Νέα, βέβαια, μέτρα ύψους 6,4 δισ. ευρώ, για τη διετία 2015-2016, αλλά και νέα μέτρα εντός του 2013, δεσμεύεται ότι θα λάβει η κυβέρνηση, με το μνημόνιο που πρόκειται να υπογραφεί άμεσα...
εάν η τρόικα διαπιστώσει πως το φορολογικό νομοσχέδιο, που πρόκειται να κατατεθεί στη Βουλή, δεν αποδίδει τα αναμενόμενα.
Ταυτόχρονα το προσχέδιο του μνημονίου προβλέπει λήψη πρόσθετων μέτρων κάθε φορά που αποκλίνει ο προϋπολογισμός από τους στόχους του ή τα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων υπολείπονται των στόχων.
Παράλληλα, επιβεβαιώνει πως οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, μέχρι το Μάρτιο, θα αυξηθούν στα επίπεδα των αγοραίων τιμών, ενώ ανοίγει παράθυρα και για νέες παρεμβάσεις στο εργασιακό, καθώς θα εξεταστεί και νέα μείωση του κατώτατου μισθού το 2014, όπως και για το ασφαλιστικό, αφού μέχρι τον προσεχή Σεπτέμβριο θα γίνουν αναλογιστικές μελέτες για όλα τα ασφαλιστικά ταμεία. Ακόμη, επανέρχεται από το 2014 ο έκτακτος φόρος σε πολυτελή ακίνητα, πισίνες, σκάφη αναψυχής κ.λπ.
Καταιγισμός
Αναλυτικότερα, το μνημόνιο προβλέπει πως την άνοιξη του 2013 η κυβέρνηση δεσμεύεται ότι θα λάβει επιπλέον μέτρα για το 2014, εφόσον η τρόικα αποφανθεί ότι η φορολογική μεταρρύθμιση δεν αρκεί για να κλείσει το «δημοσιονομικό κενό», το οποίο δεν προσδιορίζει. Στο φορολογικό νομοσχέδιο, πάντως, θα ενταχθεί και η επαναφορά του έκτακτου φόρου σε σκάφη αναψυχής, πισίνες και είδη πολυτελείας, που είχε καταργηθεί αλλά θα επανέλθει το 2014.
Επίσης, τον Αύγουστο του 2013, «εφόσον παραμείνει το χρηματοδοτικό κενό για το 2015-16, οι Αρχές μπορούν να επιδιώξουν διάφορες στρατηγικές για να το κλείσουν, όπως η βελτίωση των εσόδων με τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και ο περαιτέρω περιορισμός των εξαιρέσεων και των απαλλαγών». Η κυβέρνηση δεσμεύεται επίσης για επέκταση των μέτρων που λήγουν (αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο παράτασης της εισφοράς αλληλεγγύης, που λήγει το 2015, και την επιλογή στοχευμένων περικοπών στις τρέχουσες δαπάνες).
Τα μέτρα που θα επιβληθούν στα έτη 2015-2016 προσδιορίζονται σε 6,4 δισ. ευρώ, ήτοι 2,8 δισ. ευρώ το 2015 και 3,8 δισ. ευρώ το 2016.
Εκτός από τα «προγραμματισμένα» υπάρχουν και τα έκτακτα μέτρα. Σύμφωνα με το μνημόνιο, που εντός των ημερών θα συνυπογραφεί από κυβέρνηση και τρόικα:
* Εάν ο στόχος αποκρατικοποιήσεων δεν επιτευχθεί επί δύο συνεχόμενα τρίμηνα, τότε ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος θα αυξάνεται αυτόματα κατά 50%. Οπως εξηγείται, αυτό θα γίνεται με ισόποση περικοπή των τρεχουσών δαπανών γενικής κυβέρνησης, μέχρι 1 δισ. ευρώ ετησίως. Το μέτρο θα ασκήσει πίεση στην κυβέρνηση να προωθεί τάχιστα τις αποκρατικοποιήσεις, καθώς η τρόικα ζητεί έσοδα από το συγκεκριμένο τομέα για να μειώνει το χρέος. Στο πλαίσιο αυτό εξάλλου, επιβάλλει εναλλακτικά την αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος -με μέτρα- που έχει το ίδιο αποτέλεσμα στην προσπάθεια μείωσης του χρέους.
