ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ: Τα "Ιουλιανά" του 1965, το βασιλικό πραξικόπημα και η δολοφονία του Σωτηρη Πέτρουλα

Συγκέντρωση διαμαρτυρίας στα Κουφάλια Θεσσαλονίκης για το βασιλικό πραξικόπημα του 1965

15 Ιούλη 1965. Η άρνηση του τότε βασιλιά Κωνσταντίνου να υπογράψει την αποπομπή του φιλοβασιλικού Πέτρου Γαρουφαλιά από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, οδήγησε στoν εξαναγκασμό σε παραίτηση του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου.Λίγες ώρες μετά, ο βασιλιάς διορίζει την πρώτη κυβέρνηση των αποστατών υπό τον Γ. Αθανασιάδη-Νόβα και με υπουργο Συντονισμού τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Από εδώ και εμπρός ξεκινά η μεγαλύτερη λαϊκή κινητοποίηση μετά τον Εμφύλιο που θα κρατήσει περίπου 70 ημέρες.

Έξι μέρες αργότερα, στις 21 Ιουλίου 1965, δολοφονείται ο αριστερός φοιτητής της ΑΣΟΕΕ και μέλος της Διοικούσας Επιτροπής Νεολαίας της ΕΔΑ, Σωτήρης Πέτρουλας, κατά τη διάρκεια μαχητικής διαδήλωσης που επιχείρησε να σπάσει τον αστυνομικό κλοιό και να προχωρήσει στη Βουλή, με τους διαδηλωτές να διαμαρτύρονται για την ενέργεια των ανακτόρων να αποπέμψουν τον Γεώργιο Παπανδρέου από την πρωθυπουργία. Η Ασφάλεια, φοβούμενη την έκρηξη του κόσμου στην κηδεία του, προσπαθεί να τον θάψει νύχτα, αλλά σκοντάφτει στην αντίδραση του παπά. (θεωρείται αντιχριστιανικό να τελεστεί λειτουργία πριν την ανατολή του ηλίου). Έτσι, η κηδεία του μετατρέπεται στην μεγαλύτερη μέχρι τότε διαδήλωση.

"Σωτήρη Πέτρουλα, Σωτήρη Πέτρουλα..."

Γεννημένος στο Οίτυλο της Μάνης ο Πέτρουλας, έχασε τη ζωή του στη διασταύρωση των οδών Σταδίου και Χρ. Λαδά. Η δολοφονία του, οδήγησε αργότερα τον Μίκη Θεοδωράκη να γράψει τραγούδι στη μνήμη του.

                    Σωτήρη Πέτρουλα, Σωτήρη Πέτρουλα
                    σε πήρε ο Λαμπράκης σε πήρε η Λευτεριά
                    Μάρτυρες ήρωες οδηγούνε
                    τα γαλάζια μάτια του μάς καλούνε

                    Σωτήρη Πέτρουλα, Σωτήρη Πέτρουλα
                    αηδόνι και λιοντάρι βουνό και ξαστεριά
                    Μάρτυρες ήρωες οδηγούνε
                    τα γαλάζια μάτια του μάς καλούνε

                    Σωτήρη Πέτρουλα, Σωτήρη Πέτρουλα
                    οδήγα το λαό σου οδήγα μας μπροστά
                    Μάρτυρες ήρωες οδηγούνε
                    τα γαλάζια μάτια του μάς καλούνε

Η δωροδοκία...

Η βάση γι’ αυτά τα γεγονότα, το βασιλικό πραξικόπημα και την αποστασία, πρέπει ν’ αναζητηθεί από τη μια στην ανοιχτή δωροδοκία δεκάδων βουλευτών με τεράστια ποσά, αλλά και στον φόβο μιας μερίδας της Ε.Κ. μπροστά στην έκρυθμη πολιτική κατάσταση που γι’ αυτούς αντιπροσώπευε τον χειρότερο εφιάλτη τους: τον «κομμουνιστικό κίνδυνο».

Ανοίγει έτσι μια περίοδος τριών περίπου μηνών με τον λαό να διαδηλώνει μέρα νύχτα, σχεδόν σε καθημερινή βάση. Τότε δημιουργείται το κίνημα του 1-1-4, που ήταν μια αναφορά στο άρθρο 114 του Συντάγματος: «Η τήρησις του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων», κάτι που αντιπροσώπευε το αίσθημα του λαού για δημοκρατία, ενάντια στις παρεμβάσεις του Παλατιού.

Σε μια Αθήνα των 2,5 εκατομμυρίων κατοίκων, η αποπομπή του Παπανδρέου οδηγεί αυθόρμητα 1 εκατομμύριο διαδηλωτές στους δρόμους. Οι συγκρούσεις με την αστυνομία είναι καθημερινές, οι τραυματίες εκατοντάδες. Στις 21 του Ιούλη δολοφονείται ο φοιτητής Σωτήρης Πέτρουλας.

 
Στο διάστημα των 40 ημερών από το μοναρχικό πραξικόπημα καταγράφηκαν 400 συγκεντρώσεις σ’ ανοιχτό χώρο. Η Βουλή ήταν κάθε μέρα αποκλεισμένη.

Τέτοιος ρυθμός κινητοποιήσεων δεν είχε προηγούμενο στην ελληνική ιστορία. Η κορυφαία στιγμή αυτής της μάχης ήταν η Γενική Απεργία της 27ης Ιουλίου 1965.

Τα γεγονότα

Το βράδυ της Πέμπτης 15 του Ιούλη 1965, ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου πήγε στα Ανάκτορα και υπέβαλε την παραίτησή του στον βασιλιά Κωνσταντίνο. Η παραίτηση, ήταν το αποτέλεσμα της ρήξης ανάμεσα στην κυβέρνηση της «Ενωσης Κέντρου» και στο Παλάτι, εξαιτίας της άρνησης του βασιλιά να υπογράψει το Βασιλικό Διάταγμα ανάληψης του υπουργείου Εθνικής Αμυνας από τον Γεώργιο Παπανδρέου. Είχε προηγηθεί η γνωστή προβοκάτσια στον Εβρο με πρωταγωνιστή τον Γεώργιο Παπαδόπουλο, το μετέπειτα αρχηγό της χούντας.

 
Ο Γεώργιος Παπανδρέου δεν τιμώρησε τον Παπαδόπουλο, αν και είχε αποδειχθεί ότι ο ίδιος προκάλεσε το σαμποτάζ στα τρία στρατιωτικά αυτοκίνητα και όχι οι στρατιώτες Π. Μπέκιος και Κ. Ματάτης, οι οποίοι είχαν «ομολογήσει», μετά από φριχτά βασανιστήρια, ότι υποκινούνταν τάχα από το ΚΚΕ! Ο Παπανδρέου έδωσε εντολή να μπει η υπόθεση στο αρχείο!..

 

Μετά την προβοκάτσια του Παπαδόπουλου, ο Παπανδρέου αποφάσισε να αντικαταστήσει τον υπουργό Εθνικής Αμυνας Πέτρο Γαρουφαλιά. Ωστόσο, παρά την απόφαση του Γ. Παπανδρέου, ο Γαρουφαλιάς δεν παραιτήθηκε! «Καλούσε βουλευτές της Ενωσης Κέντρου και τους βολιδοσκοπούσε αν θα τον ενέκριναν για πρωθυπουργό. Είχε τότε σιγουρευτεί πως θα ήταν δυνατό να γίνει πρωθυπουργός και είχε πάρει τόσο θάρρος, ώστε τους καλούσε και στο ίδιο το γραφείο του στο υπουργείο» όπως έγραψε ο τότε υπουργός της Ε.Κ. Μιχ. Παπακωνσταντίνου, στο βιβλίο του: «Η ταραγμένη εξαετία 1961-1967» (τόμος 2ος, σελ. 152)

 
Ο Κωνσταντίνος επέμενε να παραμείνει υπουργός ο Πέτρος Γαρουφαλιάς ή να αναλάβει κάποιο άλλο στέλεχος του «Κέντρου», όχι όμως ο πρωθυπουργός. Το επιχείρημα που προβλήθηκε από το Παλάτι, ως αιτιολόγηση της άρνησης, ήταν πως ο πρωθυπουργός κινδύνευε να εκτεθεί από ηθική άποψη, επειδή θα αναλάμβανε προϊστάμενος ενός υπουργείου, στη δικαιοδοσία του οποίου βρισκόταν η επόπτευση των ανακρίσεων για την υπόθεση «ΑΣΠΙΔΑ». Και όπως είναι γνωστό, στην υπόθεση «ΑΣΠΙΔΑ» είχε εμπλακεί το όνομα του Ανδρέα Παπανδρέου, γιου του πρωθυπουργού και αναπληρωτή υπουργού Συντονισμού, και μάλιστα ως επικεφαλής αυτής της κίνησης στο Στρατό.

 
Στην ουσία, ο Κωνσταντίνος υπαινισσόταν ότι ο πατέρας Παπανδρέου θα κουκούλωνε την υπόθεση. Ο Γ. Παπανδρέου αρνήθηκε να είναι «πρωθυπουργός υπό απαγόρευσιν» ή «ένας εξηυτελισμένος πρωθυπουργός», όπως είπε. Ετσι ο λαός είδε να παραιτείται ο πρωθυπουργός - μαζί και η κυβέρνησή του - επειδή ο Κωνσταντίνος δε δεχόταν να είναι ο πρωθυπουργός και υπουργός Εθνικής Αμυνας! Και σε συνέχεια, αφού παραιτήθηκε, κάλεσε το λαό να στηρίξει το νέο «ανένδοτο» αγώνα.

Σημαντικό ρόλο στις κυβερνήσεις των αποστατών, είχε διαδραματίσει ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης

Η πρώτη κυβέρνηση αποστατών υπό τον Νόβα

Την ίδια ώρα, ο Κωνσταντίνος διόρισε πρωθυπουργό τον πρόεδρο της Βουλής και ακαδημαϊκό Γεώργιο Αθανασιάδη - Νόβα, στον οποίο έδωσε την εντολή να σχηματίσει κυβέρνηση. Η νέα κυβέρνηση ορκίστηκε το βράδυ της 16ης του Ιούλη και στις 5 Αυγούστου καταψηφίστηκε από τη Βουλή. Υπέρ της κυβέρνησης Νόβα ψήφισαν 131 βουλευτές (98 της ΕΡΕ, 24 «αποστάτες» του «Κέντρου», ο Γαρουφαλιάς που είχε διαγραφτεί από το «Κέντρο» και 8 του «Κόμματος των Προοδευτικών»). Κατά της κυβέρνησης ψήφισαν 167 (145 του «Κέντρου» και οι 22 βουλευτέςψ της ΕΔΑ). Είχαν προηγηθεί μεγάλες λαϊκές συγκεντρώσεις. Σε εκείνη της 21ης Ιουλίου, δολοφονήθηκε από την Αστυνομία ο φοιτητής της ΑΣΟΕΕ Σωτήρης Πέτρουλας, ενώ υπήρχαν και πολλοί τραυματίες.

Η δεύτερη κυβέρνηση αποστατών με τον Τσιριμώκο

Το μεσημέρι της 18ης Αυγούστου 1965 ο βασιλιάς ανέθεσε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Ηλία Τσιριμώκο, επίσης στέλεχος του «Κέντρου». Δύο 24ωρα μετά, η κυβέρνηση Τσιριμώκου ορκίστηκε και στις 28 Αυγούστου καταψηφίστηκε κι' αυτή από τη Βουλή. Υπέρ της κυβέρνησης Τσιριμώκου ψήφισαν 135 βουλευτές (98 της ΕΡΕ, ο Γαρουφαλιάς και 36 «αποστάτες» του «Κέντρου»). Κατά ψήφισαν 159 (134 του «Κέντρου», οι 22 της ΕΔΑ και 3 του «Κόμματος Προοδευτικών»).

Η τρίτη κυβέρνηση αποστασίας με Στεφανόπουλο

Στις 17 του Σεπτεμβρίου, πήρε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης ο Στέφανος Στεφανόπουλος της «Ενωσης Κέντρου». Και στις 25 του μήνα υπερψηφίστηκε από τη Βουλή με ψήφους 152 υπέρ (οι 99 της ΕΡΕ, οι 8 του «Κόμματος των Προοδευτικών», ο Γαρουφαλιάς και 41 «αποστάτες»). Κατά, ψήφισαν οι 126 εναπομείναντες της «Ενωσης Κέντρου» και οι 22 της ΕΔΑ.

