Ξεκινά η κατάρτιση των ελληνικών προτάσεων για την αναδιάρθρωση του χρέους

ΜΕ ΡΗΤΡΕΣ εμπιστευτικότητας δεσμεύει η κυβέρνηση τα μέλη της συντονιστικής επιτροπής που έχει αναλάβει να προετοιμάσει τεχνικά τις ελληνικές προτάσεις για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και στην οποία μετέχουν ο διακεκριμένος Έλληνας ομογενής καθηγητής του Yale, John Geanakoplos και ο καθηγητής χρηματοοικονομικών στο London School of Economics, Δημήτρης Βαγιανός. 

του Θανάση Κουκάκη(*)

Στην επιτροπή της οποίας θα προεδρεύει ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος θα μετέχει και ο Αμερικανοκορεάτης Glenn Kim, αλλά και ο επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ Στέλιος Παπαδόπουλος. Σύμφωνα με πληροφορίες του insider.gr, o κ. Geanakoplos έλαβε αναστολή από τη θέση του Management Director του επενδυτικού fund Ellington Capital Management για όσο θα είναι άμισθος σύμβουλος του Ελληνικού Δημοσίου.

Μπορεί το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής να ενέκρινε τη συγκρότηση της επιτροπής στις αρχές Δεκεμβρίου, ωστόσο η ελληνική κυβέρνηση είχε δρομολογήσει τη σχετική πρωτοβουλία πριν τις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Η δημιουργία της επιτροπής γνωστοποιήθηκε επισήμως στους πιστωτές κατά την Ετήσια Σύνοδο του ΔΝΤ στη Λίμα του Περού στις 9 Οκτωβρίου.

Εκεί η Διεθνής Νομισματική και Δημοσιονομική Επιτροπή του ΔΝΤ ενημερώθηκε πως η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη ξεκινήσει λεπτομερείς τεχνικές προετοιμασίες για όλες τις εφικτές λύσεις ελάφρυνσης του χρέους και πως οι ελληνικές αρχές αναμένουν μια συζήτηση για την αναδιάρθρωση του χρέους με μέτρα που μειώνουν τις ετήσιες ανάγκες εξυπηρέτησης του χρέους, θα δημιουργήσουν τα αναγκαία δημοσιονομικά περιθώρια, θα βελτιώσουν τις προσδοκίες και θα ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών σχετικά με τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές της οικονομίας.

Σύμφωνα με κάποιους κοινοτικούς κύκλους δεδομένου ότι οι όποιες συζητήσεις για το χρέος θα γίνουν μεταξύ του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και του ΔΝΤ και τελικά θα ληφθούν από το Eurogroup η χρησιμότητα της εν λόγω επιτροπής είναι αμφισβητήσιμη.

Ο ESM έχει ήδη κάνει προβολές για τις παρεμβάσεις που θα επιτρέψουν οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας για την αποπληρωμή του χρέους της να διατηρηθούν χαμηλότερα του 15% του ΑΕΠ μετά το 2022. Τα σενάρια αυτά βασίζονται μερικώς σε εισηγήσεις που είχε κάνει ήδη από το 2014 ο ελληνικός Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους και είναι συμβατά με το ευρωπαϊκό πλαίσιο.

insider.gr

(*) Ο Θανάσης Κουκάκης είναι δημοσιογράφος και αρθρογράφος με εμπειρία στο οικονομικό, τραπεζικό.

Για να κερδίσεις το Ισλαμικό Χαλιφάτο, πρέπει να το καταλάβεις...

Η ΔΥΣΗ και η ΡΩΣΙΑ το τελευταίο διάστημα έχουν κλιμακώσει τους βομβαρδισμούς σε Συρία και Ιράκ με στόχο να εξολοθρέψουν το Ισλαμικό Χαλιφάτο (ISIS). Οι ιρακινές και οι συριακές δυνάμεις σημειώνουν ήδη τις πρώτες μεγάλες νίκες τους ενάντια στους τζιχαντιστές. Όμως, όπως αναφέρει σε άρθρο του το History Today, για να επιτευχθεί αυτή η νίκη θα πρέπει να αμφισβητηθούν οι απλουστευτικές προσεγγίσεις πολλών Δυτικών Αναλυτών που περιορίζονται στις «προβληματικές σχέσεις» της Μέσης Ανατολής με τη Δύση.

Η ταχεία αύξηση της δύναμης του Ισλαμικού Κράτους και η απόπειρα εγκαθίδρυσης ενός χαλιφάτου στα εδάφη που ελέγχει, σε συνδυασμό με τις ενίσχυσή της επιρροής του σε παγκόσμιο επίπεδο και τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο εξωτερικό, έχουν προκαλέσει σοκ στη Δύση. Οι περισσότεροι πολιτικοί αναλυτές, όπως σημειώνει το History Today, επιχειρούν να αναλύσουν την κατάσταση με βάση την πρόσφατη ιστορία της επέμβασης της Δύσης στη Μέση Ανατολή.

Πράγματι η εμφάνιση του Ισλαμικού Κράτους δεν μπορεί να κατανοηθεί χωρίς να ληφθεί υπόψη η εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003, η καταστροφή των υποδομών της χώρας και η διάλυση της στρατιωτικής υποδομής της, που άφησε τεράστια κενά στην ασφάλεια, αλλά και στην εξουσία. 

