Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Αληθώς Ανέστη! Λαμπρό αγαπημένο φως

    Γιορτάζουμε το τέλος του δικού μας θανάτου, τον δικό μας θρίαμβο, τη δική μας ζωή. Το Χρισταναστάσιμο μήνυμα γίνεται η απαρχή της δικής μας ανάστασης, της δικής μας ατελεύτητης και αιώνιας ζωής.


Δράμα και θάμα του Απριλιού γιορτή και του Κυρίου, Λαμπρή, μυστικό ρόδο που οι σκληροί γεννούν του μαρτυρίου Σταυροί.

Χαρά των άδολων καρδιών και των ολόασπρων κρίνων, Λαμπρή, βόηθα, τη δόξα του ξανά το Γένος των Ελλήνων να βρει. Γίνε Ελεούσα Παναγιά ή με το δόρυ η Κόρη, Λαμπρή, μεσουρανίς κάμε να πάνε ως πρώτα οι δαφνοφόροι καιροί. Στο στόμα ως έχουν το φιλί του Πάσχα όλοι, μεγάλοι, μικροί, δείξε φιλί αναστάσιμο και την Ελλάδα πάλι, Λαμπρή.

Πρόσταξε του όκνου οι δαίμονες να πέσουν και του μίσους νεκροί. Στήσε μας της θυσίας βωμούς και της αγάπης Κροίσους, Λαμπρή.

Από λατρείες παλιές και νέες άναψε Υμέναιον ένα, Λαμπρή, για μιαν απίστευτη στο θάμα των Ελλήνων γέννα, μπορεί.

Έτσι ύμνησε ο ποιητής μας Κωστής Παλαμάς τη λαμπρότερη ημέρα του χρόνου ή ακόμη και ημέρα της λαμπρότερης εορτής.

Χριστός Ανέστη! Αληθώς Ανέστη!

Τιμάται η ανάμνηση της ένδοξης Ανάστασης του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού.

Από την αγωνία, τον πόνο, τη θλίψη των Παθών και της Σταύρωσης, περνάμε στην αγαλλίαση και την ελπίδα που φέρνει η Ανάσταση.

Η Λαμπρή λέγεται και Πάσχα, ελληνική απόδοση της εβραϊκής λέξης pâsah (διάβαση). Μα κι αυτή αποτελεί μεταφορά στην εβραϊκή θρησκεία παλαιάς σχετικής γιορτής των Αιγυπτίων, που λεγόταν pisah (διάβαση) και σχετιζόταν με τη διάβαση του ηλίου από τον Ισημερινό (γιορταζόταν, δηλαδή, η ισημερία, που ήταν ουσιαστικά εορτή της άνοιξης).

Αρχικά, ήταν η μεγαλύτερη εβραϊκή γιορτή, που καθιερώθηκε σε ανάμνηση της απελευθέρωσης των Ισραηλιτών από την αιγυπτιακή αιχμαλωσία.

Στους Χριστιανούς το Πάσχα σχετίστηκε με την ανάσταση του Χριστού και

Αληθώς Ανέστη! Λαμπρό αγαπημένο φως

ως τέτοιο γιορτάζεται.

Μετά το Πάθος και την Ανάσταση του Κυρίου, το νόημα της εορτής μετασχηματίστηκε και πήρε νέα σωτηριολογική διάσταση.

Αποτελεί την κορυφαία στιγμή της Χριστιανοσύνης, τη γιορτή των γιορτών.

Γιορτάζουμε το τέλος του δικού μας θανάτου, τον δικό μας θρίαμβο, τη δική μας ζωή. Το Χρισταναστάσιμο μήνυμα γίνεται η απαρχή της δικής μας ανάστασης, της δικής μας ατελεύτητης και αιώνιας ζωής.

Το βαθύτερο νόημα του Πάσχα

Η Σταυρική θυσία του Ιησού δείχνει ότι ο Θεός πονάει για τον άνθρωπο και τα ανθρώπινα βάσανα. Γι’ αυτό από αγάπη προσφέρει ό,τι πιο πολύτιμο έχει για να σώσει τον ίδιο του τον Υιό.

Θέλησε να διδάξει την αντίσταση και την πάλη στο κακό, αλλά και την έννοια της αγάπης και τη διάθεση της προσφοράς του εαυτού μας υπέρ των πολλών.

Είναι η γιορτή της αγάπης, γιατί ο ίδιος ο Χριστός μας θυσιάστηκε για τη σωτηρία τη δική μας. Είναι το καλύτερο δείγμα της αγάπης του για μας.

Το αναζωογονητικό φως της Ανάστασης φέγγει πάνω από όλους μας. Χωρίς εξαιρέσεις και αποκλεισμούς. Ζεστό και αληθινό. Φως Χριστού!

Η Ανάσταση είναι το κέντρο της ορθόδοξης πίστης και ζωής. Αν ο Χριστός δεν αναστήθηκε, είναι κενό το κήρυγμά μας και η πίστη μας, δήλωνε κατηγορηματικά ο Απόστολος Παύλος, πριν μας διαβεβαιώσει ότι Αληθώς Ανέστη και έγινε η αρχή της δικής μας ανάστασης.

Το τσούγκρισμα των πασχαλινών αυγών

Το τσούγκρισμα των πασχαλινών αυγών συμβολίζει την Aνάσταση του Xριστού, καθώς το αυγό συμβολίζει τη ζωή και τη δημιουργία που κλείνει μέσα του. Όταν το κέλυφος του αυγού σπάσει με το τσούγκρισμα, γεννιέται μια ζωή, έτσι και το πασχαλινό αυγό συμβολίζει το σπάσιμο του τάφου του Xριστού και την Aνάστασή Tου.

Το αυγό, βέβαια, σε όλες σχεδόν τις αρχαίες κοσμογονίες συμβόλιζε τη γέννηση του σύμπαντος και της ζωής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το σύμβολο των ορφικών Μυστηρίων που ήταν ένα φίδι τυλιγμένο γύρω από ένα αυγό, που συμβόλιζε τον κόσμο ο οποίος περιβάλλεται από το δημιουργικό πνεύμα. Στο επίπεδο της μύησης και της φιλοσοφίας, συμβόλιζε τον νεόφυτο που τη στιγμή της μύησης έσπαγε το κέλυφος του αυγού και ένας καινούργιος πνευματικός άνθρωπος γεννιόταν.

Ας τσουγκρίσουμε τα πασχαλινά τα αυγά μας... Ξαναγεννιούνται η φύση και η ζωή!

Ας φωτιστούμε και να μεταμορφωθούμε από το άκτιστο και ανέσπερο φως της Ανάστασής Του.
Ελένη Μαχαίρα / ΑΠΕ-ΜΠΕ

Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας ανακηρύσσεται η 9η Φεβρουαρίου

     Είναι αξιοσημείωτο ότι η χώρα που έκανε την πρώτη παρέμβαση στη συνεδρίαση της UNESCO για την καθιέρωση Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας ήταν η Αϊτή, η οποία ιστορικά ήταν και η πρώτη χώρα στον κόσμο που αναγνώρισε την Ελληνική Επανάσταση και την Ελλάδα ως ανεξάρτητο κράτος.


Η χώρα που έκανε την πρώτη παρέμβαση στη συνεδρίαση της UNESCO ήταν η Αϊτή

Το Εκτελεστικό Συμβούλιο της UNESCO υιοθέτησε ομόφωνα απόφαση με την οποία προτείνεται η ανακήρυξη της 9ης Φεβρουαρίου ως «Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας», λαμβάνοντας υπόψη του ότι αυτήν την ημερομηνία, το 1857, έφυγε από τη ζωή ο εθνικός ποιητής της Ελλάδας, Διονύσιος Σολωμός.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών, «με την απόφαση του Εκτελεστικού Συμβουλίου αναγνωρίζεται η οικουμενικότητα και η παγκόσμια προσφορά της ελληνικής γλώσσας στην πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας. Στην απόφαση υπογραμμίζεται, μεταξύ άλλων, η αδιάσπαστη συνέχεια 40 αιώνων προφορικής παράδοσης και 35 αιώνων γραπτής παράδοσης της ελληνικής γλώσσας, η επίδρασή της σε όλες τις άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες, καθώς και το γεγονός ότι αποτελεί μέχρι σήμερα ανεξάντλητη πηγή της διεθνούς επιστημονικής ορολογίας».

Είναι αξιοσημείωτο ότι η χώρα που έκανε την πρώτη παρέμβαση στη συνεδρίαση της UNESCO για την καθιέρωση Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας ήταν η Αϊτή, η οποία ιστορικά ήταν και η πρώτη χώρα στον κόσμο που αναγνώρισε την Ελληνική Επανάσταση και την Ελλάδα ως ανεξάρτητο κράτος.

«Πρόκειται για διεθνή αναγνώριση της διαχρονικότητας, της οικουμενικότητας και της προσφοράς της γλώσσας μας στην πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας. Είναι ημέρα χαράς και υπερηφάνιας», ανέφερε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην UNESCO, Γιώργος Κουμουτσάκος.

Το κείμενο της απόφασης συνετάχθη μετά από συνεργασία της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Ελλάδας στην UNESCO με τους καθηγητές Γιώργο Μπαμπινιώτη, ομότιμο καθηγητή Γλωσσολογίας και πρώην πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών και Χρήστο Κλαίρη, ομότιμο καθηγητή Γενικής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου της Σορβόνης.

Η επίσημη ανακήρυξη της 9ης Φεβρουαρίου ως «Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας» θα πραγματοποιηθεί κατά την 43η Γενική Διάσκεψη της UNESCO τον Νοέμβριο 2025.