 
Η κυβέρνηση Στεφανόπουλου «έζησε» μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου 1966. Την αντικατέστησε, στις 22 του μήνα, η κυβέρνηση Ιωάννη Παρασκευόπουλου (προέδρου της Εθνικής Τράπεζας), που ήρθε στην κυβερνητική εξουσία μετά από συμφωνία Γεωργίου Παπανδρέου - Παναγιώτη Κανελλόπουλου - Ανακτόρων, με την υποστήριξη και των εκδοτών Χρήστου Λαμπράκη και Ελένης Βλάχου. Η κυβέρνηση Παρασκευόπουλου πήρε ψήφο από τη Βουλή στις 14 Ιανουαρίου 1967. Την ψήφισε και η «ομάδα του Ανδρέα Παπανδρέου», παρότι διαφωνούσε με τις συγκεκριμένες επαφές και αποφάσεις του πατέρα του. Στις 30 Μαρτίου 1967, η κυβέρνηση Παρασκευόπουλου ανατράπηκε από την ΕΡΕ και στις 3 Απριλίου 1967 ο Π. Κανελλόπουλος σχημάτισε αμιγή κυβέρνηση της ΕΡΕ, που θα οδηγούσε σε κοινοβουλευτικές εκλογές. Οι εκλογές προκηρύχθηκαν για τις 28 Μαίου 1967. Δεν έγιναν, γιατί στις 21 Απριλίου, οργανώθηκε το στρατιωτικό πραξικόπημα και εγκαθιδρύθηκε η δικτατορία (1967 -1974).

Η άνοδος του λαϊκού κινήματος

Η αποπομπή από τα ανάκτορα της κυβέρνησης της Ένωσης Κέντρου, στις 15 Ιούλη του 65, παρά το γεγονός ότι είχε, ένα χρόνο πριν, κερδίσει τις εκλογές του Φεβρουαρίου 1964 με ποσοστό 53%, παρά τις προσεκτικές κινήσεις και τις υπαναχωρήσεις του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου, προκαλεί ακόμη και σήμερα προβληματισμό, παραπέμποντας μοιραία σε συγκρίσεις.

Αυτό που ανησυχούσε το παλάτι και την άρχουσα τάξη της εποχής, δεν ήταν τόσο τα δειλά βήματα του αρχηγού της Ε.Κ., όσο η άνοδος των αγώνων του εργατικού κινήματος και της νεολαίας με πρωτοπόρο το φοιτητικό κίνημα. Οι νικητές του Εμφυλίου, μπορεί να είχαν κερδίσει τον πόλεμο, εγκαθιδρύοντας το καθεστώς διώξεων της Αριστεράς, με τα ξερονήσια και το ΚΚΕ εκτός νόμου, αλλά ο έλεγχός τους έμπαινε σε αμφισβήτηση από μια νέα άνοδο του κινήματος μετά από δυο δεκαετίες με σκληρούς αγώνες. Οι απεργίες των οικοδόμων, η κίνηση των 115 σωματείων, το κίνημα του 15% για την Παιδεία, η μαζική οργή μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, ήταν σταθμοί στην κατάρρευση της ΕΡΕ του Καραμανλή.

Η σαρωτική εκλογική νίκη της Ένωσης Κέντρου δεν σταμάτησε τις διεκδικήσεις όλου εκείνου του κόσμου που πάλευε. Η εκδίωξη του Παπανδρέου από την πρωθυπουργία και οι προσπάθειες των ανακτόρων να διορίσουν μια νέα κυβέρνηση με αποστάτες, αντί να σταθεροποιήσει τον έλεγχο της κυρίαρχης τάξης προκάλεσε μια μαζική έκρηξη.
Επί 70 μέρες, νεολαία και εργάτες ξεχύθηκαν στους δρόμους της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και των άλλων πόλεων της χώρας, δίνοντας μια μάχη χωρίς προηγούμενο.

 
Τα Ιουλιανά στην Ελλάδα είναι αναπόσπαστο κομμάτι από τα μεγάλα κινήματα της δεκαετίας του 1960, προπομπός του Μάη του 1968 στη Γαλλία, του «καυτού φθινόπωρου» της Ιταλίας του 1969, όλου εκείνου του κύματος αμφισβήτησης και αγώνα για περισσότερη Δημοκρατία και μια καλύτερη κοινωνία.

farosthermaikou.blogspot.com

ΗΤΑΝ ΚΑΠΟΤΕ ΜΙΑ ΧΩΡΑ ΠΟΥ ΤΗΝ ΕΛΕΓΑΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΕΞΕΥΤΕΛΙΣΜΟΣ ΧΩΡΙΣ ΤΕΛΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΣΙΠΡΑ ΜΕΤΑ ΤΟ EUROGROUP

Το πραγματικό αφεντικό του Eurogroup, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, δικαιολόγησε την παραπομπή του θέματος στις ελληνικές καλένδες, υπενθυμίζοντας ότι η Γερμανία έχει εκλογές του χρόνου και δεν μπορεί η σημερινή κυβέρνηση να δεσμεύσει την επόμενη για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα. Ενώ ο Τσίπρας μπορεί να δεσμεύσει όχι την επόμενη κυβέρνηση, αλλά τρεις επόμενες γενιές, τα παιδιά, τα εγγόνια και τα δισέγγονά μας...

του Πέτρου Παπακωνσταντίνου*

Έχοντας περάσει στη Βουλή το ασφαλιστικό, το φορολογικό, τον "κόφτη", το υπερταμείο, την παράδοση των δημοσίων εσόδων στην τρόικα και όλα τα άλλα επονείδιστα μνημονιακά μέτρα, η κυβέρνηση Τσίπρα ήθελε να πιστεύει ότι το Eurogroup της Δευτέρας θα της έδινε ένα μικρό αντίδωρο, μια ελάχιστη ανταμοιβή, μια ανάσα βρε αδελφέ, εγκρίνοντας την ποθητή δόση και κάποια, έστω οριακή, ελάφρυνση του χρέους. Για άλλη μια φορά, όμως, υποχρεώθηκε να διασπιστώσει ότι πάντα υπάρχει ένα ακόμη σκαλί παρακάτω, στου κακού τη σκάλα.

Η περίφημη ελάφρυνση του χρέους, για την οποία πολύ νωρίς- πριν ακόμη εκλεγεί πρωθυπουργός- ο Αλέξης Τσίπρας και οι φωστήρες που τον περιτριγυρίζουν είχαν επενδύσει τις ελπίδες τους στο ΔΝΤ (δηλαδή στην Ουάσιγκτον), παραπέμπεται για μετά το 2018, σαν το κόκκαλο που μετατοπίζεται ολοένα και πιο μπροστά, για να τρέχουν ξωπίσω του τα πεινασμένα σκυλιά. Το πραγματικό αφεντικό του Eurogroup, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, δικαιολόγησε την παραπομπή του θέματος στις ελληνικές καλένδες, υπενθυμίζοντας ότι η Γερμανία έχει εκλογές του χρόνου και δεν μπορεί η σημερινή κυβέρνηση να δεσμεύσει την επόμενη για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα. Ενώ ο Τσίπρας μπορεί να δεσμεύσει όχι την επόμενη κυβέρνηση, αλλά τρεις επόμενες γενιές, τα παιδιά, τα εγγόνια και τα δισέγγονά μας, μέχρι το...2025, φορτώνοντάς τους το αποικιακού τύπου υπερταμείο που είχε αξιώσει ο ίδιος ο Χερ Σόιμπλε, την αποφράδα νύκτα της 13ης προς 14η Ιουλίου του 2015! 

Δεν τους έφτασε, όμως, η μεγαλύτερη υποθήκευση δημόσιου πλούτου στα μεταπολεμικά χρόνια, χειρότερη και από εκείνη των λεόντειων συμβάσεων της εποχής Πιουριφόι. Δεν τους έφτασε που παρέδωσαν εξ ολοκλήρου στην τρόικα τα δημόσια οικονομικά με άλλη μία "ανεξάρτητη (από τον ελληνικό λαό και τη Βουλή) αρχή", δηλαδή άλλον ένα μηχανισμό του ευρω- παρακράτους. Ο Σόιμπλε και οι ελάσσονες εταίροι του ήρθαν να απαιτήσουν νέα, επαχθή μέτρα προκειμένου να δώσουν, σε... υποδόσεις την υπεσχημένη δόση των 10,3 δισ (το μεγαλύτερο μέρος της οποίας πηγαίνει, ούτως ή άλλως, στα δικά τους Ταμεία, αφού προορίζεται για την αποπληρωμή του επαχθούς χρέους).

Αφού διαπίστωσαν πόσο πειθαρχημένος είναι ο λόχος της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, τους άνοιξε η όρεξη και της ζητάνε να αλλάξει προς το χειρότερο τα μέτρα που μόλις χθες ψήφισε, προσθέτοντας ταπείνωση πάνω στην ταπείνωση: Ακόμη μεγαλύτερη επιδείνωση του ασφαλιστικού για αγρότες, μικροεπαγγελματίες, επιστήμονες, ακύρωση της πρωθυπουργικής δέσμευσης για μη επιστροφή των καταβεβλημένων του ΕΚΑΣ, εγγυήσεις για τον απόλυτο έλεγχο των διοικήσεων των τραπεζών, όπως και της αρχής δημοσίων εσόδων, από την τρόικα, άμεση προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων στο Ελληνικό και την Εγνατία.

Αποκορύφωμα του κυνισμού τους ήταν η αξίωση να εξασφαλιστεί το ακαταδίωκτο για τα μέλη της διοίκησης του κατοχικού υπερταμείου, εν όψει των εγκλημάτων σε βάρος του ελληνικού λαού που θα διαπράξουν στο μέλλον. Αν οι Αμερικανοί της εποχής του αθλιέστατου, μετεμφυλιακού προτεκτοράτου φρόντισαν να κατοχυρώσουν την ετεροδικία, ώστε οι άνδρες των στρατιωτικών τους βάσεων στην Ελλάδα να μην μπορούν να δικαστούν παρά μόνο στις ΗΠΑ, η Γερμανία της Μέρκελ και του Σόιμπλε τους ξεπερνάει κατά πολύ, αποκλείντας οποιαδήποτε δίωξη των υπαλλήλων τους, ακόμη και εκτός Ελλάδας.

Η περιφρόνηση με την οποία αντιμετωπίζουν οι ισχυροί της Ε.Ε. αυτή την απολύτως υποταγμένη κυβέρνηση φάνηκε και από την ανακοίνωση της Κομισιόν, όπου τονιζόταν ορθά- κοφτά ότι η εκταμίευση της δόσης μόνο αφού ο ESM εγκρίνει "συμπληρωματικό μνημόνιο" για την Ελλάδα. Μέχρι προ τινος και μόνο η λέξη "μνημόνιο" θα ανάγκαζε την κυβέρνηση Τσίπρα να βγει στα κάγκελα. Τώρα όμως που ο πρωθυπουργός έχει προσχωρήσει στην άποψη Δραγασάκη ότι "κακώς δαιμονοποιήθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ η λέξη μνημόνιο", η κυβέρνηση κατάπιε το ουσιαστικό και πήγε κάτι να ψελλίσει μόνο για το επίθετο: Συμπληρωματικό μνημόνιο; Μόνο πάνω από το κρύο κορμί μας! Αλλά "συμπληρωμένο μνημόνιο" (όπως λέμε γιαούρτι κομπλέ); Ε, αυτό να το συζητήσουμε... Έτσι, για να γελάσουν κάθε πικραμένου ΣΥΡΙΖΑίου τα χείλη με τα χάλια τους.

Εδώ δεν χωράει πια κανένας συναισθηματισμός, καμία αναστολή, κανένα ελαφρυντικό λόγω προτέρου εντίμου βίου. Οι άνθρωποι αυτοί θα μείνουν στην ιστορία με το ανεξίτηλο στίγμα ότι ήρθαν στην εξουσία με τη σημαία της αξιοπρέπειας για να καταργήσουν την Ελλάδα σαν κυρίαρχη χώρα και να την μετατρέψουν σε απλό χώρο οικονομικής λεηλασίας, κοινωνικής εξαθλίωσης και νεοαποικιακής υποδούλωσης.

Αντί για υστερόγραφο, καταθέτουμε την άποψη του διακεκριμένου, Αμερικανού πανεπιστημιακού Μάικλ Χάντσον στο εναλλακτικό περιοδικό Counter Punch. Σε πρόσφατη συνέντυξή του, υποστήριξε ότι "το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο είναι η σύγχρονη μορφή του πολέμου", όπως αποδεικνύει η παράδοση της δημόσιας περιουσίας από την κυβέρνηση Τσίπρα, την οποία ο ίδιος χαρακτηρίζει "ξεπουλημένη". Και καταλήγει: "Η σημερινή Ελλάδα μοιάζει από πολλές απόψεις με την βομβαρδισμένη από τους Ναζί Ισπανία, στον περίφημο πίνακα του Πικάσο (τη Γκουέρνικα). Αυτή είναι η εκδοχή του ΔΝΤ για τον βομβαρδισμό της Ισπανίας από τους Ναζί, αυτό είναι το μήνυμα στους εργαζόμενους όλης της Ευρώπης προκειμένου να υποταχθούν". 

* Ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.

Πέτρος Χριστουδούλου-ΟΔΔΗΧ: «Η Ελλάδα σύρθηκε στο ΔΝΤ!»

Τον ασκό του Αιόλου άνοιξε η άκρως αποκαλυπτική κατάθεση του επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ για το έλλειμμα 2009, Πέτρου Χριστουδούλου, ενώπιον της αρμόδιας Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής. Από τα λεγόμενά του προκύπτει εν ολίγοις ότι η αξιοπιστία της χώρας κατέρρευσε από τους αδέξιους χειρισμούς Παπανδρέου- Παπακωνταντίνου σχετικά με τα στατιστικά στοιχεία του 2009. 

Ο Μπάιντεν, η Μέρκελ και ο Μητσοτάκης

Ο Ριγκανισμός πεθαίνει στις ΗΠΑ, επιβιώνει στην Ευρώπη και βασιλεύει στην Ελλάδα

του Πέτρου Παπακωνσταντίνου*

Πριν από 40 χρόνια, ο Ρόναλντ Ρίγκαν διακήρυξε, μετά ορκωμοσία του ως πρόεδρος των ΗΠΑ, ότι “η κυβέρνηση δεν είναι η λύση στα προβλήματά μας, η κυβέρνηση είναι ΤΟ πρόβλημα”. Την Τετάρτη, 31 Μαρτίου, ο Τζο Μπάιντεν βάλθηκε να ενταφιάσει τον Ριγκανισμό, τουλάχιστον ως προς αυτό το σκέλος του. Το πρόγραμμα- μαμούθ για την αναστύλωση των αμερικανικών υποδομών, ύψους δύο τρις δολαρίων (γύρω στο 10% του αμερικανικού ΑΕΠ) προκάλεσε συνειρμούς, στις σελίδες του αμερικανικού Τύπου, με το New Deal του Φράνκλιν Ντέλανο Ρούζβελτ και τη “Μεγάλη Κοινωνία” του Λίντον Τζόνσον. Ο χρόνος θα δείξει αν οι εκτιμήσεις αυτού του είδους είναι πολύ υπερβολικές. Δύσκολα θα διαφωνήσει κανείς, όμως, με την κεντρική εκτίμηση των New York Times: “Είναι ένα στοίχημα (του Μπάιντεν) ότι το κράτος μπορεί να πετύχει κολοσσιαία πράγματα, τα οποία δεν μπορεί να πετύχει ο ιδιωτικός τομέας”, εξέλιξη που μαρτυρεί ότι “το τραύμα της πανδημίας και η κλιμάκωση των κοινωνικών και φυλετικών ανισοτήτων μετατόπισαν το κέντρο βάρος της εθνικής πολιτικής ζωής” προς τα αριστερά.

Αν όμως το νεοφιλελεύθερο δόγμα, που έγινε κοσμική θρησκεία χάρη στη Θάτσερ και τον Ρίγκαν, πνέει τα λοίσθια στην Αμερική, δεν συμβαίνει το ίδιο στην Ευρώπη, τουλάχιστον όχι στην ΕΕ των 27. Αν και τραυματίστηκε βαριά από την πανδημία και τις αναγκαστικά ενισχυμένες κρατικές παρεμβάσεις για τη διάσωση των οικονομιών, παρόλα αυτά καταφέρνει να επιβιώνει. Οι αριθμοί είναι αδιάψευστοι: Στον πρώτο χρόνο της πανδημίας, το αμερικανικό κράτος έριξε 5,3 τρισ (τρισ!) δολάρια για την άμεση στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων που κινδύνευαν να κλείσουν (2,5 τρις επί Τραμπ, άλλο 0,9 τρισ στη μεταβατική περίοδο και πρόσθετο 1,9 τρις επί Μπάιντεν). Την ίδια περίοδο, η ΕΕ, παρότι αναγκάστηκε να σπάσει τα γερμανικά ταμπού της δημοσιονομικής πειθαρχίας, έριξε στην αγορά μόλις 750 δισ. ευρώ, με μια οικονομία γύρω στα τρία τέταρτα της αμερικανικής.

Ο Εμανουέλ Μακρόν αναγκάστηκε να αναγνωρίσει ότι οι συγκρίσεις είναι τραγικές για την Ευρώπη. “Η δύναμη της αμερικανικής απάντησης και του σχεδίου Μπάιντεν μας θέτει ενώπιον ιστορικών ευθυνών. Ύστερα από το δεύτερο και το τρίτο κύμα της πανδημίας, είμαστε υποχρεωμένοι να πάρουμε συμπληρωματικά μέτρα… Είμαστε πολύ αργοί, πολύ μπερδεμένοι, πολύ στρυμωγμένοι από τις γραφειοκρατίες μας” (Le Monde, 1 avril 2021). Ο Γάλλος πρόεδρος έχει καλούς λόγους να ανησυχεί: χάρη στα ογκώδη πακέτα βοήθειας που προώθησε η κυβέρνηση Μπάιντεν, η αμερικανική οικονομία αναμένεται να φτάσει τους προ πανδημίας ρυθμούς ανάπτυξης στα μέσα του 2021, ενώ στην Ευρώπη κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται να συμβεί πριν από το 2022.

Εκεί που ο Ριγκανισμός όχι απλά φυτοζωεί, αλλά γνωρίζει μια πραγματική, δεύτερη άνοιξη είναι στην Ελλάδα του Κυριάκου Μητσοτάκη. Έτοιμοι να ειρωνευτούν κάθε ιδέα για εθνικοποίηση, επίταξη, αναδιανομή και δημόσια επένδυση ως συνώνυμα της Βόρειας Κορέας, ο πρωθυπουργός και οι κορυφαίοι υπουργοί του εκμεταλλεύτηκαν τη συγκυρία της πανδημίας και του εγκλεισμού για να προωθήσουν σειρά αντεργατικών και αντισυνδικαλιστικών νόμων που έφεραν την Ελλάδα στην τελευταία θέση μεταξύ των 27 ως προς τις εργασιακές σχέσεις, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων. Σε αυτή τη λογική κινείται και το “Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης” το οποίο παρουσίασε με τυμπανοκρουσίες ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Χρηματοδοτημένο από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, το κυβερνητικό πρόγραμμα δικαιώνει απολύτως τον ανατριχιαστικό του τίτλο “Ελλάδα 2.0” (ωσάν αυτός ο τόπος κι αυτός ο λαός να είναι ελαττωματικά προϊόντα, που πρέπει να βγουν σε μια δεύτερη, πιο ανταγωνιστική έκδοση): πρόκειται πραγματικά για ένα πρόγραμμα κοινωνικής μηχανικής, με βάση τις ιδέες Πισσαρίδη, όπου ο μεγάλος όγκος των κονδυλίων του κατευθύνεται όχι στις λαϊκές τάξεις, αλλά στους επιχειρηματικούς ομίλους (στο όνομα, βεβαίως, της πράσινης και της ψηφιακής οικονομίας). Ακόμη και τα όποια κονδύλια “κοινωνικής συνοχής” καλούνται να ενισχύσουν την “ευλύγιστη απασχόληση”, αν και η Ελλάδα κατέχει ήδη τα πρωτεία στην Ευρώπη, σε αυτόν τον τομέα.

Οι επιπτώσεις από την αρτηριοσκληρωτική εμμονή των κυρίαρχων ευρωπαϊκών ελίτ με τον νεοφιλελευθερισμό είναι εκτεθειμένες σε κοινή θέα. “Γίναμε ο περίγελως του κόσμου” ολοφύρονται Γερμανοί αξιωματούχοι στους Financial Times για τον εξευτελισμό της χώρας τους, που πρόβαλε μέχρι χθες ως υπόδειγμα οργάνωσης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης της πανδημίας. Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, μόλις το 11% των Γερμανών είχε δεχτεί έστω και μία δόση εμβολίου, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 29% για τις ΗΠΑ και 45% για τη Βρετανία, όπου το ευρωπαϊκό φιάσκο στον εμβολιασμό αναδείχθηκε στον πιο αποτελεσματικό συνήγορο του Brexit. Πανικόβλητοι από το τρίτο κύμα της πανδημίας, Μέρκελ και Μακρόν καταπίνουν την περηφάνεια τους και ζητούν από τον Πούτιν συμπαραγωγή και διάθεση του ρωσικού εμβολίου Sputnik V, λίγες μέρες αφότου σύρθηκαν στην ουρά των Αμερικανών για του επιβάλουν- μάλλον συμβολικές, είναι αλήθεια- κυρώσεις. Μπορεί να μην έχει ακόμη κριθεί ποιος θα είναι ο κερδισμένος από τη γεωπολιτική μάχη που συνοδεύει την πανδημία, αλλά το ποιος θα αναδειχθεί ο μεγάλος χαμένος είναι μάλλον βέβαιο: η Ευρωπαϊκή (μόνο κατ’ όνομα) Ένωση.

* Ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου είναι Δημοσιογράφος, συγγραφέας 

Επικίνδυνη κλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο

Υπό την πιέση των συσσωρευόμενων αδιεξόδων, ο Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται να επιχειρεί μείζονα αναπροσανατολισμό των εσωτερικών του συμμαχιών και των εξωτερικών του προτεραιοτήτων...

ΚΑΤΑΛΥΤΕΣ Η ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟΥ ΚΑΙ Η ΑΘΛΙΑ ΣΥΜΦΩΝΙΑ Ε.Ε. - ΤΟΥΡΚΙΑΣ 

του Πέτρου Παπακωνσταντίνου* στην iskra

Σε ανησυχητικό βαθμό κλιμακώνονται, μέρα με τη μέρα, οι εντάσεις στο Αιγαίο. Εκδοτικά συγκροτήματα βομβαρδίζουν την κοινή γνώμη με ρεπορτάζ περί “ανελέητου πολέμου” Αθήνας και Άγκυρας, με αλλεπάλληλες εκδόσεις NOTAM και NAVTEX, με αφορμή μεγάλης κλίμακας τουρκικές ασκήσεις (Efes, Beyaz Firtina) που δεσμεύουν μεγάλες περιοχές του Αιγαίου και αμφισβητούν ελληνικά, κυριαρχικά δικαιώματα, ιδίως στην περιοχή Χίου - Οινουσσών- Ψαρών. Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς δεν έκρυψε, μάλιστα, με συνέντευξή του στην “Καθημερινή” της Κυριακής, τους φόβους του για ενδεχόμενο “θερμό επεισόδιο”.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι εσωτερικές εξελίξεις στην Τουρκία ενισχύουν την αβεβαιότητα και την αστάθεια στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Η τροπή που έχει πάρει ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία (και για την οποία η “νεο- οθωμανική” πολιτική της τουρκικής ηγεσίας επωμίζεται σημαντικό μερίδιο ευθύνης) ενισχύει την πιθανότητα δημιουργίας ντε φάκτο κουρδικής οντότητας στα νότια σύνορα της Τουρκίας, πράγμα που αποτελεί τον χειρότερο εφιάλτη της Άγκυρας. Η νευρικότητα που προκαλεί στη τουρκική ηγεσία αυτή η προοπτική εκδηλώθηκε με τον πιο δραματικό τρόπο με τη μείζονα κρίση που προκάλεσε η κατάρριψη του ρωσικού, μαχητικού αεροπλάνου, τον περασμένο Νοέμβριο.

Η υποτροπή του Κουρδικού τροφοδοτεί και την επιδείνωση των σχέσεων Ε.Ε.- Τουρκίας, απειλώντας με κατάρρευση τη συμφωνία τους για το προσφυγικό, ιδίως μετά την αποπομπή Νταβούτογλου. Ο Ταγίπ Ερντογάν ξεκαθάρισε πρόσφατα ότι δεν υπάρχει περίπτωση να αλλάξει την “αντιτρομοκρατική” νομοθεσία του, που στοχοποιεί πρωτίστως τους Κούρδους (αλλά και τους αντιπολιτευόμενους δημοσιογράφους, ακτιβιστές και ακαδημαϊκούς), όπως αξιώνει η Ε.Ε. προκειμένου να προχωρήσει στην κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους υπηκόους. Ήδη, η εφαρμογή αυτής της απόφασης μετατέθηκε από τον Ιούνιο για τον Οκτώβριο και πολλοί θεωρούν ότι η συμφωνία για το προσφυγικό τελικά θα καταρρεύσει, επιβαρύνοντας για απροσδιόριστο διάστημα τις σχέσεις Ε.Ε.- Τουρκίας.