Σε αυτά προστίθενται η εγκαθίδρυση μιας διχαστικής σιιτικής εξουσίας στη Βαγδάτη αλλά και το ευρύτερο πλαίσιο που ορίζεται από την υποστήριξη της Δύσης σε δυνάστες και δικτάτορες της Μέσης Ανατολής. Η προπαγανδιστική μηχανή του Ισλαμικού Χαλιφάτου αξιοποιεί σε μεγάλο βαθμό τις συνέπειες της καταστροφικής εξωτερικής πολιτικής που ακολούθησε η Δύση τα τελευταία χρόνια και με αυτόν τον τρόπο νομιμοποιεί όχι μόνο τη φονική του δράση, αλλά και την ίδια του την ύπαρξη.

Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει το έγκυρο ιστορικό περιοδικό History Today και οι αρθρογράφοι Akil N. Awan και A. Warren Dockter, θα πρέπει να υπάρξει μια βαθύτερη προσέγγιση στην ιστορία της δυτικής επέμβασης στη Μέση Ανατολή από αυτή που κάνουν οι πολιτικοί αναλυτές. Ο λόγος είναι πως το Ισλαμικό Κράτος, για τους δικούς του σκοπούς, αξιοποιεί μια μεγαλύτερη ιστορική κληρονομιά της δυτικής εισβολής στην περιοχή. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα, όπου το Ισλαμικό Κράτος επικαλείται μια μεροληπτική ιστορική αφήγηση για να δικαιολογήσει τη δράση του και να νομιμοποιήσει την κοσμοθεωρία του.

Ένα μεγάλος μέρος της ιστορικής αφήγησης του Ισλαμικού Κράτους αναφέρεται στις Σταυροφορίες, οι οποίες βρίσκονται σε περίοπτη θέση στην προπαγάνδα του. Οι Σταυροφορίες συμβολίζουν παραδοσιακά τη συγκρουσιακή σχέση μεταξύ των Χριστιανών της Δύσης και του μουσουλμανικού κόσμου. Τα τελευταία χρόνια, οι Σταυροφορίες βρέθηκαν και πάλι στο ιδεολογικό επίκεντρο από τους τζιχαντιστές προς επικύρωση τόσο των αξιώσεών τους, όσο και των δράσεών τους.

Η Αλ Κάιντα είχε απορρίψει τη θέση πως οι σημερινοί πόλεμοι σε Αφγανιστάν, Ιράκ και άλλες περιοχές της Μέσης Ανατολής ήταν μέρος ενός «παγκόσμιου πολέμου κατά της τρομοκρατίας», επαναφέροντας την αφήγηση μιας «νέας επίθεσης από τη συμμαχία των σιωνιστών και το σταυροφόρων ενάντια στον μουσουλμανικό κόσμο». Η ηγεσία της Αλ Κάιντα παρουσίαζε τους μαχητές του «ιερού πολέμου» (τζιχάντ) ως τους ήρωες που αντιστέκονται σε αυτές τις νέες εισβολές στον μουσουλμανικό κόσμο. Η επιτυχία της Αλ Κάιντα ήταν τόσο μεγάλη που ακόμη και οι αντίπαλοί της την ασπάστηκαν αυτή την αφήγηση. Ενδεικτικά, ο Michael Scheuer πρώην επικεφαλής της ομάδας της CIA για τον Μπιν Λάντεν, αναγνώριζε τον επικεφαλής της Αλ Κάιντ ως «σύγχρονο Σαλαντί… που αξιοποιεί εξαιρετικά την ισλαμική ιστορία για να προσεγγίσει συναισθηματικά του μουσουλμάνους».

Το Ισλαμικό Κράτος ανέδειξε αυτή την αφήγηση σε νέο επίπεδο. Με τέσσερις εκδόσεις του προπαγανδιστικού περιοδικού Dabiq για τις σύγχρονες «Σταυροφορίες». Στο εξώφυλλο, μιας έκδοσης του περιοδικού, η σημαία του Ισλαμικού Κράτους κυματίζει στο Βατικανό, με απειλές κατά των «Σταυροφόρων της Ρώμης». Το Ισλαμικό Κράτος επικαλέστηκε και πάλι τις Σταυροφορίες μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι το Νοέμβριο, κατηγορώντας τη Γαλλία για συμμετοχή στην «εκστρατεία των σταυροφόρων». Το Ισλαμικό Κράτος εμφανίζει τη σύγκρουση του με τη συμμαχία της Δύσης, ως έναν πόλεμο εναντίον των Σταυροφόρων ώστε να προκαλεί την ιστορική μνήμη της δυτικής μεσαιωνικής επιθετικότητας.

