Αποχαιρέτα το στρατηγικό πλεονέκτημα που φεύγει

Η διαμόρφωση απλά μιας περιφερειακής συμμαχίας δεν θα εξυπηρετούσε κανέναν από τους ελληνικούς στόχους. Σε μια συμμαχία με την ΠΓΔΜ, την Αλβανία, τη Βουλγαρία και ίσως τη Σερβία, υπό αμερικανική επιτροπεία, ο αλβανικός αλυτρωτισμός θα συνέχιζε να καλπάζει απτόητος και μάλιστα τώρα πια με αμερικανική ομπρέλα...

του Σωτήρη Ρούσσου*

Θα μπορούσε με σχετική ασφάλεια να ισχυριστεί κανείς ότι η περιοχή από τα νότια Βαλκάνια μέχρι την άκρη της Μεσοποταμίας παρουσιάζει έντονα στοιχεία αλληλεπίδρασης. Ιδιαίτερα μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, τα δύο άκρα της ενδιάμεσης (μεταξύ Ευρώπης και Ασίας) αυτής περιοχής δοκιμάστηκαν σχεδόν ταυτόχρονα από συγκρούσεις, αλλά και άμεση επέμβαση της μοναδικής υπερδύναμης. Θυμίζω την τραγική διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και τον πόλεμο στη Βοσνία και την εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ και την επέμβαση των ΗΠΑ στα δύο άκρα αυτής της περιοχής. Σήμερα η Συρία, αλλά και το Ιράκ, βρίσκονται ακόμη σε επικίνδυνα ρευστή κατάσταση, παρά τη σημαντική μείωση των εχθροπραξιών. Στο άλλο άκρο, το Κοσσυφοπέδιο παραμένει πηγή ανησυχίας και μαγνήτης αλυτρωτισμών, διεθνούς εγκλήματος και «νομαδικής» τρομοκρατίας. Και η διεθνής πολιτική βρίσκεται σε αναζήτηση ισορροπίας ενός αδιαμόρφωτου ακόμη μονο-πολυπολικού συστήματος.

Σε αυτή τη ρευστή κατάσταση, η Ελλάδα βρίσκεται στην χειρότερη οικονομική και κοινωνική κρίση μετά τον Εμφύλιο. Έχει απέναντί της την Τουρκία, μια χώρα σε μετάβαση από μια μορφή κοινοβουλευτισμού υπό στρατιωτική επιτροπεία, σε ένα αυταρχικό μοντέλο με όχημα την κοινωνική επιρροή του τουρκικού Ισλάμ. Η μεταβατική αυτή κατάσταση οδηγεί τον από δεκαετίες εδραιωμένο τουρκικό αναθεωρητισμό της σε απρόβλεπτη νευρικότητα. Η Τουρκία αιφνιδιάζει και τους πιο στενούς συμμάχους της και χρησιμοποιεί μεθόδους που όχι μόνο βρίσκονται μακράν της διεθνούς νομιμότητας αλλά και παραβιάζουν κανόνες συμπεριφοράς των κρατών που έχουν γίνει αποδεκτοί από τον 19ο αιώνα, με πράξεις όπως η κράτηση ομήρων για επίτευξη πολιτικών σκοπών. Η μεταβατική αυτή περίοδος δεν θα λήξει σύντομα και ακόμη και η –πολιτική ή φυσική- αποχώρηση του Ερντογάν από την εξουσία δεν θα επαναφέρει τη χώρα σε κοινωνική και πολιτική ισορροπία.