Υπό την πίεση των συσσωρευόμενων αδιεξόδων, ο Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται να επιχειρεί μείζονα αναπροσανατολισμό των εσωτερικών του συμμαχιών και των εξωτερικών του προτεραιοτήτων. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι, στα 14 χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία, το ΑΚΡ του Ταγίπ Ερντογάν περιόρισε το στρατό στους στρατώνες και, στο μεγαλύτερο μέρος αυτής της περιόδου, προσπάθησε να εξομαλύνει τις σχέσεις της Τουρκίας με τους γείτονές της. Σε ό,τι αφορά τα ελληνοτουρκικά, η (μέχρι τώρα) εποχή Ερντογάν ήταν η πιο ήρεμη περίοδος, χωρίς κανένα “θερμό” επεισόδιο- και πάντως πολύ καλύτερη από την εποχή που κυριαρχούσε το εθνικιστικό, Κεμαλικό κατεστημένο.

Τελευταία συσσωρεύονται, ωστόσο, ενδείξεις ότι ο Ταγίπ Ερντογάν επιχειρεί να στηριχθεί πιο ενεργά στο στρατό (ο οποίος, λόγω Κουρδικού και Συριακού επωμίζεται ντε φάκτο αυξημένες ευθύνες) στο πλαίσιο μιας γενικότερης στροφής προς τον εθνικισμό, η οποία περιλαμβάνει και τα ολοένα και πιο τολμηρά ανοίγματα προς το ακροδεξιό ΜΗΡ (πρώην Γκρίζοι Λύκοι). Αν μονιμοποιηθεί, αυτή η “φυγή προς τα εμπρός” του Τούρκου προέδρου, μπορεί να αποδειχθεί πολύ επικίνδυνη και στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Θα εθελοτυφλούσε, ωστόσο, κανείς αν απέδιδε όλα τα προβλήματα για τις κλιμακούμενες εντάσεις στην Άγκυρα. Η αλήθεια είναι ότι οι διαδοχικές, κατά τα τελευταία χρόνια, κυβερνήσεις της Αθήνας, συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, δεν είναι καθόλου άμοιρες ευθυνών. Η στρατηγική τους επιλογή για στενή συμμαχία με το Ισραήλ και το απολυταρχικό καθεστώς Σίσι, στην Αίγυπτο, στο πλαίσιο μιας λογικής οικοδόμησης “αντιαξόνων” εναντίον της Τουρκίας, κάθε άλλο παρά ευνοούσε μια πολιτική ειρήνης και φιλίας στο Αιγαίο.

Πάνω σ' αυτά ήρθε να προστεθεί η απαράδεκτη, τόσο από ανθρωπιστική, όσο και από πολιτική άποψη στρατιωτικοποίηση του προσφυγικού προβλήματος, που προκάλεσε συσσώρευση ναυτικών και στρατιωτικών δυνάμεων της Ελλάδας, της Τουρκίας, αλλά και του ΝΑΤΟ στα νερά του Αιγαίου, δημιουργώντας ντε φάκτο ιδανικό σκηνικό για τριβές, αμφισβητήσεις, εντάσεις, ή ακόμη και θερμά επεισόδια. Ενδεχομένως, σημαίνοντα κυβερνητικά στελέχη είχαν την αυταπάτη ότι, δίνοντας το πράσινο φως για τη μετατροπή του Αιγαίου σε ΝΑΤΟϊκή λίμνη, θα εξασφάλιζαν ισχυρή στήριξη από τον αμερικανικό παράγοντα, κάτι που θα λειτουργούσε αποτρεπτικά έναντι της Άγκυρας.

Διαψεύστηκαν οικτρά. Απέναντι στη βροχή των τουρκικών παραβιάσεων, ουδείς Αμερικανός ή Δυτικοευρωπαίος αξιωματούχος αισθάνθηκε την ανάγκη να πάρει δημόσια θέση. Μόνο η Ρωσία, για τους δικούς της λόγους, καταδίκασε απερίφραστα τις τουκρικές παραβιάσεις διά στόματος υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, κάτι που σχεδόν αποσιωπήθηκε στην Ελλάδα. Για άλλη μία φορά, επιβεβαιώνεται ότι μόνο μία ανεξάρτητη από ευρωατλαντικές δεσμεύσεις, πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική μπορεί να δημιουργήσει προϋποθέσεις για την ειρήνη στο Αιγαίο και τη φιλία των λαών Ελλάδας και Τουρκίας, μακριά από τους εκατέρωθεν, δυνητικά ολέθριους εθνικισμούς.

*Ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας

Αυτοκρατορική Ύβρις, ερεβώδης Νέμεσις

Η Αυτοκρατορική Ύβρις των νεοσυντηρητικών του Μπους προκάλεσε, είκοσι χρόνια μετά, τη Νέμεσι στο πρόσωπο των σκοταδιστών ισλαμιστών. Άλλωστε, η Νέμεσις της μυθολογίας μας θυγατέρα της Νύχτας και του Ερέβους είναι.

  

του Πέτρου Παπακωνσταντίνου*

Το ημερολόγιο έγραφε Τρίτη, 13 Νοεμβρίου 2001 όταν οι δυνάμεις της υποστηριζόμενης από τις ΗΠΑ Βόρειας Συμμαχίας έμπαιναν στην Καμπούλ υπό τους ήχους του Μάουτχαουζεν, του Μίκη Θεοδωράκη, έχοντας εξοστρακίσει τους Ταλιμπάν. Η αμερικανική υπερδύναμη είχε απαντήσει ταχύτατα και συντριπτικά στις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου που εξαπέλυσε η Αλ Κάιντα, με τον αρχηγό της Οσάμα μπιν Λάντεν, πρώην σύμμαχο των Αμερικανών στην αντισοβιετική τζιχάντ, να απολαμβάνει ασυλίας στο Αφγανιστάν. Ενάμιση χρόνο αργότερα, θα ακολουθούσε το Σοκ και Δέος στο Ιράκ. Οι περισσότεροι Δυτικοί πολιτικοί, αναλυτές και δημοσιογράφοι υποκλίνονταν μπροστά στην επίδειξη αμερικανικής ισχύος. Το σχέδιο των νεοσυντηρητικών στην κυβέρνηση του υιού Μπους για έναν Νέο Αμερικανικό Αιώνα μέσω του “πολέμου κατά της τρομοκρατίας” φαινόταν, στα μάτια πάρα πολλών, να δικαιώνεται.

Σε λίγες ημέρες η Νέα Υόρκη θα τιμά την εικοστή επέτειο της 11ης Σεπτεμβρίου, ενώ στην Καμπούλ θα κυματίζει το άσπρο λάβαρο των Ταλιμπάν με τη μαύρη επιγραφή του Ισλάμ. Ο πιο μακρύς πόλεμος στην ιστορία της Αμερικής τέλειωσε, την Κυριακή, 15 Αυγούστου, με τον πιο ταπεινωτικό τρόπο. Οι χαώδεις σκηνές στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, με αλλόφρονες Αφγανούς να συνθλίβονται από τους τροχούς αμερικανικών μεταγωγικών αεροπλάνων καθώς προσπαθούσαν να γαντζωθούν από αυτά, θα περάσουν στην ιστορία για να συμβολίζουν το “όνειδος της Δύσης”, όπως το χαρακτήρισε ο Γερμανός πρόεδρος Φρανκ- Βάλτερ Σταϊνμάγερ. Η Αυτοκρατορική Ύβρις των νεοσυντηρητικών του Μπους προκάλεσε, είκοσι χρόνια μετά, τη Νέμεσι στο πρόσωπο των σκοταδιστών ισλαμιστών. Άλλωστε, η Νέμεσις της μυθολογίας μας θυγατέρα της Νύχτας και του Ερέβους είναι.

Έπεσε στον Τζο Μπάιντεν ο κλήρος να πληρώσει το βαρύ πολιτικό τίμημα για το επονείδιστο τέλος ενός πολέμου που διαχειρίστηκαν τέσσερις Αμερικανοί πρόεδροι, δύο από κάθε κόμμα. Είναι αλήθεια ότι η κυβέρνησή του πιάστηκε στον ύπνο με την αστραπιαία επέλαση των Ταλιμπάν, που κατέλαβαν όλα τα αστικά κέντρα μέσα σε μία μόνο εβδομάδα, με αποτέλεσμα αντί για μια συντεταγμένη αποχώρηση να προκύψουν σκηνές που θύμιζαν Σαϊγκόν του 1975. Σαν να μην έφταναν αυτά, ήρθε το ανεκδιήγητο διάγγελμα του Μπάιντεν την περασμένη Δευτέρα. Ο άνθρωπος που εμφανιζόταν ως ο πιο έμπειρος πρόεδρος στη διεθνή πολιτική μετά τον Αϊζενχάουερ και είχε οικοδομήσει, με βάση και τα οικογενειακά του δράματα, το προφίλ του γεμάτου ενσυναίσθηση ηγέτη, εμφανίστηκε ως ένας πείσμων γέρος, που ενώ ο κόσμος καίγεται, εκείνος δεν έχει άλλο μέλημα παρά να αποδείξει, κάποτε με χολερική διάθεση, ότι είχε 100% δίκιο.

Ωστόσο ο Αμερικανός πρόεδρος έχει δίκιο όταν λέει ότι ο πόλεμος ήταν ούτως ή άλλως χαμένος, τι έναν μήνα πριν, τι έναν μήνα αργότερα, κι ότι η αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων- κάτι που επιδίωξαν και ο Ομπάμα και ο Τραμπ- ήταν μονόδρομος. Το αμερικανικό σχέδιο ήταν θνησιγενές από την πρώτη στιγμή. Αν οι βομβαρδισμοί κατά των Ταλιμπάν μπορούσαν να νομιμοποιηθούν λόγω 11ης Σεπτεμβρίου, γεγονός είναι ότι ο μπιν Λάντεν είχε καταφύγει από τις 16 Νοεμβρίου του 2001 στο Πακιστάν όπου και εξοντώθηκε δέκα χρόνια αργότερα από τους Αμερικανούς. Οι Ταλιμπάν είχαν ηττηθεί καθολικά από τον Δεκέμβριο του 2001 και οι επιβιώσαντες ηγέτες τους κρύβονταν στις σπηλιές της Τόρα Μπόρα. Επομένως δεν υπήρχε καμία βάση νομιμοποίησης στην απόφαση της κυβέρνησης Μπους να στείλει, το 2002, στο Αφγανιστάν μεγάλο όγκο αμερικανικών στρατιωτών, που λειτουργούσαν ως στρατός κατοχής, προστάτες διεφθαρμένων κυβερνήσεων και χάριζαν στους Ταλιμπάν το φωτοστέφανο των μαχητών για εθνική απελευθέρωση.

Η επόμενη μέρα διαγράφεται τραγικά δύσκολη, πρώτα απ’ όλα για τους ίδιους τους Αφγανούς. Οι νέοι άρχοντες της Καμπούλ πασχίζουν να πείσουν ότι έχουν αλλάξει, ότι δεν θα επαναφέρουν το ζόφο της δεκαετίας του ’90 σε ό,τι αφορά τη μεταχείριση των γυναικών, τις σχέσεις με την τρομοκρατία και σειρά άλλων θεμάτων. Ο βασικός λόγος είναι ότι δεν θέλουν να ξαναγίνουν παρίας της διεθνούς κοινότητας, καθώς καλούνται να κυβερνήσουν μια από τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου, όπου το 75% του προϋπολογισμού καλύπτεται από τη διεθνή βοήθεια. Μάλιστα από την πρώτη στιγμή έκλεισαν το μάτι στους Αμερικανούς, διαβεβαιώνοντας ότι είναι υπέρ του αγωγού φυσικού αερίου ΤΑΡΙ (Τουρκμενιστάν- Αφγανιστάν- Πακιστάν- Ινδία), ο οποίος, αν χτιστεί, θα είναι σε βάρος της επιρροής της Ρωσίας, του Ιράν και της Κίνας. Ωστόσο ο κίνδυνος ενός νέου εμφυλίου που θα μετατρέψει το Αφγανιστάν σε γεωπολιτική μαύρη τρύπα της Ευρασίας είναι ήδη ορατός, με τις πρώτες αιματηρές διαδηλώσεις σε τρεις πόλεις και τη συγκέντρωση στρατευμάτων αντιπάλων τους στη δυσπρόσιτη κοιλάδα Παντσίρ, ιστορικό οχυρό της Βόρειας Συμμαχίας.

