Η θηλιά στο λαιμό του Βενιζέλου και της κοινωνίας...

του Χρήστου Παναγιωτόπουλου
Ο Βαγγέλης Βενιζέλος, ως βαθύς γνώστης της αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, ασφαλώς έχει υπόψη του την επισήμανση του Δημοσθένη προς τους Αθηναίους στον Τρίτο Ολυνθιακό. Δεν υπάρχει τίποτα πιο σύνηθες στους ανθρώπους από τη ροπή στην αυταπάτη.

Όταν ανελάμβανε, λοιπόν, την Αντιπροεδρία της κυβέρνησης μαζί με το υπουργείο Οικονομικών, αποκλείεται να ήταν δέσμιος της αυταπάτης ότι θα μπορούσε να αλλάξει τη φορά των πραγμάτων, τη στιγμή που η χώρα βρίσκεται στο κατώφλι της χρεοκοπίας, ή ότι θα κατάφερνε να πείσει τους δανειστές μας να κάνουν τα στραβά μάτια για να χαλαρώσει η θηλιά γύρω απ’ το λαιμό των Ελλήνων.
Πώς, παρόλα αυτά, δέχτηκε να αναλάβει «τη χειρότερη δουλειά στον κόσμο», κατά τους Νew York Times, και να περάσει τη θηλιά στο δικό του λαιμό;
«Από αίσθηση καθήκοντος», βεβαιώνουν όσοι τον γνωρίζουν προσωπικά, «επειδή δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς στη φάση αυτή», λένε οι μονίμως καχύποπτοι.
Όπως κι αν έχει, λίγα 24ωρα του ήταν υπεραρκετά για να αντιληφθεί τον βασικό κώδικα της τρόικας: «καλός συνεργάτης» σημαίνει «υπάκουος συνεργάτης»!
Εκείνος που επιχειρεί να διαπραγματευτεί, που λέει «όχι», που διεκδικεί άλλη φορολογική πολιτική, που συγκρούεται αρνούμενος να δεχθεί ονομαστική υποθήκευση ακινήτων, αυτομάτως αναγορεύεται σε «κακό συνεργάτη» και παραδίδεται στη χλεύη των Financial Times. Το έζησε όλο αυτό ο Βενιζέλος την περασμένη Κυριακή στο Γιούρογκρουπ, αλλά και τις επόμενες μέρες, με τα αρνητικά σχόλια του τύπου «έκανε άσχημο ντεπούτο», «δεν έδωσε καλή εικόνα» κλπ.
Η Ελλάδα -μην το ξεχνάμε- είναι χώρα υπό διεθνή οικονομικό έλεγχο και, δυστυχώς, οι υπουργοί της εκλαμβάνονται από τους Ευρωπαίους σαν οιονεί τμηματάρχες, που οφείλουν απλώς να εκτελούν εντολές. Όταν, λοιπόν, εκείνοι δείχνουν να αντιλαμβάνονται αλλιώς το ρόλο τους, όταν επιχειρούν να πουν «όχι», πληρώνουν τα επίχειρα. Προσθέστε εδώ ένα επιπλέον στοιχείο εκνευρισμού των δανειστών μας: Γνωρίζουν άριστα ότι ο νυν υπουργός Οικονομικών πρωτοστατούσε στις πιέσεις προς τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου για να αλλάξει το πακέτο μέτρων που είχε συμφωνήσει με την τρόικα.
Μιας που ανέφερα το όνομα Παπακωνσταντίνου, μόλις συνειδητοποίησα ότι μιλάω για τον ευτυχέστερο, σήμερα, Έλληνα. Τον άνθρωπο που έβγαλε τη θηλιά απ’ το λαιμό του και την είδε περασμένη στο λαιμό του σφοδρότερου επικριτή του. Τον υπουργό που δέχθηκε στο «μιλητό» όλες τις ενστάσεις των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ -χωρίς να τις συμφωνήσει με τους δανειστές- και ακριβώς γι αυτό έφυγε για το υπουργείο Περιβάλλοντος με τη βεβαιότητα ότι ο διάδοχός του θα καταλάβει ταχύτατα «τι εστί βερύκοκο», που έλεγαν οι παπούδες μας.
Τον επικεφαλής της Οικονομίας, που επί 20 μήνες είχε εξαιρετική χημεία με τους ομολόγους του στην Ευρωζώνη και με τους εκπροσώπους της τρόικας, αλλά στο εσωτερικό της χώρας δεν κατάφερε να προωθήσει ούτε μιά αποκρατικοποίηση, δεν μπόρεσε να συλλάβει ούτε ένα ελάχιστο ποσοστό της φοροδιαφυγής, δεν κατόρθωσε να περικόψει -παρά σε ασήμαντο βαθμό- την τεράστια κρατική σπατάλη. Σ’ αυτό το τελευταίο, βέβαια, έχουν σημαντικό μερίδιο ευθύνης και άλλοι υπουργοί που έγραφαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους τις προτροπές του.
Η πλήρης αποτυχία στους τρεις παραπάνω τομείς έχει επαναφέρει τη χώρα σε κατάσταση μηδενικής αξιοπιστίας απέναντι στους δανειστές και έχει καταστήσει μονόδρομο τη νέα φορολογική επιδρομή πάνω στα ίδια θύματα -αφού δεν μπόρεσαν να πιάσουν τους φοροκλέφτες, τσεκουρώνουν ξανά τους μισθωτούς για να κλείσουν τις τρύπες. Μην ξεχνάμε, πάντως, ότι για το ναυάγιο του προϋπολογισμού -άρα για τα αβάσταχτα νέα μέτρα- δεν ευθύνεται το Μνημόνιο 2, αλλά η κραυγαλέα ανεπάρκεια του οικονομικού επιτελείου, κατά τους τελευταίους μήνες.