Ο ρόλος της Τουρκίας

Ο τουρκικός αναθεωρητισμός συνοδεύεται τις τελευταίες δύο δεκαετίες από μια αντίληψη περί του ηγετικού ρόλου της Τουρκίας στο διεθνές προσκήνιο, ιδιαίτερα στον κόσμο του Ισλάμ. Αυτή η αντίληψη περιλαμβάνει όχι μόνο τη Μέση Ανατολή και τον Καύκασο, αλλά και τα Βαλκάνια, ειδικότερα τη Βοσνία, το Κοσσυφοπέδιο και την Αλβανία. Οι αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι της ΠΓΔΜ, της Βουλγαρίας και της Ελλάδας βρίσκονται επίσης στο στόχαστρο των τουρκικών επιδιώξεων και είναι γεγονός ότι έχει επιτύχει σημαντική διείσδυση στις χώρες αυτές και με διακρατικές συμφωνίες και συνεργασίες (ρητές και άρρητες) και με σημαντική διείσδυση στην κοινωνική, εκπαιδευτική και οικονομική ζωή των μουσουλμανικών πληθυσμών στα Βαλκάνια.
Την διείσδυση αυτή διευκόλυναν δύο παράγοντες: πρώτον, η ουσιαστική αδιαφορία των δυτικών συμμαχιών, της ΕΕ και του ΝΑΤΟ για τα Δυτικά Βαλκάνια την τελευταία εικοσαετία και, δεύτερον, η πρόθεση σημαντικών ευαγών ιδρυμάτων των μοναρχιών του Κόλπου να προωθήσουν την εκδοχή του υπερσυντηρητικού Ισλάμ στις μουσουλμανικές κοινωνίες των Βαλκανίων.

Ο ρόλος της Ελλάδας

Έναντι αυτών των εξελίξεων, η Ελλάδα θα έπρεπε να βρει τρόπο να μειώσει την επιρροή της Τουρκίας και του υπερσυντηρητικού Ισλάμ στην περιοχή και να αναδειχθεί η ίδια σε ηγετική δύναμη στα Βαλκάνια. Ας μην ξεχνάμε ότι το ελληνικό ΑΕΠ ακόμη και στους χαλεπούς καιρούς της χρεωκοπίας παραμένει περίπου ίσο με το συνολικό ΑΕΠ των χωρών της Βαλκανικής (η Κροατία, η Σλοβενία και η Βοσνία δεν περιλαμβάνονται). Ο μόνος τρόπος για να πετύχει τη μείωση της τουρκικής επιρροής, ήταν να στρέψει τα Δυτικά Βαλκάνια προς την ευρωπαϊκή ενταξιακή διαδικασία. Πρόκειται για τη μοναδική προοπτική, όπου η τουρκική επιρροή δεν μπορεί να παίξει κανέναν ρόλο. Αντιθέτως, λόγω των σημερινών προβληματικών σχέσεων της Τουρκίας με ισχυρά κράτη-μέλη της ΕΕ, τα Δυτικά Βαλκάνια θα έπρεπε να απομακρυνθούν από την Τουρκία για να πείσουν ότι επιθυμούν πραγματικά να προσεγγίσουν την ευρωπαϊκή προοπτική. Και βέβαια η ένταξη στο ΝΑΤΟ θα λειτουργήσει ως προθάλαμος για αυτήν προοπτική.

Κανείς δεν είναι αφελής να πιστεύει ότι η ένταξη στην ΕΕ θα επιλύσει μονομιάς τα προβλήματα των Δυτικών Βαλκανίων, τα οποία σχετίζονται περισσότερο με την εκτεταμένη διαφθορά και τον πολυπλόκαμο ρόλο του οργανωμένου εγκλήματος, ούτε ότι θα επιλύσει άμεσα εθνοτικά ζητήματα. Ρεαλιστικά μιλώντας, ο στόχος της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής δεν είναι η επίλυση αυτών των θεμάτων, αλλά πρωτίστως η μείωση της τουρκικής επιρροής. Χωρίς τη στήριξη, άλλωστε, της Άγκυρας και ο αλβανικός αλυτρωτισμός θα χάσει τη δυναμική του και το υπερσυντηρητικό Ισλάμ το προνομιακό του πεδίο. Το κλειδί για να συμβούν αυτά ήταν ένας έντιμος συμβιβασμός με τα Σκόπια, η «Συμφωνία των Πρεσπών».

