Κρίση της «δυτικής δημοκρατίας» ή κρίση του δυτικού καπιταλισμού;

Η «επίσημη» ιδεολογία του «φιλελεύθερου» καπιταλισμού του Εικοστού Αιώνα είναι ότι ο καπιταλισμός και η δημοκρατία είναι σύμφυτα. Στην πραγματικότητα μόνο αυτό δεν συνέβη.

Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος*

Μεταξύ των πολλών σχημάτων που προτείνονται για να εξηγήσουν τα συμβαίνοντα στις Ηνωμένες Πολιτείες, μερικοί τα ερμηνεύουν ως κρίση της «δυτικής δημοκρατίας».

Δεν ξέρω τι σημαίνει αυτή η «δυτική δημοκρατία». Υπάρχει άραγε και «ανατολική δημοκρατία» και ποια είναι αυτή ακριβώς;

Η «επίσημη» ιδεολογία του «φιλελεύθερου» καπιταλισμού του Εικοστού Αιώνα είναι ότι ο καπιταλισμός και η δημοκρατία είναι σύμφυτα. Στην πραγματικότητα μόνο αυτό δεν συνέβη. Είναι αλήθεια ότι η άνοδος του καπιταλισμού στην έξοδο από τον Μεσαίωνα, δημιούργησε ευνοϊκές συνθήκες για την εμφάνιση δημοκρατικών κινημάτων, στην πραγματικότητα όμως ο καπιταλισμός και η δημοκρατία είναι σε διαρκή σύγκρουση από την πρώτη στιγμή που εμφανίζονται.

Ιστορικά, οι όποιες δημοκρατικές κατακτήσεις των ανθρώπων πραγματοποιήθηκαν με τη συνέργεια επαναστατικών πληβειακών κινημάτων με ριζοσπάστες διανοούμενους, που μπόρεσαν να εκφράσουν, για λιγότερο ή περισσότερο περιορισμένο χρονικό διάστημα, τις βαθύτερες προσδοκίες των πληβείων και, συνάμα, μεγάλες ιστορικές ανάγκες. Ήταν η διαγραφή των χρεών από τον Σόλωνα και οι περιορισμοί στη συσσώρευση πλούτου που ετοίμασαν κοινωνικά καιιστορικά το ακόμα αξεπέραστο θαύμα της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, του Περικλή και του Πρωταγόρα. Πνευματικά το προετοίμασε μια από τις μεγαλύτερες επαναστάσεις στην όλη ιστορία του Ανθρώπου, αυτή που σημειώθηκε στις ιωνικές πόλεις και τα Άβδηρα της Θράκης και παρήγαγε μεταξύ, πολλών άλλων, τον ‘Ομηρο, που αναφέρει για πρώτη φορά τον όρο Ελευθερία στην Ιλιάδα, τον Ηράκλειτο, τον πατέρα της Διαλεκτικής και τον Δημόκριτο, σπουδαίο ατομικό φιλόσοφο και δάσκαλο του Πρωταγόρα, του θεωρητικού της Αθηναϊκής Δημοκρατίας και μέντορα του Περικλή.

Ο καπιταλισμός (το σύστημα της κυριαρχίας του Κεφαλαίου δηλαδή) ήταν, ιστορικά, σχεδόν πάντα σε ανταγωνιστική σχέση, και δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς, με την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας. Υπό ειδικές ιστορικές συνθήκες, όπως αυτές που επικράτησαν στη δυτική Ευρώπη, μετά τη νίκη επί του φασισμού το 1945, ο καπιταλισμός αναγκάστηκε να ανεχθεί πολύ σημαντικά δημοκρατικά δικαιώματα. Αργότερα τα πήρε πίσω, όχι καταργώντας τα, αλλά στερώντας τα κάθε περιεχομένου και καθιστώντας τα τυπικά. Εδώ και πενήντα χρόνια, δεν υπάρχει θεσμός στη Δύση που να μην ελέγχεται από το μεγάλο, πολυεθνικό και ιδίως χρηματιστικό κεφάλαιο. Μετά το 1995 το 1% των Αμερικανών αύξησε πέντε φορές το ποσοστό του ιδιωτικού πλούτου που κατέχει και με τον ρυθμό που πάει θα ελέγχει το 72% μέχρι το 2030. Και μικρό παιδί καταλαβαίνει ότι η Αμερική δεν είναι δημοκρατική χώρα.

Όταν και όπου απειλήθηκε ο καπιταλισμός, όπως π.χ. στη Γερμανία μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν δίστασε να προσφύγει στην πιο ανελέητη δικτατορία. Το ίδιο έκανε και στις τρίτες χώρες, ενίοτε και υπό τον μανδύα των δήθεν «ανθρωπιστικών» και «δημοκρατικών» επεμβάσεων, όπως με τους πολέμους στη Λιβύη, το Ιράκ και την Υεμένη, που κατέληξαν στην καταστροφή των «υπό εκδημοκρατισμό» χωρών.

Το των πλειόνων κράτος

Η λέξη δημοκρατία είναι ελληνική και σημαίνει το κράτος, την εξουσία του Δήμου, του Λαού. Στον Επιτάφιο του Περικλέους, ο Θουκυδίδης την ορίζει ως «το των πλειόνων κράτος», την εξουσία των περισσότερων. Οι Έλληνες, και ιδιαίτερα οι Αθηναίοι, εξηγούσαν τις στρατιωτικές τους επιτυχίες, που άφησαν άφωνο τον τότε κόσμο, με το ότι υπερασπίζονταν ένα κράτος που οι πολίτες του το θεωρούσαν δικό τους, συμμετείχαν όλοι στη λήψη των αποφάσεών του και με χαρά αναλάμβαναν τις υποχρεώσεις που απέρρεαν από τη συμμετοχή τους σε ένα συλλογικό σχέδιο.

Η Αθηναϊκή Δημοκρατία άκμασε για μισό αιώνα, αλλά το θαύμα της γονιμοποιεί ακόμα την πολιτική και πνευματική ζωή της ανθρωπότητας.

Οι Αθηναίοι παρήκμασαν και ηττήθηκαν όταν θεώρησαν ότι μπορούν να ποδοπατούν ατιμώρητα τους ανθρώπους και έγιναν μια ιμπεριαλιστική δύναμη. Μετέφεραν τον χρυσό των συμμάχων τους από τη Δήλο στον Παρθενώνα, εξανδραπόδισαν τους Μηλίους και πήγαν στην ιμπεριαλιστική «υπερεπέκταση» της Σικελικής Εκστρατείας.

Πολιτισμός και Ισχύς

Από μία άποψη τουλάχιστον, ολόκληρη η ανθρώπινη Ιστορία μπορεί να περιγραφεί ως μία σύγκρουση ανάμεσα στη συνείδηση, την ηθική και την ψυχή του ανθρώπου αφενός και στη βία αφετέρου, είτε πρόκειται για τη βία της στρατιωτικής ισχύος, είτε για αυτή του Κεφαλαίου, του συσσωρευμένου Χρήματος, στις μέρες μας και της συσσωρευμένης πληροφορίας. Πολιτισμός προκύπτει από τη νίκη της ψυχής, της ηθικής και της συνείδησης επί της ύλης. Βαρβαρότητα είναι το αντίστροφο.

Τέτοιες αλήθειες θεωρούνται σχεδόν αφελείς στην εποχή μας. ‘Όμως τις ανακάλυψαν άνθρωποι ελάχιστα υποψιασμένοι. ‘Ενας από τους μεγαλύτερους θεωρητικούς του πολέμου, ο Στρατηγός Καρλ Φον Κλαούζεβιτς από την ελάχιστα δημοκρατική Πρωσία, ανακάλυψε την παγκόσμια ακτινοβολία του τρίπτυχου της Γαλλικής Επανάστασης, «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα», πίσω από τις νίκες του Ναπολέοντα. (*)

Ο David Ignatius, ένας από τους σοβαρότερους συντηρητικούς σχολιαστές στις ΗΠΑ, πιθανότατα συνδεόμενος με το «βαθύ κράτος», εξήγησε τα μεγάλα προβλήματα του αμερικανικού στρατού στο Ιράκ με τη βαθιά ριζωμένη ανάγκη των ανθρώπων για αξιοπρέπεια, που, καθιστάμενη ισχυρότερη από το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, τους έκανε να προβάλλουν αντίσταση ακόμα και κατά πανίσχυρων αντιπάλων.

Το σοβιετικό καθεστώς νίκησε στον Εμφύλιο Πόλεμο, στον πόλεμο κατά της ξένης επέμβασης, στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και επεβίωσε μέχρι το 1990, όχι γιατί διέθετε υλική υπεροχή, αλλά γιατί γινόταν κατανοητό από μεγάλο μέρος του πληθυσμού και της παγκόσμιας κοινής γνώμης ως φορέας μιας μεγάλης ελπίδας για τη Ρωσία και για όλη την ανθρωπότητα.

Δημοκρατία και σύγχρονος Καπιταλισμός

Αν σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες πάσχουν από κάτι δεν είναι από περίσσευμα, αλλά μάλλον από έλλειμμα δημοκρατίας. Γιατί δημοκρατία δεν σημαίνει μόνο κάποια τυπικά δικαιώματα, προϋποθέτει επίσης και συμμετοχή όλων των ανθρώπων τουλάχιστο σε μέρος των κοινών αγαθών και των αποφάσεων που τους αφορούν.

Θα ήταν αδύνατο για τον Τραμπ να βρει 74 εκατομμύρια οπαδούς, αν πολλοί άνθρωποι, στην ίδια τη μητρόπολη του καπιταλιστικού μας κόσμου, δεν είχαν την αίσθηση ότι δεν τους μεταχειρίζονται παρά σαν αναλώσιμα και περιφρονητέα σκουπίδια.

Η ανισότητα που επικρατεί σήμερα στη Δύση είναι που κάνει συχνά τους ανθρώπους να αποστρέφονται ενίοτε μια «δημοκρατία» που καταλήγει να μην είναι παρά απάτη για τους μη έχοντες. Το ίδιο συμβαίνει και με τους λαούς των χωρών που υπέστησαν τις κάθε είδους «δημοκρατικές επεμβάσεις» της Δύσης. Υποπτεύομαι μάλιστα ότι αυτοί που τις αποφάσισαν ήθελαν συνειδητά να διασύρουν παγκοσμίως την ιδέα της δημοκρατίας, όταν την επικαλέστηκαν για τις επεμβάσεις τους, γιατί δεν θέλουν καμιά δημοκρατία, ούτε στις δικές τους χώρες, ούτε σε αυτές στις οποίες επιτίθενται.

Η προσπάθεια να εξηγήσουμε την κρίση στις Ηνωμένες Πολιτείες με το δημοκρατικό καθεστώς τους είναι εντελώς παράλογη, γιατί δεν έχουν δημοκρατικό καθεστώς (για την απόδειξη αυτού του ισχυρισμού με άψογο επιστημονικό τρόπο, στην καλύτερη παράδοση της αμερικανικής εμπειρικής επιστημονικής μεθοδολογίας, μπορείτε να συμβουλευθείτε ενδεικτικά https://www.ineteconomics.org/perspectives/blog/affluent-authoritarianism-mcguire-and-delahunts-new-evidence-on-public-opinion-and-policy και https://www.bbc.com/news/blogs-echochambers-27074746. Υπάρχουν και πολλές άλλες μελέτες).

Χωρίς να υποτιμούμε τη σημασία και των τύπων της αστικής δημοκρατίας και της ιδεολογίας ενός κράτους, ούτε τη διαφορά ανάμεσα σε μια ανοιχτή δικτατορία και στα σημερινά δυτικά καθεστώτα, δεν φτάνουν ασφαλώς οι τύποι και η ιδεολογία για να χαρακτηρίσουν ένα καθεστώς ως δημοκρατικό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ένα ολιγαρχικό καθεστώς, με δημοκρατική (ακόμα) ιδεολογία, εξελισσόμενο σε ολοκληρωτικό. Η διαφορά ανάμεσα στον Μπάιντεν και τον Τραμπ ήταν ότι οι δυνάμεις πίσω από τον τελευταίο, ήθελαν να ολοκληρώσουν αυτή τη διαδικασία άμεσα και απότομα.

Σε 15 χρόνια και αν οι παρατηρούμενες τάσεις στην οικονομία συνεχίσουν όπως τα τελευταία 25 χρόνια, το 99% των Αμερικανών πολιτών θα καταλήξουν να μην έχουν καμία ιδιοκτησία και θα έχουν μετατραπεί περίπου σε δούλους, όσο για το οικονομικό σύστημα θα «σκάσει», με τις επιχειρήσεις να μην έχουν κανένα να αγοράσει τα προϊόντα τους.

Η άλλη προσπάθεια να εξηγήσουμε την κρίση μόνο με την (υπαρκτή) επιβίωση των ρατσιστικών ιδεολογιών της «λευκής ανωτερότητας», δηλαδή με το ότι πολλοί Αμερικανοί έχουν «λάθος ιδέες» στο κεφάλι τους και όχι με το ότι ζουν σε μια ανυπόφορη κοινωνική κατάσταση, εξαιτίας της οποίας (και σε συνθήκες απουσίας ενός αξιόπιστου δημοκρατικού εναλλακτικού σχεδίου στην κυρίαρχη ελίτ)αναζητούν παρηγοριά σε «λάθος ιδέες» συνιστά στην πραγματικότητα μια αρκετά παράδοξη επανεμφάνιση της θεωρίας της «αμερικανικής εξαίρεσης» (exceptionalism).

Φυσικά κάθε χώρα έχει τις ιδιομορφίες της, εντούτοις υπάρχουν και θεμελιώδεις ομοιότητες μεταξύ όλων των χωρών του ανεπτυγμένου καπιταλισμού. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο δικαιούμεθα να αναζητούμε αναλογίες μεταξύ όσων συμβαίνουν στις ΗΠΑ και όσων συνέβησαν στην Ευρώπη στη δεκαετία του 1930, μεταξύ των όσων προκάλεσε η κρίση του καπιταλισμού το 1929 και όσων προκαλεί η αντίστοιχη κρίση του 2008 (**). Χωρίς βέβαια να αγνοούμε ταυτόχρονα, ότι κάθε ιστορικό γεγονός και τάση είναι μοναδικά, υπό την έννοια ότι αντανακλούν τις ειδικές εθνικές συνθήκες, την εποχή που τα κατέστησε δυνατά και τα προκάλεσε, τα πρόσωπα που έπαιξαν ρόλο και ένα σωρό άλλους επιμέρους παράγοντες.

Πόλεμος των φυλών και των πολιτισμών

Οι ερμηνείες αυτές δεν είναι όμως μόνο σφάλμα, είναι επίσης και μια «συνωμοσία» της αμερικανικής άρχουσας τάξης, που επιθυμεί να κρύψει πίσω από τέτοιες θεωρίες τα βαθύτερα αίτια της κρίσης που αντιμετωπίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, και που δεν είναι άλλα από την απέραντη αναλγησία της αμερικανικής άρχουσας τάξης και τις τεράστιες ανισότητες που έχει συσσωρεύσει, κατηγορώντας για ρατσιστές όσους θεωρούν βαθιά άδικη, ανελεύθερη και ματαιωτική την κοινωνική τάξη πραγμάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Σπρώχνουν στην πραγματικότητα έτσι τους μεν λευκούς Αμερικανούς στον ρατσισμό και στον φασισμό, τους δε μαύρους και ισπανόφωνους σε έναν καθαρά φυλετικό αγώνα, απαραίτητο ασφαλώς για τα ιδιαίτερα δικαιώματά τους, χωρίς όμως σπουδαία προοπτική αν δεν συνδεθεί με τους κοινωνικούς αγώνες. Το κάνουν για να μπορούν να κυριαρχούν οι ίδιοι επί μιας κοινωνίας που σπαράσσεται από πολέμους όλων εναντίον όλων και για να μη μπορούν να ενωθούν οι φτωχοί και λιγότερο φτωχοί Αμερικανοί, ανεξαρτήτως φυλής και χρώματος, εναντίον των πάμπλουτων.