Ένα ακόμη βασικό στοιχείο της προπαγάνδας του Ισλαμικού Κράτους είναι η επίκληση στη συμφωνίας «Sykes - Picot», μια μυστική συνθήκη μεταξύ Βρετανίας και Γαλλίας για τις σφαίρες επιρροής τους μετά τη διάλυση της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η συμφωνία έκλεισε με τους Βρετανούς να παραβλέπουν τις υποσχέσεις που είχαν δώσει στους επαναστατημένους Άραβες εναντίον των Οθωμανών για δημιουργία δικού τους κράτους σε Συρία και Ιράκ. Όταν ο Φεϊζάλ, ηγέτης της αραβικής επανάστασης, εισήλθε νικητής στη Δαμασκό στις 3 Οκτωβρίου του 1918, οι Άραβες περίμεναν από τους Βρετανούς να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους. Ωστόσο η Βρετανία δεν το έκανε καθώς η περιοχή της Συρίας, βάσει της συμφωνίας  «Sykes - Picot», ανήκε στη σφαίρα επιρροής της Γαλλίας. Ο Φειζάλ, συνοδευόμενος από τον Βρετανό Τ. Ε Λόρενς, που συνέβαλε καθοριστικά στην οργάνωση της εξέγερσης των Αράβων, συμμετείχε στη Διάσκεψη της Ειρήνης του Παρισιού με στόχο την ανατροπή της συμφωνίας «Sykes - Picot», αλλά μάταια. Η συμφωνία τελικά επισημοποιήθηκε στη Διάσκεψη του Σαν Ρέμο το 1920, καθιερώνοντας τα σύγχρονα σύνορα Συρίας και Ιράκ.

Οι αντιφατικές συμφωνίες διέλυσαν τους δεσμούς εμπιστοσύνης στις σχέσεις με τη Δύση και η προδοσία συνεχίζει να στοιχειώνει τους Άραβες, γεγονός που αξιοποιεί σε μεγάλο βαθμό το Ισλαμικό Κράτος. Μόλις πριν από ένα χρόνο το Ισλαμικό Κράτος δημοσιοποίησε ένα βίντεο με τίτλο «το τέλος της συμφωνίας «Sykes - Picot», στο οποίο εμφανίζονταν μπουλντόζες να ισοπεδώνουν τα σύνορα μεταξύ της ανατολικής Συρίας και του Βόρειου Ιράκ. Το βίντεο συνοδεύτηκε από μια εκστρατεία στο Twitter με το hashtag #Sykespicotover. Η εν λόγω συμφωνία έχει λάβει μια συμβολική διάσταση για το Ισλαμικό Κράτος και αντιπροσωπεύει ένα σημείο καμπής της δυτικής παρέμβασης στις αραβικές υποθέσεις, κατακερματίζοντας τον ισλαμικό κόσμο, το «Σπίτι του Ισλάμ»  (Dar al-Islam).

Στο βίντεο ένας μαχητής του Ισλαμικού Κράτους εμφανίζεται να λέει: «Σήμερα είμαστε στην ευχάριστη θέση να συμμετάσχουμε όλοι στην καταστροφή των συνόρων που δημιούργησαν οι καταπιεστές για να εμποδίσουν τους μουσουλμάνους τα ταξιδεύουν στα εδάφη τους. Οι καταπιεστές διέλυσαν το Ισλαμικό Χαλιφάτο σε χώρες όπως η Συρία και το Ιράκ».

Ωστόσο αυτή η αφήγηση παραβλέπει το γεγονός πως Συρία και Ιράκ έχουν συχνά εμφανιστεί ως ξεχωριστές οντότητες. Συρία, Βαγδάτη, Βασόρα, Μοσούλη Βηρυτός και Ιερουσαλήμ ήταν διακριτά Οθωμανικά βιλαέτια από το 1876. Ακόμη ιδέα του ενιαίου μουσουλμανικού κόσμου, δηλαδή πως ένα χαλιφάτο εκπροσωπεί αυτόματα όλους του μουσουλμάνους ή ένα ομοιογενές σώμα πιστών σε όλον τον κόσμο είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενο και αντικρούεται ακόμη και μια βιαστική ανάγνωση της ισλαμικής ιστορίας.

Μετά το θάνατο του Μωάμεθ το 632, καμιά ισλαμική πολιτεία δεν μπορεί να ισχυριστεί πως εκπροσωπεί το σύνολο του Ισλάμ ή συγκεντρώνει την ομόφωνη στήριξη των μουσουλμάνων ως νόμιμος κληρονόμος του Προφήτη. Ακόμη και η βασιλεία των πρώτων τεσσάρων χαλίφηδων (632 - 661), οι οποίοι θεωρούνταν πως αντιπρόσωποι του μοντέλου της ισλαμιστικής διακυβέρνησης, υπήρξε προβληματική. Τρεις από τους τέσσερις δολοφονήθηκαν ενώ βρίσκονταν στην ηγεσία. Επιπλέον οι χαλίφηδες βρέθηκαν αντιμέτωποι με βίαιες εξεγέρσεις και εσωτερικούς πολέμους που αμφισβητούσαν την εξουσία τους.

Ανταγωνισμοί υπήρξαν και στις ισλαμιστικές δυναστείες που ακολούθησαν και συχνά συγκρούονταν βίαια η μία με την άλλη. Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις κάποιες από αυτές συνεργάστηκαν ακόμη και με μη μουσουλμανικές δυνάμεις για να υποτάξουν τους ομόθρησκους τους και να ελέγξουν την εξουσία. Ενδεικτικά, ως έκφραση της realpolitik στον μουσουλμανικό κόσμο, αναφέρεται η περίπτωση του χαλιφάτου των Φατιμιδών, που επεδίωξε συμμαχίες με τους σταυροφόρους εναντίον των Σελτζούκων Τούρκων.

