DW: Κίνδυνος αναζωπύρωσης της ευρωκρίσης

Με δεδομένους τους πολλούς και διαφορετικούς αστάθμητους πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες, στο Βερολίνο εκφράζονται φόβοι για τον κίνδυνο αναζωπύρωσης της ευρωκρίσης την ερχόμενη χρονιά, αναφέρεται άρθρο του ελληνόφωνου ιστοχώρου της Deutsche Welle...

Την ώρα που στην Ιταλία ένα ενδεχόμενο «ΟΧΙ» των πολιτών στη συνταγματική αναθεώρηση απειλεί να βυθίσει τη χώρα σε μια νέα πολιτική κρίση, η πιστοληπτική ικανότητα της Πορτογαλίας κρέμεται από τη λεπτή κλωστή ενός μικρού οίκου αξιολόγησης, ενώ στο ζήτημα του ελληνικού χρέους μπορεί να σημειώνεται πρόοδος, εντούτοις δεν έχει ακόμη λυθεί οριστικά. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθεί η τεράστια αβεβαιότητα για την έκβαση των γαλλικών προεδρικών εκλογών αλλά και η υλοποίηση του Brexit.

Σε περίπτωση που επαληθευτεί έστω και ένα από τα δυσοίωνα σενάρια που διατυπώνονται, τότε αυτό θα δημιουργούσε τεράστια προεκλογικά προβλήματα στην Άγκελα Μέρκελ, ρίχνοντας παράλληλα νερό στο μύλο των εθνολαϊκιστών του AfD.

Ο κίνδυνος μιας νέας ευρωκρίσης είναι υπαρκτός και ο πολιτικός κίνδυνος είναι τεράστιος, σχολίασε στο Reuters ο πρόεδρος του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών Μαρσέλ Φράτσερ. Γι΄αυτό το λόγο, όπως σημειώνουν κυβερνητικοί κύκλοι στο Βερολίνο, θα πρέπει να επιχειρηθεί να μετατεθούν τα προβλήματα της νομισματικής ένωσης για το διάστημα μετά τις γερμανικές εκλογές. «Μέχρι τότε θα λύσουμε τα προβλήματα αθόρυβα, διότι κανείς δεν θέλει μια ανοιχτή διαμάχη για πακέτα διάσωσης, εκτός ίσως από την Αριστερά και το AfD», σχολιάζει πολιτικός της συγκυβέρνησης. Ορισμένα ανοιχτά μέτωπα, όπως το ελληνικό, ενδέχεται να κλείσουν, εντούτοις την ίδια ώρα ελλοχεύει ο κίνδυνος να ξεσπάσουν νέες εστίες κρίσης. Ένας από τους λόγους είναι ότι οι πολίτες γίνονται όλο και πιο απρόβλεπτοι στις κάλπες. Και το δε 2017 στήνονται πολλές.

Πολύ μεγάλη για να σωθεί

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ευρωζώνη απορρέει προς στιγμήν από την Ιταλία. Ο Μ. Φράτσερ χαρακτηρίζει το ιταλικό δημοψήφισμα πολύ πιο σημαντικό από την απόφαση του Brexit ή την εκλογή του Ντ. Τραμπ στην αμερικανική προεδρία. Ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι έχει προαναγγείλει την παραίτησή του σε περίπτωση επικράτησης του «ΟΧΙ». Αλήθεια, τι θα γίνει σε αυτή την περίπτωση;

Η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης βιώνει εδώ και χρόνια μια βαθιά κρίση. Τα τελευταία δέκα χρόνια το ΑΕΠ της αυξήθηκε κατά μέσο όρο μόλις κατά 0,5%. Την ίδια ώρα το χρέος έχει εκτιναχθεί στο 132% του ΑΕΠ. Με μια στατική αγορά εργασίας, χαμηλή ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεών της, αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση και αδύναμες τράπεζες, η χώρα αντιμετωπίζει ήδη τεράστια προβλήματα και σε αυτά δεν αποκλείεται να προστεθεί σύντομα άλλο ένα: η απουσία κυβέρνησης.

Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ωστόσο ότι οι Ιταλοί θα βρουν τον τρόπο να ξεπεράσουν γρήγορα τη διαφαινόμενη νέα κρίση. Σε διαφορετική περίπτωση, τα πράγματα θα είναι δύσκολα. «Η Ιταλία είναι πολύ μεγάλη για τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης», σχολιάζει ο Φράτσερ. Και τότε θα επανέλθουν και τα σενάρια για την παραμονή της χώρας στο ευρώ, όπως το 2012.

Για το ελληνικό ζήτημα ο κυβερνητικός συνασπισμός στο Βερολίνο ελπίζει να κλείσει σύντομα τόσο η αξιολόγηση όσο και το ζήτημα της συμμετοχής του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. Το γεγονός ότι δρομολογείται ήδη λύση για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους και δη με τις «ευλογίες» του Βερολίνου, αφήνει σημαντικά περιθώρια αισιοδοξίας ότι το θέμα Ελλάδα δεν θα απασχολήσει την Ευρώπη το 2017. Θα επιστρέψει στην ατζέντα όμως το 2018 όταν θα πρέπει να εφαρμοστούν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.

