Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΠΙΣΤΗΜΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΠΙΣΤΗΜΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

NASA / To διαστημόπλοιο Parker έγραψε ιστορία πλησιάζοντας τον Ήλιο σε τεράστιες θερμοκρασίες 1.400°C και ακραίες ηλιακές ακτινοβολίες

    Επιστημονικές ομάδες επιβεβαίωσαν ότι η αποστολή της NASA να «αγγίξει» τον Ήλιο επέζησε της πλησιέστερης προσέγγισής του στην ηλιακή επιφάνεια, που έσπασε ρεκόρ, στις 24 Δεκεμβρίου 2024.


Καταρρίπτοντας το προηγούμενο ρεκόρ του πετώντας μόλις 3,8 εκατομμύρια μίλια πάνω από την επιφάνεια του Ήλιου, το διαστημόπλοιο Parker Solar Probe της NASA εκτοξεύτηκε στην ηλιακή ατμόσφαιρα με απίστευτα 430.000 μίλια την ώρα — ταχύτερα από ό,τι έχει κινηθεί ποτέ οποιοδήποτε ανθρωπογενές αντικείμενο. Ένας ήχος φάρου που λήφθηκε αργά στις 26 Δεκεμβρίου επιβεβαίωσε ότι το διαστημόπλοιο είχε περάσει τη συνάντηση με ασφάλεια και λειτουργεί κανονικά.

Αυτό το πέρασμα, το πρώτο από τα περισσότερα που έρχονται σε αυτήν την απόσταση, επιτρέπει στο διαστημόπλοιο να διεξάγει ασυναγώνιστες επιστημονικές μετρήσεις με τη δυνατότητα να αλλάξει την κατανόησή μας για τον Ήλιο.

Ένα διαστημόπλοιο της Nasa επιζώντας από την πιο κοντινή προσέγγιση στον Ήλιο.

Οι επιστήμονες έλαβαν ένα σήμα από το Parker Solar Probe λίγο πριν τα μεσάνυχτα EST της Πέμπτης (05:00 GMT την Παρασκευή) αφού ήταν εκτός επικοινωνίας για αρκετές ημέρες κατά τη διάρκεια της καυτής πτήσης του.

Η Nasa είπε ότι ο ανιχνευτής ήταν «ασφαλής» και λειτουργούσε κανονικά αφού πέρασε μόλις 3,8 εκατομμύρια μίλια (6,1 εκατομμύρια χιλιόμετρα) από την επιφάνεια του ήλιου.

Ο ανιχνευτής βυθίστηκε στην εξωτερική ατμόσφαιρα του άστρου μας την παραμονή των Χριστουγέννων, υπομένοντας τις τεράστιες θερμοκρασίες και την ακραία ακτινοβολία σε μια προσπάθεια να κατανοήσουμε καλύτερα πώς λειτουργεί ο Ήλιος.




Στη συνέχεια, η Nasa περίμενε με αγωνία ένα σήμα, το οποίο αναμενόταν στις 05:00 GMT στις 28 Δεκεμβρίου.

Με ταχύτητα έως και 430.000 μίλια/ώρα (692.000 χλμ/ώρα), το διαστημόπλοιο άντεξε θερμοκρασίες έως και 980 βαθμούς Κελσίου, σύμφωνα με τον ιστότοπο της NASA.

«Αυτή η κοντινή μελέτη του Ήλιου επιτρέπει στο Parker Solar Probe να λάβει μετρήσεις που βοηθούν τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα πώς το υλικό σε αυτή την περιοχή θερμαίνεται σε εκατομμύρια βαθμούς, εντοπίζοντας την προέλευση του ηλιακού ανέμου (μια συνεχής ροή υλικού που διαφεύγει από τον Ήλιο) και ανακαλύψτε πώς τα ενεργητικά σωματίδια επιταχύνονται σε σχεδόν ταχύτητα φωτός», ανέφερε η υπηρεσία.

Ο Δρ Nicola Fox, επικεφαλής της επιστήμης στη Nasa, δήλωσε στο BBC News: «Για αιώνες, οι άνθρωποι μελετούν τον Ήλιο, αλλά δεν βιώνεις την ατμόσφαιρα ενός τόπου μέχρι να τον επισκεφτείς.

«Και έτσι δεν μπορούμε πραγματικά να ζήσουμε την ατμόσφαιρα του άστρου μας αν δεν πετάξουμε μέσα από αυτό».


Το Parker Solar Probe εκτοξεύτηκε το 2018, κατευθυνόμενος προς το κέντρο του ηλιακού μας συστήματος.

Είχε ήδη περάσει τον Ήλιο 21 φορές, πλησιάζοντας όλο και περισσότερο, αλλά η επίσκεψη της παραμονής των Χριστουγέννων ήταν ρεκόρ.

Στην πλησιέστερη προσέγγισή του, ο ανιχνευτής ήταν 3,8 εκατομμύρια μίλια (6,1 εκατομμύρια χιλιόμετρα) από την επιφάνεια του άστρου μας.

Αυτό μπορεί να μην ακούγεται τόσο κοντινό, αλλά ο Δρ Φοξ το έθεσε σε προοπτική. «Είμαστε 93 εκατομμύρια μίλια μακριά από τον Ήλιο, οπότε αν βάλω τον Ήλιο και τη Γη σε απόσταση ενός μέτρου, το Parker Solar Probe απέχει 4 εκατοστά από τον Ήλιο - οπότε είναι κοντά».

Ο ανιχνευτής άντεξε θερμοκρασίες 1.400° C και ακτινοβολία που θα μπορούσαν να έχουν καταστρέψει τα ηλεκτρονικά του οχήματος.

Προστατευόταν από μια ασπίδα από σύνθετο άνθρακα πάχους 11,5 cm (4,5 ιντσών), αλλά η τακτική του διαστημικού σκάφους ήταν να μπαινοβγαίνει γρήγορα.

Στην πραγματικότητα, κινήθηκε γρηγορότερα από οποιοδήποτε ανθρωπογενές αντικείμενο, εκτοξεύοντας με ταχύτητα 430.000 μίλια/ώρα - που ισοδυναμεί με πτήση από το Λονδίνο στη Νέα Υόρκη σε λιγότερο από 30 δευτερόλεπτα.

Η ταχύτητα του Πάρκερ προήλθε από την τεράστια βαρυτική έλξη που ένιωσε καθώς έπεφτε προς τον Ήλιο.

Δημήτρης Κουτσούμπας: Χαιρετισμός στο επιστημονικό συνέδριο για τη Λογοτεχνία τα Χρόνια της Θύελλας 1940-1950

    Είμαστε σίγουροι ότι θα έρθει η εποχή που οι ποιητές και οι λογοτέχνες θα εμπνέονται από την οικοδόμηση της νέας κοινωνίας, θα θαμπώνονται από τον ήλιο του σοσιαλισμού...


Ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας απηύθυνε χαιρετισμό στην έναρξη των εργασιών του 6ου κατά σειρά Επιστημονικού Συνεδρίου που διοργανώνει η ΚΕ του ΚΚΕ, στην Αίθουσα Συνεδρίων στον Περισσό, με θέμα «Η λογοτεχνία στα χρόνια της θύελλας (1940-1950)»  Για τη συνάντηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας με την ΕΑΜική Αντίσταση και τον αγώνα του ΔΣΕ. 

Την εναρκτήρια ομιλία με τίτλο «Τέχνη και Ζωή» θα κάνει η Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ. Θα ακολουθήσει εισήγηση του Φάνη Παρρή, μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ και του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ, για την εξεταζόμενη ιστορική περίοδο.

Οι εργασίες του Συνεδρίου συνεχίζονται σήμερα με τις ενότητες “Η λογοτεχνία στα χρόνια του ιταλοελληνικού πολέμου και της Κατοχής” και “Η λογοτεχνία την περίοδο των Δεκεμβριανών”, αλλά και αύριο Κυριακή με την ενότητα “Η λογοτεχνία την περίοδο του Εμφυλίου”.



Ακολουθεί ο χαιρετισμός του Δημήτρη Κουτσούμπα:


«Το προηγούμενο Σάββατο σε αυτήν εδώ την αίθουσα είχαμε μια εκπληκτική συναυλία αφιερωμένη στον μεγάλο Μάνο Χατζηδάκι, ενώ είχαν προηγηθεί άλλες σημαντικές εκδηλώσεις όπως η συναυλία με τραγούδια σε ποίηση Κώστα Βάρναλη ή πιο πριν η θεατρική παράσταση αφιέρωμα στον Γιώργο Κοτζιούλα και στο θέατρο του Βουνού.

Έσμιξαν στα πλαίσια του σημερινού μας επιστημονικού Συνεδρίου η μουσική, η ποίηση, το θέατρο, τις μέρες που στο κτήριο της Σανταρόζα δέσποζε η εικαστική απεικόνιση της απελευθέρωσης και των συγκλονιστικών γεγονότων που ακολούθησαν εκείνα τα χρόνια της Θύελλας.

Σοφά ο Μάνος Χατζηδάκις έλεγε ότι η τέχνη μπορεί να κινητοποιεί τις αληθινές ευαισθησίες των ανθρώπων.

Το ζήσαμε μέσα από όλες αυτές τις εκδηλώσεις για το Επιστημονικό μας Συνέδριο, θα το ζήσουμε και αυτό το διήμερο, μιας και έχουν γίνει αυτά τα Συνέδρια πλέον θεσμός. Ιδιαίτερα, για το περιεχόμενο αυτού του Συνεδρίου για τα χρόνια της θύελλας, για τη δεκαετία του ’40, την πιο σπουδαία δεκαετία της επαναστατικής έξαρσης, σπουδαίων διδαγμάτων, την πιο κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στην Ελλάδα, κατά τον 20ο αιώνα.

Γιατί, υπάρχουν εκείνες οι στιγμές της ιστορίας και των αγώνων του λαού, που γεννούν σπουδαίες μελλοντικές παρακαταθήκες. Υπάρχουν εκείνες οι συγκυρίες και οι ιστορικές συνθήκες που ξεσπούν από μέσα τους σαν ώριμος καρπός οι μεγαλειώδεις εικόνες από το προκαθορισμένο μέλλον της επαναστατικής αλλαγής. Υπάρχουν εκείνοι οι καιροί μέσα στον χρόνο, που δεν αφήνουν μόνο το ανεξίτηλο αποτύπωμά τους στο διάβα της ιστορίας, αλλά επηρεάζουν βαθιά, ριζικά, ολοκληρωτικά τον τρόπο που αντιλαμβάνεται κανείς το κοινωνικό γίγνεσθαι.

“Τα χρόνια της θύελλας”, η δεκαετία του ’40, με την ΕΑΜική Αντίσταση και τον ένοπλο αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας είναι ακριβώς ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα όλων αυτών. Είναι η στιγμή που το εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα βάζει φαρδιά-πλατιά την υπογραφή του στα γεγονότα και η λογοτεχνία του αγωνίζεται να γίνει πηγή έμπνευσης για τους χιλιάδες ανθρώπους που ρίχνονται στην φωτιά του πολιτικού αγώνα και της ένοπλης πάλης, ώστε όλο αυτό το μεγαλείο να καταγραφεί με τον πιο ζωντανό τρόπο στην ιστορία.

Γνωρίζουμε, πως η λογοτεχνία μπορεί, όχι απλά να περιγράψει τα γεγονότα μιας εποχής, αλλά και να διεισδύσει βαθύτερα στους σκοπούς και τις ανάγκες της. Όταν διαπνέεται από τα πιο προωθημένα ανθρώπινα ιδανικά, έχει την ικανότητα να διαμορφώνει, να σφυρηλατεί και να εξυψώνει τον άνθρωπο, να δυναμώνει την πίστη στις δυνάμεις του, στην ικανότητά του να παρεμβαίνει στην ζωή για να την αλλάξει, να την φέρει στα ανθρώπινα μέτρα από την βαρβαρότητα.

Απόλυτα δικαιολογημένα, λοιπόν, μιλώντας για τη συγκεκριμένη δεκαετία, μία δεκαετία ανόδου και όξυνσης της ταξικής πάλης στη χώρα μας, την χαρακτηρίζουμε ως τα “χρόνια της θύελλας”. Γιατί είναι θύελλα κοινωνική, ανατρεπτική, ιστορική, η πάλη ενός λαού που με το όπλο στο χέρι, διεκδικεί το άλμα προς το αύριο. Που πολεμά για το ελπιδοφόρο μέλλον των ονείρων και των προσδοκιών του, για πιο όμορφες μέρες, πιο δίκαιες, πιο ανθρώπινες.

Είναι η θύελλα που επιδιώκουμε να σαρώσει τον παλιό, ξεπερασμένο κόσμο της αδικίας και της εκμετάλλευσης. Μία τέτοια ιστορική συνθήκη θα ήταν αδύνατο να μην αγγίξει, να μην επηρεάσει και τους λογοτέχνες. Θα ήταν παράταιρο να τρέμει ο κόσμος γύρω τους από την αγωνιστική ανάταση του λαού και αυτό το ρίγος να μην διαπεράσει τη λογοτεχνική δημιουργία, να μην προκαλέσει καινούργια συναισθήματα και σκέψεις στους ανθρώπους της τέχνης και του πνεύματος.

Η αντιστασιακή λογοτεχνία της εποχής είναι στιγματισμένη από τις αιματηρές συγκρούσεις, τις εξορίες, τις φυλακίσεις και τις εκτελέσεις. Ο αντιστασιακός πεζός και ποιητικός λόγος εκφράζει αισθητικά την ψυχολογία των ανθρώπων εκείνης της πολυτάραχης εποχής. Εκφράζει τους φόβους, την απόγνωση, ακόμα και την απελπισία που νιώθουν μπροστά στη φρίκη του πολέμου, της πείνας και των συγκρούσεων. Μάλιστα, πολλά από τα ποιητικά έργα έρχονται από νέους ποιητές, που δεν είναι «πολιτογραφημένοι» στα λογοτεχνικά αρχεία, όμως πρωτοεμφανίζονται εμπνεόμενο

ι από τα βάσανα, τις κακουχίες και τα προσωπικά βιώματα της θυελλώδους εκείνης εποχής.
Στα πρώτα χρόνια της Κατοχής αρκετά από τα έργα που τυπώθηκαν αποτέλεσαν μία λογοτεχνία φυγής. Ένα μέσο απόδρασης από την πνιγηρή, βάναυση πραγματικότητα, από τις φρικαλεότητες των κατακτητών και των ντόπιων συμμάχων τους. Γι’ αυτό θα δούμε έργα γενικού περιεχομένου που χαρακτηρίζονται από τη νοσταλγία παλαιότερων εποχών, ενώ θα διαπιστώσουμε σε ορισμένα εξ αυτών την απαισιοδοξία για το μέλλον, ως αντανάκλαση της τότε κοινωνικής πραγματικότητας.

Φυσικά η στάση των λογοτεχνών δε θα μπορούσε να είναι ενιαία, ούτε βέβαια να διαμορφωθεί από τη μία στιγμή στην άλλη. Αντίθετα, μπορούμε να διακρίνουμε ότι οι λογοτεχνικές συνειδήσεις έχουν άμεση συνάρτηση με το επίπεδο της λαϊκής πάλης, σφυρηλατούνται μέσα από το θέριεμα της ΕΑΜικής Αντίστασης και καθορίζονται από την εξέλιξη κάθε φάσης του αγώνα. Όπως και οι ιδεολογικές διαφορές ανάμεσα στον προοδευτικό λογοτεχνικό κόσμο με τους φιλελεύθερους λογοτέχνες είναι ορατές, ακόμα και στον τρόπο προσέγγισης του αγώνα για την απελευθέρωση.

