«Αν αποχωρήσει το ΔΝΤ κλείνει άμεσα η β' αξιολόγηση χωρίς νέα μέτρα» διαμηνύει η κυβέρνηση

Πηγές της κυβέρνησης, διαμηνύουν ότι αν αποχωρήσει το ΔΝΤ, η δεύτερη αξιολόγηση κλείνει άμεσα χωρίς νέα μέτρα, καθώς σήμερα η αντίθεση είναι δομική ανάμεσα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το ΔΝΤ...


Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών πουθενά δεν αναφέρεται σε 4ο μνημόνιο, επισημαίνουν πηγές της κυβέρνησης, αναφορικά με σημερινή συνέντευξη του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στην εφημερίδα Suddeutsche Zeitung, όπου για πρώτη φορά παραδέχεται ότι η Ευρωζώνη έχει τα εργαλεία να στηρίξει την Ελλάδα και χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως αν αποχωρήσει το ΔΝΤ, η δεύτερη αξιολόγηση κλείνει άμεσα χωρίς νέα μέτρα, καθώς σήμερα η αντίθεση είναι δομική ανάμεσα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το ΔΝΤ.

Συγκεκριμένα, οι πηγές της κυβέρνησης επισημαίνουν ότι για πρώτη φορά, δημόσια, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε παραδέχεται ότι "η Ευρωζώνη έχει τα εργαλεία να στηρίξει την Ελλάδα και χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ". 'Αποψη, όπως υπογραμμίζουν, που υποστηρίζει δύο χρόνια τώρα η Ελλάδα.

Επιπλέον, επισημαίνουν πως ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας στη συνέντευξή του προτείνει η συνέχιση του τρίτου προγράμματος να γίνει από τον ESM, με τη χαρακτηριστική δήλωση του: «Αυτό θα μπορούσε να ανατεθεί στον ESM -αφού πρώτα εγκριθεί από τη Bundestag». Ακόμη, ότι ο κ. Σόιμπλε είναι κατηγορηματικός αναφορικά με τα δημοσιεύματα ότι θα αντιδράσουν βουλευτές του κόμματός του: «Δεν θα υπάρξει καμία εσωτερική πολιτική ένταση, παραμένουμε πιστοί στα συμφωνηθέντα». Επισημαίνουν ακόμη ότι και στην επιμονή του δημοσιογράφου για το «ποια θα είναι η αντίδραση στο εσωτερικό του κόμματός σας εάν δεν συμμετέχει το ΔΝΤ;» η απάντηση του κ. Σόιμπλε παραμένει η ίδια: «Δεν υπάρχει καμία εσωτερική αντίδραση, γιατί επιθυμούμε πραγματικά να τηρηθούν οι συμφωνίες».

Οι κυβερνητικές πηγές σημειώνουν ότι "ο Β. Σόιμπλε πουθενά δεν αναφέρεται σε 4ο Μνημόνιο, αντιθέτως μιλά για τήρηση των συμφωνηθέντων. Κάνει λόγο για "νέο πρόγραμμα", λόγω της ενδεχόμενης μη συμμετοχής του Ταμείου, που θα υλοποιηθεί μέσω του ESM, αφού πρώτα θα εγκριθεί από τη Bundestag, όπου «δεν θα υπάρχει καμία εσωτερική πολιτική ένταση» καθώς «παραμένουμε πιστοί στα συμφωνηθέντα». Και συνεχίζει ότι «αν αυτά δεν γίνουν σεβαστά από άλλους, τότε το παρόν πρόγραμμα θα τερματιστεί και θα χρειαστούν νέες διαπραγματεύσεις»". "Δηλαδή", τονίζουν συμπερασματικά, "ο Β. Σόιμπλε επισημαίνει ότι προχωράμε με το παρόν τρίτο πρόγραμμα που έχουμε συμφωνήσει, που θα το υλοποιήσει ο ESM, αν φύγει το ΔΝΤ, και μόνο «αν δεν γίνει σεβαστό από άλλους τότε θα χρειαστούν νέες διαπραγματεύσεις»".

Επίσης, επισημαίνουν ότι το σημερινό πρόγραμμα είναι, έτσι και αλλιώς, πρόγραμμα του ESM, με το ΔΝΤ σε ρόλο τεχνικού συμβούλου. Ακόμη, ότι με βάση τους ευρωπαϊκούς κανόνες και τις συμφωνίες τον σχεδιασμό και την παρακολούθηση των προγραμμάτων του ESM αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Οι πηγές της κυβέρνησης, σημειώνουν, τέλος, ότι αν αποχωρήσει το ΔΝΤ, η δεύτερη αξιολόγηση κλείνει άμεσα χωρίς νέα μέτρα, καθώς σήμερα η αντίθεση είναι δομική ανάμεσα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το ΔΝΤ.
ΑΜΠΕ

Τι επιδιώκει ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε

Απροετοίμαστοι βρέθηκαν Αθήνα, Βρυξέλλες, ΔΝΤ, ακόμη και το ίδιο το Βερολίνο από τη δήλωση του γερμανού υπουργού Οικονομικών..