Αυτή είναι η εσωτερική, αμερικανική εκδοχή του σχεδίου (διατυπωμένου υπό μορφή «προβλέψεων») του Χάντινγκτον για τον Πόλεμο των Πολιτισμών, δηλαδή για μια κυριαρχία της Αυτοκρατορίας του Χρήματος στην ανθρωπότητα μέσω της εκθετικής γενίκευσης της αρχής Διαίρει και Βασίλευε και του Χάους.

Δημοκρατία: Αρρώστια ή φάρμακο;

Δεν έχουμε αμφιβολία ότι ο Τραμπ εκπροσωπούσε τη σύγχρονη εκδοχή ενός νεοφασιστικού σχεδίου «Δικτατορία στην Αμερική, πόλεμος κατά πάντων» και ότι η κλιματική, μεσανατολική και πυρηνική πολιτική του, όπως και η ιδεολογία που επιχειρούσε να οικοδομήσει θα μας έφερναν, σε περίπτωση παραμονής του στην εξουσία, πολύ κοντά στον κίνδυνο μιας παγκόσμιας καταστροφής (https://kosmodromio.gr/2020/12/14/o-tramp-exase-zhtw-o-trampismos-h-pagko/ ).

Το φάρμακο στην κρίση δεν μπορεί ασφαλώς να είναι η κατάργηση της δημοκρατίας, είτε με τη μορφή όσων θα ήθελε να επιβάλλει ο Τραμπ, είτε με τη μορφή που θέλει να την επιβάλλει ο Ζούρκερμπεργκ του Facebook (που μπορεί αύριο να υιοθετήσει, ανάλογα με τις ανάγκες του, τις μεθόδους για τις οποίες σήμερα κατηγορείται ο Τραμπ, όπως και έναν πιο προβλέψιμο φασίστα). Γιατί χωρίς δημοκρατία, η ανθρωπότητα θα καταστραφεί από την ανεξέλεγκτη δράση επί μέρους συμφερόντων και την υπερσυσσώρευση κεφαλαίου, με τον ίδιο μηχανισμό που η υπερανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων οδηγεί στον θάνατο τον οργανισμό που τα φιλοξενεί.

Αντίθετα, ένα καθεστώς τείνον προς μια ουσιαστική δημοκρατία, είναι πολύ καλύτερα σε θέση να αντιμετωπίσει τις φοβερές απειλές που αντιμετωπίζει τώρα η ανθρωπότητα. Είναι ισχυρότερο από δήθεν «ισχυρά κράτη» που συνεπάγονται πολύ αδύναμες κοινωνίες. Αν δεν είναι έτσι γιατί κατέρρευσε η ΕΣΣΔ; Γιατί υπερσυγκεντρωτικά συστήματα, όπως αυτό της σοβιετικής και της ιαπωνικής πυρηνικής βιομηχανίας, οδήγησαν σε φοβερές καταστροφές όπως στο Τσέρνομπιλ και τη Φουκουσίμα;

Ένα αυθεντικά δημοκρατικό σύστημα γενικευμένης αυτοδιαχείρισης είναι ένα σύστημα διάχυσης της ευφυίας σε όλη την κοινωνία, πολύ πιο αποτελεσματικό για την επιβίωσή της από την φαινομενικά αποτελεσματικότερη υπερσυγκέντρωσή της.

Μπορεί αυτά να μην μπορούν να γίνουν αύριο, για να γίνουν όμως δυνατά πρέπει τουλάχιστο να ξέρουμε που θέλουμε να πάμε.

Ο ίδιος ο ύστερος καπιταλισμός, με την αδυναμία του να μεταρρυθμιστεί ριζικά και την επιταχυνόμενη εξέλιξή του προς τον Πόλεμο και τον Ολοκληρωτισμό, μοιάζει ο ίδιος να υποδεικνύει ότι το φάρμακο στην κρίση του δεν είναι η κατάργηση της δημοκρατίας, αλλά ίσως η κατάργηση του ίδιου του καπιταλισμού, μέσω της γενίκευσης της δημοκρατίας, όχι μόνο με τη μορφή των εκλογών ανά τέσσερα έτη, αλλά κυρίως υπό την έννοια της διευρυμένης, ενεργού συμμετοχής των ανθρώπων σε όλα τα επίπεδα διαχείρισης της κοινωνίας και της οικονομίας, από το μικρότερο μέχρι το μεγαλύτερο.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

(*) Μερικοί θέλησαν να αντιπαραθέσουν την ελευθερία και την ισότητα και αντιστρόφως. Πρόκειται για μάλλον ανούσιες θεωρητικές κατασκευές της κακιάς ώρας. Δεν έχουμε κανένα λόγο να υποθέσουμε ότι αυτοί που έκαναν τη Γαλλική Επανάσταση δεν αντιλαμβάνονταν κάθε μία από τις πτυχές αυτού του συνθήματος, ως προϋπόθεση της άλλης. Και οι τρεις μαζί, και μόνο μαζί, συγκροτούσαν το όραμα της κοινωνικής οργάνωσης στην οποία απέβλεπαν.

(**) Υπενθυμίζουμε στο σημείο αυτό ότι η παρούσα κρίση του καπιταλισμού ξεκίνησε το 2008. Αν και διαφορετική στη μορφή της, είναι εξίσου βαθιά με τις κρίσεις του 1873 και του 1929. Οι προηγούμενες οδήγησαν σε παγκόσμιες συγκρούσεις (τους δύο Παγκοσμίους Πολέμους), επαναστάσεις (Ρωσική, Κινεζική), αντεπαναστάσεις (Ναζισμός, Φασισμός) και μεγάλα μεταρρυθμιστικά σχέδια (New Deal, μεταπολεμικός «σοσιαλδημοκρατικός» καπιταλισμός στην Ευρώπη). Θα ήταν παράλογο να περιμένει κανείς λιγότερο δραματικά γεγονότα στην εποχή μας. Πόσο μάλλον που η κρίση συμπίπτει με μια σοβαρή απειλή κατά του κλίματος, δηλαδή των όρων επιβίωσης των ανθρώπων και εμφανίστηκε σε ένα περιβάλλον νέων τεχνολογιών που δεν υπήρχαν προ του 1945, ικανών επίσης να τερματίσουν τη ζωή πάνω στη Γη.

___________________________

Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος

Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος είναι δημοσιογράφος, διαχειριστής της σελίδας konstantakopoulos.gr και συνιδρυτής της Delphi Initiative. Εργάσθηκε στο παρελθόν σε ερευνητικά ιδρύματα της Γαλλίας και της Ελλάδας ως φυσικός, στο πρωθυπουργικό γραφείο του Ανδρέα Παπανδρέου ως ειδικός συνεργάτης για θέματα ελέγχου των εξοπλισμών και στη Μόσχα ως διευθυντής του γραφείου του Αθηναϊκού Πρακτορείου επί δεκαετία και ως ανταποκριτής για πολλά μέσα. Συνεργάστηκε με τον Μιχάλη Ράπτη (Pablo) στην έκδοση της διεθνούς επιθεώρησης για την Αυτοδιαχείριση “Utopie Critique”. Έχει γράψει τα βιβλία: “Η Κύπρος στο στόχαστρο – Γιατί θέλουν μια Κύπρο χωρίς Έλληνες” (Ινφογνώμων 2017), “Η Κύπρος σε Παγίδα” (Λιβάνης, 2008), “Η Αρπαγή της Κύπρου” (Λιβάνης, 2004) και “Φάκελος Ελλάς – Τα αρχεία των σοβιετικών μυστικών υπηρεσιών” (Λιβάνης, 1993).

πηγή: kosmodromio.gr

Άσχημα τα νέα από το μέτωπο του κλίματος

Κορονοϊός ή όχι, οι ανακοινώσεις εθνικών και διεθνών οργανισμών για εξαιρετικά επικίνδυνες εξελίξεις σε ό,τι αφορά το παγκόσμιο κλίμα διαδέχονται η μία την άλλη με μια εξαιρετικά ανησυχητική «κανονικότητα»...

του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου* –

Κορονοϊός ή όχι, οι ανακοινώσεις εθνικών και διεθνών οργανισμών για εξαιρετικά επικίνδυνες εξελίξεις σε ό,τι αφορά το παγκόσμιο κλίμα διαδέχονται η μία την άλλη με μια εξαιρετικά ανησυχητική «κανονικότητα». Τελευταία στη σειρά η ανακοίνωση της Υπηρεσίας «Κοπέρνικος» της ΕΕ για την κλιματική αλλαγή που υπογραμμίζει ότι το 2019 ήταν το θερμότερο έτος στην ιστορία της Ευρώπης. Αυτό από μόνο του δεν είναι τόσο ανησυχητικό, γιατί θα μπορούσε να είναι μια απλή στατιστική εκτροπή. Δεν μοιάζει αντίθετα με εκτροπή, αλλά με συστηματική τάση το γεγονός, που επίσης επεσήμανε ο «Κοπέρνικος», ότι τα 12 πιο ζεστά χρόνια έχουν σημειωθεί μετά το 2000!

Κατά τον Andrew Shepherd, επικεφαλής του Κέντρου Παρατηρήσεων και Μοντελοποίησης των Πόλων στο Πανεπιστήμιο του Leeds, στη Βρετανία, το πιο ανησυχητικό από τα στοιχεία που ανακοίνωσε ο «Κοπέρνικος», είναι αυτό που υποδεικνύει επιταχυνόμενο λιώσιμο του «φύλλου πάγου» (Ice Sheet) που καλύπτει τα τέσσερα πέμπτα της Γροιλανδίας.

Και επίσης πολύ ανησυχητικό είναι το ότι η κρίση της COVID-19, αν είχε αρχικά μια προσωρινή ευεργετική επίδραση με τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, στη συνέχεια μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση, αν γίνει επιλογή να στηριχτούν οικονομικά οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων, όπως φοβάται ο διευθυντής της σχολής Σμιθ της Οξφόρδης, καθηγητής Cameron Hepburn. Η «επαναφορά», η «επανεκκίνηση» από την κρίση πρέπει να στηριχθεί στην πράσινη και τη συνεταιριστική οικονομία, μας λέει από την πλευρά του ο διάσημος Αμερικανός οικονομολόγος Τζέιμς Γκαλμπρέιθ.

Τα κοράλλια χάνονται

Ενώ αυτά συμβαίνουν στην Ευρώπη, στο άλλο άκρο του πλανήτη διαπιστώθηκε ότι ο μεγάλος κοραλλιογενής ύφαλος (Great Barrier Reef), έξω από την Αυστραλία, έπαθε τη μεγαλύτερη καταστροφή στην ιστορία του και την τρίτη πιο μεγάλη από το 2015, ως αποτέλεσμα της θέρμανσης των θαλασσών. Λιγότερος από τον μισό ύφαλο έχει επιβιώσει από τα κύματα ζεστού νερού που τον έχουν πλήξει κατά καιρούς.

Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Σεπτέμβριο, το διακυβερνητικό πάνελ για την κλιματική αλλαγή του ΟΗΕ έδωσε στη δημοσιότητα την «Ειδική Έκθεση για τους Ωκεανούς και την Κρυόσφαιρα». Προϊόν πολύ μεγάλης έρευνας επιστημόνων σε όλο τον πλανήτη, η έκθεση υπογράμμισε ότι πολλά μεγέθη σχετικά με τους ωκεανούς πλησιάζουν ταυτόχρονα σε κρίσιμο σημείο. Οι ωκεανοί γίνονται θερμότεροι και οξύτεροι και χάνουν οξυγόνο, προκαλώντας μια αλυσίδα αρνητικών αποτελεσμάτων που καταστρέφουν κοράλλια και άλλα θαλάσσια οικοσυστήματα απειλούν με κατάρρευση τα παγκόσμια αλιευτικά αποθέματα και οδηγούν σε έκρηξη του αριθμού θανατηφόρων τυφώνων και τροπικών καταιγίδων.\

Απειλούμαστε από απότομη κατάρρευση της βιοποικιλότητας

Η ακριβής βέβαια πρόβλεψη του κλιματικού μέλλοντος είναι πολύ δύσκολη εξαιτίας του μη γραμμικού χαρακτήρα των φαινομένων, της μεγάλης περιπλοκότητας του συστήματος της ατμόσφαιρας και του στοχαστικού χαρακτήρα των περισσότερων ατμοσφαιρικών διαδικασιών. Αν σε αυτά προσθέσουμε και την αβεβαιότητα για το πού θα καταλήξει η αλληλεπίδραση με τα βιολογικά και με τα κοινωνικο-οικονομικά συστήματα, τα πράγματα μπερδεύονται ακόμα περισσότερο.

Μια εξαιρετικά ανησυχητική μελέτη δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Nature τον περασμένο μήνα, αναλύοντας την πιθανότητα μαζικής απότομης κατάρρευσης οικοσυστημάτων και όχι μόνο της απώλειας μεμονωμένων ειδών (Trisos, C.H. et al, The Projected Timing of Abrupt Ecological Disruption From Climate Change, Nature, April 8, 2020).

Σύμφωνα με αυτή τη μελέτη, ένας μεγάλος αριθμός ειδών θα εκτεθεί σε βλαβερές κλιματικές συνθήκες περίπου ταυτόχρονα, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει σε απότομη και καταστροφική απώλεια βιοποικιλότητας. Με το παρόν επίπεδο εκπομπών αερίου θερμοκηπίου, τέτοια απότομα γεγονότα αναμένεται να αρχίσουν πριν το 2030 στους τροπικούς ωκεανούς και να επεκταθούν σταδιακά στα τροπικά δάση και τις εύκρατες περιοχές. Κανένα κράτος στον κόσμο δεν είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της κατάρρευσης των οικοσυστημάτων και δεν θα μπορούσε στην πραγματικότητα να είναι έτοιμο.

Δεν υπάρχει τρόπος να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες τέτοιων φαινομένων. Μόνο να τα αποτρέψουμε μπορούμε και έχουμε ελάχιστο πλέον χρόνο να το πράξουμε, καθώς είμαστε πολύ κοντά -αν δεν το έχουμε περάσει- σε αυτό που οι επιστήμονες ονομάζουν «πλανητικά όρια» (planetary boundaries). Μόνο που μια τέτοια σκέψη έρχεται σε σύγκρουση με την ψυχολογία της τεχνολογικής «παντοδυναμίας» που ανέπτυξε ο άνθρωπος στη διάρκεια της βιομηχανικής εποχής και ιδίως τα τελευταία 70 χρόνια, όπως επίσης με την προσήλωση στο βραχυπρόθεσμο έναντι του μακροπρόθεσμου, στο ατομικό έναντι του συλλογικού συμφέροντος.

