Κάσος: Τουρκικά ΜΜΕ γράφουν για «υποχώρηση» της Ελλάδας – Τι απαντάει το υπουργείο Εθνικής Αμυνας

     Ο φιλοκυβερνητικός Τύπος της Τουρκίας συνέχισε την εκδοχή που παρουσίασαν χθες πηγές του τουρκικού υπουργείου Αμυνας, γράφοντας ότι η Αθήνα αναγνώρισε ότι η θαλάσσια περιοχή γύρω από την Κάσο ανήκει στην τουρκική υφαλοκρηπίδα και ζήτησε άδεια από την Άγκυρα. 

Με εθνικιστική ρητορική παρουσιάζουν κάποια τουρκικά ΜΜΕ το επεισόδιο στην Κάσο, όπου τουρκικά πολεμικά πλοία φέρονται να εμπόδισαν ερευνητικό πλοίο με ιταλική σημαία να ολοκληρώσει τις έρευνές, που έκανε για λογαριασμό της Ελλάδας.

Ο φιλοκυβερνητικός Τύπος της Τουρκίας συνέχισε την εκδοχή που παρουσίασαν χθες πηγές του τουρκικού υπουργείου Αμυνας, γράφοντας ότι η Αθήνα αναγνώρισε ότι η θαλάσσια περιοχή γύρω από την Κάσο ανήκει στην τουρκική υφαλοκρηπίδα και ζήτησε άδεια από την Άγκυρα.

Μάλιστα συνδέουν το θέμα με το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο υποστηρίζοντας ότι με αυτή την κίνηση το αποδέχθηκε η Αθήνα.

Η Χουριέτ

«Βήμα από την Αθήνα – “Εδώ είναι δικό σας” – Ιστορική χορήγηση άδειας από την Άγκυρα στην Αθήνα κατά την κρίση στο Αιγαίο» γράφει σήμερα η φιλοκυβερνητική εφημερίδα Χουριέτ σε ρεπορτάζ, όπου υποστηρίζεται ότι Ελλαδα έλαβε άδεια από την Τουρκία.

Το αίτημα της Ελλάδας για χορήγηση άδειας σημαίνει ότι αναγνώρισε τις ζώνες θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας, γράφει η Χουριέτ.

Σύμφωνα με τη Χουριέτ «οι ελληνικές αρχές ζήτησαν άδεια από την Άγκυρα για τις δραστηριότητες του πλοίου πόντισης καλωδίων. Αυτό το ιστορικό αίτημα για άδεια ερμηνεύτηκε ως αποδοχή από την Ελλάδα των ζωνών θαλάσσιας δικαιοδοσίας που καθορίστηκαν με τη συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβύη το 2019. Αυτό το βήμα της Αθήνας, το οποίο σέβεται τις ζώνες τουρκικής θαλάσσιας δικαιοδοσίας, απέτρεψε την κλιμάκωση της κρίσης μεταξύ των δύο χωρών».

Υπενθυμίζεται ότι από 22/7 έως και 24/7 που διήρκεσε η κρίση στην Κάσο η Τουρκία ανέπτυξε στην περιοχή πέντε πολεμικά πλοία μεταξύ των οποίων δύο φρεγάτες και η Ελλάδα είχε αρχικά μία κανονιοφόρο την οποία ενίσχυσε με μία φρεγάτα και ένα περιπολικό του Λιμενικού. 

 

Η Τουρκιγέ

Η εθνικιστική φιλοκυβερνητική εφημερίδα Τουρκιγιέ, δημοσιεύει ρεπορτάζ που γράφει ότι «η Αθήνα, η οποία ζήτησε άδεια από την Άγκυρα για τις εργασίες, αναγκάστηκε να αναγνωρίσει την υφαλοκρηπίδα μας».

Σύμφωνα με την Τουρκιγέ «η Ελλάδα, η οποία προσπάθησε με κάθε τρόπο να κάνει τον κόσμο να αποδεχθεί τον ισχυρισμό της ότι η υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο είναι 12 μίλια, ήρθε αντιμέτωπη με μια απρόσμενη κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα, η οποία ήθελε να συνεργαστεί παρανόμως με την Ιταλία στη Ζώνη Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας της Τουρκίας, αναγκάστηκε να ζητήσει άδεια από την Άγκυρα όταν βρήκε μπροστά της το τουρκικό ναυτικό. Με την άδεια που δόθηκε, η Αθήνα, η οποία δεν αποδέχεται τις ζώνες θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας και ενεργεί κατά παράβαση των διεθνών νόμων στο Αιγαίο, αναγκάστηκε να αναγνωρίσει τη ζώνη θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας».

 

 

Απάντηση από πηγές του ελληνικού υπουργείου Εθνικής Αμυνας

«Ουδείς “σεβασμός” επεδείχθη ή θα επιδειχθεί στο μέλλον από τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις σε παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στη νομίμως οριοθετημένη ζώνη Ελλάδας – Αιγύπτου, όπως το Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας προβλέπει και επιβάλλει».

Το παραπάνω αναφέρουν πηγές του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας αναφορικά με ισχυρισμούς πηγών του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας, σύμφωνα με το ΑΠΕ.

Το βέβαιο είναι ότι το θέμα έχει ρίξει μια βαριά σκιά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ειδικά μετά τη δήλωση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν που είπε χθες Πέμπτη ότι «εμείς με την Λιβύη, όπως γνωρίζετε, έχουμε διευθετήσει αυτό το ζήτημα μεταξύ μας. Αυτό ενδεχομένως να έχει προκαλέσει προβλήματα σε άλλες χώρες, αλλά αυτό δεν είναι δικό μας πρόβλημα».

αναδημοσίευση ααό documentonews.gr

Φορολογικές δηλώσεις / Δόθηκε παράταση έως τις 2 Αυγούστου για τα φυσικά πρόσωπα και 9 Αυγούστου για τα νομικά πρόσωπα

     Από την έναρξη της διαδικασίας υποβολής στις 25 Απριλίου 2024 έως και αυτήν την ώρα, έχουν υποβληθεί 6.068.600 δηλώσεις φυσικών προσώπων

Παρατείνεται έως τις 2 Αυγούστου η προθεσμία για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων από τα φυσικά πρόσωπα και έως τις 9 Αυγούστου η προθεσμία για τα νομικά πρόσωπα.

Αντίστοιχα, μετατίθεται για τις 2/8 για τα φυσικά πρόσωπα και για τις 9/8 για τα νομικά πρόσωπα η καταληκτική ημερομηνία πληρωμής της πρώτης δόσης του φόρου. Ωστόσο, η δυνατότητα εφάπαξ καταβολής φόρου με έκπτωση 3% για τα φυσικά πρόσωπα παραμένει έως τις 31 Ιουλίου.

Ειδικότερα, από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ανακοινώθηκαν, μετά από συνεννόηση με τη διοίκηση της ΑΑΔΕ σχετικά με την πορεία υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, τα εξής:

Από την έναρξη της διαδικασίας υποβολής στις 25 Απριλίου 2024 έως και αυτήν την ώρα, έχουν υποβληθεί 6.068.600 δηλώσεις φυσικών προσώπων. Αντίστοιχα, από την 1η Μαΐου οπότε ξεκίνησε η διαδικασία υποβολής των δηλώσεων νομικών προσώπων έως και αυτήν την ώρα έχουν υποβληθεί 252.542 φορολογικές δηλώσεις.

Το πλήθος αυτό των δηλώσεων αντιστοιχεί στο 93,3% του συνόλου των φορολογικών δηλώσεων φυσικών προσώπων και στο 81,8% του συνόλου των φορολογικών δηλώσεων νομικών προσώπων.

Λαμβάνοντας υπόψη, από τη μια πλευρά το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των δηλώσεων έχει ήδη υποβληθεί, αλλά και από την άλλη ότι παρουσιάστηκαν τις τελευταίες ημέρες ορισμένα τεχνικά προβλήματα στο σύστημα υποβολής δηλώσεων λόγω της μαζικής υποβολής δηλώσεων από τις λογιστικές εφαρμογές, ανακοινώνεται η μετάθεση της καταληκτικής προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος ως εξής:

• 2 Αυγούστου 2024 για τις δηλώσεις φυσικών προσώπων,


• 9 Αυγούστου 2024 για τις δηλώσεις νομικών προσώπων. 

Η μετάθεση της προθεσμίας είναι σχετικά μεγαλύτερη για τον πρόσθετο λόγο ότι το ποσοστό υποβολής δεν είναι τόσο υψηλό όσο στα φυσικά.

Αντιστοίχως, μετατίθεται για τις 2/8 για τα φυσικά πρόσωπα και για τις 9/8 για τα νομικά πρόσωπα η καταληκτική ημερομηνία πληρωμής της πρώτης δόσης του φόρου. Ωστόσο, ή δυνατότητα εφάπαξ καταβολής φόρου με έκπτωση 3% για τα φυσικά πρόσωπα παραμένει έως τις 31 Ιουλίου.

Με βάση τον ρυθμό υποβολής των δηλώσεων έως σήμερα, ο επιπλέον χρόνος που δίνεται είναι επαρκής προκειμένου να υποβληθούν απρόσκοπτα τόσο οι υπόλοιπες δηλώσεις όσο και να εκπληρωθούν οι υπόλοιπες φορολογικές υποχρεώσεις.

H Ελλάδα "πρωταθλήτρια" στη διαφθορά / Θλιβερή πρωτιά στην Ε.Ε. καταγράφει το Ευρωβαρόμετρο

     Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο η Ελλάδα καταγράφει θλιβερή πρωτιά σε ζητήματα διαφθοράς εντός Ε.Ε. με το 98% να πιστεύει ότι υπάρχει κι ένα 53% να δηλώνει πως έχει αυξηθεί τα τελευταία τρία χρόνια.

Χαστούκι στην κυβέρνηση Μητσοτάκη: Η πλειοψηφία πιστεύει ότι έχει αυξηθεί τα τελευταία τρία χρόνια

Μια ακόμη ζοφερή διαπίστωση για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας εδώ και χρόνια, αλλά έχει επιδεινωθεί την περίοδο της παντοδυναμίας Μητσοτάκη.

Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, η Ελλάδα καταγράφει θλιβερή πρωτιά σε ζητήματα διαφθοράς εντός Ε.Ε. με το 98% να πιστεύει ότι υπάρχει κι ένα 53% να δηλώνει πως έχει αυξηθεί τα τελευταία τρία χρόνια.

Η χώρα μας είναι πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, με το 68% των Ευρωπαίων να πιστεύουν ότι η διαφθορά καλπάζει στις χώρες τους.

Τα υψηλότερα ποσοστά, μετά την Ελλάδα (98%), καταγράφονται σε Πορτογαλία (96%), Μάλτα (95%) και Σλοβενία (95%), ενώ τα χαμηλότερα σε Φινλανδία (18%), Δανία (26%) και Λουξεμβούργο (43%).

Στο Ευρωβαρόμετρο καταγράφεται ότι περίπου το ένα τέταρτο των Ευρωπαίων δηλώνουν πως είχαν προσωπική εμπειρία από τη διαφθορά στην καθημερινή τους ζωή και ένα 75% αναφέρει ότι επιχειρήσεις και πολιτική είναι πολύ στενά συνδεδεμένες, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την άνθηση της διαφθοράς.

Τι ισχύει στην Ελλάδα:

• Το 98% πιστεύει ότι η διαφθορά υπάρχει παντού.


• Το 53% πιστεύει ότι η διαφθορά έχει αυξηθεί, το 38% ότι η κατάσταση είναι ίδια τα τελευταία χρόνια, ενώ μόλις ένα 5% θεωρεί ότι η κατάσταση έχει βελτιωθεί. Τα αντίστοιχα ποσοστά για την Ε.Ε. είναι 41%, 43% και 9%.


• Το 71% των Ελλήνων θεωρεί ότι υπάρχει διαφθορά στα πολιτικά κόμματα


• Το 68% σημειώνει ότι οι πολιτικοί χρηματίζονται και χρησιμοποιούν την εξουσία τους για προσωπική ανέλιξη.


• Το 67% πιστεύει ότι υπάρχει διαφθορά στους αξιωματούχους που αναθέτουν δημόσιους διαγωνισμούς


• Το 63% βλέπει διαφθορά σε αξιωματούχους που εκδίδουν οικοδομικές άδειες


• Το 24% πιστεύει ότι υπάρχει διαφθορά σε ιδιωτικές επιχειρήσεις


• Το 89% πιστεύει ότι υπάρχει διαφθορά στο σύστημα υγείας


• Το 59% θεωρεί ότι υπάρχει διαφθορά στις εποπτικές αρχές


• Το 29% πιστεύει ότι υπάρχει διαφθορά στις τράπεζες και άλλους οικονομικούς οργανισμούς


• Το 56% βλέπει διαφθορά στην αστυνομία


• Το 57% θεωρεί ότι υπάρχει διαφθορά στις φορολογικές αρχές


• Το 38% πιστεύει ότι υπάρχει διαφθορά στα δικαστήρια

πηγή: efsyn.gr

Μαρία Καρυστιανού / Επιστολή προς τον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό Δικαιοσύνης, την πρόεδρο και την εισαγγελία του Αρείου Πάγου

     “Συνεχίζετε να υποδύεστε ότι ζούμε σε ένα Κράτος αξιοκρατίας και Δικαίου ενώ όλη η φροντίδα από μεριάς σας έχει εξαντληθεί στη συγκάλυψη και στην αδράνεια. Παρόλο που κανένας από σας δε θα κάνει σχετικές δηλώσεις, δε θα παραιτηθεί (που να βρεθεί τσίπα εκεί ψηλά), γνωρίζω καλά, πως αντιλαμβάνεστε εν μέρει τη σήψη μέσα στη οποία ζείτε. Είστε εξοικειωμένοι με αυτό, σαν το σπίτι σας. Εμείς όμως δεν ανεχόμαστε άλλο αυτήν την κατάντια”, γράφει η Μαρία Καρυστιανού στην ανάρτησή της...