* Τον Αύγουστο του 2013, η κυβέρνηση υποχρεούται να ψηφίσει νόμο που θα καθιστά υποχρεωτική την αυτόματη διόρθωση του προϋπολογισμού σε μόνιμη βάση και με κριτήριο το διαθρωτικό έλλειμμα. Δηλαδή, όταν υπάρχουν αποκλίσεις, αυτομάτως θα κόβονται δαπάνες από άλλους τομείς, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να μην ξεφεύγει από το στόχο.
Στο μνημόνιο αναφέρεται επίσης ότι οι δόσεις από το μηχανισμό στήριξης θα κατατίθενται στον ειδικό λογαριασμό δημοσίου χρέους που ήδη τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος. Παράλληλα, επιβεβαιώνεται πως στο λογαριασμό θα εισρέουν τα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων, καθώς επίσης και το 30% της τυχόν υπέρβασης των εσόδων του προϋπολογισμού. Δηλαδή, αν εισπραχθεί επιπλέον 1 δισ. ευρώ, στο λογαριασμό θα εισρέουν 300 εκατ. ευρώ.
Η κυβέρνηση υποχρεώνεται να χρησιμοποιεί τα συγκεκριμένα ποσά αποκλειστικά και μόνο για τις πληρωμές τόκων και χρεολυσίων. Ο λογαριασμός θα εποπτεύεται από τον EFSF και την τρόικα, ενώ η κυβέρνηση υποχρεούται να ενημερώνει πριν και μετά την πραγματοποίηση της συναλλαγής.
Ασφυκτική εποπτεία
Ασφυκτικό θα είναι και το πλαίσιο εποπτείας του προϋπολογισμού και καίριων τομέων της οικονομίας. Η κυβέρνηση υποχρεούται να κοινοποιεί στην τρόικα στοιχεία για τα ταμιακά διαθέσιμα κάθε εβδομάδα, για τον προϋπολογισμό κάθε μήνα, ανά τρίμηνο για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, εβδομαδιαία έκθεση για τον ισολογισμό του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, κάθε μήνα τις κινήσεις στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων κ.λπ.
Επίσης θα παρέχει μηνιαία στοιχεία για τις μισθολογικές δαπάνες του Δημοσίου, το μέσο μισθό, τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων, τις προσλήψεις, τις αποχωρήσεις και τις μετατάξεις.
Ορίζεται επίσης πως μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί τα σχέδια των υπουργείων και ο προσδιορισμός των τριμηνιαίων στόχων για τις αποχωρήσεις υπαλλήλων.
Διεύρυνση φορολογικής βάσης και μείωση απαλλαγών
Σύμφωνα με το Μνημόνιο ΙΙΙ, στην περίπτωση κατά την οποία υπάρχει χρηματοδοτικό κενό το διάστημα 2015 - 2016, οι Αρχές μπορούν να επιδιώξουν διάφορες στρατηγικές για να το κλείσουν, όπως η βελτίωση των εσόδων με τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και ο περαιτέρω περιορισμός των εξαιρέσεων και των απαλλαγών.
Ταυτόχρονα, καθορίζει και νέες συγκεκριμένες κινήσεις σε θέματα φορολογίας και οργανωτικά του υπουργείου Οικονομικών, με βάση τις οποίες το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει:
* έως το Μάρτιο του 2013 να έχει θέσει σε εφαρμογή συγκεκριμένη διαδικασία για τη διόρθωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, ώστε να ευθυγραμμιστούν περισσότερο με τις τιμές της αγοράς.
* να αναβαθμίσει τη διαδικασία προσλήψεων και απλοποίηση της διαδικασίας αξιολόγησης των φοροελεγκτών, με στόχο έως τον Ιούνιο του 2013 να δραστηριοποιηθούν τουλάχιστον 2.000 φοροελεγκτές.
* έως το Δεκέμβριο του 2012 να εισαγάγει διαδικασία αξιολόγησης της απόδοσης των φοροελεγκτών.
* να προχωρήσουν οι στοχευμένοι έλεγχοι με τη χρήση τεχνικών υπολογισμού ρίσκου.
* να αποσύρει έως τον Ιανουάριο του 2013 τη ρύθμιση για τον αναγκαστικό έλεγχο όλων των φορολογικών δηλώσεων τα δέκα τελευταία χρόνια, διατηρώντας παράλληλα το δικαίωμα να πραγματοποιεί ελέγχους σε δηλώσεις προηγούμενων ετών.
* να προχωρήσει έως το Μάρτιο του 2013 στη σχετική νομοθετική ρύθμιση για την εισαγωγή ενός μοντέρνου κώδικα όσον αφορά τη σύγκρουση συμφερόντων και ενός συστήματος για την προστασία όσων καταγγέλλουν τη φοροδιαφυγή.