«Επιτυχία της πολιτισμικής μας διπλωματίας»

«Οι Ελληνίδες και οι Έλληνες, όπου κι αν βρίσκονται, υποδέχονται με αληθινή χαρά την καθιέρωση της 9ης Φεβρουαρίου ως 'Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας' από την UNESCO. Έτσι στο εξής, ολόκληρη η υφήλιος θα τιμά, κάθε χρόνο, το όχημα με το οποίο ταξιδεύουν μέσα στους αιώνες οι αξίες της χώρας που γέννησε τη Δημοκρατία και θεμελίωσε τη φιλοσοφία και τις επιστήμες», αναφέρει σε ανάρτησή του στο facebook ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

«Πρόκειται, χωρίς αμφιβολία, για μία επιτυχία της πολιτισμικής μας διπλωματίας. Μία απόδειξη της διεθνούς απήχησης που έχει πάντα η γλώσσα του Ομήρου. Των λογίων του Βυζαντίου. Του Μακρυγιάννη. Και του Σεφέρη. Όπως και μία ετήσια ευκαιρία για να διαπιστώνεται η δημιουργική της συνέχεια μέσα από τις κατακτήσεις που έχει να παρουσιάσει η σύγχρονη Ελλάδα», πρόσθεσε ο πρωθυπουργός.

Και κατέληξε: «Η κοινή απόφαση 88 κρατών να επιλέξουν ως σημείο αναφοράς και τιμής την ημέρα θανάτου του εθνικού μας ποιητή, μας κάνει, επίσης, διπλά υπερήφανους. Όχι μόνο γιατί αναγνωρίζει την ταύτιση της γλώσσας μας με την ιστορική πορεία του έθνους. Αλλά και γιατί δηλώνει το πανανθρώπινο φορτίο της. Ώστε όλοι οι πολίτες του κόσμου να κρατούν στη σκέψη τον στίχο του Οδυσσέα Ελύτη: 'τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική'».

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης χαρακτήρισε νίκη υψηλού συμβολισμού την καθιέρωση της 9ης Φεβρουαρίου ως Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας από την UNESCO.

Σε δήλωσή του ανέφερε πως η αναγνώριση της μακράς συμβολής της ελληνικής γλώσσας στην προαγωγή του πολιτισμού σε κάθε γωνιά της ανθρωπότητας, με την καθιέρωση της 9ης Φεβρουαρίου ως Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας από την UNESCO, είναι μια μεγάλη νίκη.

«Μια κίνηση υψηλού συμβολισμού για τη γλώσσα μας, που είναι ταυτόχρονα γλώσσα της φιλοσοφίας, της λογοτεχνίας, των τεχνών και των επιστημών», συμπλήρωσε.

Ο κ. Ανδρουλάκης εξέφρασε τη χαρά του για το γεγονός ότι στις 18 Μαΐου 2024 το ΠΑΣΟΚ πρωτοστάτησε σε αυτό το εθνικό χρέος, παίρνοντας την πρωτοβουλία να ζητήσει την έκδοση ομόφωνου ψηφίσματος της Βουλής και την υποβολή σχετικού αιτήματος προς την UNESCO.


Στην Ελλάδα τα Διεθνή Βραβεία Όπερας του 2025 - Θα τα διοργανώσει η Εθνική Λυρική Σκηνή

    Τα International Opera Awards 2025 θα απονεμηθούν στις 13 Νοεμβρίου 2025 στην Αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ).


Τα «Όσκαρ της Όπερας» θα διεξαχθούν στις 13 Νοεμβρίου

Η διεθνούς ακτινοβολίας διοργάνωση για την απονομή των «Όσκαρ της όπερας» (όπως τα έχει χαρακτηρίσει η Süddeutsche Zeitung) για το 2025 θα φιλοξενηθούν για πρώτη φορά από την Εθνική Λυρική Σκηνή τον προσεχή Νοέμβριο.

Τα International Opera Awards 2025 θα απονεμηθούν στις 13 Νοεμβρίου 2025 στην Αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ).

Τα βραβεία International Opera Awards επιβραβεύουν τα εξαιρετικά οπερατικά ταλέντα από όλον τον κόσμο, γιορτάζοντας την πολυσχιδή και συνεργατική φύση της κορυφαίας αυτής μορφής τέχνης.Σύμφωνα με την ΕΛΣ, η ετήσια τελετή απονομής των βραβείων αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο στη διεθνή οπερατική ατζέντα.

Ο θεσμός των International Opera Awards δημιουργήθηκε το 2012 από τον φιλάνθρωπο Χάρρυ Χάιμαν, με στόχο την τόνωση και ανάδειξη του προφίλ της λυρικής τέχνης, αλλά και την αναγνώριση και επιβράβευση της αριστείας.

Παράλληλα, η διοργάνωση συνδράμει στη συγκέντρωση πόρων για το Ίδρυμα Βραβείων Όπερας, το οποίο παρέχει υποτροφίες σε ανερχόμενους ταλαντούχους δημιουργούς και ερμηνευτές όπερας παγκοσμίως. Η φιλοξενία της τελετής απονομής των διεθνών βραβείων όπερας έρχεται ως μια αυτονόητη συνέχεια στην πολυσχιδή δραστηριότητά της.

«Είμαστε ευτυχείς που για πρώτη φορά η Εθνική Λυρική Σκηνή θα φιλοξενήσει την απονομή των International Opera Awards 2025, στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος. Η μεγάλη διεθνής διοργάνωση κάθε χρόνο ξεχωρίζει τα σπουδαιότερα καλλιτεχνικά επιτεύγματα στον κόσμο της λυρικής τέχνης και επιβραβεύει νεότερους αλλά και διακεκριμένους καλλιτέχνες της όπερας, καθώς και λυρικά θέατρα σε όλο τον κόσμο», δήλωσε σχετικά ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Γιώργος Κουμεντάκης, ευχαριστώντας παράλληλα το Ίδρυμα Βραβείων Όπερας και την επιτροπή των βραβείων «για την τιμητική τους επιλογή προς την Εθνική Λυρική Σκηνή», καθώς και το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος «για τη στήριξη αυτού του φιλόδοξου σχεδίου».

Από την πλευρά του, ο ιδρυτής των International Opera Awards Χάρρυ Χάιμαν δήλωσε ενθουσιασμένος που τα βραβεία θα έρθουν στην Αθήνα για πρώτη φορά.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι το Ίδρυμα Βραβείων Όπερας (Opera Awards Foundation) ιδρύθηκε το 2012 και μέχρι σήμερα, έχει χορηγήσει πάνω από 150 υποτροφίες προκειμένου να βοηθήσει ανθρώπους με ταλέντο να πετύχουν στην καριέρα τους. Δεν υπάρχουν περιορισμοί ηλικίας ή εθνικότητας, ενώ η υποστήριξη δεν περιορίζεται μόνο σε τραγουδιστές: αιτήσεις είναι ευπρόσδεκτες από οποιονδήποτε διεκδικεί μια καριέρα στον χώρο της όπερας και χρειάζεται οικονομική στήριξη προκειμένου να επιτύχει τους επαγγελματικούς του στόχους.
euronews

Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 100 ετών η Καίτη Γκρέυ


    Η Αθανασία Γκιζίλη (όπως ήταν το πραγματικό της όνομα) γεννήθηκε στο χωριό Μυτιληνιοί της Σάμου στις 14 Μαΐου 1924. Η οικογένειά της -είχε άλλα τρία αδέλφια- ήταν τόσο φτωχή που αναγκάστηκε να δώσει εκείνη και έναν αδελφό της για υιοθεσία...


Η σπουδαία τραγουδίστρια έφυγε πλήρης ημερών στα 100 της χρόνια

Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 100 ετών η Καίτη Γκρέυ, μια από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λαϊκού τραγουδιού. Η θρυλική τραγουδίστρια, που άφησε την τελευταία της πνοή στο σπίτι της, αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα υγείας το τελευταίο διάστημα, μετά και το εγκεφαλικό που είχε υποστεί τον περασμένο Οκτώβριο.

Με τη αυθεντική λαϊκή φωνή και το ανεπανάληπτο ταμπεραμέντο, η Καίτη Γκρέυ σφράγισε μια ολόκληρη εποχή. Οι μοναδικές ερμηνείες της σε διαχρονικές επιτυχίες, όπως «Το μαράζι», «Το βουνό», «Πήρα την στράτα και έρχομαι», «Μέσα στης ζωής τα μονοπάτια», «'Ανοιξε, άνοιξε», «Καλέ μάνα δεν μπορώ», «Αγγελοκαμωμένη μου», «Θέλω να είναι Κυριακή», «Τα ξένα χέρια», «Το πες και τό 'κανες», «'Αναψε το τσιγάρο», «Μια γυναίκα μόνο ξέρει», «Βαθειά στη θάλασσα θα πέσω», άφησαν ανεξίτηλο το σημάδι τους στο ελληνικό τραγούδι.

Συνεργάστηκε με τους σπουδαιότερους συνθέτες και στιχουργούς της χρυσής εποχής του λαϊκού και του ελαφρού τραγουδιού, ενώ οι ζωντανές της εμφανίσεις έγιναν σημείο αναφοράς. «Γνώρισα τον Τσιτσάνη, τον Παπαϊωάννου που λέγαμε, τον Κερομύτη, τον Χατζηχρήστο, τον Μάρκο τον Βαμβακάρη... την ωραιότερη μουσική, τα ωραιότερα τραγούδια που μπορούν να γίνουν, που θα μείνουνε για πάντα στην ιστορία, αυτοί οι άνθρωποι τα γράψανε, τα φτιάξανε. Αυτοί, χωρίς να γράφουνε μουσική, οι περισσότεροι αγράμματοι, βγάζανε ψυχή από μέσα τους συνέχεια. Αυτό που γράφανε, αυτό που φτιάχνανε, το νοιώθανε», είχε πει σε συνέντευξή της στον Σωτήρη Κακίση και στο περιοδικό «Δίφωνο», τον Ιανουάριο του 1997.