Η συμφωνία των Πρεσπών

Η διαμόρφωση απλά μιας περιφερειακής συμμαχίας δεν θα εξυπηρετούσε κανέναν από τους παραπάνω στόχους. Σε μια συμμαχία με την ΠΓΔΜ, την Αλβανία, τη Βουλγαρία και ίσως τη Σερβία, υπό αμερικανική επιτροπεία, ο αλβανικός αλυτρωτισμός θα συνέχιζε να καλπάζει απτόητος και μάλιστα τώρα πια με αμερικανική ομπρέλα. Θα ήταν πολύ δύσκολο για την Ουάσιγκτον να αποκλείσει την Τουρκία από μια τέτοια συμφωνία, αφού κάτι τέτοιο θα υποστηριζόταν από τα Τίρανα, αλλά και από τις εθνικιστικές παρατάξεις στα Σκόπια. Αν, μάλιστα, η ένταξη της Τουρκίας σε μια «αμερικανόπνευστη» βαλκανική συμμαχία σήμαινε και κάποια απομάκρυνσή της από τη Μόσχα, τότε η Ουάσιγκτον όχι μόνο δεν θα είχε αντίρρηση, αλλά θα επιδίωκε την ένταξη αυτή. Με λίγα λόγια θα ξαναγυρίσουμε στο διπλωματικό βάλτο της προηγούμενης εικοσαετίας και στην περίπτωση αυτή όλο το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας ως ατμομηχανή της ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων χάνεται και η χώρα θα συνεχίσει να είναι ουραγός των τουρκικών πρωτοβουλιών.

Όταν ο υπουργός Άμυνας διέρρεε τις «ιδέες» του για plan Β σχετικά με την ΠΓΔΜ, ήταν βέβαιο ότι επρόκειτο για μια σοβαρότατη δολιοφθορά εναντίον της Συμφωνίας των Πρεσπών. Πρώτον, «έκοβε τα πόδια» του Ζάεφ και των υποστηρικτών της συμφωνίας στα Σκόπια, αφού αποδυνάμωνε το βασικό τους επιχείρημα προς την κοινωνία: «συμφωνία ή διαρκής απομόνωση». Η εθνικιστική αντιπολίτευση θα μπορούσε τώρα να κραδαίνει τις ιδέες του plan B για βαλκανική συμμαχία υπό αμερικανική ομπρέλα ως χειροπιαστή εναλλακτική λύση και μάλιστα κρατώντας το κεκτημένο της αναγνώρισης της ΠΓΔΜ ως «Μακεδονία» από 90 και περισσότερες χώρες (μόνο η Ελλάδα θα την αποκαλούσε ΠΓΔΜ). Δημιουργούσε, δεύτερον, εικόνα μη σοβαρής χώρας σε γείτονες, εταίρους και συμμάχους και έτσι υπονόμευε οποιαδήποτε ηγετική πρωτοβουλία της Ελλάδας στα Βαλκάνια. Κυρίως, όμως, αφαιρούσε από την Ελλάδα το βασικό στρατηγικό της πλεονέκτημα απέναντι στη μοναδική πραγματική απειλή, τον τουρκικό αναθεωρητισμό. Ένας μόνος τρόπος υπήρχε για να αποκατασταθεί και το δίλημμα «συμφωνία ή διαρκής απομόνωση» και να ανακτηθεί το στρατηγικό πλεονέκτημα. Να αποπεμφθεί ο υπουργός Άμυνας.

* Ο Σωτήρης Ρούσσος είναι Αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και υπεύθυνος του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών.

πηγή:  Η Εποχή

Πειραιάς, η πύλη της Κίνας προς την Ευρώπη

Τα μεγαλόπνοα επενδυτικά σχέδια της COSCO στο Πειραιά δεν αφορούν μόνο στην διάνοιξη νέων εμπορικών δρόμων προς τη Δύση. Έχουν και πολιτικό υπόβαθρο μετά τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ και Κίνας, επισημαίνει η γερμσνική εφημερίδα Handelsblatt.

Τα μεγαλόπνοα επενδυτικά σχέδια της COSCO στο Πειραιά δεν αφορούν μόνο στην διάνοιξη νέων εμπορικών δρόμων προς τη Δύση. Έχουν και πολιτικό υπόβαθρο μετά τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ και Κίνας, επισημαίνει η Handelsblatt.