Την ίδια ώρα τα μηνύματα από την Πορτογαλία είναι κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικά. Η χώρα που έχει στο ενεργητικό της ήδη ένα μνημόνιο, κινδυνεύει εκ νέου. Μόλις ένας μικρός Οίκος Αξιολόγησης, ο DBRS διατηρεί την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας στο ΒΒΒ, την χαμηλότερη επενδυτική βαθμίδα μεν, αλλά μια βαθμίδα που εξασφαλίζει τη συμμετοχή των πορτογαλικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Γερμανοί πολιτικοί δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να προσφύγει η Λισαβόνα και πάλι στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης. Στον προεκλογικό αγώνα αυτό θα χρεώνονταν σίγουρα στην ευρωπαϊκή πολιτική διάσωσης που διαμορφώνεται ως επί το πλείστον από το Βερολίνο.

Τι θα γίνει εάν κερδίσει η Λεπέν;

Εξέχουσα θέση στη μακροσκελή λίστα των ευρωπαϊκών προβλημάτων έχει και η Γαλλία. «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την Ευρώπη και το ευρώ το 2017 απορρέει από τις γαλλικές προεδρικές εκλογές», προειδοποιεί ο ευρωβουλευτής των γερμανών Πρασίνων Μάνουελ Ζάρατσιν. Το ενδεχόμενο επικράτησης της Μαρίν Λεπέν του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου μπορεί μάλλον να αποκλειστεί. Μετά το Brexit και την εκλογή Τραμπ όμως κανένας αναλυτής δεν βάζει και το χέρι του στη φωτιά. Σε περίπτωση που γίνει πρόεδρος, αυτό θα μπορούσε να σηματοδοτήσει το τέλος της ΕΕ και του ευρώ, εκτιμούν κυβερνητικοί κύκλοι στο Βερολίνο που επικαλείται το Reuters. Και στην περίπτωση αυτή θα αποκτούσε τελείως διαφορετικό χαρακτήρα και ο προεκλογικός αγώνας στη Γερμανία.

Ιταλία, Ελλάδα, Πορτογαλία και Γαλλία ενδέχεται να επηρεάσουν λοιπόν άμεσα τις εκλογές στη Γερμανία. «Ζούμε σε έναν δικό μας κόσμο», σχολιάζει ο Μ. Φράτσερ, σημειώνοντας ότι η συγκριτικά πολύ καλή οικονομική θέση της Γερμανίας είναι η εξαίρεση και μια ειδική περίπτωση. Σε Ισπανία και Ελλάδα η ανεργία των νέων ξεπερνά το 40%, όπως λέει: «Στη Γερμανία δεν συνειδητοποιούμε στο ελάχιστο τι ακριβώς συμβαίνει στη νότια Ευρώπη».
πηγή: DW

Το Κέντρο σε μετάλλαξη

Ρόλο, στην κρίση του Κέντρου παίζουν πλέον οι πασοκογενείς του ΣΥΡΙΖΑ. Η πιο σημαντική είδηση αφορά την υποτιθέμενη ή πραγματική συνάντηση Σπίρτζη–Λαλιώτη και η επίθεση.. φιλίας προς το ΠΑΣΟΚ που ήρθε από τον κ. Κουρουμπλή για «να δημιουργηθεί μέσα από κοινή πορεία ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ μια μεγάλη δημοκρατική προοδευτική παράταξη»...

του Βασίλη Ρόγγα*

Η κεντροαριστερά παράγει διαρκώς κρισιακά γεγονότα από το 2012. Όλες οι προσπάθειες για ανάταξη της κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει, είναι αποτυχημένες και βυθίζουν ακόμα περισσότερο το χώρο σε ανυποληψία. Στην πραγματικότητα, η μόνη πραγματική συμμαχία που έχει συμβεί όλο αυτό το χρονικό διάστημα είναι η συμμαχία ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, με τη δεύτερη συνιστώσα στην πραγματικότητα απόλυτα υποταγμένη.

Ρόλο, όμως, στην κρίση του Κέντρου παίζουν πλέον και οι πασοκογενείς του ΣΥΡΙΖΑ. Η πιο σημαντική είδηση αφορά την υποτιθέμενη ή πραγματική συνάντηση Σπίρτζη–Λαλιώτη. Ο Λαλιώτης διέψευσε πως συναντήθηκε με τον υπουργό της κυβέρνησης και επιβεβαίωσε αφενός την πολιτική του δέσμευση στο ΠΑΣΟΚ, αφετέρου ότι δεν εισηγήθηκε τη διαγραφή Βενιζέλου στην πρόεδρο του κόμματος. Αν υποθέσουμε το γνωστό, πως εκεί που υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά, τότε μπορούμε με ασφάλεια να υποθέσουμε πως η γνωστή αυτονομία με την οποία πολιτεύεται ο κ. Βενιζέλος, πλέον ενοχλεί όχι απλώς το στενό πυρήνα της ηγεσίας του κόμματος, αλλά μια ευάριθμη μερίδα ανθρώπων του ΠΑΣΟΚ που η βαρύτητά τους είναι δεδομένη.

Η δεύτερη επίθεση φιλίας προς το ΠΑΣΟΚ ήρθε από τον κ. Κουρουμπλή. «Να δημιουργηθεί μέσα από κοινή πορεία ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ μια μεγάλη δημοκρατική προοδευτική παράταξη», ανέφερε ο υπουργός Ναυτιλίας σε συνέντευξη του σε ραδιόφωνο της Θεσσαλονίκης. Το ΠΑΣΟΚ, δια του εκπροσώπου του Παύλου Χρηστίδη, απάντησε μεταξύ άλλων ότι «η δυναμική μας ενισχύεται γιατί ξαναχτίζουμε σχέση εμπιστοσύνης με τον πολίτη. Αυτοί που προτίμησαν τη γλυκιά καρέκλα της εξουσίας τρέχοντας στον ΣΥΡΙΖΑ, όπως και όσοι γρατζουνάνε την πόρτα της ΝΔ, θα κριθούν από τον ελληνικό λαό».