Επιστολή προς τον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό Δικαιοσύνης, την πρόεδρο και την εισαγγελία του Αρείου Πάγου απέστειλε σήμερα, Τετάρτη (24/7), στην πεντηκοστή επέτειο από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα μας, έστειλε η Μαρία Καρυστιανού, πρόεδρος του Συλλόγου Ατόμων Πληγέντων Δυστυχήματος Τεμπών “ΤΕΜΠΗ 28-2-2023” και μητέρα της 20χρονης Μάρθης Ψαροπούλου, που σκοτώθηκε στο πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα.

“Συνεχίζετε να υποδύεστε ότι ζούμε σε ένα Κράτος αξιοκρατίας και Δικαίου ενώ όλη η φροντίδα από μεριάς σας έχει εξαντληθεί στη συγκάλυψη και στην αδράνεια. Παρόλο που κανένας από σας δε θα κάνει σχετικές δηλώσεις, δε θα παραιτηθεί (που να βρεθεί τσίπα εκεί ψηλά), γνωρίζω καλά, πως αντιλαμβάνεστε εν μέρει τη σήψη μέσα στη οποία ζείτε. Ειστε εξοικειωμένοι με αυτό, σαν το σπίτι σας. Εμείς όμως δεν ανεχόμαστε άλλο αυτήν την κατάντια” τονίζει, μεταξύ άλλων.

Ολόκληρη ανάρτηση της Μαρίας Καρυστιανού:

«Σήμερα , η γιορτή της «δημοκρατίας».
Πριν ξεκινήσει η γιορτή ,
Πρωθυπουργέ,
Υπουργέ Δικαιοσύνης,
Κα. Κλάπα,
Κα Αδειλίνη,

Παρά τα τόσα αίσχη που βλέπουμε τόσους μήνες για τα Τέμπη, παρά την καταστροφή , στο έγκλημα Καραϊβάζ, στοιχείων με συραπτικό που καίνε τους άριστους γνωστούς- αγνώστους, παρά τα πλημμελήματα στο Μάτι, συνεχίζετε και παρουσιάζεστε περήφανοι για την επάρκεια και ταχύτητα με την οποία έχετε φροντίσει να λειτουργεί η δικαιοσύνη.

Συνεχίζετε να υποδύεστε ότι ζούμε σε ένα Κράτος αξιοκρατίας και Δικαίου ενώ όλη η φροντίδα από μεριάς σας έχει εξαντληθεί στη συγκάλυψη και στην αδράνεια.

Παρόλο που κανένας από σας δε θα κάνει σχετικές δηλώσεις , δε θα παραιτηθεί ( που να βρεθεί τσίπα εκεί ψηλά) , γνωρίζω καλά , πως αντιλαμβάνεστε εν μέρει τη σήψη μέσα στη οποία ζείτε. Ειστε εξοικειωμένοι με αυτό , σαν το σπίτι σας.

Εμείς όμως δεν ανεχόμαστε άλλο αυτήν την κατάντια.

 
Οφείλουν ή όχι, οι δικαστικοί να διερευνήσουν την καταστροφή των στοιχείων;;

Οφείλουν ή όχι, να τιμήσουν τον όρκο και το Ιερό θεσμό που εκπροσωπούν;;

Πώς να νιώσουμε ασφάλεια εμείς που περιμένουμε δικαίωση για τον θάνατο των παιδιών μας;;;

Μέχρι πότε πιστεύετε θα κάνουμε υπομονή και θα δείχνουμε αξιοπρέπεια;;

Πιστεύετε ότι υπάρχει πιθανότητα ένας γονιός να ξεχάσει τον πόνο της ψυχής του; Να κουραστεί;; Να απελπιστεί;;

Πόσο μακριά είστε από το φυσιολογικό και την απόλυτη αγάπη...
Η αλαζονεία , σας έχει τυφλώσει .

Εμάς πάλι τα μάτια μας άνοιξαν για τα καλά! Επιτέλους πέφτουν οι μάσκες , όλα και όλοι αποκαλύπτονται.»

 

Γιάννης Δραγασλακης / Η «μαύρη τρύπα» της μεταπολίτευσης: μαθήματα για το μέλλον

     Η δημόσια συζήτηση για τη μεταπολίτευση τείνει να καλύπτει όλη την περίοδο από την πτώση της δικτατορίας και μετά. Με αυτή την έννοια μπορούμε να πούμε ότι η «μαύρη τρύπα της μεταπολίτευσης» ήταν η χρεοκοπία... 

Τα ερωτήματα του περιοδικού είναι καίρια διότι έχουμε εισέλθει σε μια εποχή μεγάλων μετασχηματισμών και παγκόσμιων ανακατατάξεων, από τις οποίες κάποιες χώρες θα επωφεληθούν και άλλες θα περιθωριοποιηθούν για μακρά περίοδο. Επομένως τόσο η θετική όσο και η αρνητική κληρονομιά της μεταπολίτευσης αποτελούν αναγκαία συστατικά της αυτογνωσίας με την οποία πρέπει να σχεδιάσουμε το μέλλον μας στις νέες συνθήκες.

Η δημόσια συζήτηση για τη μεταπολίτευση τείνει να καλύπτει όλη την περίοδο από την πτώση της δικτατορίας και μετά. Με αυτή την έννοια μπορούμε να πούμε ότι η «μαύρη τρύπα της μεταπολίτευσης» ήταν η χρεοκοπία. Επειδή συχνά αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα αποκλειστικά της δημοσιονομικής σφαίρας θέλω επισημάνω ότι η χρεοκοπία, ήταν αποτέλεσμα τόσο της δημοσιονομικής διαχείρισης όσο και του παραγωγικού μοντέλου. Από τη δεκαετία του 1970 και μετά η ελληνική οικονομία είχε διανύσει μια μακρά πορεία αποβιομηχάνισης και συρρίκνωσης της παραγωγικής της βάσης. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ήταν μόνιμα ελλειμματικό και το έλλειμμα καλυπτόταν με εξωτερικό δανεισμό και άλλες εξωτερικές πηγές χρηματοδότησης. Η τρωτότητα του παραγωγικού συστήματος ήταν βασική πηγή συσσώρευσης εξωτερικού χρέους. Από την άλλη πλευρά το κράτος απορροφούσε το κόστος των κρίσεων, ζημιές των τραπεζών, χρέη του ιδιωτικού τομέα, χωρίς να μετασχηματίζει την οικονομία έτσι ώστε να την καθιστά περισσότερο παραγωγική. Ούτε καταπολεμούσε τη φοροδιαφυγή και τη φοροαποφυγή προκειμένου να χρηματοδοτεί το κοινωνικό κράτος με υγιή έσοδα. Η κρατική λειτουργία ήταν μια άλλη βασική πηγή συσσώρευσης χρέους. Το παραγωγικό πρόβλημα είναι αλληλένδετο με το κοινωνικό. Η διεύρυνση των ανισοτήτων περιορίζει τα όρια της εγχώριας αποταμίευσης. Και το έλλειμμα της τελευταίας καλύπτεται επίσης με εξωτερικό δανεισμό και άλλες πηγές εξωτερικής χρηματοδότησης.

Διαπιστώνουμε ότι οι μηχανισμοί που δημιουργούν την υπερχρέωση είναι οργανικά συνυφασμένοι με τον τρόπο παραγωγής και διανομής του παραγόμενου πλούτου. Υπήρξε επομένως μια αντίφαση ανάμεσα στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό, που ήταν κεντρικός στόχος της μεταπολίτευσης, και στην απουσία ενός παραγωγικού μοντέλου που να διασφαλίζει τη βιώσιμη συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ενοποίηση χωρίς η χώρα να περιθωριοποιείται και η κοινωνία να φτωχοποιείται. Η αντίφαση συγκαλυπτόταν με την υιοθέτηση ενός μοντέλου ανάπτυξης που βασιζόταν στο δανεισμό. Το 2008 η Ελλάδα βρέθηκε ευάλωτη και αθωράκιστη απέναντι στη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση και τελικά δεν απέφυγε τη χρεοκοπία.

Η αλλαγή συνεπώς του εν λόγω προβληματικού μοντέλου είναι προτεραιότητα της νέας περιόδου.

Πώς γεννήθηκε όμως το πρόβλημα αυτό, πως εξελίχθηκε και που βρισκόμαστε σήμερα;

Η γενεαλογία του σύγχρονου αναπτυξιακού προβλήματος

1. Ο νέος παγκόσμιος καταμερισμός

Μετά την κατάρρευση των συνθηκών του Breton Woods, στις αρχές της δεκαετίας του 1970, και τη βαθμιαία απελευθέρωση του διεθνούς εμπορίου διαμορφώνεται ένας νέος διεθνής καταμερισμός εργασίας και κεφαλαίων στον οποίο το τεχνολογικό προβάδισμα και η γνώση αποτελούν το κύριο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Τα εθνικά κράτη δεν αποτελούν πλέον τα όρια ανάπτυξης των επιχειρήσεων. Με πρωταγωνιστές τις πολυεθνικές επιχειρήσεις η παραγωγή ανακατανέμεται διεθνώς. Ο νεοφιλελευθερισμός υιοθετείται για να άρει τα εμπόδια και να διευκολύνει παντοιοτρόπως το νέο καθεστώς συσσώρευσης σε παγκόσμια κλίμακα. Όταν λοιπόν στην Ελλάδα, μαζί με τη δικτατορία, αρχίζει να καταρρέει και το μεταπολεμικό μοντέλο ανάπτυξης, η μεγάλη παγκόσμια αναδιάρθρωση και ανακατανομή παραγωγικών δραστηριοτήτων είναι σε πλήρη εξέλιξη. Η Ελλάδα έπρεπε να συγκροτήσει τη νέα παραγωγική της ταυτότητα, να βρει το δικό της δρόμο μέσα στο νέο παγκοσμιοποιημένο κόσμο και να διαμορφώσει ένα βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο που θα ανταποκρινόταν στις ανάγκες της κοινωνίας αλλά και στις απαιτήσεις του ευρωπαϊκού πλαισίου στο οποίο είχε επιλέξει να ενταχθεί. Αυτό απαιτούσε κρατικό σχέδιο και καινοτόμες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Δεν υπήρξε ούτε το ένα ούτε το άλλο. Η Ελλάδα όχι μόνο δεν κατάφερε να βρει τη δική της θέση στο νέο καταμερισμό εργασίας αλλά υφίστατο παθητικά τις συνέπειες. Η οικονομία στράφηκε σε δραστηριότητες χαμηλής τεχνολογίας και σχετικά εύκολου κέρδους, όπως τουρισμός, εμπόριο, real estate, ορισμένες μεταποιητικές δραστηριότητες.

2. Η παγίδευση

Η Ελλάδα εντάσσεται το 2000 στις χώρες υψηλού εισοδήματος, όμως παραμένει παγιδευμένη σε προβλήματα χωρών μέσου εισοδήματος. Η παραγωγική βάση φθίνει και υποβαθμίζεται σε σχέση με τις διεθνείς απαιτήσεις. Χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο και αναπτυξιακή στρατηγική η ελληνική οικονομία ακολούθησε μια πορεία έντονης αποβιομηχάνισης και τριτογενοποίησης. Η μεταποίηση, η οποία το 1973 αντιπροσώπευε το 18% της ελληνικής οικονομίας, το 1999 είχε περιοριστεί στο 10%. Με ταχείς ρυθμούς υποχώρησε και ο πρωτογενής τομέας, καθώς από 15% της ελληνικής οικονομίας το 1973 μειώθηκε στο 7% το 1999. Αντίθετα το μερίδιο του τουρισμού, του εμπορίου, του χρηματοπιστωτικού τομέα, του real estate και άλλων υπηρεσιών αυξήθηκε από 55% το 1973 στο 72% το 1999. Η Ελλάδα είχε παγιδευτεί σε ένα μη βιώσιμο μοντέλο υπηρεσιών και κατανάλωσης που ήταν εξαρτημένο από εξωτερική χρηματοδότηση. Η κοινωνική συμμαχία και η δικομματική πολιτική συναίνεση που χτίστηκε γύρω από αυτό, τυφλωμένη από τα άμεσα οφέλη και την πλαστή ευμάρεια που δημιουργούσε για τμήματα της κοινωνίας, στηρίζει και στηρίζεται από το υφιστάμενο μοντέλο, ενώ σημαντικοί διαθέσιμοι πόροι χρηματοδοτούν την αναπαραγωγή του αντί της στροφής σε πιο παραγωγικές και εξωστρεφείς δραστηριότητες.

3. Η παγίδευση ως κανονικότητα

Η ευκαιρία για αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου χάθηκε με την ένταξη στην ευρωζώνη. Η ανάγκη παραγωγικής ανασυγκρότησης είχε αναγνωριστεί. Τα ερωτήματα είχαν τεθεί: «πως θα καλύπτεται το έλλειμμα του ισοζυγίου μετά την ένταξη στο ευρώ; πως η Ελλάδα θα θωρακιστεί έναντι ασύμμετρων σοκ»; Σχετικές ερωτήσεις είχα καταθέσει και ο ίδιος, τότε, στη Βουλή. Όμως αντί να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα, «αποσύρθηκαν» από το δημόσιο διάλογο καθώς ακόμη και η συζήτηση τους θεωρήθηκε «αναχρονιστική». Η αποβιομηχάνιση όπως και η συρρίκνωση του πρωτογενή τομέα χαρακτηριζόταν πλέον ως «εκσυγχρονισμός», όπως βέβαια και οι ιδιωτικοποιήσεις καθώς και όλη η συνταγή της νεοφιλελεύθερης «Συναίνεσης της Ουάσιγκτον». Ήταν, λεγόταν τότε, οι «σύγχρονες τάσεις» προς τις οποίες έπρεπε ως κοινωνία να προσαρμοστούμε και όχι να αντισταθούμε. Το φαινόμενο δεν ήταν μόνο ελληνικό. Εντασσόταν σε μια γενικότερη τάση «σύγκλισης» προς ένα ευρωπαϊκό μοντέλο, στο οποίο ο Βορράς παράγει και ο Νότος καταναλώνει με δανεικά. Οι κυβερνήσεις που ακολούθησαν και οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν διάβρωσαν περαιτέρω τη βιωσιμότητα τόσο του παραγωγικού συστήματος όσο και των δημοσίων οικονομικών. Δεν αναγνώρισαν καν το πρόβλημα, δεν εισήγαγαν καμιά θωράκιση, δεν διαπραγματεύτηκαν καμιά λύση. Η κατάληξη είναι γνωστή. Δεν ήταν όμως και αναπόφευκτη.