Ύστερα από την απελευθέρωση το 1944, θα παρουσιαστεί στην αστική διανόηση η αμηχανία για την απήχηση και το κύρος του ΚΚΕ και του ΕΑΜ στον λαό, ενώ μετά τον Δεκέμβρη του ’44, θα διαμορφωθεί η ανάγκη στο αστικό πολιτικό σύστημα να θωρακίσει την εξουσία του, επιδιώκοντας τη στήριξη των αστών λογοτεχνών, ως μέσο για να προσεγγίσει την πολυπληθή μάζα που έβλεπε ακόμα φιλικά το ΕΑΜικό κίνημα. Οι πιέσεις που ασκήθηκαν από το κράτος στους αστούς λογοτέχνες, οι δικές τους παλινωδίες και η, τελικά καταδικαστική για τον αγώνα του ΔΣΕ, στάση των περισσότερων, αποτελούν ένα θέμα που θα απασχολήσει αυτό το Συνέδριο. Στην σύγκρουση του Δεκέμβρη θα πάρει μέρος ένα τμήμα των ΕΑΜικών λογοτεχνών, ένα άλλο όμως όχι, υπό το βάρος της εκτίμησης ότι η στρατιωτική δράση ακυρώνει το αναγκαίο «ενωτικό» πνεύμα. Εκτός αυτού, με το πρώτο άνθισμα της αντιστασιακής τέχνης άρχισαν οι διωγμοί, οι ομαδικές εξορίες, οι καταδίκες, οι φυλακίσεις και οι ομαδικές εκτελέσεις. Μία συνθήκη φοβίας αρχίζει να επικρατεί που επηρεάζει φυσικά και τους λογοτέχνες.

Σε λογοτεχνικό επίπεδο αντανακλώνται και οι πολιτικές κατευθύνσεις του ΚΚΕ στη συγκεκριμένη περίοδο. Κομβικό σημείο είναι ότι ορίζεται ως διακύβευμα της δεκεμβριανής σύγκρουσης η εθνική ανεξαρτησία, η δημοκρατία, γενικά η προκοπή του λαού. Δεν έχει συνειδητοποιηθεί ο αντικειμενικά ταξικός χαρακτήρας της σύγκρουσης. Έτσι οι ΕΑΜικοί λογοτέχνες, ακόμα και όταν προσπαθούν να υπερασπιστούν τον Δεκέμβρη, αδυνατούν να διαχωριστούν μεθοδολογικά από την ενιαία εθνική αφήγηση μέρους της αστικής διανόησης. Στις προσεγγίσεις ορισμένων λογοτεχνών διαφαίνεται, παρά τις αντιφάσεις τους, μία άλλοτε φανερή και άλλοτε λανθάνουσα απόπειρα ταξικής νοηματοδότησης του Δεκέμβρη.

Παρά το γεγονός ότι η πολιτική δραστηριότητα των λογοτεχνών προσφέρει πλούσια στοιχεία για την κατανόηση της πολιτικής πραγματικότητας της δεκαετίας ’40 - 50, ο πολιτικός προσανατολισμός του έργου τους περιέχει αδυναμίες, που συνδέονται άμεσα με την μεταβαλλόμενη κομματική γραμμή και κυρίως με την αδυναμία της να συνδέσει τον αγώνα με τον στόχο του σοσιαλισμού, ζήτημα που αποτυπώνεται και στο δικό τους λογοτεχνικό έργο.

Θα δούμε, επίσης, ότι κατά τη διάρκεια της Αντίστασης, όπως και του τρίχρονου αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού που ακολούθησε, αρκετοί λογοτέχνες βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή, έδειξαν αυτοθυσία, κράτησαν ηρωική στάση απέναντι στους κατακτητές και την αστική εξουσία. Όμως, αμέσως μετά την ήττα της ένοπλης πάλης, αρκετοί από αυτούς απογοητεύτηκαν και αποστρατεύτηκαν από τον αγώνα.

Ο ρόλος της κομμουνιστικής διανόησης κατά την κρίσιμη περίοδο του ’46-49 αντανακλά την όξυνση και την ένταση της πάλης. Αναδεικνύει την ταξική της διάσταση και υπογραμμίζει την εναντίωση απέναντι στο αστικό σύστημα και τους διεθνείς συμμάχους του. Παρά το γεγονός, ότι στα περισσότερα έργα λείπει η ιδέα της κοινωνικής επανάστασης για έναν νέο, σοσιαλιστικό κόσμο χωρίς εκμετάλλευση, η ταξική διάσταση των έργων τους, καθόρισε την αρνητική στάση που είχε η αστική ιστοριογραφία και η λογοτεχνική κριτική απέναντι στα έργα της εποχής.

Η συμμετοχή των λογοτεχνών στον Δημοκρατικό Στρατό, η ιδεολογική διαπάλη που έφερε ο αγώνας του, η αποτύπωση των γεγονότων και των συγκρούσεων καθορίζονται από πολλούς παράγοντες. Ανασταλτικά λειτούργησε η διά νόμου απαγόρευση του ΚΚΕ, οι διώξεις, το κυνήγι του αστικού κράτους απέναντι στους κομμουνιστές, που επεκτάθηκε και στον χώρο της διανόησης. Οι κομμουνιστές λογοτέχνες είχαν να αντιμετωπίσουν φυλακίσεις, εκτοπισμούς, ενώ η αστική εξουσία επεδίωκε την “εκκαθάριση της πνευματικής ζωής από τον συμμοριτισμό”, όπως χαρακτηριστικά έγραφαν. Τις αντοχές του κάθε λογοτέχνη καθόρισαν εν τέλει ο βαθμός αφομοίωσης της κομμουνιστικής ιδεολογίας και των στόχων της, η οργανωτική του σχέση με το Κόμμα και με τον βαθμό σύνδεσής του με το λαϊκό κίνημα και τους δεσμούς που είχε αναπτύξει με αυτό.

Έτσι πολλοί στρατεύτηκαν στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας και πλαισίωσαν τον εκδοτικό μηχανισμό, το σώμα ανταποκριτών, το θεατρικό και κινηματογραφικό συνεργείο, όπως και τον τομέα διαφώτισης. Τότε αρκετοί λογοτέχνες φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν από το αστικό κράτος.

Ταυτόχρονα, η ανάπτυξη της λογοτεχνίας δεν έμεινε πίσω. Με ευθύνη της Επιτροπής Διαφώτισης έγιναν ανάλογες δημοσιεύσεις στα κομματικά έντυπα, ενώ ενθαρρύνθηκε το διάβασμά τους στις στρατιωτικές μονάδες. Τα λογοτεχνικά έργα αντανακλούν την αντίληψη και στρατηγική που είχε το ΚΚΕ εκείνη την περίοδο, όμως ταυτόχρονα τονίζεται ιδιαίτερα η ηρωική στάση του λαού και των μαχητών του Δημοκρατικού Στρατού στον αγώνα για τη λευτεριά. Παράλληλα, έγινε κατορθωτό να φωτιστούν -σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με προηγούμενα χρόνια- τα αντιτιθέμενα κοινωνικά και ταξικά συμφέροντα, ενώ ήρθε με περισσότερη θέρμη στο προσκήνιο η αναγκαιότητα μίας κοινωνικής – σοσιαλιστικής, επαναστατικής αλλαγής.

Ο Κώστας Βάρναλης στο “Ημερολόγιο της Πηνελόπης” επιχειρεί μία αλληγορική επαναδιαπραγμάτευση της ομηρικής θεματολογίας αποτυπώνοντας την αντίθεση μεταξύ καταπιεζόμενων και εκμεταλλευτών. Εκεί τοποθετεί τις φράσεις: «Εμείς που φκιάσαμε τον τόπο μας θα γίνουμε και αφέντες του. Ζητάμε να πάρουμε μονάχοι μας το δίκιο μας και την λευτεριά μας, που θα πει την εξουσία».

Στις γειτονιές του κόσμου, στο ποίημα του Γιάννη Ρίτσου που γράφτηκε το 1949, ο ποιητής χρησιμοποιεί την φράση “Από εδώ, για τον Ήλιο” η οποία λειτουργεί στην ποίησή του σαν σύμβολο υπέρβασης της κοινωνικής πραγματικότητας.

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Αυτόν τον ήλιο κοιτάμε και σήμερα και λαχταράμε να μας φωτίσει, τον ήλιο του σοσιαλισμού – κομμουνισμού. Αυτό είναι το φωτεινό μέλλον της ανθρωπότητας και δεν έχουμε το δικαίωμα να προσδοκούμε τίποτα λιγότερο από αυτό. Δεν έχουμε το δικαίωμα ως κομμουνιστές να συμβιβαστούμε με τίποτα λιγότερο από έναν καινούργιο, ηλιόλουστο κόσμο.

Είμαστε σίγουροι ότι θα έρθει η εποχή που οι ποιητές, οι λογοτέχνες θα εμπνέονται από την οικοδόμηση της νέας κοινωνίας. Θα θαμπώνονται από τον ήλιο του σοσιαλισμού και θα αποτυπώνουν στο χαρτί το μεγαλείο της ανθρώπινης προόδου και της επαναστατικής αλλαγής. Καλή επιτυχία στο Συνέδριό μας!»

ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ / Ο Νέος Ψηφιακός Κόσμος : "Μεσαίωνας Δυστοπίας ή Τεχνολογικός Διαφωτισμός"; (vid)

    Στο στούντιο των "Αντιθέσεων" ο Φεντερίκο Καράσκο, διευθύνων σύμβουλος της "Graypes" μηχανικός Η/Υ , ειδικός αναλυτής σε θέματα κυβερνο-ασφάλειας.


Η ανθρωπότητα βρίσκεται σε σύγχυση λίγο πριν την τέλεια καταιγίδα, με την κατάρρευση των θεσμών, ανύπαρκτες πολιτικές, έντονες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, τις σεισμικές ανατοποθετήσεις του πειράματος της παγκοσμιοποίησης και της ψηφιακής κοινωνίας που για μια ακόμα φορά δημιούργησε λίγους δισεκατομμυριούχος και δισεκατομμύρια φτωχούς!


Στις "Αντιθέσεις" μια συνέντευξη - έκπληξη για τον "Γενναίο Νέο Ψηφιακό Κόσμο" : Μεσαίωνας Δυστοπίας ή Τεχνολογικός Διαφωτισμός; 

Η ανθρωπότητα βρίσκεται σε σύγχυση λίγο πριν την τέλεια καταιγίδα, με την κατάρρευση των θεσμών, ανύπαρκτες πολιτικές, έντονες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, τις σεισμικές ανατοποθετήσεις του πειράματος της παγκοσμιοποίησης και της ψηφιακής κοινωνίας που για μια ακόμα φορά δημιούργησε λίγους δισεκατομμυριούχος και δισεκατομμύρια φτωχούς !

Η λεγόμενη Τεχνητή Νοημοσύνη εμφανίζεται για να θέσει το πιο σημαντικό ζήτημα, το θέμα της Ύπαρξης των κοινωνιών και του ανθρώπου. Βασική αιτία που η συζήτηση για τον ψηφιακό κόσμο, γίνεται πλέον κατά βάση πολιτική και φιλοσοφική.

Στο στούντιο των "Αντιθέσεων" ο Φεντερίκο Καράσκο, διευθύνων σύμβουλος της "Graypes" μηχανικός Η/Υ , ειδικός αναλυτής σε θέματα κυβερνο-ασφάλειας.

  • Τεχνητή Νοημοσύνη

Τι σημαίνει η παρουσίαση από την Google του κβαντικού chip με την επωνυμία Willow; Μια πραγματική τεχνολογική επανάσταση συντελείται (!) σε συνδυασμό με την λεγόμενη Τεχνητή Νοημοσύνη ; Η αλληγορία του Νάρκισσου και πως η Τεχνητή Νοημοσύνη δρα ως "καθρέπτης" Κοινωνικά Δίκτυα, το μεγαλύτερο πείραμα της AI σε εξέλιξη Από τη ψηφιακή οικονομία, στην οικονομία της προσοχής, όπου οι εταιρείες διαγωνίζονται "για τα μάτια μας μόνο" Η οικονομία της οικειότητας; θα εμπιστευόμαστε περισσότερο τον ψηφιακό μας σύντροφο παρά τον κοινωνικό μας κύκλο; Κυβερνοστρατηγική: η χειραγώγηση των μαζών διαμέσου τρισδιάστατων "ψηφιακών" μέσων -Κυβερνοασφάλεια Γεωστρατηγική και Κυβερνοασφάλεια Πώς η ενεργοβόρα AI επιδρά στη γεωστρατηγική και τις πηγές ενέργειας.

  • Metaverse

ΤI είναι το Μετα-Σύμπαν; Γιατί ο Mark Zuckemberg μας "φοράει τα γυαλιά";

  • Το Μέλλον
  • Οι μεγάλοι κίνδυνοι
  • Ψηφιακή Δίαιτα
  • Το Μπλέ ή το Κόκκινο Χάπι
  • Η νέα γενιά
  • Τίποτα σημαντικό δεν γίνεται πίσω από την οθόνη!

πηγή: "ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ" με τον Γιώργο Σαχίνη στην ΚΡΗΤΗ TV

ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ / Γεωπολιτική Κοσμογονία- Η Ελληνική Σκέψη και η κομματοκρατούμενη Ελλάδα της υποτέλειας.

Ο τ. Καθηγητής Φυσικής και Φιλοσοφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Γεώργιος Παύλος μιλάει για τις γεωπολιτικές αβεβαιότητες, την ανάδυση ενός νέου πολυμορφικού κόσμου και γιατί προτείνει ως θεμελιακό όρο προόδου το "κλειδί" της Ελληνικής Σκέψης στη διαχρονία του, από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία- στον Χριστιανισμό και το Βυζάντιο, μέχρι τον επαναστατικό λόγο του 1821....


Στις "Αντιθέσεις" μια συζήτηση- έκπληξη στο πεδίο των κοσμογονικών αλλαγών σε όλα τα επίπεδα: Γεωπολιτική- οικονομία- κοινωνία- τεχνολογία και επιστήμη και φιλοσοφικά προτάγματα στην διελκυστίνδα Δύσης- Ανατολή & Βορρά - Νότου.



  
Ο τ. Καθηγητής Φυσικής και Φιλοσοφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Γεώργιος Παύλος, σε μια συνέντευξη "έξω από το κουτί" της πολιτικής ορθότητας μιλάει για τις μεγάλες παγκόσμιες προκλήσεις, τα σύγχρονα προτάγματα και τις ορθάνοιχτες δυστοπίες ελέγχου των κοινωνιών 

Τι λέει για τις γεωπολιτικές αβεβαιότητες, την ανάδυση ενός νέου πολυμορφικού κόσμου και γιατί προτείνει ως θεμελιακό όρο προόδου το "κλειδί" της Ελληνικής Σκέψης στη διαχρονία του, από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία- στον Χριστιανισμό και το Βυζάντιο, μέχρι τον επαναστατικό λόγο του 1821 και το τελευταίο εγχείρημα ανεξάρτητου ελληνικού προτάγματος που σηματοδοτεί η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια.
  • Τι σημειώνει για το σύστημα υποτέλειας της διαχρονικής κομματοκρατίας και ποια θεωρεί ως την ελληνική απάντηση στην εποχή των αφηγήσεων περί μετα-δημοκρατίας, μετακοινωνιών και μετανθρώπων…

  • Μια συζήτηση για τον ελληνισμό και την μεγάλη δύναμη του… Γιατί όπως υποστηρίζει η Ελλάδα μετά από την δολοφονία του Καποδίστρια,είναι κράτος υπό κατοχή, υποτελής στους ξένους και δεμένη με ένα ιδιότυπο σύστημα κομματοκρατίας

Με μεγαλύτερη συχνότητα θα εμφανίζονται φαινόμενα όπως οι πλημμύρες στη Βαλένθια

     Είναι βέβαιο ότι θα τα βλέπουμε συχνά τέτοια φαινόμενα. Αν σκεφτείτε μέσα στην τελευταία δεκαετία πόσες φορές έχουμε δει στη χώρα μας που είναι μια μικρή περιοχή της Μεσογείου τέτοιου είδους φαινόμενα με νεκρούς, όπως στη Μάνδρα, στην Εύβοια το καλοκαίρι του 2020, στον Ντάνιελ, στον Ιανό...


Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η επιστημονική κοινότητα υπό τον φόβο αύξησης της συχνότητας εκδήλωσης φαινομένων όπως οι φονικές πλημμύρες που έπληξαν τη Βαλένθια. Οι αυξημένες θερμοκρασίες των θαλασσών τα τελευταία χρόνια και ειδικά στη Μεσόγειο, προκαλούν αύξηση της αστάθειας σε όλη την περιοχή, όπως αναφέρουν. «Πέρα από την αλλαγή των μοτίβων της παγκόσμιας κυκλοφορίας και τη δυνατότητα του αέρα να συγκρατεί περισσότερη υγρασία, έχουμε τα τελευταία χρόνια στη Μεσόγειο μια αξιοσημείωτη αύξηση της θερμοκρασίας των νερών της. Δηλαδή, μιλάμε για 2-3 βαθμούς παραπάνω θερμοκρασία, η οποία αυξάνει την αστάθεια εξαιρετικά σε όλη την περιοχή», εξηγεί στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο τέως διευθυντής του Εθνικού Μετεωρολογικού Κέντρου της ΕΜΥ και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής Εκτίμησης Κινδύνου του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Δημήτρης Ζιακόπουλος. Στην Ελλάδα αν και οι βροχοπτώσεις που σημειώνονται είναι σημαντικά μειωμένες, ο φόβος εκδήλωσης ισχυρότερων σε ένταση βροχοπτώσεων είναι ορατός. «Ο αριθμός ημερών βροχής στη χώρα μας έχει περιοριστεί σημαντικά, αλλά όταν αυτές έρχονται, όσο αργά και να έρχονται, συνήθως είναι πιο ισχυρές από ό,τι ήταν πριν. Αυτό είναι το μοτίβο και αυτό είναι που μας φοβίζει», σημειώνει ο κ. Ζιακόπουλος.

Σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή Φυσικών Καταστροφών του ΕΚΠΑ, Μιχάλη Διακάκη, τέτοια ακραία φαινόμενα γίνονται όλο και πιο συχνά, κάτι το οποίο αποτέλεσε και αντικείμενο μελέτης των ερευνητών. «Προσπαθήσαμε να κοιτάξουμε ένα χρονικό διάστημα το οποίο είναι πολύ μεγάλο διότι αυτά δεν μπορείς να αξιολογήσεις την παρουσία τους και αν αυξάνονται ή μειώνονται αν κοιτάξεις 10-20 χρόνια πίσω. Επομένως κοιτάξαμε 140 χρόνια πίσω στην Ανατολική Μεσόγειο και σε αυτό το πλαίσιο είδαμε με σχετική έκπληξη πρέπει να πω ότι είχαμε τουλάχιστον 20 συμβάντα με πάνω από 80 νεκρούς, κάποια είχαν 100, κάποια 150, κάποια 200, κάποια 500 νεκρούς. Αυτό το οποίο είδαμε είναι ότι έχουμε ένα ρυθμό επανάληψης κατά μέσο όρο μια φορά στα 9 χρόνια στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Αυτό λοιπόν φαίνεται να είναι αρκετά πιο συχνό. Αν πάμε στα Βαλκάνια στη χώρα μας και στα υπόλοιπα Βαλκάνια θα δούμε ότι έχουμε μια ετήσια πιθανότητα περίπου 2,5% να εμφανιστεί ένα τέτοιο συμβάν δεν είναι πολύ υψηλό αλλά δεν είναι και τόσο χαμηλό όσο θα περιμέναμε άρα υπάρχει ρεαλιστικά η πιθανότητα να δούμε κάτι τέτοιο και στη χώρα μας. Και βέβαια έχει πολύ μεγάλη σημασία μια τέτοια καταιγίδα που θα πέσει δηλαδή αν πέσει σε μια περιοχή όπως είναι ο κάμπος της Θεσσαλίας όπου τα νερά κινούνται πιο ήπια όπου έχουμε πάρα πολλές αγροτικές και δασικές εκτάσεις και εκτάσεις φυσικής βλάστησης και μικρότερο κομμάτι αστικού περιβάλλοντος τότε μπορεί οι ζημιές βέβαια να ήταν καταστροφικές αλλά δεν θα ήταν τόσο καταστροφικές θα μπορούσαν να ήταν αν έπεφταν σε ένα αστικό περιβάλλον όπως αυτού του λεκανοπεδίου της Αθήνας, δηλαδή ναι μεν γιγάντια η καταστροφή αλλά από την άλλη αν ήταν σε έναν πολύ πυκνό αστικό χώρο όπως η Αθήνα τότε θα είχαμε πολλαπλάσια καταστροφή σαν αυτό που είδαμε περίπου στη Βαλένθια», υπογραμμίζει ο κ. Διακάκης.

Για τον κ. Διακάκη, το φαινόμενο που έπληξε την ανατολική Ισπανία, έμοιαζε περισσότερο με τις πλημμύρες στη Μάνδρα . «Μοιάζει με αυτό της Μάνδρας έχει όμως και εκεί κάποιες μικρές διαφορές. Η πρώτη διαφορά είναι ότι το μέγεθος του ποταμού στη Βαλένθια είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από αυτό της Μάνδρας, μιλάμε για περίπου τα 2/3 του Πηνειού το ποτάμι της Βαλένθια, ενώ αυτό της Μάνδρας ήταν μία πολύ μικρή λεκάνη απορροής, ένα μικρός ξεροπόταμος και επίσης η έκταση του φαινομένου της πλημμύρας στη Μάνδρα έγινε σε μια μικρή πόλη των 12.000 κατοίκων ενώ στη Βαλένθια μιλάμε για μια πόλη των 800.000 - 1.000.000 κατοίκους στην ευρύτερη περιοχή. Άρα λοιπόν το μέγεθος, τα μεγέθη διαφέρουν», επισημαίνει και τονίζει:

«Είναι βέβαιο ότι θα τα βλέπουμε συχνά τέτοια φαινόμενα. Αν σκεφτείτε μέσα στην τελευταία δεκαετία πόσες φορές έχουμε δει στη χώρα μας που είναι μια μικρή περιοχή της Μεσογείου τέτοιου είδους φαινόμενα με νεκρούς, όπως στη Μάνδρα, στην Εύβοια το καλοκαίρι του 2020, στον Ντάνιελ, στον Ιανό. Βλέπουμε πολύ συχνά τέτοια φαινόμενα πλέον, αν όχι κάθε χρόνο σχεδόν χρόνο παρά χρόνο».

Εξαιρετικά ξηρός ο Οκτώβριος σχεδόν σε όλη τη χώρα - Αυξημένες κατά 16% οι πυρκαγιές τον φετινό Οκτώβριο

Παράλληλα, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασίας, μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου 2024, ο συνδυασμένος δείκτης ξηρασίας (CDI) καταδεικνύει συνθήκες προειδοποιητικής ξηρασίας σε μια σειρά από περιοχές, ανάμεσά τους και η νότια Ελλάδα, ενώ ορισμένες περιοχές στην περιοχή της Μεσογείου - ιδιαίτερα στη νότια Ιταλία - την ανατολική και νότια Ισπανία και Ελλάδα, βρίσκονται στο «κόκκινο», υπό συνθήκες επίμονης ξηρασίας, με επιπτώσεις στη βλάστηση.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με καταγραφές 118 σταθμών του δικτύου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr , ο φετινός Οκτώβριος ήταν εξαιρετικά ξηρός σχεδόν σε όλη τη χώρα:

- Σε 95 σταθμούς το ύψος βροχής ήταν μηδενικό ή ελάχιστο, παρουσιάζοντας μία απόκλιση από 80 έως 95 % σχετικά με τις κανονικές τιμές του Οκτωβρίου.

- Σε κανέναν σταθμό το μηνιαίο ύψος βροχής δεν ήταν υψηλότερο από την μέση τιμή των τελευταίων 15 ετών

Σημειώνεται επίσης ότι σύμφωνα με τις καταγραφές των σταθμών, ο φετινός Οκτώβριος ήταν πιο ξηρός τουλάχιστον των τελευταίων 15 ετών (με εξαίρεση περιοχές της Βορειοδυτικής Ελλάδας όπως η Κέρκυρα και τα Ιωάννινα) όπου ο φετινός Οκτώβριος ήταν ο δεύτερος πιο ξηρός.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ιδιαίτερα αυξημένες είναι και οι πυρκαγιές στην Ελλάδα τον φετινό Οκτώβριο. Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία από την Πυροσβεστική, οι πυρκαγιές παρουσιάζουν αύξηση 16% καθώς τον φετινό Οκτώβριο εκδηλώθηκαν 1007 πυρκαγιές ενώ τον περσινό αντίστοιχο μήνα 867. Επιπλέον, όπως αναφέρουν αρμόδια στελέχη από το ΠΣ, η ανομβρία, η παρατεταμένη ξηρασία και ο αυξημένος αριθμός των πυρκαγιών οδήγησε στην παράταση της απαγόρευσης χρήσης πυρός ( κι όχι αντιπυρικής περιόδου ) έως τις 15 Νοεμβρίου σε πολλές περιοχές της χώρας.

Τι προκάλεσε τις φονικές πλημμύρες στη Βαλένθια

Στην περίπτωση της ευρύτερης περιοχής της Βαλένθια, όπως εξηγεί ο κ. Ζιακόπουλος λειτούργησε ένα θερμοδυναμικό αίτιο, το οποίο ουσιαστικά σχετίζεται με ένα χαμηλό, αποκομμένο από την κυκλοφορία, το οποίο στάθηκε πάνω από την περιοχή, την ευρύτερη περιοχή Ισπανίας-Μαρόκου.

«Αυτό, λοιπόν, έδωσε το βασικό αίτιο, το μεγάλης κλίμακας αίτιο. Υπέρ της μεγάλης έντασης των καταιγίδων όμως λειτούργησαν δύο πράγματα. Πρώτα, η μορφολογία του εδάφους, το ανάγλυφο δηλαδή, και δεύτερον, ένα θερμό και υγρό ανατολικό, νοτιοανατολικό ρεύμα, το οποίο έπνεε στην περιοχή της ανατολικής νοτιοανατολικής Ισπανίας, το οποίο προερχόταν από τη θάλασσα του Αλμποράν, αλλά και κυρίως από τη θάλασσα των Βαλεαρίδων. Επομένως, δεδομένου ότι η θάλασσα ήταν πολύ θερμότερη από την εποχή και έπνεε αυτό το ρεύμα, έφερε καταρχάς περισσότερη υγρασία και θερμότητα στην περιοχή της Βαλένθια, με ό,τι σημαίνει αυτό για την ένταση των φαινομένων, αλλά έπαιξε και έναν ρόλο ανατροφοδότη. Δηλαδή, έφταναν οι θερμές και υγρές αέριες μάζες πάνω από τη Βαλένθια, γινόταν η συμπύκνωση, η εκτόνωση δηλαδή με τη μορφή των καταιγίδων, αλλά το νερό που έπεφτε, που χάνανε τα σύννεφα, αναπληρώνονταν συνέχεια από τα νέα ποσά υγρασίας και θερμότητας που έρχονταν από τη Μεσόγειο. Αυτό λειτούργησε σε ό,τι αφορά τη διάρκεια των φαινομένων, η οποία δεν ήταν μικρή, ήταν αρκετά μεγάλη, καθώς επί οκτώ ώρες είχαμε αυτό το φαινόμενο σε συνέχεια», σημειώνει ο κ. Ζιακόπουλος ενώ επισημαίνει ότι η ωριαία ένταση των 160 mm νερού την ώρα, που σημειώθηκε στην περιοχή Chiva, είναι τόσο μεγάλη που σε όποια περιοχή του κόσμου παρατηρηθεί είναι σχεδόν αδύνατο να αντέξουν οι υποδομές. «Σ' αυτό φταίμε και εμείς βέβαια, σαν ανθρώπινο είδος διότι έχουμε αυξήσει την επικινδυνότητα των πλημμυρών. Έχουμε αστικοποιήσει περιοχές. Επομένως, σε μια αστική περιοχή, η άσφαλτος και τα τσιμέντα, ουσιαστικά, παύουν να απορροφούν, εμποδίζουν την απορρόφηση του νερού από το έδαφος, αυξάνοντας την επιφανειακή απορροή, δηλαδή, την πλημμύρα τον κίνδυνο πλημμυρών. Επίσης, έχουμε φράξει τις κοίτες, έχουμε περιορίσει, έχουμε καταργήσει σχεδόν σε πολλές περιοχές, τις κοίτες των ποταμών και των χειμάρρων, που είναι οι φυσικοί δρόμοι του νερού, και αυτό το πληρώνουμε. Υπάρχουν τα καμένα, από την άλλη μεριά, και, γενικά, η αλλαγή χρήσης γης, υπάρχουν οι αποψιλώσεις των δασών. Όλα αυτά έχουν αυξήσει την επικινδυνότητα των φαινομένων, και δεν είναι μόνο στην Ισπανία. Σε όλες τις χώρες, βεβαίως, συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας», υπογραμμίζει ο κ. Ζιακόπουλος.

Σύμφωνα με τον κ. Ζιακόπουλο, κάθε φθινόπωρο, η κατανομή των ισχυρών καταιγίδων σε όλες τις μεσογειακές περιοχές παρουσιάζει ένα μέγιστο, σε ό,τι αφορά την ένταση αλλά και τα συνολικά ύψη βροχής.

«Η κλιματολογία μας έχει δείξει ότι από την Ισπανία μέχρι την Τουρκία και την Κύπρο και στις βορειότερες χώρες, στα βόρεια παραλία, στις νότιες ακτές της Ευρώπης παρατηρούνται πλημμυρικά φαινόμενα στη διάρκεια του φθινοπώρου. Αυτό είναι το κλίμα της περιοχής και οι αιτίες είναι βασικά ότι η Μεσόγειος είναι μια πηγή θερμότητας και υγρασίας. Το καλοκαίρι και το φθινόπωρο λιμνάζουν στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας θερμές και υγρές αέριες μάζες.

Ψηλότερα οι μάζες είναι ξηρές αλλά όταν έρχεται ένα δυναμικό αίτιο όπως ήταν το χαμηλό της Ισπανίας ή μια άλλη διαταραχή παρόμοιου τύπου τότε έχουμε έκλυση αυτής της μεγάλης αστάθειας », επισημαίνει ο κ. Ζιακόπουλος, ωστόσο τονίζει ότι πλέον έχουν αρχίσει να αλλάζουν και τα πρότυπα της πλανητικής κυκλοφορίας, δηλαδή τα μοτίβα τα οποία γνωρίζαμε μέχρι τώρα. «Οι λόγοι είναι καταρχάς ότι έχει «πειραχθεί» η ατμοσφαιρική κυκλοφορία «η πλανητική ατμοσφαιρική κυκλοφορία» από την υπερθέρμανση του πλανήτη με ό,τι αυτό σημαίνει για την ένταση αλλά και την κατανομή των φαινομένων . Επιπλέον να λάβουμε υπόψη μας ότι έχει αυξηθεί το ποσό των υδρατμών, τις υγρασίες που μπορεί να συγκρατήσει ο αέρας», υπογραμμίζει ενώ προσθέτει ότι πέρα από την αλλαγή των μοτίβων της παγκόσμιας κυκλοφορίας και τη δυνατότητα του αέρα να συγκρατεί περισσότερη υγρασία, τα τελευταία χρόνια στη Μεσόγειο παρατηρείται μια αξιοσημείωτη αύξηση της θερμοκρασίας των νερών της.

