BREXIT 43% - BREMAIN 41% - Ανακόπτεται το ρεύμα υπέρ Brexit λίγο πριν ανοίξουν οι κάλπες!

Λίγες μόνο ώρες πριν το άνοιγμα της κάλπης του δημοψηφίσματος στη Βρετανία, νέα έρευνα δείχνει προβάδισμα του BREXIT. Συγκεκριμένα σύμφωνα με έρευνα της TNS, το 43% του δείγματος απάντησε ότι θα ψηφίσει υπέρ της αποχώρησης, ενώ το 41% υπέρ της παραμονής. Ένα 16% του δείγματος δήλωσε αναποφάσιστο ή ότι δεν θα ψηφίσει…

Το προβάδισμα της εκστρατείας υπέρ της αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ επί της εκστρατείας υπέρ της παραμονής της σε αυτή μειώθηκε στις δύο μονάδες από τις επτά στις οποίες βρισκόταν την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με δημοσκόπηση της TNS που δημοσιεύθηκε την παραμονή του κρίσιμου δημοψηφίσματος.

Σύμφωνα με την έρευνα της TNS, το 43% του δείγματος απάντησε ότι θα ψηφίσει υπέρ της αποχώρησης, ενώ το 41% υπέρ της παραμονής. Ένα 16% του δείγματος δήλωσε αναποφάσιστο ή ότι δεν θα ψηφίσει.

Η δημοσκόπηση αυτή διενεργήθηκε με τη μέθοδο των συνεντεύξεων μέσω Διαδικτύου σε δείγμα 2.320 ενηλίκων από τη 16η ως την 22η Ιουνίου.

Ο Λουκ Τέιλορ, επικεφαλής της διεύθυνσης κοινωνικών και πολιτικών ερευνών της TNS, επισήμανε ότι «πρέπει να σημειωθεί πως στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκοτίας και στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του Κεμπέκ το 1995 είχε υπάρξει μια καθυστερημένη μεταστροφή του status quo και το ίδιο θα καταγραφεί εδώ».

«Σαφώς, με μια κούρσα τόσο αμφίρροπη όσο αυτή, το επίπεδο της συμμετοχής μεταξύ των διαφόρων δημογραφικών κατηγοριών θα είναι κρίσιμο» και «θα ορίσει το αποτέλεσμα».

Σε δημοσκόπηση της TNS που είχε δημοσιευθεί την 14η Ιουνίου, το 47% των ψηφοφόρων που είπαν ότι πιθανόν θα ψηφίσουν τασσόταν υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ και το 40% υπέρ της παραμονής.

Νωρίτερα δημοσκόπηση της εταιρείας Opinium έδωσε στην εκστρατεία υπέρ του Brexit προβάδισμα μιας μονάδας επί της εκστρατείας υπέρ της παραμονής, οδηγώντας σε νέα πτώση τη συναλλαγματική ισοτιμία της στερλίνας έναντι του δολαρίου και του ευρώ. 

 

Και η Ελισάβετ υπέρ του BREXIT;

Ένα δείπνο με φίλους και μία προσωπική ερώτηση της βασίλισσας της Αγγλίας φαίνεται πως δημιούργησε «θέμα», με τις εφημερίδες της Βρετανίας να κυκλοφορούν με πηχυαίους τίτλους για στήριξη του Brexit από τη βασιλική οικογένεια.

Όλα ξεκίνησαν από μία τοποθέτηση του βιογράφου της βασίλισσας Ελισάβετ, Robert Lacey, ο οποίος έγραψε σε έναν ιστότοπο με τον οποίο συνεργάζεται (σ.σ Daily Beast) πως η βασίλισσα πρόσφατα σε δείπνο μεταξύ φίλων και συνεργατών έκανε την εξής ερώτηση «δώστε μου τρεις καλούς λόγους για να παραμείνει η Αγγλία στην Ευρώπη». Ο Robert Lacey σημειώνει στο κείμενό του πως η βασίλισσα κάθε άλλο παρά με πολιτική χροιά τοποθετήθηκε στο συγκεκριμένο ζήτημα, αλλά καθώς συνηθίζει έθεσε ένα κεντρικό θέμα προς προβληματισμό και συζήτηση ανάμεσα σε φίλους.

ΕΚΤ: Ναι και πάλι στα ελληνικά ομόλογα - 100-120 εκ. € εξοικονομούν οι τράπεζες!

Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση της ΕΚΤ τα ελληνικά ομόλογα θα ξεκινήσουν να γίνονται δεκτά και πάλι από τις 29 Ιουνίου. Το ποσοστό του "κουρέματος" που θα επιβάλλει η ΕΚΤ στα ομόλογα αυτά θα καθοριστεί αργότερα από την ίδια....

 

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα απεφάσισε να επαναφέρει το καθεστώς της κατ΄εξαίρεση επιλεξιμότητας των ελληνικών ομολόγων (waiver).

Το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ απεφάσισε πριν από λίγο να ξανακάνει δεκτά τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο στις πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών.

Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση της ΕΚΤ τα ελληνικά ομόλογα θα ξεκινήσουν να γίνονται δεκτά και πάλι από τις 29 Ιουνίου. Το ποσοστό του "κουρέματος" που θα επιβάλλει η ΕΚΤ στα ομόλογα αυτά θα καθοριστεί αργότερα από την ίδια.

Η ΕΚΤ αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να συμμετάσχουν και τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) όμως αυτό θα εξεταστεί σε μεταγενέστερο στάδιο. Θα προηγηθεί όπως αναφέρει η εξέταση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, το Διοικητικό Συμβούλιο έλαβε υπόψη την έγκριση της εκταμίευση της δεύτερης δόσης του προγράμματος από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας ( ΕΜΣ ) προς την Ελλάδα από το Διοικητικό Συμβούλιο του ESM , μετά τη θετική αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΚΤ, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την ολοκλήρωση της πρώτης αναθεώρησης του προγράμματος .

Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ επιπροσθέτως, αναγνωρίζει τη δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης να εφαρμόσει το πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής , που έχει συμφωνηθεί ως εκ τούτου , και αναμένει συνέχιση της συμμόρφωσης με τις προϋποθέσεις του.

Το Διοικητικό Συμβούλιο θα εξετάσει πιθανές αγορές των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς δημόσιο τομέα ( PSPP ) σε μεταγενέστερο στάδιο , λαμβάνοντας υπόψη την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην βιωσιμότητα του Δημοσίου Χρέους, μετά από σχετική ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους στην Ελλάδα , καθώς και άλλα ζητήματα διαχείρισης κινδύνων.

Η εξέλιξη αυτή δίνει την δυνατότητα στις ελληνικές τράπεζες να αποκτήσουν πρόσβαση σε φθηνότερα κεφάλαια προκειμένου να καλύψουν το χρηματοδοτικό τους κενό. Σημειώνεται ότι το επιτόκιο μέσω του μηχανισμού Έκτακτης Ρευστότητας ELA από τον οποίον οι ελληνικές τράπεζες έχουν δανειστεί μέχρι σήμερα περίπου 66 δισ. ευρώ κυμαίνεται στο 1,55%. Από την άλλη πλευρά η χρηματοδότηση απευθείας από την ΕΚΤ παρέχεται με επιτόκιο μόλις 0,05%. Ωστόσο εκτιμάται ότι στην παρούσα φάση μόνο 7 έως 10 δισ. ευρώ μπορούν να μεταφερθούν από τον ELA στην ΕΚΤ, καθώς οι τράπεζες δεν διαθέτουν επαρκείς εγγυήσεις.

100-120 εκ. € εξοικονομούν οι τράπεζες από το waiver

 

Οι ελληνικές τράπεζες θα εξοικονομήσουν 100-120 εκ. ευρώ ετησίως από τόκους λόγω της πρόσβασής τους στη φθηνότερη χρηματοδότηση της ΕΚΤ μετά την απόφαση του συμβουλίου της τελευταίας να κάνει αποδεκτά τα ελληνικά χρεόγραφα ως ενέχυρα.

Ερωτηθείς αν το όφελος εκτιμάται σε 100-120 εκ. ευρώ, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας απάντησε καταφατικά.

Ο διοικητής διευκρίνησε ότι τα οφέλη συνολικού ύψους 400-500 εκ. ευρώ για τις ελληνικές τράπεζες στα οποία αναφέρθηκε πριν λίγο καιρό περιλαμβάνουν το waiver, το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) και τα στοχευμένα δάνεια προς τις τράπεζες (TLTRO) που έχουν μηδενικό ή αρνητικό επιτόκιο. 

Οι τράπεζες, οι οποίες δανείζονται περίπου 67 δισ. ευρώ από τον μηχανισμό έκτακτης ρευστότητας (ELA), πληρώνοντας επιτόκιο 1,55%, θα μπορούν να δανείζονται ένα ποσό που πλησιάζει τα 9 δισ. ευρώ απευθείας από την ΕΚΤ με επιτόκιο 0,05%.