Ο ανταποκριτής τη οικονομικής επιθεώρησης του Ντίσελντορφ περιγράφει πολύ αναλυτικά τα μεγαλόπνοα σχέδια του, Φου Τσενγκ Κούι, διευθύνοντος συμβούλου του ΟΛΠ, για τον Πειραιά, που ήδη θεωρείται ως το μεγαλύτερο επιβατικό λιμάνι της Ευρώπης με 16 εκ. επιβάτες ετησίως. Συγκρίνει μάλιστα την εμπορική κίνηση του 2008 με τη σημερινή. «Τότε γινόταν διακίνηση 434.000 κοντέινερ, πέρυσι ήταν 4,15 εκ., δέκα φορές περισσότερα. Ο Πειραιάς είναι το λιμάνι με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη παγκοσμίως», υπογραμμίζει.

«Διαφάνεια, συνεργασία, δικαιοσύνη»

Το δημοσίευμα φωτίζει και μιαν άλλη πτυχή. «Ο εμπορικός πόλεμος που έχει κηρύξει ο άνδρας στον Λευκό Οίκο εναντίον της Κίνας, δίνει στο συγκεκριμένο πρότζεκτ βαρύνουσα σημασία. Οι Κινέζοι το γνωρίζουν γι αυτό και ενδιαφέρονται να παρουσιάσουν τη δραστηριότητά τους στον Πειραιά μέσα σε ένα όσο το δυνατόν πιο ευνοϊκό πλαίσιο. Ο Φου Τσενγκ Κούι κάνει λόγο για διαφάνεια, συνεργασία και δικαιοσύνη, για προστασία του περιβάλλοντος και κοινωνικές δεσμεύσεις που θέλει να υλοποιήσει η επιχείρησή του. Η COSCO σύμφωνα με το συμβόλαιο πρόκειται να επενδύσει μέχρι το 2026 επί πλέον 300 εκ. ευρώ σε έργα επέκτασης του λιμανιού. Ήδη από του χρόνου ο Πειραιάς θα μπορεί να εξυπηρετεί παράλληλα πέντε από τα μεγαλύτερα καράβια μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο με 6,2 εκ. τόνους μονάδων κοντέινερ (TEU) ετησίως. Κανένα άλλο λιμάνι στη Μεσόγειο δεν διαθέτει τέτοια δυνατότητα» επισημαίνει η εφημερίδα.

Σε άλλο σημείο του άρθρου γίνεται αναφορά στα επιτυχημένα οικονομικά αποτελέσματα της κινεζικής εταιρείας. «Το πρώτο εξάμηνο του έτους η COSCO τριπλασίασε το καθαρό κέρδος κατά 4,4% σε σχέση με πέρυσι, ποσό γύρω στα 13,3 εκ. ευρώ…. και οι επενδύσεις συνεχίζονται για να ξεπεράσει ο Πειραιάς το 2019 τους ανταγωνιστές του, τα λιμάνια Βαλένθια και Αλχεθίρας, και να γίνει το μεγαλύτερο εμπορικό λιμάνι της Μεσογείου».

«Κατέκτησαν τις καρδιές πολλών Ελλήνων»

Ο ανταποκριτής της Handelsblatt στην Αθήνα στέκεται και στις τρικλοποδιές που εμφανίζονται τελευταία. «Επί μήνες ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΛΠ περιμένει την άδεια για το νέο σχέδιό του από το υπουργείο Ναυτιλίας» αναφέρει. «Περιλαμβάνει μεταξύ άλλων έναν νέο τερματικό για κρουαζιερόπλοια, την ανέγερση τεσσάρων ξενοδοχείων και ενός εμπορικού κέντρου στην περιοχή του λιμανιού. Τα σχέδια είναι έτοιμα, αλλά δεν υπάρχει ακόμη η άδεια. Η καθυστέρηση έχει πολιτικό υπόβαθρο» γράφει ο δημοσιογράφος, υπενθυμίζοντας τον άλλοτε φανατικό αγώνα εναντίον του έργου από τον Αλέξη Τσίπρα, που όταν ήταν επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης το αποκαλούσε λιμάνι της αγωνίας. «Σήμερα το στηρίζει, αλλά όχι ένα μεγάλο τμήμα του κόμματός του, και κυρίως ο Θοδωρής Δρίτσας, που έχει την εκλογική του περιφέρεια στον Πειραιά και συνεχίζει να δρα εναντίον του έργου».