4. Ο νέος κύκλος

Με τον τερματισμό των μνημονίων, η Ελλάδα μπήκε σε ένα νέο οικονομικό κύκλο που χαρακτηρίζεται από μεγάλες επιβαρύνσεις: μεγάλο δημόσιο χρέος, οξύ δημογραφικό πρόβλημα, διευρυμένες ανισότητες, μη βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο. Ενώ όλες οι χώρες που εφάρμοσαν μνημόνια έχουν επιστρέψει στα προ της κρίσης επίπεδα, στην Ελλάδα η υστέρηση τείνει να μονιμοποιηθεί. Η απόκλιση από τα μέσα ευρωπαϊκά επίπεδα, είναι αγεφύρωτη καθώς σύμφωνα με οικονομετρικές προβλέψεις, η σύγκλιση, με τους σημερινούς ρυθμούς, θα επιτευχθεί μετά το …2050! Για να ανακτήσουμε το χαμένο έδαφος, αλλά και για να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που προσφέρει η εποχή μας, χρειαζόμαστε ένα ποιοτικό άλμα σε όλους τους τομείς. Διαφορετικά ο κίνδυνος μιας νέας χρεοκοπίας και μονιμοποίησης της υστέρησης θα είναι διαρκώς παρών.

Ποιους στόχους πρέπει να κατακτήσουμε την νέα περίοδο;

Στα χρόνια της μεταπολιτευσης, όπως και αν ορισθεί, λύθηκαν πολλά προβλήματα. Έγιναν θετικά βήματα σε πολλούς τομείς. Όμως η χρεοκοπία έδειξε τα όρια της πολιτικής οικονομίας στην οποία στηρίχθηκε. Είναι αναγκαίο ένα νέο παράδειγμα, ένας άλλος τρόπος συζήτησης των προβλημάτων, σχεδιασμού της πολιτικής, λειτουργίας της δημοκρατίας, κοινωνικού ελέγχου της πολιτικής εξουσίας και των ανεξέλεγκτων συμφερόντων.

Ένα πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι η αναγνώριση των προβλημάτων και ο δημόσιος διάλογος για την αντιμετώπιση τους. Τα μνημόνια δεν ήταν αναπόφευκτα. Μπορούσαν να είχαν αποτραπεί. Όμως δεν υπήρξε έγκαιρη και υπεύθυνη αναγνώριση του προβλήματος, ούτε επιχειρήθηκε ποτέ μια σοβαρή διαπραγμάτευση για την αποτροπή τους. Η ελληνική χρεοκοπία, εκτός των άλλων, αντιπροσωπεύει το κόστος της χρόνιας συγκάλυψης του προβλήματος όσο και της μη διαπραγμάτευσης με τις ευρωπαϊκές αρχές για μια αμοιβαία επωφελή λύση. Κι αυτό πρέπει να λειτουργήσει ως μάθημα για το μέλλον

Κεντρικός στόχος και διαρκής μέριμνα πρέπει να είναι η δημιουργία των κοινωνικών και πολιτικών προϋποθέσεων για το ποιοτικό άλμα που χρειαζόμαστε, για την αποπαγίδευση της κοινωνίας από μη βιώσιμες καταστάσεις και κινδύνους για νέα ορατά αδιέξοδα. Κορυφαία πολιτική προϋπόθεση είναι η δημιουργία μιας μεγάλης προοδευτικής κοινωνικής και πολιτικής συμμαχίας για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου σε συνδυασμό με τη δίκαιη πράσινη μετάβαση και το ψηφιακό μετασχηματισμό.

Κεντρική διαχωριστική γραμμή και κριτήριο για την ανασύνθεση του πολιτικού συστήματος, και ειδικότερα του αριστερού και προοδευτικού χώρου, είναι η αναγνώριση της ανάγκης και η δέσμευση για αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου και των όρων της αναδιανομής του παραγόμενου και συσσωρευμένου πλούτου, με στόχο την αναβάθμιση της εργασίας, την προστασία του περιβάλλοντος, την αντιστροφή του Brain Drain, τη βιωσιμότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη.

Η βούληση για αλλαγή πρέπει να εκφράζεται με ένα συνεκτικό πρόγραμμα συγκεκριμένων αλλαγών και μετασχηματισμών σε όλους τους τομείς. Δεν είναι σωστό ότι η «πολλή δημοκρατία» στάθηκε εμπόδιο στο να γίνουν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Εμπόδιο ήταν το περιεχόμενο, οι στόχοι και η αυταρχική επιβολή, των κατ’ όνομα μεταρρυθμίσεων, καθώς οι περισσότερες ήταν «απορρυθμίσεις» που στόχο είχαν να πέσουν τα βάρη στις λαϊκές τάξεις και να παραταθεί η ζωή του κυρίαρχου συστήματος συμφερόντων. Χρειαζόμαστε πραγματικές μεταρρυθμίσεις που να λύνουν προβλήματα των πολιτών, να θωρακίζουν την οικονομία και να μειώνουν τις ανισότητες. Πρέπει, λοιπόν, να αλλάξει το κοινωνικό βέλος των μεταρρυθμίσεων και να αναζωογονηθεί η Δημοκρατία. Όταν οι πολίτες είναι ελεύθεροι να ψηφίζουν αλλά η βούληση τους δεν εισακούγεται, η πολιτική είναι σε κρίση, οι πολίτες ωθούνται στην αποχή, και η δημοκρατία χάνει τη δύναμη να αντιμετωπίζει τους εχθρούς της.

* Άρθρο του Γιάννη Δραγασάκη στο Περιοδικό της Βουλής των Ελλήνων «Επί του… περιστυλίου»

Επιστολή ευρωβουλευτών του ΠΑΣΟΚ στην ΕΕ για τις τουρκικές προκλήσεις

     Στην επιστολή τους, οι τρεις Ευρωβουλευτές του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής,  Γ. Μανιάτης, Ν. Παπανδρέου και Σ. Αρναούτογλου, ζητούν επίσης από τον Ύπατο Εκπρόσωπο να λειτουργήσει στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του για την τήρηση εκ μέρους της Τουρκίας του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας

Με επιστολή τους στον Ύπατο Εκπρόσωπο Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας της Ε.Ε., κ. Ζοζέπ Μπορέλ, οι Ευρωβουλευτές του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής κ.κ. Γ. Μανιάτης, Ν. Παπανδρέου και Σ. Αρναούτογλου, ζητούν την παρέμβαση της ΕΕ για την προστασία των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Παράλληλα, ζητούν την υλοποίηση ενός κορυφαίου ευρωπαϊκού προγράμματος ενεργειακής ασφάλειας της Ε.Ε., όπως είναι το ηλεκτρικό καλώδιο Ισραήλ - Κύπρος - Κρήτη - Αττική (Great Sea Interconnector).

Στην επιστολή τους, οι τρεις Ευρωβουλευτές του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής ζητούν επίσης από τον Ύπατο Εκπρόσωπο να λειτουργήσει στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του για την τήρηση εκ μέρους της Τουρκίας του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας (UNCLOS), υπενθυμίζουν την καταδίκη του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ενώ παράλληλα υπενθυμίζουν ότι αυτό το ενεργειακό έργο έχει ενταχθεί ήδη από το 2013 στον κατάλογο των ευρωπαϊκών έργων ενεργειακής προτεραιότητας και έχει διασφαλισθεί χρηματοδότηση άνω των 600 εκατομμυρίων ευρώ.

Το πλήρες κείμενο της επιστολής

«Αξιότιμε Ύπατε Εκπρόσωπε

Αγαπητέ Αντιπρόεδρε J. Borrell,

Σας γράφουμε για να θέσουμε υπόψη σας τις συνεχιζόμενες προκλητικές ενέργειες στις οποίες προβαίνει η Τουρκία, οι οποίες έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην περιφερειακή σταθερότητα και απειλούν άμεσα τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.

Η Τουρκία έχει αναπτύξει τουλάχιστον πέντε πολεμικά πλοία μεταξύ Κάσου και Καρπάθου στα όρια των Ελληνικών χωρικών υδάτων. Στην περιοχή αυτή επιχειρεί το υπό ιταλική σημαία πλοίο «Ievoli Relume», το οποίο διεξάγει έρευνες για το επικείμενο έργο ηλεκτρικού καλωδίου «Great Sea Interconnector», που θα συνδέει την Κρήτη με την Κύπρο. Σημειώνεται ότι το έργο αυτό περιλαμβάνεται στον κατάλογο των Έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (PCIs) από το 2013, έχοντας εξασφαλίσει περισσότερα από 600 εκατομμύρια ευρώ σε κονδύλια της ΕΕ, καθώς βελτιώνει σημαντικά την ενεργειακή ασφάλεια όλης της Ανατολικής Μεσογείου. Το «Ievoli Relume» λειτουργεί βάσει NAVTEX που έχει εκδοθεί από την Υδρογραφική Υπηρεσία Ηρακλείου για την εγκατάσταση υποβρύχιων καλωδίων, καλύπτοντας μια περιοχή από το μέσο της Κρήτης και της Κάσου μέχρι τα νότια της Καρπάθου.

Όλες οι δραστηριότητές του διεξάγονται κυρίως εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων και στο σύνολό τους εντός της ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, όπως αυτή έχει συμφωνηθεί μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου με την Συμφωνία του 2020.Η απόφαση της Τουρκίας να αναπτύξει σημαντικά στρατιωτικά μέσα, συμπεριλαμβανομένων δύο φρεγατών, μιας κορβέτας και δύο πυραυλακάτων, έχει αυξήσει την ένταση και στόχο έχει τη διακοπή των δραστηριοτήτων του ιταλικού σκάφους. Επιπλέον, τουρκικά αεροσκάφη και μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν παραβιάσει τον ελληνικό εναέριο χώρο και την Περιοχή Πληροφοριών Πτήσης (FIR) Αθηνών σε τέσσερις περιπτώσεις, οι οποίες συνδέονται με τις προαναφερθείσες προκλητικές ενέργειες. Το περιστατικό αυτό έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενες εντάσεις που προκάλεσε η Τουρκία σχετικά με την εγκατάσταση υποβρύχιων καλωδίων από το πλοίο «Teliri».

Οι ενέργειες της Τουρκίας φαίνεται να αποτελούν προσπάθεια επιβολής του παράνομου και αντίθετου προς την UNCLOS Μνημονίου Κατανόησης Τουρκίας-Λιβύης, προβάλλοντας αβάσιμες αξιώσεις επί περιοχών της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Το εν λόγω Μνημόνιο, όπως έχει σημειώσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2019 στα Συμπεράσματά του, παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να επιφέρει καμία νομική συνέπεια για τρίτα κράτη. Υπό αυτές τις συνθήκες, η Ελληνική Αντιπροσωπεία της Ομάδας S&D στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σας προτρέπει ως Ύπατο Εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας και Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εκφράσετε τη σθεναρή υποστήριξή σας προς την Ελλάδα, να επικρίνετε τις ενέργειες της Τουρκίας και να προστατεύσετε την κυριαρχία ενός κράτους μέλους. Μια τέτοια υποστήριξη θα στείλει ένα σαφές μήνυμα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει το διεθνές δίκαιο και στέκεται στο πλευρό των κρατών μελών της όταν αυτά απειλούνται από αυταρχικές και αναθεωρητικές δυνάμεις.

Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας σε αυτό το επείγον ζήτημα.

Ειλικρινά,

1. Γιάννης Μανιάτης, Επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας και Αντιπρόεδρος της Ομάδας S&D για τις Εξωτερικές Υποθέσεις, την Ασφάλεια και την ‘Αμυνα και την Διεθνή Ενεργειακή Ασφάλεια και Συνεργασία
2. Νίκος Παπανδρέου, Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
3. Σάκης Αρναούτογλου, Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου»

Αλέξης Τσίπρας / Μισός αιώνας Μεταπολίτευση – Επιτεύγματα και χαμένες ευκαιρίες

     Άρθρο του πρώην Πρωθυπουργού και πρώην προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο του Ινστιτούτου Αλέξη Τσίπρα την 23 Ιουλίου 2024

Μια ψύχραιμη και σφαιρκή αποτίμηση των 50 χρόνων που πέρασαν από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, τη Μεταπολίτευση, επιχειρεί ο πρώην πρωθυπουργός και πρώην αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας με εκτενές άρθρο-παρέμβαση, μία μέρα πριν την ιστορική επέτειο.

Στο άρθρο του με τίτλο «Μισός Αιώνας Μεταπολίτευση – Επιτεύγματα και Χαμένες Ευκαιρίες», που ανάρτησε στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Αλέξης Τσίπρας ξεκαθαρίζει ότι η ανασκόπηση των σημαντικότερων σταθμών της σύγχρονης ιστορίας μας δεν είναι μια απλή παρελθοντολογία, αλλά μια «αναδρομή στο μέλλον». Επίσης κάνει σαφές ότι η οπτική του, σε μια τέτοια αναδρομή δεν είναι ουδέτερη, αλλά διέπεται, θέλοντας και μη, από μια συγκεκριμένη πολιτική και ιδεολογική γωνία.

Ακολουθεί το άρθρο του Αλέξη Τσίπρα 

Μισός αιώνας από τη Μεταπολίτευση, είναι χρόνος ικανός για μια σοβαρή αποτίμηση. Με τη σημείωση εκ των προτέρων, ότι η αναδρομή στο παρελθόν και πολύ περισσότερο η «αναδρομή στο μέλλον», φωτίζονται, συνειδητά ή μη, από συγκεκριμένη πολιτική και ιδεολογική γωνία.

Αναμφίβολα, η Μεταπολίτευση αποτέλεσε μια καθοριστική τομή, στη σύγχρονη ιστορία του τόπου μας. Και σήμερα που κλείνουμε μισό αιώνα, χρόνο ικανό για συμπεράσματα, είναι νομίζω μια καλή αφορμή για συλλογικό προβληματισμό, κριτική και αυτοκριτική, αναδρομή σε όσα πετύχαμε, στα λάθη αλλά και στις ευκαιρίες που χάσαμε.