Μανόλης Γλέζος: «Απλή και Άδολη Αναλογική - Φτάνει πια η κοροϊδία»

«Τα μέχρι τώρα εκλογικά συστήματα που εφαρμόστηκαν αγνόησαν την λαϊκή βούληση, έφεραν κυβερνήσεις αυταρχικές που με την παντοδυναμία που τους έδιναν οι εκλογικοί νόμοι, αγνόησαν τον διάλογο και έφεραν την Οικονομία και τη Δημοκρατία σε αδιέξοδο», τονίζει μεταξύ άλλων σε δήλωσή για τον νέο εκλογικό νόμο ο παλαίμαχος αγωνιστής της Αριστεράς και της Δημοκρατίας, Μανόλης Γλέζος....

Ακολουθεί η δήλωση του Μανόλη Γλέζου 

Το σημερινό Σύνταγμα αναφέρει: 

"Θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία" (Άρθρο 1 &2)

"Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν πρωταρχική υποχρέωση της πολιτείας" (Άρθρο 2 &1)

"Η Ελεύθερη και ανόθευτη εκδήλωση της λαϊκής θέλησης, ως έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας τελεί υπό την εγγύηση όλων των λειτουργών της Πολιτείας, που έχουν υποχρέωση να διασφαλίζουν σε κάθε περίπτωση" (Άρθρο 52)

Όσοι υποστηρίζουν ό,τι σέβονται το Σύνταγμα οφείλουν να υποστηρίξουν ως εκλογικό σύστημα την Απλή Αναλογική, διότι μόνο αυτή αποτελεί έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας και εκφράζει την ελεύθερη και ανόθευτη εκδήλωση της λαϊκής κυριαρχίας.

Όσοι, επίσης, υποστηρίζουν ό,τι βασικός τους κανόνας είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα και η υπεράσπιση του δικαίου, οφείλουν να το αποδείξουν στην πράξη.

Τα εκάστοτε κομματικά συμφέροντα, σχεδίαζαν ως τώρα το εκλογικό σύστημα και το ίδιο επιχειρούν και τώρα.

Τα μέχρι τώρα εκλογικά συστήματα που εφαρμόστηκαν αγνόησαν την λαϊκή βούληση, έφεραν κυβερνήσεις αυταρχικές που με την παντοδυναμία που τους έδιναν οι εκλογικοί νόμοι, αγνόησαν τον διάλογο και έφεραν την Οικονομία και τη Δημοκρατία σε αδιέξοδο.

Η απογοήτευση των πολιτών που βλέπουν τη ψήφο τους να εξαφανίζεται, εκφράζεται με την αποχή που κάθε φορά παρουσιάζεται όλο και ισχυρότερη.

Ως εδώ και μη παρέκει.
Φτάνει πια η κοροϊδία.

Επιτέλους το όραμα όσων προσέφεραν τη ζωή τους για τη Δημοκρατία, το βασικό αξίωμα των προοδευτικών και αριστερών πολιτικών σχηματισμών, της ΕΔΑ και του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να γίνει πράξη.

Η ανόθευτη και άδολη Απλή Αναλογική του Γιάννη Πασαλίδη είναι το μόνο εκλογικό σύστημα που διασφαλίζει την αξία του ανθρώπου, του πολίτη.

Αθήνα,

 22 Ιουνίου 2016

Στην Τρίπολη ο Βαγγέλης Αποστόλου για διάλογο με τους αγρότες της Πελοποννήσου

Με την πραγματοποίηση ημερίδας στην Τρίπολη συνεχίζονται οι εκδηλώσεις διαβούλευσης και διαλόγου με τους αγρότες που έχει προγραμματίσει για το επόμενο διάστημα το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης....

 

 

Με την πραγματοποίηση ημερίδας στην Τρίπολη συνεχίζονται οι εκδηλώσεις διαβούλευσης και διαλόγου με τους αγρότες που έχει προγραμματίσει για το επόμενο διάστημα το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη, 23 Ιουνίου, στις 10 το πρωί, στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Τρίπολης, και θα είναι επικεντρωμένη κατά κύριο λόγο στις ευκαιρίες και τις δυνατότητες που δίνει το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, συνολικά για τον αγροτικό τομέα αλλά και ειδικότερα στην Πελοπόννησο.

Στην ημερίδα θα μιλήσουν ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλης Αποστόλου και ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Χαράλαμπος Κασίμης, ενώ θα χαιρετήσει ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου Πέτρος Τατούλης.

