Έφυγε από τη ζωή ο "δάσκαλος" της δημοσιογραφίας Χρήστος Πασαλάρης

Πλήρης ημερών, στα 93 του χρόνια, άφησε πίσω του πλούσιο έργο - Είχε εργαστεί στις μεγαλύτερες ελληνικές εφημερίδες - Είχε τιμηθεί με πολλά βραβεία για τη συνεισφορά του στην ενημέρωση... 

Έφυγε το πρωί του Σαββάτου από τη ζωή, στα 93 του χρόνια, ο Χρήστος Πασαλάρης, ο δάσκαλος της δημοσιογραφίας, που με τη ζωή, τη δράση του, την οξυδερκή πένα του και τη συγγραφική του δραστηριότητα σημάδεψε τον ελληνικό Τύπο, αλλά και την πολιτική ζωή του τόπου. Η κηδεία του Χρήστου Πασαλάρη θα γίνει την Τετάρτη 14 Μαρτίου στις 14:00, στην Παναγίτσα του Παλαιού Φαλήρου.

Γεννημένος στις 14 Ιουλίου του 1925, πρόσφερε στην ενημέρωση για πάνω από 75 χρόνια, ως συντάκτης, διευθυντής εφημερίδων και περιοδικών και αρθρογράφος μέχρι την τελευταία ώρα.

Ο Χρήστος Πασαλάρης σπούδασε Ιατρική και Πολιτικές Επιστήμες στην Αθήνα και Δημοσιογραφία στις ΗΠΑ. Ο πατέρας του έδρασε στο γαλλικό σοσιαλιστικό κίνημα και η μητέρα του, γεννημένη στο Μοναστήρι, ήταν κόρη του Μακεδονομάχου Ναούμ Κωνσταντινίδη, οπλαρχηγού του Παύλου Μελά.

Σύζυγός του υπήρξε η ζωγράφος Λούη Σηλυβρίδου-Πασαλάρη. Στην Κατοχή (1941-1944), ο Χρήστος Πασαλάρης (με το ψευδώνυμο «Αλέξης») έδρασε στον παράνομο Τύπο της Αντίστασης. Συνελήφθη από τους Γερμανούς και φυλακίστηκε στο Γουδί και στο Χαϊδάρι.

Ξεκίνησε την επαγγελματική καριέρα το 1946 στον «Ριζοσπάστη» ως αθλητικός συντάκτης και ως αρχισυντάκτης. Το 1946 μεταφέρθηκε εξόριστος στη Μακρόνησο ως τα τέλη του 1950, μαζί με τους Μίκη Θεοδωράκη, Θανάση Κανελλόπουλο, Κώστα Δεσποτόπουλο, Γρηγόρη Μπιθικώτση, Γιάννη Βούλτεψη και άλλους.

Μετά την απόλυσή του, το 1951 εργάστηκε ως αρχισυντάκτης στις εφημερίδες «Ταχυδρόμος», «Έθνος», «Φιλελεύθερος», «Αθηναϊκή» και «Εμπρός». Συνεργάτες του υπήρξαν τότε οι Αλέκος Φιλιππόπουλος, Γιάννης Καψής, Τάκης Λαμπρίας, Δημήτρης Μαρούδας, Νίκος Φώσκολος, Κώστας Πρετεντέρης, Αλέκος Σακελλάριος, Κωστής Χαιρόπουλος, Νταίζη Μαυράκη και άλλοι.

Στενός του φίλος μέχρι την τελευταία ώρα ο Μανώλης Γλέζος.

Από το 1953, εργάστηκε επί 17 χρόνια στο συγκρότημα Λαμπράκη ως Αρχισυντάκτης και Διευθυντής Σύνταξης στην εφημερίδα «Τα Νέα». Αποχώρησε το 1970 λόγω πολιτικής διαφωνίας με την ιδιοκτησία, όπως για τον ίδιο λόγο είχε αποχωρήσει και από το «Εμπρός».

Από το 1970 ως το 1974 ήταν διευθυντής στο περιοδικό «Επίκαιρα» του Γιάννη Πουρνάρα με ξεχωριστούς συνεργάτες τον Φρέντυ Γερμανό, τον ΚΥΡ (Γιάννη Κυριακόπουλο), τον Νίκο Μαστοράκη, τον Γιώργο Λιάνη, τον Γιώργο Μπέρτσο, οδηγώντας το περιοδικό σε μεγάλες κυκλοφορίες. Αποχώρησε και πάλι όμως λόγω πολιτικής διαφωνίας με την ιδιοκτησία. Λίγο πριν από την πτώση της χούντας εκλήθη να διευθύνει την τιμωρημένη «Βραδυνή», η οποία τον Ιούλιο του 1974, με την επάνοδο του Κωνσταντίνου Καραμανλή ξεπέρασε τα 300.000 φύλλα. Μετά την αποχώρησή του από τη «Βραδυνή», λόγω και πάλι πολιτικής διαφωνίας με την ιδιοκτησία, εκλήθη το 1975 να διευθύνει την «Απογευματινή» του Νάσου Μπότση, που επί πολλά χρόνια διατήρησε την κορυφαία θέση στην κυκλοφορία.