Η Αθανασία Γκιζίλη (όπως ήταν το πραγματικό της όνομα) γεννήθηκε στο χωριό Μυτιληνιοί της Σάμου στις 14 Μαΐου 1924. Η οικογένειά της -είχε άλλα τρία αδέλφια- ήταν τόσο φτωχή που αναγκάστηκε να δώσει εκείνη και έναν αδελφό της για υιοθεσία. Στην πρώτη αυτοβιογραφία της «Καίτη Γκρέυ: Αυτή είναι η ζωή μου» (εκδ. Οδός Πανός, 1987, συγγραφέας Γιώργος Χρονάς) έλεγε γι' αυτά τα δύσκολα χρόνια: «Γεννήθηκα στη Σάμο. Όταν ήμουν ενός χρονού με υιοθέτησε ένα αντρόγυνο, μεγάλοι άνθρωποι, στα Ταμπούρια του Πειραιά, Καισαρείας 14. Η μαμά μου, η πραγματική, δεν έδωσε μόνο εμένα για υιοθεσία, έδωσε και τον αδερφό μου, το Γιάννη. Δεν μπορούσε να μας ζήσει. Τέτοια φτώχεια στη Σάμο. Το προξενειό, γι' αυτή την υιοθεσία, τo' κανε η αδελφή της θετής μου μαμάς που έμενε κι αυτή στη Σάμο. Το νέο μου μπαμπά τον λέγανε Κώστα και τη μαμά μου Ευρύκλεια».

Αρχικά έγινε ηθοποιός -συνολικά θα παίξει σε 19 ταινίες ως ηθοποιός και τραγουδίστρια. Το κινηματογραφικό της ντεμπούτο έγινε με πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία «Το τραγούδι του πόνου», δίπλα στους Δάφνη Σκούρα και Νίκο Τζόγια. Μετά την επιτυχία της ως ηθοποιός, θα πιάσει δουλειά στα μπουλούκια της Ρίτας Τσάκωνα όπου έπαιζε την «Γκόλφω», ενώ αργότερα θα τραγουδήσει ελαφρό τραγούδι με τον Γιάννη Βέλλα και με άλλους καλλιτέχνες του είδους. Πρότυπό της υπήρξε ο Τζίμης Μακούλης. Θα την κερδίσει όμως το λαϊκό ρεπερτόριο.

Το πρώτο τραγούδι που ηχογράφησε ήταν «Το μαράζι» του Γιώργου Μητσάκη το 1952. Διηγείται η ίδια στην κυπριακή εφημερίδα «Φιλελεύθερος» το 2018 για το πώς ξεκίνησε στο λαϊκό τραγούδι: «Είχα πάει στο "Αττικόν". Εκεί ήτανε ο Χρηστάκης και ο 'Ακης Πάνου. Εγώ μέχρι τότε τραγούδαγα ευρωπαϊκά, αλλά ό,τι λαϊκό υπήρχε εκείνοι πήγαιναν να μου το περάσουνε. Όταν με ανεβάσανε στο πάλκο, ενθουσιάστηκαν κι αυτοί και το αφεντικό. Με κοιτούσαν στα μάτια λες κι ήμουνα κανένα φαινόμενο. Όταν ξεκίνησα στο Βύρωνα, στα «Αραπάκια», οι φίρμες ήτανε η Νίνου, η Μπέλλου, η Σεβάς Χανούμ, η Χρυσάφη. Αυτές θυμάμαι τώρα. Στο "Σταθμό" που ήμουνα ο Λουκάς Νταράλας μου λέει: "Εσύ, κορίτσι μου, έχεις πολύ ωραία φωνή. Να σου περάσω ένα τραγούδι να το πεις το βράδυ;". Λέω: "Να μου το περάσετε, κύριε Νταράλα". Ήτανε το "Βουνό"».

Ο πρώτος δίσκος και η επιτυχία δεν θα αργήσουν να έρθουν, το ίδιο και οι συνεργασίες με όλους τους σπουδαίους συνθέτες και στιχουργούς της εποχής. Μάρκος Βαμβακάρης, Βασίλης Τσιτσάνης, Γιάννης Παπαϊωάννου, Γιώργος Μητσάκης, Χρήστος Κολοκοτρώνης, Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, Κώστας Βίρβος, Θόδωρος Δερβενιώτης, Μπάμπης Μπακάλης, Γιώργος Ζαμπέτας και Πάνος Τζαβέλλας, είναι μερικοί από τους εμβληματικούς δημιουργούς που ερμήνευσε πρώτες εκτελέσεις τραγουδιών τους. Επίσης συνεργάστηκε με τα πιο γνωστά ονόματα του ελληνικού πενταγράμμου, μεταξύ των οποίων οι Ρόζα Εσκενάζυ, Στράτος Παγιουμτζής, Στέλιος Καζαντζίδης, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Πόλυ Πάνου, Μαίρη Λίντα, Γιώτα Λύδια, Αντώνης Ρεπάνης, Στράτος Διονυσίου, Ρίτα Σακελλαρίου, Σπύρος Ζαγοραίος, Πάνος Γαβαλάς και αργότερα οι Γιώργος Νταλάρας, Ελένη Βιτάλη, Γλυκερία, Χαρούλα Αλεξίου, Κωνσταντίνα, 'Αλκηστις Πρωτοψάλτη, Δήμητρα Γαλάνη, Αντώνης Βαρδής, Στέφανος Κορκολής, Χρήστος Δάντης, Εκείνος και Εκείνος.

Για ένα μεγάλο διάστημα βρέθηκε στα μεγαλύτερα κέντρα του εξωτερικού (Αμερική, Αυστραλία, Καναδάς, Γερμανία), όπου συνάντησε διασημότητες όπως ο Έλβις Πρίσλεϊ, ο Τζίμι Χέντριξ, η Ρίτα Χέιγουορθ, η Μπέτυ Ντέιβις και ο Ρεξ Χάρισον. Γνώρισε επίσης τη Μαρία Κάλλας, τον Σταύρο Νιάρχο και τον Αριστοτέλη Ωνάση. Στη δεκαετία του ΄60 ήταν η πιο ακριβοπληρωμένη τραγουδίστρια έχοντας ημερομίσθιο που ξεπερνούσε ακόμα και τις 8.000 δραχμές. Ηχογράφησε περισσότερα από 1.500 τραγούδια μέχρι και το 1996, οπότε και αποσύρθηκε από τη δισκογραφία και τα νυχτερινά κέντρα.

Η ζωή της υπήρξε μυθιστορηματική. Από τα δύσκολα παιδικά και εφηβικά χρόνια, τους δυο γάμους και τα δυο παιδιά, αλλά και τους διάσημους έρωτές της, η ζωή της Καίτης Γκρέυ θα μπορούσε κάλλιστα να γυριστεί ταινία. Και παραλίγο να γίνει. Το 1995 ο Κώστας Φέρρης υπέγραψε συμβόλαιο με τον ΑΝΤ1 για τη μεταφορά της θρυλικής ζωής της στην μικρή οθόνη. Ωστόσο δεν ολοκληρώθηκε, καθώς το κόστος του προϋπολογισμού δεν έφτασε και για τα 26 επεισόδια που είχε υπογραφεί η σύμβαση. Τα γυρίσματα έγιναν σε Ελλάδα, Τουρκία και Αίγυπτο, ενώ το τραγούδι των τίτλων «Εγώ σε νίκησα ζωή», με ερμηνευτή τον Γιάννη Πάριο, δεν βγήκε ποτέ στη δισκογραφία.

Στη συνέντευξή της στο «Δίφωνο» είχε πει για τον εαυτό της: «Η Καίτη Γκρέυ, αυτό το παιδί, είναι ένα απλό παιδί που ξεκίνησε πολύ φτωχό, που πάλεψε πάρα πολύ στη ζωή του, για να φτάσει όπου έφτασε. Αλλά κι όπου έφτασε, έμεινε απλό, απλό παιδί, απλός πάντα άνθρωπος. Δεν είναι τυχαίο που μ' ακολουθεί ο κόσμος σαρανταπέντε ολόκληρα χρόνια. Γιατί σήμερα οι καλλιτέχνες έχουν αλλάξει πάρα πολύ … είμαι πολύ δεμένη με τον κόσμο εγώ. Δεν κλείνομαι εγώ στα καμαρίνια να λύνω σταυρόλεξα, να παίζω χαρτιά, όπως κάνουνε οι τραγουδιστές τώρα. Ο καλλιτέχνης χωρίς τον κόσμο δεν είναι τίποτα. Αυτή η επαφή είναι όλα».

Η Καίτη Γκρέυ παντρεύτηκε και χώρισε σε νεαρή ηλικία. Ήταν για πέντε χρόνια αρραβωνιασμένη με τον Στέλιο Καζαντζίδη και έπειτα με τον Ανδρέα Μπάρκουλη. Επίσης είχε δεσμό με τον εφοπλιστή Νίκο Λαιμό, αλλά και με τον ηθοποιό Κώστα Καρρά. Παντρεύτηκε δύο φορές: Με τον Νίκο Ηλιάδη, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά, τον Φίλιππο (1947) και τον Βασίλη (1950-2021), και με τον χρυσοχόο Μιχάλη Παπαναστασόπουλο. Εγγονή της είναι η τραγουδίστρια Αγγελική Ηλιάδη.

ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ / Γιάννης Σμαραγδής : «"Πολιτισμός - Η αιχμή του δόρατος του Ελληνισμού" στη Γεωπολιτική σκακιέρα» (vid)

    Μια εκπομπή - ντοκουμέντο με τον Γιάννη Σμαργδή, τον πρώτο Έλληνα σκηνοθέτη του Ελληνικού Κινηματογράφου, που γίνεται μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών, στην εκπομπή "ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ" του δημοσιογράφου Γιώργου Σαχίνη στην ΚΡΗΤΗ TV.



