιορρυθμία» του «εταίρου» της τόσο στο θέμα των ανθρώπινων και μειονοτικών δικαιωμάτων όσο και στην παραδοξότητα της μη αναγνώρισης ενός κράτους-μέλους, του οποίου θα κατέχει τμήμα του εδάφους του.
Δυστυχώς, Αθήνα και Λευκωσία συναινούν σιωπηρά σε αυτό το μεγάλο παιγνίδι της Τουρκίας, προσδοκώντας ότι η στάση αυτή θα… εκτιμηθεί από τον κ. Ερντογάν… Δυστυχώς οι εξελίξεις διαψεύδουν όχι μόνο τις Βρυξέλλες αλλά κυρίως την Αθήνα και τη Λευκωσία.
Όπως ο ίδιος ο αρμόδιος υπουργός κ. Μουζάλας παραδέχτηκε, χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες συνεχίζουν να καταφθάνουν καθημερινά στα ελληνικά νησιά και πλέον υπάρχει σοβαρότατος κίνδυνος να εγκλωβισθούν εντός της ελληνικής επικράτειας, καθώς τα Σκόπια έχουν σφραγίσει τα σύνορά τους με τη βοήθεια μάλιστα αστυνομικών από την Ουγγαρία και τη Σλοβακία.
Το γεγονός ότι ο αριθμός των μεταναστών που έφθαναν καθημερινά στα ελληνικά νησιά έχει μειωθεί από τις 6.000 τον Νοέμβριο στις 3.000 σήμερα οφείλεται περισσότερο στις καιρικές συνθήκες παρά στην προσπάθεια των τουρκικών αρχών να ελέγξουν και να εξαρθρώσουν τα δίκτυα των δουλεμπόρων.
Από την πρώτη στιγμή είχαν διατυπωθεί εντονότατες αμφιβολίες από πολλούς παράγοντες για την αξιοπιστία των δεσμεύσεων που αναλάμβανε το τουρκικό καθεστώς, όμως η κ. Μέρκελ αλλά και άλλες βορειοευρωπαϊκές κυβερνήσεις είχαν ανάγκη να παρουσιάσουν ένα -έστω και έωλο- επιχείρημα στην κοινή γνώμη τους, που γίνεται ολοένα και πιο ξενοφοβική, ενώ διαμορφώνεται ένα ισχυρό πλέον κίνημα εναντίον της λογικής της ανεξέλεγκτης υποδοχής μεταναστών και προσφύγων.
Όμως η Τουρκία το ίδιο διάστημα κατόρθωσε να αποσπάσει σημαντικά ανταλλάγματα και η τώρα η «όρεξή» της έχει ανοίξει κι άλλο.
Τα 3 δισ. ευρώ μπορεί να μην είναι αρκετά για να καλύψουν όλες τις ανάγκες που προκύπτουν από το Προσφυγικό στην Τουρκία, πρόκειται όμως για μια σημαντική οικονομική ενίσχυση, η οποία μάλιστα κατευθύνεται σε περιοχές εντελώς υποβαθμισμένες, όπου και έχουν εγκατασταθεί μεγάλα στρατόπεδα προσφύγων.
Η Τουρκία όμως κατόρθωσε να υφαρπάξει από τους Ευρωπαίους την πανηγυρική επανεκκίνηση των ενταξιακών διαπραγματεύσεών της με την ΕΕ, αφού συνέπεσε με μια περίοδο που η στάση της Τουρκίας σε ό,τι αφορά τις βασικές ελευθερίες και τα ατομικά και μειονοτικά δικαιώματα υπό άλλες συνθήκες θα οδηγούσε σε πλήρη διακοπή και εξ ολοκλήρου πάγωμα των ευρωτουρκικών σχέσεων.
Το καθεστώς Ερντογάν έχει προχωρήσει σε ένα πρωτοφανές κύμα διωγμών του αντιπολιτευόμενου Τύπου και έχει οδηγήσει στη φυλακή δεκάδες έγκριτους δημοσιογράφους. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι έχει εξαπολύσει μια μεγάλη πολεμική επιχείρηση εναντίον των Κούρδων, όχι μόνο των ανταρτών του PKK αλλά και του πολιτικού κόμματος HDP, που είναι μάλιστα το τρίτο σε κοινοβουλευτική δύναμη.