* να προσλάβει, έως τον Απρίλιο του 2013, έναν εθνικό συντονιστή για τη δράση κατά της διαφθοράς.
* να ιδρύσει ειδικές μονάδες διαχείρισης χρέους στις μεγαλύτερες τοπικές εφορίες και να τοποθετήσει σε αυτές τουλάχιστον 10% του προσωπικού.
* να προχωρήσει στην τοποθέτηση ενός νέου ηλεκτρονικού συστήματος IT που θα συνδέει όλες τις ΔΟΥ.
Επανεξέταση ελάχιστων μισθών
Το Μνημόνιο ΙΙΙ προβλέπει τον ορισμό του βασικού μισθού στον ιδιωτικό τομέα το 2013, όπως είχε ανακοινωθεί, αλλά παράλληλα αποκαλύπτει πως στο πρώτο τρίμηνο του 2014, «η κυβέρνηση θα επανεξετάσει το σύστημα ελάχιστων μισθών, με σκοπό ενδεχομένως να βελτιώσει την απλότητα και την αποτελεσματικότητά του για την προώθηση της απασχόλησης και την καταπολέμηση της ανεργίας και να βοηθήσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας».
Δεν αποκλείονται επίσης και νέες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό, αφού μέχρι το Σεπτέμβριο του 2013 το μνημόνιο προβλέπει αναλογιστικές μελέτες σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία με στόχο την καταγραφή της κατάστασής τους και τις προοπτικές τους, διαδικασία που συνήθως επιφέρει μέτρα, περικοπών συντάξεων και παροχών.
Ακόμη το μνημόνιο προβλέπει:
* Αύξηση σε δύο δόσεις, Ιανουάριο και Μάρτιο του 2013, των τιμολογίων της ΔΕΗ, με λήψη πρόνοιας για τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα.
* Την αύξηση στο 35% της συμμετοχής των γενόσημων φαρμάκων που διατίθενται μέσω των φαρμακείων στο σύνολο των φαρμάκων έως τα τέλη του 2012 και στο 60% μέχρι τα τέλη του 2013.
* Τη μείωση κατά 10% των συμβάσεων ορισμένου χρόνου υπαλλήλων δημοσίων υπηρεσιών.
* Εφαρμογή από το Δεκέμβριο του 2012 των μειώσεων στο μισθολόγιο των υπαλλήλων της Βουλής.
εάν η τρόικα διαπιστώσει πως το φορολογικό νομοσχέδιο, που πρόκειται να κατατεθεί στη Βουλή, δεν αποδίδει τα αναμενόμενα.
Ταυτόχρονα το προσχέδιο του μνημονίου προβλέπει λήψη πρόσθετων μέτρων κάθε φορά που αποκλίνει ο προϋπολογισμός από τους στόχους του ή τα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων υπολείπονται των στόχων.
Παράλληλα, επιβεβαιώνει πως οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, μέχρι το Μάρτιο, θα αυξηθούν στα επίπεδα των αγοραίων τιμών, ενώ ανοίγει παράθυρα και για νέες παρεμβάσεις στο εργασιακό, καθώς θα εξεταστεί και νέα μείωση του κατώτατου μισθού το 2014, όπως και για το ασφαλιστικό, αφού μέχρι τον προσεχή Σεπτέμβριο θα γίνουν αναλογιστικές μελέτες για όλα τα ασφαλιστικά ταμεία. Ακόμη, επανέρχεται από το 2014 ο έκτακτος φόρος σε πολυτελή ακίνητα, πισίνες, σκάφη αναψυχής κ.λπ.
Καταιγισμός
Αναλυτικότερα, το μνημόνιο προβλέπει πως την άνοιξη του 2013 η κυβέρνηση δεσμεύεται ότι θα λάβει επιπλέον μέτρα για το 2014, εφόσον η τρόικα αποφανθεί ότι η φορολογική μεταρρύθμιση δεν αρκεί για να κλείσει το «δημοσιονομικό κενό», το οποίο δεν προσδιορίζει. Στο φορολογικό νομοσχέδιο, πάντως, θα ενταχθεί και η επαναφορά του έκτακτου φόρου σε σκάφη αναψυχής, πισίνες και είδη πολυτελείας, που είχε καταργηθεί αλλά θα επανέλθει το 2014.