Και ο ανταποκριτής καταλήγει, αφού παραθέτει τις επενδύσεις της COSCO κατά τα δύσκολα χρόνια της οικονομικής κρίσης: «Για την Κίνα δεν πρόκειται μόνο για επικερδείς συμμετοχές σε έργα υποδομών, αλλά και για πολιτικά οφέλη που αυτές αποφέρουν. Αυτή η ελπίδα ήδη εκπληρώθηκε. Πέρυσι η κυβέρνηση Τσίπρα μπλόκαρε κοινή καταδικαστική ανακοίνωση των 28 (της ΕΕ) για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα. Η αιτιολογία του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών ήταν ότι το ψήφισμα δεν αποτελεί εποικοδομητική κριτική έναντι της Κίνας. Το Πεκίνο επαίνεσε την Ελλάδα για τη σωστή της θέση. ΄Ετσι οι Κινέζοι κατάφεραν προφανώς να κατακτήσουν τις καρδιές πολλών Ελλήνων».
DW

ΝΔ: Ποιους εννοεί ο Κοτζιάς όταν μιλά για εκβιαστές και διεφθαρμένους;

Όσο δεν δημοσιοποιείται η επιστολή παραίτησής του, τόσο επιβεβαιώνεται ότι οι κ. Τσίπρας, Κοτζιάς και Καμμένος αλληλοεκβιάζονται για να μην αποκαλυφθεί η αλήθεια, σημείωνε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Απαντήσεις για το θέμα της παραίτησης Κοτζιά αλλά και για τους ποιους εννοεί ο πρώην υπουργός Εξωτερικών όταν αναφέρεται σε «εκβιαστές και διεφθαρμένους που χτυπούν τη Δημοκρατία» θέτει η Νέα Δημοκρατία στην κυβέρνηση.

«Τέσσερις μέρες μετά, ο πρωθυπουργός οφείλει επιτέλους να δώσει μια συγκεκριμένη απάντηση: Γιατί αποπέμφθηκε ο κ. Κοτζιάς και ποιους εννοεί σήμερα ο πρώην υπουργός ότι είναι «εκβιαστές και οι διεφθαρμένοι» που «χτυπούν τη Δημοκρατία»;», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η ΝΔ και προσθέτει:

«Όσο δεν δημοσιοποιείται η επιστολή παραίτησής του, τόσο επιβεβαιώνεται ότι οι κ. Τσίπρας, Κοτζιάς και Καμμένος αλληλοεκβιάζονται για να μην αποκαλυφθεί η αλήθεια».

Ναυπηγεία Σκαραμαγκά: Παραπέμπονται 4 για κακουργήματα για τη μεταβίβαση τους στη HDW

Την παραπομπή ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων τεσσάρων από τους είκοσι δύο εμπλεκόμενους στην υπόθεση της μεταβίβασης των ναυπηγείων Σκαραμαγκά (ENAE) στη γερμανική κοινοπραξία HDW/Ferrostaal, το 2002, αποφάσισε το Συμβούλιο Εφετών.

Με το 856/2018 βούλευμα τους οι εφέτες  παραπέμπουν σε δίκη για αδικήματα που κατά περίπτωση αφορούν δωροδοκία και νομιμοποίηση εσόδων από παράνομη δραστηριότητα τους Γεώργιο Κοντάκη, τότε πρόεδρο του Σωματείου Εργαζομένων και αντιπρόεδρο στο Δ.Σ. των ναυπηγείων, Αντώνιο Λιβανό ναυπηγό, Χανς Γιοάχιμ Σμιντ (Hans -Joachim Schmidt) συνταξιούχο πρώην στέλεχος της γερμανικής εταιρείας, και Κωνσταντίνο Εμμανουήλ, δικηγόρο και αδελφό του πρώην γενικού διευθυντή των ναυπηγείων Σωτήρη Εμμανουήλ.

