BREXIT: Θα «ξηλωθεί» το ευρωπαϊκό πουλόβερ;

Η αμφισβήτηση της ευρωπαϊκής πολιτικής που μέχρι σήμερα περιορίζεται στους ευρωσκεπτικιστές, αν υπογραμμιστεί από το αποτέλεσμα του Βρετανικού δημοψηφίσματος, μπορεί να προκαλέσει τσουνάμι αμφισβητήσεων και το ευρωπαϊκό πουλόβερ να αρχίσει να ξηλώνεται...

Λίγα εικοσιτετράωρα απομένουν για να απαντηθεί το ερώτημα αν μένει ή φεύγει η Βρετανία από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και στη μάχη αυτή, Ευρώπη και Αμερική συντάσσονται για την διατήρηση της Βρετανίας στη θέση της στην Ε.Ε.. Ο φόβος των συνεπειών μιας βρετανικής αποχώρησης κυριεύει τις χώρες της Ευρώπης καθώς προσπαθούν να υπολογίζουν τί θα φέρει η επόμενη μέρα τόσο πολιτικά, όσο και οικονομικά. 

Η αμφισβήτηση της ευρωπαϊκής πολιτικής που μέχρι σήμερα περιορίζεται στους ευρωσκεπτικιστές, αν υπογραμμιστεί από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, μπορεί να προκαλέσει τσουνάμι αμφισβητήσεων και το ευρωπαϊκό πουλόβερ να αρχίσει να ξηλώνεται.

Αν το Brexit γίνει και η Βρετανία...δεν καταστραφεί, σειρά δημοψηφισμάτων θα πρέπει να αναμένονται σε χώρες όπως η Ολλανδία, η Δανία, αλλά και η Ιταλία και η Γαλλία.

Κάθε μια από τις επόμενες μέρες θεωρείται μεγάλης σημασίας, αφού με κάθε είδους επιχείρημα γίνεται προσπάθεια συγκράτησης του δυνατού ρεύματος που παρουσίαζε το Brexit.

Στον αγώνα συγκράτησης της Βρετανίας στην Ε.Ε τάχθηκε και το ΔΝΤ που με έκθεσή του τόνιζε χθες (18/6) ότι η οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου κινδυνεύει να υποστεί ένα «αρνητικό και σημαντικό» πλήγμα, που θα αναστατώσει το εμπόριο, θα περιορίσει την παραγωγή και θα μειώσει το εισόδημα των βρετανικών νοικοκυριών.

Όπως αναφέρει, οι συνέπειες ενδεχόμενου Brexit θα κριθούν σε μεγάλο βαθμό από το είδος της νέας εμπορικής σχέσης που θα συνάψει το Λονδίνο με την Ε.Ε., όπου η βρετανική κυβέρνηση θα κληθεί να βρει μία λειτουργική ισορροπία ανάμεσα στην πρόσβαση στην ενιαία αγορά και στην ανεξαρτησία από τις υποχρεώσεις που τη συνοδεύουν.

Το Ταμείο (ΔΝΤ) ωστόσο επισημαίνει ότι αυτή η διαδικασία μπορεί κάλλιστα να είναι χρονοβόρα και πολιτικά δύσκολη, τη στιγμή που σήμερα σχεδόν το 50% των βρετανικών εξαγωγών έχει ως προορισμό την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση, απολαμβάνοντας μηδενικούς δασμούς και ελάχιστα τελωνειακά εμπόδια.

Σύμφωνα μάλιστα με το ΔΝΤ, οι απώλειες δεν θα είναι δυνατό να υπερκεραστούν από την υποτίμηση της στερλίνας, η οποία θα κάνει μεν τις εξαγωγές πιο ανταγωνιστικές, αλλά συνάμα οι εισαγωγές θα γίνουν ακριβότερες. Το ΔΝΤ προβλέπει ότι οι συνέπειες για το σύνολο της Ε.Ε. θα είναι σαφώς μικρότερες σε σχέση με τις επιπτώσεις που θα υποστεί η Βρετανία, με δεδομένο ότι οι βρετανικές εξαγωγές προς την υπόλοιπη Ε.Ε. ισοδυναμούν σε αξία με το 13% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ αντίθετα οι εξαγωγές των υπόλοιπων 27 κρατών-μελών προς το Ηνωμένο Βασίλειο αναλογούν στο 3% του δικού τους αθροιστικού ΑΕΠ.