Hρθε σαν κεραυνός εν αιθρία. Η δήλωση του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στη «Suddeutsche Zeitung» περί ενδεχομένου (χωρίς να το κατονομάζει έτσι) τετάρτου προγράμματος για την Ελλάδα, σε περίπτωση που δεν συμμετάσχει τελικά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο τρίτο, βρήκε απροετοίμαστους τους πάντες: Αθήνα, Βρυξέλλες, ΔΝΤ, ακόμη και το ίδιο το Βερολίνο.

Η άποψη που είχαν μέχρι πρότινος οι εκπρόσωποι των κυβερνητικών κομμάτων, των Χριστιανοδημοκρατών και των Σοσιαλδημοκρατών, στην αρμόδια για την Ελλάδα Επιτροπή Προϋπολογισμού της γερμανικής Βουλής ήταν σαφής: Η Ευρωπαϊκή Ενωση διέθετε τη βούληση, τα χρήματα και τους ειδικούς που θα έφερναν από μόνοι τους εις πέρας το τρίτο πρόγραμμα. Το μόνο που θα έπρεπε να τροποποιήσει το γερμανικό κοινοβούλιο ήταν το τμήμα για το ΔΝΤ. Η φόρμουλα ήταν: Ο ESM, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, αντικαθιστά πλήρως το ΔΝΤ. Ολα τα άλλα παραμένουν ως έχουν.

Ο γερμανός υπουργός ήρθε λοιπόν τώρα να ανατρέψει αυτή τη δοξασία μιλώντας, υποθετικά βέβαια, για νέο πρόγραμμα με σχεδιαστή και εκτελεστή τον ESM, στο οποίο «η τήρηση των υποχρεώσεων θα έπρεπε να βελτιωθεί αποφασιστικά με άλλον τρόπο».

Το κατά πόσο η δήλωση αυτή έχει επιχειρησιακό χαρακτήρα είναι βέβαια αμφίβολο. «Είναι μάλλον δοκιμαστικό μπαλόνι» λέει έμπειρος έλληνας διπλωμάτης. «Ο στόχος του είναι να προϊδεάσει το κοινό, όχι να προετοιμάσει πραγματικά καινούργιο πρόγραμμα».

Και όντως, εν όψει των εκλογών του ερχόμενου Σεπτεμβρίου, ο κ. Σόιμπλε δεν έχει το παραμικρό συμφέρον να ομολογήσει την αποτυχία του τρέχοντος προγράμματος. «Οι αντίπαλοί του θα πέσουν να τον φάνε» λέει ο ίδιος διπλωμάτης.

Παράλληλα όμως είναι υποχρεωμένος να δείξει, πρώτον, στο ΔΝΤ, ότι έχει και άλλες επιλογές, και δεύτερον, στους ψηφοφόρους της ανερχόμενης Ακροδεξιάς, ότι είναι πολιτικός με πυγμή, που έχει για όλα λύση και βάζει, όποτε θέλει, τους πάντες στη θέση τους.

Σε αυτούς ανήκουν φυσικά πρωτίστως οι Ελληνες. Το νέο πρόγραμμα πρέπει να ψηφιστεί από το γερμανικό κοινοβούλιο, είπε, σαν να επρόκειτο για όργανο-τιμωρό. Γι' αυτό και «συμβουλεύω πάντα την Ελλάδα να τηρήσει τις ανειλημμένες υποχρεώσεις της».
Νίκος Χειλάς/ΤΟ ΒΗΜΑ

«Νεκρή» η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου (TPP) σύμφωνα με την πλευρά Ντόναλντ Τραμπ

«Η TPP είναι νεκρή. Δεν μπορώ να το επισημάνω με περισσότερη έμφαση», τόνισε ο σύμβουλος, που ζήτησε να μην κατονομαστεί. «Η TPP, ή μία πολυμερής συμφωνία παρόμοια με την TPP με άλλο όνομα, είναι κατηγορηματικά νεκρές», πρόσθεσε... 



Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δεν θα επαναφέρει με καμία μορφή τις "παγωμένες" διαπραγματεύσεις του απερχόμενου προέδρου Μπαράκ Ομπάμα για τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, γνωστή ως Σύμπραξη της Περιοχής του Ειρηνικού (TPP), και αντί αυτού θα επιδιώξει την γρήγορη επίτευξη διμερών εμπορικών συμφωνιών, τόνισε σύμβουλος πολιτικής της αρμόδιας ομάδας για την μετάβαση εξουσίας του ανερχόμενου Αμερικανού προέδρου.

«Η TPP είναι νεκρή. Δεν μπορώ να το επισημάνω με περισσότερη έμφαση», τόνισε ο σύμβουλος, που ζήτησε να μην κατονομαστεί. «Η TPP, ή μία πολυμερής συμφωνία παρόμοια με την TPP με άλλο όνομα, είναι κατηγορηματικά νεκρές», πρόσθεσε.

Την Τετάρτη, ο Ρεξ Τίλερσον, υποψήφιος νέος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, είχε αναφέρει πως δεν είναι αντίθετος στην εμπορική συμφωνία που συνυπέγραψαν το 2015 συνολικά 12 κράτη (ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία, Ιαπωνία, Μεξικό, Μπρουνέι, Χιλή, Μαλαισία, Νέα Ζηλανδία, Σιγκαπούρη, Βιετνάμ και Περού), αλλά συμφωνεί με ορισμένες από τις θέσεις του Τραμπ αναφορικά με το «κατά πόσον η συμφωνία εξυπηρετεί επαρκώς τα συμφέροντα των ΗΠΑ».