Το πιο μεγάλο επίτευγμα της Μεταπολίτευσης, είναι κάτι που συνήθως όταν το έχουμε το υποτιμούμε. Το ότι οδήγησε σε μια μακρά περίοδο σταθερότητας, πολιτικής ομαλότητας, ειρηνικής εναλλαγής στην πολιτική εξουσία με την ψήφο του λαού, που ποτέ άλλοτε δεν έζησε η πατρίδα μας από την ίδρυση του ελληνικού κράτους.

Η νομιμοποίηση της πολιτικής δράσης των ηττημένων του εμφυλίου, η κατάργηση των πιστοποιητικών κοινωνικών φρονημάτων και των κάθε είδους διακρίσεων, οι ελεύθερες εκλογές, η κατάργηση του θρόνου, άνοιξαν το δρόμο στην ικανοποίηση του προδικτατορικού λαϊκού αιτήματος για γνήσιο κοινοβουλευτισμό, χωρίς απροσχημάτιστα αντιδημοκρατικές επεμβάσεις. Έστω όχι απόλυτα, αφού προφανώς οι εξωτερικές παρεμβάσεις, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, δεν έλειψαν και είναι ένα ζήτημα αν στο σημερινό κόσμο θα μπορούσαν να λείψουν σε μια χώρα, που όπως η Ελλάδα διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην γεωπολιτικά εύθραυστη περιοχή μας. Ωστόσο, μπήκε οριστικά τέλος -κι αυτό δεν είναι καθόλου λίγο- στην εξωθεσμική ωμότητα του μετεμφυλιακού συστήματος εξουσίας και των ανακτόρων, που οδήγησε για δεκαετίες σε πολιτικά και ανθρώπινα δράματα.

Και αυτό οφείλουμε να το επισημάνουμε, γιατί αυτή η εξέλιξη δεν ήταν αυτονόητη, ούτε επιφανειακή, αν και είχε στοιχεία συμβιβασμού που δεν ικανοποίησαν τις πιο ριζοσπαστικές αντιδικτατορικές δυνάμεις. Αξίζει όμως η σύγκριση με την αντίστοιχη στιγμή μετάβασης στη Χιλή, όπου η πολιτική αλλαγή έγινε υπό την αιγίδα του δικτατορικού καθεστώτος, χωρίς το στοιχείο της κάθαρσης, με αποτέλεσμα να παραμείνει για πάρα πολλά χρόνια ατελής. Και ο βασικός λόγος, που στην Ελλάδα είχαμε μια μετάβαση ρήξης με το παλιό καθεστώς, είναι το γεγονός ότι η μεταπολίτευση θεμελιώθηκε επάνω στα καταστατικά τραύματα της τραγωδίας της Κύπρου, αλλά και της εξέγερσης και σφαγής του Πολυτεχνείου.

Χωρίς να παραγνωρίζουμε διόλου τον κρίσιμο ρόλο πολιτικών προσώπων και ιδιαίτερα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, δηλαδή την αποφασιστική και ευέλικτη πολιτική διαχείριση εκ μέρους τους, που από τα πάνω επέβαλαν μια ουσιαστική πολιτική και πολιτειακή μετάβαση, δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να υποτιμούμε το ρόλο του λαϊκού παράγοντα. Το κλίμα της περιόδου, είναι απολύτως βέβαιο ότι διαμορφώθηκε τόσο από το Πολυτεχνείο, όσο και από την τραγωδία της Κύπρου. Και ήταν ένα κλίμα τόσο εκρηκτικό, που οποιαδήποτε προσπάθεια μετάβασης χωρίς τομές με το δικτατορικό καθεστώς, αλλά και με το μετεμφυλιακό καθεστώς που οδήγησε στη δικτατορία, θα ήταν καταδικασμένη αργά ή γρήγορα να έρθει αντιμέτωπη με τη λαϊκή οργή. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, που η μεταπολίτευση έφερε μια πλημμυρίδα δημοκρατίας, συμμετοχής και ενεργοποίησης των πολιτών στα κοινά, σε όλα τα επίπεδα. Από τα πολιτικά κόμματα και τις διαδηλώσεις, μέχρι τα συνδικάτα και την πολιτισμική δημιουργία. Το σύνθημα Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία, νομίζω αποδίδει εύστοχα αυτό ακριβώς το κλίμα, που για χρόνια επηρέαζε τις πολιτικές αποφάσεις και εξελίξεις.

Από την άποψη αυτή, είναι αληθές ότι η μεταπολίτευση είχε τη σφραγίδα των ιδεών της ευρύτερης Αριστεράς. Και το ωστικό κύμα τους ήταν αυτό ακριβώς που οδήγησε στο δεύτερο μεγάλο σταθμό, μετά το 1974: Στο 1981.

1981, η μεγάλη αλλαγή

ο 1981 ολοκληρώθηκε το μετέωρο βήμα της μεταπολίτευσης. Οι ηττημένοι του εμφυλίου και μεγάλα τμήματα του πληθυσμού που παρέμεναν αποκλεισμένα από τη πολιτική ζωή, έγιναν ορατά και απέκτησαν δικαιώματα. Αναγνωρίσθηκε η Εθνική Αντίσταση. Θεσμοθετήθηκαν συνδικαλιστικές ελευθερίες. Ανασυγκροτήθηκε το κοινωνικό κράτος. Ιδρύθηκε το ΕΣΥ. Εκσυγχρονίστηκε το οικογενειακό δίκαιο. Καταργήθηκε η έδρα στα πανεπιστήμια. Ενισχύθηκε η δημόσια Παιδεία.

Με την πολιτική αλλαγή του 81, η χώρα είχε μπροστά της μια μεγάλη ευκαιρία, όχι μόνο να αφήσει οριστικά πίσω της το σκοτεινό εμφυλιοπολεμικό παρελθόν, αλλά και να κάνει βήματα στη προοπτική ενός στέρεου και βιώσιμου εκσυγχρονισμού. Ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε την πολιτική ευφυία και την αδιαμφισβήτητη ικανότητα, να εκφράσει το μεγάλο λαϊκό κύμα της αλλαγής, αλλά και την τύχη, να κυβερνά τα πρώτα χρόνια ουσιαστικά δίχως αντίπαλο, και σε μια περίοδο θετικού οικονομικού κύκλου για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Γεγονός που του έδινε τη δυνατότητα να συνδυάσει μεγάλες θεσμικές τομές, με σημαντικές πρωτοβουλίες στήριξης της κοινωνικής πλειοψηφίας και αναδιανομής προς όφελος της μεσαίας τάξης και των λαϊκών στρωμάτων.

Και κατάφερε πράγματι μεγάλες θεσμικές τομές. Ενίσχυσε το εισόδημα της μεσαίας τάξης και των – όπως ο ίδιος τους χαρακτήρισε- μη προνομιούχων Ελλήνων. Ενέταξε στην οικονομία και το πολιτικό γίγνεσθαι μεγάλο μέρος Ελλήνων, που ήταν αποκομμένοι, λόγω είτε της ταξικής, είτε της πολιτικής τους καταγωγής. Έδωσε νέα υπόσταση, έκταση και βάθος στο κοινωνικό κράτος. Αλλά αυτό που δεν επιχείρησε και δεν κατάφερε, ήταν να θέσει τις βάσεις για την αλλαγή του παραγωγικού υποδείγματος.

Η χώρα συνέχισε στην πεπατημένη της δεκαετίας του εξήντα, που αργά ή γρήγορα άρχισε να εξαντλείται. Με ατμομηχανή της ανάπτυξής της, την αντιπαροχή και τις κατασκευές. Και με έναν πρωτογενή τομέα, που μετά την ένταξη στην Ε.Ε, άρχισε να εθίζεται στη λογική των αποσυνδεμένων από την παραγωγή ευρωπαϊκών επιδοτήσεων, που ευνόησαν τελικά την παραοικονομία και την καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων, αντί να επενδυθούν στην παραγωγική ανασυγκρότηση και ανανέωση της χώρας.

Παρόλα αυτά όμως, όσα συνέβησαν τη δεκαετία του 80 είχαν θετικό πρόσημο, έστω με αστερίσκους. Όσα ακολούθησαν από το 90 και μετά, ήταν αυτά που έθεσαν σε διακινδύνευση τη μεταπολιτευτική συνθήκη της κοινωνικής σταθερότητας. Άνοιξαν το δρόμο σε μια οδυνηρή χρεοκοπία και για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο, στο γενικευμένο αίσθημα ότι οι επόμενες γενιές θα ζήσουν χειρότερα από τις προηγούμενες. Ενώ εξέθρεψαν την πολιτική και θεσμική αναξιοπιστία, που αποτελεί χαρακτηριστικό της χώρας και της δημοκρατίας μας μέχρι σήμερα.

Οικονομία, η μεγάλη χαμένη ευκαιρία

Σήμερα, πενήντα χρόνια μετά, μπορούμε χωρίς καμιά αμφιβολία να πούμε, ότι το πιο προβληματικό πεδίο του απολογισμού της μεταπολίτευσης, με βαρύτατες κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις, είναι αυτό της οικονομίας. Αν κάνουμε μια απλή αναδρομή στα μεγέθη της οικονομικής μας ανάπτυξης, θα δούμε ότι ο μέσος ετήσιος ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης των 50 αυτών χρόνων, δεν ξεπέρασε το 1,3%. Αδύναμος, απογοητευτικός και αθροιστικά πολύ χαμηλότερος από το μεταπολεμικό ρυθμό. Γεγονός που αποδεικνύει, ότι το μεταπολεμικό υπόδειγμα ανάπτυξης εξαντλήθηκε χωρίς να αντικατασταθεί από ένα νέο και βιώσιμο.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η χώρα να μείνει πίσω από μια σειρά ευρωπαϊκές χώρες, που την αντίστοιχη περίοδο αξιοποίησαν καλύτερα τις ευκαιρίες ανάπτυξης και ευημερίας που τους δόθηκαν. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός, ότι το 1974 το κατά κεφαλήν εισόδημα της Ελλάδας ήταν υψηλότερο, από αυτό της Ισπανίας, της Πορτογαλίας ακόμα και της Ιρλανδίας. Πολύ πριν την κρίση που οδήγησε στην επιτροπεία και τα μνημόνια, ήταν ήδη χαμηλότερο από αυτά της Ισπανίας και της Ιρλανδίας. Σήμερα είναι κατώτερο όχι μόνο από της Πορτογαλίας, αλλά το κατώτερο στην ευρωζώνη. Και ανταγωνιζόμαστε μόνο με χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ.

Ταυτόχρονα, οι χρόνιες παθογένειες του πελατειακού κράτους, της εκτεταμένης διαφθοράς, των αδύναμων θεσμών διογκώθηκαν, και αποτέλεσαν τις κύριες αιτίες για τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση σε ευρωπαϊκό έδαφος μετά τον πόλεμο. Με αποτέλεσμα σήμερα η χώρα μας να έχει τη μοναδική οικονομία της Ευρώπης, της οποίας οι πολίτες έχουν χάσει τόσο μεγάλο μέρος της αγοραστικής τους δύναμης από τις αρχές του 21ου αιώνα.

Με την έννοια αυτή, η μεταπολίτευση μπορεί να αντιμετωπιστεί και ως μία μεγάλη χαμένη ευκαιρία. Μπήκαμε στην Ευρώπη, αλλά δε γίναμε Ευρώπη. Η πραγματική σύγκλιση δεν ήρθε ποτέ.

Ποιος ευθύνεται για τη χρεοκοπία;

Πολλοί είπαν ότι οδηγηθήκαμε στη μεγάλη κρίση και τη χρεοκοπία το 2009, εξαιτίας της αποτυχίας της μεταπολίτευσης, των αξιών και της κουλτούρας της.

Θέλησαν να μεταβιβάσουν την ευθύνη από το πολιτικό σύστημα και τις κυβερνήσεις του, στους πολίτες που έμαθαν να διεκδικούν μια καλύτερη ζωή και να έχουν υψηλότερες προσδοκίες. Ήθελαν, είπαν, να ζουν πάνω από τις δυνατότητές τους. Άρα, αν υπάρχει ευθύνη, αυτή είναι συλλογική, γιατί «μαζί τα φάγαμε».

Πρόκειται για μια σκόπιμη και άτεχνη απόπειρα μετάθεσης ευθυνών από το πολιτικό προσωπικό και τα κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα και την οδήγησαν στη χρεοκοπία, στους πολίτες που ψήφισαν και στήριξαν αυτό το πολιτικό προσωπικό κι αυτά τα κόμματα. Οι λαοί έχουν αναμφίβολα ευθύνη για τις επιλογές τους, αλλά τις επιλογές που κάθε φορά «μπαίνουν στο τραπέζι» τις διαμορφώνουν οι πολιτικές δυνάμεις και κυρίως αυτές που βρίσκονται σε θέσεις κυβερνητικής ευθύνης.

Η αλήθεια, λοιπόν, δεν είναι ότι οι αξίες της Μεταπολίτευσης οδήγησαν στη χρεοκοπία. Το αντίθετο: Στη χρεοκοπία οδηγηθήκαμε εξαιτίας της σταδιακής εγκατάλειψης των αξιών της Μεταπολίτευσης. Οι αιτίες της κρίσης έγκεινται στο γεγονός ότι, με ευθύνη κυρίως των δύο κομμάτων που κυβέρνησαν τη χώρα τα 45 από τα 50 αυτά χρόνια και καθ’ όλη τη διάρκεια πριν τη κρίση, οικοδομήθηκε ένα κράτος πελατειακό, πλαδαρό, σε μεγάλο βαθμό διεφθαρμένο και κυρίως αναποτελεσματικό.

Και δεν προδόθηκαν μόνο οι αξίες της Μεταπολίτευσης. Τα δύο κόμματα του μεγάλου και εξόχως ανταγωνιστικού, μέχρι το 2009, δικομματισμού εγκατέλειψαν στην πορεία ακόμη και τις δικές τους ιδεολογικές και πολιτικές αρχές. Έπαψαν να είναι κόμματα με συνεκτική ιδεολογία και σαφείς διαφορές. Στο όνομα του ανταγωνισμού τους για την εξουσία, ήταν σε θέση να υποσχεθούν και να κάνουν οτιδήποτε μπορούσε να προσελκύσει ψηφοφόρους. Το αποτέλεσμα ήταν να αλλοιωθεί η φυσιογνωμία τους και να αποτελέσουν στην ουσία τα δύο πρόσωπα της ίδιας πολιτικής αντίληψης και πρακτικής.

