Θεανώ Φωτίου: «Αμεση ανάγκη μια Τράπεζα Κοινωνικής Στέγης,» συνέντευξη στην «Εφ.Συν»

ΘΕΑΝΩ ΦΩΤΙΟΥ βουλευτής Β3 Νότιου Τομέα Αθήνας, ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

    H Ελλάδα σήμερα βιώνει τη μεγαλύτερη στεγαστική κρίση από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Βρίσκονται σε κρίση σχεδόν 1 στα 3 νοικοκυριά διότι ξοδεύουν πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για στέγαση (ενοίκιο ή δόση στεγαστικού δανείου, λογαριασμούς, θέρμανση κ.λπ.), δηλώνει η Θεανώ Φωτίου στη συνέντευξή της στην «Εφ.Συν»

«Ηκοινωνική αντιπαροχή που εξαγγέλλει σε κάθε ΔΕΘ ο κ. Μητσοτάκης έχει καταντήσει το ανέκδοτο της στεγαστικής κρίσης», λέει στην «Εφ.Συν.» η βουλευτής της Νέας Αριστεράς, Θεανώ Φωτίου, που πέρα από το έντονο αποτύπωμα που έχει αφήσει στην κοινωνική πολιτική ως πρώην αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ως καθηγήτρια, αρχιτέκτων και ερευνήτρια αστικού σχεδιασμού γνωρίζει και από επιστημονική σκοπιά τις προκλήσεις της στεγαστικής πολιτικής. Απορρίπτει το κυβερνητικό νομοσχέδιο για την «κοινωνική αντιπαροχή» που έρχεται προς ψήφιση την ερχόμενη εβδομάδα, χαρακτηρίζει ταξική την κυβερνητική στεγαστική πολιτική και προβάλλει ως κεντρική πρόταση της Νέας Αριστεράς τη δημιουργία Τράπεζας Κοινωνικής Στέγης.

Ακολουθεί η συνέντευξη στην «Εφ.Συν»

• Τι πιστεύετε ότι ώθησε την κυβέρνηση Μητσοτάκη να στραφεί, έστω και κατ’ επίφαση, στην «κοινωνική αντιπαροχή», όπως τη βαφτίζει το νομοσχέδio;

► Επικοινωνιακοί και μόνο είναι οι λόγοι που ωθούν τη Ν.Δ. να νομοθετήσει τη δήθεν κοινωνική αντιπαροχή. Διότι:

Πρώτον, η Ελλάδα σήμερα βιώνει τη μεγαλύτερη στεγαστική κρίση από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Βρίσκονται σε κρίση σχεδόν 1 στα 3 νοικοκυριά διότι ξοδεύουν πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για στέγαση (ενοίκιο ή δόση στεγαστικού δανείου, λογαριασμούς, θέρμανση κ.λπ.). Επρεπε να δείξει ο κ. Μητσοτάκης στη ΔΕΘ ότι κάτι κάνει για αυτό το οξύτατο κοινωνικό πρόβλημα.

Και δεύτερον, ο κ. Μητσοτάκης ψήφισε την κοινωνική αντιπαροχή το 2022 και από τότε σε κάθε ΔΕΘ ανακοινώνει ότι στους επόμενους 3 μήνες αρχίζει. Κατάντησε το ανέκδοτο της στεγαστικής κρίσης. Φέτος θα πει πάλι ότι αρχίζει διότι ξαναψηφίστηκε στη Βουλή. Χρησιμοποιεί τον πιασάρικο τίτλο «κοινωνική αντιπαροχή» για να πει ότι κάνει κοινωνικές κατοικίες. Ομως ούτε πρόκειται για αντιπαροχή, αφού δεν τη διαχειρίζεται το Δημόσιο αλλά ο εργολάβος που εισπράττει τα ενοίκια, ούτε είναι «κοινωνική» κατοικία, διότι το «κοινωνικό» ενοίκιο δεν καθορίζεται με βάση τα εισοδήματα των μελλούμενων ενοικιαστών αλλά από την τιμή της αγοράς. Ακόμη πιο άθλιο είναι ότι το νομοσχέδιο αποκλείει ευάλωτους, φτωχούς και φοιτητές, προβλέποντας ρητά ότι θα χάνουν το επίδομα στέγασης εάν συμμετέχουν στην «κοινωνική αντιπαροχή».

• Στην εξαετία Μητσοτάκη καταγράφεται αύξηση των τιμών αγοράς και ενοικίων, αλλά και αυτό που περιγράφεται ως στεγαστική κρίση. Είναι «αποτυχία» της πολιτικής Μητσοτάκη, όπως λέει το ΠΑΣΟΚ, ή συνειδητή στρατηγική;

► Είναι συνειδητή ταξική επιλογή της κυβέρνησης, μέρος της ευρύτερης πολιτικής αναδιανομής πλούτου προς τους οικονομικά ισχυρούς. Στο στεγαστικό, η αντίστροφη αναδιανομή γίνεται με δύο τρόπους:

(α) Δεν υπάρχει προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα τον νέο πτωχευτικό κώδικα της Ν.Δ. που κατάργησε την προστασία της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς, παρόλο που υπάρχουν 350 χιλιάδες ακίνητα σε δάνεια που έχουν ήδη κοκκινίσει, και τα διακρατούν τράπεζες και funds, με αποτέλεσμα η ιδιοκατοίκηση να μειώνεται συνεχώς, αλλά και τη μείωση κατά 1/3 των δικαιούχων του επιδόματος στέγασης τα τελευταία τρία χρόνια κι ενώ η στεγαστική κρίση παροξύνεται.