Τον Απρίλιο του 1983, μετά το θάνατο του Νάσου Μπότση και λόγω πολιτικής πάλι διαφωνίας με τον εκδότη Νίκο Μομφεράτο, δέχθηκε πρόταση του Άρη Βουδούρη για την δημιουργία του «Ελεύθερου Τύπου», με επιτελείς τον Γιάννη Βούλτεψη και τον Ανδρέα Μπόμη. Η εφημερίδα κατέρριψε αμέσως ρεκόρ κυκλοφορίας με 250.000 φύλλα. Η συνεργασία όμως με την ιδιοκτησία δεν μακροημέρευσε λόγω και πάλι διαφωνίας σε θέματα πολιτικής και δεοντολογίας.

Αμέσως μετά ο Χρήστος Πασαλάρης ως διευθυντής της «Μεσημβρινής» τετραπλασίασε την κυκλοφορία της, διατηρώντας παράλληλα το κύρος της. Από το 1990 ως τον Ιούνιο του 2009, εργάστηκε ως διευθυντής ή σύμβουλος έκδοσης και αρθρογράφος στις εφημερίδες «Απογευματινή» και «Ελεύθερος Τύπος» και από το 2014 ως κύριος αρθρογράφος και σύμβουλος έκδοσης στην εφημερίδα Realnews. Ακολούθησε η συνεργασία του με την «Ελευθερία του Τύπου».

Από το 1968 έως το 2015, εργάστηκε ως καθηγητής δημοσιογραφικών σπουδών σε σχολές δημοσιογραφίας, πλήθος δε γνωστών σήμερα δημοσιογράφων υπήρξαν μαθητές του. Ειδικά, η «Απογευματινή», ο «Ελεύθερος Τύπος» και η «Μεσημβρινή» υπήρξαν τα «μεγάλα σχολεία» της ελληνικής δημοσιογραφίας, όπου δημιουργήθηκε η νέα γενιά δημοσιογράφων. Ανάμεσά τους, η Σοφία Βούλτεψη, ο Νίκος Χατζηνικολάου, ο Άρης Πορτοσάλτε, ο Θοδωρής Δρακάκης, ο Πέτρος Καρσιώτης, η Λιάνα Κανέλλη, η Νίτσα Λουλέ, η Πηνελόπη Γαβρά, η Αγγελική Νικολούλη, η Μαρία Χούκλη, η Μάρω Λεονάρδου και πολλοί άλλοι. Παράλληλα, ως καθηγητής στη δημοσιογραφική σχολή του «Αντέννα», δίδαξε και την επόμενη γενιά δημοσιογράφων.

Πολυβραβευμένος, παρασημοφορήθηκε τον Φεβρουάριο του 2016 με τον Χρυσό Φοίνικα.

Έχει δύο φορές τιμηθεί με το Βραβείο Μπότση από το Ίδρυμα Μπότση (1986 και 1998) για την ευδόκιμη υπηρεσία του, από το «Ίδρυμα Ιπεκτσί» (1989) για το καλύτερο ρεπορτάζ, από την Ακαδημία Αθηνών (1985) για το βιβλίο του «Μια ζωή τίτλοι». Από τον Δήμο Αθηναίων με χρυσό μετάλλιο για την προσφορά του στο λειτούργημα, από το ελληνικό κράτος με το μετάλλιο αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, όπως επίσης και από την οργάνωση «Μπουμπουλίνα» για τον ίδιο λόγο, και από την Μαριάννα Βαρδινογιάννη για την προσφορά πινάκων της αείμνηστης συζύγου του Λούης για τα καρκινοπαθή παιδιά.

Το 1909 η Βουλή καθιέρωσε «Ετήσιο βραβείο κοινοβουλευτικού ρεπορτάζ» στο όνομα του Χρήστου Πασαλάρη.