Στις "Αντιθέσεις" ο Γιάννης Σμαραγδής, ο πρώτος Έλληνας σκηνοθέτης του Ελληνικού Κινηματογράφου, που γίνεται μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημώνκαι Τεχνών.

  • Ο Γιάννης Σμαραγδής στο στούντιο των " Αντιθέσεων" σε μια συνέντευξη για όλους και για όλα…
  • Τι σημαίνει για τον Ελληνικό Κινηματογράφος, ένας σκηνοθέτης του, στην Ευρωπαϊκή Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών
  • Η τύχη της νέας του ταινίας για τον Ιωάννη Καποδίστρια και γιατί ξαφνικά πάγωσαν τα γυρίσματα. Γιατί και πως απειλήθηκε ο σκηνοθέτης για την ταινία και την χρηματοδότηση της και πως ο Ιωάννης Καποδίστριας "ενοχλεί" ακόμη και στη δημιουργία ταινίας για την ζωή και το έργο του
  • Το σχέδιο Καποδίστρια και ο Μιχάλης Δερτούζο, πόσο επηρέασε την σκέψη του σκηνοθέτη η γνωριμία και η φιλία με ένα από τους κορυφαίους καθηγητές Πληροφορικής του ΜΙ, από τους εμπνευστές του Διαδικτύου …
  • Γιατί ο Γιάννης Σμαραγδής αποκαλεί αιχμή του δόρατος του Ελληνισμού, τον Πολιτισμό …

"ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ" με τον Γιώργο Σαχίνη στην ΚΡΗΤΗ TV

Δημήτρης Κουτσούμπας: Χαιρετισμός στο επιστημονικό συνέδριο για τη Λογοτεχνία τα Χρόνια της Θύελλας 1940-1950

    Είμαστε σίγουροι ότι θα έρθει η εποχή που οι ποιητές και οι λογοτέχνες θα εμπνέονται από την οικοδόμηση της νέας κοινωνίας, θα θαμπώνονται από τον ήλιο του σοσιαλισμού...


Ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας απηύθυνε χαιρετισμό στην έναρξη των εργασιών του 6ου κατά σειρά Επιστημονικού Συνεδρίου που διοργανώνει η ΚΕ του ΚΚΕ, στην Αίθουσα Συνεδρίων στον Περισσό, με θέμα «Η λογοτεχνία στα χρόνια της θύελλας (1940-1950)»  Για τη συνάντηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας με την ΕΑΜική Αντίσταση και τον αγώνα του ΔΣΕ. 

Την εναρκτήρια ομιλία με τίτλο «Τέχνη και Ζωή» θα κάνει η Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ. Θα ακολουθήσει εισήγηση του Φάνη Παρρή, μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ και του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ, για την εξεταζόμενη ιστορική περίοδο.

Οι εργασίες του Συνεδρίου συνεχίζονται σήμερα με τις ενότητες “Η λογοτεχνία στα χρόνια του ιταλοελληνικού πολέμου και της Κατοχής” και “Η λογοτεχνία την περίοδο των Δεκεμβριανών”, αλλά και αύριο Κυριακή με την ενότητα “Η λογοτεχνία την περίοδο του Εμφυλίου”.



Ακολουθεί ο χαιρετισμός του Δημήτρη Κουτσούμπα:


«Το προηγούμενο Σάββατο σε αυτήν εδώ την αίθουσα είχαμε μια εκπληκτική συναυλία αφιερωμένη στον μεγάλο Μάνο Χατζηδάκι, ενώ είχαν προηγηθεί άλλες σημαντικές εκδηλώσεις όπως η συναυλία με τραγούδια σε ποίηση Κώστα Βάρναλη ή πιο πριν η θεατρική παράσταση αφιέρωμα στον Γιώργο Κοτζιούλα και στο θέατρο του Βουνού.

Έσμιξαν στα πλαίσια του σημερινού μας επιστημονικού Συνεδρίου η μουσική, η ποίηση, το θέατρο, τις μέρες που στο κτήριο της Σανταρόζα δέσποζε η εικαστική απεικόνιση της απελευθέρωσης και των συγκλονιστικών γεγονότων που ακολούθησαν εκείνα τα χρόνια της Θύελλας.

Σοφά ο Μάνος Χατζηδάκις έλεγε ότι η τέχνη μπορεί να κινητοποιεί τις αληθινές ευαισθησίες των ανθρώπων.

Το ζήσαμε μέσα από όλες αυτές τις εκδηλώσεις για το Επιστημονικό μας Συνέδριο, θα το ζήσουμε και αυτό το διήμερο, μιας και έχουν γίνει αυτά τα Συνέδρια πλέον θεσμός. Ιδιαίτερα, για το περιεχόμενο αυτού του Συνεδρίου για τα χρόνια της θύελλας, για τη δεκαετία του ’40, την πιο σπουδαία δεκαετία της επαναστατικής έξαρσης, σπουδαίων διδαγμάτων, την πιο κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στην Ελλάδα, κατά τον 20ο αιώνα.

Γιατί, υπάρχουν εκείνες οι στιγμές της ιστορίας και των αγώνων του λαού, που γεννούν σπουδαίες μελλοντικές παρακαταθήκες. Υπάρχουν εκείνες οι συγκυρίες και οι ιστορικές συνθήκες που ξεσπούν από μέσα τους σαν ώριμος καρπός οι μεγαλειώδεις εικόνες από το προκαθορισμένο μέλλον της επαναστατικής αλλαγής. Υπάρχουν εκείνοι οι καιροί μέσα στον χρόνο, που δεν αφήνουν μόνο το ανεξίτηλο αποτύπωμά τους στο διάβα της ιστορίας, αλλά επηρεάζουν βαθιά, ριζικά, ολοκληρωτικά τον τρόπο που αντιλαμβάνεται κανείς το κοινωνικό γίγνεσθαι.

“Τα χρόνια της θύελλας”, η δεκαετία του ’40, με την ΕΑΜική Αντίσταση και τον ένοπλο αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας είναι ακριβώς ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα όλων αυτών. Είναι η στιγμή που το εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα βάζει φαρδιά-πλατιά την υπογραφή του στα γεγονότα και η λογοτεχνία του αγωνίζεται να γίνει πηγή έμπνευσης για τους χιλιάδες ανθρώπους που ρίχνονται στην φωτιά του πολιτικού αγώνα και της ένοπλης πάλης, ώστε όλο αυτό το μεγαλείο να καταγραφεί με τον πιο ζωντανό τρόπο στην ιστορία.

Γνωρίζουμε, πως η λογοτεχνία μπορεί, όχι απλά να περιγράψει τα γεγονότα μιας εποχής, αλλά και να διεισδύσει βαθύτερα στους σκοπούς και τις ανάγκες της. Όταν διαπνέεται από τα πιο προωθημένα ανθρώπινα ιδανικά, έχει την ικανότητα να διαμορφώνει, να σφυρηλατεί και να εξυψώνει τον άνθρωπο, να δυναμώνει την πίστη στις δυνάμεις του, στην ικανότητά του να παρεμβαίνει στην ζωή για να την αλλάξει, να την φέρει στα ανθρώπινα μέτρα από την βαρβαρότητα.

Απόλυτα δικαιολογημένα, λοιπόν, μιλώντας για τη συγκεκριμένη δεκαετία, μία δεκαετία ανόδου και όξυνσης της ταξικής πάλης στη χώρα μας, την χαρακτηρίζουμε ως τα “χρόνια της θύελλας”. Γιατί είναι θύελλα κοινωνική, ανατρεπτική, ιστορική, η πάλη ενός λαού που με το όπλο στο χέρι, διεκδικεί το άλμα προς το αύριο. Που πολεμά για το ελπιδοφόρο μέλλον των ονείρων και των προσδοκιών του, για πιο όμορφες μέρες, πιο δίκαιες, πιο ανθρώπινες.

Είναι η θύελλα που επιδιώκουμε να σαρώσει τον παλιό, ξεπερασμένο κόσμο της αδικίας και της εκμετάλλευσης. Μία τέτοια ιστορική συνθήκη θα ήταν αδύνατο να μην αγγίξει, να μην επηρεάσει και τους λογοτέχνες. Θα ήταν παράταιρο να τρέμει ο κόσμος γύρω τους από την αγωνιστική ανάταση του λαού και αυτό το ρίγος να μην διαπεράσει τη λογοτεχνική δημιουργία, να μην προκαλέσει καινούργια συναισθήματα και σκέψεις στους ανθρώπους της τέχνης και του πνεύματος.

Η αντιστασιακή λογοτεχνία της εποχής είναι στιγματισμένη από τις αιματηρές συγκρούσεις, τις εξορίες, τις φυλακίσεις και τις εκτελέσεις. Ο αντιστασιακός πεζός και ποιητικός λόγος εκφράζει αισθητικά την ψυχολογία των ανθρώπων εκείνης της πολυτάραχης εποχής. Εκφράζει τους φόβους, την απόγνωση, ακόμα και την απελπισία που νιώθουν μπροστά στη φρίκη του πολέμου, της πείνας και των συγκρούσεων. Μάλιστα, πολλά από τα ποιητικά έργα έρχονται από νέους ποιητές, που δεν είναι «πολιτογραφημένοι» στα λογοτεχνικά αρχεία, όμως πρωτοεμφανίζονται εμπνεόμενο

ι από τα βάσανα, τις κακουχίες και τα προσωπικά βιώματα της θυελλώδους εκείνης εποχής.
Στα πρώτα χρόνια της Κατοχής αρκετά από τα έργα που τυπώθηκαν αποτέλεσαν μία λογοτεχνία φυγής. Ένα μέσο απόδρασης από την πνιγηρή, βάναυση πραγματικότητα, από τις φρικαλεότητες των κατακτητών και των ντόπιων συμμάχων τους. Γι’ αυτό θα δούμε έργα γενικού περιεχομένου που χαρακτηρίζονται από τη νοσταλγία παλαιότερων εποχών, ενώ θα διαπιστώσουμε σε ορισμένα εξ αυτών την απαισιοδοξία για το μέλλον, ως αντανάκλαση της τότε κοινωνικής πραγματικότητας.