Όπως και με τον κορονοϊό, κινδυνεύουμε όμως να ξυπνήσουμε σύντομα και πολύ άσχημα από την φαντασίωση αυτή, διαπιστώνοντας ότι αν μας παρέχει κάτι η τεχνολογία δεν είναι ασφαλώς παντοδυναμία, αλλά μάλλον πρωτοφανείς στην ιστορία κινδύνους για την επιβίωση και των ανθρώπων και των ανώτερων μορφών ζωής! Δεν θέλουμε όμως να το παραδεχτούμε συνήθως και, οπωσδήποτε, δεν θέλουμε καν να πάρουμε υπόψη μας αυτή τη σκέψη. Μόνο μια πολύ μαζική, πολύ γρήγορη, πολύ βαθιά αλλαγή νοοτροπίας της παγκόσμιας κοινής γνώμης και των ελίτ θα μπορούσε να σώσει το είδος μας.

Σύμφωνα πάντως με τις τωρινές προβλέψεις της Παγκόσμιας Υπηρεσίας Ενέργειας (ΙΕΑ), τα σχέδια των μεγάλων πετρελαιαγωγών χωρών, αλλά και τα σχέδια της Κίνας και της Ινδίας για ανάπτυξη της καύσης άνθρακα, οδηγούν σε αύξηση, όχι σε μείωση των εκπομπών αερίου θερμοκηπίου, εξασφαλίζοντας την αποτυχία επίτευξης ακόμα και των ελάχιστα φιλόδοξων στόχων που έθεσε η συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή.

* Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέα

πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ο Βαρουφάκης και η στρατηγική Σόρος στην Ελλάδα

Η ανάδυση της κίνησης Βαρουφάκη, με όλο το μηντιακό ταρατατζούμ που τη συνοδεύει, αποτελεί μια προσπάθεια «να τοποθετηθεί» μια ελεγχόμενη από το διεθνές και εγχώριο σύστημα πολιτική κίνηση η οποία θα μπορέσει να ελέγξει και να αποπροσανατολίσει δυνάμεις που αναπόφευκτα θα απελευθερωθούν από την αποδρομή του ΣΥΡΙΖΑ...

του Γιώργου Καραμπελιά *

Η ανάδυση του ΜέΡΑ25, του κόμματος του Γιάννη Βαρουφάκη, σπρωγμένου από το μηντιακό σύστημα, διεθνείς διασυνδέσεις όλων των επίπεδων και πολυάριθμων ΜΚΟ, υποχρεώνει όλους μας, ακόμα και εκείνους που τον περιφρονούσαμε ως έναν σαλτιμπάγκο της πολιτικής, να ασχοληθούμε μαζί του. Έχω τονίσει επανειλημμένα πως θεωρώ την παρουσία του στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας σκάνδαλο, μια και συνέβαλε αποφασιστικά στην εδραίωση της «χρεοδουλοπαροικίας» για την οποία μιλάει τόσο συχνά. Πόσο μάλλον που για ένα μέρος των απογοητευμένων οπαδών της Αριστεράς εμφανίζεται ως μια πιθανή διέξοδος, δεδομένης της βέβαιης κατάρρευσης του ΣΥΡΙΖΑ και της εξαέρωσης της ΛΑΕ.

Παράλληλα δε, εκδηλώνεται και ένα φαινόμενο προσχωρήσεων στο κόμμα του που δεν αφορά μόνο «ρετάλια» της πολιτικής και καλλιτεχνικής ζωής που προσπαθούν να επιβεβαιώσουν το Εγώ τους, και ποιος ξέρει, ίσως και να κερδίσουν και κάποια έδρα, αλλά και από σοβαρότερους κατά τεκμήριο ανθρώπους, με μερικούς από τους οποίους έχουμε βρεθεί σε κοινούς αγώνες στον χώρο του πατριωτικού δημοκρατικού χώρου.

Η ανάδυση της κίνησης Βαρουφάκη, με όλο το μηντιακό ταρατατζούμ που τη συνοδεύει, αποτελεί μια προσπάθεια «να τοποθετηθεί» μια ελεγχόμενη από το διεθνές και εγχώριο σύστημα πολιτική κίνηση η οποία θα μπορέσει να ελέγξει και να αποπροσανατολίσει δυνάμεις που αναπόφευκτα θα απελευθερωθούν από την αποδρομή του ΣΥΡΙΖΑ. Κατά τον ίδιο τρόπο που γίνεται προσπάθεια –ενίοτε από τις ίδιες δυνάμεις– να ελεγχθεί και ο χώρος του δεξιού πατριωτισμού, από την «Ελληνική Λύση» του Βελόπουλου.

Ταυτόχρονα, αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη προσπάθεια να δημιουργηθεί στην Ελλάδα ένα κόμμα που θα εκφράζει προνομιακά τις αντιλήψεις ενός μεγάλου μέρους της πιο παγκοσμιοποιημένης πτέρυγας του πολυεθνικού κεφαλαίου, κατ’ εξοχήν ιδεολογικός εκπρόσωπος του οποίου έχει αναδειχθεί, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, ο Τζωρτζ Σόρος.

Και γι’ αυτό είμαστε υποχρεωμένοι να ασχοληθούμε σοβαρότερα με το σχετικό φαινόμενο, που μοιάζει εξάλλου να επαναλαμβάνει το εγχείρημα «Ποτάμι», σε πιο «αντιμνημονιακή» και διεθνοποιημένη/γκλάμουρ εκδοχή.

Στο κείμενο που ακολουθεί, θα αποπειραθώ μια πρώτη προσέγγιση των θέσεων του βαρουφάκειου σχηματισμού σε ό,τι αφορά στα εθνικά θέματα, ενώ θα ακολουθήσουν και αλλά που θα επικεντρωθούν στο οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο που επιλέγει.

Μακεδονικό: Εθνομηδενισμός και παχυλή άγνοια

Όπως έχουμε καταδείξει, η καθυστερημένη επαναφορά των κομμουνιστογενών μυθευμάτων του Μεσοπολέμου, σχετικά με το ζήτημα των Σλάβων των Σκοπίων, συνέβαλε αποφασιστικά στην υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών, και αποτέλεσε το ιδεολογικό υπόβαθρο του εγχειρήματος των Κοτζιά-Τσίπρα. Εν τούτοις, η χρήση των σχετικών μυθευμάτων δεν περιορίζεται σε μια mainstream Αριστερά, αλλά επεκτείνεται και στον ευρύτερο φιλελεύθερο χώρο, όλων των τάσεων, από την Αριστερά έως τη Δεξιά. Αυτά τα μυθεύματα εγκολπώνεται με τον τρόπο του και μια αριστερο-φιλελεύθερη –κωμικών συμπαραδηλώσεων αλλά τραγικών επιπτώσεων για τον ελληνικό λαό– φιγούρα, όπως ο «Γιάνης» Βαρουφάκης.

Στην παρέμβαση του, στην Εφημερίδα των Συντακτών, επιστρατεύει, εκτός από τον εθνομηδενισμό του, την παχυλή του άγνοια επί του θέματος – όπως συμβαίνει εξάλλου με όλα τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται.

Υποστηρίζει συναφώς, και ενάντια σε κάθε έννοια ιστορικής αλήθειας, πως «Η γεωγραφική περιοχή της αρχαίας Μακεδονίας δεν είναι σήμερα ελληνική, αλλά μοιράζεται μεταξύ τουλάχιστον τριών κρατών (ένα εκ των οποίων η Ελλάδα)». Και συνεχίζει επ’ αυτού: «Το δικαίωμα (όχι βέβαια την υποχρέωση) στον αυτοπροσδιορισμό “Μακεδόνας” το έχουν όσοι ζουν ή μεγάλωσαν στην περιοχή της αρχαίας Μακεδονίας. Όπερ μεθερμηνευόμενον, και οι κάτοικοι των Σκοπίων, του Τετόβου, χωριών και πόλεων της Βουλγαρίας που εμπίπτουν στην περιοχή της αρχαίας Μακεδονίας»[1].

Ο Βαρουφάκης, άθελά του, εξαιτίας της άγνοιάς του, υπονομεύει τα κεντρικά επιχειρήματα των «μακεδονιστών» της Αριστεράς που τον φιλοξενούν στην εφημερίδα τους. Διότι αυτοί γνωρίζουν πως η περιοχή της αρχαίας Μακεδονίας ανήκει κατά 90% στη σημερινή Ελλάδα. Γι’ αυτό και όλη η προσπάθεια του ελληνικού μακεδονισμού, από το… 1924 και μετά, με την περιβόητη απόφαση του ΚΚΕ, συνίσταται στην αποσύνδεση της αρχαίας Μακεδονίας από τη σημερινή. Γι’ αυτούς, το σημαντικό δεν είναι η σχέση της σημερινής Μακεδονίας με την αρχαία, από την οποία θα πρέπει να αποσυνδεθεί οριστικά και τελεσίδικα, αλλά η «Νέα Μακεδονία». Και αυτή, στη σύγχρονη μετα-οθωμανική πραγματικότητα, δεν περιλαμβάνει μόνο την αρχαία Μακεδονία αλλά μια πολύ ευρύτερη περιοχή, ανάμεσά τους και τα Σκόπια – σύμφωνα με τη γεωγραφία που κατασκεύασαν οι Βούλγαροι και ο Τίτο, για να μπορούν να αμφισβητούν την ελληνική Μακεδονία.

Στηριγμένος στα συμπεράσματα που αντλεί από την άγνοιά του και επιστρατεύοντας τον ανέξοδο δικαιωματισμό του, επικρίνει για «ρατσισμό» και «υστερία» τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων: «Το να απαιτείται ελληνική άδεια για τη χρήση του όρου Μακεδονία σε πόλεις και κρατικές οντότητες στη γεωγραφική περιοχή της αρχαίας Μακεδονίας, όπου ζουν μη Έλληνες, που όμως νιώθουν Μακεδόνες, συγκρούεται με τη λογική και υπερβαίνει τα όρια του ρατσισμού». «Τα καμώματα των “Σκοπιανών” (με τους Μεγάλους Αλεξάνδρους και τον χυδαίο αλυτρωτισμό τους) τα έβλεπα –και τα βλέπω– με αποστροφή και ειρωνεία. Το ίδιο ακριβώς όμως ένιωθα βλέποντας τα δικά μας καμώματα και τις υστερίες»[2].

Και πάντα ανοιχτοχέρης στον ναρκισσισμό του είναι έτοιμος να τους παραχωρήσει και την… Αθήνα, όπως το έκανε για τη Μακεδονία ο Κώστας Ζουράρις, το 1991, στα πλαίσια της αυτοκρατορικής του μεγαθυμίας, όταν τόνιζε πως, ως «αριστοκράτες, μπορούμε να επιτρέψουμε στους Σκοπιανούς να πάρουν όποιο όνομα θέλουν»· αυτά βέβαια πριν κάνει την καριέρα του ως «μακεδονομάχος». Και δυστυχώς, ο Βαρουφάκης έχει κάνει ήδη πολύ μεγαλύτερη ζημιά από τον τότε ομοτράπεζό του στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Κλείνει λοιπόν, ως άξιος κωμικός παραδοξολόγος, την τοποθέτησή του επί του Μακεδονικού με τα ακόλουθα:

«Ευχόμουν να είμαστε, ως λαός, υπεράνω –να έχουμε το σθένος και την αρετή να αντιδράσουμε στους εθνικιστές της γείτονος με χιούμορ–, να λέμε: “Αν θέλετε να ονομάζεστε Κλίγκον (σ.σ.: οι εχθροί του Κάπτεν Κερκ στο… Σταρ Τρεκ)”, δεν έχουμε αντίρρηση. Αν θέλετε να δανειστείτε το “Δημοκρατία των Αθηνών ή της Σπάρτης” ή ό,τι άλλο, κοπιάστε”».[3]

Και βέβαια ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο «φίλος» του, ο Τζωρτζ Σόρος, υπήρξε, επί δεκαετίες, ο βασικός σπόνσορας της δημιουργίας και της επιβίωσης του κρατικού μορφώματος του μακεδονισμού των Σκοπίων.

Η Ελλάδα, η Τουρκία και η Κύπρος

Δυστυχώς όμως, ο εθνομηδενισμός του Βαρουφάκη δεν οφείλεται απλώς στην άγνοιά του ούτε είναι συγκυριακός. Θαυμάζει την Τουρκία ως παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή και μας καλεί να καταργήσουμε τα σύνορα ανάμεσα στις δύο χώρες. Έτσι μας πληροφορεί ότι «θέση του ΜέΡΑ25 είναι πως…, η εκ προοιμίου απόρριψη από την ελληνική πλευρά προτάσεων συνεργασίας με την Τουρκία, που θα ωφελούσε τον τουρκικό λαό, αποτελεί μεγάλο δώρο για τον Ερντογάν και το Βαθύ Τουρκικό Κράτος»[4]. «Παραδείγματος χάριν, η συμφωνία για συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου με το Ισραήλ… αποκλείοντας την Τουρκία δίνει το δικαίωμα στον Ερντογάν να παρουσιάζει την Ελλάδα στον τουρκικό λαό ως εχθρό του, ενισχύοντας έτσι την ένταση στο Αιγαίο».

«Το ΜέΡΑ25 θεωρεί παράλογο κι επικίνδυνο το δέσιμο της χώρας στο άρμα του Ισραήλ και των αμερικανικών πολυεθνικών εταιρειών πετρελαίου, αφήνοντας παράλληλα την Τουρκία και άλλες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου έξω από τις συμφωνίες συνεκμετάλλευσης στα ανοικτά της Μεσογείου.»

Έτσι δικαιολογεί απροκάλυπτα την τουρκική αμφισβήτηση της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας της Ελλάδας και της Κύπρου, προχωρώντας πιο πέρα και από τον Κατρούγκαλο στην αποδοχή των τουρκικών διεκδικήσεων, σε μια στιγμή που η Τουρκία οξύνει την επιθετικότητά της εναντίον της Ελλάδας και μας απειλεί ανοικτά ακόμα και με πόλεμο. Και βέβαια, το φύλο συκής που παρασύρει αρκετούς είναι η αντι-ισραηλινή, αντι-Τραμπ, ακόμα και φιλο-ιρανική φρασεολογία του. Διαβάζουμε και πάλι από το πρόγραμμά του :

Το ΜέΡΑ25 σημειώνει πως, στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, οι εντάσεις αυξάνονται επικίνδυνα, κι όχι μόνο λόγω της γνωστής τακτικής της Τουρκίας. Η κυβέρνηση Τραμπ βάζει στόχο την κατάρρευση του Ιρανικού καθεστώτος την ώρα που, δυστυχώς, τα μόνα κράτη τα οποία παραμένουν εν λειτουργία και διατηρούν τη δυνατότητα να παρεμβαίνουν στην περιοχή (ιδίως μετά την κατάρρευση της πάλαι ποτέ υπολογίσιμης Αιγύπτου) είναι το Ιράν και η Τουρκία.