«Σκοπός των εκδηλώσεων αυτών είναι, αφενός μεν να υπάρξει ενημέρωση του αγροτικού κόσμου, αφετέρου να ακούσουμε τους ίδιους τους αγρότες και τους φορείς τους μέσα από έναν οργανωμένο και παραγωγικό διάλογο», δήλωσε σχετικά ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλης Αποστόλου.

«Άνοιξε» ο διάλογος για τα εργασιακά, ήρθε η δόση

Στο τρίτο Μνημόνιο προβλέπεται η κατάργηση της «τροπολογίας Σκουρλέτη», του Ιουνίου του 2015, με την οποία παρατεινόταν για ένα εξάμηνο η ισχύς των συλλογικών συμβάσεων και προβλεπόταν προστασία συγκεκριμένων εργασιακών δικαιωμάτων μετά τη λήξη των συμβάσεων... 

Με την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, ο επόμενος σταθμός στις διαπραγματεύσεις αφορά τα εργασιακά.

Το υπουργείο Εργασίας άνοιξε, ανεπίσημα, σήμερα τον διάλογο με τους κοινωνικούς φορείς, καλώντας τη ΓΣΕΕ και άλλες ομοσπονδίες εργαζομένων για μία πρώτη αποτίμηση της κατάστασης.

Στο τρίτο Μνημόνιο προβλέπεται η κατάργηση της «τροπολογίας Σκουρλέτη», του Ιουνίου του 2015, με την οποία παρατεινόταν για ένα εξάμηνο η ισχύς των συλλογικών συμβάσεων και προβλεπόταν προστασία συγκεκριμένων εργασιακών δικαιωμάτων μετά τη λήξη των συμβάσεων.

Επίσης, η ελληνική κυβέρνηση θα «ανοίξει» τον φάκελο των ομαδικών απολύσεων, των συλλογικών συμβάσεων και της συνδικαλιστικής νομοθεσίας, με στόχο την υιοθέτηση των «καλύτερων ευρωπαϊκών πρακτικών». 

Η ειδική ομάδα εμπειρογνωμόνων του υπ. Εργασίας έχει ήδη «πιάσει» δουλειά.

Το νέο εργασιακό πλαίσιο θα διαμορφωθεί σε συνεργασία με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO). 

Στην Αθήνα η δόση των €7,5 δισεκατομμυρίων

Λίγο μετά τις 16.00, ολοκληρώθηκε η εκταμίευση της δόσης των €7,5 δισεκατομμυρίων από το Μηχανισμό του ESM προς την Ελλάδα.

Όπως διευκρίνισε ο επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρένγκλινγκ που βρέθηκε στην Αθήνα, τα €5,7 δισ. θα τοποθετηθούν σε ειδικό λογαριασμό για την εκπλήρωση των δανειακών υποχρεώσεων.

Τα υπόλοιπα €1,8 δισ. θα δοθούν για εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου.

Συνολικά, οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί EFSF και ESM έχουν χορηγήσει στην Ελλάδα σχεδόν €171 δισ., με επιτόκιο 0,8%. 

Πού θα πάνε τα χρήματα

Αναστεναγμός ανακούφισης στο ελληνικό οικονομικό επιτελείο, αφού το σύστημα «τεντώθηκε» στα όριά του για να πληρωθούν τα €900 εκ. σε χρεολύσια και τα €325 εκ. σε τόκους, που η χώρα χρωστούσε τον Ιούνιο.

Μέχρι τα τέλη του έτους, έπονται, συνολικά, πληρωμές €3,35 δισ. σε χρεολύσια και €1,74 δισ. σε τόκους. 

Εξ αυτών, η μεγαλύτερη έρχεται στις 20 Ιουλίου και αφορά €2,26 προς την ΕΚΤ. 

Κλάους Ρέγκλινγκ για ελάφρυνση χρέους

Στη συνέντευξη τύπου που ακολούθησε τη συνάντηση με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, ο Κλάους Ρέγκλινγκ δήλωσε για την ελάφρυνση χρέους:

«Το Eurogroup συμφώνησε σε παροχή περαιτέρω ελάφρυνσης χρέους, αν χρειαστεί κι εφόσον συνεχίζονται οι μεταρρυθμίσεις. Το «εφόσον χρειαστεί» πρέπει κανείς να το κατανοήσει υπό το πρίσμα της μακράς σχέσης που έχουμε.»