Φαίνεται πως οι επιθέσεις φιλίας από πρώην πολιτευτές του ΠΑΣΟΚ που πλέον έχουν περάσει στον ΣΥΡΙΖΑ δε βοηθούν στην όποια πολιτική συνεννόηση μεταξύ αριστεράς και κεντροαριστεράς. Είναι ούτως ή άλλως αμφίβολο αν η Δημοκρατική Συμπαράταξη θέλει να συμμαχήσει με τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά, σε κάθε περίπτωση, οι διαρροές για συναντήσεις, οι δηλώσεις πρόθεσης ενότητας και γενικά ο παρασκηνιακός και επικοινωνιακός τρόπος προσεταιρισμού σε ένα κόμμα που περνάει κρίση, μάλλον δεν ενδείκνυται.

Ποτάμι και παραπόταμοι

Στο άλλο μέτωπο του κέντρου, η διάλυση του Ποταμιού συνεχίζεται. Η αποχώρηση της κ. Κατερίνας Μάρκου είναι το λογικό επακόλουθο σε ένα κόμμα που δεν έχει συνοχή, πρόγραμμα, συμμαχίες και οργάνωση. «Εξαντλήσαμε το χαμένο χρόνο, Σταύρο, και η στιγμή απαιτεί ρεαλιστική εξέταση της κατάστασης, πολύ περισσότερο όταν η κοινωνία έχει γονατίσει και κάθε, μα κάθε, επιφύλαξη πολιτικών συμμαχιών και συνεργασιών –από όπου κι αν προέρχονται- μοιάζει ασήμαντη μπροστά στο διακύβευμα της διάσωσης της χώρας», έγραψε μεταξύ άλλων σε επιστολή της η νυν ανεξάρτητη βουλεύτρια. Η απάντηση του επικεφαλής του Ποταμιού ήταν άμεση: «Είναι προφανές ότι χρεώνομαι προσωπικά την ένταξη στα ψηφοδέλτια προσώπων που το μόνο που τελικά τους νοιάζει, είναι η καρέκλα και ο μισθός. Και τρέχουν (φευ!) σε αυτούς που πιστεύουν ότι θα τους τα εξασφαλίσουν». Ο κ. Θεοδωράκης έχει πλέον όλα τα χαρακτηριστικά ενός αποτυχημένου επικεφαλής και το αναγνωρίζει. Το πρόβλημα του είναι ότι και δεν μπορεί να παραιτηθεί και έκοψε τις γέφυρες για συνεργασία διάσωσης με το ΠΑΣΟΚ. Το μόνο που του απομένει πλέον είναι να συμμαχήσει με τη Νέα Δημοκρατία, με κίνδυνο να χάσει μεγάλο κομμάτι του εναπομείναντος κόμματός του.

Ένωση Κεντρώων

Στο τρίτο κοινοβουλευτικό μέρος του Κέντρου και το κόμμα του Βασίλη Λεβέντη αιμορραγεί. Την Παρασκευή, ο κ. Γιώργος Καρράς ανεξαρτητοποιήθηκε, μάλλον για να μεταβεί στη Νέα Δημοκρατία. Η ανακοίνωση του κόμματος ήταν αρκούντως αιχμηρή: «O κ. Καρράς μας είχε κάνει λίγο-πολύ γνωστό ότι λόγω διαφωνιών του θα έφευγε από την Ένωση Κεντρώων. Μας είχε, όμως, σαφώς δηλώσει ότι θα υπέβαλλε την παραίτηση του από βουλευτής. Τον ευχαριστούμε για την μέχρι σήμερα συνεργασία, αλλά του υπενθυμίζουμε ότι στοιχειώδης εντιμότητα επιβάλλει να παραδώσει την έδρα, διότι η έδρα ανήκει στην Ένωση Κεντρώων και κατακτήθηκε με λίστα. Το μέλλον θα δείξει, αν δεν παραδώσει την έδρα ποιος δάχτυλος υπάρχει».

πηγή: Η εποχή

Δημήτρης Καζάκης: «Η σωτηρία είναι το Εθνικό Νόμισμα» (vid)

Ο Δημήτρης Καζάκης, Γενικός Γραμματέας του Ενιαίου Παλλαϊκού Μετώπου - Ε.ΠΑ.Μ.- στο SMILE TV, Παρασκευή, 2 Δεκ. 2016...

 

   

Ο Γ. Γ. του Ε.ΠΑ.Μ., Δημήτρης Καζάκης στο SMILE TV - 2 Δεκ. 2016

WSJ: Ποια βραχυπρόθεσμα μέτρα θα φέρει ο ESM στο Eurogroup

Επεκτάσεις λήξεων, ανταλλαγή ομολόγων EFSF

Εμπιστευτική πρόταση που έχει καταρτίσει ο ESM θα μπορούσε να ελαφρύνει το φορτίο χρέους της Ελλάδας κατά περίπου 20% ως το 2060, μεταδίδει η Wall Street Journal.

Το εξασέλιδο έγγραφο του ESM με ημερομηνία 25 Νοεμβρίου, στο οποίο εξασφάλισε πρόσβαση η εφημερίδα, προβλέπει μέτρα που θα ληφθούν στο κοντινό μέλλον για την ελάφρυνση του μεγάλου ελληνικού χρέους.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας, το έγγραφο προτείνει μέτρα για την επιμήκυνση των ωριμάνσεων και το «κλείδωμα» των επιτοκίων σε ορισμένα από τα δάνεια που έχει λάβει η Ελλάδα, για να προστατεύσει τη χώρα από μελλοντικές αυξήσεις επιτοκίων.