Επίσης, τον Αύγουστο του 2013, «εφόσον παραμείνει το χρηματοδοτικό κενό για το 2015-16, οι Αρχές μπορούν να επιδιώξουν διάφορες στρατηγικές για να το κλείσουν, όπως η βελτίωση των εσόδων με τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και ο περαιτέρω περιορισμός των εξαιρέσεων και των απαλλαγών». Η κυβέρνηση δεσμεύεται επίσης για επέκταση των μέτρων που λήγουν (αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο παράτασης της εισφοράς αλληλεγγύης, που λήγει το 2015, και την επιλογή στοχευμένων περικοπών στις τρέχουσες δαπάνες).
Τα μέτρα που θα επιβληθούν στα έτη 2015-2016 προσδιορίζονται σε 6,4 δισ. ευρώ, ήτοι 2,8 δισ. ευρώ το 2015 και 3,8 δισ. ευρώ το 2016.
Εκτός από τα «προγραμματισμένα» υπάρχουν και τα έκτακτα μέτρα. Σύμφωνα με το μνημόνιο, που εντός των ημερών θα συνυπογραφεί από κυβέρνηση και τρόικα:
* Εάν ο στόχος αποκρατικοποιήσεων δεν επιτευχθεί επί δύο συνεχόμενα τρίμηνα, τότε ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος θα αυξάνεται αυτόματα κατά 50%. Οπως εξηγείται, αυτό θα γίνεται με ισόποση περικοπή των τρεχουσών δαπανών γενικής κυβέρνησης, μέχρι 1 δισ. ευρώ ετησίως. Το μέτρο θα ασκήσει πίεση στην κυβέρνηση να προωθεί τάχιστα τις αποκρατικοποιήσεις, καθώς η τρόικα ζητεί έσοδα από το συγκεκριμένο τομέα για να μειώνει το χρέος. Στο πλαίσιο αυτό εξάλλου, επιβάλλει εναλλακτικά την αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος -με μέτρα- που έχει το ίδιο αποτέλεσμα στην προσπάθεια μείωσης του χρέους.
* Τον Αύγουστο του 2013, η κυβέρνηση υποχρεούται να ψηφίσει νόμο που θα καθιστά υποχρεωτική την αυτόματη διόρθωση του προϋπολογισμού σε μόνιμη βάση και με κριτήριο το διαθρωτικό έλλειμμα. Δηλαδή, όταν υπάρχουν αποκλίσεις, αυτομάτως θα κόβονται δαπάνες από άλλους τομείς, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να μην ξεφεύγει από το στόχο.
Στο μνημόνιο αναφέρεται επίσης ότι οι δόσεις από το μηχανισμό στήριξης θα κατατίθενται στον ειδικό λογαριασμό δημοσίου χρέους που ήδη τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος. Παράλληλα, επιβεβαιώνεται πως στο λογαριασμό θα εισρέουν τα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων, καθώς επίσης και το 30% της τυχόν υπέρβασης των εσόδων του προϋπολογισμού. Δηλαδή, αν εισπραχθεί επιπλέον 1 δισ. ευρώ, στο λογαριασμό θα εισρέουν 300 εκατ. ευρώ.
Η κυβέρνηση υποχρεώνεται να χρησιμοποιεί τα συγκεκριμένα ποσά αποκλειστικά και μόνο για τις πληρωμές τόκων και χρεολυσίων. Ο λογαριασμός θα εποπτεύεται από τον EFSF και την τρόικα, ενώ η κυβέρνηση υποχρεούται να ενημερώνει πριν και μετά την πραγματοποίηση της συναλλαγής.
Ασφυκτική εποπτεία
Ασφυκτικό θα είναι και το πλαίσιο εποπτείας του προϋπολογισμού και καίριων τομέων της οικονομίας. Η κυβέρνηση υποχρεούται να κοινοποιεί στην τρόικα στοιχεία για τα ταμιακά διαθέσιμα κάθε εβδομάδα, για τον προϋπολογισμό κάθε μήνα, ανά τρίμηνο για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, εβδομαδιαία έκθεση για τον ισολογισμό του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, κάθε μήνα τις κινήσεις στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων κ.λπ.
Επίσης θα παρέχει μηνιαία στοιχεία για τις μισθολογικές δαπάνες του Δημοσίου, το μέσο μισθό, τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων, τις προσλήψεις, τις αποχωρήσεις και τις μετατάξεις.
Ορίζεται επίσης πως μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί τα σχέδια των υπουργείων και ο προσδιορισμός των τριμηνιαίων στόχων για τις αποχωρήσεις υπαλλήλων.