Η θεώρηση ενός χαλίφη που θα έχει την απόλυτη εξουσία καταρρίπτεται και από την ιστορική ύπαρξη πολλών αλληλοσυγκρουόμενων χαλιφάτων σε διάφορες εποχές. Μεταξύ 929 και 1031, τουλάχιστον τρία ξεχωριστά χαλιφάτα, χωρίς καμία μεταξύ τους αρμονία, διεκδικούσαν την κυριαρχία στον μουσουλμανικό κόσμο: Οι Ουμαγιάντ από την Κόρδοβα, οι Φατιμίδες από το Κάιρο, και οι Αμπασίντς από την ένδοξη Βαγδάτη.

Τα ιστορικά γεγονότα αποδεικνύουν πως η αφήγηση του Ισλαμικού Κράτους, περί διάλυσης της μουσουλμανικής ενότητας από την εισβολή της Δύσης, δεν ευσταθεί. Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει πως θα πρέπει να αμφισβητήσουμε ότι η Δύση έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην κατάσταση που επικρατεί στον σύγχρονο μουσουλμανικό κόσμο, ιδίως μέσω της περιόδου της αποικιοκρατίας, μια περίοδο με την οποία ακόμη συνδέεται.

Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι ότι η απήχηση του Ισλαμικού Κράτους στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στο να πείθει τους οπαδούς του να υιοθετήσουν μια μανιχαϊστική κοσμοθεωρία, η οποία χωρίζει τον κόσμο απλοϊκά σε δύο μέρη: το Ισλάμ και την Δύση, με βάση επίπλαστες ιστορικές παραδοχές.

Πώς μπορούμε λοιπόν να αποδυναμώσουμε την απήχηση του; 

Αποκαλύπτοντας τις αντιφάσεις και την πολυπλοκότητα αυτών των πολωτικών αφηγήσεων κι εκθέτοντας πόσο μεροληπτική και ανισοβαρής είναι στην πραγματικότητα η ανάγνωση της ιστορίας από το Ισλαμικό Χαλιφάτο.

ertopen.com

Südwest Presse: «Εταιρείες δραπετεύουν από την Ελλάδα»!

ΜΙΑ ΔΥΣΟΙΩΝΗ κατάσταση στην Ελλάδα σκιαγραφεί η Südwest Presse. Σε ανταπόκριση της γερμανικής εφημερίδας από την Αθήνα γίνεται λόγος για μαζική φυγή εταιρειών από τη χώρα και συνακόλουθη απώλεια θέσεων εργασίας. 

 

Όπως επισημαίνεται, «η χτυπημένη από την κρίση ελληνική οικονομία χρειάζεται επενδύσεις όσο τίποτα άλλο εάν θέλει να αφήσει πίσω της την εξάχρονη ύφεση. Όμως τη χρονιά που πέρασε οι εισηγμένες στο χρηματιστήριο ελληνικές εταιρείες επένδυσαν μόνο το ισχνό ποσό των 300 εκατομ. ευρώ, σε αντίθεση με τα 2,5 δις ευρώ της προηγούμενης χρονιάς». Ωστόσο, σύμφωνα με τον αρθρογράφο, «ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι ολοένα περισσότερες εταιρείες εγκαταλείπουν τη χώρα. Από την αρχή της ελληνικής οικονομικής κρίσης στα τέλη του 2009 έχουν ήδη μεταφέρει την έδρα τους πολλές μεγάλες επιχειρήσεις», επισημαίνει το δημοσίευμα, αναφέροντας τα παραδείγματα των εταιρειών Coca Cola Hellenic, της χαλυβουργίας Βιοχάλκο και της γαλακτοβιομηχανίας ΦΑΓΕ. Όπως σημειώνει η εφημερίδα, «αυτές οι μεγάλες εταιρείες προσδοκούσαν αποχωρώντας από την Ελλάδα κυρίως χαμηλότερους φόρους και καλύτερη πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές».

Όπως προσθέτει το δημοσίευμα, «έπειτα από την εκλογική νίκη του αριστερού πολιτικού Αλέξη Τσίπρα γυρνούν όμως ολοένα συχνότερα την πλάτη τους στην Ελλάδα μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Κυρίως το κλείσιμο για διάστημα τριών εβδομάδων των τραπεζών και του χρηματιστηρίου τον Ιούλιο αλλά και η επιβολή ελέγχου στην κίνηση κεφαλαίων έτρεψαν πολλές εταιρείες σε φυγή». Ο αρθρογράφος τονίζει ότι «οι αιτίες για την έξοδο είναι ποικίλες» και υπογραμμίζει ιδιαίτερα την υψηλή φορολογία. Όπως επισημαίνει, «την ώρα που η κυβέρνηση Τσίπρα αυξάνει το 2016 τη φορολόγηση των επιχειρήσεων από 26% σε 29%, ο συντελεστής στην Κύπρο ανέρχεται μόλις σε 12,5%. Όμως και η Βουλγαρία και η Αλβανία προσελκύουν (σ.σ. επιχειρήσεις) με χαμηλούς φόρους, ενώ και το επίπεδο των αμοιβών σε αυτές τις δύο χώρες είναι αισθητά χαμηλότερο».