Φυσικά η στάση των λογοτεχνών δε θα μπορούσε να είναι ενιαία, ούτε βέβαια να διαμορφωθεί από τη μία στιγμή στην άλλη. Αντίθετα, μπορούμε να διακρίνουμε ότι οι λογοτεχνικές συνειδήσεις έχουν άμεση συνάρτηση με το επίπεδο της λαϊκής πάλης, σφυρηλατούνται μέσα από το θέριεμα της ΕΑΜικής Αντίστασης και καθορίζονται από την εξέλιξη κάθε φάσης του αγώνα. Όπως και οι ιδεολογικές διαφορές ανάμεσα στον προοδευτικό λογοτεχνικό κόσμο με τους φιλελεύθερους λογοτέχνες είναι ορατές, ακόμα και στον τρόπο προσέγγισης του αγώνα για την απελευθέρωση.

Ύστερα από την απελευθέρωση το 1944, θα παρουσιαστεί στην αστική διανόηση η αμηχανία για την απήχηση και το κύρος του ΚΚΕ και του ΕΑΜ στον λαό, ενώ μετά τον Δεκέμβρη του ’44, θα διαμορφωθεί η ανάγκη στο αστικό πολιτικό σύστημα να θωρακίσει την εξουσία του, επιδιώκοντας τη στήριξη των αστών λογοτεχνών, ως μέσο για να προσεγγίσει την πολυπληθή μάζα που έβλεπε ακόμα φιλικά το ΕΑΜικό κίνημα. Οι πιέσεις που ασκήθηκαν από το κράτος στους αστούς λογοτέχνες, οι δικές τους παλινωδίες και η, τελικά καταδικαστική για τον αγώνα του ΔΣΕ, στάση των περισσότερων, αποτελούν ένα θέμα που θα απασχολήσει αυτό το Συνέδριο. Στην σύγκρουση του Δεκέμβρη θα πάρει μέρος ένα τμήμα των ΕΑΜικών λογοτεχνών, ένα άλλο όμως όχι, υπό το βάρος της εκτίμησης ότι η στρατιωτική δράση ακυρώνει το αναγκαίο «ενωτικό» πνεύμα. Εκτός αυτού, με το πρώτο άνθισμα της αντιστασιακής τέχνης άρχισαν οι διωγμοί, οι ομαδικές εξορίες, οι καταδίκες, οι φυλακίσεις και οι ομαδικές εκτελέσεις. Μία συνθήκη φοβίας αρχίζει να επικρατεί που επηρεάζει φυσικά και τους λογοτέχνες.

Σε λογοτεχνικό επίπεδο αντανακλώνται και οι πολιτικές κατευθύνσεις του ΚΚΕ στη συγκεκριμένη περίοδο. Κομβικό σημείο είναι ότι ορίζεται ως διακύβευμα της δεκεμβριανής σύγκρουσης η εθνική ανεξαρτησία, η δημοκρατία, γενικά η προκοπή του λαού. Δεν έχει συνειδητοποιηθεί ο αντικειμενικά ταξικός χαρακτήρας της σύγκρουσης. Έτσι οι ΕΑΜικοί λογοτέχνες, ακόμα και όταν προσπαθούν να υπερασπιστούν τον Δεκέμβρη, αδυνατούν να διαχωριστούν μεθοδολογικά από την ενιαία εθνική αφήγηση μέρους της αστικής διανόησης. Στις προσεγγίσεις ορισμένων λογοτεχνών διαφαίνεται, παρά τις αντιφάσεις τους, μία άλλοτε φανερή και άλλοτε λανθάνουσα απόπειρα ταξικής νοηματοδότησης του Δεκέμβρη.

Παρά το γεγονός ότι η πολιτική δραστηριότητα των λογοτεχνών προσφέρει πλούσια στοιχεία για την κατανόηση της πολιτικής πραγματικότητας της δεκαετίας ’40 - 50, ο πολιτικός προσανατολισμός του έργου τους περιέχει αδυναμίες, που συνδέονται άμεσα με την μεταβαλλόμενη κομματική γραμμή και κυρίως με την αδυναμία της να συνδέσει τον αγώνα με τον στόχο του σοσιαλισμού, ζήτημα που αποτυπώνεται και στο δικό τους λογοτεχνικό έργο.

Θα δούμε, επίσης, ότι κατά τη διάρκεια της Αντίστασης, όπως και του τρίχρονου αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού που ακολούθησε, αρκετοί λογοτέχνες βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή, έδειξαν αυτοθυσία, κράτησαν ηρωική στάση απέναντι στους κατακτητές και την αστική εξουσία. Όμως, αμέσως μετά την ήττα της ένοπλης πάλης, αρκετοί από αυτούς απογοητεύτηκαν και αποστρατεύτηκαν από τον αγώνα.

Ο ρόλος της κομμουνιστικής διανόησης κατά την κρίσιμη περίοδο του ’46-49 αντανακλά την όξυνση και την ένταση της πάλης. Αναδεικνύει την ταξική της διάσταση και υπογραμμίζει την εναντίωση απέναντι στο αστικό σύστημα και τους διεθνείς συμμάχους του. Παρά το γεγονός, ότι στα περισσότερα έργα λείπει η ιδέα της κοινωνικής επανάστασης για έναν νέο, σοσιαλιστικό κόσμο χωρίς εκμετάλλευση, η ταξική διάσταση των έργων τους, καθόρισε την αρνητική στάση που είχε η αστική ιστοριογραφία και η λογοτεχνική κριτική απέναντι στα έργα της εποχής.

Η συμμετοχή των λογοτεχνών στον Δημοκρατικό Στρατό, η ιδεολογική διαπάλη που έφερε ο αγώνας του, η αποτύπωση των γεγονότων και των συγκρούσεων καθορίζονται από πολλούς παράγοντες. Ανασταλτικά λειτούργησε η διά νόμου απαγόρευση του ΚΚΕ, οι διώξεις, το κυνήγι του αστικού κράτους απέναντι στους κομμουνιστές, που επεκτάθηκε και στον χώρο της διανόησης. Οι κομμουνιστές λογοτέχνες είχαν να αντιμετωπίσουν φυλακίσεις, εκτοπισμούς, ενώ η αστική εξουσία επεδίωκε την “εκκαθάριση της πνευματικής ζωής από τον συμμοριτισμό”, όπως χαρακτηριστικά έγραφαν. Τις αντοχές του κάθε λογοτέχνη καθόρισαν εν τέλει ο βαθμός αφομοίωσης της κομμουνιστικής ιδεολογίας και των στόχων της, η οργανωτική του σχέση με το Κόμμα και με τον βαθμό σύνδεσής του με το λαϊκό κίνημα και τους δεσμούς που είχε αναπτύξει με αυτό.

Έτσι πολλοί στρατεύτηκαν στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας και πλαισίωσαν τον εκδοτικό μηχανισμό, το σώμα ανταποκριτών, το θεατρικό και κινηματογραφικό συνεργείο, όπως και τον τομέα διαφώτισης. Τότε αρκετοί λογοτέχνες φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν από το αστικό κράτος.

Ταυτόχρονα, η ανάπτυξη της λογοτεχνίας δεν έμεινε πίσω. Με ευθύνη της Επιτροπής Διαφώτισης έγιναν ανάλογες δημοσιεύσεις στα κομματικά έντυπα, ενώ ενθαρρύνθηκε το διάβασμά τους στις στρατιωτικές μονάδες. Τα λογοτεχνικά έργα αντανακλούν την αντίληψη και στρατηγική που είχε το ΚΚΕ εκείνη την περίοδο, όμως ταυτόχρονα τονίζεται ιδιαίτερα η ηρωική στάση του λαού και των μαχητών του Δημοκρατικού Στρατού στον αγώνα για τη λευτεριά. Παράλληλα, έγινε κατορθωτό να φωτιστούν -σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με προηγούμενα χρόνια- τα αντιτιθέμενα κοινωνικά και ταξικά συμφέροντα, ενώ ήρθε με περισσότερη θέρμη στο προσκήνιο η αναγκαιότητα μίας κοινωνικής – σοσιαλιστικής, επαναστατικής αλλαγής.

Ο Κώστας Βάρναλης στο “Ημερολόγιο της Πηνελόπης” επιχειρεί μία αλληγορική επαναδιαπραγμάτευση της ομηρικής θεματολογίας αποτυπώνοντας την αντίθεση μεταξύ καταπιεζόμενων και εκμεταλλευτών. Εκεί τοποθετεί τις φράσεις: «Εμείς που φκιάσαμε τον τόπο μας θα γίνουμε και αφέντες του. Ζητάμε να πάρουμε μονάχοι μας το δίκιο μας και την λευτεριά μας, που θα πει την εξουσία».

Στις γειτονιές του κόσμου, στο ποίημα του Γιάννη Ρίτσου που γράφτηκε το 1949, ο ποιητής χρησιμοποιεί την φράση “Από εδώ, για τον Ήλιο” η οποία λειτουργεί στην ποίησή του σαν σύμβολο υπέρβασης της κοινωνικής πραγματικότητας.

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Αυτόν τον ήλιο κοιτάμε και σήμερα και λαχταράμε να μας φωτίσει, τον ήλιο του σοσιαλισμού – κομμουνισμού. Αυτό είναι το φωτεινό μέλλον της ανθρωπότητας και δεν έχουμε το δικαίωμα να προσδοκούμε τίποτα λιγότερο από αυτό. Δεν έχουμε το δικαίωμα ως κομμουνιστές να συμβιβαστούμε με τίποτα λιγότερο από έναν καινούργιο, ηλιόλουστο κόσμο.