Από την πλευρά του αναφορικά με το φαινόμενο που έπληξε την ευρύτερη περιοχή της Βαλένθια ο κ. Διακάκης εξηγεί ότι επρόκειτο για ένα βαρομετρικό χαμηλό το οποίο επέμενε στην ίδια περιοχή και είχε έρθει σε μέτωπο με θερμές μάζες αέρα οι οποίες έχουν πολύ υγρασία και οι οποίες προέρχονται από τη Μεσόγειο, η οποία αυτή την περίοδο του έτους είναι ασυνήθιστα ζεστή έχει ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες λόγω των πολύ ισχυρών θερμοκρασιών τα τελευταία χρόνια και κυρίως τα καλοκαίρια σε όλο τον πλανήτη. «Άρα λοιπόν από τη μία η πολύ θερμή θάλασσα με δύο και τρεις και τέσσερις βαθμούς πάνω από το κανονικό η οποία τροφοδοτεί με υγρασία αυτά τα συστήματα την ψυχρή μάζα αέρα που βρίσκεται στην περιοχή της Βαλένθια και επέμενε εκεί για αρκετές ημέρες και αυτό πυροδοτεί μία καταιγίδα η οποία γίνεται πιο έντονη ακριβώς γιατί τροφοδοτείται από τη θερμή θάλασσα. Αυτό είναι η ουσία των πραγμάτων και το λέω αυτό γιατί αυτό σχετίζεται και με την κλιματική αλλαγή, η θερμή θάλασσα δηλαδή», σημειώνει.

Σχετικά με το πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τέτοιου είδους φαινόμενα ο κ. Διακάκης τονίζει ότι δεν είναι κάτι που ανατρέπεται ή μηδενίζεται ο κίνδυνος. « Ο κίνδυνος θα παραμείνει υψηλός τα επόμενα χρόνια και τις επόμενες δεκαετίες και οι δράσεις που μπορεί να κάνει η ανθρωπότητα ή και η χώρα μας συγκεκριμένα είναι σε πολλαπλά χρονικά επίπεδα. Μπορούμε να ακολουθήσουμε τη μακροπρόθεσμη στρατηγική που θα μας ανατρέψει την κλιματική αλλαγή που είναι το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε κάτι το οποίο πρέπει να γίνει σε παγκόσμιο επίπεδο συγκεκριμένα για τη χώρα μας βεβαίως μια μακροπρόθεσμη στρατηγική απομάκρυνσης από τις ζώνες κινδύνου πλημμύρας δηλαδή οι κοινωνικο-οικονομικές δραστηριότητες μας οι περιουσίες μας, οι υποδομές μας να αποχωρήσουν ώστε να ανοίξουμε περισσότερο χώρο για να πηγαίνει το νερό στη θάλασσα απρόσκοπτα βεβαίως να επενδύσουμε σε αντιπλημμυρικά έργα και κυρίως αυτά που αφορούν την ορεινή υδρονομία δηλαδή να προλάβουμε τη διάβρωση να προλάβουμε την έντονη απορροή από το βουνό ειδικά σε σχέση με τις πυρκαγιές και από εκεί και πέρα βεβαίως οι νέες τεχνολογίες με τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, εφαρμογές όπως είναι το 112 και βέβαια η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του κόσμου και η εκπαίδευσή του παίζει ένα πάρα πολύ σημαντικό ρόλο κυρίως ώστε να μην έχουμε θύματα», υπογραμμίζει.
Ιωάννα Καρδάρα / ΑΠΕ-ΜΠΕ

Καρκίνος του μαστού / Να σταματήσουμε να τον φοβόμαστε χωρίς όμως, να πάψουμε να τον «σεβόμαστε»

     «Η χρήση λέξεων " επάρατος", " το κακό", αλλα και η χρήση των όρων " καρκινοπαθείς", "επιζήσαντες" ή " επιβιώσσες", θα πρέπει να εγκαταλειφθοών γιατι διαιωνίζουν τον αδικαιολόγητο φόβο και πληγώνουν όσες γυναίκες "συναντήθηκαν" ή κάποια στιγμή θα "συναντηθούν" με τη νόσο» τονίζεται...


Μπορεί παγκοσμίως αλλά και στην Ελλάδα ο αριθμός των νέων περιστατικών καρκίνου του μαστού κάθε χρόνο να αυξάνεται, αλλά αντίστοιχα αυξάνει και το ποσοστό των ασθενών που αφήνουν πίσω τη "συνάντησή" τους με τη νόσο για πάρα πολλά χρόνια. Τα στοιχεία γι' αυτή την αισιόδοξη εξέλιξη αναφέρουν πως «οι ασθενείς με τοπικά περιορισμένη νόσο ξεπερνούν την 10ετια στο 98% των περιπτώσεων, ενω το ποσοστό των γυναικών που θα καταλήξουν από άλλη αιτία εκτός του καρκίνου του μαστού υπολογιζεται περιπου στο 65%», επισημαίνει μιλώντας στο ΑΠΕ -ΜΠΕ, ο Ευάγγελος Φιλόπουλος πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας.

Ωστόσο, κανείς δε πρέπει να παραβλέπει το γεγονός πως τα τελευταία χρόνια υπάρχει αύξηση του αριθμού των νέων περιστατικών καρκίνου μαστού στις νεότερες ηλικίες, η οποία σύμφωνα με τους ειδικούς, αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στην αλλαγή του τρόπου ζωής μας.

Σύμφωνα με τον κ. Φιλόπουλο , η βελτίωση της επιβίωσης των ασθενών οφείλεται στο συνδυασμό δύο παραγόντων: «Στη διάγνωση σε πρώιμη φάση του καρκίνου τους, αλλα και στις αποτελεσματικότερες θεραπείες που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια».

Ο κ. Φιλόπουλος εκτιμά πως τα σχετικά προγράμματα πληθυσμιακού ελέγχου οφείλουν να περιλαμβάνουν την πλειονότητα των γυναικών που βρίσκονται σε ηλικιακές ομάδες αυξημένου κινδύνου, όπως κάνει το πρόγραμμα "Φώφη Γεννηματά".

Όμως , τονίζει πως «οι γεωγραφικές ιδιαιτερότητες της χώρας, οι προκαταλήψεις ή η άγνοια των γυναικών, σε συνδυασμό με τα προβλήματα του δημόσιου συστήματος παροχής υγειονομικών φροντίδων, ιδιαίτερα μετά την οικονομική κρίση, αποτελούν τροχοπέδη για την επίτευξη ενός όσο το δυνατόν πιο άρτιου αποτελέσματος».

Σύμφωνα με τα όσα λέει ο Ε.Φιλόπουλος στον Μιχάλη Κεφαλογιάννη, οι προκαταλήψεις του πληθυσμού απέναντι στον καρκίνο του μαστού και ο φόβος παραμένουν. Πέραν από την πεποίθηση πως η ασθένεια θα επικρατήσει, υπάρχει και η έγνοια για το πόσες πολλές γυναίκες έχουν αφήσει πίσω τους τη νόσο και ζουν μια φυσιολογική ζωή.

«Η χρήση λέξεων " επάρατος", " το κακό", αλλα και η χρήση των όρων " καρκινοπαθείς", "επιζήσαντες" ή " επιβιώσσες", θα πρέπει να εγκαταλειφθοών γιατι διαιωνίζουν τον αδικαιολόγητο φόβο και πληγώνουν όσες γυναίκες "συναντήθηκαν" ή κάποια στιγμή θα "συναντηθούν" με τη νόσο» τονίζει.

Η ενημέρωση και η εκπαίδευση του πληθυσμού σε γλώσσα κατανοητή και με τρόπους ικανούς να εγείρουν το ενδιαφέρον του είναι πραξεις άμεσης προτεραιότητας, καταλήγει , σημειώνοντας πως «με την γνώση θα γίνει αντιληπτή η ανάγκη έγκαιρης διαγνωσης και θα επιτευχθεί η απομυθοποίηση του καρκίνου».

Νέα όπλα για τον καρκίνο του μαστού γεννούν νέες ελπίδες

Οι θεραπευτικές εξελίξεις στον καρκίνο του μαστού είναι ραγδαίες τις δύο τελευταίες δεκαετίες, εξηγούν οι επιστήμονες αναφερόμενοι στις δύο κατηγορίες θεραπευτικής προσέγγισης:Τις συστηματικές θεραπείες, θεραπείες, που σκοτώνουν κακοήθη κύτταρα όπου και αν βρίσκονται (Ορμονοθεραπεία, Χημειοθεραπεία, Ανοσοθεραπεία) και τις Στοχευμένες Θεραπείες, οι οποίες κατευθύνονται κατά ενός ειδικού μορίου ή πρωτεΐνης, που καθορίζουν την επιβίωση του καρκινικού κυττάρου.

Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Χρήστος Πανόπουλος, παθολόγος ογκολόγος, και διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών « οι στοχεύουσες θεραπείες, που αναπτύχθηκαν σημαντικά τα τελευταία χρόνια, μπορούν να αναστείλουν την δράση κάποιας ειδικής πρωτεΐνης και να διακόψουν καταρράκτες βασικών βιολογικών αντιδράσεων, για την επιβίωση του καρκινικού κυττάρου.

Οι συστηματικές ή στοχεύουσες θεραπείες μπορούν να χορηγηθούν πριν από την χειρουργική αντιμετώπιση, για να μειώσουν το φορτίο της νόσου και να διευκολύνουν το χειρουργείο ή μετά την χειρουργική αντιμετώπιση, για την μείωση της πιθανότητας υποτροπής».

Αυτές οι θεραπείες αξίζει να σημειωθεί πως χορηγούνται με επιτυχία σήμερα και στον μεταστατικό καρκίνο του μαστού και συμβάλουν στην μετατροπή μιας απειλητικής κακοήθειας σε χρόνια νόσο.

Πιο συγκεκριμένα ο κ. Πανόπουλος αναφερόμενος στις εξελίξεις στις ορμονικές θεραπείες, εξηγεί πως «σήμερα εκτός από αντιοιστρογονικές θεραπείες έχουν αναπτυχθεί και θεραπείες αναστολής της ορμονικής σύνθεσης με πολύ καλά αποτελέσματα».

Επίσης μιλώντας για την ανοσοθεραπεία , με την οποία επανακινητοποιείται το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς προκειμένου να επιτεθεί στα καρκινικά κύτταρα και να προκαλέσει τον θάνατο τους, εξηγεί: «Τα συνηθέστερα ανοσοθεραπευτικά σκευάσματα σήμερα είναι μονοκλωνικά αντισώματα, τα οποία αναστέλλουν ορισμένα σημεία ελέγχου της ανοσιακής απάντησης (αναστολείς των σημείων ελέγχου - Checkpoint Inhibitors). Εφαρμόζεται με επιτυχία και στον τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού.

Αναφερόμενος στις στοχευμένες θεραπείες επισημαίνει πως οι Αναστολείς CDK4/6 , σήμερα εφαρμόζονται με μεγάλη επιτυχία στην αντιμετώπιση κυρίως του μεταστατικού καρκίνου με θετικούς ορμονικούς υποδοχείς , ενώ για τα Μονοκλωνικά Αντισώματα που παράγονται και στο εργαστήριο και στοχεύουν αντιγόνα του καρκινικού κυττάρου, σημειώνει πως «σήμερα αυτοί οι καρκίνοι αντιμετωπίζονται με μεγάλη επιτυχία από ειδικά μονοκλωνικά αντισώματα και πρόσφατα αντιμετωπίζονται με ιδιαίτερη επιτυχία και όγκοι με χαμηλότερη έκφραση του HER-2 (HER-2 Low) από νέα φάρμακα.Νέα έξυπνα φάρμακα, συζεύγματα μονοκλωνικού και κυτταροτοξικού φαρμάκου, έχουν αναπτυχθεί πρόσφατα, που εισέρχονται εύκολα μέσα στο κύτταρο ασκώντας έτσι με ιδιαίτερη επιτυχία την κυτταροτοξική τους δράση».

Η «οικονομική τοξικότητα» στον καρκίνο του μαστού

Οι περισσότεροι ειδικοί που ασχολούνται με το ζήτημα του καρκίνου του μαστού στη χώρα μας επισημαίνουν ότι ενω οι διαγνωστικές και θεραπευτικές δυνατότητες στη χώρα μας είναι εφάμιλλες άλλων αναπτυγμένων κρατών, ο τομέας της υποστηρικτικής φροντίδας υστερεί απελπιστικά.

«Και η υποατηρικτική φροντίδα δεν είναι μια μονόπλευρη παρέμβαση , π.χ μόνο στα τελικά στάδια της νόσου, αλλά αφορά ένα πλήθος κοινωνικών, ψυχολογικών, σωματικών και οικονομικών παρεμβάσεων που ξεκινούν με την εμφάνιση της νόσου και συνεχίζουν όσο χρειάζεται καθώς βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής όλων όσων ασθενούν ή ασθένησαν» επισημαίνει ο κ. Φιλόπουλος , ο οποίος κάνει λόγο για "οικονομική τοξικότητα" του καρκίνου.

«Τα τελευταία χρόνια παρότι γίνεται πιο αισθητή η "οικονομική τοξικότητα" του καρκίνου, ιδιαίτερα στη χώρα μας που τα έξοδα που καλείται να καλύψει η ίδια η ασθενής και η οικογένεια της είναι εξαιρετικά υψηλά, θα πρέπει να γίνει κατανοητό και να μείνει εκτός ιδεολογικών ή πολιτικών αντιπαραθέσεων το γεγονός πως χωρίς ένα καλό και πραγματικά δημόσιο σύστημα υγείας ο καρκίνος δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ουσιαστικά».

Όσον αφορά το μέλλον στην καλύτερη αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού και την τεχνητή νοημοσύνη , φαίνεται πως θα διευκολύνει σημαντικά τις απεικονιστικές εξετάσεις, η χειρουργική θα μικρύνει το αποτύπωμα της και οι εξατομικευμένες συστηματικές θεραπείες και η εξέλιξη της ακτινοθεραπείας θα προσδώσουν νέες διαστάσεις, λιγότερο εκφοβιστικές στην αντιμετώπιιση του καρκίνου του μαστού. «Η νέα εποχή στη γενετική και τη μοριακή βιολογία θα είναι οι κινητήριοι μοχλοί τα επόμενα χρόνια για να σταματήσουμε να φοβόμαστε τον καρκίνο του μαστού, χωρίς, όμως, να πάψουμε να τον " σεβόμαστε"» καταλήγει ο κ. Φιλόπουλος.

Η ακτινοθεραπεία ξανά στο θεραπευτικό προσκήνιο του καρκίνου του μαστού

Η τεχνολογία που εξελίσσεται με ραγδαίους ρυθμούς είχε ως αποτέλεσμα να έρθει ξανά στην επιφάνεια για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού ένας μέχρι πρόσφατα παραμελημένος τομέας της ευρύτερης ογκολογίας, η ακτινοθεραπεία.

«Η βασική αρχή της σύγχρονης ακτινοθεραπείας είναι μέγιστο ιατρικό αποτέλεσμα ,μείωση στο απειροελάχειστο της σωματικής και ψυχικής ταλαιπωρίας του ασθενούς και όσο το δυνατό μείωση οικονομικού κόστους .Επίσης επιχειρείται η όσο το δυνατό συντομότερη και ανώδυνη επανένταξη της ασθενούς στην καθημερινότητα της ,στην ζωή της, την οικογένεια της, τη δουλειά της» , επισημαίνει η διευθύντρια στο νοσοκομείο «'Αγιος Σάββας» , Κωνσταντίνα Παπαλλά .

Το επόμενο βήμα της κλασσικής ακτινοθεραπείας είναι η διεγχειρητική IORT ακτινοθεραπεία η οποία ξεκίνησε πριν από 20 χρόνια περίπου από τον καθ.Veronesi στο Μιλάνο, αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και προσθέτει «Μετά τη χειρουργική εξαίρεση του όγκου κατά την διάρκεια της νάρκωσης στην κοίτη του όγκου τοποθετείται κώνος όπου συνδέεται με φορητό γραμμικό επιταχυντή.Η διαδικασία παρατείνει την νάρκωση σε έμπειρα χέρια κατά 20 έως 40 λεπτά περίπου χωρίς επιβάρυνση στην όλη νάρκωση και την γενική κατάσταση της ασθενούς . Μετά την ολοκλήρωση και σε διάστημα περίπου 15-20 ημερών λαμβάνει boost στην τομή Προϋπόθεση για IORT είναι max. Διάμετρος 25mm ,μονήρης όζος χωρίς λεμφαδένες».