DW

Guardian: «Οδύσσεια χωρίς τέλος» η κατάσταση στην Ελλάδα

ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ κρίση που μαστίζει εδώ και έξι χρόνια την Ελλάδα αναφέρεται σε δημοσίευμά του ο Guardian. Η βρετανική εφημερίδα περιγράφει με τα πιο μελανά χρώματα την κατάσταση στη χώρα μας χαρακτηρίζοντας την σαν μια «Οδύσσεια χωρίς τέλος» ενώ προειδοποιεί ότι η κατάσταση των πολιτών εγείρει φόβους για νέα κοινωνική κρίση.

Πιο συγκεκριμένα, αν και το 2015 ήταν μια χρονιά που σημαδεύτηκε από δύο εκλογές, ένα δημοψήφισμα, επιβολή capital controls και τη σχεδόν χρεοκοπία και έξοδο από το ευρώ για την Ελλάδα, το 2016 μπορεί να είναι εξίσου απρόβλεπτο, γράφει η Helena Smith, «καθώς πολλοί συμφωνούν ότι τα δυσκολότερα έρχονται ακόμα και αν οι Έλληνες έχουν δει την άββυσο και έχουν αποδεχθεί ότι δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική στους περιορισμούς του να είναι κανείς μέλος της ευρωζώνης».

Το ερώτημα είναι πλέον, καθώς η Ελλάδα διάγει τον πιο δύσκολο χειμώνα, αν η χώρα θα μπορέσει ποτέ να ανακάμψει «καθώς μετά από έξι χρόνια στο δράμα οι οιωνοί είναι ανάμεικτοι» γράφει η βρετανική εφημερίδα.

Παρά τις διαβεβαιώσεις του Αλ. Τσίπρα ότι το 2016 «θα είναι το έτος της τελικής εξόδου από την οικονομική κρίση» ο Guardian τονίζει ότι την ίδια στιγμή το 55% των Ελλήνων δηλώνουν απαισιόδοξοι για το μέλλον τους την ώρα που το τελευταίο 12μηνο επιδείνωσε το οικονομικό τραύμα της Ελλάδας: Η ανεργία έφτασε πάνω από το 30% και το ΑΕΠ μειώθηκε πάνω από 25%.
Το 2016 θα δει την Ελλάδα και τους πολίτες της να πιέζονται ακόμα περισσότερο από τους δανειστές που απαιτούν μεταρρυθμίσεις σε αντάλλαγμα για την παροχή βοήθειας. Τις επόμενες εβδομάδες η Ελλάδα πρέπει να αναμορφώσει το συνταξιοδοτικό της σύστημα, να επιβάλει υψηλότερη φορολογία στους αγρότες και να προχωρήσει με το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων. Τα μέτρα θα τεστάρουν την αποφασιστικότητα της πρώτης αριστερόστροφης κυβέρνησης της Ευρώπης να εφαρμόσει νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις, γράφει η ανταποκρίτρια της βρετανικής εφημερίδας στην Αθήνα.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Guardian, ακόμα και αν ο Τσίπρας έχει αποδειχθεί μέγιστος τακτικιστής η κοινοβουλευτική του πλειοψηφία έχει περιοριστεί στους τρεις βουλευτές. «Δεν βλέπω πώς η κυβέρνηση αυτή θα επιβιώσει αυτών των μεταρρυθμίσεων και δεν βλέπω πώς μπορεί να τις αποφύγει. Πιστεύω ότι η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει ανυπέρβλητα προβλήματα στις αρχές του 2016» δηλώνει ο καθηγητής Δικαίου και Οικονομικών Αριστείδης Χατζής.

tribune.gr

Θα μπορούσε η Σαουδική Αραβία να γίνει η επόμενη Συρία;

Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ του Σιίτη θρησκευτικού ηγέτη και πολιτικού ακτιβιστή Νιμρ αλ-Νιμρ στη Σαουδική Αραβία έχει εξεγείρει τα θρησκευτικά πάθη στην περιοχή του Περσικού Κόλπου. Μετά την επίθεση των Ιρανών διαδηλωτών στην πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας στην Τεχεράνη και στο προξενείο της στη Μασχάντ, η Σαουδική Αραβία, το Μπαχρέιν και το Σουδάν δήλωσαν ότι διακόπτουν τις διπλωματικές τους επαφές με το Ιράν. 