Το συνολικό αποτέλεσμα των μέτρων αυτών θα μειώσει ως το 2060 τον λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ κατά 21,8 ποσοστιαίες μονάδες.

Επίσημη ανάλυση της ευρωζώνης τον Μάιο προέβλεπε ότι ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ θα φτάσει στο 104,9% το 2060, σύμφωνα με το βασικό σενάριο, στο οποίο η Ελλάδα θα εφαρμόσει πλήρως το πρόγραμμα διάσωσης.

«Είναι ένα έγγραφο εργασίας του ESM το οποίο δεν έχει ακόμα υιοθετηθεί από τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης. Το έγγραφο έρχεται ως απάντηση στην εντολή που έλαβε ο ESM στις 25 Μαΐου (από το Eurogroup) να εργαστεί για τα βραχυπρόθεσμα πρώτα μέτρα μιας δέσμης μέτρων που θα βελτιώσουν τη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας», ανέφερε εκπρόσωπος του ESM.

O ίδιος σημείωσε ότι ο γενικός διευθυντής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ θα παρουσιάσει τις προτάσεις στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου, εκφράζοντας την προσδοκία του ότι θα γίνουν αποδεκτά από τους υπουργούς Οικονομικών του ευρώ.

Τα μέτρα θα εφαρμοστούν από τώρα έως το τέλος του προγράμματος διάσωσης, στα μέσα του 2018.

Τον Μάιο, οι πιστωτές της Ελλάδας συμφώνησαν σε ένα πλαίσιο για την επαναφορά του ελληνικού χρέους σε βιώσιμα επίπεδα, χωρίς την επιβάρυνση των Ευρωπαίων φορολογουμένων, το οποίο επίσης περιλάμβανε μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα.

Τα παραπάνω μέτρα -που περιλαμβάνουν επιμηκύνσεις στις ωριμάνσεις και ανώτατα όρια στα επιτόκια, αλλά σε καμία περίπτωση μείωση της ονομαστικής αξίας του χρέους- θα ληφθούν μόνο αν «είναι αναγκαίο», με τη σχετική απόφαση να λαμβάνεται μετά το τέλος του προγράμματος διάσωσης, στα μέσα του 2018.

Το χρέος της Ελλάδας αναμένεται να φτάσει στο υψηλότερο σημείο στο 181,6% του ΑΕΠ το 2016, σύμφωνα με οικονομικές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δημοσιεύτηκαν αυτό τον μήνα.

Η λήψη μέτρων για το ελληνικό χρέος αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στη χρηματοδότηση της χώρας. Ορισμένες χώρες, υπενθυμίζει το δημοσίευμα, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, απαιτούν τη συμμετοχή του ΔΝΤ ως όρο προκειμένου να συνεχίζουν να χρηματοδοτούν την Ελλάδα.

Το ΔΝΤ πιέζει για σημαντικότερη ελάφρυνση χρέους, κάτι που η ευρωζώνη δεν έχει δείξει προς το παρόν προθυμία να αποδεχτεί, καθώς αξιωματούχοι του Ταμείου υποστηρίζουν ότι τα βραχυπρόθεσμα μέτρα από μόνα τους δεν αρκούν για να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις του Ταμείου.

Το έγγραφο του ESM προτείνει τρεις ομάδες βραχυπρόθεσμων μέτρων, με τα πιο αποτελεσματικά να είναι αυτά που «κλειδώνουν» τα επιτόκια που πληρώνει η Ελλάδα σε μερικά από τα υφιστάμενα και μελλοντικά δάνεια.

Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η ανταλλαγή ομολόγων με κυμαινόμενα επιτόκια που κατέχουν οι ελληνικές τράπεζες (σ.σ. ομόλογα του EFSF) με ομόλογα με σταθερά επιτόκια, η χρήση swap επιτοκίων για τον καθορισμό των δόσεων που καταβάλλει η Ελλάδα σε κάποια από τα δάνεια στον ΕSM. Επίσης, προβλέπεται και η πραγματοποίηση μελλοντικών εκταμιεύσεων προς την Ελλάδα μέσω δανείων με σταθερά επιτόκια.

Άλλο μέτρο που περιλαμβάνεται στην πρόταση του ESM είναι η επιμήκυνση της ωρίμανσης ορισμένων δανείων στα 32,5 έτη από 28,3.

Επιπροσθέτως, περιλαμβάνεται η άρση της επιβολής προστίμου στα επιτόκια που θα πλήρωνε η Ελλάδα για ορισμένα από τα δάνειά της το 2017, θέμα που σχετίζεται με επίτευξη στόχων για τις ιδιωτικοποιήσεις. Η κατάργηση του προστίμου από το 2018 και έπειτα θα εξεταστεί στο πλαίσιο των μεσοπρόθεσμων μέτρων.
πηγή: in.gr

Φιντέλ Κάστρο: Ένας που τολμούσε να υψώσει το ανάστημα στον ιμπεριαλισμό όποιοι και αν ήταν οι συσχετισμοί

Φιντέλ Αλεχάντρο Κάστρο Ρους, ο ηγέτης που αμφισβήτησε και ταπείνωσε συνολικά τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό δεν μπορούσε παρά να είναι το μόνιμο αντικείμενο του μίσους και της λύσσας της Δεξιάς όλης της υφηλίου...