Συμέλα Τουχτίδου/euronews

Είτε με Remain είτε με Brexit, η ΕΕ δεν μεταρρυθμίζεται

Η απορριπτική στάση του βρετανικού λαού και μεγάλου τμήματος της άρχουσας τάξης του προς την ΕΕ φέρει βαθύτατο συμβολισμό, αν μάλιστα ληφθεί υπόψη ότι η μεγάλη πλειοψηφία είχε ταχθεί υπέρ της ένταξης το 1973. Επιβεβαιώνει την αποτυχία της ΕΕ μετά τη συνθήκη του Μάαστριχτ το 1992. Όποιος ακούει τη φωνή της ιστορίας αντιλαμβάνεται ότι η ιδέα της ομοσπονδιακής Ευρώπης τελείωσε, τονίζει σε άρθρο του ο διαπρεπής Οικονομολόγος, Καθηγητής και Πολιτικός, Κώστας Λαπαβίτσας....

του Kώστα Λαπαβίτσα*

Η στυγερή δολοφονία της Τζο Κοξ θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στο βρετανικό δημοψήφισμα. Οι υπέρμαχοι του Remain υπολογίζουν σε μεταστροφή του εκλογικού σώματος προς όφελός τους. Tο τελικό αποτέλεσμα όμως δεν είναι καθόλου βέβαιο γιατί το δημοψήφισμα έχει προκαλέσει βαθύτατη ταξική αναταραχή στη Βρετανία.

Το ταξικό ρήγμα

Μια έντονη διαμάχη αναμφίβολα υπάρχει ανάμεσα στους έχοντες και κατέχοντες, με το πλειοψηφικό κομμάτι να θέλει την παραμονή και το μειοψηφικό την έξοδο, το καθένα για τα δικά του συμφέροντα. Η διάσπαση είναι ορατή μέσα στο Συντηρητικό Κόμμα, αλλά από μόνη της δεν θα αρκούσε ποτέ για να προκαλέσει γενικευμένη κοινωνική αναταραχή. Το δημοψήφισμα έφερε στην επιφάνεια ένα πολύ βαθύτερο κοινωνικό ρήγμα.

Συγκεκριμένα, η πλειοψηφία των λαϊκών και εργατικών στρωμάτων στη Βρετανία – ιδίως στην Αγγλία – έχει ταχθεί υπέρ της εξόδου. Αλλά δυστυχώς τα πολιτικά οφέλη τα έχει δρέψει μια σκληρή Δεξιά, ακόμη πιο νεοφιλελεύθερη από αυτή που κυβερνάει, η οποία στρέφεται κατά των μεταναστών. Τα αίτια αυτών των σύνθετων και αντιφατικών εξελίξεων απαιτούν προσεκτική ανάλυση.

Η Βρετανία έχει ζήσει σε καθεστώς μόνιμης λιτότητας στα χρόνια που ακολούθησαν τη γιγαντιαία κρίση του 2008-9. Το λαϊκό στοιχείο αντιμετωπίζει συνεχή πίεση στους μισθούς, ανασφάλεια, κακές νέες θέσεις εργασίας, περικοπές στην κοινωνική πρόνοια, στεγαστική κρίση στο Λονδίνο, έλλειψη προοπτικής για τη νεολαία. Υπάρχει διάχυτη αίσθηση κοινωνικής αδικίας και ατιμωρησίας για τους υπεύθυνους της κρίσης. Τα λαϊκά στρώματα θεωρούν ότι το πολιτικό σύστημα, οι μεγάλες τράπεζες και επιχειρήσεις, καθώς και μια κάστα προνομιούχων, κυβερνούν χωρίς να δίνουν λόγο σε κανένα.

Εξίσου σημαντικό είναι ότι κατά τη δεκαετία του 2000 εκτοξεύτηκε η μετανάστευση, με τις καθαρές εισροές να τριπλασιάζονται. Οι πλειοψηφία των νεοφερμένων ήρθε από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Τα λαϊκά στρώματα αισθάνονται ότι ποτέ δεν κλήθηκαν να εκφράσουν τη γνώμη τους για την πολιτική αυτή. Με δεδομένη την τεράστια πίεση στις δομές κοινωνικής πρόνοιας που ήδη υπάρχει λόγω της λιτότητας, η κατάσταση έχει γίνει εκρηκτική κατά μήκος και πλάτος της χώρας.