του Μιχάλη Διακαντώνη*

Η Τεχεράνη απειλεί με αντίποινα, λίγες μέρες μετά την απόφασή της να επεκτείνει το πρόγραμμα κατασκευής βαλλιστικών πυραύλων ως απάντηση στις νέες κυρώσεις που αναμένονται από τις ΗΠΑ (λόγω βαλλιστικής δοκιμής που πραγματοποίησε το Ιράν τον Οκτώβριο). Η Χεζμπολάχ δηλώνει ότι η πράξη αυτή δεν θα μείνει αναπάντητη, ενώ διαδηλώσεις διαμαρτυρίας πραγματοποιούνται και σε άλλες χώρες όπου κατοικούν σιιτικοί πληθυσμοί, όπως το Μπαχρέιν, η Υεμένη, ο Λίβανος, το Ιράκ και το Κουβέιτ. Η ένταση φαίνεται να κλιμακώνεται, σε μία περίοδο όπου το συριακό ζήτημα βρίσκεται σε καθοριστική καμπή, ενώ η μάχη κατά του ISIS αποκτά πιο οργανωμένη μορφή με την επέμβαση της Ρωσίας και το στρατιωτικό συνασπισμό που οργανώνει το Ριάντ. Ποιες μπορεί να είναι, όμως, οι πιθανές απολήξεις αυτής της έντασης για τη Σαουδική Αραβία και πώς δύναται να επηρεαστούν οι ευαίσθητες ισορροπίες στην περιοχή;

Μια αντιπαράθεση που κρατά δεκαετίες

Οι διαφιλονικίες ανάμεσα στους Σουνίτες και τους Σιίτες της Σαουδικής Αραβίας δεν είναι νέο φαινόμενο. Οι Σιίτες, που αποτελούν περίπου το 15% του πληθυσμού της χώρας, κατοικούν στις ανατολικές επαρχίες της Σ. Αραβίας, σ’ ένα ιδιαίτερα στρατηγικό σημείο όπου βρίσκονται οι περισσότερες πετρελαιοπηγές της χώρας αλλά και ο τερματικός σταθμός της Ρας Τανούρα, απ’ όπου εξάγεται το σαουδαραβικό πετρέλαιο. Καθώς οι Σιίτες θεωρούνται «αποστάτες» του Ισλάμ απ’ τους Σουνίτες, βλέπουν να παραβιάζονται συστηματικά τα δικαιώματά τους στους τομείς της θρησκείας, της εκπαίδευσης, της δικαιοσύνης και της εργασίας, με αποτέλεσμα να ανήκουν στις χαμηλότερες κοινωνικές και οικονομικές ομάδες της χώρας. Οι περιοχές όπου κατοικούν οι Σιίτες κατακτήθηκαν απ’ τους Σαουδάραβες το 1913 και έκτοτε ξεκίνησε μια έντονη πολεμική κατά του θρησκευτικού τους στοιχείου, που εκφράστηκε μέσα από απαγορεύσεις λατρευτικών εκδηλώσεων αλλά και το κλείσιμο και την κατεδάφιση των τεμενών τους.

Το 1979 η άνοδος του Αγιατολάχ Χομεϊνί στο Ιράν προκάλεσε τη ρητορική της Τεχεράνης για την ανατροπή του οίκου των Σαούντ, παρακινώντας τους σιιτικούς πληθυσμούς σε μαζικές διαδηλώσεις που κατέληξαν σε αιματοχυσία. Μετά τα γεγονότα αυτά, η Σ. Αραβία προχώρησε σε επενδυτικά σχέδια στην περιοχή προκειμένου να κατευνάσει τους Σιίτες, όμως νέα μεγάλη σφαγή ακολούθησε το 1987 στη Μέκκα, με θύματα κυρίως Ιρανούς που είχαν προσέλθει στην περιοχή για το μεγάλο ετήσιο προσκύνημα. Η δεκαετία του ’90 χαρακτηρίζεται από μια μείωση της έντασης και την ανάπτυξη του διαθρησκευτικού διαλόγου ανάμεσα στις δύο κοινότητες, αλλά μέχρι προσφάτως το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναγνώριζε ότι τα δικαιώματα των Σουνιτών παραβιάζονται συστηματικά στη Σ. Αραβία. Το 2011, το ξέσπασμα της Αραβικής Άνοιξης προκάλεσε μαζικές διαδηλώσεις των Σιιτών στο Μπαχρέιν για διεκδίκηση καλύτερων συνθηκών διαβίωσης και ισονομίας, σε μια χώρα που ενώ οι σουνίτες αποτελούν μόνο το 30% του πληθυσμού, χαίρουν προνομιακής μεταχείρισης ως προς τις κρατικές θέσεις αλλά και τα δικαιώματα που απολαμβάνουν. Η εξέλιξη αυτή κινητοποίησε άμεσα τη Σ. Αραβία –η οποία φοβήθηκε για παρόμοιες σιιτικές εκδηλώσεις στο έδαφός της– και απέστειλε μαζί με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στρατιωτικές δυνάμεις στο Μπαχρέιν που τελικά κατέστειλαν βίαια τις εξεγέρσεις.