«Διδαχτήκαμε ότι δεν εκλιπαρεί κανείς για ελευθερία. Την κερδίζει με τη ματσέτα στο χέρι (…).  Δεν φοβάμαι τη φυλακή, ούτε, πολύ περισσότερο, την οργή του μίζερου δυνάστη που πήρε τις ζωές των συντρόφων μου στη Μονκάδα.  

Καταδικάστε με. Δεν με νοιάζει. Η Ιστορία θα με δικαιώσει».

(Φιντέλ Κάστρο: Απολογία στο δικαστήριο, επί δικτατορίας Μπατίστα, όπου δικαζόταν για την επίθεση των εξεγερμένων φοιτητών στους στρατώνες Μονκάδα)

Με τα πανιά κόντρα

Κανένα αίσθημα δεν είναι τόσο μεταδοτικό ανάμεσα στον κόσμο, όσο ο πανικός και η αποθάρρυνση. Μπροστά σε μια ήττα τα πιο απαραίτητα εφόδια, το κουράγιο, η αντοχή, η απόφαση να παλέψεις για να ανατρέψεις την κατάσταση, είναι, όπως φαίνεται, και τα πιο δυσεύρετα. Και όταν αυτά εμφανίζονται πλούσια σε κάποιους αγωνιστές και αγωνίστριες, τότε ξέρουμε πως  τούτοι οι άνθρωποι έχουν περάσει ήδη την πρώτη μεγάλη δοκιμασία, αυτήν της ηγεσίας.

Ο Φιντέλ Κάστρο έδειξε αυτές τις ικανότητες σε μια σειρά καταστροφές και αποθαρρυντικά επεισόδια, στο δρόμο του για την εξουσία στην Κούβα. Μια στρατιωτική πανωλεθρία, αυτή της επίθεσης στη Μονκάδα, τη μεταμόρφωσε σε περήφανη πολιτική νίκη με την άφοβη στάση του στο δικαστήριο της δικτατορίας. Κατόπιν, εξόριστος στο Μεξικό, ο Φιντέλ προτίμησε να συλληφθεί από την αστυνομία μαζί με όλους τους συντρόφους του, για να γλυτώσουν τις δολοφονικές απόπειρες από τους πράκτορες του κουβανού δικτάτορα Μπατίστα. Και εκεί, στις μεξικάνικες φυλακές, οργανώσανε τα σχέδιά τους για επιστροφή στην Κούβα και την έναρξη του ανταρτοπολέμου.

Η επιστροφή με το πλοιάριο «Γκράνμα» δεν ήταν περισσότερο ευτυχής. Από τους 82 επαναστάτες που επέβαιναν, διασώθηκαν μέσα σε μια κόλαση πυρός από το στρατό του Μπατίστα μόνο οι 12, που κατάφεραν με κόπο να φτάσουν ως τα βουνά της Σιέρρα Μαέστρα. Θα περάσουν τρία χρόνια ασύλληπτων κακουχιών για να καταφέρουν να φτιάξουν αντάρτικο στρατό και να διαλύσουν τις ένοπλες δυνάμεις του δικτάτορα που στήριζαν οι ΗΠΑ. 

Η σύγκρουση με τις ΗΠΑ

Το καθεστώς που εγκαθίδρυσαν οι αντάρτες στην Αβάνα, την 1η Γενάρη 1959, ξεκίνησε κάποιες προσεκτικές φιλολαϊκές μεταρρυθμίσεις, όπως τη μείωση κατά 50% των ενοικίων και μια πρώτη – και άτολμη - αναδιανομή της γης, υπέρ των φτωχών αγροτών και των ακτημόνων και σε βάρος των γαιοκτημόνων.

Όλα αυτά ήταν εξαιρετικά περιορισμένα βήματα, αν τα συγκρίνει κανείς με τις μεταρρυθμίσεις που έφερναν ακόμη και δεξιές κυβερνήσεις κατά καιρούς στην Ευρώπη. Όμως, για την «πίσω αυλή» των ΗΠΑ, οι κινήσεις της κυβέρνησης του Φιντέλ ήταν απαράδεκτοι εξτρεμισμοί. Κι ενώ η αστική τάξη της Κούβας αρχίζει να φεύγει κατά κύματα προς το Μαϊάμι, που απέχει από τις ακτές της Κούβας όσο η Θήβα από την Αθήνα, οι ΗΠΑ αρχίζουν να σφίγγουν το λουρί. Αρχικά περιορίζουν δραστικά τις εισαγωγές ζάχαρης, το μοναδικό εξαγώγιμο προϊόν της Κούβας. Κατόπιν άρχισε ο πόλεμος νεύρων και προπαγάνδας ενάντια στο καθεστώς Κάστρο και τέλος, το 1961, οι ΗΠΑ οργανώνουν το φιάσκο του Κόλπου των Χοίρων, μια στρατιωτική απόβαση χιλιάδων μισθοφόρων, με σκοπό την ανατροπή του Φιντέλ Κάστρο. Η εισβολή οργανώθηκε από τη CIA και τον πρόεδρο Κέννεντι, με ταυτόχρονο βομβαρδισμό από την αμερικάνικη αεροπορία.