Είμαστε σίγουροι ότι θα έρθει η εποχή που οι ποιητές, οι λογοτέχνες θα εμπνέονται από την οικοδόμηση της νέας κοινωνίας. Θα θαμπώνονται από τον ήλιο του σοσιαλισμού και θα αποτυπώνουν στο χαρτί το μεγαλείο της ανθρώπινης προόδου και της επαναστατικής αλλαγής. Καλή επιτυχία στο Συνέδριό μας!»

Θεόδωρος Τερζόπουλος: «Θεωρώ την Ορέστεια τη γενέθλια γη του δυτικού πολιτισμού. Ένα απίστευτο δώρο»

     Στην πρώτη του συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο, ο κορυφαίος Έλληνας σκηνοθέτης ανεβάζει την τριλογία του Αισχύλου στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, στις 12 & 13 Ιουλίου.


Ο Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθετεί την «Ορέστεια» του Αισχύλου στην πρώτη του συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο. Ο κορυφαίος Έλληνας σκηνοθέτης που έχει παρουσιάσει δουλειές του σε όλον τον κόσμο, ανεβάζει τη μοναδική σωζόμενη τριλογία αρχαίου δράματος στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, στις 12 & 13 Ιουλίου.

Στα πρώτα δύο έργα, τον «Αγαμέμνονα» και τις «Χοηφόρους», έχουμε την επιστροφή του Αγαμέμνονα από την Τροία μαζί με την Κασσάνδρα στις Μυκήνες και τη δολοφονία τους από την Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο. Στη συνέχεια βρίσκουν και αυτοί τον θάνατο, από το χέρι του Ορέστη. Οι Ερινύες τον καταδιώκουν και αυτός καταφεύγει στην Αθήνα.

Εκεί δικάζεται στον Άρειο Πάγιο και με την ψήφο της θεάς Αθηνάς, αθωώνεται. Οι εκδικήτριες Ερινύες μεταβάλλονται σε πνεύματα συγχώρεσης, σε Ευμενίδες. Αυτό ακριβώς, το τρίτο μέρος της τριλογίας, οι «Ευμενίδες» ήταν που απασχόλησε ιδιαίτερα τον πολυβραβευμένο διεθνή σκηνοθέτη, στο συγκεκριμένο ανέβασμα. Στο επίκεντρο βρίσκεται η δόλια πειθώ που χρησιμοποιεί η Αθηνά και τα ανταλλάγματα που δίνει για να κερδίσει με το μέρος της τις Ερινύες, η ατελής απονομή δικαιοσύνης, ο εξαναγκαστικός συμβιβασμός του λαού. Συναντήσαμε τον Θεόδωρο Τερζόπουλο, κατά τη διάρκεια των προβών του έργου, στο Σχολείον της Ειρήνης Παππά:
















«Η επιλογή αυτής της τριλογίας, που είναι και μια πνευματική παρακαταθήκη του Αισχύλου στον κόσμο, είναι ένα δώρο απίστευτο. Θεωρώ αυτή την τριλογία ως τη γενέθλια γη του δυτικού πολιτισμού και όχι μόνο. Ξεκίνησα να τη διαβάζω ανάποδα: άρχισα από τις Ευμενίδες, γιατί εκεί είναι το ζουμί. Έχει πραγματικά τεράστιο ενδιαφέρον. Σαν το πρώτο και το δεύτερο μέρος να πρέπει να γίνουν, για να φτάσουμε στο τρίτο μέρος. Άρχισα λοιπόν να τη διαβάζω ανάποδα. Είχα συγκλονιστεί. Για πρώτη φορά αναζήτησα τη βοήθεια ενός ιστορικού, καθώς συνήθως τη δραματουργική δουλειά την κάνω ο ίδιος. Συνάντησα θεωρητικούς, φιλοσόφους για να καταλάβω πράγματα, τα οποία δεν τα ήξερα. Έπρεπε δηλαδή να αντιληφθώ ο ίδιος τι είναι η δημοκρατία, πώς γεννήθηκε, γιατί η Αθήνα είναι η πόλη της δημοκρατίας και η Ελλάδα η χώρα που γεννήθηκε η δημοκρατία. Τι σήμαινε αυτό εκείνη την εποχή. Οπότε ήθελα να δω τον ιστορικό ορίζοντα.



















Αντιμετώπισα αυτή την τραγωδία σαν ένα κείμενο του Μπρεχτ. Αυτό που με ενδιέφερε δηλαδή είναι η ιστορικότητα. Ήταν σαν να επρόκειτο να ανεβάσω τον Αρτούρο Ούι ή τον Κοριολανό, ή ακόμη και την Αντιγόνη του. Δηλαδή από την στιγμή που άρχισα να αντιλαμβάνομαι το ιστορικό πλαίσιο του Άρειου Πάγου, το πώς ιδρύθηκε η δημοκρατία, άρχισα να συγκλονίζομαι. Δεν με συγκλόνισαν τα μεγάλα πάθη του Αγαμέμνονα, οι φόνοι στις Χοηφόρους, όλα αυτά που συμβαίνουν στις άλλες δύο τραγωδίες, τα οποία είναι θεαματικά και πολύ εξαιρετικά ζητήματα. Με ενδιέφεραν πολύ λιγότερο. Ξόδεψα τον περισσότερο χρόνο γι’ αυτή την τραγωδία. Οι πρόβες μας ήταν εξάμηνες. Ξόδεψα δυόμιση μήνες περίπου, δουλεύοντας πάνω στις Ερινύες-Ευμενίδες».
«Ορέστεια»
«Ορέστεια»Johanna Weber

Για τον Θεόδωρο Τερζόπουλο, η προδοσία-εξαπάτηση της Αθηνάς έχει σαφείς αντανακλάσεις και συνδέσεις με την ελληνική ιστορία του εικοστού αιώνα, όπου υπήρξε ξανά η επιβολή μιας νέας τάξης πραγμάτων εκ των άνω. Συνδέεται με διάφορα γεγονότα, που σημάδεψαν τη χώρα μας, όπως είναι η Συμφωνία της Βάρκιζας και το πώς εξαπάτησαν οι Άγγλοι τους αντάρτες, με τις εξορίες των αριστερών στα νησιά, αλλά και με τους ηττημένους λαούς του κόσμου σήμερα, όπως είναι για παράδειγμα οι Παλαιστίνιοι:

«Μελετώντας τις Ευμενίδες, άρχισα να καταλαβαίνω και να βυθίζομαι στη δική μου προσωπική μου ιστορία, στο δικό μου βιογραφικό. Η άποψή μου είναι ότι εκεί που τελειώνει η βιογραφία, αρχίζει η τέχνη. Δεν είμαι υπέρ της αυτοβιογραφίας, ως σκηνικό γεγονός. Εκεί λοιπόν άρχισα να συγκινούμαι και να βρίσκω τις αντιστοιχίες στη μεταπολεμική Ελλάδα. Γιατί και πώς η ψήφος που επετεύχθη με υποσχέσεις και εκβιασμούς από την Αθηνά, συνδέεται με τη Συμφωνία της Βάρκιζας. Πώς οι άνθρωποι, μετά από αυτή τη Συμφωνία, οδηγήθηκαν ηττημένοι στις φυλακές. Πώς ακολουθεί στη συνέχεια το δόγμα Τρούμαν και η UNRRA. Όλα αυτά προσπάθησα να τα ξαναδώ από τότε μέχρι σήμερα και βρήκα πραγματικά τραύματα και συγκλονιστικές αντιστοιχίες».

«Ορέστεια»
«Ορέστεια»Johanna Weber

Η έρευνα του Θεόδωρου Τερζόπουλου είναι πολυετής πάνω στο αρχαίο δράμα. Αυτή τη φορά έχει εστιάσει την ανάγνωσή του στις σύγχρονες πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις που έχει η λύση που επιβάλλεται στις Ευμενίδες, στο πώς η δικαιοσύνη εξυπηρετεί τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης, στο πώς η δημοκρατία πέφτει θύμα ολιγαρχικών ελίτ:

«Η Αθηνά επισημαίνει στις Ερινύες ότι θα εργάζονται και αυτό που θα παράγουν, θα το προσφέρουν στους αστούς. Φτιάχνεται δηλαδή και πάλι η δικαιοσύνη, ο πυρήνας της δημοκρατίας, με αναφορά στους αστούς. Ιδρύεται δηλαδή η αστική τάξη και οι τάξεις. Εγκαθιδρύεται η δημοκρατία με τις ταξικές διαφορές. Αυτή η διάρθρωση της κοινωνίας είναι ένα συγκλονιστικό ζήτημα, όπως το θέτει ο Αισχύλος. Είναι σαν να είναι τελείως σημερινό. Επικαιροποιείται αυτόματα, αν το δούμε έτσι. Και αυτόματα μπορεί να βρει κανείς τις σημερινές παραμέτρους, χωρίς καμιά πίεση. Η δημοκρατία λειτουργεί λοιπόν ως άλλοθι για να υπάρχει η καθολική αποδοχή των αρχών της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα για να κάνει τη δουλειά της η ανώτερη τάξη. Δηλαδή σήμερα έχουμε δημοκρατία στην Ελλάδα, αλλά έχουμε δημοκρατία και στην Τουρκία, λαϊκή δημοκρατία στην Κίνα. Η δημοκρατία, όσο ποτέ άλλοτε στον 21ο αιώνα, κακοποιείται και χρησιμοποιείται ως άλλοθι πάντα για τα συμφέροντα κάποιας οικονομικής ελίτ. Φαίνεται ότι οι κυβερνήσεις που υποστηρίζουν τη δημοκρατία είναι τα πιόνια της άρχουσας τάξης».
«Ορέστεια»
«Ορέστεια»Johanna Webe