Ο σύμβουλος του Τραμπ τόνισε, μιλώντας τηλεφωνικά στο πρακτορείο Reuters ότι ο Τίλερσον εξέφρασε προσωπικές απόψεις επί της θεωρίας του ελεύθερου εμπορίου. «Θα εκπλαγείτε με την ταχύτητα την οποία οι διμερείς συμφωνίες θα ξεκινήσουν να επιτυγχάνονται», σημείωσε.

Η Βρετανία έχει εκφράσει το έντονο ενδιαφέρον της για την υπογραφή μας διμερούς εμπορικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ, μόλις το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο σύμβουλος πολιτικής του εκλεγμένου προέδρου επισήμανε επίσης πως δεν αποκλείει την αποκήρυξη της Κίνας για χειραγώγηση νομίσματος ή την επιβολή δασμών σε κινεζικά προϊόντα, ως ένα μέσο για την μείωση του μεγάλου ελλείμματος στο εμπορικό ισοζύγιο των ΗΠΑ με την Κίνα.

Παράλληλα τόνισε πως η νέα κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να αντιστρέψει εμπορικές πρακτικές ετών της Κίνας που έχουν «βουλιάξει» την βιομηχανική βάση των ΗΠΑ.

«Θα πρέπει να κανείς να κατανοήσει την θέση αυτής της κυβέρνησης ότι η Κίνα ουσιαστικά διαπράττει έναν οικονομικό πόλεμο και ασκεί ήδη έναν εμπορικό πόλεμο εναντίον μας», κατέληξε ο σύμβουλος του Τραμπ.

Ο Βαγγέλης Αποστόλου επικεφαλής κλιμακίου του ΣΥΡΙΖΑ θα μιλήσει στην Τρίπολη

Η Ομιλία – Συζήτηση θα πραγματοποιηθεί στο Πνευματικό Κέντρο Τρίπολης, στις 12 το μεσημέρι, με θέμα: «Ο Αγροτικός Τομέας, Πυλώνας για την ανάπτυξη της χώρας»...

 

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Βαγγέλης Αποστόλου, αύριο Κυριακή, 15/1/2017, θα βρεθεί στην Τρίπολη για ομιλία - συζήτηση με θέμα: «Ο Αγροτικός Τομέας, Πυλώνας για την ανάπτυξη της χώρας».

Η ανασυγκρότηση της αγροτικής παραγωγής και οι λύσεις των  προβλημάτων, αποτελούν τους κυρίαρχους στόχους της επίσκεψης του κλιμακίου στελεχών της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ.

Το κλιμάκιο θα αποτελείται από:
  • Τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και τροφίμων, Βαγγέλη Αποστόλου.
  • Το Μέλος της Π. Γ του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκο Σκορίνη.
  • Τον Γεν. Γραμματέα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, Χαράλαμπο Κασίμη.
Η Ομιλία – Συζήτηση θα πραγματοποιηθεί στο Πνευματικό Κέντρο Τρίπολης, στις 12 το μεσημέρι, με θέμα: «Ο Αγροτικός Τομέας, Πυλώνας για την ανάπτυξη της χώρας».

Ποιες δαπάνες θα χτίζουν το αφορολόγητο - Διευρύνθηκε η λίστα

Όλες σχεδόν οι καταναλωτικές δαπάνες αγαθών και υπηρεσιών περιλαμβάνονται στη λίστα για το χτίσιμο του αφορολογήτου ορίου, βάση της πολυαναμενόμενης υπουργικής απόφασης που επιτέλους δημοσιεύτηκε... 



Εξαιρούνται δαπάνες που δεν θεωρούνται καταναλωτικές, όπως δαπάνες για αγορά κατοικίας, πληρωμή φόρων, δόσεις στεγαστικών δανείων, αγορά επενδυτικών προϊόντων (μετοχών, ομολόγων κλπ). Επίσης, δεν συμπεριλαμβάνονται δαπάνες υγείας, καθώς εμπίπτουν σε άλλη διάταξη.

Ακόμη η απόφαση ορίζει ποιες κατηγορίες φορολογουμένων εξαιρούνται από τη χρήση καρτών και πρέπει να συγκεντρώσουν ίσης αξίας αποδείξεις, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι φορολογούμενοι εβδομήντα (70) ετών και άνω και άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.

Διευκρινίζεται ότι το ποσό των δαπανών δηλώνεται ατομικά από κάθε σύζυγο ή από κάθε μέρος συμφώνου συμβίωσης. Σε περίπτωση που καλύπτεται το απαιτούμενο ποσό δαπανών από οποιονδήποτε εκ των δυο συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, το τυχόν πλεονάζον ποσό δύναται κατά την εκκαθάριση να μεταφερθεί στον άλλο σύζυγο ή στο άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης για τυχόν κάλυψη του ελάχιστου απαιτούμενου ποσού δαπανών.

Επίσης επισημαίνεται ότι η χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής δεν απαλλάσσει τις επιχειρήσεις από την υποχρέωση έκδοσης αποδείξεων.