Από το 1990 και μετά, πρώτο το ΠΑΣΟΚ μετατοπίστηκε σταδιακά από τον πυρήνα του σοσιαλδημοκρατικού του αφηγήματος. Αν η καρδιά του σοσιαλδημοκρατικού αφηγήματος βρίσκεται στο περίφημο πρόγραμμα της Ερφούρτης, του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, που έθεσε ως στόχο ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος πρόνοιας για την εργατική τάξη, με πόρους από την αναδιανομή του εισοδήματος που ένα προοδευτικό φορολογικό σύστημα με αποκλειστικά άμεσους φόρους θα διασφαλίζει, τότε σίγουρα δεν αποτελεί υπερβολή η παραπάνω παραδοχή. Καθώς η χώρα ακόμη και τα χρόνια της επίπλαστης ευημερίας, των μεγαλεπήβολων στόχων, της Ολυμπιάδας και της χρηματιστηριακής ευφορίας, είχε μια οικονομία που στηριζόταν σε πήλινα πόδια, αφού είχε από καιρό πάψει να παράγει αλλά και να εξασφαλίζει επαρκή δημόσια έσοδα.

Από την άλλη και η ΝΔ μετατοπίστηκε αισθητά από την παραδοσιακή συντηρητική της ταυτότητα, που είχε ως χαρακτηριστικό τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση. Αυτό γίνεται φανερό αν αναλογιστούμε ότι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε διακριθεί από την επιμονή του στη διατήρηση δημοσιονομικών πλεονασμάτων τη περίοδο 53-63, ώστε μέσω αυτών να έχει δημοσιονομικό χώρο για δημόσιες επενδύσεις, αλλά και αργότερα την περίοδο 74-80, όταν διαχειρίστηκε με σχετική επιτυχία δυο πετρελαϊκές κρίσεις.

Η Αριστερά, την περίοδο του μεγάλου και ανταγωνιστικού δικομματισμού, δεν είχε κυβερνητικές ευθύνες. Θα ήταν άδικο να της αποδοθεί ευθύνη για το πελατειακό κράτος και τη διόγκωσή του. Για τις χιλιάδες των προσλήψεων στις ΔΕΚΟ που γίνονταν μέχρι να θεσμοθετηθεί ο ΑΣΕΠ, με κριτήριο το πράσινο ή το γαλάζιο κομματικό διαβατήριο. Ωστόσο, αν της αναλογεί μια ευθύνη, είναι ότι και αυτή στο λόγο και τις διεκδικήσεις της έδειχνε να παραγνωρίζει εντελώς τους κινδύνους των μακροοικονομικών ανισορροπιών. Και ιδιαίτερα την περίοδο πριν την κρίση φάνηκε να υιοθετεί το λανθασμένο αφήγημα της δήθεν θωρακισμένης οικονομίας.

Η οικονομία τελικά όχι μόνο δεν ήταν θωρακισμένη αλλά ήταν, όπως αποδείχθηκε, εξαιρετικά ευάλωτη. Αυτό αποτυπωνόταν ξεκάθαρα στην επιδείνωση των δίδυμων ελλειμάτων -του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και του δημοσιονομικού ισοζυγίου, από το 2004 και μετά. Οι εισαγωγές ήταν πολύ μεγαλύτερες από τις εξαγωγές. Και οι δαπάνες μεγαλύτερες από τα έσοδα. Αυτές ήταν οι δύο βασικές αιτίες που οδήγησαν στην οικονομική κρίση.

Την οικονομική κρίση όμως συνόδεψε και η κοινωνική κρίση. Η ραγδαία διεύρυνση των ανισοτήτων και η διάρρηξη του κοινωνικού συμβολαίου της μεταπολίτευσης έγινε προφανώς με εμφατικό τρόπο την περίοδο των μνημονίων. Οι πρώτες ρωγμές ωστόσο στην εξίσωση της ευημερίας, φάνηκαν πολύ νωρίτερα. Με τη σταδιακή μεταβολή του ρόλου του κράτους στην οικονομία. Με τη μεταφορά στις Βρυξέλες της νομισματικής πολιτικής. Με τη σταδιακή συρρίκνωση δαπανών για την Υγεία, την Παιδεία, την κοινωνική ασφάλιση. Με τη μεταβολή της ισορροπίας ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό. Η δυναμική των αγορών και όχι το κράτος, άρχισε πια να αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα στην εξέλιξη της κοινωνικής ευημερίας. Οι θέσεις εργασίας που προσφέρονταν στους νέους άρχισαν να είναι επισφαλείς και χαμηλότερων απολαβών, σε σύγκριση με τις προηγούμενες περιόδους. Ενώ το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό γνώρισμα της Ελλάδας, η ιδιοκατοίκηση, άρχισε να σχετίζεται περισσότερο με την κληρονομιά παρά με τη δυνατότητα των νέων να αγοράσουν την πρώτη τους κατοικία. Έτσι, για πρώτη φορά, πολύ πριν τη χρεοκοπία, άρχισε να εδραιώνεται η πεποίθηση ότι σπάει η κοινωνική εξίσωση ευημερίας που χαρακτήρισε το πρώτο μισό της μεταπολίτευσης. Και κέρδιζε έδαφος η αίσθηση ότι τα νέα παιδιά θα ζήσουν χειρότερα από τους γονείς τους.

Το κρίσιμο 2015

Στη σύντομη ανασκόπηση της Μεταπολίτευσης, το 2015 έχει προφανώς ιδιαίτερη θέση, διότι αποτέλεσε μια κρίσιμη, χωρίς υπερβολή, οριακή χρονιά για τη χώρα. Ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε τη διακυβέρνηση μετά από δύο διαδοχικά και αποτυχημένα προγράμματα διάσωσης, που έδιναν προτεραιότητα στη βίαιη δημοσιονομική προσαρμογή και όχι σε αναγκαίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Με τη χώρα να έχει χάσει ως τότε, σε μόλις 4 χρόνια, το ένα τέταρτο του ΑΕΠ της. Με τα δημόσια ταμεία χωρίς αποθέματα όχι μόνο για να αποπληρωθούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των τόκων και των χρεολυσίων, αλλά ούτε καν οι συντάξεις. Με σοβαρά συμπτώματα ανθρωπιστικής κρίσης σε σημαντικό μέρος του πληθυσμού. Και με την πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας εξαντλημένη από τη λιτότητα και εξαγριωμένη με το πολιτικό σύστημα.

«Δαμόκλειος σπάθη» πάνω από τη χώρα το 2015 δεν ήταν μόνο η πιθανότητα εξόδου της από την ευρωζώνη, αλλά και η πιθανότητα πλήρους κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος και κατ’ επέκταση μια ανεξέλεγκτη χρεοκοπία με ανυπολόγιστες οικονομικές, αλλά και κοινωνικές συνέπειες.

Το πολιτικό σύστημα και τα δύο μέχρι τότε κυβερνητικά κόμματα, που είχαν και την κύρια ευθύνη για τους χειρισμούς που οδήγησαν τη χώρα στη κρίση, την άφησαν τελικά αβοήθητη να πνιγεί από την οικονομική ασφυξία, στα χέρια όμως μιας νέας κυβέρνησης, της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Κάποιοι μάλιστα, αδιαφορώντας για τις συνέπειες στη χώρα, επένδυσαν στην οικονομική ασφυξία και στη προοπτική της χρεοκοπίας, ευελπιστώντας ότι έτσι θα κλείσει βίαια αλλά και σύντομα η «αριστερή παρένθεση.

Δεν υπάρχει βέβαια αμφιβολία, ότι σε συνθήκες ασφυκτικής πίεσης μέσα κι έξω από τη χώρα, oι «παιδικές ασθένειες» που κουβαλούσε μαζί του ο ΣΥΡΙΖΑ όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση, δεν ήταν ο καλύτερος πολιτικός σύμβουλος. Η πολλές φορές υπερβολική ρητορική, η επιλογή να μπει ο πήχης ψηλά, δίνοντας την εντύπωση μιας περίπου εύκολης λύσης στα σύνθετα προβλήματα που αντιμετώπιζε η χώρα, η εδραία τότε πεποίθηση ότι το δίκιο της Ελλάδας είναι τόσο εξόφθαλμο ώστε δεν μπορεί παρά να επικρατήσει, οδήγησαν σε κινήσεις που αποδείχτηκαν τουλάχιστον αναποτελεσματικές, και σε κάποιο βαθμό παρόξυναν την απροκάλυπτη εχθρότητα της συντηρητικής Ευρώπης για την Ελλάδα και τη νέα της κυβέρνηση. Το μάθημα από το πρώτο εξάμηνο ήταν σκληρό. Οι καλές προθέσεις και η αποφασιστικότητα από μόνες τους δεν αρκούν, οφείλουν να συνοδεύονται από το ρεαλισμό και τη σωστή εκτίμηση του συσχετισμού των δυνάμεων προκειμένου να αποδώσουν.

Το 2015, η Αριστερά μέσω του ΣΥΡΙΖΑ ήρθε για πρώτη φορά στη διακυβέρνηση της χώρας με ένα αφήγημα απελευθερωτικό, λυτρωτικό κατά κάποιο τρόπο, για την έξοδο από την κρίση, που ήταν όμως από κάποιες απόψεις απλοϊκό και έμοιαζε να υποβαθμίζει τις πραγματικές ευθύνες και αιτίες της κρίσης. Ένα αφήγημα που επέρριπτε τις ευθύνες περισσότερο στους Ευρωπαίους εταίρους και λιγότερο στις ελληνικές κυβερνήσεις.

Από την άλλη όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ, όσο και αν την πρώτη περίοδο δεν διέθετε εμπειρία στην άσκηση εξουσίας, ενώ στο εσωτερικό του υπήρχαν και δυνάμεις που ανοιχτά ζητούσαν τη ρήξη με την ΕΕ και το ευρώ ή φλέρταραν με τη ρητορική του λαϊκισμού, εν τέλει αποτέλεσε τη διέξοδο για τη διατήρηση της χώρας στα πλαίσια της δημοκρατικής κανονικότητας. Μετέτρεψε σε πολιτικό ρεύμα τη λαϊκή οργή και αγανάκτηση που διαφορετικά θα παρέμεναν «τυφλές» και το πιθανότερο είναι να είχαμε οδηγηθεί στην επέλαση ενός ακραίου κύματος αντιπολιτικής, με τη σφραγίδα του εθνικισμού και του ακροδεξιού αντιευρωπαϊσμού.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, με όλες τις υπερβολές του εκείνη την εποχή, το πλεόνασμα ενθουσιασμού και το έλλειμα ρεαλισμού, αλλά και με τη γρήγορη και βίαιη ωρίμανσή του, μετέπειτα, υπήρξε το αναγκαίο δημοκρατικό ανάχωμα στο κύμα της ακροδεξιάς και της αντιπολιτικής. Απέτρεψε μια κοινωνική και πολιτική τραγωδία με ανυπολόγιστες συνέπειες. Και στο τέλος της ημέρας, το μεγάλο κατόρθωμά του είναι η έξοδος από την κρίση με την ελληνική κοινωνία όχι μόνο όρθια αλλά και σχεδόν στο σύνολό της πια συνειδητοποιημένη ότι η πιθανότητα μιας άτακτης χρεοκοπίας δεν ήταν ένα κόλπο ή μια μπλόφα, αλλά υπαρκτό εναλλακτικό σχέδιο των πιο συντηρητικών δυνάμεων στην Ευρώπη, που για τους δικούς τους λόγους είχαν ρίξει όλο τους το πολιτικό βάρος στη περίπτωση της Ελλάδας.

Η κορύφωση της κρίσης με το δημοψήφισμα τον Ιούλη του 15 δημιούργησε μια άνευ προηγουμένου δραματοποίηση, που έδωσε όμως τη δυνατότητα σε όλες τις πλευρές να κάνουν ένα βήμα πίσω. Στην ηγεσία της ΕΕ να αναμετρηθεί με τις ηθικές και πολιτικές της ευθύνες από μια πιθανή άτακτη χρεοκοπία χώρας του ευρώ και από την -για πρώτη φορά- αμφισβήτηση στην πράξη της συνοχής της ευρωζώνης. Αυτή η κορύφωση έκανε τελικά εφικτό να αμβλυνθούν οι αντιρρήσεις σειράς χωρών και να τεθεί επιτέλους πάνω στο τραπέζι ένα πρόγραμμα με επαρκή χρηματοδότηση, αρχή μέση και τέλος. Ένα πρόγραμμα που μπορούσε να καλύψει όλες τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας, κυρίως όμως ένα πρόγραμμα με ορίζοντα την αναγκαία αναδιάρθρωση του χρέους που ήταν το κλειδί για την επάνοδο της Ελλάδας στις αγορές. Και βεβαίως ένα πρόγραμμα με μία διαφορετική λογική, με ηπιότερη δημοσιονομική προσαρμογή, που έφερνε πρώτα τις μεταρρυθμίσεις και μετά τη προσαρμογή.

Από την άλλη, και για την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν καθόλου εύκολο να αποδεχτεί πριν τη κορύφωση του δημοψηφίσματος μια πολιτική έστω και ηπιότερης δημοσιονομικής προσαρμογής. Όσο όμως δεν υπήρχε καν στο τραπέζι διάδρομος εξόδου, έστω και δύσκολος, έστω και ανηφορικός, ήταν απολύτως παράλογος ο όποιος συμβιβασμός. Γιατί θα ήταν δίχως αντίκρισμα, δίχως διέξοδο. Αυτό για πρώτη φορά άλλαξε μετά τις δραματικές εξελίξεις του Ιούλη. Με δυο λόγια, αυτό που κάποιοι ονόμασαν υποτιμητικά «κωλοτούμπα», ήταν τελικά ο δύσκολος ελιγμός που απομάκρυνε όμως το καράβι από τα βράχια ή ακριβέστερα, ήταν η σωτηρία της χώρας από την άτακτη χρεοκοπία. Και αν δεν υπήρχαν δυνάμεις στη πλευρά των δανειστών με πολιτικές εμμονές, που επιχείρησαν πολλές φορές να τορπιλίσουν τόσο την προοπτική συμφωνίας, τον Ιούλη του 15, όσο και την επιτυχή υλοποίηση του προγράμματος από το 15 μέχρι το 18, σίγουρα η έξοδος από τη κρίση θα γινόταν με πολύ λιγότερες αναταράξεις και κοινωνικές συνέπειες.