Το Συμβούλιο εξέδωσε απαλλακτική κρίση για τους υπόλοιπους 18 κατηγορούμενους μεταξύ των οποίων οι Ιωάννης Μίχας και Σταύρος Μαρκάτος, πρώην νομάρχης και αντινομάρχης Πειραιά, αντιστοίχως, Ιωάννης Σμπώκος ο πρώην γενικός διευθυντής Εξοπλισμών, Μανούσος Παραγιουδάκης τότε αρχηγός ΓΕΕΘΑ και άλλοι.

Η υπόθεση αφορά στοιχεία των ανακριτών Διαφθοράς Ηλιάνας Ζαμανίκα και Γιώργου Ευαγγέλου στο πλαίσιο της έρευνας τους για την υπόθεση των υποβρυχίων. Σύμφωνα με το υλικό που είχαν οι δύο δικαστικοί λειτουργοί, το οποίο είχαν διαβιβάσει τον Δεκέμβριο του 2016 στην Εισαγγελία Διαφθοράς, η πώληση της ΕΝΑΕ έγινε χωρίς καμία διαφανή διαγωνιστική διαδικασία, αλλά και κατά παραβίαση των κατευθυντήριων γραμμών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ιδιωτικοποίηση Εταιρειών που βρίσκονται υπό κρατικό έλεγχο.

Σύμφωνα με τη δικογραφία η συμφωνία μεταβίβασης στη γερμανική κοινοπραξία υπογράφηκε την ίδια μέρα με εκείνη που αφορούσε την αναβάθμιση υποβρυχίων, τον Μάιο του 2002, και προέβλεπε την καταβολή ποσού 53 εκατομμυρίων ευρώ εκ μέρους της Ferrostaal υπό τη μορφή αύξησης μετοχικού κεφαλαίου της ΕΝΑΕ.

Το ποσό όμως δεν καταβλήθηκε ποτέ στο Δημόσιο. Για την υπόθεση αυτή, η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είχε κρίνει ότι η ιδιωτικοποίηση ζημίωσε το ελληνικό Δημόσιο και θεώρησε παράνομη την επιλογή της προσφοράς των Γερμανών.

Με δήλωση του ο πρώην νομάρχης Πειραιά, που εργαζόταν στην ΕΝΑΕ, με αφορμή την απαλλαγή του για την υπόθεση ,αναφέρει μεταξύ άλλων ότι δικαιώθηκε μετά από αγώνα που διήρκησε σειρά ετών.

Στη δήλωση του ο κ. Μίχας τονίζει ότι το Συμβούλιο Εφετών «έκρινε ότι δεν υπάρχουν όχι απλώς επαρκείς αλλά καθόλου ενδείξεις για να στηριχθεί η σε βάρος μου κατηγορία, για μια σειρά από πράξεις που μου απεδίδοντο, όπως και σε άλλους συγκατηγορουμένους μου».

Σύμφωνα με τον πρώην νομάρχη «η προσπάθεια πολιτικών, και όχι μόνον, αντιπάλων μου να με εμπλέξουν – με απώτερο σκοπό την παραπομπή μου – στην πολύκροτη υπόθεση της προμήθειας από την πατρίδα μας γερμανικών υποβρυχίων, εκσυγχρονισμού των ήδη υπαρχόντων και προώθησης των συμφερόντων της Γερμανικής Κοινοπραξίας Ferrostaal – HDW προκειμένου αυτή να αποκτήσει τα Ελληνικά Ναυπηγεία (ΕΝΑΕ) και τον εκσυγχρονισμό των υποβρυχίων έναντι των ανταγωνιστών τους, απέτυχε παταγωδώς».

Η κλιματική αλλαγή απειλεί μεσογειακά μνημεία

Nέα επιστημονική έρευνα που φέρει και ελληνική υπογραφή δείχνει ότι οι πλημμύρες και η διάβρωση των ακτών που προκαλεί η κλιματική αλλαγή απειλούν μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO στη Μεσόγειο.