Η υπουργική απόφαση


Ειδικότερα, υπεγράφη από την υφυπουργό Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου η υπουργική απόφαση
που καθορίζει τις κατηγορίες δαπανών οι οποίες υπολογίζονται στο ελάχιστο ποσό που πρέπει να πραγματοποιήσουν με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής μισθωτοί, συνταξιούχοι και κατ’ επάγγελμα αγρότες για το φορολογικό έτος 2017, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές (Ν.4446/2016).

Η απόφαση καθορίζει, επίσης, ποιες κατηγορίες από τους παραπάνω φορολογούμενους εξαιρούνται από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής για την πραγματοποίηση των δαπανών τους αλλά απαιτείται να προσκομίσουν αποδείξεις σύμφωνα με την προβλεπόμενη κλίμακα.

Στόχος του μέτρου, τονίζεται στην ανακοίνωση του υπουργείου, είναι η φορολογική συμμόρφωση των επαγγελματιών και επιχειρήσεων μέσω της ενθάρρυνσης των φορολογούμενων να προτιμούν τις ηλεκτρονικές συναλλαγές και όχι η φορολογική επιβάρυνση για όσους δεν συμπληρώσουν το ελάχιστο ποσό δαπανών. «Για το λόγο αυτό έχει επιλεγεί ένας συνδυασμός εύλογου ποσού δαπανών και σχετικά περιορισμένων εξαιρούμενων κατηγοριών, ώστε να μην δυσκολεύονται οι φορολογούμενοι να συμπληρώσουν το όριό τους».


Η λίστα των δαπανών


Σύμφωνα λοιπόν με την απόφαση, στο ελάχιστο απαιτούμενο ποσοστό υπολογίζονται δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών που χαρακτηρίζονται καταναλωτικές, δηλαδή εφόσον περιλαμβάνονται στις ακόλουθες ομάδες του δείκτη τιμών καταναλωτή της ΕΛ.ΣΤΑΤ.:
  • Ομάδα 1 (Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά).

  • Ομάδα 2 (Αλκοολούχα ποτά και καπνός).

  • Ομάδα 3 (Ένδυση και υπόδηση).

  • Ομάδα 4 (Στέγαση), εξαιρουμένων των ενοικίων.

  • Ομάδα 5 (Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες).

  • Ομάδα 7 (Μεταφορές), εξαιρουμένης της δαπάνης για τέλη κυκλοφορίας και της αγοράς οχημάτων, πλην των ποδηλάτων.

  • Ομάδα 8 (Επικοινωνίες).

  • Ομάδα 9 (Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες), εξαιρουμένης της αγοράς σκαφών, αεροπλάνων και αεροσκαφών.

  • Ομάδα 10 (Εκπαίδευση).

  • Ομάδα 11 (Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια).

  • Ομάδα 12 (Άλλα αγαθά και υπηρεσίες).
Σημειώνουμε ότι δεν συμπεριλαμβάνεται η Ομάδα 6 (Υγεία) καθώς οι σχετικές δαπάνες εμπίπτουν σε άλλη διάταξη του Ν. 4446/2016.

Ποιες δαπάνες εξαιρούνται


Διευκρινίζεται ότι δεν συμπεριλαμβάνονται δαπάνες που δεν είναι καταναλωτικές και ως εκ τούτου δεν περιλαμβάνονται στους παραπάνω δείκτες. Τέτοιες είναι ενδεικτικά οι δαπάνες για αγορά κατοικίας, πληρωμή φόρων, δόσεις στεγαστικών δανείων, αγορά επενδυτικών προϊόντων (μετοχών, ομολόγων κλπ).

Ποιοι εξαιρούνται από τη χρήση καρτών


Εξαιρούνται από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής, αλλά υποχρεούνται να προσκομίσουν αποδείξεις ίσης αξίας: οι φορολογούμενοι εβδομήντα (70) ετών και άνω, άτομα με ποσοστό αναπηρίας ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω, όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση, οι φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 20 του ν. 4172/2013, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα και φορολογούνται με την κλίμακα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.

Τα ίδια ισχύουν και για τις παρακάτω κατηγορίες: Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στο εξωτερικό, ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων, φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους, οι φορολογούμενοι που δεν έχουν εισόδημα από καμία κατηγορία ή έχουν εισόδημα μόνο από κεφάλαιο ή/και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ, σύμφωνα με την περ. α΄ της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν.4172/2013, οι φορολογούμενοι που είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ, για τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματός τους, σύμφωνα με την περ. δ΄ της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν.4172/2013, οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία, οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 μηνών).

Εξαιρούνται από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής και προσκόμισης αποδείξεων για την πραγματοποίηση δαπανών, οι υπάλληλοι του Υπουργείου Εξωτερικών, οι στρατιωτικοί, εφόσον υπηρετούν στην αλλοδαπή, οι υπηρετούντες στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα και οι φυλακισμένοι.
Αργυρώ Τσατσούλη/In.gr

ΚΥΠΡΙΑΚΟ: Μπροστά στη λύση του;

Για δεκαετίες τώρα ακούμε μια φράση κλισέ: «Η περίοδος που διανύουμε είναι σημαντική, οι εξελίξεις είναι κρίσιμες για το Κυπριακό». Φαίνεται όμως ότι αυτή τη φορά η φράση και η πραγματικότητα ταυτίζονται, γεγονός που μας αφήνει ένα αίσθημα συγκρατημένης αισιοδοξίας...