Στη Νοτιοανατολική Τουρκία μάλιστα, όπου σε πολλές επαρχίες έχει επιβληθεί ο στρατιωτικός νόμος και ο τουρκικός Στρατός επιχειρεί ακόμη και με άρματα μάχης σε κουρδικές πόλεις και χωριά, το τουρκικό καθεστώς έχει στραφεί και εναντίον των δημάρχων, που έχουν τα τελευταία χρόνια οργανώσει ένα σύστημα αυτοδιοικούμενων δομών. Ήδη δύο τουλάχιστον δήμαρχοι έχουν οδηγηθεί στη φυλακή, ενώ με δήλωσή του και ο Αχμ. Νταβούτογλου έχει στοχοποιήσει τους υπόλοιπους δημάρχους που συμμετέχουν σε αυτές τις δομές.
Συγχρόνως, με μια πρωτοβουλία που κινείται στην κόψη του ξυραφιού, ο Ερντογάν και ο Νταβούτογλου έχουν δώσει το σύνθημα στην ελεγχόμενη δικαιοσύνη να στραφεί εναντίον του ηγέτη του HDP Σ. Ντεμιρτάς όσον αφορά τις δηλώσεις του ότι η «απάντηση στη δικτατορία και τον αυταρχισμό είναι η αυτονομία για τις κουρδικές περιοχές»…
Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την τυχοδιωκτική πολιτική που ακολουθεί στην περιοχή η τουρκική κυβέρνηση, υπό άλλες συνθήκες θα ήταν απαγορευτικά για την πραγματοποίηση οποιασδήποτε συζήτησης περί ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Όμως, αποθρασυνόμενη από τη χαλαρή στάση των εταίρων, τώρα η Άγκυρα ζήτα πρόσθετα ανταλλάγματα: Θέλει ελεύθερη πρόσβαση των τούρκων πολιτών στην ΕΕ με κατάργηση των θεωρήσεων, κάτι που υπό τις παρούσες συνθήκες και με το κλίμα που έχει δημιουργηθεί στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη μάλλον θα αποδειχθεί δύσκολο εγχείρημα, και επίσης απαιτεί την πλήρη παράκαμψη του Κυπριακού και των υποχρεώσεών της έναντι ενός κράτους-μέλους, της Κύπρου, στις σχέσεις της με την ΕΕ.
Με ευκαιρία δηλαδή το Μεταναστευτικό, η Τουρκία επιχειρεί με έναν πρωτοφανή και θρασύτατο διπλωματικό «τσαμπουκά» να κερδίσει αυτό που αναζητεί από το 1974: Την πλήρη απαλλαγή της από το βάρος της εισβολής και κατοχής της Κύπρου.
Συγχρόνως, με τις έωλες δεσμεύσεις περί συγκράτησης των προσφυγικών ρευμάτων η Τουρκία εξουδετερώνει το μοναδικό όπλο που διαθέτουν η Ελλάδα και η Κύπρος για την άσκηση πίεσης, τις ευρωτουρκικές σχέσεις.
Η απογοητευτική για πολλούς Ευρωπαίους τουρκική στάση πιθανότατα θα οδηγήσει στη διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου σχέσεων ΕΕ - Τουρκίας, μιας στρατηγικής σχέσης η οποία τελικά θα μετεξελιχθεί σε αναβαθμισμένη ειδική σχέση στα μέτρα και στα πρότυπα της Τουρκίας, καθώς θα υποχρεωθεί έτσι η ΕΕ να αποδεχθεί την «ιδιορρυθμία» του «εταίρου» της τόσο στο θέμα των ανθρώπινων και μειονοτικών δικαιωμάτων όσο και στην παραδοξότητα της μη αναγνώρισης ενός κράτους-μέλους, του οποίου θα κατέχει τμήμα του εδάφους του.
Δυστυχώς, Αθήνα και Λευκωσία συναινούν σιωπηρά σε αυτό το μεγάλο παιγνίδι της Τουρκίας, προσδοκώντας ότι η στάση αυτή θα… εκτιμηθεί από τον κ. Ερντογάν… Δυστυχώς οι εξελίξεις διαψεύδουν όχι μόνο τις Βρυξέλλες αλλά κυρίως την Αθήνα και τη Λευκωσία.
Κ. Τσάκαλος/paron.gr