Διαβάζοντας αυτές τις τοποθετήσεις, πολλοί θα μπορούσαν να υποθέσουν πως ο Βαρουφάκης ακολουθεί τη ρωσική γραμμή της στήριξης στο Ιράν και την Τουρκία, καθώς μάλιστα δεν αναφέρει τσιμουδιά για τη Ρωσία και τον Πούτιν. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος, «…ο κ. Βαρουφάκης, στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας στη Γερμανία και που είναι εντελώς άγνωστες στο ελληνικό κοινό, περιλαμβανομένων των πιθανών ψηφοφόρων του Diem. Μιλώντας εκεί σε debate, απεκάλεσε μεταξύ άλλων “εγκληματία πολέμου” τον Πρόεδρο της Ρωσίας και του απέδωσε την πρόθεση “υπονόμευσης” της ευρωπαϊκής και αμερικανικής δημοκρατίας!»[5]

Αν λοιπόν και ο Πούτιν είναι «εγκληματίας πολέμου», τότε πώς εξηγούνται οι τοποθετήσεις του Βαρουφάκη και του κόμματός του εναντίον του Ισραήλ, του Τραμπ και των πετρελαϊκών πολυεθνικών; Μόνο εάν αναφερθούμε σε ένα άλλο τμήμα του αμερικανικού κεφαλαίου και της αμερικανικής πολιτικής σκηνής, με την οποία εξάλλου είναι γνωστοί οι δεσμοί του Βαρουφάκη, ήδη από την «αντιμνημονιακή» και δραχμική περίοδό του, όταν ξημεροβραδιαζόταν με τους Γκαλμπραίηθ, Στίγκλιτς και άλλους εκφραστές της πολιτικής Ομπάμα-Σόρος. Εκείνο το τμήμα του κεφαλαίου που συνδέεται με τη «νέα οικονομία» των πολυεθνικών της πληροφορικής και του διαδικτύου και είναι ενάντιο στους πετρελαιάδες, τον Τραμπ, τον Νετανιάχου και τον… Πούτιν· που είναι αντίθετο με την πολιτική Τραμπ στο Ιράν και θέλει τη διατήρηση της Τουρκίας στο εσωτερικό του δυτικού συστήματος. Και πάλι, ένας άνθρωπος εκπροσωπεί πιο ολοκληρωμένα αυτή τη στρατηγική και το όνομα αυτού, Τζωρτζ Σόρος. Διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ο Σόρος είναι persona non grata στο Ισραήλ, για τις θέσεις του σε σχέση με το Ιράν και την Τουρκία.

Το ότι το ΜέΡΑ25 αποτελεί τον εκπρόσωπο της στρατηγικής Σόρος στην Ελλάδα καταδεικνύεται και από τις υπόλοιπες θέσεις του στα εθνικά μας θέματα. Διαβάζουμε έτσι τις θέσεις του για το Κυπριακό:

Το ΜέΡΑ25 σημειώνει ότι τρεις είναι οι παράγοντες που σταματούν την επίλυση του Κυπριακού: (1) Το Τουρκικό Βαθύ Κράτος. (2) Οι ιμπεριαλιστικές βλέψεις ΗΠΑ και Βρετανίας…. (3) Η εκτεταμένη αίσθηση ανωτερότητας μιας ισχυρής μειοψηφίας ελληνοκυπρίων που, ενδόμυχα, δεν θέλουν πραγματικά να μοιραστούν την εξουσία με τουρκοκύπριους.

Το ΜέΡΑ25 τάσσεται υπέρ της ομοσπονδοποίησης στη βάση της πολιτικής ένωσης ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων, με κοινά ψηφοδέλτια που θα απαρτίζονται από μέλη και των δύο κοινοτήτων… Κάτι τέτοιο θα βοηθούσε τις δύο κοινότητες να ενωθούν σε πολιτικό επίπεδο, πέρα και πάνω από τις εθνικές και θρησκευτικές τους διαφορές.

Έτσι, αντίπαλος του Κυπριακού ελληνισμού δεν είναι η Τουρκία, που κατέχει και εκβιάζει την Κύπρο, αλλά το «τουρκικό βαθύ κράτος», κατά τον ίδιο τρόπο που παλαιότερα κάποιοι άλλοι αναφέρονταν στον «κακό κεμαλισμό» για να αθωώσουν τον Ερντογάν. Και βέβαια, «μια ισχυρή μειοψηφία ελληνοκυπρίων» (δηλαδή η πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων) που δεν αποδέχεται την Κατοχή και την εθνοκάθαρση που έχει πραγματοποιήσει η τουρκική εισβολή. Και προφανώς, η λύση που προτείνει είναι η Ομοσπονδία και η «πολιτική ένωση» των δύο κοινοτήτων, που τόσα χρόνια προσπαθούν να επιβάλουν οι… Αμερικανοί και Εγγλέζοι «ιμπεριαλιστές»!

Μετανάστευση-Μειονότητες-Άμυνα

Και το πρόγραμμα της αποσύνθεσης του ελληνισμού το οποίο προωθεί συστηματικά ο Σόρος στην Κύπρο, στα ελληνοτουρκικά, στη Μακεδονία ολοκληρώνεται με την στάση απέναντι στο μεταναστευτικό, τις μειονότητες και την εθνική άμυνα: Η Ελλάδα πρέπει να έχει ανοικτά τα σύνορά της και να αποδεχτεί τον σταδιακό εποικισμό της, διότι «ξέρει ότι τα τείχη, τα συρματοπλέγματα και οι φράκτες στα σύνορα δεν ταιριάζουν σε περήφανους λαούς με αυτοπεποίθηση και αξιοπρέπεια». Στην ίδια κατεύθυνση πρέπει να ολοκληρώσει τη διάλυση της εθνικής της συνοχής σε μια «Ελλάδα και μια Ευρώπη των περιφερειών, των εθνοτήτων, των διαφορετικών φιλοσοφικών πεποιθήσεων, των διαφορετικών γλωσσών και πολιτισμών, του αυτο-προσδιορισμού ατόμων και ομάδων». Και μια και μιλάμε για αυτοπροσδιορισμό, «Το ΜέΡΑ25 δεσμεύεται (γ) ως προς τη μειονότητα της Θράκης, τη δημιουργία συστήματος εκλογής/επιλογής των μουφτήδων από εκλεκτορικό Σώμα της ίδιας της μειονότητας και, συνεπακόλουθα, διορισμός των επιλεγέντων εκ μέρους της Πολιτείας».

Αυτό που δεν τόλμησε να κάνει ούτε η κυβέρνηση Τσίπρα, δηλαδή να μεταβάλει τη μειονότητα, μέσω της εκλογής των μουφτήδων, σε χωριστή κοινότητα, πρώτο βήμα για την οριστική διεκδίκηση του «αυτοπροσδιορισμού» της, δηλαδή ακόμα και της απόσχισής της από την Ελλάδα, θα το κάνει ο «θαρραλέος Γιάνης».

Και φυσικά, αφού θα έχει μείνει απροστάτευτη στα σύνορά της, θα έχει προωθήσει τα αποσχιστικά σχέδια των Τούρκων στη Θράκη, θα τους έχει παραχωρήσει την Κύπρο και το Αιγαίο, άραγε τι «τα θέλουμε τα όπλα» και δεν «τα κάνουμε κομπιούτερ να δουλεύει η γκλαμουριά»; Δοθέντος μάλιστα ότι η κατάσταση της οικονομίας «δεν επιτρέπει την διατήρηση της ετήσιας δαπάνης του 2% του ΑΕΠ για την άμυνα», η Ελλάδα θα πρέπει να μείνει και αμυντικά απροστάτευτη. Προφανώς, στην ίδια κατεύθυνση θα πρέπει να καταργηθεί η στρατιωτική θητεία αλλά «έως την κατάργηση της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας, το ΜέΡΑ25 θα υπαγάγει τον θεσμό της εναλλακτικής κοινωνικής υπηρεσίας σε μη στρατιωτική αρχή εκτός της δικαιοδοσίας του Υπουργείου Άμυνας και θα εξισώσει την διάρκεια της εναλλακτικής υπηρεσίας με τη στρατιωτική».

Αν όλα αυτά δεν αρκούν σε όλους εκείνους που έτρεξαν, ή είναι ήδη έτοιμοι να προστρέξουν, κάτω από τη σκέπη του Βαρουφάκη(!), alias…, τότε τίποτε δεν πρόκειται να τους σταματήσει, ούτε οι μπαρούφες του περί οικονομίας, ούτε το κοινωνικό του πρότυπο που παραπέμπει στον… μετάνθρωπο. Αλλά γι’ αυτά θα επανέλθουμε.

[1] Γιάννης Βαρουφάκης, «Πατριωτικό καθήκον η υπέρβαση του “Μακεδονικού”», 13.01.2018, www.efsyn.gr/stiles/apopseis/136620_patriotiko-kathikon-i-yperbasi-toy-makedonikoy

[2] Γιάννης Βαρουφάκης, ό.π., «Πατριωτικό καθήκον…»

[3] Γιάννης Βαρουφάκης, ό.π., «Πατριωτικό καθήκον…»

[4] ΜέΡΑ25, Θέσεις, κεφ. «Διεθνείς σχέσεις – Άμυνα» https://mera25.gr/diethneis-sxeseis-amyna/. Όλα τα αποσπάσματα του ΜέΡΑ25 που ακολουθούν προέρχονται από το ίδιο κείμενο.

[5] Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος, «Οι εξωφρενικές δηλώσεις Βαρουφάκη για Πούτιν-Ρωσία κι ο “αμερικανικός ΣΥΡΙΖΑ”», 25 Μαΐου 2019. http://infognomonpolitics.blogspot.com/2019/05/blog-post_814.html

_____________________________________

(*) Ο Γιώργος Καραμπελιάς είναι συγγραφέας και πολιτικός αναλυτής. Γεννήθηκε το 1946 στην Κάτω Αχαΐα. Από το 1964 έως το 1967 ήταν φοιτητής της Ιατρικής και από το 1967 σπούδασε Οικονομία στη Γαλλία. Το 1992 πήρε το μεταπτυχιακό δίπλωμά του από την Οικονομική Σχολή των Παρισίων (Paris VII). Από το 1964 έως το 1966 συμμετείχε στη Νεολαία Λαμπράκη. Το 1967 συνελήφθη και αργότερα διέφυγε στη Γαλλία, όπου συμμετείχε στον «Μάη του ’68», σε ελληνικές και γαλλικές οργανώσεις. Είναι επικεφαλής του κινήματος Άρδην και εκδότης του ομώνυμου περιοδικού. Έχει διατελέσει μέλος της Γραμματείας των «Οικολόγων-Εναλλακτικών και μέλος της Επιτροπής του κινήματος «Σπίθα». Έχει γράψει 40 βιβλία.

πηγή: http://ardin-rixi.gr

Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας (Μια υπενθύμιση προς τους Κυπρίους αδελφούς)

Η Κασσάνδρα, το ξέρω, είναι πολύ αντιπαθής. Όποιος την ακούει όμως γλυτώνει. Υπάρχει ακόμα χρόνος, ίσως λίγος, αλλά υπάρχει για προσοχή και εξισορρόπηση...

του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου *

Πολεμικές ασκήσεις με Αμερικανούς και Ισραηλινούς, καμπάνια υπέρ της ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ, πάνδημος ενθουσιασμός με την μονομερώς (από τους ίδιους) ανακηρυχθείσα «συμμαχία» με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Συναντήσεις του αρχηγού της Εθνικής Φρουράς με τον αρχηγό του αμερικανικού ΓΕΕΘΑ, παρόντος του Βρετανού Πρέσβη στη Λευκωσία, όχι όμως και του Υπουργού Άμυνας της Κύπρου (!) Επισκέψεις στην Ουάσιγκτον και επαφές με την αμερικανική κυβέρνηση.

Μια αμερικανική κυβέρνηση που, σημειωτέον, εκπροσωπεί τις πιο πολεμοχαρείς, ολοκληρωτικές και εξτρεμιστικές δυνάμεις που παρήγαγε το ανθρώπινο Γένος στην Ιστορία του. Κυριολεκτικά. Έχουν καταργήσει όλο το διεθνές δίκαιο, έχουν αποκηρύξει όλες τις πιο σημαντικές διεθνείς συμφωνίες που υπέγραψαν οι ΗΠΑ, έχουν επαναφέρει ξανά στο προσκήνιο ακόμα και την απειλή πυρηνικού πολέμου, εργάζονται συστηματικά για την καταστροφή του κλίματος και της ζωής στον πλανήτη.

Δένονται λοιπόν οι Κύπριοι (και η Ελλάδα από κοντά) όσο πιο στενά και ποικιλότροπα μπορούν, με αυτές τις δυνάμεις ακριβώς, εγκαταλείπουν τις ιδέες του Μακάριου και του Λυσσαρίδη για αδέσμευτη πολιτική, του Ανδρέα για πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, γυρνάνε την πλάτη τους στο όραμα του Μίκη για ουδετερότητα.

Αγνοούν και τα τύμπανα του πολέμου, ίσως και πυρηνικού ακόμα, που χτυπάνε όλο και πιο δυνατά γύρω-γύρω από το νησί τους.

Σχεδόν κανείς στην Κύπρο δεν φαίνεται να τα ακούει ή, αν τα ακούει, να τους δίνει σημασία, Σχεδόν κανείς δεν μοιάζει να συνυπολογίζει σοβαρά τη διεθνή κατάσταση, ούτε καν την κατάσταση της Ελλάδας. Κάνουν σαν να υπάρχουν δύο και μόνο δύο πράγματα σε όλο το σύμπαν. Τα «πετροδολάρια που έρχονται» από τη μια, να δω αν θα φτάσει τίποτα στο τέλος, η Τουρκία από την άλλη. Όλος ο υπόλοιπος κόσμος, της Ελλάδας περιλαμβανομένης, απλά δεν φαίνεται να υπάρχουν.

Αυτά τα δύο είναι όμως η μύτη από την οποία λογαριάζουν τώρα να πιάσουν αυτό το «πουλί», οι άρχοντες του κόσμου.

Ενθουσιασμός στη Μεγαλόνησο, μεγαλεία. Πάνε στην Ουάσιγκτον, βλέπουν πρόσωπα όπως ο Πομπέο, τους δίνουν σημασία. Έρχεται ο Στόλος.

Μακάρι να ‘ναι έτσι ωραία όπως τα προβλέπουν. Ας μη βγει σωστός ο ποιητής που προειδοποιούσε ότι ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. 

Η φύση των «συμμάχων»

Ξαφνιάστηκε ένας φίλος δημοσιογράφος, πατριώτης κι από τους λίγους που πιστεύω ότι δεν πληρώνονται για να γράφουν ότι γράφουν. Τον ρώτησα, με συγχωρείς, αλλά που ακριβώς ήταν αυτοί οι σύμμαχοι και φίλοι σας το 1974; Που ήταν το 2004, όταν σας έφεραν το σχέδιο Ανάν, ή το 2013, όταν οργάνωναν την επίθεση στις κυπριακές τράπεζες; Γιατί πιστεύετε ότι θα μείνουν σύμμαχοι και φίλοι;

Είναι λογικό, συνέχισα, να συμμαχείτε με και να δίνετε τα πάντα στον ηθικό, εναντίον του φυσικού αυτουργού του εγκλήματος του 1974;

Τι σας πείθει ότι οι δυνάμεις που, εδώ και πάνω από έναν αιώνα, αγωνίζονται με νύχια και με δόντια για να μην είναι ποτέ η Κύπρος λεύτερη στα χέρια των κατοίκων της, αυτές που δεν ήθελαν ούτε Ένωση, ούτε αληθινή Ανεξαρτησία, αυτές που δημιούργησαν το κυπριακό στη μορφή που το ξέρουμε σήμερα, αυτές που επέβαλαν δικτατορία στην Ελλάδα, αυτές που έκαναν εμφύλιο και πραξικόπημα στην Κύπρο, αυτές που έβαλαν την Τουρκία να εισβάλει στην Κερύνεια και τη Μόρφου, αυτές που διακινδύνευσαν ακόμα και τη διάλυση του ΝΑΤΟ για να αρπάξουν το νησί από τους Έλληνες, τώρα, ξαφνικά, σας αγάπησαν; ‘Ότι δεν θέλουν πάλι ακριβώς το ίδιο που ‘θελαν από τον καιρό τουλάχιστο του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου και του Ρε, για να μην πάμε πιο πίσω και στεναχωρήσουμε πολύ κόσμο; Να πάρουν δηλαδή το νησί σας;

Τι να απαντήσει κι αυτός; Πιστεύουμε μου λέει ότι τώρα είναι διαφορετικά τα πράγματα, γιατί θέλουν τα πετρέλαια και ίσως μας υποστηρίξουν.