Οι προνομιούχοι απαιτούν παραμονή στην ΕΕ

Το δημοψήφισμα έφερε στην επιφάνεια ακριβώς αυτές τις αντιθέσεις, κάτι που προκάλεσε η ίδια η πλευρά του Remain. Για να στηρίξει τις θέσεις της, κινητοποίησε μια στρατιά μεγάλων επιχειρηματιών, τραπεζιτών, γραφειοκρατών και άλλων που άρχισαν να απειλούν τους ψηφοφόρους με τους υποτιθέμενους κινδύνους της εξόδου για την οικονομία, το Σίτι του Λονδίνου, την ασφάλεια, στο σύστημα υγείας και πολλά άλλα. Από κοντά και τα στρώματα της ανώτερης μεσαίας τάξης, τα οποία συχνά έχουν άμεση επαγγελματική σύνδεση με τους μηχανισμούς της ΕΕ και δε μπορούν να διανοηθούν ότι ίσως μείνουν μόνοι στο νησί με τους «άπλυτους».

Για τα λαϊκά στρώματα το συμπέρασμα προέκυψε αβίαστα: οι κερδισμένοι από τις άδικες πολιτικές των τελευταίων χρόνων επιθυμούν διακαώς την παραμονή της χώρας στην ΕΕ. Άρα το δικό τους συμφέρον είναι το αντίθετο. Όσο πιο πολλές εξωπραγματικές απειλές χρησιμοποίησε ο Πρωθυπουργός, ή ο Υπουργός των Οικονομικών, τόσο πιο πολύ αντέδρασε το λαϊκό στοιχείο. Όταν μπήκαν στο χορό και οι ηγέτες της ΕΕ, με τον ανεκδιήγητο Τουσκ να ισχυρίζεται ότι η έξοδος θα φέρει το τέλος του Δυτικού Πολιτικού Πολιτισμού (!), η αντίδραση άρχισε να παίρνει διαστάσεις χιονοστιβάδας. Εξαπλώθηκε η αίσθηση ότι πρέπει να «πάρουμε τη χώρα μας πίσω».

Τα πολιτικά κέρδη στην ακραία νεοφιλελεύθερη Δεξιά

Δυστυχώς ο κερδισμένος από τη λαϊκή αγανάκτηση είναι η σκληρή δεξιά πτέρυγα του Συντηρητικού Κόμματος, υπό την ηγεσία του Μπόρις Τζόνσον και του Μάικλ Γκόουβ, όπως και το ακροδεξιό κομμάτι του πολιτικού φάσματος, υπό τον Νάιτζελ Φάρατζ. Απαιτώντας ελέγχους για το «πρόβλημα της μετανάστευσης», ισχυριζόμενοι ότι η έξοδος θα φέρει οικονομική ανάπτυξη και απορρίπτοντας τη «γραφειοκρατία των Βρυξελλών» έχουν αναδειχθεί σε εκφραστές της λαϊκής αντίδρασης.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το στρατόπεδο του Brexit είναι ακραία νεοφιλελεύθερο. Το πρόγραμμά του είναι να περιορίσει κι άλλο τα εργατικά δικαιώματα, να επιβάλλει περαιτέρω απορρύθμιση των αγορών και παράλληλα να ενισχύσει το εθνικό κράτος. Πρόκειται για μια λαϊκή Δεξιά με σύγχρονα βρετανικά χαρακτηριστικά. Η πραγματική κοινωνική της στήριξη πηγάζει από το μειοψηφικό τμήμα των εχόντων και κατεχόντων που επιδιώκουν την έξοδο για να εμπορευτούν περισσότερο με χώρες εκτός ΕΕ και να περιορίσουν κι άλλο τα εργατικά δικαιώματα. Πηγάζει επίσης από τα μικρομεσαία στρώματα που νομίζουν ότι η απάντηση στην οικονομική δυστοκία των τελευταίων χρόνων είναι μια συντηρητική εθνική πολιτική.

Ακριβώς για τους λόγους αυτούς τα οργανωμένα συνδικάτα – τα οποία στη Βρετανία είναι αυθεντικοί εκφραστές του εργατικού στοιχείου – έχουν τοποθετηθεί στη μεγάλη τους πλειοψηφία κατά του Brexit. Πιστεύουν ότι εκτός ΕΕ και με κυβέρνηση των σκληρών Συντηρητικών το νομικό καθεστώς της απασχόλησης, των μισθολογικών συμβάσεων και των συνθηκών εργασίας θα τεθεί υπό ευθεία απειλή.