Αλλά τώρα είναι η σειρά των αντίπαλων του Φιντέλ να βιώσουν τη γεύση της πανωλεθρίας  και της συντριβής. Και ενώ οι αυτουργοί της εισβολής, αιχμάλωτοι όντας, εκλιπαρούν για έλεος, οι οργανωτές τους από τις ΗΠΑ απλώς αποποιούνται κάθε ευθύνη. Πραγματικά, η κάθε ηγεσία αποδεικνύει την ποιότητά της στα δύσκολα…

Αντίθετα, η προσωπική στάση του Φιντέλ, όπως και του «Τσε» Γκεβάρα και των υπόλοιπων ηγετών του καθεστώτος, να πηδήξουν σε ένα τανκ και να τραβήξουν αμέσως για το πεδίο της μάχης την ώρα που όλα παίζονταν, έδιναν ένα τελείως άλλο δείγμα γραφής και ενθουσίαζαν τους καταπιεσμένους όπου γης. Ο Δαβίδ είχε κατατροπώσει τον Γολιάθ και στρατιωτικά και ηθικά...

Από τις επόμενες μέρες μετά την εισβολή, το καθεστώς της Κούβας θα ανακηρύξει τον εαυτό του ως «σοσιαλιστικό» και «μαρξιστικό». Σύντομα θα γίνει και τυπικά σύμμαχος της Σοβιετικής Ένωσης και μέλος του Συμφώνου Βαρσοβίας…

Η συμφορά των μισθοφόρων των ΗΠΑ στον Κόλπο των Χοίρων δεν ήταν το τελευταίο επεισόδιο στην κόντρα με την ηγεσία του Φιντέλ. Αντίθετα, ο πλήρης αποκλεισμός της Κούβας, μέχρι τη δεύτερη θητεία του Ομπάμα, και οι εκατοντάδες απόπειρες δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο θα κρατήσουν μισό αιώνα για να χαλαρώσουν μόλις τα δυο τελευταία χρόνια.

Ο άνθρωπος που αμφισβήτησε και ταπείνωσε συνολικά τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό δεν μπορούσε παρά να είναι το μόνιμο αντικείμενο του μίσους και της λύσσας της Δεξιάς όλης της υφηλίου.

Οι έξαλλοι πανηγυρισμοί των ακροδεξιών κουβανών φυγάδων στο Μαϊάμι και η απροκάλυπτη εμπάθεια και μνησικακία στην ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ μόλις έγινε γνωστός ο θάνατος του Φιντέλ, δίνουν πολύ χλωμά το μέτρο της αδιάλλακτης εχθρότητας και απέχθειας των εκμεταλλευτών όλου του πλανήτη απέναντι στον ηγέτη της κουβανέζικης επανάστασης.

Όσα χρόνια κι αν περάσουν, ο Φιντέλ Κάστρο θα ανήκει αμετάκλητα στο πάνθεο των μεγάλων επαναστατών που έκαναν το πέρασμά τους από την Ιστορία. Και τη μνήμη του Φιντέλ, όπως και την ίδια την Κούβα, οφείλουμε να την υπερασπίζουμε απέναντι στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και απέναντι στο ρεβανσισμό και τη μισανθρωπία της Δεξιάς.

Όμως, το αν  ανήκει ο Φιντέλ Κάστρο στη μαρξιστική παράδοση, το αν έχει την παραμικρή σχέση με το σοσιαλισμό το καθεστώς της Κούβας, είναι μια εντελώς διαφορετική συζήτηση.  

Πώς αποτιμούμε το καθεστώς που ίδρυσε ο Φιντέλ; 

Το καθεστώς που αντικατέστησε το Μπατίστα, ήταν πραγματικά επαναστατικό σε σχέση με το παρελθόν. Μέσα σε μια πορεία τριών - τεσσάρων  χρόνων έδιωξε στο εξωτερικό -στις ΗΠΑ - το σύνολο της αστικής τάξης της Κούβας και απαλλοτρίωσε ολόκληρη την περιουσία της. Παράλληλα, πάρθηκαν πολλά μέτρα για τη βελτίωση της ζωής, της υγείας και της παιδείας του πληθυσμού. Ακόμη πιο σημαντικό, έγινε ξεκάθαρα παράνομη και απαράδεκτη στην Κούβα κάθε ρατσιστική διάκριση σε βάρος των μαύρων και των μιγάδων: αυτό ήταν πολύ σημαντικό βήμα σε μια χώρα που οι ρατσιστικές διακρίσεις είχαν πολύ ισχυρά ερείσματα, ακόμη  και μέσα σε μαχητικά εργατικά συνδικάτα.   

Όμως αυτό, από μόνο του, είναι «πολιτική» επανάσταση, για να θυμηθούμε έναν δημοφιλή ορισμό σε αρκετούς άκριτους υποστηρικτές του κουβανικού καθεστώτος. Σημαίνει, σε απλά ελληνικά, μια ριζοσπαστική αλλαγή στην κεφαλή του κράτους και της κοινωνίας, δεν σημαίνει πως οι καταπιεσμένοι πήραν στα χέρια τους την εξουσία. Αυτό θα ήταν μια «κοινωνική» επανάσταση, θα σήμαινε πως οι εργάτες και οι εργάτριες της Κούβας θα οργάνωναν την παραγωγή με μαζικές συνελεύσεις που θα εκλέγανε άμεσα ανακλητούς αντιπροσώπους και μέσα σε μια παθιασμένη και πλατειά συζήτηση θα αποφασιζόταν το που τραβάει οικονομικά και πολιτικά η χώρα. Θα σήμαινε πως η εργατική τάξη θα είχε αντικαταστήσει την αστική στην Κούβα. Ακόμη θα σήμαινε πως το νέο καθεστώς θα μπορούσε να κρατηθεί στην εξουσία μόνο απλώνοντας την εργατική Επανάσταση σε μια σειρά χώρες. Αυτό, με έναν τρόπο, το είχε διαισθανθεί και ο Τσε Γκεβάρα, όταν καλούσε τους λαούς της Λατινικής Αμερικής και του κόσμου να δημιουργήσουν «ένα, δύο, πολλά Βιετνάμ». Γιατί η επανάσταση είναι σαν το ποδήλατο, όπως έλεγε ο Τσε, αν δεν προχωρήσει θα πέσει… 

Η κουβανέζικη πραγματικότητα δεν είχε καμία στιγμή σχέση με την εικόνα της εργατικής επανάστασης. Από την πρώτη στιγμή, το καθεστώς του Κάστρο ήταν πολύ περισσότερο η παρέα του Ρομπέν των Δασών που βρέθηκε από μια τυχαία συγκυρία στην εξουσία, παρά η ζωντανή παράδοση της εργατικής δημοκρατίας.