Σε περιφερειακό επίπεδο, το Πακιστάν είναι ο μεγάλος κερδισμένος, καθώς οι σύμμαχοι Ταλιμπάν του προσφέρουν το ποθητό “στρατηγικό βάθος” στη σύγκρουση με την Ινδία για το Κασμίρ. Ωστόσο το ενδεχόμενο να αποκτήσουν νέα ορμή οι Πακιστανοί Ταλιμπάν (αιμοσταγής τρομοκρατική οργάνωση, που δεν έχει οργανικούς δεσμούς με τους Αφγανούς συνονόματους) απασχολεί σοβαρά την Ισλαμαμπάντ. Κίνα και Ρωσία ασφαλώς χαίρονται για το οδυνηρό πλήγμα που δέχτηκε η Αμερική, αλλά έχουν λόγους να ανησυχούν για το ενδεχόμενο να ενισχυθούν ισλαμικά κινήματα στο Ξινγιάνγκ, το Ουζμπεκιστάν, το Τατζικιστάν ή ακόμη και τον Καύκασο. Ιράν και Τουρκία θα διεκδικήσουν μερίδιο επιρροής στο Αφγανιστάν, αλλά θα δοκιμαστούν από το νέο μεταναστευτικό κύμα, το οποίο αργά ή γρήγορα θα φτάσει και στην Ευρώπη, προκαλώντας πολιτικές παρενέργειες- ενδεχομένως και στην κρίσιμη αναμέτρηση Μακρόν- Λεπέν, την ερχόμενη άνοιξη.

Όσο για τη μεγάλη εικόνα της διεθνούς πολιτικής, οι κατεξοχήν χαμένοι είναι η ισχύς και η ενότητα της Δύσης. Το ΝΑΤΟ βγαίνει συντετριμμένο από τον μοναδικό πόλεμο, με συμμετοχή χερσαίων δυνάμεων, όπου δοκιμάστηκε. Όλοι οι σύμμαχοι της Αμερικής, από την Ταϊπέι και τη Σεούλ μέχρι το Βερολίνο και το Λονδίνο, αναρωτιούνται αν έχουν οποιαδήποτε αξία χρήσης οι δεσμεύσεις της Ουάσιγκτον. Με την απόσυρσή της από το Αφγανιστάν και τη Μέση Ανατολή, η Αμερική ασφαλώς θα συγκεντρώσει περισσότερη ισχύ στα στρατηγικά μέτωπα που την ενδιαφέρουν, κυρίως απέναντι στην Κίνα και τη Ρωσία. Αλλά οι φυγόκεντρες τάσεις στο Δυτικό στρατόπεδο θα ενταθούν, καθώς οι ίδιοι οι Αμερικανοί είναι σαν να λένε σε όλο τον κόσμο “καθένας για τον εαυτό του, και τον τελευταίο ας τον πάρει ο διάβολος”.

* Ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου ειναι Δημοσιογράφος, συγγραφέας και συντάκτης του διεθνούς ρεπορτάζ και αρθρογράφος στην εφημερίδα ΚΑΘΜΕΡΙΝΗ.

πηγή: ppapacon.blogspot.com 

Το ΔΝΤ προσγειώνει ανώμαλα στην πργματικότητα την ελληνική κυβέρνηση

"Βόμβες" Λαγκάρντ για Τράπεζες - Ασφαλιστικό - Το απόλυτο ναυάγιο της στρατηγικής Τσίπρα για στήριξη από ΗΠΑ-ΔΝΤ.

του Πέτρου Παπακωνσταντίνου στο iskra.gr

ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ υποθέσεις εργασίας της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ήταν ότι, ακολουθώντας μια ατλαντική εξωτερική πολιτική, θα εξασφάλιζε την υποστήριξη των ΗΠΑ και του ΔΝΤ για μια χαλάρωση

Σκέψεις για την Ιδρυτική Συνδιάσκεψη της ΛΑ.Ε

Το πρόγραμμά μας οφείλει συνειδητά και ξεκάθαρα να κινηθεί σε μια γραμμή «απο-παγκοσμιοποίησης». Γραμμή, που δεν θα σημαίνει βέβαια «αυτάρκεια» και απόσυρση από το διεθνή καταμερισμό εργασίας, αλλά στοιχειώδη έλεγχο πάνω στις μορφές, την έκταση και τους τρόπους ένταξής μας....

 του Πέτρου Παπακωνσταντίνου*

Στην ιστορία του διεθνούς σοσιαλιστικού και κομμουνιστικού κινήματος, σχεδόν ποτέ τα ιδρυτικά συνέδρια νέων πολιτικών φορέων που αγωνίζονταν για τη χειραφέτηση της εργασίας δεν έφεραν προγραμματικές και θεωρητικές τομές. Η πραγματική τομή ήταν η ίδια η δύσκολη “πρωταρχική συσσώρευση” μιας κρίσιμης μάζας αγωνιστών, μέσα από την ενοποίηση διαφορετικών ρευμάτων, ομίλων, κινημάτων και οργανώσεων για το άνοιγμα ενός καινούργιου δρόμου ελπίδας και ανατροπής.

Θα ήταν υπερβολική αξίωση να προσδοκά κανείς ότι η ιδρυτική συνδιάσκεψη της ΛΑΕ- ενός μετωπικού φορέα, που προέκυψε ως συμπόρευση ρευμάτων με διαφορετική προέλευση, ευαισθησίες και ιδεολογικές αναφορές- θα αποτελέσει την εξαίρεση. Ζητούμενο δεν είναι, δεν μπορεί να είναι, να λύσουμε τα μεγάλα, εκκρεμή θεωρητικά και στρατηγικά προβλήματα του αριστερού κινήματος, αλλά να αποκτήσουμε τον κοινό χώρο, την κοινή γλώσσα, το σταθερό βάδισμα και την αλληλεγγύη που είναι απολύτως αναγκαία στοιχεία για τα επόμενα, αποφασιστικότερα βήματα.

Οι Θέσεις που κατέθεσε το προσωρινό πολιτικό συμβούλιο της ΛΑΕ προς συζήτηση αντικατοπτρίζουν μια προσπάθεια σύνθεσης των διαφορετικών ρευμάτων που την συγκρότησαν. Αποτελούν σε αρκετά, καίρια σημεία τους προϊόν συμβιβασμού, κάτι αναπόφευκτο εφ' όσον δεν επιλέξαμε, και σωστά, το δρόμο της συγκρότησης ενός μονολιθικού πολιτικού φορέα. Επομένως, πρέπει να κριθούν με βάση την απάντηση στο ερώτημα αν πρόκειται για έναν συμβιβασμό προωθητικό ή παραλυτικό για την κοινή μας υπόθεση- την ανατροπή του μνημονιακού καθεστώτος που έχει επιβληθεί και το άνοιγμα δρόμων για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό. Γνώμη μου είναι ότι ισχύει το πρώτο, αν και τα πιο δύσκολα είναι, βέβαια, μπροστά μας.

Αρκετοί υποστηρίζουν ότι η ιδρυτική συνδιάσκεψη της ΛΑΕ έρχεται με καθυστέρηση. Είναι αλήθεια. Αργήσαμε όχι δύο ή τρεις μήνες, αλλά έξι χρόνια! Η μετωπική συμπόρευση της ριζοσπαστικής, αντι-ΕΕ Αριστεράς θα έπρεπε να έχει δρομολογηθεί από την άνοιξη του 2010, όταν η υπογραφή του πρώτου μνημονίου από την κυβέρνηση Παπανδρέου έριξε την πρώτη “ατομική βόμβα” στον κόσμο της εργασίας, ανοίγοντας ταυτόχρονα ένα παράθυρο ιστορικής ευκαιρίας για τις δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής ανατροπής.

Καθένας μπορεί να φανταστεί, αν και δεν έχει μεγάλη αξία, πόσο διαφορετικές θα ήταν οι εξελίξεις αν οι τότε ηγεσίες του ΚΚΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ δεν είχαν ακολουθήσει, κάθε μια με τον τρόπο της, άγονη σεχταριστική γραμμή. Οι δυνάμεις που θα συγκροτούσαν, πέντε χρόνια αργότερα, τη ΛΑΕ, είτε ανήκαν τότε στο ΣΥΡΙΖΑ, είτε στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ, είτε σε άλλους χώρους, πιστώνονται το γεγονός ότι από την πρώτη στιγμή διαισθάνθηκαν την κρισιμότητα της συγκυρίας και πάσχισαν, με διάφορους τρόπους, για τη μετωπική, αντιμνημονιακή, αντι-ΕΕ συμπόρευση. Δεν τα κατάφεραν, εν μέρει λόγω και των δικών τους ελλειμμάτων, αν και οι ευθύνες τους είναι άλλης τάξης μεγέθους από εκείνους που δεν προσπάθησαν καν.

Η συγκυρία στην οποία συγκαλείται η ιδρυτική συνδιάσκεψη χαρακτηρίζεται από την προσωρινή και εύθραυστη σταθεροποίηση του μνημονιακού καθεστώτος στην Ελλάδα, με την προώθηση των επαχθών μνημονιακών μέτρων (ασφαλιστικό, φορολογικό, πολυνομοσχέδιο) και τη δρομολογημένη ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Αυτό συμβαίνει σε ένα διεθνές περιβάλλον αντεπίθεσης του ιμπεριαλισμού στα πιο προχωρημένα φυλάκια της Αριστεράς, στη Λατινική Αμερική. Οι εξελίξεις αυτές αναπόφευκτα προκαλούν απογοητεύσεις και τάσεις αποστράτευσης στον ευρύτερο αριστερό, ριζοσπαστικό χώρο και δεν θα ξεπεραστούν με βερμπαλισμό και βεβιασμένες κινήσεις.

Όποιος οδηγεί σε ανώμαλο δρόμο είναι υποχρεωμένος να κατεβάσει ταχύτητα για να κερδίσει σε δύναμη. Χρειαζόμαστε έναν σε βάθος αναστοχασμό της θετικής και αρνητικής πείρας που συσσώρευσαν, στην Ελλάδα και διεθνώς, οι αγώνες του προηγούμενου κύκλου, που κλείνει πίσω μας. Δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι θα ωφεληθούμε από μια ενδεχόμενη- αλλά όχι αναγκαστικά γρήγορη- κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ και δεν θα πείσουμε εκτοξεύοντας εναντίον της ηγεσίας του όλα τα συνώνυμα της προδοσίας και του ξεπουλήματος. Όχι ότι δεν τα δικαιούται, αλλά οι συνεχείς κραυγές ηχούν ως ένδειξη αδυναμίας, κατά το “σκυλί που γαβγίζει, δεν δαγκώνει”.

Εκείνο που πρωτίστως χρειάζεται ο κόσμος της ΛΑΕ, ο κόσμος της Αριστεράς, ο λαϊκός κόσμος ευρύτερα, είναι πεποίθηση και έμπνευση. Πεποίθηση, χτισμένη πάνω σε μια πειστική, εναλλακτική λύση απέναντι στη μνημονιακή τραγωδία- και έμπνευση που θα τροφοδοτείται από μια πρωτοποριακή αίσθηση του ιστορικού χρόνου. Αυτό σημαίνει ότι χρειαζόμαστε όχι απλώς ένα “μίνιμουμ πρόγραμμα”, κάτι σαν συγκόλληση αιτημάτων μιας εργατικής κίνησης και ενός δικτύου δικαιωμάτων, αλλά ένα δυναμικό σχέδιο κοινωνικής ανατροπής. Ένα πρόγραμμα, που θα συνδυάζει τη μέγιστη δυνατή πολιτική ενότητα με μια ελάχιστη σύγκλιση στα πεδία των ιδεών, της φυσιογνωμίας και του πολιτισμού, χωρίς την οποία θα δίνουμε την εικόνα Πύργου της Βαβέλ, στο στιλ του παλιού ΣΥΡΙΖΑ.

Οι Θέσεις αποτελούν ένα βήμα- όχι βέβαια επαρκές- που μας φέρνει πιο κοντά σε μια παρόμοια προγραμματική συγκρότηση. Περιέχουν ορισμένες δυναμικές ιδέες, οι οποίες, αν τύχουν καλύτερης επεξεργασίας και δεν μείνουν στα χαρτιά, μπορούν να κεντρίσουν ευρύτερα στρώματα. Θα ξεχωρίσω ορισμένες από εκείνες που θεωρώ σημαντικότερες, καταθέτοντας τη δική μου, καθόλα υποκειμενική, ανάγνωση.

▶ 1. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΥΜΑΙ ως πρωταρχικό εχθρό, πραγματικό σκάνδαλο των σύγχρονων κοινωνιών, εναντίον του οποίου απαιτείται να συμπαταραχθεί το ευρύτερο δυνατό μέτωπο λαϊκών δυνάμεων, τη δικτατορία του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, διεθνούς και ελληνικού.