Από τον κύκλο του αίματος φτάνουμε στις Ευμενίδες στην εγκαθίδρυση εκ των άνω του δημοκρατικού πολιτεύματος. Στο τέλος της τριλογίας φαίνεται σαν τα πράγματα να μπαίνουν στη θέση τους, σαν να κλείνει ο κύκλος του αίματος και να αρχίζει μια νέα εποχή για το λαό της Αθήνας, αλλά και για την ανθρωπότητα γενικότερα:

«Δεν υπάρχει χάπι εντ στην τριλογία. Εγώ δεν έκανα μια παρανάγνωση. Συνήθως έχουμε ένα χάπι εντ και όλοι πανηγυρίζουν. Χάπι εντ γιατί τους δόθηκε η υπόσχεση και το χάπι. Το χάπι είναι ότι τους υπόσχεται η Αθηνά ότι θα έχουν ωραία σπίτια, αλλά θα πάνε παρόλα αυτά, κάτω, εκεί κάτω στο νέο κόσμο. Ότι θα καλυτερέψει η ζωή τους. Είναι οι ίδιες υποσχέσεις που δίνουν ανερυθρίαστα ακόμη και σήμερα όλοι οι αρχηγοί των κρατών. Το βλέπουμε και στην Ελλάδα. Παράλληλα, υπάρχει και ένα προεκλογικό χρώμα σε αυτό το λογύδριο της Αθηνάς που πείθει τους φτωχούς, την κατώτατη τάξη, ώστε να πειθαρχήσει».
Ο Θεόδωρος Τερζόπουλος μιλά στον Γιώργο Μητρόπουλο για την Ορέστεια
Ο Θεόδωρος Τερζόπουλος μιλά στον Γιώργο Μητρόπουλο για την ΟρέστειαEuronews

Κεντρικός άξονας της τριλογίας, όπως ο ίδιος επισημαίνει είναι το τραγικό βραχυκύκλωμα του Ορέστη:

«Το βραχυκύκλωμα του Ορέστη το βλέπουμε πολύ συχνά και στις άλλες τραγωδίες. Δεν είναι μόνο στον Αισχύλο, αλλά και στον Ευριπίδη, όπου έχουμε για παράδειγμα το βραχυκύκλωμα του Πενθέα, του Ηρακλή του Μαινόμενου. Είναι ένα σύμπλοκο σχήμα από το οποίο δεν μπορούν να βγουν οι ήρωες. Δεν υπάρχει έξοδος, δεν υπάρχει απόφαση. Δηλαδή δεν μπορούν να πράξουν, δεν μπορούν να πεθάνουν, να σωθούν ή να γίνουν ημίθεοι ή Θεοί. Οπότε μέχρι την τελευταία στιγμή παλεύουν μέσα στα δεσμά τους».
Johanna Weber
Johanna WeberJohanna Weber

Κομβικός είναι ο ρόλος του χορού στο συγκεκριμένο ανέβασμα της Ορέστειας. Τα 22 μέλη του είναι παρόντα από την αρχή ως το τέλος της τριλογίας, σε όλη τη διάρκεια της παράστασης, δίνοντας το στίγμα της σκηνοθετικής προσέγγισης:
 
«Ο χορός στην τραγωδία είναι η κοινή γνώμη, ο λαός. Σε αυτό το έργο όμως είναι κάτι παραπάνω. Ο λαός, ο οποίος αποκαλύπτει τις ατέλειές του, είναι κριτικός προς την άρχουσα τάξη. Κάνει αυτοκριτική. Όλα τα στοιχεία που έχει η τραγωδία, τα φέρνει ο χορός. Είναι δηλαδή πιο απελευθερωμένος ο χορός από τους βραχυκυκλωμένους ήρωες της τραγωδίας».

Μαθαίνει τελικά ο άνθρωπος, μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι, από τον μύθο; Το σώμα θυμάται τι έχει περάσει; Ή τελικά η λήθη μας έχει βυθίσει σε μια αέναη επανάληψη των ίδιων λαθών;

«Ορέστεια»
«Ορέστεια»Johanna Weber

«Η λήθη, τα αρχαία χρόνια, μέσα στους αιώνες και πολύ περισσότερο σήμερα, έχει ένα δομικό μηχανισμό. Σαν να είναι στο DNA του ανθρώπου να ξεχνάει και να θυμάται. Κάποτε υπήρχε μια ισορροπία, ανάμεσα στη λήθη και τη μνήμη. Υπήρχαν βέβαια και θεότητες στην αρχαία Ελλάδα και στους αρχαίους πολιτισμούς. Τώρα έχει στηθεί ένας τέτοιος μηχανισμός λήθης, που ξεχνάμε περισσότερο, παρά θυμόμαστε. Ζούμε για να ξεχνάμε και όχι για να θυμόμαστε. Αυτό είναι η σύγχρονη τραγωδία. Είναι η εικόνα, ένα από τα χαρακτηριστικά του μετα-ανθρώπου, γιατί πολλή κουβέντα γίνεται γι’ αυτόν. Η μνήμη δεν συμφέρει πλέον, γιατί είναι η μνήμη των τραυμάτων της ανθρωπότητας, τω δικών μας τραυμάτων. Και αυτά θέλουμε να τα ξεχνάμε, ενώ το τραύμα αιμορραγεί. Το τραύμα δεν τέλειωσε ποτέ να αιμορραγεί. Ποτέ δεν πήκτωσε. Ποτέ δεν ξεράθηκε. Απλά δεν το βλέπουμε. Και αυτό είναι ένα άλλο βραχυκύκλωμα του σύγχρονου μετα-ανθρώπου, στο σύγχρονο κόσμο».
«Ορέστεια»
«Ορέστεια»Johanna Weber

Τι μένει τελικά από τον αγώνα του Ορέστη; Υπάρχει δικαίωση για τον άνθρωπο ή όλα τα καλύπτει ο θάνατος;

«Τα πάντα καλύπτονται από τον θάνατο. Δεν υπάρχει δικαίωση. Δεν υπήρχε ποτέ δικαίωση σε τίποτε. Εκεί μέσα βρίσκεται όλο το μυστήριο της ανθρώπινης ύπαρξης. Σ’ αυτή τη βραχεία ζωή του ανθρώπου στον πλανήτη. Δεν υπάρχει δηλαδή λύση. Δεν υπάρχει έξοδος. Δεν υπάρχει τίποτε. Κι εκεί φτάνουμε στο μπεκετικό τίποτα. Κι αυτό το τίποτα μπορεί να είναι το νέο περιεχόμενο όλων των εργασιών μου από εδώ και πέρα. Το τίποτα. Δεν είμαι απαισιόδοξος. Ίσα ίσα».

Ο Σάββας Στρούμπος και η Αγλαΐα Παππά για την παράσταση και τους ρόλους τους

Σάββας Στρούμπος
Σάββας ΣτρούμποςEuronews

Ο Σάββας Στρούμπος ερμηνεύει τον Αγαμέμνονα. Είναι το δεξί χέρι του Θεόδωρου Τερζόπουλου, στην προετοιμασία της παράστασης, ως συνεργάτης σκηνοθέτης. Είναι μέλος του θεάτρου Άττις, πάνω από 20 χρόνια. Τον συναντήσαμε κατά τη διάρκεια της πρόβας:

«Δεν θέλαμε να παρουσιάσουμε έναν Αγαμέμνονα εθνικό ήρωα, εραστή, γενικά έναν Αγαμέμνονα ως θετικό πρόσωπο, ως θετικό ήρωα. Αντίθετα, θέλαμε να δείξουμε - όπως λέει ο Μπρεχτ ο ηθοποιός δείχνει και δείχνεται - έναν Αγαμέμνονα μακελάρη, αιμοδιψή, που ηδονίζεται από το αίμα, το θάνατο, τη βία και την καταστροφή. Αυτό για μένα ήταν ταυτόχρονα προκλητικό και εμπνευστικό. Μου ερέθισε πολύ τη φαντασία, στη διαδικασία της πρόβας. Νομίζω ότι είναι μια πολύ γόνιμη διαδρομή για τον ηθοποιό, ακριβώς διότι μπαίνεις σε μια διαδικασία να είσαι σαρκαστικός, κριτικός, αιχμηρός απέναντι στο ρόλο. Άρα δεν έχεις συναισθηματικό και ηθικό δέσιμο με αυτόν. Έτσι ανοίγει ένα τοπίο έκφρασης και έρευνας ιδιαίτερα γόνιμο και ενδιαφέρον».
«Ορέστεια»
«Ορέστεια»Johanna Weber

Πώς θα περιέγραφε το σύμπαν της Ορέστειας; Πώς προσέγγισε ο σκηνοθέτης το εμβληματικό έργο του Αισχύλου και πού συναντά ο μύθος την ανθρώπινη ιστορία;

«Θέλω να σταθώ σε δύο πράγματα που θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικά. Το πρώτο αφορά την κίνηση του Τερζόπουλου προς το μύθο της Ορέστειας. Από την πρώτη στιγμή, δεν θέλησε καθόλου να αναπαραστήσει το μύθο της Ορέστειας ως ιστορία, ως την υπόθεση μιας οικογένειας. Θέλησε να ανακατασκευάσει το μύθο και μέσα σε αυτή τη διαδικασία ανακατασκευής του μύθου, να περάσει η τραγωδία της ανθρώπινης ιστορίας, του ανθρώπινου πολιτισμού, η αγωνία για την ύπαρξη του ανθρώπου στον πλανήτη Γη εδώ και τώρα, ακόμη και πτυχές της ελληνικής ιστορίας. Οι πιο τραγικές πτυχές της. Οπότε είμαστε ήδη σε ένα σύμπαν που είναι τελείως μέσα στον κόσμο του Τερζόπουλου και σε άλλες τραγωδίες που έχει κάνει.
«Ορέστεια»
«Ορέστεια»Johanna Weber