Ηραίο Σάμου

Πολλά τουριστικά αξιοθέατα και κυρίως μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO σε Ιταλία, Κροατία και Ελλάδα απειλούνται από την κλιματική αλλαγή, αναφέρει έρευνα του Πανεπιστημίου του Κιέλου που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Communications και επικεφαλής της οποίας είναι ο έλληνας καθηγητής Νάσος Βαφείδης.

Από τα συνολικά 49 ιστορικά μνημεία που μπήκαν στο μικροσκόπιο των ερευνητών και τα οποία βρίσκονται σε παραθαλάσσιες περιοχές με χαμηλό υψόμετρο, τα 37 απειλούνται από ενδεχόμενη «μεγάλη πλημμύρα», με το σχετικό ρίσκο να υπολογίζεται ετησίως στο 1%. Την ίδια ώρα 42 μνημεία αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο λόγω πιθανής διάβρωσης των ακτών. Μέχρι το 2100 ο κίνδυνος πλημμυρών στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου μπορεί να αυξηθεί έως και κατά 50%, ενώ ο κίνδυνος διάβρωσης κατά 13%. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο αυξημένος κίνδυνος πλημμυρών και διάβρωσης των ακτών δεν σημαίνει ότι θα αφανιστούν ολόκληρες πόλεις. Ενδεχομένως όμως να χαθούν κάτω από τη θάλασσα κομμάτια των μνημείων.

Ο καθηγητής Βαφείδης για τους κινδύνους στην Ελλάδα

Ιδιαίτερα αυξημένος είναι ο κίνδυνος πλημμυρών στη βόρεια Αδριατική και συγκεκριμένα στη Βενετία, στην πόλη της Αναγέννησης Φεράρρα στο δέλτα του Πάδου αλλά και στην Ακυληία. Στην Κροατία περιλαμβάνονται η ιστορική πόλη του Τρογκίρ αλλά και ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Ιακώβου στο Σίμπενικ. Ο δε κίνδυνος διάβρωσης αφορά περισσότερο την Τύρο στον Λίβανο, το Πυθαγόρειο και το Ηραίο της Σάμου, την Έφεσο στην Τουρκία και την Ταραγόνα στην Ισπανία.

Όπως διευκρίνισε μιλώντας προς τη Deutsche Welle ο επικεφαλής της έρευνας Νάσος Βαφείδης, στην Ελλάδα υψηλό βαθμό επικινδυνότητας εμφανίζουν επίσης η Δήλος, η παλιά πόλη της Κέρκυρας αλλά και η μεσαιωνική πόλη της Ρόδου. Παρότι η χώρα όμως είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένη, ο ίδιος δεν διακρίνει μακροπρόθεσμο πολιτικό σχέδιο αντιμετώπισης των πιθανών κινδύνων.

«Λόγω της εκτεταμένης ακτογραμμής αλλά και της συγκέντρωσης πληθυσμού και κεφαλαίου (με την ευρύτερη έννοια, π.χ. εγκαταστάσεων, δικτύων, κτιριακών υποδομών κλπ.), η Ελλάδα είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένη στην άνοδο της στάθμης των υδάτων ακόμα και υπό αισιόδοξα σενάρια αύξησης της μέσης στάθμης της θάλασσας. Παρά τον υψηλό αυτό βαθμό έκθεσης, δεν υπάρχει μακροχρόνιος πολιτικός σχεδιασμός για την αντιμετώπιση των κινδύνων (πλημμυρών, διάβρωσης ακτών) που σίγουρα θα προκύψουν στο (άμεσο) μέλλον», εκτιμά ο καθηγητής.

Μέτρα προστασίας

Οι επιστήμονες αναδεικνύουν διάφορες δυνατότητες αντιμετώπισης του φαινομένου. Αυτό που προέχει είναι να δημιουργηθεί καταρχήν κοινή αντίληψη για τον κίνδυνο και τις πιθανές συνέπειές του. Όπως επισημαίνεται, οι άνθρωποι θα πρέπει να καταλάβουν τι σημαίνει να χάνεται κυριολεκτικά μια τοποθεσία ή ένα ιστορικό μνημείο. Πέραν αυτού υπάρχει φυσικά πάντοτε η ιδιαίτερα κοστοβόρα δυνατότητα βελτίωσης της προστασίας των ακτών. Στη Βενετία, για παράδειγμα, δημιουργούνται ηλεκτρονικά φράγματα τα οποία μπορούν να υψώνονται σε περίπτωση πλημμυρών.