(β) Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ενισχύει τη ζήτηση αντί την προσφορά κατοικιών για ενοικίαση. Για παράδειγμα, διαθέτει 1,75 δισ. εκατ. ευρώ δημόσιων πόρων για τα προγράμματα στεγαστικών δανείων «Σπίτι μου» -ετοιμάζοντας ουσιαστικά νέα γενιά κόκκινων δανείων- και μόλις 50 εκατ. για προγράμματα «ανακαινίζω-ενοικιάζω». Ετσι, όμως, οι τιμές κατοικιών εκτοξεύονται περισσότερο. Σύμφωνα με τους δείκτες της Τράπεζας της Ελλάδας, οι τιμές διαμερισμάτων στην Αθήνα το πρώτο τρίμηνο του 2025 είχαν αυξηθεί κατά 80% σε σχέση με το 2019 και στη Θεσσαλονίκη κατά 77,7%, και συνεχίζουν να αυξάνονται, όπως και σε ολόκληρη τη χώρα.

• Καταγγέλλετε ότι η κυβέρνηση δίνει στους εργολάβους προς εκμετάλλευση δημόσια ακίνητα. Πώς αλλιώς θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν τα ακίνητα αυτά;

►  Αυτό που χρειάζεται να κατανοήσουμε είναι ότι η οξύτητα της στεγαστικής κρίσης στην Ελλάδα απαιτεί μέτρα άμεσης απόδοσης, μέτρα δηλαδή που θα διασφαλίζουν σε λίγο χρόνο οικονομικά προσιτή στέγη. Και αυτό δεν γίνεται με το να χτίζουμε νέες κατοικίες, μέτρο χρονοβόρο και πανάκριβο. Χρειάζεται να τονωθεί άμεσα η προσφορά κατοικιών που θα ενοικιάζονται μακροχρόνια. Σε αυτό ακριβώς θα μπορούσαν να συμβάλουν τα ήδη υπαρκτά κτίρια του Δημοσίου, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως κι εκείνα της Εκκλησίας ή άλλων κοινωφελών οργανισμών. Επίσης, κατοικίες που θα προέρχονταν από την απαγόρευση του airbnb σε μεγάλες εταιρείες, όπως και από ανενεργά αποθέματα τραπεζών και servicers.

Αυτές όλες οι κατοικίες θα δημιουργούσαν μια Τράπεζα Κοινωνικής Στέγης που θα τη διαχειριζόταν το κράτος, κατευθύνοντας δημόσιους πόρους στις αναδιαμορφώσεις και ανακαινίσεις τους. Στη συνέχεια θα ενοικιάζονταν έναντι χαμηλού ενοικίου έως και μηδενικού, ανάλογα με τα εισοδήματα και τις ανάγκες των πολιτών. Αυτή η Τράπεζα Κοινωνικής Στέγης θα μπορούσε να εμπλουτιστεί επίσης άμεσα και με ενεργές κατοικίες ιδιωτών που θα τις παρέχουν στην Τράπεζα για κάποια έτη έναντι ενός ευνοϊκού πακέτου κινήτρων, όπως σταθερό (μειωμένο) ενοίκιο για 6-10 έτη, φοροαπαλλαγές, ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση κατά την επιστροφή του ακινήτου.

• Τι άλλο προτείνει η Νέα Αριστερά για να αντιμετωπιστεί η στεγαστική κρίση;

► Εκτός από την Τράπεζα Κοινωνικής Στέγης προτείνουμε τα εξής:

Προστασία των πολιτών από τις αντιξοότητες των αγορών με μέτρα όπως:

1. Απαγόρευση πλειστηριασμών, νέος πτωχευτικός κώδικας με προστασία της πρώτης κατοικίας για την πλειοψηφία των πολιτών και θέσπιση αντικειμενικών κριτηρίων για υποχρεωτική αποδοχή διαπραγμάτευσης από τράπεζες και funds.
   
   
2. Ανώτατο επιτρεπόμενο ενοίκιο και όριο ετήσιας αύξησης, με βάση την αντικειμενική αξία και τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.-


3. Διπλασιασμό του στεγαστικού επιδόματος που θεσπίσαμε το 2018 και έκτοτε παραμένει σταθερό, με διεύρυνση εισοδηματικών κριτηρίων και επέκτασή του σε κοινωνικές ομάδες που δαπανούν πάνω από το 30% του εισοδήματός τους για στέγαση.

Παραπέρα ενίσχυση της προσφοράς μακροχρόνιας μίσθωσης -πλην της Τράπεζας Στέγης- με κατάργηση της Golden Visa για οικιστικά ακίνητα και με απαγόρευση σε επιχειρήσεις να εκμεταλλεύονται κατοικίες με βραχυχρόνια μίσθωση τύπου airbnb. Διατήρηση αυτού του δικαιώματος μόνο για φυσικά πρόσωπα, για μία κατοικία ανά ΑΦΜ υπόχρεου και συζύγου.

Θεσμική αναβάθμιση της δημόσιας στεγαστικής πολιτικής, με οργάνωσή της σε επίπεδο υπουργείου ή τουλάχιστον υφυπουργείου, αντί για τη Γενική Διεύθυνση που προβλέπει το νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση και του δημογραφικού και του στεγαστικού.

Η κυβέρνηση της Ν.Δ. δεν μπορεί να υλοποιήσει προτάσεις όπως οι παραπάνω διότι είναι προφανές ότι υπερασπίζεται άλλα συμφέροντα.