Η ευθύνη του Εργατικού Κόμματος

Πρόκειται για μια εξαιρετικά προβληματική πολιτική εξέλιξη: η σκληρή Δεξιά καρπώνεται τη δικαιολογημένη αγανάκτηση των λαϊκών στρωμάτων και γίνεται εκφραστής της απόρριψης της ΕΕ. Η κύρια ευθύνη ανήκει στο Εργατικό Κόμμα, το οποίο ιστορικά είχε μια ισχυρότατη αριστερή πτέρυγα που ήταν κατά της ΕΕ. Η κυριαρχία του Θατσερισμού και ιδίως η περίοδος του Τόνι Μπλερ εκμηδένισαν αυτή την παράδοση. Η ξαφνική αναρρίχηση του Τζέρεμι Κόρμπυν στην ηγεσία, εκφράζοντας ακριβώς την λαϊκή απογοήτευση για την κατάσταση της χώρας, έφερε εκατοντάδες χιλιάδες νέα μέλη στο Εργατικό Κόμμα με έντονα κριτική στάση προς την ΕΕ. Επανεμφανίστηκε μια αριστερή πτέρυγα κυριολεκτικά από το τίποτε. Αν ο Κόρμπυν είχε προσφέρει μια αυθεντικά ριζοσπαστική πρόταση στη χώρα, με ξεκάθαρα κριτική θέση προς την ΕΕ, η πολιτική κατάσταση της Βρετανίας σήμερα θα ήταν πολύ διαφορετική.

Δυστυχώς ο Κόρμπυν τοποθετήθηκε αμέσως υπέρ του Remain, πιστεύοντας ότι το αποτέλεσμα ήταν προδιαγεγραμμένο και νομίζοντας ότι θα εκμεταλλευόταν την εμφύλια διαμάχη των Συντηρητικών. Το Εργατικό Κόμμα διακίνησε ακόμη και ασυνάρτητες πολιτικές φιλολογίες – ελληνικής κοπής – περί «εκδημοκρατισμού της ΕΕ» νομίζοντας ότι έτσι καλύπτει τα νώτα του. Το αποτέλεσμα ήταν ένα τεράστιο πολιτικό πρόβλημα δεδομένου ότι η πλειοψηφία των ψηφοφόρων του δεν θέλει καν να ακούσει για την ΕΕ.

Η ΕΕ, η ΟΝΕ και η βρετανική έξοδος

Είναι περιττό να ειπωθεί ότι το βρετανικό δημοψήφισμα είναι καθοριστικό για το μέλλον της ΕΕ. Ιστορικά η Βρετανία πάντα λειτούργησε ως «εξωτερικός» παράγων στην Ευρώπη, το ψύχραιμο θαλάσσιο αντίβαρο στις φαντασιώσεις των ηπειρωτικών δυνάμεων.

Η απορριπτική στάση του βρετανικού λαού και μεγάλου τμήματος της άρχουσας τάξης του προς την ΕΕ φέρει βαθύτατο συμβολισμό, αν μάλιστα ληφθεί υπόψη ότι η μεγάλη πλειοψηφία είχε ταχθεί υπέρ της ένταξης το 1973. Επιβεβαιώνει την αποτυχία της ΕΕ μετά τη συνθήκη του Μάαστριχτ το 1992. Όποιος ακούει τη φωνή της ιστορίας αντιλαμβάνεται ότι η ιδέα της ομοσπονδιακής Ευρώπης τελείωσε.

Ο κύριος παράγων της αποτυχίας της ΕΕ είναι φυσικά ο ζουρλομανδύας του ευρώ. Η Βρετανία για καλή της τύχη δεν ανήκει στην ΟΝΕ, αλλά ο βρετανικός λαός παρακολούθησε στενά την επιβολή αυταρχικής λιτότητας μετά το 2010 στην Ελλάδα και αλλού, όπως και την παράκαμψη της δημοκρατίας. Δεν έχει ψευδαισθήσεις για τις επιπτώσεις που έχει η απώλεια κυριαρχίας στην οικονομία και την κοινωνία του. Βλέπει ότι το κοινό νόμισμα υπέσκαψε την αλληλεγγύη ανάμεσα στους ευρωπαϊκούς λαούς στον Μεταπόλεμο.

Η ΟΝΕ είναι πλέον η σπονδυλική στήλη της ΕΕ, το σημείο αναφοράς των θεσμικών μηχανισμών και το υπόβαθρο της οικονομικής πολιτικής. Η έξοδος από την ΟΝΕ δεν έχει προβλεφθεί θεσμικά και θα απαιτούσε άμεσα μέτρα παρέμβασης για να στηριχτούν οι τράπεζες και η ρευστότητα της οικονομίας. Παράλληλα, αν μια χώρα φύγει από την ΟΝΕ, το σύστημα θα απειληθεί με βίαιη ρήξη. Απεναντίας, η έξοδος από την ΕΕ προβλέπεται νομικά και δεν θα απαιτούσε επείγοντα μέτρα οικονομικής παρέμβασης. Θα άνοιγε όμως μια διαδικασία διαπραγμάτευσης των διακρατικών συνθηκών για το εμπόριο, τις επενδύσεις, την ελεύθερη διακίνηση της εργασίας. Μια αποχώρηση από την ΕΕ δεν θα έφερνε βίαιη ρήξη στην Ένωση, αλλά θα επιτάχυνε τη διαδικασία αποσύνθεσης.