Πολυγραφότατος, έγραψε τα βιβλία «Πώς να γίνετε δημοσιογράφος» (1970, έξι εκδόσεις, «Οι άσσοι της αστροναυτικής», (1970, δύο εκδόσεις), «Καλημέρα νέα τεχνολογία» (1983), «Η πράσινη αλεπού» (1987), «Μια ζωή τίτλοι» (1989, πέντε εκδόσεις), «Στου κουφού την πόρτα» (1992), «Οι βαρόνοι των Media» (τρεις εκδόσεις), «Όρτσα και μη φοβάσαι» (1994), «Την αλήθεια και ας πονάει» (2002, δύο εκδόσεις), «Η ιστορία του Τύπου» (2006, δύο εκδόσεις», «Κάθε παλιό να σβηστεί» (2015).

Τα τελευταία χρόνια διέθετε το σύνολο των εισπράξεων των βιβλίων του υπέρ των απόρων σπουδαστών της δημοσιογραφίας.

Συλλυπητήρια μηνύματα

Ο Χρήστος Πασαλάρης «σφράγισε σχεδόν εφτά δεκαετίες, πυκνές από Ιστορία, με τη δημοσιογραφική του μοναδικότητα» αναφέρει, σε ανακοίνωσή του το Γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού, εκφράζοντας τα συλλυπητήρια του προς την οικογένεια, τους φίλους και όσους αγάπησαν τον εκλιπόντα.

«Παιδί της εαμικής εθνικής αντίστασης, μαθητής της μεγάλης σχολής του Ριζοσπάστη της απελευθέρωσης και του Κώστα Καραγιώργη, ο Χρήστος Πασαλάρης σφράγισε σχεδόν εφτά δεκαετίες, πυκνές από Ιστορία, με τη δημοσιογραφική του μοναδικότητα» αναφέρει η ανακοίνωση και καταλήγει: «Με ήθος, πάθος και σεβασμό στη δεοντολογία και στους όποιους αντιπάλους, αφήνει πίσω του ένα δυσαναπλήρωτο κενό. Συλλυπητήρια στην οικογένειά του, στους φίλους του και σε όσους τον αγάπησαν».

Τα συλλυπητήριά του για την απώλεια του μεγάλου δασκάλου της δημοσιογραφίας  εξέφρασε ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης, εξαίροντας τη μακρά προσφορά του στον ελληνικό Τύπο.

«Αποχαιρετούμε έναν μεγάλο δάσκαλο της δημοσιογραφίας, τον πατριάρχη πολλών γενεών δημοσιογράφων, ο οποίος συνέδεσε τη μακρά παρουσία του στο χώρο του ελληνικού τύπου με την έκδοση, τη διεύθυνση και την επιτυχία πολλών ιστορικών εφημερίδων», δήλωσε ο κ.Βούτσης και πρόσθεσε: «Ο Χρήστος Πασαλάρης υπήρξε, από το δικό του μετερίζι, ένας πρωτοπόρος της μαχητικής δημοσιογραφίας, που έδωσε νέα πνοή στον ελληνικό τύπο. Η λαμπρή επαγγελματική διαδρομή του ξεκίνησε από τον παράνομο τύπο της Αντίστασης, στην οποία είχε ενεργό συμμετοχή. Η Βουλή, τιμώντας τον, έχει καθιερώσει από το 1999 ετήσιο δημοσιογραφικό βραβείο στο όνομά του».

«Εκφράζουμε τη βαθιά μας θλίψη για τον θάνατο του δημοσιογράφου, Χρήστου Πασαλάρη» αναφέρει σε ανακοίνωσή του το γραφείο τύπου του ΣΥΡΙΖΑ.

«Αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, ο Χρ. Πασαλάρης είχε μια λαμπρή καριέρα στο χώρο της δημοσιογραφίας. Έχοντας ως οδηγό τον σεβασμό της δημοσιογραφικής δεοντολογίας σε όλες τις εφημερίδες και τα περιοδικά που εργάστηκε, ο Χρ. Πασαλάρης κατέκτησε επάξια τον τίτλο του «δάσκαλου της δημοσιογραφίας», τίτλο που τίμησε και ως καθηγητής σε δημοσιογραφικές σχολές. Αξιοσημείωτο ήταν επίσης και το συγγραφικό του έργο», προσθέτει η Κουμουνδούρου, εκφράζοντας θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους συναδέλφους του.