Διεύρυνση φορολογικής βάσης και μείωση απαλλαγών
Σύμφωνα με το Μνημόνιο ΙΙΙ, στην περίπτωση κατά την οποία υπάρχει χρηματοδοτικό κενό το διάστημα 2015 - 2016, οι Αρχές μπορούν να επιδιώξουν διάφορες στρατηγικές για να το κλείσουν, όπως η βελτίωση των εσόδων με τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και ο περαιτέρω περιορισμός των εξαιρέσεων και των απαλλαγών.
Ταυτόχρονα, καθορίζει και νέες συγκεκριμένες κινήσεις σε θέματα φορολογίας και οργανωτικά του υπουργείου Οικονομικών, με βάση τις οποίες το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει:
* έως το Μάρτιο του 2013 να έχει θέσει σε εφαρμογή συγκεκριμένη διαδικασία για τη διόρθωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, ώστε να ευθυγραμμιστούν περισσότερο με τις τιμές της αγοράς.
* να αναβαθμίσει τη διαδικασία προσλήψεων και απλοποίηση της διαδικασίας αξιολόγησης των φοροελεγκτών, με στόχο έως τον Ιούνιο του 2013 να δραστηριοποιηθούν τουλάχιστον 2.000 φοροελεγκτές.
* έως το Δεκέμβριο του 2012 να εισαγάγει διαδικασία αξιολόγησης της απόδοσης των φοροελεγκτών.
* να προχωρήσουν οι στοχευμένοι έλεγχοι με τη χρήση τεχνικών υπολογισμού ρίσκου.
* να αποσύρει έως τον Ιανουάριο του 2013 τη ρύθμιση για τον αναγκαστικό έλεγχο όλων των φορολογικών δηλώσεων τα δέκα τελευταία χρόνια, διατηρώντας παράλληλα το δικαίωμα να πραγματοποιεί ελέγχους σε δηλώσεις προηγούμενων ετών.
* να προχωρήσει έως το Μάρτιο του 2013 στη σχετική νομοθετική ρύθμιση για την εισαγωγή ενός μοντέρνου κώδικα όσον αφορά τη σύγκρουση συμφερόντων και ενός συστήματος για την προστασία όσων καταγγέλλουν τη φοροδιαφυγή.
* να προσλάβει, έως τον Απρίλιο του 2013, έναν εθνικό συντονιστή για τη δράση κατά της διαφθοράς.
* να ιδρύσει ειδικές μονάδες διαχείρισης χρέους στις μεγαλύτερες τοπικές εφορίες και να τοποθετήσει σε αυτές τουλάχιστον 10% του προσωπικού.
* να προχωρήσει στην τοποθέτηση ενός νέου ηλεκτρονικού συστήματος IT που θα συνδέει όλες τις ΔΟΥ.
Επανεξέταση ελάχιστων μισθών
Το Μνημόνιο ΙΙΙ προβλέπει τον ορισμό του βασικού μισθού στον ιδιωτικό τομέα το 2013, όπως είχε ανακοινωθεί, αλλά παράλληλα αποκαλύπτει πως στο πρώτο τρίμηνο του 2014, «η κυβέρνηση θα επανεξετάσει το σύστημα ελάχιστων μισθών, με σκοπό ενδεχομένως να βελτιώσει την απλότητα και την αποτελεσματικότητά του για την προώθηση της απασχόλησης και την καταπολέμηση της ανεργίας και να βοηθήσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας».
Δεν αποκλείονται επίσης και νέες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό, αφού μέχρι το Σεπτέμβριο του 2013 το μνημόνιο προβλέπει αναλογιστικές μελέτες σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία με στόχο την καταγραφή της κατάστασής τους και τις προοπτικές τους, διαδικασία που συνήθως επιφέρει μέτρα, περικοπών συντάξεων και παροχών.
Ακόμη το μνημόνιο προβλέπει:
* Αύξηση σε δύο δόσεις, Ιανουάριο και Μάρτιο του 2013, των τιμολογίων της ΔΕΗ, με λήψη πρόνοιας για τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα.
* Την αύξηση στο 35% της συμμετοχής των γενόσημων φαρμάκων που διατίθενται μέσω των φαρμακείων στο σύνολο των φαρμάκων έως τα τέλη του 2012 και στο 60% μέχρι τα τέλη του 2013.
* Τη μείωση κατά 10% των συμβάσεων ορισμένου χρόνου υπαλλήλων δημοσίων υπηρεσιών.
* Εφαρμογή από το Δεκέμβριο του 2012 των μειώσεων στο μισθολόγιο των υπαλλήλων της Βουλής.