Μια νίκη του Remain θα επιτρέψει στην ΕΕ να ανασάνει πιστεύοντας ότι κέρδισε χρόνο. Στην πραγματικότητα λίγα πράγματα θα αλλάξουν δεδομένου ότι η ΟΝΕ θα παραμείνει απαράλλακτη και η Γερμανία, όπου λαμβάνονται οι πραγματικές αποφάσεις, δεν πρόκειται να αλλάξει πολιτική. Οι πιέσεις αποσύνθεσης της ΕΕ θα συνεχιστούν. Στην Βρετανία το μεγαλύτερο πρόβλημα θα το αντιμετωπίσει το Εργατικό Κόμμα, το οποίο θα πρέπει επειγόντως να ανανεώσει την πολιτική του ταυτότητα και να βρει το θάρρος να προτείνει ένα πρόγραμμα τομής για τη χώρα σε ευθεία σύγκρουση με τη λογική της ΕΕ. Αν το καταφέρει, θα βοηθήσει και την Ευρωπαϊκή Αριστερά να διαμορφώσει μια πραγματικά ριζοσπαστική πρόταση για την Ευρώπη, πέρα από τις φλυαρίες για «εκδημοκρατισμό».

Μια νίκη του Brexit θα έχει σχετικά περιορισμένο οικονομικό αντίκτυπο, αλλά θα φέρει έντονες πολιτικές εξελίξεις και στη Βρετανία και στην ΕΕ. Είναι πιθανό ότι στο Συντηρητικό Κόμμα θα κυριαρχήσουν οι ακραίοι νεοφιλελεύθεροι, οι οποίοι και θα εμπλακούν σε διαπραγματεύσεις με την ΕΕ που θα πάρουν χρόνο. Θα εμφανιστούν νέες πιέσεις για ανεξαρτησία στη Σκοτία, ίσως μάλιστα επιδιώκοντας την είσοδο στην ΕΕ. Το τεράστιο πλήγμα στο πολιτικό σύστημα και στη σταθερότητα του βρετανικού κράτους θα δημιουργήσει νέες απαιτήσεις για το Εργατικό Κόμμα, το οποίο θα πρέπει να κάνει ρηξικέλευθες προτάσεις για να προσεγγίσει ξανά τα λαϊκά στρώματα.

Στην ίδια την ΕΕ ο κλυδωνισμός θα είναι τεράστιος επιταχύνοντας τη διαδικασία αποσύνθεσης. Θα ανοίξουν οι ασκοί του Αιόλου δίνοντας τη δυνατότητα για βαθιές πολιτικές αλλαγές. Είναι βέβαιο ότι η σκληρή Δεξιά θα εμφανιστεί δυναμικά επιδιώκοντας να πάρει το πάνω χέρι, αλλά η μέχρι τώρα αντίδραση των ευρωπαϊκών λαών στην αποτυχία της ΕΕ δείχνει ότι υπάρχουν και πολλές άλλες δυνατότητες. Οι λαϊκές κινητοποιήσεις στη Γαλλία κατά της κυβέρνησης Ολάντ δεν υποχωρούν, αλλά αντιθέτως εντείνονται. Για πρώτη φορά εδώ και χρόνια εμφανίστηκε ξανά η οργανωμένη εργατική τάξη, απορρίπτοντας αποφασιστικά τις καταστροφικές πολιτικές της ΕΕ. Η κατεύθυνση που θα πάρει η Ευρώπη, αν φύγει η Βρετανία από την ΕΕ, θα εξαρτηθεί απόλυτα από το τι θα έχει να προτείνει η Ευρωπαϊκή Αριστερά. Θα εξαρτηθεί επίσης από τις μορφές οργάνωσης και κινητοποίησης του εργατικού και λαϊκού στοιχείου. Υπάρχει κάθε δυνατότητα να απαλλαγεί η Ευρώπη από τη θηλιά που την πνίγει.

* Ο Κώστας Λαπαβίτσας είναι Οικονομολόγος, καθηγητής της Σχολής Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και Πολιτικός…

costaslapavitsas.blogspot.gr