Στην αρχή το καθεστώς Φιντέλ έκανε μια σύντομη προσπάθεια, το 1959 – 60, να συμβιβαστεί με την κουβανική αστική τάξη και με την κυβέρνηση των ΗΠΑ, αλλά με κάποιες παραχωρήσεις προς τους πιο ταπεινούς κι απόκληρους της κουβανικής κοινωνίας. Αυτό το σχέδιο ναυάγησε σύντομα, και το καθεστώς προχώρησε στο εναλλακτικό σενάριο της οικοδόμησης του κρατικού καπιταλισμού στην Κούβα, κατ΄ εικόνα και ομοίωση της Σοβιετικής Ένωσης και της Ανατολικής Ευρώπης.  

Η Κούβα μεταμορφώθηκε σε αβύθιστο αεροπλανοφόρο του ρωσικού στόλου. Μαζί της η κουβανέζικη κοινωνία κατρακύλησε σε μια μονοκομματικό πολίτευμα, φοβικό στις ελευθερίες της εργατικής τάξης και της νεολαίας. Το καθεστώς του Φιντέλ Κάστρο δεν έδειχνε μίσος μόνο για τις ιδέες της Δεξιάς αλλά και εξαιρετική εχθρότητα απέναντι σε ομοφυλόφιλους, διανοούμενους όπως και αντιπολιτευόμενους κομμουνιστές. Μια νέα γραφειοκρατία που απομυζούσε με τα προνόμιά της τον κόσμο της εργασίας αναδύθηκε γύρω από τον Φιντέλ. Ακόμη και ο πρώτος τη τάξει σκηνοθέτης κινηματογράφου της Κούβας, ο Τόμας Γκουτιέρες Αλέα, κριτικός υποστηρικτής του καθεστώτος Φιντέλ σε όλη τη ζωή του, έχει αποδώσει αυτή την κατάσταση με αριστουργηματικές ταινίες όπως το «Ο θάνατος ενός γραφειοκράτη» (1966), «Φράουλες και σοκολάτα» (1993) κ.α. που αναδεικνύουν τούτη την πραγματικότητα. Μια πολύ πιο σκοτεινή πλευρά του καθεστώτος, αυτή των στρατοπέδων συγκέντρωσης για ομοφυλόφιλους, καλλιτέχνες και λοιπά «αντικοινωνικά στοιχεία», δίνει ο κουβανός συγγραφέας  Ρεϊνάλντο Αρένας στο καταπληκτικό βιβλίο του «Πριν πέσει η νύχτα».

Αυτό το πράγμα δεν μπορεί να είναι σοσιαλισμός, και δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία για την καταπίεση της σεξουαλικής επιθυμίας, αλλά και της ελευθερίας έκφρασης των εργατών και των εργατριών, όσο και αν συνωμοτεί κι επιβουλεύεται ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός. Το αντίθετο! Μόνο η εργατική δημοκρατία και η ελεύθερη έκφραση των καταπιεσμένων μπορεί να εγγυηθεί την ολόπλευρη συμμετοχή τους στην υπεράσπιση της Επανάστασης.

Το καθεστώς του Φιντέλ προτίμησε να στηριχθεί στους παγερούς γραφειοκράτες της Ρωσίας, και να πορευτεί μαζί τους στην απίστευτα τυχοδιωκτική περιπέτεια των 13 ημερών με τους ρωσικούς πυραύλους στην Κούβα που έφτασαν τον πλανήτη ένα – κυριολεκτικά – πάτημα κουμπιού πριν από την πυρηνική καταστροφή. Τουλάχιστον όμως, ο Φιντέλ Κάστρο είχε τη δικαιολογία πως αντιμετώπιζε τη μεγαλύτερη ιμπεριαλιστική υπερδύναμη του πλανήτη κι έψαχνε απελπισμένα για συμμάχους, ακολουθώντας το πασίγνωστο - αλλά λαθεμένο - ρητό «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου. 

Ένας ήρωας μέχρι που μπορεί να φτάσει;

Ένας μεγάλος επαναστάτης και ταυτόχρονα ένας άνθρωπος έξω από τα συνηθισμένα είναι πλέον παρελθόν.

«Αλίμονο στη χώρα που δεν έχει ήρωες» θρηνούσε στο έργο «Η ζωή του Γαλιλαίου» του Μπρεχτ ο Ανδρέας, ένας απογοητευμένος ριζοσπάστης μαθητής του Γαλιλαίου.

«Όχι», απαντούσε ψύχραιμα ο Γαλιλαίος στον πρώην μαθητή του, «αλίμονο στη χώρα που χρειάζεται ήρωες».