Σε κάθε περίπτωση όμως η καθαρή έξοδος από τα μνημόνια, η επιστροφή στην ανάπτυξη και η βιώσιμη ρύθμιση του χρέους, είναι η μεγάλη επιτυχία της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Μια επιτυχία που στη θέση της θα ήταν μια τραγωδία χωρίς το συμβιβασμό μετά το δημοψήφισμα. Μια επιτυχία που δεν ήταν καθόλου αυτονόητο ότι θα επιτευχθεί, αν στα τρία χρόνια που ακολούθησαν δεν υπήρχε απόλυτη στοχοπροσήλωση και υψηλό αίσθημα εθνικής ευθύνης. Αν δηλαδή η εθνική ευθύνη δεν υπερτερούσε πάντα, σε όλες τις δύσκολες αποφάσεις, από το φόβο του πολιτικού κόστους. Στάση που αποτυπώθηκε άλλωστε και στο έτερο μεγάλο επίτευγμα της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, στη Συμφωνία των Πρεσπών, με την οποία διευθετήθηκε με αμοιβαία αποδεκτό τρόπο, μια μεγάλη και χρόνια διαφορά με τους βόρειους γείτονές μας. Μια Συμφωνία που με βάση τις εξελίξεις στο Ουκρανικό είναι βέβαιο ότι απέτρεψε ισχυρότατες πιέσεις και δυσμενείς εξελίξεις για τη χώρα μας, πιθανότητα την ίδια την ένταξη των γειτόνων μας στο ΝΑΤΟ με την τότε συνταγματική τους ονομασία, δηλαδή Δημοκρατία της Μακεδονίας. Και που στις μέρες μας, μετά την επικράτηση των ακραίων εθνικιστών στη Βόρεια Μακεδονία, ακόμη και οι εν Ελλάδι επικριτές της, αναγκάζονται να υιοθετήσουν την ορθότητά της, αφού πια διαρκώς επικαλούνται την αναγκαιότητα της εφαρμογής της.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη και η μαύρη κηλίδα της δημοκρατίας

Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν κατάφερε να γευτεί τους καρπούς των προσπαθειών της. Αντίθετα, μόλις αυτοί άρχισαν να ωριμάζουν, μια άλλη κυβέρνηση τους γεύτηκε. Παρά το υψηλό ποσοστό του 32% που διατήρησε στην ήττα της το 2019, δεν αποτέλεσε εξαίρεση στον κανόνα. Όποια κυβέρνηση κερδίζει ένα δύσκολο πόλεμο, συνήθως χάνει τις εκλογές.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ήταν όχι μόνο η πρώτη μεταμνημονιακή κυβέρνηση, μετά από σχεδόν δέκα χρόνια, αλλά η πρώτη μετά την είσοδο της χώρας στην ΟΝΕ, που όχι μόνο δεν είχε καμία δημοσιονομική δέσμευση, αλλά χάρη στη ρήτρα διαφυγής από το Σύμφωνο Σταθερότητας που επέφερε η πανδημία, είχε τη δυνατότητα να δαπανήσει δίχως περιορισμούς για την αντιμετώπιση της πανδημικής κρίσης. Αλλά και να αντλήσει πόρους από το νεοσύστατο ευρωπαϊκό Ταμείο Ανθεκτικότητας και Ανάπτυξης. Αυτό της έδωσε τη δυνατότητα να δαπανήσει, σύμφωνα με τις δικές της εκτιμήσεις, πάνω από 60 δις ευρώ σε τέσσερα χρόνια. Η αντίθεση λοιπόν ανάμεσα στη κυβέρνηση της ΝΔ και αυτή του ΣΥΡΙΖΑ ήταν κάτι παραπάνω από προφανής. Η μια είχε την υποχρέωση να μαζέψει 40 δις για να βγει η χώρα από την κρίση χρέους και άλλη είχε τη δυνατότητα να μοιράσει πάνω από 60 δις σε αντίστοιχο χρονικό διάστημα.

Η οικονομία μετά την πανδημία πέρασε εκ νέου σε περίοδο ανάπτυξης και μάλιστα υψηλότερης από το μέσο όρο των χωρών της ευρωζώνης, αλλά σε συνθήκες ωστόσο πολύ υψηλού πληθωρισμού και συρρίκνωσης της αγοραστικής δύναμης και του πραγματικού μέσου μισθού. Την ίδια στιγμή οι γνωστές μακροοικονομικές ανισορροπίες που μας οδήγησαν στη κρίση, έκαναν εκ νέου την εμφάνισή τους. Πρώτον, το έλλειμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Δεύτερον, το επενδυτικό κενό, αφού οι επενδύσεις υπολείπονται εμφανώς του μέσου όρου των χωρών της ευρωζώνης, ενώ είναι μειωμένες ως ποσοστό του ΑΕΠ σχεδόν στο μισό από ότι πριν την κρίση. Ανισορροπίες που καταδεικνύουν ότι το παραγωγικό υπόδειγμα της ελληνικής οικονομίας εξακολουθεί να παρουσιάζει σημαντικές διαρθρωτικές ανεπάρκειες.

Ωστόσο ο μεγάλος ασθενής τη περίοδο της διακυβέρνησης Μητσοτάκη δεν είναι η οικονομία αλλά η θεσμική λειτουργία της Δημοκρατίας. Ασφυκτικός έλεγχος των Μέσων Ενημέρωσης με διάφορους τρόπους, από τους οποίους ο εντιμότερος η κατά το δοκούν χρηματοδότησή τους με κρατικό χρήμα και με μοναδικό κριτήριο τη στάση τους απέναντι στην κυβέρνηση. Υποβάθμιση του ρόλου και χειραγώγηση των Ανεξάρτητων Αρχών. Ανεξέλεγκτη διαφθορά. Πάρτι δισεκατομμυρίων με απευθείας αναθέσεις και κλειστούς διαγωνισμούς. Και μια Δικαιοσύνη που ατροφεί και ασθμαίνει, με τη χώρα μας να είναι τελευταία στην αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος σε όλη την Ευρωζώνη.

Σύμφωνα με έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά τη διετία 21-22 ο συνολικός προϋπολογισμός των συμβάσεων δια απευθείας ανάθεσης άγγιξε τα 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ, λίγο περισσότερο δηλαδή από το 2% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (RSF) για το 2022, σε συνολικά 180 χώρες, η χώρα που αναφέρεται διεθνώς ως η γενέτειρα της δημοκρατίας έπεσε κάθετα, μέσα σε έναν μόλις χρόνο, από την 70ή στην 107η θέση. Παρακολουθήσεις δημοσιογράφων, αδιαφανής κατανομή δημόσιου χρήματος, καταχρηστικές αγωγές SLAPP, μαρτυρίες δημοσιογράφων για τη συστηματική λογοκρισία αλλά και την αυτολογοκρισία και, φυσικά, η ανεξιχνίαστη δολοφονία του αστυνομικού ρεπόρτερ Γιώργου Καραϊβάζ, οδήγησαν τη χώρα μας σε επονείδιστη θέση.

Την ίδια στιγμή ένα πρωτοφανές σε έκταση σκάνδαλο παράνομων παρακολουθήσεων τηλεφωνικών συνδιαλέξεων με πρωταγωνιστή τον ανιψιό του πρωθυπουργού και προσωπάρχη του Μεγάρου Μαξίμου, έφερε για πρώτη φορά μετά τη μεταπολίτευση στα όριά της τη θεσμική υπόσταση της Γ’ ελληνικής Δημοκρατίας. Το μισό πολιτικό σύστημα, υπουργοί, δημοσιογράφοι, πολιτικοί αρχηγοί οικονομικοί παράγοντες και η ηγεσία των Ενόπλων δυνάμεων υπό παρακολούθηση από το επιτελείο του πρωθυπουργού.

Η χώρα μας καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για παραβιάσεις στο Κράτος Δικαίου και την ελευθερία του Τύπου. Το χειρότερο όμως είναι ότι στην Ελλάδα «δεν άνοιξε μύτη». Όλα συνεχίζονται κανονικά. Δύο χρόνια μετά, καμία ευθύνη, καμία ποινική δίωξη δεν ασκήθηκε από τη Δικαιοσύνη. Η μόνη της ισχυρή παρέμβαση ήταν αυτή απέναντι στην, από το Σύνταγμα αρμόδια, ανεξάρτητη αρχή, την ΑΔΑΕ, και τον έντιμο λειτουργό και επικεφαλής της, προκειμένου να μην ολοκληρώσει το έργο της και να μην αποκαλύψει τα πειστήρια του εγκλήματος. Καμία ένσταση δε, δεν εγέρθηκε και από τη πλειοψηφία των παρακολουθούμενων. Επιβλήθηκε η «κανονικότητα» της σιωπής και της συγκάλυψης. Με τους παρακολουθούμενους υπουργούς και οικονομικούς παράγοντες να συνεχίζουν με λιγότερη αξιοπρέπεια μεν, αλλά με το ίδιο σθένος, να υπηρετούν τη κυβέρνηση Μητσοτάκη. Η οποία στα ερωτήματα και τις ενστάσεις που διατυπώνονταν, όποτε απαντούσε αρκούνταν στην αλαζονική επισήμανση ότι το θέμα έληξε οριστικά με την ευρεία νίκη της στις εθνικές εκλογές του 23.

Οι υποκλοπές όμως παραμένουν ένα σκάνδαλο που ντροπιάζει τη χώρα διεθνώς. Ένας μεγάλος λεκές στο επίσημο φόρεμα της εορτάζουσας φέτος Δημοκρατίας μας. Γιορτάζουμε τα 50 χρόνια με αδρανοποιημένο κοινοβουλευτικό έλεγχο, ελλιπή δημοσιογραφικό έλεγχο, λυμφατική και απειλούμενη λειτουργία των Ανεξάρτητων Αρχών και Δικαιοσύνη που συχνά αναζητείται μάταια. Η τραγωδία των Τεμπών και όσα ακολούθησαν μέχρι σήμερα βεβαιώνουν με τον πιο δραματικό τρόπο του λόγου το ασφαλές. Η Δημοκρατία μας στα χέρια της κυβέρνησης Μητσοτάκη, πάσχει.

Μπορεί να μην έχουμε φτάσει ακόμη στο σημείο να την αποκαλούμε καχεκτική, όρο που χρησιμοποίησε ο Ηλίας Νικολακόπουλος για να περιγράψει την περίοδο του 50 και του 60, μπορούμε ωστόσο με βεβαιότητα να ισχυριστούμε ότι η Δημοκρατία μας πάσχει από φαινόμενα εκφυλιστικά.

Η πρωτοφανής αποχή στις πρόσφατες ευρωπαϊκές εκλογές που άγγιξε το 60%, ήρθε να επιβεβαιώσει τους παραπάνω φόβους. Οι πολίτες γυρίζουν τη πλάτη στο σύνολο του πολιτικού συστήματος. Το έλλειμα αξιοπιστίας μεταφράζεται σε έλλειμα εμπιστοσύνης και συμμετοχής. Οι προσδοκίες χαμηλότερες από ποτέ και η απογοήτευση υψηλότερη από ποτέ, σε ένα σύστημα που για πρώτη φορά στα πενήντα χρόνια έχει πάψει να ισορροπεί, καθώς ο κατακερματισμός των προοδευτικών δυνάμεων στην αντιπολίτευση αφήνει την κυβέρνηση ουσιαστικά δίχως αντιπολιτευτικό πόλο. Από την πλημμυρίδα συμμετοχής στα κοινά και στις εκλογικές διαδικασίες της αρχής της μεταπολίτευσης, την υπερπολιτικοποίηση και τον πολωμένο δικομματισμό, φτάσαμε σήμερα στην αδιαφορία, την αποχή και σε ένα ανισόρροπο σύστημα ενός κόμματος εξουσίας, δίχως ισχυρή αντιπολίτευση.

Βιώνουμε την εποχή μιας κουρασμένης και με έλλειμα ισορροπίας, μιας Πάσχουσας Δημοκρατίας. Και η υψηλή αποχή, οι χαμηλές προσδοκίες, το έλλειμα εμπιστοσύνης η απουσία θεσμικών αντίβαρων στον έλεγχο της εξουσίας, αποτελούν εν τέλει σοβαρή δημοκρατική υποχώρηση. Και αυτή η υποχώρηση εγκυμονεί ένα ακόμη πιο σοβαρό κίνδυνο για τη χώρα και για την κοινωνία μας. Το χώρο που εγκαταλείπει η Δημοκρατία να τον καταλάβει το βίαιο, αντιδραστικό, κύμα της εθνικιστικής, ρατσιστικής, ομοφοβικής, φασιστικής, άκρας Δεξιάς. Τα σημάδια είναι ήδη ορατά και η διαχείριση αυτού του κινδύνου με όρους μικροκομματικής αβλεψίας και εκμετάλλευσης από το κυρίαρχο κεντροδεξιό κόμμα της ΝΔ, αδυνατίζει περαιτέρω τις δημοκρατικές άμυνες. Η διαμόρφωση ισχυρού πόλου στα δεξιά της ΝΔ δεν «κανονικοποιεί» μόνο τον ακροδεξιό πολιτικό λόγο, αλλά οδηγεί και την ίδια τη ΝΔ να τον υιοθετεί, υπό το φόβο των εκλογικών απωλειών. Και την ίδια στιγμή η απαξίωση της πολιτικής και των πολιτικών, οι επιδείξεις βίας ακροδεξιών ταγμάτων εφόδου, ο εκτεταμένος «κανονικός ρατσισμός» και οι αγριότητες εναντίον μεταναστών, αλλά και ατόμων της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, δεν είναι καλοί οιωνοί. Η δημοκρατική πλειοψηφία, ανεξαρτήτως κομματικής ένταξης, δεν μπορεί να μη λαμβάνει υπόψη αυτόν τον κίνδυνο. Οι εξελίξεις στην Ευρώπη μας προειδοποιούν με δραματικό τρόπο. Η δημοκρατική πλειοψηφία, ανεξαρτήτως κομματικής ένταξης, τα κόμματα πρωτίστως της δημοκρατικής αντιπολίτευσης, οι κοινωνικές συλλογικότητες, θα πρέπει να εντάξουν την αντιμετώπισή του στις πρωτοβουλίες και τη δράση τους. Πριν είναι αργά.