Σε ποιο βαθμό όμως μπορούν να βοηθήσουν τέτοια μέτρα; «Τη Βενετία θα τη χάσουμε, αυτό δεν το αμφισβητεί κανείς», εκτιμά ο Άντερς Λέβερμαν από το Ινστιτούτο του Πότσνταμ για τις Συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής. Σύμφωνα με τον ίδιο, το ερώτημα είναι απλώς πότε θα γίνει αυτό. «Ίσως χρειαστούν αιώνες», αλλά η εξέλιξη είναι μη αναστρέψιμη, σύμφωνα με τον ειδικό.

Τι πρέπει να γίνει όμως για να προστατευτούν τα μνημεία στην Ελλάδα; Ποιά μέτρα απαιτούνται; «Η προστασία των μνημείων στις περισσότερες περιπτώσεις δεν μπορεί να επιτευχθεί με τα συνηθισμένα μέτρα που χρησιμοποιούνται ευρέως για την προστασία των ακτών», εξηγεί ο Νάσος Βαφείδης, και προσθέτει: «Για παράδειγμα, κοινά φράγματα για την προστασία από πλημμύρες δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ευρέως καθώς η παρουσία τους μπορεί να αλλοιώσει τον χαρακτήρα των μνημείων και να θέσει σε κίνδυνο τον χαρακτηρισμό τους ως μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς από την UNESCO. Πιστεύω πως είναι απαραίτητη η διεξαγωγή λεπτομερών μελετών για κάθε μνημείο που είναι εκτεθειμένο στην άνοδο της μέσης στάθμης της θάλασσας και η εξεύρεση εξειδικευμένων λύσεων για κάθε μνημείο από ομάδες ειδικών (αρχιτεκτόνων, αρχαιολόγων, μηχανικών) ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε όλες τις πλευρές του πολυσύνθετου αυτού προβλήματος».
DW

Θέμα επιβίωσης Τσίπρα η μη περικοπή των συντάξεων

Η γερμανική εφημερίδα Neues Deutschland σχολιάζει την πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης να μην περικόψει τις συντάξεις.. 

«Τουλάχιστον για μια φορά τα πράγματα δεν γίνονται χειρότερα», σχολιάζει η αριστερή εφημερίδα Neues Deutschland με αφορμή την προαναγγελία του έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα ότι δεν θα περικοπούν τελικά οι συντάξεις.

«Είναι μάλλον θέμα πολιτικής επιβίωσης για την αριστερή κυβέρνηση της Ελλάδας υπό τον Αλέξη Τσίπρα. Μετά το τέλος του προγράμματος δανεισμού και λιτότητας από τους διεθνείς δανειστές (σ.σ. ο έλληνας πρωθυπουργός) πρέπει ενόψει των εκλογών που πλησιάζουν να παρουσιάσει έργο και τουλάχιστον στο ένα ή το άλλο πεδίο να πραγματοποιήσει μια κοινωνική στροφή», σχολιάζει η εφημερίδα στην ιστοσελίδα της.

Ο γερμανός σχολιαστής θεωρεί «έκπληξη» το γεγονός ότι, όπως λέει δεν ακούγεται «γκρίνια» από τη γερμανική κυβέρνηση και προβαίνει στην εξής υπόθεση: «Πιθανώς δεν θέλει κανείς ένα δεύτερο μέτωπο αντιπαράθεσης με δεδομένη την πολύ σημαντικότερη διαμάχη για τον προϋπολογισμό με τη δεξιά ιταλική κυβέρνηση. Και η Αθήνα δεν θέλει εξάλλου να αυξήσει το έλλειμμα, αλλά είναι σε θέση να παραπέμπει στα απροσδόκητα θετικά δημοσιονομικά της στοιχεία».