Έτσι, οι Έλληνες βρίσκονται τώρα αντιμέτωποι με ένα φοροκυκυκλώνα για να μην πτωχεύσει η χώρα στις 15 Ιουλίου. Το μόνο που μπορεί να κάνει ο Βενιζέλος, μέχρι να έρθει η σειρά του να δοκιμαστεί σκληρά στους τομείς που απέτυχε ο προκάτοχός του, είναι να υποσχεθεί νέο δικαιότερο φορολογικό νόμο και να ρίξει όλο το πολιτικό του κεφάλαιο στη μάχη της Βουλής για να περάσει το Μεσοπρόθεσμο. Απέναντί του, όμως, δεν θα βρει τόσο τους βουλευτές όσο τους πολίτες.
Η εκτίμησή μου είναι ότι στην παρούσα στιγμή κανένας άλλος, πλην Βενιζέλου, δεν θα μπορούσε να πείσει τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ να δώσουν θετική ψήφο σε έναν τέτοιο φοροκυκλώνα. Αν ο ανασχηματισμός δεν τον είχε φέρει στο υπουργείο Οικονομικών, το Μεσοπρόθεσμο πιαθανότατα θα καταψηφιζόταν, η κυβέρνηση θα κλυδωνιζόταν και η επόμενη δόση του δανείου θα έμενε στον «αέρα», αν ο Σαμαράς δεν δεσμευόταν -μεσούσης της προεκλογικής περιόδου- ότι μετεκλογικά θα ψηφίσει τα μέτρα, τα οποία όμως έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι δεν θα ψήφιζε!
Και καλά, το Μεσοπρόθεσμο τώρα θα περάσει -έστω με απώλειες- απ’ τη Βουλή, αλλά με την κοινωνία τι θα γίνει; Όσοι πολίτες πίστεψαν -και δεν ήταν λίγοι- ότι κάτι μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο, με την αλλαγή υπουργού, προσγειώνονται ανώμαλα στην πραγματικότητα από το σύννεφο της δικής τους αυταπάτης. Δυστυχώς, τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει τώρα ένας υπουργός -ακόμη κι αν ήταν ο ίδιος ο Χουντίνι!
Αυτή η διάψευση των προσδοκιών και η μετάθεση στο αόριστο μέλλον της όποιας ελπίδας, σε συνδυασμό με την παγιούμενη αίσθηση αδικίας στην κατανομή των βαρών, τροφοδοτεί την οργή του κόσμου, που έχει κουραστεί να ακούει «κάντε υπομονή, αλλιώς θα πτωχεύσουμε». Μήπως, το ίδιο δεν άκουγε από τα χείλη του Παπακωνσταντίνου πέρυσι τον Μάιο, όταν ψηφιζόταν το Μνημόνιο 1; Η μόνη διαφορά είναι ότι εκείνος υποστήριζε με πάθος τα μέτρα, ενώ τώρα ο Βενιζέλος διατυπώνει ρητώς τη διαφωνία του με τη νέα φοροκαταιγίδα. Το αποτέλεσμα, όμως, αλλάζει; Δυστυχώς για όλους μας, όχι.
Με αυτά τα δεδομένα, η σημερινή κυβέρνηση δεν πιστεύω ότι μπορεί να πάει μακριά. Χωρίς ευρύτερες συναινέσεις ένα τόσο βάναυσο πρόγραμμα δεν μπορεί να υλοποιηθεί. Και επειδή καμιά πολιτική δύναμη δεν πρόκειται να προσφέρει χείρα βοηθείας στο Γιώργο Παπανδρέου, η μόνη ρεαλιστική λύση είναι η προσφυγή στις κάλπες, ώστε να επιβάλλει ο λαός με την ψήφο του τη συναίνεση (μη δίνοντας σε κανένα κόμμα αυτοδυναμία).
Στη δημοσκόπηση της GPO για το Mega, η πλειοψηφία (55%) έλεγε όχι σε εκλογές, κυρίως επειδή θεωρούσε ότι ο Βενιζέλος έχει περιθώρια επαναδιαπραγμάτευσης με την τρόικα. Τώρα, που η προσδοκία εξαϋλώθηκε, τα πράγματα αλλάζουν. Μόνο μια κυβέρνηση ευρύτατης στήριξης μπορεί να δοκιμάσει να διαπραγματευτεί στ’ αλήθεια την ελάφρυνση του προγράμματος δεσμευόμενη, ταυτόχρονα, ότι θα περάσει όλες τις αναγκαίες τομές στο εσωτερικό -ξεκινώντας από μεγάλες αποκρατικοποιήσεις, λουκέτα σε άχρηστους οργανισμούς και εταιρείες του Δημοσίου και αποτελεσματικό αγώνα κατά της φοροδιαφυγής. Ούτε το ένα ούτε το άλλο μπορεί να προωθήσει η σημερινή κυβέρνηση. Δεν βλέπετε τι γίνεται στη ΔΕΗ; Το πρωτοπαλίκαρο του ΠΑΣΟΚ στον συνδικαλιστικό τομέα, ο Νίκος Φωτόπουλος, κατεβάζει κάθε δυο ώρες τους διακόπτες επειδή διαφωνεί –λέει– με την πώληση του 17% της Επιχείρησης –λες και είναι τσιφλίκι του. Αλλά, βλέπετε, να του τραβάει κανείς το αυτί;