Ο Φιντέλ, με το εξαιρετικό του ταπεραμέντο, οδηγήθηκε να αναμετρηθεί με το πιο τρομακτικό θηρίο του κόσμου μας. Σαν ήρωας που ήταν ρίχτηκε στην πιο απελπισμένη απόφαση, να αντιμετωπίσει τη φωτιά και τη λύσσα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού με εφόδιο τον όγκο του πάγου της ρώσικης γραφειοκρατίας.

Όμως τη μάχη απέναντι και στις δυο ιμπεριαλιστικές μηχανές μπορούν να την κερδίσουν μόνο οι τερμίτες της εργατικής τάξης, κι όχι οι λυκοσυμμαχίες  μόνο οι συλλογικοί αγώνες και τα νέα όργανα εξουσίας που θα φτιάξουν οι εργάτες και εργάτριες και όχι οι σιωπηροί συμβιβασμοί. Αλλιώς δεν έχει κανένα νόημα η ρήση του Μαρξ πως «η απελευθέρωση της εργατικής τάξης είναι έργο της ίδιας».

Αυτή την παράδοση αναγνωρίζουμε εμείς: Την Κομμούνα του Παρισιού και τη Ρώσικη Επανάσταση, τα εργατικά συμβούλια όπως στη Χιλή του Αλλιέντε  και στο Ιράν το 1979, στην Πορτογαλία το 1974-75 αλλά και στην Ουγγαρία το 1956. Και πάνω σ΄ αυτή την παράδοση θα επιχειρήσουμε να προχωρήσουμε πολύ πιο πέρα από το σημείο όπου σκαρφάλωσαν με το κουράγιο τους ο Φιντέλ και ο Τσε.

 Χάρης Παπαδόπουλος/RProject

Spiegel: «Και άφες ημίν τα χρέη ημών»

Ο γερμανικός τύπος ανησυχεί ήδη για την περίπτωση που το ιταλικό δημοψήφισμα της Κυριακής αναγκάσει τον Ματέο Ρέντσι σε παραίτηση. Θα οδηγήσει άραγε και το Eurogroup την Ελλάδα σε πρόωρες εκλογές;;;

 

Ενώ πλησιάζει η καίρια Δευτέρα και το Eurogroup, στο οποίο θα κριθεί αν έχει ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος στήριξης και αν ληφθούν πρώτες αποφάσεις για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, το περιοδικό Spiegel δημοσιεύει στη διαδικτυακή του έκδοση σχετική ανταπόκριση από την Αθήνα με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Και άφες ημίν τα χρέη ημών».

«Η συνεδρίαση του Eurogroup κρύβει έναν τεράστιο κίνδυνο για τον Αλέξη Τσίπρα. Εάν αναβληθεί μια ελάφρυνση του χρέους ή ακόμα χειρότερα ζητηθεί από την Αθήνα αυστηρότερη λιτότητα, τότε ο Έλληνας πρωθυπουργός κινδυνεύει να καταρρεύσει πολιτικά. Ένα τέτοιο αποτέλεσμα στο Eurogroup θα αναζωπύρωνε τις εικοτολογίες για πρόωρες εκλογές που πιέζουν ήδη τον Τσίπρα. Η οργή των ψηφοφόρων για την κυβέρνηση θεριεύει όλο και περισσότερο μπροστά σε μια κρίση που έχει γίνει από καιρό μόνιμη κατάσταση. Στις δημοσκοπήσεις ο Τσίπρας χάνει.»

Για το Spiegel πρόωρες εκλογές στην Ελλάδα θα ήταν ό, τι χειρότερο ενόψει άλλων, αποφασιστικών αναμετρήσεων σε μεγάλες χώρες, λόγω του ανερχόμενου λαϊκισμού, λόγω της επίφοβης συμφωνίας με την Τουρκία που μπορεί να οδηγήσει σε νέα έξαρση του προσφυγικού, λόγω του νέου Αμερικανού προέδρου Τραμπ. Και άλλοι στην Ευρώπη θα προτιμούσαν μια ικανοποίηση των ελληνικών προσδοκιών.

Ο τρίτος δρόμος

«Η Κομισιόν ωστόσο», τονίζει το γερμανικό περιοδικό, «έχει μόνο περιορισμένο λόγο στο ζήτημα αυτό, το δε Eurogroup είναι μόνο στα χαρτιά μια συνάθροιση ίσων. Τον λόγο έχει πρωτίστως ένας, από τον οποίο εξαρτάται πλέον η δημοσιονομική μοίρα της Ελλάδας: ο Γερμανός υπ. Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Που όμως δεν βλέπει γιατί είναι επείγοντα τα ζητήματα που επισημαίνει η Αθήνα. Και φυσικά, με το βλέμμα στραμμένο στις γερμανικές εκλογές του 2017, ο Σόιμπλε δεν θα γίνει πιο γενναιόδωρος.»

Ως γνωστόν το ΔΝΤ ζητά επίσης την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους για να γίνει διαχειρίσιμο. «Υπάρχει όμως και ένας ακόμα δρόμος για το ΔΝΤ», καταλήγει το Spiegel, „που θα έκανε ευτυχισμένο και το Βερολίνο, αλλά θα προκαλούσε στην Ελλάδα πολιτική καταστροφή. Εάν ελαφρύνσεις του χρέους δεν τίθενται πλέον επί τάπητος, τότε περισσότερη λιτότητα και υψηλότεροι φόροι θα διασφάλιζαν τα αναγκαία πλεονάσματα στην Ελλάδα, διαμηνύεται από την Ουάσιγκτον. Κάτι τέτοιο θα ισοδυναμούσε με πολιτική αυτοκτονία για την ελληνική κυβέρνηση.»

πηγή: Deutsche Welle