Μα τα πετρέλαια, αν υπάρχουν και είναι και πολλά, δεν είναι παρά ένας λόγος ακόμα παραπάνω να θέλουν να σας πάρουν το νησί, του ‘πα κι εγώ. 

Δεν είναι η πρώτη φορά που κινδυνεύει να την πατήσει η Κύπρος, είναι όμως η πιο επικίνδυνη!

‘Άλλες δύο φορές στην ιστορία τους οι Έλληνες της Κύπρου ενθουσιάστηκαν τόσο πολύ με μια ξένη δύναμη. Την πρώτη, όταν οι Οθωμανοί αντικατέστησαν τους Ενετούς δυνάστες. Τη δεύτερη όταν οι Βρετανοί αντικατέστησαν τους Οθωμανούς τυράννους. Και στις δύο περιπτώσεις των προσδοκιών και ελπίδων ακολούθησε η τραγική διάψευση.

Η τρίτη κινδυνεύει να είναι όμως η φαρμακερή. Στην εποχή μας, εποχή μαζικών μεταναστεύσεων λαών και οικονομικών πολέμων, παγκόσμιας επίθεσης του Ολοκληρωτισμού κατά Λαών, Εθνών και Κρατών, η απώλεια της κυπριακής ανεξαρτησίας, προς την οποία ήδη οδεύει ολοταχώς, με τις πετρελαϊκές και αμυντικές επιλογές της, η Λευκωσία, θα σημάνει την έξοδο, αργά ή γρήγορα, με οικονομικές ή άλλες μεθόδους, του ελληνισμού από το έξοχης στρατηγικής αξίας νησί.

Γιατί ο πιο σίγουρος τρόπος να αποκτήσεις και να διαιωνίσεις την κυριαρχία σου σε ένα μέρος είναι, μακροχρόνια, να διώξεις τον πληθυσμό, να τον αντικαταστήσεις με ένα πολυεθνικό τουρλουμπούκι, που δεν θα μπορεί να διεκδικήσει τα δικαιώματά του. Η αποικία (σαν αυτή που προέβλεπε το σχέδιο Ανάν και προβλέπουν όλα τα βυζαντινοειδή, λαβυρινθώδη «σχέδια λύσης» που συζητώνται) χρειάζεται εν τέλει και τον «λαό» της. Και οι λαοί, όχι μόνο της Κύπρου, προορίζονται να γίνουν νομαδικά κοπάδια, όπως οι πρόσφυγες από τη Συρία και το Αφγανιστάν. Θα γλυτώσουν μόνο όσοι αντισταθούν, όχι όσοι διαλαλούν την προθυμία τους να υποκύψουν.

Θα πραγματοποιηθεί έτσι η «αεθνική Κύπρος» που ονειρευόταν ο Μοντήγκλ Στερνς. Δοκίμασαν με την εισβολή του ’74, δοκίμασαν με το σχέδιο Ανάν, δοκίμασαν με την οικονομική επίθεση και την αρπαγή των τραπεζών, ως που τώρα αποφάσισαν να στείλουν τον Δούρειο Ίππο της Exxon και της Αμερικής. Κι αν την καταφέρουνε την Κύπρο, από κει, από το νησί της Αφροδίτης, θα εξακοντίσουν ένα ακόμα χτύπημα στη ρημαγμένη τώρα «μητέρα πατρίδα».

Η Κασσάνδρα, το ξέρω, είναι πολύ αντιπαθής. Όποιος την ακούει όμως γλυτώνει. Υπάρχει ακόμα χρόνος, ίσως λίγος, αλλά υπάρχει για προσοχή και εξισορρόπηση.

 __________________________________________

 

(*) Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Διετέλεσε ειδικός συνεργάτης στο Γραφείο του Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου με αντικείμενο της σχέσεις Ανατολής-Δύσης και τον έλεγχο των εξοπλισμών. 

πηγή: konstantakopoulos.gr

Smartphones και Social Media: Προκαλούν κατάθλιψη, διευκολύνουν το μπούλινγκ, αυξάνουν τις αυτοκτονίες παιδιών

«Δεν ξέρουμε πώς είναι η ζωή χωρίς iPad ή iPhones. Νομίζω ότι αγαπάμε τα τηλέφωνά μας περισσότερο από τους ίδιους τους ανθρώπους».

του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου*

Αυτή τη συγκλονιστική απάντηση έδωσε στην καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο Jean M. Twenge, συγγραφέα του βιβλίου «Η γενιά Me και η γενιά iGen» (Generation Me and iGen), μια ανήλικη Αμερικανίδα.

Η καθηγήτρια έχει γράψει ένα πολύ σημαντικό άρθρο στο αμερικανικό περιοδικό Atlantic για το θέμα της επίδρασης των έξυπνων τηλεφώνων και των κοινωνικών μέσων στα παιδιά και στους εφήβους. Η ίδια μελετά τις μεταβολές στη συμπεριφορά των γενεών από τη δεκαετία του 1930. Οι μεταβολές αυτές χαρακτηρίζονται, όπως σημειώνει, από τον σταδιακό, βαθμιαίο χαρακτήρα τους, ακόμα κι όταν συγκλονιστικά γεγονότα όπως ο πόλεμος επηρέασαν την κοινωνία. Αλλά το 2012, ακριβώς όταν οι Αμερικανοί που διέθεταν ένα έξυπνο τηλέφωνο (smartphone) ξεπέρασαν το μισό του πληθυσμού, σημειώθηκε μια εξαιρετικά απότομη, βίαιη μεταβολή στη συμπεριφορά και στη συναισθηματική κατάσταση των εφήβων, οι οποίοι άρχισαν να χάνουν την τόσο έντονη για την ηλικία τους και για την εποχή μας διάθεση ανεξαρτησίας τους. Οι μεταβολές αυτές επιβεβαιώθηκαν με σειρά μελετών επί σειρά ετών. Όλες ανεξαιρέτως επιβεβαίωσαν ότι, πιθανώς και ως αποτέλεσμα ριζικής αλλαγής στον τρόπο που οι νέοι περνάνε τον χρόνο τους, αλλάζει ριζικά και ο τρόπος που βλέπουν τον κόσμο.

Η ερευνήτρια βάφτισε αυτή τη γενιά, γεννηθέντες μεταξύ 1995 και 2012, ως την iGen και υποστηρίζει ότι έχει διαμορφωθεί από τα smartphones και τα κοινωνικά μέσα (social media). Τα παιδιά αυτής της ηλικίας μεγαλώνουν με smartphones, έχουν λογαριασμό Instagram πριν πάνε γυμνάσιο και δεν θυμούνται πώς ήταν ο κόσμος πριν από το internet. Το διαδίκτυο είναι διαρκώς παρόν στη ζωή τους, μέρα και νύχτα. Το 2017, μια έρευνα έδειξε ότι τρεις στους τέσσερις Αμερικανούς εφήβους έχουν iPhone.

Ο ερχομός των smartphones και των tablets δεν είχε ως μόνο αποτέλεσμα την αύξηση του χρόνου που περνάνε τα παιδιά μπροστά από την οθόνη και τα προβλήματα συγκέντρωσης που τη συνοδεύουν αλλά και μια ριζική μεταβολή όλου του τρόπου ζωής, από τη φύση των κοινωνικών τους σχέσεων, μέχρι τη διανοητική τους υγεία. Οι μεταβολές αυτές επιπλέον επήλθαν σε όλες ανεξαιρέτως τις κοινωνικές και εθνικές ομάδες του αμερικανικού πληθυσμού. Οι έφηβοι ζουν δια των συσκευών τους και νοιώθουν πιο άνετα στο δωμάτιό τους, παρά σε ένα αυτοκίνητο ή σε ένα πάρτι.

Η χειρότερη κρίση πνευματικής υγείας εδώ και δεκαετίες!

Αυτό έχει και μερικές καλές συνέπειες όπως ότι περιορίζει τις πιθανότητες να πάθουν ατύχημα στο δρόμο ή να εθιστούν στο πιοτό. Δεν έχει όμως μόνο αυτές τις συνέπειες. Όπως επισημαίνει στο άρθρο της στο Ατλάντικ η καθηγήτρια, τα ποσοστά κρουσμάτων κατάθλιψης και αυτοκτονιών μεταξύ εφήβων Αμερικανών έχουν εκτοξευθεί μετά το 2011. Όπως σημειώνει η ίδια: «Δεν είναι υπερβολή να περιγράψουμε την iGen ως ευρισκόμενη μπροστά στο κατώφλι της χειρότερης κρίσης πνευματικής υγείας εδώ και δεκαετίες και μεγάλο μέρος αυτής της επιδείνωσης οφείλεται στα τηλέφωνά τους»!!!

Και συνεχίζει:

«Η ταυτόχρονη ανάδυση των smartphones και των social media έχουν προκαλέσει ένα "σεισμό" που ίσως δεν ξανάδαμε ποτέ στην ιστορία», ακόμα και σε περιόδους πολέμων και έχει προκαλέσει μεγάλη δυστυχία στα παιδιά.

Οι προηγούμενες γενιές έβγαιναν έξω, παλιότερα κάπνιζαν, τώρα λιγότερο, έπιναν, έκαναν πράγματα απαγορευμένα στο σπίτι, έκλειναν ραντεβού με το άλλο φύλο, ανυπομονούσαν να πάρουν αυτοκίνητο και τσακωνόντουσαν με τους γονείς τους πότε θα γυρίσουν. Παρά τις "παρενέργειες" αυτών των δραστηριοτήτων, αποτελούσαν ένα τμήμα της διαδικασίας ενηλικίωσης και ανεξαρτοποίησης.

Σήμερα, μένουν πολύ περισσότερο σπίτι κι όταν βγαίνουν το κάνουν με τους γονείς τους, δεν μιλάνε αλλά στέλνουν μηνύματα. Το 2015, μόνο το 56% αυτής της γενιάς έβγαινε ραντεβού με το άλλο φύλο στα τελευταίες τάξεις του σχολείου, πτώση κατά 30% εν σχέσει με τα προηγούμενα χρόνια. Η σεξουαλική δραστηριότητα των Αμερικανών εφήβων μειώθηκε κατά 40% συγκρινόμενη με το 1991. Ακόμα και η διάθεση να βγάλουν δίπλωμα και να οδηγήσουν αυτοκίνητο, το κατ΄ εξοχήν σύμβολο της ελευθερίας στην αμερικανική κουλτούρα, έχει υποχωρήσει, με τους εφήβους να αρκούνται συχνά στις βόλτες που τους πάνε οι γονείς τους και να είναι μάλλον οι γονείς που σπρώχνουν τα παιδιά τους να βγάλουν άδεια οδηγήσεως, όχι το αντίστροφο.

Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι ορισμένα από αυτά τα φαινόμενα, όπως ιδίως η καθυστέρηση της ενηλικίωσης είχαν εμφανισθεί και πριν από την εμφάνιση τής γενιάς iGen. Οι εκπρόσωποι της γενιάς X, στη δεκαετία του 1990, ναι μεν οδηγούσαν, έπιναν αλκοόλ, έβγαιναν ραντεβού και έκαναν σεξ ή οι κοπέλες έμεναν έγκυες όπως η προηγούμενη από αυτούς γενιά, αλλά παντρευόντουσαν και άρχιζαν την καριέρα τους αργότερα. Τώρα αυτή η τάση επιβεβαιώνεται αλλά γενικεύεται και στις άλλες εκδηλώσεις, οδηγώντας σε επιμήκυνση της παιδικής ηλικίας. Οι τωρινοί 18ρηδες και 15ρηδες συμπεριφέρονται όπως οι 15άρηδες και οι 13άρηδες και οι έφηβοι καθυστερούν να αναλάβουν τις ευθύνες αλλά και να απολαύσουν τις χαρές της ενηλικίωσης.

Η συμπεριφορά των παιδιών και των εφήβων επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες. Για παράδειγμα, σε μια οικονομία της πληροφορίας, οι γονείς προτιμούν τα παιδιά τους να μένουν σπίτι και να μελετάνε, παρά να πάνε να κάνουν μια μερικής απασχόλησης δουλειά, που θα τους έδινε λιγότερα επαγγελματικά εφόδια. Αν όμως οι έφηβοι αποδέχονται ευχαρίστως μια τέτοια ρύθμιση, δεν είναι γιατί θέλουν να μένουν σπίτι και να μελετάνε, αλλά γιατί ζουν την κοινωνική τους ζωή με το τηλέφωνο και δεν τους ενδιαφέρει να βγαίνουν από το σπίτι για να συναντήσουν τους φίλους τους.

Έχουν περισσότερο, όχι λιγότερο ελεύθερο χρόνο από τη γενιά X. Και τι κάνουν αυτό τον ελεύθερο χρόνο; Είναι στο δωμάτιό τους, μόνοι και συχνά αγχωμένοι. Ένα από τα παράδοξα της υπόθεσης είναι ότι ενώ η iGen περνάει πολύ περισσότερο χρόνο στο σπίτι, τα μέλη της δεν συνδέονται περισσότερο με τους γονείς τους. Όπως περιγράφει η μικρούλα που αναφέραμε στην αρχή "όταν βλέπω τους φίλους μου με τις οικογένειές τους, δεν μιλάνε μεταξύ τους. Λένε οκ, οκ και οτιδήποτε άλλ,ο ενώ βρίσκονται πάνω από τα τηλέφωνά τους, χωρίς να δίνουν σημασία στην οικογένειά τους. Κι εγώ περνάω περισσότερο καιρό με το τηλέφωνο, παρά με ανθρώπους". Τα παιδάκια έχουν γίνει εξπέρ στο να αποφεύγουν τα πάντα για να τα αφήσουν μόνα τους και ήσυχα με το τηλέφωνο.

Ο αριθμός των εφήβων που συναντούν τους φίλους τους σχεδόν κάθε μέρα έπεσε κατά 40% μεταξύ 2000 και 2015 με την πτώση να γίνεται πολύ απότομη πρόσφατα. Λιγότεροι έφηβοι πάνε σε πάρτι, ασχολούνται με ρόλερ, παίζουν μπάσκετ, πηγαίνουν σε πισίνες κλπ. Όλα αυτά έχουν αντικατασταθεί από εικονικούς χώρους προσεγγίσιμους μέσω εφαρμογών και του δικτύου.

Ε και; Θα μπορούσατε να αναρωτηθείτε. Αφού αυτό ευχαριστεί τα παιδιά, πρέπει να τα κάνει και ευτυχή. Μόνο που αν σκέφτεστε έτσι κάνετε λάθος. Οι σχετικές στατιστικές-ψυχολογικές έρευνες αποδεικνύουν πέραν αμφιβολίας ότι η ευτυχία των εφήβων είναι κατά μέσο όρο αντιστρόφως ανάλογη προς τον χρόνο παραμονής μπροστά στην οθόνη. Από την μελέτη των συμπεριφορών δεν διαπιστώθηκε ούτε μία εξαίρεση. Όλες οι "δραστηριότητες οθόνης" συνδέονται με λιγότερη ευτυχία, όλες οι άλλες με περισσότερη! Κι όσο περισσότερο χρόνο περνάνε μπροστά από την οθόνη, τόσο πιο πιθανό είναι να αναφέρουν συμπτώματα κατάθλιψης».