Η επίδραση της συμφωνίας με το Ιράν και ο πετρελαϊκός πόλεμος

Η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, που θα οδηγήσει στην άρση των διεθνών κυρώσεων που του είχαν επιβληθεί, προκαλεί φόβους στον οίκο των Σαούντ, καθώς αναμένεται να αυξήσει την γεωπολιτική αξία της Τεχεράνης, καθιστώντας την πλέον έναν πιο προβλέψιμο εταίρο που θα αυξήσει την επιρροή του σ’ ολόκληρο το σιιτικό τόξο της Μ. Ανατολής. Παράλληλα, οι πολύ χαμηλές τιμές του πετρελαίου έχουν προκαλέσει οικονομική αφαίμαξη στη Σ. Αραβία, που μέσω του OPEC (Οργανισμού Πετρελαιοπαραγωγών Εξαγωγών Κρατών) ακολουθεί μια στρατηγική που έχει σκοπό να εμποδίσει τους Αμερικανούς παραγωγούς σχιστολιθικού πετρελαίου να εισέλθουν στην αγορά, να αποτρέψει τους Ιρανούς παραγωγούς να αυξήσουν την παραγωγή στα επίπεδα προ των κυρώσεων, αλλά και να αναγκάσει τη Ρωσία να ενταχθεί στο καρτέλ προκειμένου αυτό να αποκτήσει μεγαλύτερη ισχύ στη διεθνή αγορά πετρελαίου. Ωστόσο, το κόστος της πολιτικής αυτής είναι η ραγδαία μείωση των δημοσιονομικών εσόδων του Ριάντ, με αποτέλεσμα το έλλειμμα να φθάσει στο 21.6% του ΑΕΠ το 2015, ενώ προβλέπεται ότι θα είναι περίπου 19.4% για το 2016.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σε πρόσφατη έκθεση του, αναφέρει ότι αν οι δημοσιονομικές δαπάνες της χώρας δεν μειωθούν, τα αποθεματικά της χώρας αναμένεται να εξαντληθούν εντός της επόμενης 5ετίας. Η εξέλιξη αυτή θα αναγκάσει το Ριάντ να περικόψει σε μεγάλο βαθμό τις κρατικές του δαπάνες, ενώ ήδη αποφασίστηκαν μειώσεις στις ενεργειακές επιδοτήσεις, στις δημόσιες υποδομές και στους μισθούς. Η μείωση των κρατικών δαπανών θα επηρεάσει σημαντικά το βιοτικό επίπεδο των Σαουδαράβων πολιτών, καθώς το 65% των εργαζομένων απασχολείται στον δημόσιο τομέα.

Ομοίως, θα πληγεί και ο ιδιωτικός τομέας, ιδίως οι κατασκευές, όπου το 87% των απασχολούμενων είναι αλλοδαποί (οι οποίοι και αποτελούν περίπου το 1/3 του συνολικού πληθυσμού της χώρας). Συνεπώς, η δημοσιονομική συστολή αναμένεται να προκαλέσει νέες κοινωνικές αντιδράσεις –ιδιαίτερα απ’ το φτωχότερο σιιτικό τμήμα– που θα έρθουν να προστεθούν στο κλίμα θρησκευτικής έξαρσης που επικρατεί.

Οι εξελίξεις στη Συρία και στην Υεμένη

Η Σαουδική Αραβία αυτήν την περίοδο διαθέτει πολλά ανοικτά μέτωπα, καθώς διεξάγει πόλεμο εναντίων των Σιιτών Χούθι στα νότια σύνορα της με την Υεμένη, ενώ προσφάτως συγκρότησε στρατιωτικό συνασπισμό και κατά του ISIS. Οι Σαούντ νιώθουν να χάνουν σταδιακά τη στήριξη των ΗΠΑ, καθώς έχει αποκαλυφθεί ότι –μαζί με το Κατάρ και το Κουβέιτ– χρηματοδοτούσαν την Αλ-Νούσρα και άλλες φανατικές σουνιτικές οργανώσεις προκειμένου να επιτύχουν την ανατροπή του Άσαντ, ο οποίος και αποτελεί κομμάτι του σιιτικού συνασπισμού στη Μ. Ανατολή. Απ’ τα μέλη των οργανώσεων αυτών όμως ξεπήδησε το ISIS, το οποίο πλέον απειλεί ανοικτά να χτυπήσει και το Ριάντ, ενώ η πολιτική αυτή έχει οδηγήσει και στην ενδυνάμωση της Αλ-Κάιντα της Αραβικής Χερσονήσου που δραστηριοποιείται στην Υεμένη. Στη Συρία και στο Ιράκ, επίσης, σε μια διεθνή συμμαχία κατά του ISIS που γίνεται όλο και πιο πολύπλοκη έχουν ενταχθεί μέλη του ιρανικού στρατού, καθώς και η Χεζμπολάχ, ενδυναμώνοντας έτσι ακόμη περισσότερο τον ρόλο του σιιτικού στοιχείου στην περιοχή.

Το Ρίσκο των Σαούντ και ο καθοριστικός ρόλος των ΗΠΑ, Ισραήλ και Ρωσίας

Η Σαουδική Αραβία, βλέποντας την άνοδο αυτή του σιιτικού τόξου, αναλαμβάνει το ρίσκο να υποδαυλίσει τις θρησκευτικές έριδες Σουνιτών - Σιιτών, σε μια προσπάθεια να αποδείξει ότι είναι ακόμα ο απαραίτητος «ρυθμιστής» των πραγμάτων στην περιοχή. Η ανασφάλεια της αυτή, προκύπτει: 

• Απ’ το γεγονός ότι οι ΗΠΑ είναι πλέον ενεργειακά αυτόνομες και συνεπώς ενδιαφέρονται λιγότερο (αν όχι καθόλου) για το πετρέλαιο του Κόλπου 
• Απ’ τη δυσαρέσκεια που υπάρχει διεθνώς για τη χρηματοδότηση που παρέχει το Ριάντ στους σουνίτες τρομοκράτες 
• Απ’ την πιθανή ανάδυση του Ιράν ως μιας πιο μετριοπαθούς και ενδιαφέρουσας από επενδυτικής απόψεως χώρας για τις ΗΠΑ, την Ρωσία και την Ευρώπη.