Η υπερτροφία του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, που κατέχει κεντρικό ρόλο στο πλαίσιο του άρχοντος συνασπισμού, αποτελεί ένα από τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά του σύγχρονου, «ολοκληρωτικού» καπιταλισμού. Κατ’ εξοχήν ρευστό από τη φύση του, το χρηματοπιστωτικό σύμπλεγμα αποτελεί (μαζί με το στρατιωτικό- βιομηχανικό) την πιο επιθετική μερίδα του κεφαλαίου, που έχει συμφέρον να γκρεμίσει κάθε εθνικό, δημοκρατικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό φραγμό, να «ρευστοποιήσει»- διαλύσει στην ίδια την εργατική τάξη, υποβιβάζοντάς την σε ασπόνδυλη «μάζα» μοναχικών βιοπαλαιστών. Η υπερχρέωση που φέρνει μαζί της η «χρηματοποίηση» του σύγχρονου καπιταλισμού αποτελεί τον πιο ισχυρό μηχανισμό εκβιασμού και πολιτικής ομηρίας τόσο των χρεωμένων κρατών, όσο και των χρεωμένων νοικοκυριών.

Επομένως, η χαλιναγώγηση του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και ο έλεγχος του χρήματος αναδύονται αβίαστα στην πρώτη γραμμή κάθε προγράμματος αντιμνημονιακής, ριζοσπαστικής ανατροπής. Η στάση πληρωμών με στόχο τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, η ανάκτηση του ελέγχου της Τράπεζας της Ελλάδος, η εθνικοποίηση - κοινωνικοποίηση των συστημικών τραπεζών (πιο βαρύ και πιο δύσκολο μέτρο σήμερα, παρά προ τρίτου μνημονίου, όταν η πλειοψηφία του μετοχικού τους κεφαλαίου τους ανήκε στο δημόσιο) και η οργανωμένη ελάφρυνση του χρέους των λαϊκών νοικοκυριών, επιβάλλονται, επί ποινή πολιτικής συντριβής, όπως έδειξε και η πείρα της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, από τα πρώτα βήματα οποιουδήποτε απελευθερωτικού εγχειρήματος.

▶ 2. ΘΕΤΟΥΜΕ ως θεμελιώδη προϋπόθεση για μια λυτρωτική έξοδο από την κρίση και τα μνημόνια προς όφελος των λαϊκών τάξεων την ανάκτηση της εθνικής- λαϊκής κυριαρχίας από τις δυνάμεις του διεθνοποιημένου καπιταλισμού, που την έχουν απαλλοτριώσει.

Σε στενή αλλολοσύνδεση και αλληλοτροφοδότηση με τη «χρηματοποίηση», η παγκοσμιοποίηση αποτελεί ένα δεύτερο, κεντρικό στοιχείο των τελευταίων δεκαετιών. Ο σύγχρονος ιμπεριαλισμός μας φέρνει σε μια κατάσταση πραγμάτων που εμφανίζει, από ορισμένες απόψεις, αναλογίες με τις παλιές Αυτοκρατορίες του 19ου αιώνα, εναντίον των οποίων ξέσπασε η μεγάλη «Άνοιξη των Λαών», του 1848-50. Οι λαϊκές- δημοκρατικές επαναστάσεις εκείνης της εποχής εξέφραζαν μια ιστορική αναγκαιότητα: την ανάγκη να συντριβούν οι φεουδαρχικοί, απολυταρχικοί και συντεχνιακοί δεσμοί που εμπόδιζαν το σχηματισμό εθνών- κρατών, τη δημοκρατία και τη μισθωτή εργασία, αναστέλλοντας τη φυσική ανάπτυξη του καπιταλισμού, αλλά και οποιαδήποτε κοινωνική πρόοδο.

Σήμερα, χρειαζόμαστε μια καινούργια «Άνοιξη των Λαών», που θα ανακτήσει την εθνική- λαϊκή κυριαρχία, τη δημοκρατία και τα στοιχειώδη κοινωνικά δικαιώματα, απέναντι στη νέα Αυτοκρατορία του γερασμένου, παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, που τα διαλύει όλα αυτά και απειλεί την ανθρωπότητα με μια καινούργια περίοδο Σκοτεινών Χρόνων. Δεν θεωρώ γόνιμη τη διαμάχη αν πρέπει να διαλέξουμε ανάμεσα στον διεθνισμό και τον πατριωτισμό, ωσάν να είχαμε την ελευθερία να προτιμήσουμε ζεστό ή κρύο εσπρέσο. Η ανάκτηση της εθνικής κυριαρχίας και της δημοκρατίας τίθενται ως στοιχειώδεις προϋποθέσεις ανάκτησης του ίδιου του πεδίου πάνω στο οποίο μπορεί να δώσει τη μάχη της η σύγχρονη εργατική τάξη, όχι μόνο για τα υπόδουλα έθνη χωρίς κράτος, αλλά ακόμη και για τους λαούς των ιμπεριαλιστικών κέντρων. Ακόμη περισσότερο δε για το λαό της Ελλάδας, μιας χώρας με ενδιάμεση θέση στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα.

Επομένως, το πρόγραμμά μας οφείλει συνειδητά και ξεκάθαρα να κινηθεί σε μια γραμμή «απο- παγκοσμιοποίησης». Γραμμή, που δεν θα σημαίνει βέβαια «αυτάρκεια» και απόσυρση από το διεθνή καταμερισμό εργασίας, αλλά στοιχειώδη έλεγχο πάνω στις μορφές, την έκταση και τους τρόπους ένταξής μας. Η απόσυρση από ολέθριες, για τα κοινωνικά δικαιώματα και το περιβάλλον, συμφωνίες ελευθέρου εμπορίου (με την ΤΤΙΡ να αποτελεί το πιο κραυγαλέο παράδειγμα) και η επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων, όπως και επιλεκτικού προστατευτισμού για μια ορισμένη, μεταβατική περίοδο, αποτελούν αναπόδραστες προϋποθέσεις οικονομικής ανόρθωσης και παραγωγικού μετασχηματισμού.

▶ 3. ΣΤΗ ΒΑΣΗ των παραπάνω, η έξοδος από την ευρωζώνη και η ανυπακοή στην Ε.Ε. αποτελούν απολύτως κομβικό στοιχείο οποιουδήποτε απελευθερωτικού προγράμματος, όπως άλλωστε έδειξε πεντακάθαρα η οδυνηρή εμπειρία της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.

Δεν είναι μυστικό ότι από την πρώτη στιγμή που συγκροτήθηκε η ΛΑΕ υπήρξαν ταλαντεύσεις και διαφωνίες για το κεντρικό αυτό πρόβλημα, κάτι που κατά τη γνώμη μου έπαιξε κρίσιμο, αρνητικό ρόλο και στο εκλογικό αποτέλεσμα. Οι Θέσεις αντιμετωπίζουν σε γενικές γραμμές σωστά, πιστεύω, το ζήτημα, αν και δεν λείπουν οι προσπάθειες να τραβηχτεί το πουλόβερ προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά, με κίνδυνο να το ξεχειλώσουν ή και να το ξηλώσουν.

Η «αριστερή» δυσανεξία στην αποδέσμευση από την ευρωζώνη αιτιολογείται με το επιχείρημα ότι ένας τέτοιος στόχος προτάσσει το εθνικό του διεθνιστικού και το παλλαϊκό του ταξικού. Αν αυτό που θέλουν να πουν τα εν λόγω ρεύματα είναι ότι η έξοδος από το ευρώ δεν έχει, από μόνη της, αριστερό- ταξικό πρόσημο, δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, υπέρ της εξόδου τάσσονται, από διαμετρικά αντίθετες κοινωνικές και ιδεολογικές θέσεις, ρεύματα που ξεκινούν από τη ριζοσπαστική Αριστερά και φτάνουν μέχρι την εθνικιστική, ξενοφοβική Δεξιά. Προφανώς, οποιαδήποτε ασάφεια, κλείσιμο του ματιού ή ακόμη χειρότερα συμπόρευση με τον δεξιό, εθνικιστικό αντιευρωπαϊσμό θα ισοδυναμούσε με πολιτική αυτοκτονία.

Αν όμως το «αντι- ευρώ» δεν έχει εκ των προτέρων ταξικό πρόσημο, το «μένουμε Ευρώπη» προφανέστατα έχει: είναι το πρόσημο της μεγαλοαστικής τάξης και της ιμπεριαλιστικής κηδεμονίας. Επομένως, οφείλουμε να σηκώσουμε χωρίς δισταγμό τη σημαία της εξόδου από την ευρωζώνη και να δώσουμε τη μάχη για την ιδεολογική ηγεμονία σ’ αυτό το πεδίο. Πολύ περισσότερο που στην Ελλάδα δεν υπάρχει μέχρι τώρα (αν και μπορεί να υπάρξει αύριο) κανένα ηγεμονικό τμήμα της άρχουσας τάξης, καμία υπολογίσιμη αστική, πολιτική δύναμη που υιοθετεί την έξοδο. Θα ήταν ανοησία να εγκαταλείψουμε οικειοθελώς σε τέτοιου είδους δυνάμεις αυτό το πεδίο, που με τόσο κόπο και τόσο κόστος κερδίσαμε.

Στον αντίποδα, διατυπώνεται η θέση ότι πρέπει να υιοθετήσουμε το στόχο της διπλής αποδέσμευσης από ευρώ και Ε.Ε., όπως κάνουν, με διαφορετικούς τρόπους και λογική, το ΚΚΕ και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Είναι μια «πιο απλή», «πιο ξεκάθαρη» γραμμή, που «κόβει δρόμο», βραχυκυκλώνοντας τους δύο κόμβους, την έξοδο από το ευρώ και την έξοδο από την Ε.Ε. Ωστόσο τα βραχυκυκλώματα έχουν τους προφανείς κινδύνους τους, όπως τους έχει και η λογική της βερμπαλιστικής «ευκολίας», που τροφοδοτείται από την αυταπάτη του εξεγερμένου διανοούμενου ή του κομματικού γραφειοκράτη ότι το να «λύσει» ένα δύσκολο πρόβλημα στο χαρτί είναι σαν να το έχει ήδη λύσει στην πράξη.

Οι Θέσεις δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αυταπατών ότι η Ε.Ε. δεν θα αντιδράσει σφοδρά, από την πρώτη στιγμή, σε οποιοδήποτε αριστερό, αντιμνημονιακό εγχείρημα. Από μόνη της η στάση πληρωμών συνιστά κήρυξη ανταρσίας στην Ε.Ε. και το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, που δεν θα σπεύσουν, βέβαια, να μας βοηθήσουν, σε συναινετική ατμόσφαιρα, να ξηλώσουμε την κυριαρχία τους και να προωθήσουμε το σοσιαλισμό στην Ελλάδα. Σ΄αυτό το πνεύμα, οι Θέσεις θεωρούν τη ρήξη αναπόφευκτη και προετοιμάζουν τον κόσμο γι αυτήν, θέτοντας ζήτημα δημοψηφίσματος για την έξοδο από την Ε.Ε..

Μια Αριστερά που αγωνίζεται, όμως, για να πείσει και να νικήσει, αντί να αναλώνεται σε πλειστηριασμούς επαναστατικών διακηρύξεων που καθόλου δεν ενοχλούν τον εχθρό, δεν έχει λόγο να βιαστεί να τα βάλει με όλους τους «Δράκους» ταυτόχρονα, από την πρώτη κιόλας στιγμή, αποθαρρύνοντας τις λαϊκές δυνάμεις, αντί να τις συσπειρώνει και να τις ωριμάζει μέσα από την ίδια τους την πείρα. Μια τέτοια μαξιμαλιστική λογική, ουσιαστικά διαγράφει τον κρίσιμο, κομβικό στόχο της αποδέσμευσης από το ευρώ, αφού, αν είναι να φύγουμε αμέσως από την Ε.Ε., δεν έχει καν νόημα να μιλάμε για το νόμισμα. Επιπλέον, υποτιμά την επιρροή που ασκεί στο φαντασιακό μεγάλου μέρους των λαϊκών στρωμάτων η ευρωπαϊκή ταυτότητα και την ανάγκη μιας σοβαρής μάχης με τον αστισμό για την ιδεολογική ηγεμονία.

Τέλος, δεν κατανοεί τη σημασία να κερδίσουμε ζωτικής σημασίας χρόνο για να προκαλέσουμε τους ισχυρότερους δυνατούς κραδασμούς στο εσωτερικό άλλων, κατά προτίμηση ισχυρών, ευρωπαϊκών κρατών και να εξασφαλίσουμε τις ευρύτερες δυνατές συμμαχίες με λαούς, κινήματα, κόμματα και, ει δυνατόν, αυριανές κυβερνήσεις. Συμμαχίες που κάποια στιγμή είναι ανάγκη να πάρουν τη μορφή μιας περιφερειακής ολοκλήρωσης κυρίαρχων εθνών- κρατών της Ευρώπης και της Μεσογείου. Αυτός είναι και ένας από τους βασικούς παράγοντες που θα κρίνουν μεσοπρόθεσμα και την επιβίωση ή όχι του δικού μας, «εθνικού» εγχειρήματος. Επιτέλους, αν ο σοσιαλισμός σε μία χώρα ήταν αδύνατος σε μια τεράστια χώρα όπως η Ρωσία, στις αρχές του 20ού αιώνα, αποτελεί ξεκάθαρη ονειροφαντασία για τη μικρή Ελλάδα, στην εποχή μας.