Μια μοναχική και πιο δυστυχισμένη γενιά, με μεγαλύτερη τάση για αυτοκτονία

Βεβαίως, η ανακάλυψη μιας σαφούς στατιστικής συσχέτισης δεν συνιστά και πλήρη απόδειξη μιας σχέσης αιτίου και αιτιατού. Θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι τα μη ευτυχή ή τα καταθλιπτικά παιδιά περνάνε περισσότερο καιρό μπροστά στη οθόνη, όχι ότι η οθόνη προκαλεί αυτά τα συμπτώματα. Εντούτοις, πιο εξειδικευμένες πρόσφατες ψυχολογικές μελέτες δείχνουν να στηρίζουν μάλλον ένα τέτοιο συμπέρασμα. Για παράδειγμα, μια συστηματική μελέτη χρηστών Facebook έδειξε ότι όσοι το χρησιμοποιούν περισσότερο είναι λιγότερο ευτυχείς, όταν όμως οι έφηβοι δεν νοιώθουν καλά δεν πάνε στο Facebook. Παρόλο που το Facebook και άλλα παρόμοια σάιτ υποστηρίζουν ότι φέρνουν τους ανθρώπους πιο κοντά στους φίλους τους, το ψυχολογικό πορτρέτο της iGen γενιάς είναι μιας γενιάς μοναχικής και διασπασμένης. Αυτοί που επισκέπτονται τέτοια σάιτ καθημερινά αλλά βλέπουν τους φίλους τους δια ζώσης λιγότερο, τείνουν επίσης να δώσουν στους ερευνητές απαντήσεις όπως «Νοιώθω πολλές φορές μοναξιά», «συχνά νοιώθω έξω από τα πράγματα», «θα ήθελα να έχω περισσότερους καλούς φίλους». Το 2013 σημειώθηκε μια πολύ απότομη αύξηση αναφορών σε μοναξιά, που έχουν παραμείνει έκτοτε σε υψηλά επίπεδα.

Ισχυρή στατιστική συσχέτιση διαπιστώθηκε επίσης ανάμεσα στον χρόνο παρουσίας μπροστά σε οθόνη και στα συμπτώματα κατάθλιψης. Έφηβοι, βαρείς χρήστες κοινωνικών μέσων έχουν 27% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν συμπτώματα κατάθλιψης. Αντίθετα, έφηβοι που ασχολούνται με αθλήματα, πάνε στην εκκλησία ή κάνουν ακόμα και περισσότερη δουλειά για τα μαθήματά τους στο σπίτι παρουσιάζουν σημαντικά λιγότερα κρούσματα.

Έφηβοι που ξοδεύουν πάνω από τρεις ώρες τη μέρα μπροστά σε ηλεκτρονικές συσκευές έχουν 35% μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν προδιαθετικό παράγοντα για αυτοκτονία, ένας κίνδυνος πολύ υψηλότερος από αυτόν που προκαλεί η παρακολούθηση τηλεόρασης. Η απομόνωση των νέων έχει μειώσει τις ανθρωποκτονίες μεταξύ τους, έχει όμως αυξήσει τις αυτοκτονίες, μετά το2007 και το 2011, για πρώτη φορά μετά από 24 χρόνια, παρατηρήθηκαν περισσότερες αυτοκτονίες από ανθρωποκτονίες.

Αν τα έξυπνα τηλέφωνα και τα κοινωνικά μέσα εμφανίζονται ως προδιαθετικοί παράγοντες γα την αύξηση των αυτοκτονιών, αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι είναι οι μόνοι, δεδομένου άλλωστε ότι τα ποσοστά εφήβων που αυτοκτονούν άρχισαν να αυξάνουν στη δεκαετία του 1990, πολύ προτού εμφανισθούν τα έξυπνα τηλέφωνα. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει τετραπλασιασθεί η χρήση αντικαταθλιπιτκών φαρμάκων στις ΗΠΑ. Αυτό είναι ένδειξη αύξησης της κατάθλιψης. ‘Η, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι επικριτές των φαρμακοβιομηχανιών, ότι τα αντικαταθλιπτικά αυξάνουν τις αυτοκτονίες.

Προφανώς, η τεχνολογία δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας που επηρεάζει την γενική κατάσταση υγείας του αμερικανικού πληθυσμού. Οι μεγάλες μεταβολές στις κοινωνικές σχέσεις και την οικονομία, αλλά και η πολιτική υγείας που επιβάλλουν οι μεγάλες πολυεθνικές του φαρμάκου, είναι επίσης κρίσιμοι διαμορφωτικοί παράγοντες, στους οποίους όμως ήρθαν τώρα να προστεθούν τα smartfones και τα social media.

Εκτός από την μοναξιά που ενισχύουν, τα έξυπνα τηλέφωνα και τα κοινωνικά μέσα εντείνουν επίσης το αίσθημα αποκλεισμού πολλών παιδιών που δεν δέχονται προσκλήσεις στο διαδίκτυο, στο Facebook, το Instagram ή το Snapchat. H τάση αυτή είναι ακόμα πιο έντονη στα κορίτσια. Όποιο παιδί αναρτήσει, για παράδειγμα, μια φωτογραφία στο διαδίκτυο, μπαίνει αυτόματα και σε διαδικασία κρίσης (πόσα likes θα κάνει). Η κρίση δεν θα είναι πάντα ευνοϊκή. Ακόμα, οι αυτοκτονίες είναι λιγότερο συχνές στα κορίτσια, εν μέρει διότι τα αγόρια χρησιμοποιούν πιο αποτελεσματικές μεθόδους αυτοκτονίας, αλλά το ποσοστό τέτοιων περιστατικών αυξάνεται ταχύτερα στα κορίτσια και πλησιάζει τώρα το αντίστοιχο των αγοριών.

Είναι πιθανό ότι οι εντονότερες συνέπειες για τα κορίτσια οφείλονται επίσης στο γεγονός ότι είναι περισσότερο πιθανό να δοκιμάσουν κυβερνο-μπούλινγκ. Τα αγόρια επιδίδονται στο μπούλινγκ με φυσικό τρόπο, ενώ τα κορίτσια το κάνουν υπονομεύοντας την κοινωνική θέση ή τις σχέσεις των θυμάτων τους. Τα κοινωνικά μέσα παρέχουν στις μαθήτριες μια πλατφόρμα για να το κάνουν αυτό, εξοστρακίζοντας και αποκλείοντας άλλα κορίτσια όλο το εικοσιτετράωρο.

Ζημιά στην ικανότητα έλλογης σκέψης

Οι εταιρείες κοινωνικών μέσων αναγνωρίζουν το πρόβλημα και λένε ότι προσπαθούν να αποτρέψουν το κυβερνο-μπούλινγκ. Αλλά αυτές οι προσπάθειες «αποτροπής», αφήνουν τους παρατηρητές πολύ σκεπτικούς, εξαιτίας του καταιγισμού αποκαλύψεων για τον ρόλο των εταιρειών αυτών σε προσπάθειες μαζικής χειραγώγησης ολόκληρων πληθυσμών. Ένα ντοκουμέντο της Facebook που διέρρευσε προβάλλει προς τους διαφημιστές την ικανότητά της να διαγνώσει τη συναισθηματική κατάσταση των εφήβων επί τη βάσει της συμπεριφοράς τους on-line, εντοπίζοντας τις στιγμές που αυτοί χρειάζονται μια «τόνωση της εμπιστοσύνης» τους!

Η συμπεριφορά των παιδιών με τις ηλεκτρονικές συσκευές θυμίζει καταστάσεις εξάρτησης, ενώ το 2014 ένα κοριτσάκι παρολίγο να καεί όταν πήρε φωτιά από την υπερθέρμανση το κινητό της που κρατούσε δίπλα στο κρεβάτι της. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι το κράτημα των ηλεκτρονικών συσκευών δίπλα στο κρεβάτι και η χρήση τους πριν από τον ύπνο, οδηγεί σε μείωση των ωρών ύπνου με πολλές και πολύ άσχημες συνέπειες. Ήδη, το ποσοστό των εφήβων με στέρηση ύπνου (κάτω από επτά ώρες) ανέβηκε κατά 57% εν σχέσει με το 1991. Και πάλι οι έρευνες απέδειξαν ισχυρή στατιστική συσχέτιση μεταξύ ωρών απασχόλησης με ηλεκτρονικές συσκευές και στέρησης ύπνου. Τα παιδιά που χρησιμοποιούν μια συσκευή μέσων (media device) ακριβώς πριν πάνε να κοιμηθούν, είναι περισσότερο πιθανό να κοιμηθούν λιγότερο και λιγότερο καλά και να νυστάζουν στη διάρκεια της ημέρας. Τι διάβασμα βιβλίων και περιοδικών βελτιώνει ελαφρά τον ύπνο, η παρακολούθηση τηλεόρασης τον επιδεινώνει ελαφρά, η χρήση έξυπνων τηλεφώνων τον επιβαρύνει πολύ. Η στέρηση ύπνου συνδέεται με πάρα πολλά θέματα, όπως η επιδείνωση της ικανότητας έλλογης σκέψης, η αυξημένη πιθανότητα ασθενειών, μεγαλύτερο βάρος, υπέρταση, κατάθλιψη και άγχος.

Οι ίδιοι οι σχεδιαστές των έξυπνων τηλεφώνων στην Κοιλάδα του Πυριτίου (Silicon Valley) τα γνωρίζουν αυτά και για τον λόγο αυτό επιβάλλουν στα δικά τους παιδιά μεγάλους περιορισμούς στη χρήση τους.

Υπάρχει όμως και κάτι θετικό και πολύ παρήγορο. Σιγά-σιγά τα ίδια τα παιδιά αρχίζουν να καταλαβαίνουν την αρνητική επίδραση που έχουν οι συσκευές τους πάνω τους!

____________________________________

* Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Διετέλεσε ειδικός συνεργάτης στο Γραφείο του Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου με αντικείμενο τις σχέσεις Ανατολής-Δύσης και τον έλεγχο των εξοπλισμών. 

ΑΠΕ-ΜΠΕ 

Πόλεμος και αυτοδιαχείριση στη βόρεια Συρία

Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι τουρκικές δυνάμεις στο Αφρίν αντανακλούν πιθανώς όρια που έχει θέσει η Μόσχα στον Ερντογάν, αλλά και την κοινωνική πραγματικότητα που επικρατεί στη Ροζάβα, την υπό κουρδική αυτοδιοίκηση περιοχή....

του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου (*)

Αυτό το καλοκαίρι θα κυνηγήσουμε άγρια τους «τρομοκράτες και τους υποστηρικτές τους», ανήγγειλε ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, αναφερόμενος στη συνεχιζόμενη εκστρατεία της Τουρκίας εναντίον των Κούρδων στη Συρία. Ταυτόχρονα δεν έκρυψε την ογκούμενη οργή του για την αμερικανική πολιτική, λέγοντας ότι «μας κάθονται στο στομάχι», οι «τακτικές κωλυσιεργίας των ΗΠΑ. Παρακολουθούμε προσεκτικά (αυτούς που υποστηρίζουν) την τρομοκρατική οργάνωση (PYD). Αν κάποιος σχεδιάζει να ξοδέψει 500 με 550 εκατομμύρια για να υποστηρίξει (τους τρομοκράτες), τι υποτίθεται ότι πρέπει να κάνουμε; Να τους ευχηθούμε καλή τύχη;»

Πίσω από τις απειλές ήταν προφανής η αναγνώριση της αδυναμίας να επιτευχθεί νίκη στο Αφρίν, πολύ περισσότερο να επεκταθεί η επιχείρηση στο Μαντζίμπ, όσο σύντομα τουλάχιστο ήλπιζε η Άγκυρα. Σύμφωνα με διπλωματικούς παρατηρητές, οι δυσκολίες αντανακλούν πιθανώς όρια που έχει θέσει η Μόσχα στον Ερντογάν, αλλά και την κοινωνική πραγματικότητα που επικρατεί στη Ροζάβα, την υπό κουρδική αυτοδιοίκηση περιοχή.

H Ρωσία δεν μπορούσε να μην κάνει τίποτα, όταν ο Ρεξ Τίλλερσον ανήγγειλε τη δημιουργία πολιτοφυλακής στη Βόρειο Συρία με αμερικανική υποστήριξη και συμμετοχή των κουρδικών δυνάμεων, αναφέρει υψηλά ιστάμενος Ρώσος παρατηρητής, που επισημαίνει ότι η χώρα του παρακολουθεί εδώ και καιρό με ανησυχία την αμερικανο-κουρδική στρατιωτική συνεργασία. Γενικότερα η συνεργασία των Κούρδων με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ ήταν αναπόφευκτο να μην τους χαρίσει πολλούς φίλους στη Μέση Ανατολή, διευκολύνοντας το έργο των εχθρών τους.

Πηγές προσκείμενες στο κουρδικό κίνημα επιβεβαίωσαν ότι το ανεπίσημο «πράσινο φως» της Μόσχας στην τουρκική επιχείρηση, δόθηκε μόνο όταν απέρριψαν προτάσεις να τεθούν υπό τη διοίκηση του Άσαντ. Όπως δήλωσε στη χθεσινή «Καθημερινή» ο εκπρόσωπος του PYD στην Ευρώπη Ιμπραχήμ Μούσλα, οι Ρώσοι πρότειναν στους Κούρδους να παραδώσουν την διοίκηση όλης της περιοχής στον Άσαντ, κάτι που δεν δέχτηκαν γιατί θα σήμαινε «να εκθεμελιώσουμε τη δημοκρατική, λαϊκή επανάσταση που διεξάγουμε στα εδάφη μας».

Πάντως ήδη, υπό την τουρκική στρατιωτική πίεση, οι Κούρδοι είναι αναγκασμένοι να στραφούν στον Άσαντ για προστασία, αφού «η Δύση δεν μας προστατεύει», δήλωσε υψηλά ιστάμενος αξιωματούχος τους στη Deutsche Welle.

Ένας παράγοντας που κάνει πολύ δυσκολότερα τα πράγματα για τον τουρκικό στρατό στο Αφρίν, έστω κι αν δεν φαίνεται από μόνος του ικανός να δώσει στους Κούρδους τη νίκη, είναι και η κοινωνική κατάσταση στη Ροζάβα, που της επιτρέπει (σε συμφωνία με τα πάντα επίκαιρα «δόγματα» του Κλαούζεβιτς) να αμυνθεί πολύ καλύτερα από όσο φαντάζονται, όσοι αντιλαμβάνονται τον πόλεμο αποκλειστικά ως υπόθεση «συσχετισμού υλικής δύναμης». Κοινωνική κατάσταση που εμπεριέχει, σε βαθμό δύσκολο να προσδιορισθεί με ακρίβεια, αλλά υπαρκτό, το στοιχείο μιας «κοινωνικής επανάστασης», τουλάχιστο στις απαρχές της.

Οι κουρδικές δυνάμεις δεν περιορίστηκαν να αναλάβουν τον έλεγχο της περιοχής, αλλά οργάνωσαν συλλογικά τον πληθυσμό, μεταξύ άλλων και με την ίδρυση περισσότερων των 140 συνεταιρισμών (κοοπερατίβων), προκειμένου να αναπτυχθεί η κοινοτική οικονομία των περιοχών, συνεταιρισμών που εξουδετέρωσαν την μονοπωλιακή θέση των μεσαζόντων, την κυριαρχία μονοπωλίων και των πληθωρισμό.

Στους συνεταιρισμούς περιλαμβάνονται μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, εταιρείες που τις (αυτό)διαχειρίζονται εργάτες ή καταναλωτές, ακόμα και οικοδομικοί συνεταιρισμοί που τους διαχειρίζονται οι κάτοικοι της περιοχής.