Αν, συνεπώς, οι δυνάμεις αυτές αποφασίσουν ότι ο γεωπολιτικός ρόλος των Σαούντ πρέπει να μειωθεί, δεν θα πρέπει να αποκλειστεί η πιθανότητα εδαφικών απωλειών για τη Σ. Αραβία, είτε στον Νότο (απ’ την Υεμένη) είτε στις ανατολικές επαρχίες της, είτε ακόμη και προς το δυτικό κομμάτι της, εφόσον το ISIS «εξωθηθεί» απ’ τη διεθνή συμμαχία νοτιότερα απ’ ότι βρίσκεται σήμερα. Το μόνο ανάχωμα σε μια τέτοια εξέλιξη φαίνεται να είναι το Ισραήλ, που δεν επιθυμεί την ανάδυση του ιρανικού παράγοντα και της Χεζμπολάχ, την ίδια στιγμή που δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμη το μέλλον του Άσαντ στη Συρία. Καθώς οι σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας δεν αναμένεται να επιστρέψουν στο επίπεδο της στρατηγικής συμμαχίας στο άμεσο μέλλον, απαραίτητη προϋπόθεση για τη διεθνή απομόνωση του Ριάντ φαντάζει η εξασφάλιση απ’ τις μεγάλες δυνάμεις του «ορθολογικού» χαρακτήρα του Ιράν. Ήδη η Ρωσία έχει προβεί με την Τεχεράνη σε σημαντικές συμφωνίες στον ενεργειακό και στρατιωτικό τομέα, ενώ αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλες ευρωπαϊκές και αμερικανικές εταιρείες, εφόσον οι κυρώσεις αρθούν γρήγορα. Επιπλέον, η ένταση στην περιοχή του Κόλπου πυροδοτεί αυξήσεις στις τιμές του «μαύρου χρυσού», που είναι απαραίτητες για τους Αμερικανούς εξαγωγείς πετρελαίου, προκειμένου αυτοί να διασφαλίσουν την ύπαρξη και την κερδοφορία τους στις διεθνείς αγορές ενέργειας. 

Με όλα αυτά κατά νου, φαίνεται ότι η Σ. Αραβία και η δυναστεία των Σαούντ εισέρχονται στο πιο κρίσιμο διάστημα της ιστορίας τους...

πηγή: liberal.gr

* Ο Μιχάλης Διακαντώνης είναι Οικονομολόγος/Διεθνολόγος, συντονιστής στο Παρατηρητήριο Ανατολικής Μεσογείου στον Τομέα Ρωσίας Ευρασίας και Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΤΟ.ΡΕ.ΝΕ).

Οι θεσμοί παρέλαβαν το προσχέδιο Aσφαλιστικού - Εντός του μήνα ξεκινά η αξιολόγηση

ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ της διαπραγμάτευσης για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση – η οποία αποτελεί «κλειδί» για την επικείμενη πρώτη αξιολόγηση – έχουν ήδη μπει κυβέρνηση και θεσμοί, μία μόλις μέρα αφού η Αθήνα έστειλε στους δανειστές τις προτάσεις της, όπως μεταδίδει ο ΣΚΑΪ.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι πιστωτές ήδη έχουν ολοκληρώσει την πρώτη ανάγνωση του νομοσχεδίου και βρίσκονται πλέον σε επαφή με το Εθνική Αναλογιστική Αρχή, προκειμένου να γίνουν διευκρινίσεις, αναλυτικές ποσοτικοποιήσεις των μέτρων αλλά και ακριβείς προβολές των δημοσιονομικών επιπτώσεων που θα υπάρξουν στο μέλλον.

Οι δύο πλευρές ανταλλάσσουν παραδείγματα που επεξηγούν τις θέσεις τους, ενόψει της άφιξης των κλιμακίων των θεσμών μέσα στις επόμενες εβδομάδες.

Οι θεσμοί παρέλαβαν χθες το βράδυ το προσχέδιο της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού, όπως επιβεβαίωσε σήμερα ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς.

Σύμφωνα με τον κ. Σχοινά, η ελληνική πρόταση θα αξιολογηθεί από τους θεσμούς και οι συζητήσεις με τις ελληνικές Αρχές αναμένεται να ολοκληρωθούν στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης, η οποία θα ξεκινήσει «αργότερα αυτόν τον μήνα».

«Η πρώτη αξιολόγηση έρχεται σε συνέχεια της απόφασης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας τον περασμένο μήνα, να εκταμιεύσει την υποδόση ύψους 1 δισ.», κατέληξε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Εξάλλου, καλά πληροφορημένες πηγές επισήμαναν την ανάγκη να υπάρξει στο συγκεκριμένο ζήτημα πολιτική συναίνεση, ανάλογη με αυτή που υπήρχε το 2015 στη Βουλή των Ελλήνων σε σημαντικά θέματα.
ΑΠΕ-ΜΠΕ