Οι παρενέργειες είναι μηδαμινές σε σχέση με την κλασσική ακτινοθεραπεία, κοσμητικό αποτέλεσμα αρκετά καλό και η νέκρωση του λιπώδους ιστού η του δέρματος είναι μηδαμινή , εξηγεί η κυρία Παπαλλά και συνεχίζει : «Αυτό που μπορεί να ανησυχεί τον θεράποντα είναι η πιθανή ύπαρξη μικροαποτιτανώσεων ή μη ανιχνεύσιμος όγκος που πιθανώς να ξεφύγει. Το θετικό είναι η μείωση των καθημερινών επισκέψεων της ασθενούς επί 1 1/2 μήνα σε ακτινοθεραπευτικό κέντρο».
Μ. Κεφαλογιάννης

Βρετανοί ερευνητές ανακάλυψαν μία νέα ομάδα αίματος λύνοντας ένα μυστήριο 50 ετών


     Η ανακάλυψη των ερευνητών του NHSBT σηματοδοτεί την ταυτοποίηση του 47ου συστήματος ομάδων αίματος και σώσει χιλιάδες ζωές παγκοσμίως, σύμφωνα με την αιματολόγο και ανώτερη ερευνήτρια στο NHSBT, Λουίζ Τίλεϊ.


Ένα νέο σύστημα ομάδων αίματος ανακάλυψαν ερευνητές στη Βρετανία, λύνοντας έτσι ένα μυστήριο 50 ετών.

Η ερευνητική ομάδα από το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Μεγάλης Βρετανίας (NHS Blood and Transplant/NHSBT) ανακάλυψε την ομάδα αίματος MAL, εντοπίζοντας το γενετικό υπόβαθρο ενός σπάνιου αντιγόνου αίματος με την ονομασία AnWj που ανακαλύφθηκε το 1972.

Τα αντιγόνα είναι ουσίες που βρίσκονται στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων, ενώ είναι μοναδικά για κάθε άτομο και ορίζουν την ομάδα αίματος του.

Οι περισσότερες κύριες ομάδες αίματος αναγνωρίστηκαν στις αρχές του 20ού αιώνα. Οι Τα δύο κύρια συστήματα ομάδων αίματος γνωστά στους περισσότερους είναι το σύστημα ΑΒ και το σύστημα ρέζους.

Με βάση το σύστημα ΑΒ οι κύριοι τύποι αίματος είναι τέσσερις: Α, Β, ΑΒ και Ο και καθεμία από αυτές μπορεί να είναι ρέζους θετική ή ρέζους αρνητική.

Ωστόσο, οπως αναφέρει το BBC, υπάρχουν πολύ περισσότερα συστήματα ομάδων αίματος από αυτά τα δύο. Το 2022, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, ολοκλήρωσαν το 44ο σύστημα ομάδων αίματος που ονομάζεται Er.

Η ανακάλυψη των ερευνητών του NHSBT σηματοδοτεί την ταυτοποίηση του 47ου συστήματος ομάδων αίματος και σώσει χιλιάδες ζωές παγκοσμίως, σύμφωνα με την αιματολόγο και ανώτερη ερευνήτρια στο NHSBT, Λουίζ Τίλεϊ.

Το Διεθνές Εργαστήριο Αναφοράς Ομάδων Αίματος του NHSBT ανέπτυξε μια εξέταση αίματος που εντοπίζει τους ασθενείς που δεν διαθέτουν το σπάνιο αυτό αντιγόνο.

«Πρόκειται για ένα τεράστιο επίτευγμα και το αποκορύφωμα μιας μακράς ομαδικής προσπάθειας, το ότι καταφέραμε τελικά να αναγνωρίσουμε αυτό το νέο σύστημα ομάδων αίματος και να είμαστε σε θέση να προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή φροντίδα σε αυτούς τους ασθενείς», δήλωσε η Τίλεϊ.

Το μυστήριο 50 ετών που λύθηκε

Το 1972 γιατροί ανακάλυψαν ότι μία έγκυος δεν είχε ένα συνηθισμένο αντιγόνο στο αίμα της και μετά από 50 χρόνια οι ερευνητές του NHSBT ταυτοποίησαν ένα νέο σύστημα ομαδών αίματος. Σε προηγούμενη έρευνα διαπιστώθηκε ότι πάνω από το 99,9% των ανθρώπων διαθέτουν το αντιγόνο AnWj το οποίο έλειπε από το αίμα της εγκύου και βρίσκεται σε μία πρωτεΐνη μυελίνης και λεμφοκυττάρων, κάτι που οδήγησε τους ερευνητές να δώσουν στη νέα ομάδα αίματος την ονομασία MAL.

Πιο αναλυτικά, όταν ένα άτομο έχει στο αίμα του μεταλλαγμένη εκδοχή και των δύο αντιγράφων των γονιδίων MAL η ομάδα αίματος του είναι AnWj αρνητική, όπως η έγκυος το 1972. Μάλιστα οι ερευνητές εντόπισαν τρεις ασθενείς με τη σπάνια αυτή ομάδα αίματος που είχαν τη μετάλλαξη αυτή, κάτι που υποδηλώνει ότι κάοπιες φορές μπορεί να προκληθεί καταστολή του αντιγόνου από τις διαταραχές στο αίμα.

«Η MAL είναι μια πολύ μικρή πρωτεΐνη με ορισμένες ενδιαφέρουσες ιδιότητες, οι οποίες καθιστούσαν δύσκολη την ταυτοποίησή της και για αυτό έπρεπε να ακολουθήσουμε πολλαπλές γραμμές έρευνας για να συγκεντρώσουμε τις αποδείξεις που χρειαζόμασταν για να περιγράψουμε αυτό το σύστημα ομάδων αίματος», δήλωσε ο κυτταρικός βιολόγος Τιμ Σάτσγουελ από το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αγγλίας.

Προκειμένου να διαπιστώσουν ότι επρόκειτο για το σωστό γονίδιο, μετά από έρευνα δεκαετιών οι επιστήμονες εισήγαγαν το φυσιολογικό γονίδιο MAL σε κύτταρα αιματος AnWj-αρνητικά, έτσι μεταφέρθηκε αποτελεσματικα το αντιγόνο σε όλα τα κύτταρα.

Η πρωτεΐνη MAL σύμφωνα με το δημοσίευμα του BBC παίζει ζωτικό ρόλο στη διατήρηση της σταθερότητας των κυτταρικών μεμβρανών και στη βοήθεια της κυτταρικής μεταφοράς. Προηγούμενες έρευνες διαπίστωσαν ότι το AnWj εμφανίζεται αμέσως μετά τη γέννηση.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, όλοι οι ασθενείς με αρνητικό AnWj που συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη είχαν την ίδια μετάλλαξη. Ωστόσο, δεν βρέθηκε ότι άλλες κυτταρικές ανωμαλίες ή ασθένειες σχετίζονται με αυτή τη μετάλλαξη.

Με τη νέα αυτή ανακάλυψη, οι επιστήμονες μπορούν να αναπτύξουν τεστ που θα βοηθούν στην ταυτοποίηση των ατόμων που έχουν AnWj-αρνητικό εξασφαλίζοντας έτσι την ασφάλεια των μεταγγίσεων και των μεταμοσχεύσεων.

Μάλιστα οι ασθενείς μπορούν να εξεταστούν για να διαπιστώσουν αν ηαρνητική ομάδα αίματος MAL είναι κληρονομική ή οφείλεται σε καταστολή, που θα μπορούσε να αποτελεί ένδειξη άλλου υποκείμενου ιατρικού προβλήματος.

Οι διαταραχές αυτές στο αίμα μπορεί να επιφέρουν καταστροφικές επιπτώσεις για τους ασθενείς, έτσι όσο περισσότερες μπορούμε να κατανοήσουμε, τόσο περισσότερες ζωές μπορούν να σωθούν.

Να σημειωθεί ότι η έρευνα δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Blood.

Η Μαριάννα Ραψομανίκη δημιούργησε μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης, για την παθολογική ανάλυση και τη διάγνωση του καρκίνου

     Η Ελληνίδα ερευνήτρια, Μαριάννα Ραψομανίκη, επικεφαλής ομάδας που δημιούργησε μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης για την παθολογική ανάλυση του καρκίνου.


Ένα προηγμένο μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης, ικανό να συμβάλει στην παθολογική ανάλυση και τη διάγνωση του καρκίνου, δημιούργησε ομάδα ερευνητών, με επικεφαλής την Ελληνίδα ερευνήτρια, Μαριάννα Ραψομανίκη, από το Biomedical Data Science Center του Πανεπιστημίου της Λωζάνης και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Λωζάνης, στην Ελβετία.

Με στόχο να υπερπηδήσει το συχνό εμπόδιο της έλλειψης επαρκών ιστολογικών δεδομένων για την πρόγνωση του καρκίνου σε έναν ασθενή, η ερευνητική ομάδα, με συνεπικεφαλής την Μαριάννα Κράουτχοφ ντε Γιούλιο (Marianna Kruithof-de Julio), από το Ερευνητικό Εργαστήριο Ουρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης, δημιούργησε το μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης με την ονομασία «VirtualMultiplexer», το οποίο παράγει εικόνες των βιοψιών και συγκεκριμένα της ανάλυσης των ιστών μέσω του χρωματισμού τους, δηλαδή μιας τεχνικής που χρησιμοποιείται για τη διάγνωση του καρκίνου στο εργαστήριο.

Όλοι έχουμε χειριστεί εφαρμογές στον κινητό μας τηλέφωνο που χρησιμοποιούν μια φωτογραφία μας για να μας δείξουν πώς θα μοιάζουμε ως ηλικιωμένοι ή ως θέμα του πίνακα ενός σπουδαίου ζωγράφου. Αυτή τη λογική της μεταφοράς στυλ (style transfer) είναι που αξιοποιεί και το συγκεκριμένο μοντέλο, «απλά αντί για κάποιο ζωγράφο, έχουμε μια μοριακή τεχνική στο εργαστήριο», όπως εξηγεί χαρακτηριστικά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Ραψομανίκη.

Χρησιμοποιώντας λοιπόν την παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη (Generative AI) και μέσα από την εκπαίδευσή του σε πολυάριθμες φωτογραφίες ιστών που αναλύθηκαν εργαστηριακά με την εφαρμογή χρωστικών ουσιών, το μοντέλο δημιουργεί λεπτομερείς εικόνες ενός καρκινικού ιστού και των πληροφοριών που φέρει σε μοριακό επίπεδο, στοιχείο πολύ σημαντικό για τον ακριβή προσδιορισμό της ασθένειας. Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Nature Machine Intelligence».

Στο πεδίο της ογκολογίας έχει εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια η τεχνολογία του multiplexed imaging, όπου ανιχνεύονται και μετρώνται πολλοί βιοδείκτες του καρκίνου ταυτόχρονα παρέχοντας μεγαλύτερη ακρίβεια στη διάγνωση, στην εξατομίκευση της θεραπείας και στην πρόγνωση της κλινικής εξέλιξης της νόσου. «Η ογκολογία στο κομμάτι της έρευνας ζει μια πολύ μεγάλη επανάσταση με τις νέες τεχνικές στο εργαστήριο. Το ζήτημα είναι ότι αυτές οι τεχνικές είναι πολύ ακριβές και τα μηχανήματα δεν τα έχουν όλα τα εργαστήρια. Οπότε με αυτή τη μελέτη προσπαθήσαμε να πετύχουμε το ίδιο, αλλά με ένα υπολογιστικό μοντέλο», εξηγεί η κ. Ραψομανίκη.

Ο στόχος των ερευνητών ήταν με τη βοήθεια του μοντέλου αυτού να μειωθεί η ανάγκη εκτέλεσης επιπλέον εργαστηριακών αναλύσεων, αλλά και να μπορούν να συμπληρωθούν οι πληροφορίες που λαμβάνονται από την ανάλυση των ιστών.

Μετά τη δημιουργία του μοντέλου, οι ερευνητές δοκίμασαν το πόσο καλά οι τεχνητές αυτές εικόνες προβλέπουν τα κλινικά αποτελέσματα, προκειμένου να αποκλείσουν την πιθανότητα αληθοφανών, αλλά ψευδών προβλέψεων. Μέσα από τη σύγκριση των προβλέψεων αυτών με πραγματικούς βαμμένους ιστούς, οι ερευνητές επιβεβαίωσαν ότι το μοντέλο είναι αξιόπιστο.

Σε δεύτερο στάδιο έδωσαν σε παθολογοανατόμους εικόνες από το εργαστήριο και από το μοντέλο και τους ζήτησαν να ξεχωρίσουν ποιες είναι παράγωγο της τεχνητής νοημοσύνης και ποιες αληθινές. Διαπιστώθηκε ότι οι τεχνητές εικόνες γίνονται αντιληπτές ως σχεδόν πανομοιότυπες με τις πραγματικές και αυτό δείχνει και πάλι την αποτελεσματικότητα του μοντέλου.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ιστούς από άτομα που πάσχουν από καρκίνο του προστάτη και από καρκίνο του παγκρέατος. Σε επόμενο στάδιο στοχεύουν στην προσαρμογή του μοντέλου, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τον εντοπισμό άλλων τύπων καρκίνου, αλλά και να αξιοποιηθεί και σε πιο προηγμένες εργαστηριακές τεχνικές διάγνωσης του καρκίνου πέραν της χρώσης των ιστών.

Αν και μηχανικός υπολογιστών, η Μαριάννα Ραψομανίκη ασχολείται χρόνια με την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης στη «μάχη» κατά του καρκίνου. «Το αποφάσισα αρκετά νωρίς, γιατί βρίσκω συγκλονιστικό το πόσο περίπλοκη είναι αυτή η ασθένεια. Όσο μαθαίνεις πιο πολλά, τόσο καταλαβαίνεις ότι δεν έχουμε ιδέα για το τι συμβαίνει σε μοριακό επίπεδο ή σε επίπεδο του μικροπεριβάλλοντος της νόσου. Είναι τόσο σύνθετη ασθένεια, που για μένα είναι τρομερά ενδιαφέρον να προσπαθούμε να βγάλουμε άκρη στο τι συμβαίνει», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Όπως παρατηρεί η ίδια, η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης «έχει φέρει πολύ μεγάλη ελπίδα, γιατί οι τεχνικές αυτές μπορούν να δουν συσχετίσεις που το ανθρώπινο μάτι δεν μπορεί να δει ή δεν μπορεί να τις αντιληφθεί. Επιπλέον, όλες οι πειραματικές τεχνικές που γίνονται στο εργαστήριο, μάς δίνουν πολύ μεγάλο όγκο δεδομένων τις οποίες η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να επεξεργαστεί πολύ πιο αποδοτικά».

«Συνολικά», συνεχίζει η κ. Ραψομανίκη, «η ελπίδα είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα είναι ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια του γιατρού. Σε ένα πλαίσιο που τα συστήματα υγείας υφίστανται πολύ μεγάλη πίεση, οτιδήποτε μπορεί να απλοποιήσει τη δουλειά των γιατρών, θα βοηθήσει. Επιπλέον, το μέλλον της ογκολογίας πιστεύω ότι βρίσκεται στην εξατομικευμένη θεραπεία για κάθε ασθενή, με βάση τα δεδομένα του όγκου, γιατί όλοι οι όγκοι είναι μοναδικοί, και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με προηγμένα μοντέλα».