Η δημιουργία συνεταιρισμών στη Βόρειο Συρία έγινε κυρίως ως απάντηση αφενός στον αποκλεισμό της περιοχής, που την οδηγούσε σε ασφυξία, αφετέρου ως απάντηση στις διακυμάνσεις των τιμών της αγοράς, σε συνδυασμό με τους άλλους θεσμούς που δημιούργησε το επαναστατικό κίνημα στη Βόρειο Συρία. Οι κοοπερατίβες αναπτύσσονται, όπως λένε οι πρωταγωνιστές τους, γύρω από την ιδέα της αυτάρκειας και της προσπάθειας υπέρβασης της καπιταλιστικής νοοτροπίας.

__________________________________________

(*) Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Διετέλεσε ειδικός συνεργάτης στο Γραφείο του Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου με αντικείμενο της σχέσεις Ανατολής-Δύσης και τον έλεγχο των εξοπλισμών. 

πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η Συρία και ο κίνδυνος πυρηνικής ανάφλεξης ΗΠΑ και ΡΩΣΙΑΣ

Ο ελλοχεύων κίνδυνος, σε παρόμοιες συνθήκες, μιας πυρηνικής ανάφλεξης μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων έγινε και πάλι σαφής την περασμένη εβδομάδα με τις εξελίξεις στο συριακό...

του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου*

Η αμερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή μοιάζει τώρα “κομμάτια και θρύψαλα”, λίγο σαν τα ερείπια που επισώρευσε σε μεγάλο τμήμα της περιοχής, με διάφορα κέντρα ισχύος ανταγωνιζόμενα να επιβάλουν τη δική τους ατζέντα, σε συνθήκες πρωτοφανούς αστάθειας στις ίδιες τις ΗΠΑ γενικά και στον κρατικό μηχανισμό τους ειδικά.

Ο ελλοχεύων κίνδυνος, σε παρόμοιες συνθήκες, μιας πυρηνικής ανάφλεξης μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων έγινε και πάλι σαφής την περασμένη εβδομάδα με τις εξελίξεις στο συριακό.

Το αμερικανικό Υπουργείο ‘Αμυνας απείλησε την Πέμπτη, δια του εκπροσώπου του, τους Ρώσους ότι, αν επιμείνουν στην πολιτική τους στη Συρία, θα δουν τους στρατιώτες τους να γυρνάνε σε φέρετρα, αλλά και να πλήττονται ρωσικά συμφέροντα στον κόσμο, ίσως και ρωσικές πόλεις!

Την ίδια μέρα, στο κύριο άρθρο τους, οι New York Times, ούτε λίγο, ούτε πολύ, ονόμαζαν τη Ρωσία “το εκτός νόμου κράτος του Πούτιν” και ζητούσαν επιβολή επιπλέον κυρώσεων, άμεση στρατιωτική επέμβαση στη Συρία και παραπομπή των Ρώσων ηγετών στη διεθνή δικαιοσύνη για “εγκλήματα”.

Νωρίτερα, καταθέτοντας στην Γερουσία, ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ στρατηγός Joseph Dunford, δεν άφησε καμιά αμφιβολία για το εύρος των διλημμάτων στη Συρία, όταν δήλωσε ότι η επιβολή μιας “ζώνης απαγόρευσης πτήσεων” σε αυτή τη χώρα, συνεπάγεται πόλεμο των ΗΠΑ με τη Συρία και με τη Ρωσία. Την επιβολή τέτοιας ζώνης ζητούν και οι δύο βασικές τάσεις που κυριαρχούν στους Ρεπουμπλικανούς και η Κλίντον. “Δεν ανήκει ασφαλώς στη δική μου δικαιοδοσία να πάρω μια τέτοια απόφαση”, είπε μάλλον ξερά ο στρατηγός στους γερουσιαστές, που κατά τεκμήριο είναι πιο πολεμοχαρείς από τους επαγγελματίες στρατιωτικούς.

‘Οσο για τον Υπουργό ‘Αμυνας κ. Κάρτερ, “γεράκι” στα θέματα Συρίας και αμερικανο-ρωσικών σχέσεων (και που δεν έχει δείξει καμιά διάθεση να πειθαρχήσει στην εντολή του Προέδρου Ομπάμα “βρείτε μια συμφωνία με τη Ρωσία), πήγε στην κύρια πυρηνική βάση των ΗΠΑ, στη Νότιο Ντακότα και μίλησε για τη σημασία του εκσυγχρονισμού των αμερικανικών πυρηνικών όπλων, διατυπώνοντας πάλι απειλές κατά της Μόσχας και “ταξινομώντας” Ρωσία και Βόρεια Κορέα στην κατηγορία των δυνάμεων που συνιστούν πυρηνική απειλή για τις ΗΠΑ.

Οι ελάχιστα διπλωματικές δηλώσεις του εκπροσώπου του Πενταγώνου, περί των απωλειών της Ρωσίας, αντανακλούν πιθανώς την αμηχανία και αδυναμία των ΗΠΑ, και ιδίως του Υπουργού ‘Αμυνας Κάρτερ, που μοιάζει ανίσχυρος να ανακόψει την υποστηριζόμενη από τους Ρώσους συριακή επίθεση στο Χαλέπι, επίθεση που, αν οδηγήσει σε “πτώση” της πόλης, θα συνιστά στρατηγική καμπή στον πόλεμο της Συρίας.

Το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών όμως προειδοποίησε με τη σειρά του την Ουάσιγκτον ότι τυχόν στρατιωτική επέμβαση των ΗΠΑ στη Συρία θα οδηγήσει σε “τεκτονικές αλλαγές” στη Μέση Ανατολή.

Σε αυτό το περιρρέον κλίμα, οι στρατιωτικοί σχεδιαστές στη Μόσχα δεν έχουν λόγο να μην εκλάβουν τις αμερικανικές δηλώσεις ως διατύπωση μείζονος απειλής κατά της Ρωσίας. Πόσο μάλλον που όλοι πλέον γνωρίζουν, αν και σπανίως το ομολογούν ανοιχτά, ότι το Ισλαμικό Κράτος και η ισλαμική τρομοκρατία είναι νόθο μεν, τέκνο όμως – και όπλο ταυτόχρονα – των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στη Μέση Ανατολή. Επ’ αυτού έχουν δημοσιευθεί διεθνώς τόννοι αποδείξεων. Δεν δημιούργησαν μόνο, με τους πολέμους στην περιοχή, τις συνθήκες ανάπτυξης αυτών των φαινομένων, οι υπηρεσίες αυτές δημιούργησαν και στη συνέχεια ενίσχυσαν παντοιοτρόπως το Ισλαμικό Κράτος.

Εξέχοντα μέλη του διεθνούς κατεστημένου, όπως ο επικεφαλής του Ισραηλινού Ινστιτούτου για την Ειρήνη Μπεγκίν-Σαντάτ, Καθηγητής Εφραίμ Ινμπάρ, ακόμα και σήμερα υπογραμμίζουν δημοσίως την ανάγκη να διατηρηθεί ένα μικρότερο ίσως, και υπό έλεγχο, Ισλαμικό Κράτος. Η καταστροφή του ISIS θα ήταν στρατηγικό σφάλμα, γράφει χαρακτηριστικά σε πρόσφατο άρθρο του (http://www.defenddemocracy.press/middle-east-divides-empire-text-unusual-clarity/). Και επί του εδάφους, στην ίδια τη Συρία, φτάσαμε στο σημείο να πολεμάνε μεταξύ τους ισλαμιστικές ομάδες που υποστηρίζονται οι μεν από τη CIA, οι δε από το Πεντάγωνο!(https://sputniknews.com/politics/20160610/1041149295/washington-pentagon-cia-catfight-syria.html).

Οι πιθανότητες όλα αυτά να οδηγήσουν σε πυρηνική ανάφλεξη μοιάζουν μεν περιορισμένες, όχι όμως ασήμαντες και βέβαια ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν μπορεί να παραβλεφθεί ή να αντιμετωπίζεται με ελαφρότητα, όπως επανειλημμένα έχουν προειδοποιήσει οι πιο σοβαροί Αμερικανοί και Ρώσοι ειδικοί, όπως αίφνης ο Στέφεν Κοέν, από τους σημαντικότερους Αμερικανούς μελετητές της Ρωσίας, συν-εκδότης του περιοδικού Τhe Nation και ομότιμος Καθηγητής των Πανεπιστημίων του Πρίνστον και της Νέας Υόρκης.

O κίνδυνος πυρηνικού πολέμου δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερος μετά την κρίση των πυραύλων στην Κούβα, τονίζει εδώ και μήνες ο κ. Κοέν, επισημαίνοντας ότι ουδέποτε στην ιστορία οι δυνάμεις των ΗΠΑ δεν είχαν εγκατασταθεί τόσο κοντά στη Ρωσία.

* Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.

πηγή: konstantakopoulos.gr 

''ΠΑΝΙΚΟΣ'' για την Τουρκία σε ΗΠΑ και Ισραήλ

Και ενώ ο Τούρκος Πρόεδρος δεν έχει δει κανέναν δυτικό ηγέτη, ούτε και έχει κλειστεί τέτοια συνάντηση, ετοιμάζει τις βαλίτσες του για την Αγία Πετρούπολη, όπου θα συναντήσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν, μια συνάντηση που και μόνο το συμβολικό βάρος της καθιστά περιττό το σχόλιό μας.... 

του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου*

Το Grexit φοβόντουσαν, Brexit τους προέκυψε. Την Ελλάδα φοβόντουσαν μην στραφεί πιεζόμενη από τους εταίρους της προς τη Μόσχα (1), για Turexit (από το ΝΑΤΟ) μιλάνε ήδη δημοσιεύματα του διεθνούς τύπου!

Ο ηγέτης ενός από τα σημαντικότερα μέλη της Ατλαντικής Συμμαχίας κατηγορεί σχεδόν ανοιχτά την Ουάσιγκτων ότι οργάνωσε πραξικόπημα και , πιθανώς, τη δολοφονία του, κατηγορίες απέναντι στις οποίες δεν υπάρχει ουσιαστική απάντηση από πλευράς Δύσης, που μοιάζει να τελεί σε κατάσταση μεγάλης αμηχανίας και σύγχυσης.

Και ενώ ο Τούρκος Πρόεδρος δεν έχει δει κανέναν δυτικό ηγέτη, ούτε και έχει κλειστεί τέτοια συνάντηση, ετοιμάζει τις βαλίτσες του για την Αγία Πετρούπολη, όπου θα συναντήσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν, μια συνάντηση που και μόνο το συμβολικό βάρος της καθιστά περιττό το σχόλιό μας.

Αξιόπιστες πληροφορίες από πολύ καλά ενημερωμένους διπλωματικούς κύκλους σε ΗΠΑ και Ισραήλ, αναφέρουν ότι και οι δύο χώρες εξετάζουν τώρα επειγόντως, σε ανώτατο επίπεδο, το ζήτημα του πως θα αποτρέψουν/αντιμετωπίσουν το (δυνητικά καταστροφικό για τα συμφέροντά τους) ενδεχόμενο μιας στρατηγικής προσέγγισης Ρωσίας και Τουρκίας!

Μια τέτοια προσέγγιση, αν σημειωθεί, εμφανίζει δύο μείζονες κινδύνους, στρατηγικής τάξης, για τα δυτικά και ισραηλινά συμφέροντα, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές:

να οδηγήσει σε μια συσπείρωση Τουρκίας, Ιράν, Ρωσίας και Συρίας (‘Ασαντ), που θα ανέτρεπε όλη τη διάταξη των δυνάμεων στη Μέση Ανατολή
να προκαλέσει μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις στην ιστορία του ΝΑΤΟ (επηρρεάζοντας εμμέσως, αλλά πολύ σημαντικά και την ΕΕ)
Το Μεγάλο Παιχνίδι

Προφανώς δεν είμαστε ακόμα εκεί και για να φτάσουμε θα χρειαστεί η επιβεβαίωση της πολιτικής βούλησης Μόσχας και ‘Αγκυρας να τολμήσουν τέτοιο βήμα.

Δεν πρέπει εξάλλου κανείς να ξεχνάει και τις μεγάλες διαφορές ως προς τη Συρία μεταξύ ‘Αγκυρας και Μόσχας, ούτε και τις βαθιές ιστορικές διαφορές που οδήγησαν σε οκτώ πολέμους την Τουρκία και τη Ρωσία κατά το παρελθόν και κατέστησαν εντέλει ασταθείς όλες τις μεγάλες ρωσοτουρκικές προσεγγίσεις του παρελθόντος. ‘Οπως του Κεμάλ με τον Λένιν, του Οζάλ με τον Γκορμπατσώφ και τον Γέλτσιν, αλλά και του ίδιου του Ερντογάν με τον Πούτιν. Η ‘Αγκυρα, αφού εξασφάλισε τη ζωτική για την ίδια ρωσική συνδρομή, κατέληξε πάντα στο παρελθόν στη “δυτική αγκαλιά”. Κι ο ίδιος ο Ερντογάν δεν στάθηκε πιστός σε καμιά από τις συμμαχίες που συνήψε στο παρελθόν.

Τώρα όμως, οι πιο ριζοσπάστες και αποφασιστικοί από τους συμβούλους του, που εκφράζονται μέσω της εφημερίδας “Γενί Σαφάκ”, του λένε ότι δεν έχει άλλο δρόμο από το να πολεμήσει τους “Σταυροφόρους” – και μόνο συμμαχώντας με τη Μόσχα θα μπορούσε να διανοηθεί κάτι τέτοιο.

Ανασφαλής όσο ποτέ άλλοτε, αφού διαπίστωσε ότι ούτε ο διορισμένος από τον ίδιο αρχηγός της μυστικής υπηρεσίας ΜΙΤ δεν τον ειδοποίησε για το επικείμενο πραξικόπημα, με την πολιτική του βάση (τον τουρκικό ισλαμισμό) σε κατάσταση εμφύλιας σύρραξης μεταξύ “γκιουλενικών” και ρευμάτων εμπνεόμενων από τους σουφί, ο Ερντογάν κυττάει τώρα το περιβάλλον του και διερωτάται ποιός θα είναι ο επόμενος Βρούτος.

Απολαμβάνει, όσο μπορεί να κρίνει κανείς εκ του μακρόθεν, πολύ μεγάλης λαϊκής υποστήριξης, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι διαθέτει επαρκώς δομημένη πολιτική δύναμη να τον στηρίξει. Προφανώς, γνωρίζει ότι μια σύγκρουση με τη Δύση θα συνεπιφέρει τρομερούς κινδύνους για τον ίδιο και τη χώρα του. Αλλά πιθανώς νοιώθει ότι τον έχουν ήδη ξεγράψει κι ότι δεν έχει άλλο δρόμο από μια συμμαχία με τη Ρωσία.

Είναι προφανές ότι μια τέτοια “στροφή” της ‘Αγκυρας θα συναντήσει επίσης τη σφοδρότατη αντίθεση της Δύσης και εναντίον του Ερντογάν και εναντίον της Τουρκίας, που θα μπορούσε να πάρει και οικονομικές μορφές αλλά και να οδηγήσει σε υποστήριξη κάθε αντιπάλου του (της).

Η αχίλλειος πτέρνα του Ερντογάν παραμένει το κουρδικό κίνημα. Στην πραγματικότητα, ούτε το τουρκικό κράτος μπορεί να νικήσει με στρατιωτικά μέσα τους Κούρδους, ούτε οι Κούρδοι να αποσπάσουν αυτό που θέλουν με τέτοια μέσα. Οι σχέσεις ‘Αγκυρας και Κούρδων είναι το “εσωτερικό κλειδί” για το μέλλον της Τουρκίας.