του Γεώργιου Μιχαηλίδη*

Τι είναι αυτό που κάνει διαφορετικά τα δεδομένα; Για πρώτη φορά οι Κύπριοι μόνοι τους, μέσα από διαδικασία που οι ίδιοι θέλησαν να είναι κυπριακής ιδιοκτησίας και μετά από πολύχρονη διαβούλευση, φαίνεται να έχουν καταλήξει σε σημαντικές συγκλίσεις, που διαγράφουν μια επικείμενη λύση.

Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Νίκος Αναστασιάδης, (και ηγέτης της Ελληνοκυπριακής κοινότητας), και ο κ. Μουσταφά Ακιντζί, ηγέτης της Τουρκοκυπριακής κοινότητας, συζήτησαν εκτενώς τόσο ξεχωριστά όσο και διασταυρούμενα κάθε ένα από τα κεφάλαια που απαρτίζουν την εσωτερική πτυχή (διακυβέρνηση, οικονομία, σχέση με την Ε.Ε., εδαφικό, περιουσιακό) και αναφέρουν ότι έχουν επιτευχθεί σημαντικές συγκλίσεις που επιτρέπουν μια συγκρατημένη αισιοδοξία, ότι αυτό το πολύχρονο πρόβλημα βαδίζει προς επίλυση. Από τη Δευτέρα 9 Ιανουαρίου ως την 11η Ιανουαρίου 2017, θα συναντηθούν στη Γενεύη οι 2 ηγέτες σε μια προσπάθεια να μικρύνει η απόσταση στα θέματα της εσωτερικής πτυχής του Κυπριακού και να υπάρξει σύγκληση στα εκκρεμούντα βασικά ζητήματα (εδαφικό, υποβολή χαρτών, θέματα διακυβέρνησης, κ.ά.)

Συγκλίσεις βελτίωσης του σχεδίου Ανάν


Οι συγκλίσεις που έχουν επιτευχθεί στις διακοινοτικές συνομιλίες αποτελούν βελτιώσεις των προβλέψεων του σχεδίου Ανάν, που φαίνεται να πατούν πάνω στην πρόταση Γκάλι του 1992 και τις συγκλίσεις Χριστόφια-Ταλάτ. Εκείνο που έκανε τη βασική αλλαγή είναι η ένταξη στην Ε.Ε. και η εφαρμογή του Ευρωπαϊκού κεκτημένου.

Έτσι κατοχυρώνεται (κάτι που δεν υπήρχε στο σχέδιο Ανάν) η απρόσκοπτη εφαρμογή των βασικών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους τους Κύπριους πολίτες, δηλαδή η ελεύθερη εγκατάσταση, διακίνηση, απόκτηση περιουσίας και άσκηση επαγγέλματος σε όλη την επικράτεια της Ομόσπονδης Κυπριακής Δημοκρατίας, ανεξάρτητα συνιστώσας πολιτείας και καταγωγής.

Βελτιωμένες σε σχέση με τις προβλέψεις του σχεδίου Ανάν είναι και οι συγκλίσεις για την εκτελεστική εξουσία, (πχ κατάργηση του προβλεπόμενου θεσμού του συλλογικού προεδρείου που θα συνοδευόταν με μία αποδυναμωμένη κεντρική εκτελεστική εξουσία χωρίς ουσιαστικές αρμοδιότητες). Αυτές προνοούν δύο συνιστώσες πολιτείες, κάθε μια εκ των οποίων θα διοικείται από την αντίστοιχη κοινότητα, θα έχει τα δικά της όργανα εξουσίας και αρμοδιότητες ταυτόσημες με εκείνες της άλλης πολιτείας, και οι δύο κοινότητες θα έχουν αποτελεσματική συμμετοχή στα όργανα και τις αποφάσεις της κεντρικής εξουσίας. Οι συγκλίσεις προνοούν όλες τις αναγκαίες αρμοδιότητες της Κεντρικής Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης, που κατοχυρώνουν μια ξεκάθαρα ισχυρή κεντρική εξουσία. Ενώ οι αρμοδιότητες των συνιστωσών πολιτειών θα περιορίζονται κυρίως σε θέματα παιδείας, πολιτισμού, δικαστικής εξουσίας, αυτοδιοίκησης, αστυνόμευσης, τοπικής οικονομίας και εμπορίου (λαμβάνοντας υπόψη τους κανονισμούς της Ε.Ε. στα δύο τελευταία).

Ακόμα οι συγκλίσεις προβλέπουν Προεδρικό σύστημα με την εκλογή προέδρου – αντιπροέδρου της ομοσπονδιακής Κύπρου με καθολική ψηφοφορία και με απόλυτη πλειοψηφία. Στην υλοποίηση της η αρχή αυτή, προνοεί διασταυρούμενη και σταθμισμένη ψήφο των Ε/Κ και των Τ/Κ, ώστε η μεγαλύτερη κοινότητα των Ε/Κ να μην μπορεί να εκλέγει τον Τ/Κ αντιπρόεδρο, αλλά η επιρροή της ψήφου της μίας κοινότητας στην άλλη να είναι ισότιμη αναλογικά. Αυτό θα δημιουργήσει συνέργειες και πολιτική συνεννόηση και θα ενισχύσει τη συνοχή του κράτους. Ακόμα οι συγκλίσεις προνοούν τη δημιουργία ως εκτελεστικού σώματος ενός Υπουργικού Συμβουλίου με 7 Ε/Κ και 4 Τ/Κ. Ανοιχτό παραμένει το θέμα της περιτροπής της Προεδρίας με εναλλαγή μεταξύ προέδρου – αντιπροέδρου σε αναλογία 2 προς 1 (ένα από τα βασικά θέματα που θα συζητηθεί στην Γενεύη).