Όμως, προσθέτει ότι «δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλα αυτά είναι εργαλεία και να είμαστε πολύ προσεκτικοί στην προστασία των δεδομένων των ασθενών. Ταυτόχρονα, αυτό που είναι πολύ μεγάλο θέμα ερευνητικά είναι να καταλάβουμε πώς παίρνουν αποφάσεις αυτά τα μοντέλα. Οπότε πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι τα αποτελέσματα των ερευνών μπορούν να επιβεβαιωθούν».

Σημειώνεται ότι πρώτος συγγραφέας της δημοσίευσης στο «Nature Machine Intelligence» είναι ο ερευνητής Πούσπακ Πάτι (Pushpak Pati), ο οποίος την περίοδο της έρευνας ήταν μέλος της ομάδας της κ. Ραψομανίκη. Στη δημοσίευση συνεργάστηκε μεταξύ άλλων και η Σοφία Καρκαμπούνα από το Πανεπιστήμιο της Βέρνης.

Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση: https://www.nature.com/articles/s42256-024-00889-5
Μαρία Κουζινοπούλου / ΑΠΕ-ΜΠΕ
________________________________________________

H Μαριάννα Ραψομανίκη είναι επικεφαλής του ομίλου, IBM Research Zurich και ηγείται της ερευνητικής ομάδας AI για μονοκύτταρα στην IBM Research Europe στη Ζυρίχη. Ο πρωταρχικός στόχος της ομάδας της είναι η μοντελοποίηση της ετερογένειας του χωροχρονικού όγκου σε διαφορετικές κλίμακες βιολογικής οργάνωσης και η κατανόηση του πώς επηρεάζει την έναρξη, την εξέλιξη και την ανταπόκριση του καρκίνου στη θεραπεία. Για να το πετύχει αυτό, η ομάδα της συνδυάζει προσεγγίσεις μηχανικής μάθησης και βαθιάς μάθησης για να αναπτύξει υπολογιστικές μεθόδους ικανές να εξάγουν βιολογικά σημαντικά μοτίβα από μεγάλης κλίμακας, ετερογενή και θορυβώδη δεδομένα ενός κυττάρου, με ή χωρίς χωρική ανάλυση

Οι Νεάντερταλ μπορεί να εξαφανίστηκαν λόγω του… αντικοινωνικού τρόπου ζωής τους

     Η ενδογαμία των Νεάντερταλ φαίνεται να μειώνει τη γενετική ποικιλομορφία σε έναν πληθυσμό, γεγονός που μπορεί να αποβεί επιζήμιο για την ικανότητά τους να επιβιώνουν μακροπρόθεσμα», εξηγεί ένας από τους ερευνητές, ο αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, Μάρτιν Σίκορα



Έρευνα σε λείψανα Νεάντερταλ που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα σε σπήλαιο στη Γαλλία ενισχύει μια από τις κύριες επιστημονικές εξηγήσεις για την εξαφάνισή τους πριν από περίπου 40.000 χρόνια: ότι μπορεί να οφείλεται στον αντικοινωνικό τρόπο ζωής τους.

Οι ερευνητές, από τα Πανεπιστήμια της Τουλούζης και της Κοπεγχάγης, ανακάλυψαν λείψανα ενός αρσενικού Νεάντερταλ σε σπηλιά στη νότια Γαλλία, ο οποίος φαίνεται να είναι ένας από τους τελευταίους Νεάντερταλ που έζησαν: το γονιδίωμα αυτό είναι μόλις το πέμπτο του είδους που βρέθηκε στη δυτική Ευρώπη με ηλικία κάτω των 50.000 ετών.

Μελετώντας και άλλους Νεάντερταλ που έχουν βρεθεί, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι Νεάντερταλ ήταν στην πραγματικότητα διαφορετικοί πληθυσμοί που ανέπτυξαν μόνο σπάνιες ανταλλαγές μεταξύ τους. Πολλαπλές απομονωμένες κοινότητες μπορεί να υπήρχαν στη δυτική Ευρώπη μέχρι τον αφανισμό τους.

«Όταν εξετάζουμε αυτά τα γονιδιώματα των Νεάντερταλ, βλέπουμε ότι είναι αρκετά ενδογαμικοί και επομένως δεν έχουν μεγάλη γενετική ποικιλομορφία. Ζούσαν σε μικρές ομάδες για πολλές γενιές. Γνωρίζουμε ότι η ενδογαμία μειώνει τη γενετική ποικιλομορφία σε έναν πληθυσμό, γεγονός που μπορεί να αποβεί επιζήμιο για την ικανότητά τους να επιβιώνουν μακροπρόθεσμα», εξηγεί ένας από τους ερευνητές, ο αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, Μάρτιν Σίκορα. Αντίθετα, σε σύγκριση με τους Νεάντερταλ, οι πρώιμοι σύγχρονοι άνθρωποι ήταν πιο πιθανό να συνδεθούν με άλλες ομάδες, γεγονός που αποτελεί πλεονέκτημα για την επιβίωση.

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Cell Genomics».
Μ.Κουζινοπούλου / ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ο IAEA σκοπεύει να αυξήσει τη συνεργασία με τη Ρωσία

     «Ελπίζω ότι όλοι κατανοούν το έργο του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας - ΔΟΑΕ, την τεχνική βάση αυτού που κάνουμε και τον αδυσώπητο συμβιβασμό μας με την πυρηνική ασφάλεια», τόνισε ο Γενικός Διευθυντής Ραφαέλ Γκρόσι.



Ο International Atomic Energy Agency (IAEA) θα επεκτείνει τη συνεργασία με τη Ρωσία, δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής Ραφαέλ Γκρόσι μετά τις συνομιλίες του με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Rosatom, Αλεξέι Λιχάτσεφ.

«Παρ' όλες αυτές τις προκλήσεις, <…> είναι ενδιαφέρον ότι εργαζόμαστε σε μια σειρά σημαντικών τομέων που σχετίζονται με την πυρηνική ενέργεια»
, είπε. «Και θέλω να πω ότι έχουμε συμφωνήσει ότι σε ορισμένους τομείς που σχετίζονται με αυτό η ΔΟΑΕ θα αυξήσει τον διάλογο και τη συνεργασία της με τη Ρωσία».

Σύμφωνα με τον Ραφαέλ Γκρόσι, «το κάψιμο του πύργου ψύξης στον πυρηνικό σταθμό Zaporozhye, η αναδυόμενη κατάσταση στο Kursk, για να αναφέρουμε μόνο δύο, είναι σαφείς ενδείξεις ότι δεν μπορούμε να μειώσουμε την επιφυλακή μας όταν πρόκειται για την προστασία της πυρηνικής ασφάλειας [σε] δύσκολες φορές.»

«Κατά καιρούς μπορεί να υπάρχουν απογοητεύσεις εδώ, υπάρχουν επίσης απογοητεύσεις στην Ουκρανία όσον αφορά το τι έχουμε να πούμε. Ελπίζω ότι όλοι κατανοούν το έργο του ΔΟΑΕ, την τεχνική βάση αυτού που κάνουμε και αδυσώπητος συμβιβασμός με την πυρηνική ασφάλεια Και αυτό θα συνεχιστεί όποιες δυσκολίες κι αν αντιμετωπίζουμε», εξήγησε.

Ο  Ραφαέλ Γκρόσι πρόσθεσε επίσης ότι ο IAEA είναι το κατάλληλο μέσο για τη διευκόλυνση της πυρηνικής ασφάλειας παρά την «απίστευτα δύσκολη κατάσταση».

«Μέσω του IAEA, τολμώ να πω, και οι δύο πλευρές γνωρίζουν ότι υπάρχει ένας τεχνικός, επαγγελματικός δίαυλος επικοινωνίας. Όπως θα έλεγα, δεν θα συμφωνούμε πάντα, αλλά η ακεραιότητα της διαδικασίας είναι εκεί και όταν κοιτάξετε Αυτό είναι το μόνο υπάρχον κανάλι που έχουμε, παρά τις δυσκολίες και παρά την απογοήτευση», πιστεύει.
πηγή: TASS

Το εμφιαλωμένο νερό μπορεί να περιέχει χιλιάδες μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικού


Το εμφιαλωμένο νερό μπορεί να περιέχει εκατοντάδες χιλιάδες θραύσματα πλαστικού, τα οποία έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία


Το εμφιαλωμένο νερό μπορεί να περιέχει εκατοντάδες χιλιάδες θραύσματα πλαστικού, τα οποία έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Proceedings of the National Academy of Sciences».

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, κατά μέσο όρο ένα λίτρο εμφιαλωμένου νερού περιείχε περίπου 240.000 ανιχνεύσιμα πλαστικά θραύσματα, δηλαδή από δέκα έως 100 φορές περισσότερα από προηγούμενες εκτιμήσεις. Πρόκειται για νανοπλαστικά, τόσο μικροσκοπικά που μπορούν να περάσουν από τα έντερα και τους πνεύμονες απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος και στη συνέχεια σε όργανα, όπως η καρδιά και ο εγκέφαλος. Μπορούν να περάσουν μέσω του πλακούντα ακόμα και στα σώματα των εμβρύων. Οι επιστήμονες στοχεύουν στο να μελετήσουν τις πιθανές επιπτώσεις σε μια μεγάλη ποικιλία βιολογικών συστημάτων.

Η παγκόσμια παραγωγή πλαστικού πλησιάζει τα 400 εκατομμύρια τόνους ετησίως. Περισσότεροι από 30 εκατομμύρια τόνοι απορρίπτονται κάθε χρόνο στα ύδατα ή στην ξηρά και πολλά προϊόντα που κατασκευάζονται με πλαστικά, μεταξύ των οποίων και συνθετικά υφάσματα, αποβάλλουν σωματίδια ενώ εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται. Τα περισσότερα πλαστικά δεν διασπώνται, απλώς διαιρούνται ξανά και ξανά σε όλο μικρότερα σωματίδια της ίδιας χημικής σύνθεσης.

Τα πλαστικά στο εμφιαλωμένο νερό εντοπίστηκαν πρώτη φορά σε μελέτη του 2018 που μέτρησε κατά μέσο όρο 325 σωματίδια ανά λίτρο, ενώ μεταγενέστερες μελέτες πολλαπλασίασαν αυτό τον αριθμό, αν και οι εκτιμήσεις σταματούσαν σε μεγέθη κάτω του ενός μικρομέτρου, δηλαδή στο όριο των νανοπλαστικών.

Η νέα μελέτη χρησιμοποιεί μια τεχνική που ονομάζεται μικροσκοπία διεγερμένης σκέδασης Ραμάν και εφευρέθηκε από ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, τον βιοφυσικό του Πανεπιστημίου του Κολούμπια, Γουέι Μιν. Επίσης, οι ερευνητές δημιούργησαν έναν αλγόριθμο με βάση τα δεδομένα για την ερμηνεία των αποτελεσμάτων. Στη συνέχεια δοκίμασαν τρεις μάρκες εμφιαλωμένου νερού που πωλούνται στις ΗΠΑ και ανέλυσαν πλαστικά σωματίδια μεγέθους μόλις 100 νανομέτρων. Εντόπισαν 110.000 έως 370.000 σωματίδια σε κάθε λίτρο, το 90% των οποίων ήταν νανοπλαστικά και τα υπόλοιπα μικροπλαστικά.

Ένα από τα πλαστικά που εντόπισαν ήταν το τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο ή PET. Αυτό δεν αποτέλεσε έκπληξη, δεδομένου ότι από αυτό είναι κατασκευασμένα πολλά μπουκάλια νερού και πιθανόν να εισέρχεται στο νερό καθώς αποκολλώνται κομμάτια, όταν το μπουκάλι πιέζεται ή εκτίθεται στη θερμότητα. Πολύ εκτεταμένος ήταν και ο εντοπισμός πολυαμιδίου, ενός τύπου νάιλον, που πιθανώς προέρχεται από τα πλαστικά φίλτρα που χρησιμοποιούνται για τον καθαρισμό του νερού πριν από την εμφιάλωσή του. Άλλα κοινά που βρήκαν οι ερευνητές χρησιμοποιούνται σε διάφορες βιομηχανικές διεργασίες, όπως πολυστυρένιο, χλωριούχο πολυβινύλιο και μεθακρυλινό πολυμεθύλιο.

Ανησυχητικό ήταν ότι οι επτά τύποι πλαστικών που αναζήτησαν οι ερευνητές αντιπροσώπευαν μόνο το 10% του συνόλου των νανοσωματιδίων που βρήκαν στα δείγματα, ενώ τα υπόλοιπα δεν γνωρίζουν τι είναι. Αν είναι όλα νανοπλαστικά, αυτό σημαίνει ότι ο αριθμός τους θα μπορούσε να είναι δεκάδες εκατομμύρια ανά λίτρο.

Η ερευνητική ομάδα σχεδιάζει να εξετάσει και το νερό της βρύσης, το οποίο επίσης έχει αποδειχθεί ότι περιέχει μικροπλαστικά, αν και πολύ λιγότερα από το εμφιαλωμένο νερό.

Ο Μπεϊζάν Γιαν, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, χημικός περιβάλλοντος στο Παρατηρητήριο Γης, Lamont-Doherty του Πανεπιστημίου Κολούμπια, εργάζεται, επίσης, σε ένα πρόγραμμα για τη μελέτη των μικροπλαστικών και νανοπλαστικών που καταλήγουν στα λύματα όταν οι άνθρωποι πλένουν τα ρούχα τους και σύμφωνα με τους μέχρι τώρα υπολογισμούς του πρόκειται για εκατομμύρια ανά φορτίο δέκα κιλών. Σχεδιάζει μάλιστα με την ομάδα του φίλτρα για τη μείωση της ρύπανσης από τα οικιακά και εμπορικά πλυντήρια ρούχων. Η ομάδα συνεργάζεται επιπλέον με ειδικούς σε θέματα περιβαλλοντικής υγείας για να μετρήσουν τα νανοπλαστικά σε ανθρώπινους ιστούς και να εξετάσουν τις αναπτυξιακές και νευρολογικές επιπτώσεις τους.

Το Science ανακηρύσσει τα φάρμακα απώλειας βάρους GLP-1 ως επίτευγμα της χρονιάς για το 2023

     Στο άρθρο του περιοδικού "Science" αναδεικνύονται, επίσης, οι ανησυχίες σχετικά με το κόστος, τη διαθεσιμότητα, τις παρενέργειες των φαρμάκων και τη δυνητική ανάγκη να λαμβάνονται επ' αόριστον... 


Τα πολυσυζητημένα φάρμακα αγωνιστές υποδοχέων της ορμόνης GLP-1 για την απώλεια βάρους αναδεικνύει το περιοδικό "Science" ως επιστημονικό επίτευγμα για το 2023, καθώς «υπόσχονται» ένα ευρύτερο φάσμα από οφέλη για την υγεία.

Τα φάρμακα αυτά μιμούνται μια ορμόνη του εντέρου που ονομάζεται «πεπτίδιο που προσομοιάζει στη γλυκαγόνη 1» («Glucagon-like peptide-1» ή GLP-1). Αρχικά αναπτύχθηκαν για τον διαβήτη πριν από 20 χρόνια, αλλά πρόσφατα διαπιστώθηκε ότι προκαλούν σημαντική απώλεια βάρους με ως επί το πλείστον διαχειρίσιμες παρενέργειες. Φέτος, δύο κλινικές δοκιμές διαπίστωσαν ότι τα φάρμακα αυτά είχαν σημαντικά οφέλη για την υγεία πέρα από την ίδια την απώλεια βάρους: μείωσαν τα συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας και τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών στα άτομα με παχυσαρκία. Επιπλέον, επί του παρόντος βρίσκονται σε εξέλιξη αρκετές δοκιμές που διερευνούν τη χρήση τους στη θεραπεία του εθισμού στα ναρκωτικά, του Αλτσχάιμερ και της νόσου Πάρκινσον. Για το λόγο αυτό το περιοδικό Science ανακήρυξε τα συγκεκριμένα φάρμακα ως το επίτευγμα της χρονιάς.