Αντί επιλόγου

Το συμπέρασμα από τη σύντομη αυτή ανάλυση είναι ότι, 50 χρόνια μετά τη Μεταπολίτευση, η χώρα αναμφίβολα κέρδισε μια μακρά περίοδο σταθερότητας. Έχασε όμως την ευκαιρία μια βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης. Την ευκαιρία οικοδόμησης ενός βιώσιμου παραγωγικού υποδείγματος. Και σήμερα δείχνει να χάνει και την ποιότητα της δημοκρατικής λειτουργίας, που διαβρώνεται από έντονα εκφυλιστικά φαινόμενα. Και απειλείται από τη διόγκωση ενός ανεξέλεγκτου κύματος αντιπολιτικής.

Η μεγάλη οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας αποτελεί παρελθόν, αλλά η οικονομία παραμένει πολυτραυματισμένη. Η απόσταση από την υπόλοιπη Ευρώπη έχει διευρυνθεί δραματικά. Τόσο σε ότι αφορά το κατά κεφαλήν εισόδημα, όσο όμως και σε ότι αφορά τη ποιότητα της Δημοκρατίας, τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών, της Δικαιοσύνης, του Κράτους Δικαίου.

Μια από της σημαντικότερες στιγμές της μεταπολίτευσης, η ένταξη στην Ενωμένη Ευρώπη, παραμένει μετέωρη: Είμαστε στην Ευρώπη, αλλά απομακρυνόμαστε από το σκληρό της πυρήνα. Μείναμε, αλλά δεν γίναμε Ευρώπη.

Πεποίθηση μου είναι πως ο στόχος της πραγματικής σύγκλισης, τόσο στην οικονομία και το κατά κεφαλήν εισόδημα, όσο και στο ευρωπαϊκό κεκτημένο της ευνομούμενης θεσμικής λειτουργίας, με ισχυρά θεσμικά αντίβαρα στην εκάστοτε κυβερνητική πλειοψηφία, αποτελούν τα βασικότερα προτάγματα της επόμενης δεκαετίας. Τον νέο συλλογικό, εθνικό μας στόχο.

Η επίτευξη αυτού του στόχου όμως, προϋποθέτει την ανάκτηση της ισορροπίας του πολιτικού συστήματος, την ανάκτηση των προσδοκιών των πολιτών, την απόκρουση του ακροδεξιού λαϊκισμού, και κυρίως την ανάκτηση της πίστης και της ελπίδας ότι συλλογικά μπορούμε να διεκδικήσουμε ένα καλύτερο αύριο για τη χώρα και κυρίως για τις επόμενες γενιές που θα ζήσουν σε αυτήν.

πηγή: intsipras.gr 

Μισός αιώνας #Μεταπολίτευση – Επιτεύγματα και χαμένες ευκαιρίες

Αναμφίβολα, η #Μεταπολίτευση αποτέλεσε μια καθοριστική τομή, στη σύγχρονη ιστορία του τόπου μας. Και σήμερα που κλείνουμε μισό αιώνα, χρόνο ικανό για συμπεράσματα, είναι νομίζω μια καλή αφορμή για συλλογικό… https://t.co/qYSq1cUmob

— Αλέξης Τσίπρας - Alexis Tsipras (@atsipras) July 23, 2024

Σκηνικό έντασης στήνει η Άγκυρα στέλνοντας 5 πολεμικά πλοία στην Κάσο όπου γίνονται έρευνες (vid)

     Σκηνικό έντασης στήνει η Άγκυρα στέλνοντας πέντε πολεμικά πλοία το τελευταίο 24ωρο έξω από την Κάσο όπου διεξάγονται έρευνες ιταλικού πλοίου για τη μελλοντική εγκατάσταση υποβρυχίων καλωδίων του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου.

Με πρόσχημα την παραβίαση της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, η Αγκυρα ανέπτυξε τα τελευταία 24ωρα έως και πέντε πολεμικά πλοία σε περιοχή η οποία βρίσκεται μόλις έξω από τα όρια της αιγιαλίτιδας ζώνης μεταξύ Κάσου και Καρπάθου, όπου πλέει τις τελευταίες ημέρες το υπό ιταλική σημαία πλοίο «Ievoli Relume», με σκοπό έρευνες για τη μελλοντική εγκατάσταση υποβρυχίων καλωδίων του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου (Great Sea Interconnector-GSI).

Σκηνικό έντασης στήνει η Άγκυρα στέλνοντας πέντε πολεμικά πλοία το τελευταίο 24ωρο έξω από την Κάσο όπου διεξάγονται έρευνες ιταλικού πλοίου για τη μελλοντική εγκατάσταση υποβρυχίων καλωδίων του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου.

Σκηνικό έντασης στήνει η Άγκυρα στέλνοντας πέντε πολεμικά πλοία το τελευταίο 24ωρο έξω από την Κάσο όπου διεξάγονται έρευνες ιταλικού πλοίου για τη μελλοντική εγκατάσταση υποβρυχίων καλωδίων του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου.

Συγκεκριμένα, το ιταλικό ερευνητικό σκάφος πλέει λίγο έξω από τα ελληνικά χωρικά ύδατα τις τελευταίες ημέρες ένα και χαρτογραφεί την περιοχή ώστε μελλοντικά να ποντίσει καλώδια για την ηλεκτρική διασύνδεση.

Πέντε πολεμικά σκάφη έστειλε η Άγκυρα - Πώς απάντησε η Αθήνα

Οι έρευνες γίνονταν σε ελληνικά χωρικά ύδατα και μόνο σε ένα σημείο, σε ένα στενό ανάμεσα στην Κάρπαθο και την Κάσο γίνονταν σε διεθνή ύδατα. Τότε, η Τουρκία άρχισε να στέλνει από το πρωί της Δευτέρας, πολεμικά σκάφη. Στην αρχή έστειλε τρία και χτες το απόγευμα, ενίσχυσε την τουρκική παρουσία με άλλα δύο.

Διπλωματική προσπάθεια να μην κλιμακωθεί η ένταση

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Έφης Κουτσοκώστα στο OPEN, σε διπλωματικό επίπεδο γίνονται προσπάθειες να μην κλιμακωθεί η ένταση και το ιταλικό σκάφος να ολοκληρώσει τις έρευνες μέχρι αύριο, Τετάρτη που λήγει και η Navtex.

Σημειώνεται πως είχαν προηγηθεί τις προηγούμενες ημέρες και Navtex από τον υδρογραφικό σταθμό του Ηρακλείου για αυτές τις έρευνες στην συγκεκριμένη περιοχή, αλλά η Τουρκία είχε βγάλει δική της Navtex με την οποία προειδοποιούσε πως οι έρευνες γίνονται σε τουρκική υφαλοκρηπίδα, επικαλούμενη μάλιστα επιστολή που είχε στείλει η Άγκυρα το 2020 στον ΟΗΕ και μονομερώς κήρυττε τα εξωτερικά σύνορα της ΑΟΖ της αυθαίρετα και μονομερώς.

Κληθείς να σχολιάσει το περιστατικό ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης περιορίστηκε να πει πως «η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει φυσικά τον διάλογο, αλλά θέματα κυριαρχικών δικαιωμάτων δεν μπαίνουν σε αυτόν».

ΕΝΔΙΣΥ: Επιστολή στον Πρωθυπουργό, την υπουργό Εργασίας και τα Κοινοβουλευτικά κόμματα για τις Συντάξεις Χηρείας

     Επιστολή για το θέμα των περικοπών στις συντάξεις χηρείας απέστειλε το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων (ΕΝΔΙΣΥ) προς τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, την υπουργό Εργασία και όλους επικεφαλής των κοινοβουλευτικών κομμάτων. Το Δίκτυο ζητεί μέσω της επιστολής του να μην εφαρμοστεί το μέτρο των νέων περικοπών στις συντάξεις χηρείας, όπως προτίθεται να εφαρμόσει η κυβέρνηση.

Επιστολή προς τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, απέστειλε το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων
(ΕΝΔΙΣΥ), ζητώντας να μην εφαρμοστεί το μέτρο των νέων περικοπών στις συντάξεις χηρείας, όπως προτίθεται να εφαρμόσει η Κυβέρνηση. Το ΕΝΔΙΣΥ επισήμανε ότι οι συνταξιούχοι χηρείας αποτελούν μια πολύ ευαίσθητη κατηγορία πολιτών και η Πολιτεία πρέπει να σεβαστεί τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν για να επιβιώσουν. Δυσκολίες που διογκώνονται ακόμα περισσότερο, σε μια περίοδο ατελείωτης ακρίβειας, όπως αυτή που βιώνει η χώρα τα τελευταία τρία έτη!

Το Δίκτυο επανέλαβε την πρότασή του για να διατηρούνται εφεξής όλες οι συντάξεις χηρείας στο 70% της αρχικής, χωρίς περαιτέρω περικοπή κατά το ήμισυ, όπως ορίζει νόμος του 2020. Αυτό όμως σημαίνει ότι η Κυβέρνηση πρέπει να προωθήσει νέα διάταξη νόμου που θα διορθώνει το λάθος του παρελθόντος. Άρα πρέπει να επιστραφούν ποσά σε χιλιάδες δικαιούχους, που υπέστησαν περικοπές κατά την τελευταία τριετία. Το δημοσιονομικό κόστος είναι πολύ μικρό και δεν αξίζει για να οδηγήσει την Κυβέρνηση σε ένα ακόμα σκληρό μέτρο σε βάρος αυτής της τόσο ειδικής κατηγορίας, συνταξιούχων.

Το ΕΝΔΙΣΥ τονίζει προς όλες τις κατευθύνσεις, ότι είναι άδικο το μέτρο της περαιτέρω μείωσης των συντάξεων χηρείας. Γι’ αυτό η Κυβέρνηση πρέπει να το επανεξετάσει και να μην προχωρήσει στην εφαρμογή παλαιότερων διατάξεων. Σε αντίθετη περίπτωση, κινδυνεύουν χιλιάδες συνταξιούχοι που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα, να υποστούν δραματικές περικοπές στη σύνταξη χηρείας που λαμβάνουν. Επιπρόσθετα, θα κληθούν να επιστρέψουν πίσω στον e-ΕΦΚΑ, σημαντικά ποσά, ως αχρεωστήτως καταβληθέντα. Άρα, η επιβάρυνση από αυτό το σκληρό μέτρο σε βάρος αυτών των συνταξιούχων, θα είναι διπλή.

Επιτέλους, ας σταματήσει η Κυβέρνηση να επιτίθεται με λύσσα στους συνταξιούχους. Ας φροντίσει να βελτιώσει την καθημερινότητά τους και όχι να κάνει ακόμα δυσκολότερη την επιβίωσή τους.

Το ΕΝΔΙΣΥ, με αφορμή την επιστολή προς τον Πρωθυπουργό, καλεί όλα τα κόμματα της Αντιπολίτευσης, να τοποθετηθούν επίσημα, επί αυτού του τόσο σημαντικού θέματος. Η προστασία των συντάξεων χηρείας, είναι ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί με την ανάλογη κοινωνική ευαισθησία.

Ακολουθεί η επιστολή του ΕΝΔΙΣΥ για τις Συντάξεις Χηρείας 

Ευρωπαϊκός Οργανισμός Σιδηροδρόμων: «Η Ελλάδα έχει τη θλιβερή πρωτιά στα ατυχήματα» - Όλη η έκθεση

    Ανεπίδεκτη μαθήσεως η κυβέρνηση σημειώνει ο Χάρης Μαμουλάκης. Στη Βουλή η έκθεση από τον τομεάρχη Υποδομών και Μεταφορών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ

Σήμα κινδύνου για την κατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας χτυπά για μια ακόμα φορά ο Ευρωπαϊκός Οργανισμό Σιδηροδρόμων καθώς τα στοιχεία για τις συνθήκες μεταφοράς μέσω σιδηροδρόμου στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά.

Συγκεκριμένα, όπως σημειώνει ο Χάρης Μαμουλάκης, τομεάρχης Υποδομών και Μεταφορών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, «η χώρα κατακτά την θλιβερή πρωτιά στα ατυχήματα ανά εκατομμύριο χιλιομέτρων στις σιδηροδρομικές διαβάσεις».

Παράλληλα, «δεν καταγράφεται καν στην χρήση συστημάτων TPS. Των αυτοματοποιημένων συστημάτων που τοποθετούνται στις σιδηροδρομικές γραμμές και θεωρούνται από τα πλέον αποτελεσματικά μέσα ασφαλείας σε ένα σύγχρονο σιδηροδρομικό δίκτυο, αφού προειδοποιούν ή ακόμα και σταματούν αυτόματα μία αμαξοστοιχία, προλαμβάνοντας μια πιθανή σύγκρουση».

Ο Χάρης Μαμουλάκης στην ανακοίνωσή του επισημαίνει ότι τα συστήματα αυτά «αν λειτουργούσαν, θα προλάβαιναν το έγκλημα των Τεμπών. Η κυβέρνηση της ΝΔ, δυστυχώς, παραμένει ανεπίδεκτη μαθήσεως από τα λάθη και τις παραλείψεις της. Και η κατάσταση γίνεται χειρότερη χρόνο με τον χρόνο.

Να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη αναφορά για την Ασφάλεια και τη Διαλειτουργικότητα των Σιδηροδρόμων στην ΕΕ περιγράφει την πρόοδο αναφορικά με τα δυο αυτά στοιχεία του σιδηροδρομικού συστήματος της ΕΕ.