Υπάρχει μέριμνα για (α) τη δημιουργία Γερουσίας (άνω Βουλής) με ίση εκπροσώπηση των δύο συνιστωσών πολιτειών, και (β) Βουλής Αντιπροσώπων (κάτω Βουλής) με αναλογική αντιπροσώπευση όλων των πολιτών. Κάθε συνιστώσα πολιτεία θα έχει και τη δική της Βουλή, που θα νομοθετεί στα θέματα της αρμοδιότητας της. Οι συγκλίσεις προνοούν, κατά τα πρότυπα του συντάγματος του 1960, ότι θα στελεχώνονται όλα τα άλλα Ομοσπονδιακά σώματα και από τις δύο κοινότητες (δικαστική εξουσία, ομοσπονδιακός κρατικός μηχανισμός, ημικρατικοί οργανισμοί, κλπ) χωρίς βέτο. Δημιουργείται μηχανισμός επίλυσης διαφορών, ώστε να μη παραλύει το κράτος.

Επειδή συμφωνήθηκε η κατοχύρωση και η απρόσκοπτη εφαρμογή των βασικών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους τους Κύπριους πολίτες (δηλαδή η ελεύθερη εγκατάσταση, διακίνηση, απόκτηση περιουσίας και άσκηση επαγγέλματος) σε όλη την επικράτεια της Ομόσπονδης Κυπριακής Δημοκρατίας, οι συγκλίσεις προνοούν την ύπαρξη ανώτατου ορίου άσκησης του δικαιώματος εκλέγειν και εκλέγεσθαι των Ε/Κ που θα κατοικούν στην Τ/Κ συνιστώσα πολιτεία. Όσοι ξεπερνούν το όριο αυτό, θα είναι ετεροδημότες και θα ασκούν τα δικαιώματα εκλέγειν και εκλέγεσθαι στην Ε/Κ συνιστώσα πολιτεία.

Οι συγκλίσεις προνοούν ότι η Κυπριακή Ιθαγένεια θα δίδεται μόνο από την Κεντρική Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση. Επίσης συμφωνήθηκε ότι την ημέρα της λύσης οι Ε/Κ είναι 805 χιλιάδες (όσοι δηλ. Ε/Κ είναι εγγεγραμμένοι στο αρχείο πληθυσμού) και οι Τ/ Κ θα είναι 220 χιλιάδες (με την πολιτογράφηση αριθμού εποίκων που έχουν για ανθρωπιστικούς λόγους αποκτήσει δεσμούς με την Κύπρο, πχ μικτούς γάμους με Τ/Κ). Επίσης συμφωνήθηκε ότι στο διηνεκές η αναλογία πληθυσμού Ε/Κ και Τ/Κ θα είναι 4 προς 1. Αυτό αποτελεί μια ακόμα διακριτή βελτίωση από το σχέδιο Ανάν. Η συμφωνία αυτή θα ισχύει για μελλοντικές πολιτογραφήσεις Ελλήνων και Τούρκων, και η πρόνοια αυτή θα επεκτείνεται και στους μετανάστες από Ελλάδα και Τουρκία. Αυτό αποτελεί οριστικό σταμάτημα της πολιτικής του εποικισμού, και είναι η μοναδική παρέκκλιση από το Ευρωπαϊκό κεκτημένο, που κρίθηκε αναγκαία. Υπενθυμίζεται ακόμα ότι στο σχέδιο Ανάν, προβλεπόταν η επιστροφή εποίκων που δεν θα εντάσσονται στα παραπάνω κριτήρια στην Τουρκία.

Θέματα οικονομίας -ΕΕ


Οι συγκλίσεις προνοούν ότι η Ομοσπονδιακή Κυπριακή Δημοκρατία θα συνεχίσει με όλα τα θέματα και υποχρεώσεις απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το κεκτημένο θα ισχύει σε όλη την επικράτεια, χωρίς εξαιρέσεις. Θα υπάρχει μία Κεντρική Τράπεζα και ένα νόμισμα (το ευρώ). Μεταβατικές πρόνοιες και προσαρμογή στα θέματα της οικονομίας (Τ/Κ τράπεζες, Τουρκική Λίρα, κ.ά.) πρέπει περαιτέρω να προσδιοριστούν, και είναι ένα ακόμα αντικείμενο της συζήτησης στη Γενεύη. Ο φυσικός πλούτος (στο υπέδαφος και την ΑΟΖ), το FIR, κ.ά. είναι αρμοδιότητα της κεντρικής Κυβέρνησης. Έχει επίσης συμφωνηθεί η κατανομή των πόρων στις συνιστώσες πολιτείες.