▶ 4. Η ΕΞΟΔΟΣ από την κρίση και η σταθεροποίηση μιας λαϊκής εξουσίας απαιτούν την προώθηση, από την πρώτη στιγμή, όχι μόνο μέτρων αναδιανομής του πλούτου, αλλά και μιας ριζοσπαστικής αλλαγής του παραγωγικού προτύπου.

Αυτό είναι ένα από πιο κεντρικά διδάγματα των πλούσιων, θετικών και αρνητικών, εμπειριών των λατινοαμερικάνικων κινημάτων τα τελευταία 17 χρόνια. Η μακροημέρευση αριστερών κυβερνήσεων, που είχαν να αντιμετωπίσουν λυσσώδεις αντιδράσεις από την πλευρά του ιμπεριαλισμού και των εσωτερικών ολιγαρχιών, δεν θα ήταν δυνατή αν, πλάι στα άμεσα μέτρα αναδιανομής για την ανακούφιση και ισχυροποίηση των λαϊκών στρωμάτων, δεν προωθούσαν ριζοσπαστικές αλλαγές στο μοντέλο και τις σχέσεις παραγωγής, με πυρήνα τις σχέσεις ιδιοκτησίας. Η κοινωνικοποίηση καίριων εθνικών πόρων και στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεων προσέφερε σε αυτές τις κυβερνήσεις έναν κρίσιμο «ζωτικό οικονομικό χώρο», χωρίς τον οποίο θα είχαν καταρρεύσει πολύ γρήγορα λόγω οικονομικής ασφυξίας, η οποία θα έστρεφε μεγάλο τμήμα των λαϊκών στρωμάτων στην πλευρά της αντεπανάστασης.

Τα προβλήματα, που σήμερα έχουν φτάσει στο όριο του παροξυσμού σε ορισμένες χώρες, όπως η Βενεζουέλα, οφείλονται (και) στο γεγονός ότι αυτή η αναγκαία προσπάθεια δεν έγινε στην έκταση, το βάθος και με την αποτελεσματικότητα που απαιτούνταν. Οι αριστερές κυβερνήσεις σε μεγάλο βαθμό απέτυχαν να αλλάξουν το παραγωγικό πρότυπο, αναπτύσσοντας βασικούς βιομηχανικούς κλάδους πέρα από το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τα ορυκτά, ενώ ο έλεγχος νευραλγικών τομέων, όπως ο διατροφικός, τα μέσα ενημέρωσης κ.α. έμεινε στα χέρια των ολιγαρχών, που έχασαν την κεντρική πολιτική εξουσία, αλλά όχι και την οικονομική. Τα όρια του «σοσιαλισμού της πετρελαϊκής ρέντας» έγιναν ορατά όταν τελείωσε το πάρτι των υψηλών τιμών του πετρελαίου (και άλλων πρώτων υλών) με τα γνωστά αποτελέσματα.

Αν μια αυριανή, λαϊκή εξουσία στην Ελλάδα, υπό την πίεση της ανάγκης για άμεση ανακούφιση των φτωχότερων στρωμάτων, περιοριστεί σε μέτρα αναδιανομής χωρίς να θίξει την παραγωγική διάρθρωση, θα χρεωθεί έναν βαρύτατο κλονισμό του ομαλού, κοινωνικού μεταβολισμού και μια οικονομική αποδιοργάνωση, δημιουργώντας άθελά της ιδεώδεις συνθήκες για την πολιτική αντίδραση. Επομένως, αυτό που χρειαζόμαστε δεν είναι ένας μακροσκελής κατάλογος μαξιμαλιστικών, συνδικαλιστικού τύπου εξαγγελιών (για αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις, φιλολαϊκή φορολογία κλπ) αλλά τις αδρές γραμμές ενός μεγάλου σχεδίου παραγωγικού μετασχηματισμού.

Ένα παρόμοιο σχέδιο οφείλει να μετατοπίζει το κέντρο βάρους από την κατανάλωση στην παραγωγή, από τις υπηρεσίες στον πρωτογενή και κυρίως τον δευτερογενή τομέα, από τις πειρατικές ιδιωτικοποιήσεις στις δημόσιες επενδύσεις, από τη συντριβή του κόστους εργασίας στην αύξηση της προστιθέμενης αξίας, από τα φαραωνικά έργα σε μια ανάπτυξη κατά προτίμηση τοπικής κλίμακας, φιλική προς το περιβάλλον. Η εκπόνησή του δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα μόνο των αριστερών οικονομολόγων, αλλά προϋποθέτει τη δημιουργική εμπλοκή όλων των σκεπτόμενων και μαχόμενων αριστερών, σε κλαδικό και τοπικό επίπεδο.

▶ 5. Η ΑΝΑΤΡΟΠΗ του μνημονιακού καθεστώτος μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο από ένα ευρύ, ενιαίο μέτωπο κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, για τη συγκρότηση του οποίου αγωνίζεται η ΛΑΕ.

Τα μνημόνια δεν αποτελούν απλώς ένα σύνολο μέτρων συρρίκνωσης των λαϊκών εισοδημάτων, που θα μπορούσαν ενδεχομένως να ανορθωθούν σε μια επόμενη, ανοδική φάση του οικονομικού κύκλου. Στο σύνολό τους, διαμορφώνουν ένα επαχθές καθεστώς αποδόμησης- εξατομίκευσης της εργατικής τάξης, βίαιης προλεταριοποίησης μεσαίων στρωμάτων, εκποίησης του δημόσιου πλούτου και θωράκισης της ιμπεριαλιστικής επιτροπείας, που μετατρέπουν τη δημοκρατία και την εθνική κυριαρχία σε άδειο κέλυφος. Επομένως, η αντίθεση ανάμεσα στο μνημονιακό καθεστώς και στα πληττόμενα λαϊκά στρώματα που εκπροσωπούν τη μεγάλη πλειονότητα του πληθυσμού συνιστά την κυρίαρχη αντίθεση στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία και δεν μπορεί παρά να αποτελεί την αιχμή του δόρατος μιας Αριστεράς που εννοεί να είναι επικίνδυνη για το σύστημα.

Σ’αυτό το φόντο, η ίδια η μνημονιακή πραγματικότητα πιέζει προς τη δημιουργία κοινού μετώπου της εργατικής τάξης και των μεσαίων στρωμάτων, παλιών και νέων (αγρότες, επαγγελματίες από τη μια πλευρά, μισθωτά μεσαία στρώματα από την άλλη). Η υποτίμηση αυτής της ανάγκης στο όνομα της «εργατικής πολιτικής» δεν προσφέρει υπηρεσίες παρά μόνο στον αντίπαλο. Είναι άλλωστε γνωστό ότι οι πρώτοι διδάξαντες του εργατισμού ήταν δεξιά ρεύματα της γερμανικής και της ρωσικής σοσιαλδημοκρατίας, που υπέστησαν τη δικαιολογημένη πολεμική του Λένιν, καθώς στην πράξη παραχωρούσαν την ηγεμονία του ευρύτερου δημοκρατικού- αντιιμπεριαλιστικού αγώνα στην αστική τάξη. Κάτι ανάλογο ισχύει για τη σύγχρονη Ελλάδα, μια χώρα στην οποία τα μικροαστικά στρώματα έχουν, για ιστορικούς λόγους, αυξημένο ειδικό βάρος, συμπιέζονται ή και αφανίζονται εν μέρει από το μνημονιακό καθεστώς και μπορούν να κερδηθούν, έστω με ταλαντεύσεις και παλινωδίες, σε μια λαϊκή συμμαχία εναντίον του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και της ξένης επιτροπείας.

Εννοείται ότι αυτό δεν μπορεί να ισχύει για εκείνους που ζουν κατά κύριο λόγο από την εκμετάλλευση εργατικής δύναμης και στελεχώνουν όχι τα μεσαία στρώματα, αλλά το κατώτερο (και πιο μαζικό) στρώμα στην πυραμίδα του κεφαλαίου. Εδώ μπορεί να γίνει λόγος μόνο για εκμετάλλευση και διεύρυνση των ρηγμάτων μέσα στους κόλπους του άρχοντος συνασπισμού, όχι για συμμαχία. Τα στρώματα αυτά, ακόμη κι όταν συμπιέζονται από το μονοπωλιακό κεφάλαιο, διατηρούν μια ανάμνηση «ισχύος», «αφεντικού», γιαυτό είναι ευεπίφορα σε αντιδραστικά ιδεολογήματα (ρατσισμό, εθνικισμό, σεξισμό κ.α.) που συντηρούν τη φαντασίωση της «ανωτερότητας» απέναντι σε κάποιους «κατώτερους». Φυσικά, μια αυριανή, λαϊκή εξουσία όχι μόνο δεν θα σπεύσει να απαλλοτριώσει τους μικρούς καπιταλιστές στη δύσκολη και παρατεταμένη μεταβατική περίοδο (κάτι τέτοιο θα ήταν αυτοχειριαστική ανοησία), αλλά και θα τους προσφέρει κάποια φορολογικά και χρηματοδοτικά κίνητρα, στο βαθμό που σέβονται το εργασιακό δίκαιο και το περιβάλλον, προκειμένου να απορροφηθεί η ανεργία και να ενισχυθεί η απασχόληση. Άλλο όμως ένας επιβεβλημένος από τις συνθήκες οικονομικός συμβιβασμός, κι άλλο μια αδιανόητη κοινωνική και πολιτική συμμαχία.

Η προώθηση μιας τέτοιας λαϊκής συμμαχίας δεν μπορεί να στηριχτεί μόνο στα (καθ’ όλα αναγκαία) βήματα κοινής δράσης στο κινηματικό πεδίο. Προϋποθέτει και τη συγκρότηση ενός δυναμικού, ενιαίου μετώπου των ριζοσπαστικών, αντιμνημονιακών δυνάμεων. Η ΛΑΕ οφείλει να επιμείνει στην κοινή δράση και την πολιτική συμπόρευση με αριστερές και προοδευτικές κινήσεις και δικτυώσεις που διαχωρίστηκαν από την ταπεινωτική συνθηκολόγηση του ΣΥΡΙΖΑ, την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, το ΚΚΕ (παρά τις γνωστές δυσκολίες) και άλλες προοδευτικές, αντιμνημονιακές δυνάμεις που έχουν ήδη διαμορφωθεί ή μπορεί να διαμορφωθούν αύριο.

Είναι αλήθεια ότι δεν υπάρχει αριστερή δύναμη που μη διακηρύσσει κάποιου είδους «μέτωπο». Εξίσου αλήθεια είναι ότι, αρκετές από αυτές, εννοούν «μέτωπο γύρω από τον εαυτό μου». Κατά τον ίδιο τρόπο, πολλοί θα διακηρύξουν ότι χρειάζεται μια πραγματική επανίδρυση της Αριστεράς και μια σε βάθος αυτοκριτική της μέχρι τώρα πορείας. Στην πράξη, όμως, αρκετοί θα εννοούν ότι είναι όλοι οι υπόλοιποι που πρέπει να κάνουν αυτοκριτική (αν όχι και πολιτικό χαρακίρι) και ότι η ποθητή επανίδρυση πρέπει να γίνει στο έδαφος των δικών τους θέσεων και μόνο. Η ΛΑΕ καλείται να αποδείξει ότι, αν μη τι άλλο, μπορεί να συμβάλει θετικά σε μια αναγκαία «πολιτιστική επανάσταση» στην ελληνική Αριστερά, ξεφεύγοντας από την αρχαία σκουριά του κομματικού ή προσωπικού ναρκισισμού, που δεν εκφράζει, σε τελική ανάλυση, τίποτα περισσότερο από την επίδραση της μικροαστικής ιδεολογίας, της νοοτροπίας του μικρού αφεντικού, μέσα στο εργατικό και το αριστερό κίνημα.

* Ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.

Η αναπόφευκτη έξοδος από το ΕΥΡΩ

H ρήξη και η αποδέσμευση από την Ε.Ε. θα έρθει, αργά ή γρήγορα, και μάλλον γρήγορα, στην ημερήσια διάταξη. Αλλά το να κόψει στην πράξη, ο λαός τον Γόρδιο Δεσμό του ευρώ είναι το αναγκαίο, σήμερα, εφαλτήριο για τα ακόμη αποφασιστικότερα άλματα που θα ακολουθήσουν...

• ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΤΟ ΑΝ, ΑΛΛΑ ΤΟ ΠΟΤΕ, ΠΩΣ ΚΑΙ ΜΕ ΠΟΙΟΥΣ


• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΥΠΕΡΒΕΙ ΑΜΕΣΑ ΔΙΣΤΑΓΜΟΥΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΛΟΓΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΔΩΣΕΙ ΤΟ ΔΙΚΟ ΤΗΣ, ΠΕΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ  

του Πέτρου Παπακωνσταντίνου

Η ΕΜΠΛΟΚΗ στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές για το εφιαλτικό πακέτο των 5,4+3,6 δισ αποκαλύπτει κάτι πολύ σοβαρότερο από το προδιαγεγραμμένο αδιέξοδο της κυβέρνησης Τσίπρα: την αδυναμία του οργανικά εξασθενημένου ελληνικού καπιταλισμού να συνεχίσει να αναπαράγεται- έστω και με τους επαχθέστερους, για τα λαϊκά στρώματα, όρους- στο ανταγωνιστικότατο περιβάλλον της ευρωζώνης. Την πικρή αυτή αλήθεια συνειδητοποιούν εσχάτως ακόμη και απολύτως συστημικοίοικονομικοί και πολιτικοί παράγοντες, οι οποίοι μέχρι χθες κινούνταν στη λογική του “πάση θυσία στο ευρώ”, αλλά αναγκάζονται τώρα, κάτω από την ασφυκτική πίεση των πραγμάτων, να αναζητήσουν εναγωνίως εναλλακτικές λύσεις.

Υπό το κράτος πανικού, ο Αλέξης Τσίπρας εκλιπαρεί για κάποιο σωσίβιο από τους Ολάντ, Γιούνκερ, Σουλτς και λοιπούς όψιμους “φίλους” του, ενώ άνθρωποι του περιβάλλοντός του ψιθυρίζουν ότι μπορεί να ξαπανάμε σε εκλογές ή δημοψήφισμα αν Σόιμπλε και ΔΝΤ επιμείνουν μέχρι τέλους. Ποιος μπορεί, άραγε, να δώσει βάση σε αυτούς τους λεονταρισμούς, όταν η ίδια κυβέρνηση θέτει ήδη σε εφαρμογή, προτού καν τον νομοθετήσει, τον “αυτόματo κόφτη” στις δημόσιες δαπάνες, με τις 4.000 απολύσεις αναπληρωτών εκπαιδευτικών που προοιωνίζεται η νέα ρύθμιση για το ολοήμερο σχολείο; Και πώς θα αποτολμήσει εκλογές ή δημοψήφισμα αυτή η κυβέρνηση όταν είναι τόσο νωπή η ταπεινωτική κωλοτούμπα του περασμένου Ιουλίου, με “το ΟΧΙ που έγινε ΝΑΙ”, όπως αναλύουν στο ενδιαφέρον, ομώνυμο βιβλίο τους, που εκδόθηκε πρόσφατα, οι Χ. Λάσκος και Δ. Παπαδάτος;

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς καθητηγής οικονομικών επιστημών για να αντιληφθεί ότι το δρομολογημένο “μνημόνιο plus”, ακόμη κι αν περάσει με τις ελάχιστες κοινωνικές και πολιτικές αντιδράσεις, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να “πετύχει”, έστω και πατώντας επί πτωμάτων. Η περαιτέρω συρρίκνωση της ζήτησης σε μια οικονομία που βρίσκεται σε βαθειά υφεσιακή καταστολή εδώ και έξι χρόνια, με μια ανεργία της τάξης του 25%, θα νεκρώσει ακόμη περισσότερο την αγορά, προκαλώντας νέα κύματα χρεοκοπιών και απολύσεων. Οι αστρονομικοί στόχοι για το πρωτογενές πλεόνασμα, που ήδη στάζει αίμα, είναι απολύτως βέβαιο ότι δεν θα εκπληρωθούν, πράγμα πουαναγνωρίζουν εκ των προτέρων οι δανειστές με την επιμονή τους στα “εφεδρικά μέτρα”. Μια επιμονή που στέλνει το μήνυμα σε όλους τους υποψήφιους επενδυτές: μείνετε μακριά από το ναρκοπέδιο που λέγεται Ελλάδα, εκτός αν είναι να πάρετε κοψοχρονιά κανένα φιλέτο από τις σάρκες του εναπομείναντος κοινωνικού πλούτου.

Όταν το όχημα που οδηγείς πηγαίνει σε αδιέξοδο δρόμο και ο τοίχος είναι πια ορατός, μία λύση μόνο υπάρχει: να βάλεις όπισθεν και να κινηθείς στην αντίθετη κατεύθυνση! Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα μόνο λίγα μέτρα πριν από τον τοίχο. Η δραματική αλλαγή κατεύθυνσης, προς την έξοδο από την ευρωζώνη, επιβάλλεται επί ποινή οικονομικού και κοινωνικού “πυρηνικού χειμώνα”. Το ερώτημα που τίθεται εκ των πραγμάτων δεν είναι πλέον αν θα φύγουμε από το ευρώ, αλλά πότε, πως, με ποιους, εναντίον ποίων θα φύγουμε.

Όπως τονίζει, στο εξαιρετικά διεισδυτικό άρθρο του, που δημοσιεύεται σ' αυτή την ιστοσελίδα, ο οικονομολόγος Β. Βενιζέλος, ένα ορισμένο Grexit θα το ήθελαν ή πάντως θα το αποδέχονταν ως αναπόφευκτο και επιθετικότατες δυνάμεις του διεθνούς, χρηματιστικού κεφαλαίου, στη λογική που απεργάζεται, καιρό τώρα, ο Β. Σόιμπλε. Το εναλλακτικό “Σχέδιο Β” αυτών των κύκλων είναι, στις αδρές γραμμές του, γνωστό: “Εθνικό” νόμισμα χωρίς εθνική νομισματική πολιτική, προσδεδεμένο σε μια σφιχτή ισοτιμία με το ευρώ (κάτι που σημαίνει ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να υφίσταται τις επιπτώσεις του γερμανικού εργασιακού- οικονομικού ντάμπινγκ), διατήρηση του επαχθούς χρέους και των ιδιωτικοποιήσεων τραπεζών και υποδομών, νέο κύμα μαζικής φτωχοποίησης του ελληνικού πληθυσμού. Ένα παρόμοιο, συναινετικό (με τους δανειστές) Grexit θα αποτελούσε πραγματική κοινωνική καταστροφή, την οποία μάλιστα οι συστημικές δυνάμεις θα επιχειρήσουν να φορτώσουν στις αριστερές, αντι- ΕΕ δυνάμεις, ισχυριζόμενες ότι πράττουν αυτό που εμείς πάντα θέλαμε!

Σ'αυτό το φόντο, είναι απολύτως επιτακτική η ανάγκη να προβληθεί στην πλατύτερη δυνατή κλίμακα, με τον πιο πειστικό τρόπο, η λυτρωτική, εναλλακτική λύση του αριστερού, λαϊκού, δημοκρατικού Grexit, στον αντίποδα ενός ελεγχόμενου, ολέθριου “Grexit αλα Σόιμπλε”. Όσοι, κάτω από τις υπαρκτές δυσκολίες, υιοθετούν αμυντική στάση και αποφεύγουν να πάρουν θέση σ' αυτό το κομβικό, για κάθε αριστερή, εναλλακτική πρόταση πρόβλημα, προσφέρουν κάκιστες υπηρεσίες στην υπόθεση του λαϊκού, αντιμνημονιακού αγώνα. Αν δεν δώσουμε εμείς τη δική μας, ανατρεπτική πρόταση, το κενό θα έρθουν να το καλύψουν συστημικές, ενδεχομένως δεξιές- εθνικιστικές δυνάμεις (η ακροδεξιά “Εθνική Ενότητα” κάνει ήδη πρόβες σ' αυτόν τον ρόλο).

Εξίσου αρνητικές υπηρεσίες προσφέρουν όσοι, όπως η ηγεσία του ΚΚΕ, “πετάνε την μπάλα στην εξέδρα” παραπέμποντας την έξοδο από το ευρώ στον... σοσιαλισμό και την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, δηλαδή στις ελληνικές καλένδες. Αλλά και όσοι, σ' αυτές τις τόσο κρίσιμες για το λαό και τον τόπο στιγμές, αναλώνονται σε πλειστηριασμούς υπεραριστερών διακηρύξεων, θέτοντας ως άμεσο στόχο την ταυτόχρονη έξοδο από ευρώ και Ε.Ε., κάτι που πρακτικά διαγράφει την έξοδο από την ευρωζώνη ως κομβικό ζήτημα του κοινωνικού και πολιτικού αγώνα. Είναι πολύ εύκολο να ανεβάζεις τον πήχυ όσο σου αρέσει και να κατακεραυνώνεις για έλλειψη αποφασιστικότητας όσους δεν σε ακολουθούν. Μόνο που δεν είναι και τόσο τιμητικό να περνάς διαρκώς πολύ κάτω από τον πήχυ, καμαρώνοντας για το “θάρρος” σου.

Ασφαλώς, η ρήξη και η αποδέσμευση από την Ε.Ε. θα έρθει, αργά ή γρήγορα, και μάλλον γρήγορα, στην ημερήσια διάταξη. Αλλά το να κόψει στην πράξη, ο λαός - και όχι στα χαρτιά, η άλφα ή βήτα οργάνωση- τον Γόρδιο Δεσμό του ευρώ είναι το αναγκαίο, σήμερα, εφαλτήριο για τα ακόμη αποφασιστικότερα άλματα που θα ακολουθήσουν.

Η πρακτική πείρα των λαϊκών δυνάμεων και όχι οι από καθέδρας διακηρύξεις είναι το αποτελεσματικότερο πολιτικό σχολείο. Η συμπυκνωμένη πείρα των τελευταίων 15 μηνών έπεισε και πείθει με επιταχυνόμενους ρυθμούς ευρύτερα στρώματα εργαζομένων για τις ολέθριες επιπτώσεις της παραμονής μας στην ευρωζώνη. Η μεταστροφή στο θέμα του Grexit καταγράφεται ήδη σε όλες τις δημοσκοπήσεις, ό,τι επιφυλάξεις κι αν δικαιολογημένα τρέφει κανείς για πολλές από τις εταιρείες που τις πραγματοποιούν. Ο λαός μπορεί να αντιληφθεί ότι, εάν είχαμε βγει από το ευρώ, με αριστερούς, δημοκρατικούς όρους, από το 2010, αντί να μπούμε στην εφιαλτική, καθοδική έλικα των μνημονίων,θα είχαμε ξεπεράσει προ πολλού τις δυσκολίες της μεταβατικής περιόδου και θα είμαστε σήμερα πολύ, πολύ καλύτερα. Άλλωστε, μετά από την επιβολή των capital controls, το περασμένο καλοκαίρι,έχουμε ήδη απορροφήσει ένα μεγάλο μέρος από το κόστος της αποδέσμευσης, χωρίς να απολαμβάνουμε κανένα από τα οφέλη της.

Θα ακούσουμε και πάλι, βέβαια, από τα κυριότερα φερέφωνα του συστήματος ότι ένα αριστερό Grexit θα ήταν πορεία σε “αχαρτογράφητο έδαφος”, γεμάτη κινδύνους σε κάθε μας βήμα. Όμως όλοι γνωρίζουν ότι οι πιο όμορφοι προορισμοί είναι προσιτοί μόνο από δύσκολους δρόμους. Όσοι δεν αποφασίζουν να σηκώσουν άγκυρα παρά μόνο για πλήρως χαρτογραφημένα νερά, είναι καταδικασμένοι να βουλιάζουν λίγο- λίγο, μαζί με τη χαμένη τιμή τους, σε κάποιο θλιβερό “λιμάνι της αγωνίας”- τουλάχιστον μέχρι να τους διώξουν κι από εκεί αυτοί που θα το έχουν αγοράσει κοψοχρονιά...

Πέτρος Παπακωνσταντίνου/iskra

Προϋπόθεση επιβίωσης η άμεση κρατικοποίηση των τραπεζών

1. Ό,τι και να συμβεί τις αμέσως επόμενες, εξαιρετικά κρίσιμες ημέρες, η 5η Ιουλίου θα περάσει στην ιστορία σαν μια εκπληκτική νίκη του ελληνικού λαού, μεγαλύτερη κι απ’ την 25η Ιανουαρίου. Ένας μικρός λαός υπέστη πρωτοφανή οικονομική και ψυχολογική βία- κάτι σαν εικονικές εκτελέσεις και εικονικούς πνιγμούς ενός ολόκληρου έθνους- από το ενιαίο μέτωπο όλων των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων αυτού του πλανήτη.