«Παρ' όλη την υπόσχεσή τους, οι αγωνιστές του GLP-1 έχουν εγείρει περισσότερες ερωτήσεις από όσες έχουν απαντήσει, χαρακτηριστικό γνώρισμα μιας πραγματικής ανακάλυψης», γράφει μεταξύ άλλων ο Χόλντεν Θορπ, editor-in-chief των περιοδικών Science.

Στο άρθρο αναδεικνύονται, επίσης, οι ανησυχίες σχετικά με το κόστος, τη διαθεσιμότητα, τις παρενέργειες των φαρμάκων και τη δυνητική ανάγκη να λαμβάνονται επ' αόριστον. Οι γιατροί, εξάλλου, ανησυχούν ότι στη χρήση των φαρμάκων αυτών καταφεύγουν και άτομα που δεν είναι παχύσαρκα ή υπέρβαρα, για να αδυνατίσουν γρήγορα.

Τη λίστα με τα επιτεύγματα της χρονιάς για το 2023 συμπληρώνουν, επίσης:

  • η πρόοδος στις θεραπείες με αντισώματα που μπορεί να επιβραδύνουν τον νευροεκφυλισμό στον εγκέφαλο ατόμων με Αλτσχάιμερ,

  • η ανακάλυψη φυσικών πηγών υδρογόνου κάτω από την επιφάνεια της Γης,

  • η ώθηση για συστημικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται μισθολογικά οι επιστήμονες που ξεκινούν τη σταδιοδρομία τους σε ιδρύματα σε όλο τον κόσμο,

  • η επιβεβαίωση της χρονολόγησης των ανθρώπινων αποτυπωμάτων που ανακαλύφθηκαν σε μια αρχαία λίμνη στο Νέο Μεξικό στα 21.000 με 23.000 χρόνια πριν από σήμερα,

  • η ανησυχητική επιβράδυνση της βιολογικά καθοδηγούμενης απορρόφησης και δέσμευσης άνθρακα από την ατμόσφαιρα στον ωκεανό (φαινόμενο γνωστό ως «βιολογική αντλία»),

  • τα διαστρικά σήματα από συγχωνεύσεις τεράστιων μαύρων τρυπών,

  • η ανάπτυξη της πρόγνωσης καιρού με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης,

  • τα νέα εμβόλια κατά της ελονοσίας, και

  • η ανάπτυξη του υπερυπολογιστή εξακλίμακας, που υπόσχεται να φέρει άνευ προηγουμένου υπολογιστική ισχύ σε πολλούς τομείς της επιστήμης.

Στη λίστα παρουσιάζονται, πάντως, και οι... καταστροφές της χρονιάς στον κόσμο της Επιστήμης. 

  1. Αυτές είναι το αμερικανικό Πρόγραμμα της Ανταρκτικής και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει (ακύρωση ή μείωση έργων, κατηγορίες για σεξουαλική παρενόχληση, αυξανόμενο κόστος),

  2. η συνεχιζόμενη διχόνοια για την αιτία της πανδημίας Covid-19, η έρευνα για επίτευξη υπεραγωγιμότητας σε θερμοκρασία δωματίου, που στη συνέχεια αμφισβητήθηκε και ανακλήθηκε, και τέλος 

  3. η μείωση της χρήσης του X (πρώην Twitter) από επιστήμονες, με αποτέλεσμα να διασπαστούν πολλές διαδικτυακές επιστημονικές κοινότητες, αλλά και κυριότερα η απόφαση του X να σταματήσει να μοιράζεται τα δεδομένα του με ερευνητές, με αποτέλεσμα να δυσχεράνει μελέτες για θέματα, όπως η πόλωση και η παραπληροφόρηση. 

Ως προς το τελευταίο αναδεικνύεται η σημασία της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που απαιτεί από πλατφόρμες, όπως η X να παρέχουν σε ανεξάρτητους ερευνητές κάποια πρόσβαση στα δεδομένα από την 1η Ιανουαρίου 2024, «αν και το πόσο χρήσιμη θα αποδειχθεί αυτή η οδός, θα γίνει ξεκάθαρο το επόμενο έτος».

Στα άδυτα του πρώτου αντιδραστήρα που υλοποιεί το όνειρο για απεριόριστη ενέργεια

Η μεγαλύτερη συσκευή πυρηνικής σύντηξης στον κόσμο επιχειρεί να αξιοποιήσει ενέργεια από την ίδια αντίδραση που τροφοδοτεί τον Ήλιο και τα αστέρια.


Στην «καρδιά» της Προβηγκίας, μερικά από τα λαμπρότερα επιστημονικά μυαλά του πλανήτη δουλεύουν αδιάκοπα για ένα πρόγραμμα που πολλοί χαρακτηρίζουν ως το μεγαλύτερο και πιο φιλόδοξο επιστημονικό πείραμα στον κόσμο.

"Κατασκευάζουμε αναμφισβήτητα την πιο πολύπλοκη μηχανή που έχει σχεδιαστεί ποτέ", εκμυστηρεύεται ο Laban Coblentz.

Το ζητούμενο είναι να αποδείξουμε τη δυνατότητα αξιοποίησης της πυρηνικής σύντηξης - της ίδιας αντίδρασης που τροφοδοτεί τον Ήλιο και τα αστέρια μας - σε βιομηχανική κλίμακα.

Για να γίνει αυτό, κατασκευάζεται στη νότια Γαλλία ο μεγαλύτερος θάλαμος μαγνητικού περιορισμού στον κόσμο, ή Tokamak, για την παραγωγή καθαρής ενέργειας.

Η συμφωνία για το έργο του Διεθνούς Θερμοπυρηνικού Πειραματικού Αντιδραστήρα (ITER) υπεγράφη επίσημα το 2006 από τις ΗΠΑ, την ΕΕ, τη Ρωσία, την Κίνα, την Ινδία και τη Νότια Κορέα στο Μέγαρο των Ηλυσίων στο Παρίσι.

Πλέον, περισσότερες από 30 χώρες συνεργάζονται στην προσπάθεια κατασκευής της πειραματικής συσκευής, η οποία προβλέπεται να ζυγίζει 23.000 τόνους και να αντέχει σε θερμοκρασίες έως και 150 εκατομ. °C όταν ολοκληρωθεί.

"Κατά κάποιον τρόπο, πρόκειται για ένα εθνικό εργαστήριο, μια μεγάλη εγκατάσταση ερευνητικού ινστιτούτου. Αλλά είναι η σύγκλιση των εθνικών εργαστηρίων, στην πραγματικότητα, 35 χωρών", δήλωσε ο Coblentz, επικεφαλής επικοινωνίας του ITER, στο Euronews Next.

Πώς λειτουργεί η πυρηνική σύντηξη;

Η πυρηνική σύντηξη είναι η διαδικασία κατά την οποία δύο ελαφροί ατομικοί πυρήνες συντήκονται για να σχηματίσουν έναν ενιαίο βαρύτερο, δημιουργώντας μια τεράστια απελευθέρωση ενέργειας.

Στην περίπτωση του Ήλιου, τα άτομα υδρογόνου στον πυρήνα του συγχωνεύονται από την τεράστια βαρυτική πίεση.

Εδώ στη Γη, διερευνώνται δύο κύριες μέθοδοι για την παραγωγή σύντηξης.

"Την πρώτη, ίσως την έχετε ακούσει στο National Ignition Facility στις ΗΠΑ", εξήγησε ο Coblentz. "Παίρνεις ένα πολύ, πολύ μικρό κομμάτι -στο μέγεθος ενός κόκκου πιπεριού- από δύο μορφές υδρογόνου: το δευτέριο και το τρίτιο. Και τα πυροβολείς με λέιζερ. Έτσι, καταφέρνεις το ίδιο πράγμα.
 
Συνθλίβεις την πίεση και προσθέτεις θερμότητα και παίρνεις μια έκρηξη ενέργειας, E = mc². Μια μικρή ποσότητα ύλης μετατρέπεται σε ενέργεια".

Το έργο του ITER επικεντρώνεται στη δεύτερη πιθανή οδό: τη σύντηξη με μαγνητικό περιορισμό.

"Σε αυτή την περίπτωση, έχουμε έναν πολύ μεγάλο θάλαμο, 800 m³, και βάζουμε μια πολύ μικρή ποσότητα καυσίμου -2 έως 3 g καυσίμου, δευτέριο και τρίτιο - και το ανεβάζουμε στους 150 εκατομμύρια βαθμούς μέσω διαφόρων συστημάτων θέρμανσης", δήλωσε ο Laban.

"Αυτή είναι η θερμοκρασία στην οποία η ταχύτητα αυτών των σωματιδίων είναι τόσο υψηλή ώστε αντί να απωθούνται μεταξύ τους με το θετικό τους φορτίο, ενώνονται και συντήκονται. Και όταν συντήκονται, εκπέμπουν ένα σωματίδιο άλφα και ένα νετρόνιο".

Στο tokamak, τα φορτισμένα σωματίδια περιορίζονται από ένα μαγνητικό πεδίο, εκτός από τα υψηλής ενέργειας νετρόνια που διαφεύγουν και χτυπούν το τοίχωμα του θαλάμου, μεταφέρουν τη θερμότητά τους και έτσι θερμαίνουν το νερό που τρέχει πίσω από το τοίχωμα.

Θεωρητικά, η ενέργεια θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από τον παραγόμενο ατμό που κινεί μια τουρμπίνα.

"Πρόκειται, αν θέλετε, για τον διάδοχο μιας μακράς σειράς ερευνητικών συσκευών", εξήγησε ο Richard Pitts, ο επικεφαλής του τμήματος του επιστημονικού τμήματος του ITER.

"Ο τομέας ερευνά τη φυσική των τοκαμάκ εδώ και περίπου 70 χρόνια, από τότε που τα πρώτα πειράματα σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν στη Ρωσία στις δεκαετίες του 1940 και του '50", πρόσθεσε.

Σύμφωνα με τον Pitts, τα πρώτα τοκαμάκ ήταν μικρές, επιτραπέζιες συσκευές.

"Στη συνέχεια, σιγά-σιγά, γίνονται όλο και μεγαλύτερα, επειδή γνωρίζουμε - από τη δουλειά μας σε αυτές τις μικρότερες συσκευές, τις μελέτες μας για την κλιμάκωση το να πηγαίνουμε από το μικρό στο μεγαλύτερο στο μεγαλύτερο - ότι για να έχουμε καθαρή ισχύ σύντηξης πρέπει να κατασκευάσουμε ένα τόσο μεγάλο θάλαμο όσο αυτός", είπε.

Τα πλεονεκτήματα της σύντηξης

Τα πυρηνικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας υπάρχουν από τη δεκαετία του 1950 εκμεταλλευόμενα την αντίδραση της σχάσης, κατά την οποία το άτομο διασπάται σε έναν αντιδραστήρα, απελευθερώνοντας τεράστια ποσότητα ενέργειας κατά τη διαδικασία.

Η σχάση έχει το σαφές πλεονέκτημα ότι είναι ήδη η καθιερωμένη δοκιμασμένη μέθοδος, με περισσότερους από 400 αντιδραστήρες πυρηνικής σχάσης να λειτουργούν σήμερα παγκοσμίως.

Αλλά ενώ οι πυρηνικές καταστροφές ήταν σπάνιο φαινόμενο στην ιστορία, η καταστροφική τήξη του αντιδραστήρα 4 στο Τσερνομπίλ τον Απρίλιο του 1986 αποτελεί ισχυρή υπενθύμιση ότι ποτέ δεν είναι εντελώς ακίνδυνες.

Επιπλέον, οι αντιδραστήρες σχάσης έχουν επίσης να αντιμετωπίσουν την ασφαλή διαχείριση τεράστιων ποσοτήτων ραδιενεργών αποβλήτων, τα οποία συνήθως θάβονται βαθιά στο υπέδαφος σε γεωλογικούς αποθεσιοθαλάμους.

Αντίθετα, ο ITER σημειώνει ότι μια μονάδα σύντηξης παρόμοιας κλίμακας θα παράγει ενέργεια από πολύ μικρότερη ποσότητα χημικών, μόλις μερικά γραμμάρια υδρογόνου.

"Οι επιπτώσεις στην ασφάλεια δεν είναι καν συγκρίσιμες", σημείωσε ο Coblentz.

"Έχετε μόνο 2 έως 3 γραμμάρια υλικού. Επιπλέον, το υλικό σε μια μονάδα σύντηξης, το δευτέριο και το τρίτιο, και το υλικό που βγαίνει, μη ραδιενεργό ήλιο και ένα νετρόνιο, αξιοποιούνται όλα. Έτσι, δεν υπάρχει περίσσευμα, ας πούμε, και το απόθεμα ραδιενεργού υλικού είναι εξαιρετικά, εξαιρετικά μικρό", πρόσθεσε.

Οι δυσκολίες στο πρόγραμμα ITER

Η πρόκληση με τη σύντηξη, τονίζει ο Coblentz, είναι ότι αυτοί οι πυρηνικοί αντιδραστήρες παραμένουν εξαιρετικά δύσκολο να κατασκευαστούν.

"Προσπαθείς να ανεβάσεις κάτι στους 150 εκατομμύρια βαθμούς. Προσπαθείς να το κάνεις στην κλίμακα που απαιτείται και ούτω καθεξής. Είναι απλά ένα δύσκολο πράγμα να γίνει", δήλωσε.

Σίγουρα, το πρόγραμμα ITER έχει να αντιμετωπίσει την πολυπλοκότητα αυτού του γιγαντιαίου εγχειρήματος.

Το αρχικό χρονοδιάγραμμα προέβλεπε το 2025 ως ημερομηνία έναρξης ενώ το 2035 το σύστημα θα είχε τεθεί πλήρως σε λειτουργία.

Όμως, οι τεχνικές δυσκολίες και οι καθυστερήσεις που σχετίζονται με το COVID-19 οδήγησαν σε μετατόπιση του χρονοδιαγράμματος και σε αύξηση του προϋπολογισμού.

Η αρχική εκτίμηση του κόστους του έργου ήταν 5 δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά έχει αυξηθεί σε πάνω από 20 δισεκατομμύρια ευρώ.

"Έχουμε αντιμετωπίσει προκλήσεις στο παρελθόν, απλώς και μόνο λόγω της πολυπλοκότητας και του πλήθους των πρώτων υλών για ένα πρώτο στο είδος του μηχάνημα", εξήγησε ο Coblentz.

Μια σημαντική αποτυχία αφορούσε τις κακές ευθυγραμμίσεις στις επιφάνειες συγκόλλησης των τμημάτων του θαλάμου που κατασκευάστηκαν στη Νότια Κορέα.

"Έφτασαν με μεγάλες αποκλίσεις και πρέπει να ξαναφτιάξουμε αυτές τις άκρες", δήλωσε ο Coblentz.

"Δεν είναι πυρηνική επιστήμη σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση. Δεν είναι καν πυρηνική φυσική. Είναι απλώς η επίτευξη απίστευτης ακρίβειας, η οποία ήταν δύσκολη", πρόσθεσε.

Ο Coblentz λέει ότι το πρόγραμμα βρίσκεται επί του παρόντος σε μια διαδικασία επαναπροσδιορισμού, με την ελπίδα να παραμείνει όσο το δυνατόν πιο κοντά στον στόχο του 2035 για την έναρξη των εργασιών σύντηξης.

"Αντί να εστιάζουμε στις ημερομηνίες που είχαμε πριν, την πρώτη δοκιμή της μηχανής το 2025 και στη συνέχεια μια σειρά τεσσάρων σταδίων για να φτάσουμε σε ισχύ σύντηξης αρχικά το 2035, θα παραλείψουμε απλώς το πρώτο βήμα. Θα φροντίσουμε να γίνουν αυτές οι δοκιμές με άλλο τρόπο, ώστε να μπορέσουμε να τηρήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο αυτή την ημερομηνία", δήλωσε.
Διεθνής συνεργασία

Όσον αφορά τις διεθνείς συνεργασίες, ο ITER είναι κάτι σαν μονόκερος με τον τρόπο με τον οποίο έχει αντέξει στους αντίθετους «ανέμους» των γεωπολιτικών εντάσεων μεταξύ πολλών από τα έθνη που συμμετέχουν στο έργο.