Το κόστος της λύσης, είναι μια σημαντικότατη παράμετρος που πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά. Οι συγκλίσεις προβλέπουν ότι η κάθε κοινότητα αναλαμβάνει τα δικά της χρέη από το 1963 και μετά, και τα 17 δις χρέος της Τ/Κ κοινότητας θα αναληφθούν από την Τουρκία, η οποία θα πρέπει να αναλάβει επιπρόσθετες δαπάνες ως η χώρα που έχει εισβάλει στην Κύπρο. Παράλληλα, από τη λύση θα προκύψουν πολλά οφέλη λόγω σταθερότητας, με την ανάπτυξη του κατασκευαστικού τομέα, την προσέλκυση επενδύσεων, τουρισμού, και την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων.

Η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας


Σε σχέση με τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και κατά πόσον αυτό που συζητείται είναι η μετεξέλιξη ή η κατάργησή της και η δημιουργία ενός νέου κράτους, ας σημειωθεί πως όλες οι γνωματεύσεις που λήφθηκαν από εμπειρογνώμονες παγκόσμιας εμβέλειας και τις οποίες είχαν ζητήσει ο Τάσος Παπαδόπουλος, ο Δημήτρης Χριστόφιας αλλά και ο Νίκος Αναστασιάδης, λένε πως η συνέχιση εξασφαλίζεται με τη συμμετοχή του κράτους σε διεθνείς οργανισμούς διακρατικού χαρακτήρα όπως η ΕΕ και ο ΟΗΕ, καθώς και με τη συνέχιση των διεθνών συνθηκών που δεσμεύουν το κράτος. Και οι δύο αυτές προϋποθέσεις πληρούνται στην περίπτωση της Κύπρου, και έχει σε αυτά επιτευχθεί σύγκλιση.

Στις συγκλίσεις επαναλαμβάνεται η αναφορά περί απαγόρευσης ένωσης, διπλής ένωσης ή απόσχισης. Και συμφωνείται ότι στην Ομοσπονδιακή Κυπριακή Δημοκρατία θα κατοχυρώνεται η ενότητα του κράτους μέσα από μία και μόνη κυριαρχία, μια διεθνή προσωπικότητα και μία ιθαγένεια (τρία “singles”). Μια αναφορά που επίσης αποτελεί βελτίωση από το σχέδιο Ανάν.

Η εξωτερική διάσταση


Τα ακανθώδη θέματα της ασφάλειας, των εγγυήσεων, της παρουσίας των ξένων στρατευμάτων και η αποχώρηση της κατοχικής Τουρκίας θα αποτελέσουν το αντικείμενο της Διάσκεψης για την Κύπρο που θα συνέλθει στις 12 Ιανουαρίου 2017 στη Γενεύη. Εκεί για πρώτη φορά ο θύτης (η κατοχική Τουρκία) θα πρέπει να δώσει απαντήσεις και προτάσεις σε όλα τα παραπάνω, αφού μέχρι τώρα έλεγε ότι πρώτα έπρεπε να λυθούν τα θέματα της εσωτερικής διακυβέρνησης. Απαντήσεις που οφείλει τόσο στο θύμα (Κύπρος) όσο και τη Διεθνή Κοινότητα (ΟΗΕ, Ε.Ε.).

Σύμφωνα με το ανακοινωθέν που εξέδωσαν τα Ηνωμένα Έθνη, στη «διάσκεψη θα συμμετάσχουν οι τρεις εγγυήτριες χώρες (Βρετανία, Τουρκία, Ελλάδα), ενώ μπορούν να προσκληθούν και άλλα μέρη εάν αυτό απαιτηθεί». Αυτό αποτέλεσε αντικείμενο δεκάδων συζητήσεων στον τύπο και μεταξύ πολιτικών δυνάμεων στην Κύπρο με κύρια θέματα τη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας, το ρόλο των δύο κοινοτήτων, τη συμμετοχή της Ε.Ε. και των μελών του ΣΑ του ΟΗΕ.

Ο πρόεδρος Αναστασιάδης έχει ξεκαθαρίσει ότι θα παρευρεθεί με τη διπλή ιδιότητα του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και του ηγέτη της Ελληνοκυπριακής κοινότητας, καθιστόντας παράλληλα σαφές και αυτονόητο ότι η οιαδήποτε μεταβολή και κατάργηση της Συνθήκης Εγγυήσεων του 1960 απαιτεί την υπογραφή της Κυπριακής Δημοκρατίας και δεν μπορεί να γίνει ερήμην της. Η συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας και των δύο κοινοτήτων στην προηγούμενη αντίστοιχη διαδικασία (Μπούργκενστοκ) δεν έφερε την κατάργηση ή την από-αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ούτε την αναγνώριση και αναβάθμιση του παράνομου αποσχιστικού κράτους (που μόνο η Τουρκία αναγνωρίζει). Σαφές έχει γίνει ότι θα υπάρξει αντιπροσώπευση της Ε.Ε. με ουσιαστικό ρόλο, αλλά και όσων μελών του Σ.Α. του ΟΗΕ το επιθυμούν, αφού άλλωστε η Διάσκεψη τελεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.