«Ένας από τους δασκάλους της δημοσιογραφίας, ο Χρήστος Πασαλάρης έφυγε από κοντά μας. Για 75 χρόνια και μέχρι το τέλος της ζωής του παρέμεινε στην πρώτη γραμμή της ενημέρωσης, ενώ σημαντική ήταν η προσφορά του στους Έλληνες μέσα από τον Τύπο της Αντίστασης την περίοδο της Κατοχής. Πολυβραβευμένος, παρασημοφορήθηκε τον Φεβρουάριο του 2016 με τον Χρυσό Φοίνικα», αναφέρει η ΝΔ σε ανακοίνωσή της. Και προσθέτει: «Ο Πασαλάρης άνηκε στη γενιά των δημοσιογράφων που πρόσφερε απλόχερα στους νεότερους τις πολύτιμες γνώσεις και την μεγάλη εμπειρία του, ενώ διακρίθηκε για το πλούσιο συγγραφικό του έργο. Πάντα συνεπής στις ιδέες του στήριξε την παράταξή μας και στους δύσκολους καιρούς με την αρθρογραφία του. Στους οικείους του εκφράζουμε τα πιο θερμά μας συλλυπητήρια».

«O Χρήστος Πασαλάρης ήταν από τις εμβληματικές μορφές της ελληνικής δημοσιογραφίας» τονίζει σε ανακοίνωσή του το Ποτάμι. «Υπηρέτησε σε σειρά διευθυντικών θέσεων εφημερίδων και περιοδικών, είχε πλούσιο συγγραφικό έργο, υπήρξε δάσκαλος για πολλές γενιές νέων δημοσιογράφων. Θερμά συλλυπητήρια στην οικογένειά του».

«Οι ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ εκφράζουμε τη βαθιά μας θλίψη για την απώλεια του Χρήστου Πασαλάρη, ενός από τους κορυφαίους λειτουργούς της δημοσιογραφίας, την οποία υπηρέτησε με την ίδια μαχητικότητα μέχρι την τελευταία στιγμή, ενός ανθρώπου που αγωνίστηκε για τις ιδέες του και υπήρξε δάσκαλος για τις νεώτερες γενιές δημοσιογράφων» αναφέρει στη δήλωσή της η εκπρόσωπος Τύπου των ΑΝΕΛ Μανταλένα Παπαδοπούλου που συμπληρώνει «Τα θερμά μας συλλυπητήρια στην οικογένειά του και στους οικείους του».

Τα συλλυπητήριά της προς την οικογένεια του Χρήστου Πασαλάρη εκφράζει με ανακοίνωσή της η ΔΗΜΑΡ. «Ένας ακούραστος εργάτης και δάσκαλος της δημοσιογραφίας έφυγε σήμερα από τη ζωή αφήνοντας σπουδαίο έργο και παρακαταθήκη αρχών και δεοντολογίας σε μια εξαιρετικά δύσκολη εποχή για τον τύπο. Επί σειρά ετών ήταν διευθυντής ιστορικών εφημερίδων και γαλούχησε γενιές δημοσιογράφων και αναγνωστών», αναφέρει η ΔΗΜΑΡ.

«O Χρήστος Πασαλάρης ήταν ένας από τους τελευταίους εκπροσώπους μιας άλλης εποχής δημοσιογραφίας, όπου την αποστολή των ΜΜΕ όριζε η ευθύνη και η αντικειμενικότητα, στο όνομα αξιών και αρχών. Παράδειγμα και δάσκαλος των σημερινών λειτουργών της ελεύθερης έκφρασης του Τύπου, υπηρετών της αλήθειας και στυλοβατών της Δημοκρατίας», αναφέρει σε δήλωσή του ο Ευρωπαίος Επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος. «Ο ελληνικός Τύπος και όλοι όσοι γνωρίσαμε και αγαπήσαμε τον Πασαλαρη, τον αποχαιρετούμε με τιμή, σεβασμό και αναγνώριση για την ανεκτίμητης αξίας προσφορά του στην πατρίδα, την κοινωνία και την Δημοκρατία», καταλήγει στη δήλωσή του.

Σύσσωμο το διοικητικό συμβούλιο του Ιδρύματος Προαγωγής Δημοσιογραφίας Αθανασίου Β. Μπότση εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για την απώλεια του Χρήστου Πασαλάρη, «ενός μεγάλου δασκάλου της Δημοσιογραφίας, φίλου, συνεργάτη και από τα πρώτα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων του Ιδρύματος».

«Ο Χρήστος Πασαλάρης, διακρίθηκε για τη μαχητική του πένα και τους αγώνες του για την Δημοκρατία και την Δημοσιογραφία. Η Δημοσιογραφία από σήμερα είναι φτωχότερη καθώς έχασε έναν άξιο δάσκαλό της», αναφέρεται στην ανακοίνωση.

ΑΠΕ-ΜΠΕ