Νομίζω όμως ότι είναι και πολύ ελκυστικό και προκλητικό για τους καλλιτέχνες, τους ηθοποιούς και όλους τους συνεργάτες, που με αφορμή το μύθο, κάνουμε ένα ταξίδι αρκετά πιο βαθύ μέσα στην τραγικότητα του ανθρώπινου αινίγματος, όπου το πολιτικό και το οντολογικό μπαίνουν συνέχεια το ένα μέσα στο άλλο. Το δεύτερο στοιχείο είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Τερζόπουλος διαχειρίστηκε το τέλος όλης της τριλογίας. Στις Ευμενίδες έχουμε την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας. Αυτό ο Τερζόπουλος το αναποδογυρίζει και αναρωτιέται τι είναι η αστική δημοκρατία στις μέρες μας και τι δεινά επιφέρει στην ανθρωπότητα αυτή η αντίληψη περί δημοκρατίας. Έχουμε πολέμους, καταστροφές και άλλα, με τα οποία είναι γεμάτοι ο εικοστός και ο εικοστός πρώτος αιώνας. Έτσι αντί να έχουμε ένα χάπι εντ της τριλογίας, έχουμε ένα νέο αδιέξοδο και πολλά αγωνιώδη ερωτήματα. Ο θεατής λοιπόν φεύγει με αυτά τα ερωτήματα».
Αγλαΐα Παππά
Αγλαΐα ΠαππάEuronews

Η Αγλαΐα Παππά ερμηνεύει την Αθηνά, τη θεά που επανασυστήνει τον Άρειο Πάγο και εξαπατά τις Ερινύες, τις αρχαίες θεότητες που έρχονται από τα βάθη της γης. Αντιπροσωπεύει τη μεγάλη δύναμη, που μπορεί να επιβάλλει τα πάντα σε έναν λαό, σε μια χώρα. Εγκαθιδρύει το σύστημα που θέλει, αθωώνει αυτούς που θέλει, προσφέροντας ανταλλάγματα σε όσους υπακούσουν τις εντολές της:

«Η Αθηνά, έτσι κι αλλιώς, σε οποιαδήποτε παραγωγή και ανάγνωση, αλλά ειδικά στη δικιά μας και στην σκηνοθετική προσέγγιση του Θεόδωρου Τερζόπουλου στις Ευμενίδες, είναι φορέας εξουσίας. Πώς να μην είναι άλλωστε; Φορέας εξουσίας είναι πάρα πολλά πράγματα. Αν αναλογιστούμε ποιοι είναι οι φορείς εξουσίας στη ζωή μας, καταλαβαίνουμε πολύ καλύτερα αυτόν τον όρο. Γενικά, οι Ευμενίδες, κατά τη γνώμη μου, έχουν υπάρξει το άλλοθι όπου στηρίχτηκε όλος ο δυτικός πολιτισμός. Ένα πολύ μεγάλο άλλοθι. Η εξουσία είναι πάντοτε στο πλευρό της άρχουσας τάξης. Όλη η σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία του δυτικού πολιτισμού, ο δυτικός κόσμος έχει στηριχθεί και το έχει χρησιμοποιήσει αυτό. Σε αυτό το έργο έχουμε την αποθέωση αυτού του πράγματος. Έχουμε έναν φορέα εξουσίας - για να μην πω θεά και αρχίσουμε και μπαίνουμε και σε άλλους κόσμους - που χρησιμοποιεί τη δόλια πειθώ, που είναι χαρακτηριστικό της τραγωδίας, με εξαιρετικά λογικοφανή επιχειρήματα και διαλύει τα πάντα. Εγκαθιδρύει αυτό που θέλει. Φτάνει σε ένα σημείο, ακόμη και το δίκιο να το μετατρέψει σε εμφανώς άδικο».
«Ορέστεια»
«Ορέστεια»Euronews

Η έμπειρη ηθοποιός συνεργάζεται με τον Θεόδωρο Τερζόπουλο πολλά χρόνια:

«Όταν έχεις συνεργαστεί αρκετά χρόνια με έναν σκηνοθέτη, εκείνος γνωρίζει και τις αρετές και τις αδυναμίες σου. Εσύ, από την άλλη πλευρά γνωρίζεις αυτό που θέλει, με συνοπτικές διαδικασίες. Έτσι τα πράγματα γίνονται πολύ πιο εύκολα. Το πιο σημαντικό στη συνεργασία μου με έναν σκηνοθέτη, είναι να μπορέσω να “κλέψω” την σκέψη του. Τίποτε άλλο δεν έχει σημασία. Αυτό για μένα είναι ο μεγαλύτερος πλούτος που μπορεί να έχει ένας ηθοποιός. Και αυτό έχω προσπαθήσει να το κάνω με όλους τους μεγάλους σκηνοθέτες που έχω δουλέψει. Να μπορέσω να καταλάβω πώς το μυαλό τους λειτουργεί για να μπορέσουν να συλλάβουν την ιδέα που συλλαμβάνουν. Αυτό απαιτεί μια άλλου είδους αφοσίωση στον σκηνοθέτη και μια άλλου είδους προσήλωση, που πρέπει να τονίσω, ότι είναι πέρα από τεχνικές, πέρα από μεθόδους, πέρα από οτιδήποτε. Είναι αυτό που σε συνδέει ως προσωπικότητα με μια άλλη προσωπικότητα».

Η παράσταση κάνει πρεμιέρα στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, στις 12 & 13 Ιουλίου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου.Λίγες μέρες μετά, στις 19 Ιουλίου, η «Ορέστεια» του Αισχύλου σε σκηνοθεσία Θεόδωρου Τερζόπουλου, παρουσιάζεται στο θέατρο Δάσους, στη Θεσσαλονίκη.
«Ορέστεια»
«Ορέστεια»Johanna Weber

Η Ορέστεια από το Εθνικό Θέατρο

Η Ορέστεια έχει παρουσιαστεί από το Εθνικό Θέατρο στην Επίδαυρο πέντε φορές μέχρι σήμερα: το 1954 και το 1959 σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη, το 1972 σε σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη, το 2001 σε σκηνοθεσία Γιάννη Κόκκου και το 2019 με την Ιώ Βουλγαράκη, τη Λίλλυ Μελεμέ και τη Γεωργία Μαυραγάνη, που σκηνοθέτησαν τα έργα Αγαμέμνων, Χοηφόροι και Ευμενίδες αντίστοιχα, στην πρώτη τους σκηνοθετική παρουσία στην Επίδαυρο.


ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Μετάφραση: Ελένη Βαροπούλου

Σκηνοθεσία – Δραματουργική επεξεργασία: Θεόδωρος Τερζόπουλος

Συνεργάτης σκηνοθέτης: Σάββας Στρούμπος

Σκηνικά – Κοστούμια – Φωτισμοί: Θεόδωρος Τερζόπουλος

Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Παναγιώτης Βελιανίτης

Σύμβουλος δραματολόγος: Μαρία Σικιτάνο

Δραματολόγος παράστασης: Ειρήνη Μουντράκη

Βοηθός σκηνοθέτη: Θεοδώρα Πατητή

Συνεργάτης σκηνογράφου: Σωκράτης Παπαδόπουλος

Συνεργάτιδα ενδυματολόγου: Παναγιώτα Κοκκορού

Συνεργάτης φωτιστή:  Κωνσταντίνος Μπεθάνης 

Καλλιτεχνική συνεργάτιδα: Μαρία Βογιατζή

Βίντεο: Νίκος Πάστρας 

Φωτογραφίες:  Johanna Weber

«Ορέστεια»
«Ορέστεια»Johanna Weber

Παίζουν:  Έβελυν Ασουάντ (Κασσάνδρα), Τάσος Δήμας (Φύλακας/Προπομπός), Κωνσταντίνος Ζωγράφος (Πυλάδης), Έλλη Ιγγλίζ (Τροφός), Κώστας Κοντογεωργόπουλος (Ορέστης),  Δαυίδ Μαλτέζε (Αίγισθος), Άννα Μαρκά Μπονισέλ (Προφήτις), Νίκος Ντάσης (Απόλλων), Ντίνος Παπαγεωργίου (Κήρυκας), Αγλαΐα Παππά (Αθηνά), Σάββας Στρούμπος (Αγαμέμνων), Αλέξανδρος Τούντας (Οικέτης), Νιόβη Χαραλάμπους (Ηλέκτρα), Σοφία Χιλλ (Κλυταιμνήστρα/Το Είδωλον της Κλυταιμνήστρας)

Xορός: Μπάμπης Αλεφάντης, Ναταλία Γεωργοσοπούλου, Κατερίνα Δημάτη, Κωνσταντίνος Ζωγράφος, Πύρρος Θεοφανόπουλος, Έλλη Ιγγλίζ, Βασιλίνα Κατερίνη, Θάνος Μαγκλάρας, Ελπινίκη Μαραπίδη, Άννα Μαρκά Μπονισέλ, Λυγερή Μητροπούλου, Ρόζυ Μονάκη, Ασπασία Μπατατόλη, Νίκος Ντάσης, Βαγγέλης Παπαγιαννόπουλος, Σταύρος Παπαδόπουλος, Μυρτώ Ροζάκη, Γιάννης Σανιδάς, Αλέξανδρος Τούντας, Κατερίνα Χιλλ, Μιχάλης Ψαλίδας, Giulio Germano Cervi

INFO

Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου

12-13 Ιουλίου

21.00

«Ορέστεια»

Διαθέσιμα εισιτήρια μόνο για 12 Ιουλίου. Το Σάββατο 13 Ιουλίου η παράσταση είναι sold-out