Ζίγκμαρ Γκάμπριελ: Καταρρέει η Ευρώπη; Το μέλλον μιας μεγάλης ιδέας

Στην Ευρώπη πρέπει να γίνεται λιγότερος λόγος για την αποτυχία και περισσότερος για την επιτυχία, διότι εξακολουθεί να αποτελεί μια συναρπαστική ιδέα συμβίωσης ανθρώπων και λαών. Η ευρωπαϊκή ιδέα θέτει το κοινό καλό πάνω από το ατομικό συμφέρον, την πολιτισμική ποικιλομορφία πάνω από την υποχρεωτική προσαρμογή, την ποιότητα ζωής πάνω από τη συγκέντρωση πλούτου, τη βιώσιμη ανάπτυξη πάνω από την αλόγιστη εκμετάλλευση του ανθρώπου και της φύσης...


Στις μέρες μας γίνεται πολύς λόγος για μια δοκιμασία που μπορεί να οδηγήσει την ΕΕ σε διάσπαση. Αμφιβάλλω όμως αν είναι σκόπιμο να προοιωνιζόμαστε τέτοια σενάρια διάλυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό που πραγματικά πρέπει να συζητήσουμε είναι ότι η Ευρώπη μπορεί να αντιμετωπίσει με επιτυχία τη δοκιμασία αυτή.

Κινητοποιούμε δισεκατομμύρια επί δισεκατομμυρίων στο πλαίσιο πακέτων διάσωσης για τη σταθεροποίηση του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος, αδυνατούμε όμως να βελτιώσουμε την πραγματική οικονομική και κοινωνική κατάσταση των ανθρώπων στις χώρες που λαμβάνουν τη βοήθεια. Αυτό είναι δύσκολο να το καταλάβουν οι πολίτες αμφότερων των πλευρών, γι' αυτό αυξάνεται η δυσαρέσκεια για τα ευρωπαϊκά πακέτα διάσωσης τόσο στην πλευρά των χορηγών όσο και των αποδεκτών τους. Εάν δεν αλλάξουμε την πολιτική αυτή, το αποτέλεσμα θα είναι η ταχύτερη κατάρρευση της Ευρώπης αντί της ενίσχυσης της ανάπτυξης και της απασχόλησης στις χώρες που χρειάζονται στήριξη.

Επομένως ήταν σωστό και σκόπιμο να συνδέσουμε τη δέσμευσή μας για την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ με τον σαφή επαναπροσανατολισμό του προγράμματος διάσωσης το καλοκαίρι του 2015. Έτσι δόθηκε μεγαλύτερη έμφαση στις επενδύσεις, την ανάπτυξη και την πιο δίκαιη κατανομή των βαρών. Το πρόγραμμα δεν προβλέπει μόνο τη συνέχιση της εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών της Ελλάδας, αλλά αναγνωρίζει επίσης ότι μια χώρα που διανύει περίοδο βαθιάς ύφεσης θα αναγκαστεί να γονατίσει αν τεθούν μη ρεαλιστικοί δημοσιονομικοί στόχοι.

Η προσαρμογή των στόχων λιτότητας σε αυτό που είναι πραγματικά εφικτό είναι σημαντική και θα πρέπει να συνεχιστεί. Πρέπει να εξακολουθήσουμε να προσπαθούμε να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο μεταξύ του αβάσταχτα υψηλού χρέους του παρελθόντος και της ύφεσης. Αν η ελληνική κυβέρνηση συνεχίσει να ακολουθεί σοβαρά τη μεταρρυθμιστική πορεία θα πρέπει να βρούμε τρόπους για την περαιτέρω μείωση του ελληνικού χρέους. Είτε το ονομάσουμε «κούρεμα» είτε εφεύρουμε έναν διαφορετικό χαρακτηρισμό, το βέβαιο είναι ότι η Ελλάδα χρειάζεται επειγόντως μια ελάφρυνση χρέους, π.χ. μέσω επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής ή μείωσης των επιτοκίων.

Διότι οι συνεχιζόμενες περικοπές των εισοδημάτων δεν πρόκειται να οδηγήσουν τη χώρα σε πορεία ανάπτυξης, αλλά αντίθετα θα επιφέρουν κοινωνικές αναταραχές και ακυβερνησία. Ενόψει αυτής της κατάστασης, οι παραινέσεις που απευθύνει η Ευρωπαϊκή Ένωση σε εβδομαδιαία βάση προς την Ελλάδα να εντείνει τις προσπάθειές της για τη διασφάλιση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ ακούγονται σχεδόν κυνικές.

Χρειαζόμαστε μια πιο ειλικρινή και έντιμη συζήτηση. Ο αποκλεισμός ενός κράτους μέλους από τον χώρο Σένγκεν ή η λήψη μέτρων για την de facto απομόνωσή του -όπως προτείνεται σήμερα για την Ελλάδα από συντηρητικούς κύκλους που προκρίνουν την ανέγερση φράχτη στα σύνορα με την ΠΓΔΜ - δεν είναι παρά απατηλές λύσεις που δηλητηριάζουν τη συζήτηση στην Ευρώπη. Δεν μπορεί κανείς έτσι απλά να επανακαθορίσει τα εξωτερικά όρια της Ευρώπης και μάλιστα ερήμην των θιγόμενων χωρών. Αντιθέτως, οφείλουμε να εργαστούμε εντατικά για την εφαρμογή των αποφάσεων που λάβαμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να ενισχύσουμε πάλι την εμπιστοσύνη μεταξύ των χωρών μας: χρειαζόμαστε λοιπόν πλήρη καταγραφή, επαρκείς δυνατότητες στέγασης και συντεταγμένη κατανομή των προσφύγων.

Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι μπορούμε να κάνουμε μια νέα αρχή στην πολιτική μας για τους πρόσφυγες. Στην κρίση του ευρώ καταφέραμε - παρά τα προβλήματα - να αποσοβήσουμε τον κίνδυνο για την επιβίωση της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Αυτό κατέστη εφικτό γιατί αντιληφθήκαμε την κρίση του ευρώ ως ευρωπαϊκή πρόκληση και επιδιώξαμε να δώσουμε ευρωπαϊκές απαντήσεις αντί να υποπέσουμε στον πειρασμό να ακολουθήσουμε μεμονωμένες εθνικές προσεγγίσεις. Μια τέτοια προσπάθεια για ευρωπαϊκή λύση είναι που λείπει στην προσφυγική και μεταναστευτική κρίση. Δημιουργήσαμε ταμεία με δισεκατομμύρια ευρώ για τη διάσωση των τραπεζών. Δεν μπορούμε να κάνουμε το ίδιο για τη διάσωση των ανθρώπων; Χρειαζόμαστε μια ανανέωση της ιδέας της ευρωπαϊκής ενοποίησης που θα συνδυάζει δυο ζητούμενα: την οικονομική ανάκαμψη της ΕΕ και την προθυμία όλων των κρατών μελών να μοιραστούν τα βάρη και να επιδείξουν αλληλεγγύη. Την καταπολέμηση της υπερβολικά υψηλής ανεργίας και μια κοινή πολιτική για το άσυλο και τους πρόσφυγες. Όσο η Γερμανία ζητά περισσότερη αλληλεγγύη στη φιλοξενία των προσφύγων, χωρίς όμως να είναι διατεθειμένη να επενδύσει περισσότερο στην ανάπτυξη και την απασχόληση στην Ευρώπη, δεν θα μας βοηθήσει κανένας. Μόνο τα δυο αυτά ζητούμενα μαζί θα μας βγάλουν από το πολιτικό αδιέξοδο.

Το προοίμιο των συνθηκών της Ρώμης αναφέρεται σε μια ευρωπαϊκή ενοποίηση που θα αποσκοπεί στην «όλο και πιο στενή ένωση» μεταξύ των κρατών μελών. Η επιδίωξη της όλο και πιο στενής ένωσης μεταξύ των λαών της Ευρώπης σήμερα τίθεται υπό αμφισβήτηση. Με τις εκατέρωθεν μομφές και νουθεσίες όμως δεν θα καταφέρουμε τίποτα. Είναι σημαντικό και αναγκαίο να θυμόμαστε τις ιστορικές εμπειρίες και τις επιτυχίες που είχε η Ευρώπη ενεργώντας από κοινού. Αλλά αυτό δεν αρκεί. Αυτό που χρειαζόμαστε στην ουσία είναι μια πολιτική η οποία θα δείχνει στους ανθρώπους στην καθημερινότητά τους ότι η αλληλεγγύη και η συνοχή είναι προς όφελος όλων. Στο πλαίσιο αυτό δεν πρέπει να λησμονούμε να χρησιμοποιούμε τη γλώσσα του σεβασμού μεταξύ των εθνών της Ευρώπης. Πρέπει λοιπόν να επιστρέψουμε στο παράδειγμα των πρωτεργατών της Ευρώπης και να εξασκηθούμε στην τέχνη της εξισορρόπησης των συμφερόντων.

Στην Ευρώπη πρέπει να γίνεται λιγότερος λόγος για την αποτυχία και περισσότερος για την επιτυχία, διότι εξακολουθεί να αποτελεί μια συναρπαστική ιδέα συμβίωσης ανθρώπων και λαών. Η ευρωπαϊκή ιδέα θέτει το κοινό καλό πάνω από το ατομικό συμφέρον, την πολιτισμική ποικιλομορφία πάνω από την υποχρεωτική προσαρμογή, την ποιότητα ζωής πάνω από τη συγκέντρωση πλούτου, τη βιώσιμη ανάπτυξη πάνω από την αλόγιστη εκμετάλλευση του ανθρώπου και της φύσης. Κυρίως όμως η ευρωπαϊκή ιδέα θέτει τη συνεργασία πάνω από τη μονομερή άσκηση εξουσίας. Η σοσιαλδημοκρατία τάσσεται με όλες τις πολιτικές της δυνάμεις υπέρ της προσπάθειας να προσφέρουμε σε αυτή τη μεγαλειώδη ιδέα μια καλή προοπτική για το μέλλον. Κι αυτό διότι αυτή η ιδέα αντανακλά εμάς τους ίδιους και τις θεμελιώδεις αξίες μας.

Το πλήρες κείμενο του άρθρου του Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, το οποίο παραχώρησε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ το προσκείμενο στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας (SPD) Ίδρυμα Φρίντριχ Έμπερτ - Παράρτημα Αθήνας, ΕΔΩ >>.

* Ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ είναι Αντικαγκελάριος της γερμανικής κυβέρνησης, Ομοσπονδιακός Υπουργός Οικονομίας και Ενέργειας και πρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας.
ΑΠΕ-ΜΠΕ

Δεν υπάρχουν σχόλια

Δημοσίευση σχολίου