Παράλληλα, αποτελεί βασικό στοιχείο που καταγράφει την ασφάλεια και της διαλειτουργικότητα των ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων με την πάροδο του χρόνου, με τα δεδομένα της να αξιοποιούνται από τα κράτη – μέλη για την βελτίωση των συνθηκών ασφαλείας και διαλειτουργικότητας, αλλά και για την λήψη αποφάσεων τόσο σε επίπεδο ΕΕ., όσο και σε επίπεδο και κρατών - μελών.

Τη συγκεκριμένη έκθεση, ο Χάρης Μαμουλάκης προτίθεται να την καταθέσει στη Βουλή και ως Αναφορά, ζητώντας εξηγήσεις από την Κυβέρνηση της ΝΔ.

Ακολουθεί η έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων

 

  Η ΑΥΓΗ

Handelsblatt : Η Ελλάδα θάβει τα σχέδιά της για το LNG - Στα... αζήτητα η Ρεβυθούσα!

     Για τα σχέδια της Ελλάδας για το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) που ναυαγούν γράφει η γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt...

Η οικονομική εφημερίδα του Ντίσελντορφ Handelsblatt αναφέρεται στα ελληνικά σχέδια για το υγροποιημένο αέριο και γράφει «Ήταν ένα φιλόδοξο σχέδιο. Με ένα δίκτυο τερματικών σταθμών για την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), η Ελλάδα ήθελε να γίνει κόμβος παροχής φυσικού αερίου στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Σχεδιάστηκαν πέντε νέες μονάδες στις οποίες το LNG που παραδίδεται από δεξαμενόπλοια θα επαναεριοποιούνταν, και στη συνέχεια θα εξάγονταν σε γειτονικές χώρες μέσω αγωγών. Οι προγραμματισμένοι τερματικοί σταθμοί θα έπρεπε να έχουν χωρητικότητα 25 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων, τετραπλάσια από τις ανάγκες της ίδιας της Ελλάδας. Αυτό θα έκανε τη χώρα τον πιο σημαντικό ενεργειακό κόμβο στην περιοχή. Τώρα όμως τα μεγαλεπήβολα σχέδια δέχονται ένα χτύπημα».

Και λίγο παρακάτω το άρθρο συνεχίζει: «Όμως η αρχική κατάσταση έχει αλλάξει δραματικά, η ζήτηση για υγροποιημένο φυσικό αέριο έχει πλέον καταρρεύσει. Ο μοναδικός τερματικός σταθμός LNG της χώρας βρίσκεται στο νησί Ρεβυθούσα κοντά στην Αθήνα, που λειτουργεί από το 1999 και διαχειρίστηκε σχεδόν το 60% των ελληνικών εισαγωγών φυσικού αερίου το 2023. Τον Απρίλιο, για πρώτη φορά μετά από πέντε χρόνια δεν πήγε εκεί κανένα βυτιοφόρο βενζίνης. Σύμφωνα με την εταιρεία δεν υπάρχουν κρατήσεις ούτε για τον Αύγουστο. «Το περιβάλλον έχει αλλάξει ήδη από το 2023», δήλωσε ο CFO της Motor Oil, Πέτρος Τζανετάκης. Και η τάση συνεχίζεται. Το πρώτο τρίμηνο του 2024 οι ελληνικές εξαγωγές φυσικού αερίου στις βαλκανικές χώρες μειώθηκαν σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος κατά 95%. 

Αυτός είναι ένας από τους λόγους που εκκρεμούν ακόμη οι επενδυτικές αποφάσεις για ορισμένους νέους τερματικούς σταθμούς που εκκρεμούν εδώ και χρόνια. Όλο και πιο απίθανο φαίνεται όμως να κατασκευαστούν νέες εγκαταστάσεις. Η αγορά φυσικού αερίου έχει ανατραπεί πλήρως.

Η ρωσική κρατική εταιρεία Gazprom πλημμυρίζει τη νοτιοανατολική Ευρώπη με φυσικό αέριο. Και οι χώρες είναι στην ευχάριστη θέση να επωφεληθούν, διότι το αέριο του ρωσικού αγωγού είναι φθηνότερο από αυτό των ΗΠΑ, της Αλγερίας ή του Κατάρ».

πηγή: Deutsche Welle

Τέμπη: Νέες διώξεις για τους χειρισμούς στο σημείο της τραγωδίας

     Δίωξη για παράβαση καθήκοντος ασκήθηκε από την Εισαγγελία πρωτοδικών Λάρισας κατά 4 προσώπων για τους χειρισμούς στο σημείο της τραγωδίας, μετά τη σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη.

Δίωξη για παράβαση καθήκοντος ασκήθηκε από την Εισαγγελία πρωτοδικών Λάρισας κατά τεσσάρων προσώπων για τους χειρισμούς στο σημείο της πολύνεκρης σιδηροδρομικής τραγωδίας στα Τέμπη, μετά τη σύγκρουση των τρένων.

Τα πρόσωπα που διώκονται είναι ο πρώην περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός και στελέχη της Πυροσβεστικής, της Αστυνομίας και της Πολιτικής Προστασίας.

Οι διώξεις είναι πλημμεληματικού χαρακτήρα και έρχονται μετά την ολοκλήρωση της συμπληρωματικής έρευνας που ζήτησε η αντεισαγγελέας Εφετών, μετά τις μηνύσεις συγγενών των θυμάτων.

Σημειώνεται ότι σε βάρος του Κώστα Αγοραστού είχε ήδη ασκηθεί δίωξη για παράβαση καθήκοντος, που αφορά τη μη ενημέρωση των δικαστικών αρχών για τους χειρισμούς στο σημείο.
Υπόμνημα συγγενών θυμάτων με 5 αναπάντητα ερωτήματα

Την Δευτέρα έξι οικογένειες θυμάτων του πολύνεκρου σιδηροδρομικού εγκλήματος κατέθεσαν υπόμνημα ενώπιον του εφέτη ανακριτή Σωτήρη Μπακαΐμη με το αίτημα να γίνει σαφές αν ήταν νόμιμες οι ενέργειες που έγιναν, αλλοιώνοντας πλήρως το σκηνικό του εγκλήματος, σχεδόν αμέσως μετά τη μετωπική σύγκρουση.

Οι συγγενείς ζητούν να μάθουν αν υπήρξε εισαγγελική εντολή, όπως προβλέπεται, για να πραγματοποιηθεί η μεταφορά υλικών από το επίμαχο σημείο της σύγκρουσης και ποιος ήταν ο συγκεκριμένος εισαγγελέας, αν η εμπορική αμαξοστοιχία μετέφερε χημικές ουσίες που οδήγησαν στην έκρηξη «μανιταριού», όπως φαίνεται και από υλικό καμερών, και που προκάλεσαν πυρκαγιά, ποια ήταν τελικά η εμπλοκή της πολιτικής ηγεσίας και των αρμοδίων υπηρεσιών στην επιχείρηση ξεμπαζώματος και μπαζώματος και τι εντολές έλαβαν οι επικεφαλής του ΟΣΕ.

Ακόμη ζητούν απάντηση στο ερώτημα αν κρατήθηκαν πρακτικά για τον σχεδιασμό και την εκτέλεση της συγκεκριμένης μεταφοράς των υλικών στο Κουλούρι, σε χώρο του ΟΣΕ όπου φυλάσσονται τα βαγόνια, όπως και στα Πηγάδια, στο ιδιωτικό οικόπεδο στη Λάρισα όπου βρέθηκε χώμα από το σημείο της σύγκρουσης πριν από μερικούς μήνες.

efsyn.gr

Ηλεκτρικό Ρεύμα: Επιδότηση στους λογαριασμούς τον Αύγουστο – Οι ανακοινώσεις Σκυλακάκη

     Την επιδότηση της κατανάλωσης ρεύματος των νοικοκυριών για τον Αύγουστο αποφάσισε η κυβέρνηση, υπό το βάρος των μεγάλων ανατιμήσεων το τελευταίο διάστημα.

Τρία μέτρα ως ανάχωμα στις αυξήσεις των λογαριασμών ρεύματος ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θοδωρής Σκυλακάκης σε συνέντευξη Τύπου.

Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν είναι τα εξής:

• Έκτακτη επαναφορά τέλους στην ηλεκτροπαραγωγή με φυσικό αέριο: Ο φόρος αυτός θα επιβληθεί για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Το ακριβές ύψος θα ανακοινωθεί τις επόμενες μέρες, σημείωσε.
• Επιδότηση στους λογαριασμούς νοικοκυριών για τον Αύγουστο
• Ενσωμάτωση στη νέα ευρωπαϊκή οδηγία – πρόσθετη πρόνοια για μηχανισμό παρέμβασης για στρεβλώσεις που μπορεί να έρχονται και να ξαναέρχονται

Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου διαστήματος για πρώτη φορά υπήρξε ενίσχυση των ενεργειακά ευάλωτων, είπε μεταξύ άλλων .

Για τους αγρότες

Για τους αγρότες είπε ότι αυτή τη στιγμή τους να μπουν στο ΓΑΙΑ χθες. Να μπουν μέχρι το τέλος Ιουλίου κι έτσι θα έχουν για τα επόμενα δύο χρόνια τιμές προ κρίσης. Μεσοσταθμικά οι τιμές για το επτάμηνο ήταν 130 ευρώ, σημαντικά κάτω από όταν είχαμε επιδοτήσεις, υπογράμμισε. Συνδυασμός καύσωνα διαρκείας στην Ελλάδα, μη αναμενόμενος καύσωνας στην Ουκρανία και όλα τα Βαλκάνια, αυξημένη ζήτηση από την Ουκρανία και μη εκτόνωση της αυξημένης ζήτησης από Βουλγαρία και Ρουμανία προς τη Δύση, ήταν από τους παράγοντες που εκτόξευσαν τις τιμές ,ανέφερε.

Θόδωρος Σκυλακάκης: Επιδότηση στα οικιακά τιμολόγια Αυγούστου με φόρο στο φυσικό αέριο ηλεκτροπαραγωγής

Επιδοτήσεις στα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας του Αυγούστου για όλα τα νοικοκυριά, με όριο κατανάλωσης τις 500 κιλοβατώρες το μήνα, με χρηματοδότηση από την επιβολή τέλους στο φυσικό αέριο στους ηλεκτροπαραγωγούς ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης. 

Το ύψος της επιδότησης θα εξαρτηθεί από το σημείο στο οποίο θα διαμορφωθούν τα τιμολόγια του Αυγούστου (ως γνωστόν τα "πράσινα" τιμολόγια ανακοινώνονται την 1η κάθε μήνα) με στόχο την συγκράτηση των τιμών "σε ανεκτά επίπεδα".

Για τις επιχειρήσεις αποφασίστηκε να μην επιστραφούν οι οφειλές προηγούμενων ετών από το τέλος αερίων ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ), κάτι που ισχύει και για τους αγρότες οι οποίοι επιπλέον έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στο ειδικό τιμολόγιο "Γαία" με "κλειδωμένες" χαμηλές τιμές για δύο χρόνια.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις που έκαναν ο κ. Σκυλακάκης, η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου, ο ενεργειακός σύμβουλος του πρωθυπουργού Νίκος Τσάφος και ο γεν. γραμματέας Ενέργειας Α.Αιβαλιώτης το πλαίσιο για τα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας περιλαμβάνει τα εξής:

1. Έκτακτη επαναφορά του τέλους στην ηλεκτροπαραγωγή με φυσικό αέριο που ίσχυσε κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης, για δύο μήνες τουλάχιστον (Ιούλιο και Αύγουστο). Το ύψος του θα προσδιοριστεί τις επόμενες ημέρες.


2. Επιδότηση των οικιακών τιμολογίων (περιλαμβάνονται τα κοινωνικά τιμολόγια) για τον Αύγουστο το ύψος της οποίας θα οριστικοποιηθεί όταν ξεκαθαρίσει η εικόνα των τιμών χονδρικής και των τιμολογίων του Αυγούστου. Η επιδότηση θα αφορά τις καταναλώσεις έως 500 κιλοβατώρες το μήνα και στόχος θα είναι η διατήρηση των τιμών στο επίπεδο που ήταν το 2023 με την εφαρμογή και τότε επιδότησης στις τιμές (14 - 15 σεντς ανά κιλοβατώρα).


3. Θέσπιση πρόνοιας για δυνατότητα παρεμβάσεων στις τιμές σε περιπτώσεις στρεβλώσεων της αγοράς - όπως αυτή που διανύουμε - πέρα από αυτές που προβλέπονται ήδη στη σχετική Κοινοτική Οδηγία η οποία έχει πολύ αυστηρές προϋποθέσεις.


4. Για τις επιχειρήσεις αποφασίστηκε να μην επιστραφούν οι οφειλές από το ειδικό τέλος αερίων ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ) που προέκυψαν για παρελθούσες χρήσεις και οι οποίες εκτιμώνται σε 138 εκατ. Ευρώ.


5. Οι αγρότες επωφελούνται επίσης από την απαλλαγή του ΕΤΜΕΑΡ ενώ ο κ. Σκυλακάκης υπογράμμισε ότι έχουν κάθε λόγο να σπεύσουν να ενταχθούν στο ειδικό τιμολόγιο "Γαία" με το οποίο "κλειδώνουν" τιμές 9-11 σεντς ανά κιλοβατώρα για την επόμενη διετία.

"Πρέπει να γίνει σαφές πως δεν μπορεί να υπάρχουν τρελές τιμές. Όταν υπάρχει ανάγκη η κυβέρνηση παρεμβαίνει για να συνδράμει τους καταναλωτές εξαντλώντας τα περιθώρια. Δεν θα αφήσουμε τους καταναλωτές ακάλυπτους", τόνισε ο κ. Σκυλακάκης.

Παράλληλα γνωστοποίησε ότι έχουν κοινοποιηθεί στους προμηθευτές οι ειδοποιήσεις για την καταβολή 230 εκατ. Ευρώ που είναι το ποσό που προσδιορίστηκε ως υπερέσοδο κατά τη διάρκεια της κρίσης.

Όπως επισημάνθηκε η πίεση στις τιμές που εμφανίστηκε τον Ιούλιο είναι αποτέλεσμα συνδυασμού παραγόντων όπως ο παρατεταμένος καύσωνας όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλη τη Βαλκανική, οι περιορισμένες διασυνδέσεις, η μειωμένη παραγωγή των υδροηλεκτρικών λόγω λειψυδρίας.