"Οι χώρες αυτές δεν είναι προφανώς πάντα ιδεολογικά ευθυγραμμισμένες. Αν κοιτάξετε τις χαρακτηριστικές σημαίες στο εργοτάξιο της Alphabet, η κινεζική ανεμίζει δίπλα στην ευρωπαϊκή, η ρωσική δίπλα σε αυτή των ΗΠΑ", σημείωσε ο Coblentz.

"Για να αναλάβουν αυτές οι χώρες μια 40ετή δέσμευση να συνεργαστούν, δεν υπήρχε καμία βεβαιότητα. Ποτέ δεν θα υπάρξει βεβαιότητα ότι δεν επρόκειτο να υπάρξουν κάποιες συγκρούσεις".

Ο Coblentz αποδίδει τη σχετική υγεία του έργου στο γεγονός ότι το να τεθεί σε λειτουργία η πυρηνική σύντηξη είναι ένα κοινό όνειρο γενεών.

"Αυτό είναι που ενώνει αυτή τη δύναμη. Και είναι ο λόγος για τον οποίο έχει επιβιώσει από τις τρέχουσες κυρώσεις που επιβάλλει η Ευρώπη και άλλοι στη Ρωσία στην τρέχουσα κατάσταση με την Ουκρανία", πρόσθεσε.
Κλιματική αλλαγή και καθαρή ενέργεια

Δεδομένης της κλίμακας της πρόκλησης που θέτει η κλιματική αλλαγή, δεν είναι περίεργο που οι επιστήμονες αγωνίζονται να βρουν μια πηγή ενέργειας χωρίς άνθρακα για να τροφοδοτήσουν τον κόσμο μας.

Όμως, η άφθονη παροχή ενέργειας από τη σύντηξη απέχει ακόμη πολύ και ακόμη και ο ITER παραδέχεται ότι το έργο του αποτελεί τη μακροπρόθεσμη απάντηση στις ενεργειακές ανησυχίες.

Απαντώντας στην άποψη ότι η σύντηξη θα έρθει πολύ αργά για να συμβάλει στην καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης με ουσιαστικό τρόπο, ο Coblentz υποστηρίζει ότι η ενέργεια σύντηξης θα μπορούσε να διαδραματίσει έναν ρόλο στο απώτερο μέλλον.

"Αν όντως έχουμε άνοδο της στάθμης της θάλασσας σε βαθμό που να αρχίσουμε να χρειαζόμαστε τη μετακίνηση ολόκληρων πόλεων, αν αρχίσουμε να βλέπουμε ενεργειακές προκλήσεις σε αυτή την κλίμακα, γίνεται πραγματικά προφανής η απάντηση στην ερώτησή σας", δήλωσε.

"Όσο περισσότερο περιμένουμε να έρθει η σύντηξη, τόσο περισσότερο την χρειαζόμαστε. Έτσι, το έξυπνο είναι να έρθει εδώ το συντομότερο δυνατό".

“Sagittarius A*”: Η μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία μας! (vid)

Το τηλεσκόπιο Event Horizon κατέγραψε μια ιστορική πρώτη εικόνα της υπερμεγέθους μαύρης τρύπας γνωστής ως "Sagitaruis A" (Τοξότης Α),στο κέντρο του γαλαξία μας.

 

Keith Cooper*

Επιτέλους, μετά από πολυετή ανάλυση των δεδομένων του Event Horizon Telescope, έχουμε την πρώτη φωτογραφία της μαύρης τρύπας στο κέντρο του Γαλαξία μας! Η μαύρη τρύπα, γνωστή ως "Sagitaruis A" (Τοξότης Α), βρίσκεται σε απόσταση περίπου 27 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη.

Αυτή η πολύ σημαντική και πρωτοπόρα ανακάλυψη, έπειτα από 100 χρόνια έρευνας στον τομέα της αστρονομίας και της αστροφυσικής, έφεραν σήμερα στο φως επιστήμονες. Πρόκειται για την καταγραφή της πρώτης μαύρης τρύπας στο γαλαξία μας, η οποία βρίσκεται στο επίκεντρό του Milky Way, σύμφωνα με τους επιστήμονες και έρχεται να επιβεβαιώσει τις υποθέσεις ολόκληρων γενιών επιστημόνων για τη συσχέτιση της δημιουργίας του με αυτή.

Το 2019, το Event Horizon Telescope (EHT) έγινε πρωτοσέλιδο όταν πέτυχε να παράγει την πρώτη εικόνα του ορίζοντα γεγονότων μιας μαύρης τρύπας, συγκεκριμένα της μαύρης τρύπας στο κέντρο του ενεργού ελλειπτικού γαλαξία Messier 87 . Την ίδια στιγμή που συγκέντρωσε τα δεδομένα που έγιναν αυτή η εικόνα, το EHT πραγματοποίησε επίσης παρατηρήσεις του Τοξότη Α* , που είναι το όνομα που δόθηκε στην υπερμεγέθη μαύρη τρύπα του Γαλαξία. Ωστόσο, η παραγωγή μιας εικόνας του Τοξότη Α* αποδείχθηκε πιο δύσκολη από ό,τι για το M87.

Για ένα πράγμα, η γεμάτη με νερό ατμόσφαιρα της Γης μπορεί να απορροφήσει τα υποχιλιοστά ραδιοκύματα στα οποία βασίζεται το EHT. Επιπλέον, το αέριο και η σκόνη στα ενδιάμεσα 27.000 έτη φωτός μεταξύ μας και του Τοξότη Α* μπορούν να διασκορπίσουν τα κύματα υποχιλιοστών και να θολώσουν την εικόνα. Τέλος, ενώ η μαύρη τρύπα του M87 έχει μια αδηφάγα όρεξη και φαίνεται φωτεινή επειδή καταναλώνει πολύ αέριο, η ροή του υλικού στον Τοξότη Α* είναι πολύ πιο αδύναμη, που σημαίνει ότι είναι πολύ πιο αμυδρή.

«Το να φτάσω σε αυτήν την εικόνα δεν ήταν ένα εύκολο ταξίδι», είπε ο Özel. «Χρειάστηκαν αρκετά χρόνια για να τελειοποιηθεί η εικόνα και να επιβεβαιωθεί αυτό που είχε».

Οι μαύρες τρύπες είναι τα πιο πυκνά αντικείμενα στο σύμπαν και η βαρύτητα τους είναι ακαταμάχητη, σε βαθμό που σε μια ορισμένη απόσταση από μια μαύρη τρύπα, ούτε καν το φως μπορεί να διαφύγει. Οι επιστήμονες αποκαλούν αυτό το «σημείο χωρίς επιστροφή» ορίζοντα γεγονότων.

Το EHT είναι σε θέση να δει φως, με τη μορφή ραδιοκυμάτων, από ζεστό αέριο που στροβιλίζεται γύρω από την άκρη του ορίζοντα γεγονότων. Η μαύρη τρύπα τροφοδοτείται από το υλικό στο άμεσο περιβάλλον της, είτε νέφη αερίου, αστεροειδείς ή ακόμα και αστέρια που μπορεί να πλανηθούν πολύ κοντά και να διασπαστούν από τις παλίρροιες της βαρύτητας.

«Βλέπουμε μόνο μια στάλα υλικού να φτάνει μέχρι τη μαύρη τρύπα», είπε ο αστροφυσικός του Χάρβαρντ Μάικλ Τζόνσον κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου του NSF. «Σε ανθρώπινο επίπεδο, θα ήταν σαν να τρώμε μόνο έναν κόκκο ρυζιού κάθε εκατομμύριο χρόνια».

Το γιατί η συσσώρευση αερίου στον Τοξότη Α* είναι τόσο αργή ήταν ένα παζλ εδώ και πολλά χρόνια, είπε στο Space.com ο βραβευμένος με Νόμπελ Andrea Ghez , αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες. «Υπάρχουν πολλά μυστήρια που σχετίζονται με τη ροή προσαύξησης, όσον αφορά το γιατί είναι τόσο αχνό», πρόσθεσε.

Ο Ghez μοιράστηκε το Νόμπελ Φυσικής 2020 για τη μέτρηση της μάζας του Τοξότη Α* παρατηρώντας τις κινήσεις των άστρων που περιφέρονται κοντά του. Η Ghez και η ομάδα της υπολόγισαν μια μάζα που ήταν 4,3 εκατομμύρια φορές η μάζα του ήλιου μας .

Δεδομένου ότι το μέγεθος του ορίζοντα γεγονότων συνδέεται με τη μάζα της μαύρης τρύπας, ήταν επομένως δυνατό να γίνει μια πρόβλεψη, είπε ο Ghez. "Η δύναμη της απεικόνισης του δακτυλίου της μαύρης τρύπας είναι ότι, αν γνωρίζετε τη μάζα και την απόσταση από τη μαύρη τρύπα - με άλλα λόγια, το μέγεθος του ορίζοντα γεγονότων - τότε μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε για να το συγκρίνετε με τη θεωρία."

Η νέα εικόνα δείχνει ότι το μέγεθος του ορίζοντα γεγονότων του Τοξότη Α* είναι 51,8 μικροδευτερόλεπτα στον ουρανό.

«Η εικόνα μας είναι σε πολύ στενή συμφωνία με τις θεωρητικές προβλέψεις», είπε ο Özel, ο οποίος το περιέγραψε ως το μεγαλύτερο τεστ της θεωρίας της γενικής σχετικότητας του Αϊνστάιν που έγινε ποτέ, σημειώνοντας ότι η θεωρία πέρασε πολύ καλά.

«Είναι ένα εξαιρετικό εργαστήριο για να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί η βαρύτητα κοντά σε μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα», είπε ο Ghez.

Πιο αβέβαιες είναι οι εξηγήσεις μας για τις αναταράξεις που παρατηρούνται στον δακτύλιο αερίου. Η μαύρη τρύπα του M87 είναι πολύ μεγαλύτερη από τον Τοξότη Α*, και ως εκ τούτου χρειάζονται μέρες για να γίνουν εμφανείς οι αλλαγές, ενώ ο Τοξότης Α* είναι πολύ μικρότερος και, καθώς το υλικό κτυπά γύρω του, η φωτεινότητα του δακτυλίου μπορεί να αλλάξει μέσα σε λίγα λεπτά.

«Είναι γεμάτος δραστηριότητα, πάντα γουργουρίζοντας με ταραχώδη ενέργεια», είπε ο Τζόνσον για το δαχτυλίδι γύρω από τον ορίζοντα των γεγονότων.

Για να κατορθώσουν να εξηγήσουν τι έβλεπαν, η ομάδα EHT - η οποία αποτελείται από περισσότερους από 300 ερευνητές σε 80 ιδρύματα - πραγματοποίησε περισσότερες από 5 εκατομμύρια προσομοιώσεις υπερυπολογιστή για να κατορθώσει να βρει μια που να ταιριάζει με αυτό που παρατήρησαν.

«Μας έμειναν μόνο λίγες προσομοιώσεις που μοιράζονται τα χαρακτηριστικά που παρατηρούμε, αλλά καμία από αυτές δεν εξηγεί όλα τα χαρακτηριστικά», είπε ο Τζόνσον. Συγκεκριμένα, όλες οι προσομοιώσεις προέβλεψαν περισσότερη και ταχύτερη μεταβλητότητα από ό,τι φάνηκε στην πραγματικότητα και θα μπορούσαν να σχετίζονται με το πώς συσσωρεύεται αέριο στον δακτύλιο ή πώς αλληλεπιδρούν τα μαγνητικά πεδία με αυτήν την εισροή.

Επιπλέον, αυτή η εικόνα του Τοξότη Α* μπορεί τώρα να λειτουργήσει ως πρότυπο για άλλες ήρεμες μαύρες τρύπες στο σύμπαν.

"Αυτή η μαύρη τρύπα είναι πιο χαρακτηριστική για το γενικό σύνολο των μαύρων τρυπών στο σύμπαν από αυτή του M87", είπε ο Hickox. «Αν έβγαζες απλώς μια φωτογραφία μιας τυχαίας υπερμεγέθους μαύρης τρύπας σε έναν γαλαξία κάπου στο σύμπαν, τότε αυτό θα έμοιαζε».

Αυτή η εικόνα του Τοξότη Α*, και της μαύρης τρύπας στο M87 πριν από αυτήν, έγινε δυνατή μέσω της μαγείας μιας τεχνικής γνωστής ως Very Long Baseline Interferometry, η οποία επιτρέπει στους αστρονόμους να συνδυάζουν δεδομένα από ραδιοτηλεσκόπια σε όλο τον κόσμο σαν να ήταν ένα μεγάλο τηλεσκόπιο, καθιστώντας ουσιαστικά το EHT το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο στη Γη.

Την εποχή που έγιναν οι παρατηρήσεις, το δίκτυο αποτελούνταν από οκτώ τηλεσκόπια (συμπεριλαμβανομένου ενός, του South Polar Telescope, που ήταν πολύ νότια για να μελετήσει το M87), αν και άλλα τρία έχουν από τότε προστεθεί στο δίκτυο. Η διαμόρφωση των οκτώ τηλεσκοπίων σημαίνει ότι η μέγιστη γραμμή βάσης του EHT — η οποία είναι ισοδύναμη με το διάφραγμα ενός τηλεσκοπίου — για την παρατήρηση του Τοξότη Α* ήταν 6.650 μίλια (10.700 χιλιόμετρα) πλάτος.

Οι μελλοντικές παρατηρήσεις θα επικεντρωθούν τώρα στη λήψη πιο ευκρινών εικόνων για την καλύτερη κατανόηση της φυσικής των αναταράξεων στον δακτύλιο γύρω από τη μαύρη τρύπα, καθώς και στο πώς η μαύρη τρύπα επηρεάζει το περιβάλλον του γαλαξία γύρω της.

«Αυτό μας οδηγεί να κάνουμε ακόμα καλύτερες μετρήσεις και πιο ευκρινείς εικόνες», είπε ο Τζόνσον.

Το Sagittarius A* και η μαύρη τρύπα στο M87 ήταν οι δύο κορυφαίοι στόχοι του EHT λόγω του σχετικά μεγάλου γωνιακού τους μεγέθους στον ουρανό. Οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες σε άλλους γαλαξίες εμφανίζονται πολύ μικρότερες στον ουρανό, πέρα ​​από τις ικανότητες του EHT να απεικονίσει τον ορίζοντα γεγονότων τους. Για να μπορέσει να γίνει αυτό θα απαιτούσε επιμήκυνση της γραμμής βάσης — δηλαδή, διεύρυνση του διαφράγματος του EHT — μεταξύ των δύο ευρύτερων σημείων στο δίκτυο του EHT. Υπό αυτή την έννοια, η ανάλυση που μπορεί να επιτύχει το EHT περιορίζεται από το μέγεθος της Γης, αλλά ο Hickox λέει ότι υπάρχουν δυνατότητες πέρα ​​από τη Γη.

________________________________________________________

Keith Cooper είναι ανεξάρτητος επιστημονικός δημοσιογράφος και συντάκτης στο Ηνωμένο Βασίλειο και έχει πτυχίο φυσικής και αστροφυσικής από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ. Είναι ο συγγραφέας του «The Contact Paradox: Challenging Our Assumptions in the Search for Extraterrestrial Intelligence» (Bloomsbury Sigma, 2020) και έχει γράψει άρθρα για την αστρονομία, το διάστημα, τη φυσική και την αστροβιολογία για πολλά περιοδικά και ιστότοπους.

πηγή: space.com