Βασική αρχή για την επίλυση των θεμάτων Ασφάλειας στην Κύπρο (και η μη επανάληψη των τραγικών καταστάσεων όπως εκείνες του 1963-1974 σε βάρος των Τ/Κ ή της εισβολής – κατοχής του 1974 σε βάρος των Ε/Κ) είναι ότι η ασφάλεια της μίας πλευράς δεν μπορεί να είναι σε βάρος της ασφάλειας της άλλης.

Για τους Ε/Κ κρίσιμο σημείο είναι η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, η παρουσία ξένων στρατών και η κατάργηση των επεμβατικών δικαιωμάτων οιασδήποτε τρίτης χώρας που απορρέει από τη Συνθήκη Εγγυήσεων. Για τους Τ/Κ η μη δυνατότητα σε οιανδήποτε εξτρεμιστική ομάδα ή την άλλη πλευρά να επιβληθεί με τη βία. Η αποστρατικοποίηση, που είχε περιγραφεί στις συμφωνίες Μακαρίου-Ντενκτάς και Κυπριανού-Ντενκτάς, αποτελεί διέξοδο. Η δημιουργία της Τ/Κ συνιστώσας-πολιτείας με αρμοδιότητες τοπικής διακυβέρνησης, αστυνόμευσης και δικαστικής εξουσίας αποτελεί ένα ακόμα εχέγγυο ασφάλειας για την Τ/Κ κοινότητα. Η αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων της Τουρκίας αποτελεί εχέγγυο ασφάλειας για την Ε/Κ κοινότητα.

Ο αναχρονισμός της Συνθήκης Εγγυήσεων (κατάλοιπο της περιόδου της αποικιοκρατίας που δεν υπάρχει πλέον σχεδόν πουθενά, με τρανταχτή εξαίρεση το Κόσοβο) πρέπει να καταργηθεί, και μαζί της η στρατιωτική παρουσία και τα όποια επεμβατικά δικαιώματα, ως το κοινό εχέγγυο ασφάλειας και για τις δύο κοινότητες. Η θέση που πήρε η Ελλάδα στο θέμα αυτό, αρνούμενη να συμμετέχει σε συνέχιση της Συνθήκης Εγγυήσεων και τη διατήρηση στρατευμάτων (ΕΛΔΥΚ, ΤΟΥΡΚΔΥΚ) είναι σαφής και ξεκάθαρη. Θέση που ασπάζονται και μια σειρά χώρες (Ρωσία, Γαλλία, κ.ά.) και διακρατικοί οργανισμοί (Ε.Ε. που δεν μπορεί να δεχθεί χώρα μέλος της να τελεί υπό κηδεμονία τρίτων χωρών μη μέλών της). Σε αυτά πρέπει σαφώς να μιλήσει και τοποθετηθεί για πρώτη φορά η Τουρκία.

Πολλά μπορεί να προταθούν ως αντιστάθμισμα. Παραδείγματος χάρην η δημιουργία διεθνούς αποτρεπτικής-αστυνομικής δύναμη σε μια αποστρατικοποιημένη Κύπρο (που θα αποτρέπει επεισόδια, εξωτερικές απειλές, και θα επιτηρεί την εφαρμογή των συμφωνηθέντων). Μια τέτοια δύναμη μπορεί να προκύψει από αλλαγή του ρόλου και των όρων εντολής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Πρέπει να τονισθεί όπως και στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ η μη συμμετοχή προσωπικού από Τουρκία και Ελλάδα. Μια άλλη είναι η Ελληνική πρόταση για τριμερές σύμφωνο φιλίας και συνεργασίας Τουρκίας, Ελλάδας και Κύπρου.

Μεταβατική περίοδος


Η υλοποίηση των συμφωνηθέντων, εφόσον και όταν συμφωνηθούν, θα απαιτήσουν μια μεταβατική περίοδο εφαρμογής τους (αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων, αποστρατικοποίηση, εγκατάσταση διεθνούς αποτρεπτικής-αστυνομικής δύναμης). Τα χρονοδιαγράμματα πρέπει να είναι σύντομα και να μην γεννήσουν νέα προβλήματα. Σημαντικός εδώ ο ρόλος του ΣΑ του ΟΗΕ, που πρέπει με βάση τον Καταστατικό χάρτη να δώσει εγγυήσεις εφαρμογής τόσο της μεταβατικής περιόδου όσο και γενικότερα της λύσης.

Η Διάσκεψη στις 12 Ιανουαρίου, 2017 δεν είναι το τέλος της διαδικασίας, αλλά το ξεκίνημα για το ξετύλιγμα του κουβαριού σε αυτά τα πολύπλοκα θέματα. Δεν πρέπει να επιτραπεί να γίνουν οιεσδήποτε παρεκτροπές, και με επιμονή και υπομονή να εξασφαλισθεί η συμμόρφωση της Τουρκίας σε διεθνείς αρχές στις διακρατικές σχέσεις. Ακόμα και αν χρειαστεί η επανάληψη της.
_______________________________________________________________

* Ο Γεώργιος Μιχαηλίδης είναι ο Ε/Κ συντονιστής της Δικοινοτικής «Πλατφόρμας Ενωμένη Κύπρος» των Αποδήμων Κυπρίων (Ελλάδα, Τουρκία, Βρετανία, Γερμανία, Τσεχία, Αυστραλία) και συμμετέχει στις Κυπριακές παροικιακές οργανώσεις στην Ελλάδα. 
πηγή: H ΕΠΟΧΗ