Επιπτώσεις για την Ελλάδα

Η αβεβαιότητα για την Ευρώπη σημαίνει πολλαπλάσια αβεβαιότητα για την Ελλάδα που ως αδύναμη οικονομία θα αποτελέσει χώρα από την οποία τα διεθνή κεφάλαια θα προτιμήσουν να αποσυρθούν επιλέγοντας ασφαλέστερες τοποθετήσεις. Η πολιτική ανησυχία που θα δημιουργηθεί για τη συνοχή της Ένωσης, μπορεί να επαναφέρει σενάρια χρεοκοπίας για την Ελλάδα, αν διαφανεί ότι οι Ευρωπαίοι δεν θα συμφωνούν πια στην ιδέα της στήριξης του κοινού νομίσματος.

Οι πρώτες αναταράξεις ήδη φάνηκαν την προηγούμενη εβδομάδα, με πιέσεις στο Χρηματιστήριο Αθηνών οι οποίες αναμένεται να κινηθούν την επόμενη εβδομάδα ανάλογα με την πορεία των δημοσκοπήσεων του Brexit.

Τυχόν έξοδος της Βρετανίας αναπόφευκτα θα έχει εμπορικές-οικονομικές συνέπειες και για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδικά για χώρες που έχουν μεγάλο διμερές εμπόριο με το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως η Ιρλανδία, η Μάλτα, η Κύπρος, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία και το Βέλγιο.

Οι ελληνικές εξαγωγές στη Βρετανία ανήλθαν το 2015 σε 1,8 δισ. ευρώ και αφορούσαν πλειάδα αγροτικών προϊόντων, τυριά και φάρμακα. 

Οι εξαγωγές αυτές με τη Βρετανία εκτός ΕΕ μπαίνουν σε κίνδυνο, αφού θα επιβαρυνθούν με δασμούς, ΦΠΑ και θα ακριβύνουν αν η τιμή της λίρας πέσει όπως είναι το πιθανότερο. 

Αντίστοιχα αν μπουν δασμοί από την Ε.Ε στα αγγλικά προϊόντα που εισάγουμε θα ακριβύνουν τα αγγλικά αυτοκίνητα και το ουίσκι. Η Βρετανία είναι σημαντικός εμπορικός εταίρος για την Ελλάδα ο 7ος μεγαλύτερος εξαγωγικός μας προορισμός και η έξοδός της από την Ε.Ε. θα είναι μια αρνητική εξέλιξη.

Το Brexit ανησυχεί ιδιαιτέρα τους Έλληνες επιχειρηματίες αλλά μόνο το 1,7% των εγχωρίων εξαγωγών κατευθύνεται στη Βρετανία και το 0,3% των μετοχών στο βρετανικό χρηματιστήριο ανήκει σε ελληνικά χέρια.

Σε περίπτωση εξόδου της Μ. Βρετανίας θα υπάρξουν πολλές αλλαγές όσον αφορά στο ισχύον κανονιστικό πλαίσιο και είναι άγνωστο τί καθεστώς θα επικρατήσει τελικά μεταξύ Βρετανίας και ΕΕ.

Η επόμενη μέρα ενός Brexit

Στην ανάλυσή τους για τις συνέπειες του Brexit, οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ δίνουν δύο θεωρητικά σενάρια. Στο πρώτο, αν και το Λονδίνο πετυχαίνει εμπορική συμφωνία που επιτρέπει αρκετά μεγάλη πρόσβαση στην ενιαία αγορά – στο μοντέλο της Νορβηγίας – η βρετανική οικονομία είναι και πάλι 1,4% μικρότερη από το κανονικό έξι χρόνια από σήμερα.

Το δεύτερο σενάριο, που προβλέπει δύσκολη διαπραγμάτευση με την Ε.Ε. και τελικά αναγκαστική επιστροφή στους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, το ΑΕΠ του Ηνωμένου Βασιλείου το 2021 είναι 4,5% μικρότερο από ό,τι θα μπορούσε να είναι.

Παράλληλα δε με τη διαπραγμάτευση νέας εμπορικής συμφωνίας με την Ε.Ε., το ΔΝΤ σημειώνει ότι η Βρετανία θα πρέπει να διαπραγματευτεί εκ του μηδενός την εμπορική της σχέση με ακόμα 60 άλλες χώρες που σήμερα καλύπτονται από τις συλλογικές συμφωνίες της Ε.Ε.

Ενεργός Πολίτης