Προς το παρόν το διακύβευμα στις σχέσεις Ουάσιγκτων και ‘Αγκυρας είναι τόσο μεγάλο, που ο λύκος κυττάζει το θεριό και το θεριό τον λύκο. Αυτή όμως είναι μια εγγενώς ασταθής ισορροπία, που δεν μπορεί να διαρκέσει πολύ.

Μια ιστορική υπενθύμιση για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις

Με την ευκαιρία, και σε ότι μας αφορά, ίσως είναι σκόπιμο να υπενθυμίσουμε στο σημείο αυτό ότι η μελέτη όλων των ελληνοτουρκικών κρίσεων κατά τον 20ό αιώνα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το σενάριό τους δεν γράφτηκε ούτε στην Αθήνα, ούτε στην ‘Αγκυρα, αλλά στο Λονδίνο, στην Ουάσιγκτων, ίσως και αλλού. Οι “εκτελεστές” ήταν εγχώριοι, όχι όμως οι σκηνοθέτες. Οι κρίσεις αυτές είχαν ως κύρια επιδίωξη τον έλεγχο της μίας χώρας από την άλλη, για λογαριασμό των επικυρίαρχων, αλλά και την επιβεβαίωση της στρατηγικής επικυριαρχίας των ΗΠΑ στη Μεσόγειο (έναντι της Βρετανίας και της ΕΕ). Καλό θα είναι ίσως επίσης, αντί να διαπληκτιζόμαστε αν έγινε εθνοκάθαρση ή γενοκτονία των Ποντίων, να θυμόμαστε ολόκληρη την αρκετά λησμονημένη ιστορία μας. Η Μικρασιατική Εκστρατεία, αφού έφτασε στον Σαγγάριο, κατέληξε με τα πληρώματα των αγγλικών και γαλλικών πλοίων να κόβουν τα χέρια των Ελλήνων που επιχειρούσαν να ανέβουν σε αυτά έξω από τη φλεγόμενη Σμύρνη.

Δηλητηριασμένες οι σχέσεις Δύσης-Τουρκίας

Παρά την εμφανή προσπάθεια αυτοσυγκράτησης του αμερικανικού παράγοντα, τα όσα έχουν ήδη ειπωθεί κυρίως από την τουρκική πλευρά, καθιστούν εξαιρετικά δυσχερή οποιαδήποτε αποκατάσταση του επιπέδου των τουρκο-αμερικανικών σχέσεων στο ορατό μέλλον.

‘Αλλωστε και αυτά να μην υπήρχαν, επικρέμαται ένα πολύ απλό ερώτημα. Είναι δυνατόν να γίνει πραξικόπημα στην Τουρκία και να μην έχουν πάρει τίποτα χαμπάρι οι αμερικανικές, ισραηλινές και βρετανικές υπηρεσίες;

‘Οπως επισημάναμε άλλωστε σε προηγούμενο άρθρο μας (2), το πραξικόπημα είχε περίπου προαναγγελθεί από την ιστοσελίδα του νεοσυντηρητικού American Enterprise Institute, αλλά και από άρθρα που δημοσιεύτηκαν στο ευρείας κυκλοφορίας Newsweek και στα περιοδικά Foreign Affairs και Foreign Policy, τα εγκυρότερα στις ΗΠΑ στους τομείς εξωτερικής πολιτικής. Μια “θεωρία συνωμοσίας” που είχε διατυπωθεί προηγουμένως, αλλά που έχει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον, είναι ότι η Τουρκία σπρώχτηκε στην κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους, ακριβώς για να αποκοπεί από τη Ρωσία, προτού επιχειρηθεί η ανατροπή του Ερντογάν, με έναν κλασικό μηχανισμό που χρησιμοποιήθηκε πολλάκις (Σαντάμ στο Κουβέιτ, Μιλόσεβιτς στο Κόσοβο, Ιωαννίδης στην Κύπρο). (3)

Αλλά δεν χρειάζεται να προσφύγουμε σε “θεωρίες συνωμοσίας”. Υπενθυμίζουμε την επιεικώς “χλιαρή” αντίδραση του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, του (νεοσυντηρητικού) κ. Κέρρυ, που απέφυγε να καταδικάσει ευθέως το πραξικόπημα τις πρώτες ώρες μετά την εκδήλωσή του (ανάλογη θέση υιοθέτησε και η “Υπουργός Εξωτερικών” της ΕΕ Κυρία Μοργκερίνι, που έσπευσε να εκδώσει μια παραπλήσια δήλωση μερικά λεπτά μετά τον κ. Κέρρυ). Χρειάστηκε να περάσουν ακόμα δύο ώρες και να γείρει αποφασιστικά η πλάστιγγα υπέρ του κ. Ερντογάν, για να εμφανισθεί ο Πρόεδρος των ΗΠΑ αυτοπροσώπως και να στηρίξει την νόμιμη τουρκική κυβέρνηση.

‘Εκτοτε, δηλώσεις ανώτατων στρατιωτικών των ΗΠΑ που εξέφρασαν λύπη για τις συνέπειες της σύλληψης των ανθρώπων με τους οποίους συνεργάζονταν, συνετέλεσαν στην εμπέδωση των τουρκικών υποψιών. Αλλά και η στάση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων ήγειρε την καχυποψία της ‘Αγκυρας.

Ασφαλώς, το καθεστώς Ερντογάν και προ του πραξικοπήματος, πόρρω απείχε από το να πληρεί τις δημοκρατικές προδιαγραφές. Η κριτική στο έλλειμμα δημοκρατίας στην Τουρκία θα ήταν εξαιρετικά εύλογη και πριν και μετά το πραξικόπημα, από αυτό το σημείο όμως μέχρι να εμφανίζεται μια δυσανάλογη ανησυχία για τα μέτρα του Ερντογάν, εν σχέσει με το ίδιο το πραξικήπημα υπάρχει μεγάλη απόσταση.

Πόσο μάλλον που είναι τελείως πρόσφατο το παράδειγμα των δυτικών εκστρατειών “υπέρ της δημοκρατίας” στο Ιράκ, τη Λιβύη και τη Συρία, ώστε να καθιστά μάλλον αστεία αυτή τη συζήτηση. Αν η Τουρκία έχει έλλειμμα δημοκρατίας, προφανώς δεν είναι θεραπεία η επιβολή μιας στρατιωτικής δικτατορίας. Κανέναν άλλωστε δεν ενόχλησε υπέρμετρα ο αυταρχισμός του κ. Ενρτογάν, όσο ο Τούρκος ηγέτης εξυπηρετούσε.

Η εκδίκηση της Ιστορίας

Ξεκινήσαμε αυτή την ανάλυση, υπογραμμίζοντας ότι Grexit περίμεναν, Brexit τους βρήκε και Turexit τους απειλεί. Η Ιστορία συνηθίζει να στήνει τρομερές φάρσες σε όσους πιστεύουν ότι είναι οι παντοδύναμοι ιδιοκτήτες αυτηνής και των ανθρώπων. ‘Οταν παίζει κανείς με το Χάος, το αποτέλεσμα είναι εγγενώς απρόβλεπτο, όπως π.χ. δεν μπορεί να προβλεφθεί το που θα καταλήξει η μπίλια στο μπιλιάρδο.

Κατά βάθος αυτά συμβαίνουν για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Η ίδια κατάσταση εμφανίζεται συχνά στην ιατρική, όταν αντιμετωπίζει το σύμπτωμα, όχι όμως την υφέρπουσα αιτία. Το σύμπτωμα που καταστέλλει σε ένα σημείο του άρρωστου οργανισμού, εμφανίζεται με άλλη μορφή και πιο δριμύ κάπου αλλού.

Στην περίπτωση της Ευρώπης, η ελληνική κρίση ήταν αποτέλεσμα των ασκούμενων ευρωπαϊκών πολιτικών. Η καταστολή του ελληνικού “συμπτώματος”, με περισσότερη προσφυγή στις ευρωπαϊκές πολιτικές που το δημιούργησαν, οδηγεί σε επίταση της κρίσης, με πρώτο αποτέλεσμα στη Βρετανία.

Τα ίδια συνέβησαν και στη Μέση Ανατολή. Η μαζική “ανατίναξη” όλων των ισορροπιών της περιοχής, μετά την 11η Σπετεμβρίου και την εισβολή στο Ιράκ, μοιάζει τώρα να καταλήγει στο πιο απίθανο και απρόβλεπτο αποτέλεσμα: Tην πολύ πιθανή πλέον στρατηγική και οικονομική προσέγγιση Ρωσίας και Τουρκίας.

Μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, που την απέδωσαν μονομερώς σε σοβιετικά προβλήματα και όχι στη διάθεση της νομενκλατούρας να προσχωρήσει στην Δύση, ένα τμήμα των δυτικών ελίτ (και του ισραηλινού κατεστημένου) θεώρησαν ότι μπορούν να κάνουν περίπου ότι θέλουν. ‘Εχασαν το μεγάλο δάσκαλό τους, δηλαδή τον συγκροτημένο Εχθρό και μαζί το μέτρο και την ισορροπία τους.

Σημειώσεις ‘Οπως την καλούσε άλλωστε σχεδόν να το κάνει ο αρχιτέκτων της ευρασιατικής ολοκλήρωσης και σύμβουλος του Προέδου Πούτιν Σεργκέι Γκλάζιεφ, σε συνέντευξή του προς τον γράφοντα, όπου εκθείαζε τα πλεονεκτήματα τυχόν συμμετοχής της Ελλάδας στην Ευρασιατική ‘Ενωση. Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Παρόν, την άνοιξη του 2015

* Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.

Τρία σενάρια για την «αυτοκρατορία» (Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Ρωσία)

Σε τελική ανάλυση, οι διαφοροποιήσεις ως προς τη μεσανατολική πολιτική στους κόλπους του διεθνούς κατεστημένου είναι το αναπόφευκτο αποτέλεσμα διαφορετικών στρατηγικών θεωρήσεων που αναπτύχθηκαν μετά την «κατάρρευση- αυτοκτονία» της ΕΣΣΔ, το 1989- 91.

του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου*

Ο Σέιμουρ Χερς, από τους γνωστότερους Αμερικανούς δημοσιογράφους, δημοσίευσε πρόσφατα ένα πολύ εντυπωσιακό άρθρο στη London Review of Books. Υποστηρίζει ότι οι Αμερικανοί στρατιωτικοί, ανήσυχοι με την πολιτική της κυβέρνησής τους, που οδηγούσε σε επικράτηση των ακραίων Ισλαμιστών στη Συρία, βρήκαν τρόπο να την παρακάμψουν, βοηθώντας ουσιωδώς στην επιβίωση του Άσαντ.

Η διαφωνία των στρατιωτικών δεν είναι τυχαία. Από τη φύση του έργου τους, είναι προσηλωμένοι στο έθνος- κράτος των ΗΠΑ, έστω και σε «αυτοκρατορική» διάσταση. Δυσπιστούν απέναντι στην εξασθένιση ακόμα και της υπερδύναμης μέσα στην «παγκοσμιοποίηση» και τον έλεγχο του χρηματιστικού κεφαλαίου επί των κρατών, ακόμα και του αμερικανικού, ακόμα και σε τομείς διεθνούς πολιτικής. Εκτιμούν ως τυχοδιωκτική μια πολιτική που προκάλεσε απερίγραπτο χάος στη Αραβία και την Αφρική.

Σε τελική ανάλυση, οι διαφοροποιήσεις ως προς τη μεσανατολική πολιτική στους κόλπους του διεθνούς κατεστημένου (που εκφράστηκαν πολύ έντονα σχετικά με το Ιράν) είναι το αναπόφευκτο αποτέλεσμα διαφορετικών στρατηγικών θεωρήσεων που αναπτύχθηκαν μετά την «κατάρρευση- αυτοκτονία» της ΕΣΣΔ, το 1989- 91.

Στο ένα άκρο βρίσκουμε απόψεις τύπου Φουκουγιάμα, που διακήρυξε το «τέλος της Ιστορίας», εκτιμώντας ότι οι ΗΠΑ και ο παγκόσμιος φιλελεύθερος καπιταλισμός κατήγαγαν οριστική και ιστορική νίκη. Εφεξής δεν τίθεται ζήτημα, ο κόσμος θα κυβερνάται δημοκρατικά και η οικονομική ζωή θα οργανώνεται από την «αγορά». Στον αντίποδα των απόψεων αυτών, ο Χάντιγκτον διακηρύσσει τη «σύγκρουση των πολιτισμών», μια σύγκρουση που πραγματοποιούν οι νεοσυντηρητικοί με τους πολέμους στην Αραβία, εξ αιτίας των οποίων κατεστράφησαν εν όλω ή εν μέρει οι σημαντικότερες αραβικές χώρες, όπως το Ιράκ, η Συρία, η Λιβύη, η Υεμένη κ.α., οδηγώντας στο χάος και τροφοδοτώντας τις πιο ακραίες μορφές τρομοκρατίας ως απάντηση. Αρχίσαμε με τον «ιμπεριαλισμό» της κατάκτησης, πήγαμε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο στη «νεοποικιοκρατία» (πραξικοπήματα, οικονομικές πιέσεις, προσπάθειες χειραγώγησης και υπονόμευσης των αποικιών που κέρδισαν την ανεξαρτησία τους), την οποία διαδέχεται τώρα ο «ιμπεριαλισμός της καταστροφής», που χαρακτηρίζει την εποχή μας! (Σε κάποιο βαθμό αυτό μοιάζει να αντιστοιχεί και στη «μετάβαση» από τον νεοφιλελεύθερο σε αυτό που ορισμένοι ονομάζουν «καπιταλισμό της καταστροφής».)

Στο ενδιάμεσο αυτών των δύο ακραίων απόψεων, ο Μπρζεζίνσκι συνέκλινε με τους νεοσυντηρητικούς στην ανάγκη συνέχισης της σύγκρουσης με τη Ρωσία, στη διάλυση και τον μετασχηματισμό της σε «χαλαρή συνομοσπονδία» που ρητά αποβλέπει. Διαφωνεί όμως με τον ?πόλεμο κατά του Ισλάμ? και την ταύτιση ΗΠΑ και Ισραήλ.

Η διαφωνία δυτικών «φονταμενταλιστών», παραδοσιακών συντηρητικών και οπαδών της «ανοιχτής κοινωνίας» τύπου Σόρος είναι βαθύτερη. Δεν αφορά μόνο το μέλλον της Μέσης Ανατολής, αλλά και το μέλλον της Δύσης, της Ευρώπης και της δυτικής δημοκρατίας, του ίδιου του πολιτισμού μας. Η προσφυγική κρίση και η τρομοκρατία στο Παρίσι απέδειξαν πως μπορεί η γεωπολιτική να επηρεάσει αλλά και να χρησιμοποιηθεί στην ευρωπαϊκή κρίση. Οι δυνάμεις που ακολουθούν την πιο ακραία ατζέντα απέναντι στη Ρωσία και στον αραβο- μουσουλμανικό κόσμο συγκλίνουν συχνά - αν δεν ταυτίζονται - με τις δυνάμεις που θα ήθελαν να λύσουν το «ευρωπαϊκό πρόβλημα» με κατάργηση της δημοκρατίας και αυταρχισμό, έκρηξη των ανισοτήτων, κατεδάφιση του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους.

* Ο Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Διηύθυνε το γραφείο του ΑΠΕ- ΜΠΕ στη Μόσχα την περίοδο 1989- 99.
πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