Αλέξης Χαρίτσης: «Φτιάξαμε τη ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ γιατί από παντού ακουγόταν ένα "δεν πάει άλλο"»

     Ο πρόεδρος της ΝΕΑΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ, Αλέξης Χαρίτσης, σε συνέντευξη εφ όλης της ύλης στο Reader.gr και τον δημοσιογράφο Θοδωρή Βασίλη για τον λόγο της δημιουργίας του νέου κόμματος, «να κάνουμε πολιτική αλλιώς», όπως τονίζει χαρακτηριστικά, για το τι σημαίνει να είσαι πλέον αριστερός στην Ελλάδα του 2024....

Ο πρόεδρος της Κ.Ο.της Νέας Αριστεράς, Αλέξης Χαρίτσης, σε μια αποκαλυπτική συνέντευξη μιλάει για τον νέο πολιτικό φορέα, την αποχώρηση από τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και το μέλλον της Αριστεράς στην Ελλάδα.

Τον Ιανουάριο του 2015, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, μετά την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων, τόνιζε: «Σήμερα η ελπίδα έγραψε ιστορία».

Για πρώτη φορά ένα κόμμα της αριστεράς κατάφερε να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας. Στην εξουσία όμως όλες οι βεβαιότητες της αριστεράς δοκιμάστηκαν, και μάλιστα με ιδιαίτερα σκληρό τρόπο. Λίγα χρόνια μετά, η πτώση της αριστεράς ήταν εκκωφαντική με τη Νέα Δημοκρατία και τον Κυριάκο Μητσοτάκη να καταγράφει μια άνετη αυτοδυναμία.

Το τέλος του ΣΥΡΙΖΑ και η διάσπασή του έφερε στην πολιτική σκηνή ένα νέο πολιτικό φορέα, τη Νέα Αριστερά.

Ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Αριστεράς, Αλέξης Χαρίτσης, μίλησε στο Personas του Reader για τον λόγο της δημιουργίας του νέου κόμματος, «να κάνουμε πολιτική αλλιώς», όπως τονίζει χαρακτηριστικά, για το τι σημαίνει να είσαι πλέον αριστερός στην Ελλάδα του 2024, σε έναν πολιτικό χώρο που δεν έχει σταματήσει τις διαμάχες και τις εσωτερικές συγκρούσεις.

Ο Αλέξης Χαρίτσης δεν διστάζει μάλιστα να κάνει την αυτοκριτική του για τα πεπραγμένα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και να απαντήσει σε όσους θεωρούν τα κόμματα και τον χώρο της αριστεράς παλαιολιθικά χωρίς ρητορική που συμβαδίζει με τις προκλήσεις της εποχής μας.

Τέλος, θεωρεί επιβεβλημένο τον διάλογο μεταξύ των εκπροσώπων της Κεντροαριστεράς, ενώ αναφέρεται και στους κεντρικούς στόχους της Νέας Αριστεράς και τι πρέπει να γίνει, ώστε ο νέος αυτός πολιτικός φορέας να αποτελέσει την απάντηση στα προβλήματα της κοινωνίας.

Όλη η συνέντευξη του Αλέξη Χαρίτση στο Reader.gr

• Πρώτη Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της Νέας Αριστεράς πριν λίγες ημέρες. Ποιες ήταν οι προσδοκίες από την Συνδιάσκεψη; Τι συμπεράσματα βγήκαν;

► «Ήταν μια πραγματική πολιτική διαδικασία. Ακούστηκαν αισιόδοξα μηνύματα για τον ευρύτερο πολιτικό χώρο της αριστεράς και της κεντροαριστεράς. Κατατέθηκαν ενδιαφέρουσες νέες ιδέες. Εκφράστηκε διάθεση συμμετοχής. Να το πω με άλλα λόγια, ήταν διάχυτη η χαρά ότι κάτι καινούργιο και ανοιχτό δημιουργείται που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σήμερα.

Το σύνθημά μας για τη Συνδιάσκεψη ήταν "η Πολιτική Επιστρέφει" και νομίζω ανταποκριθήκαμε σε αυτό, μακριά από γκρίνιες, μιζέρια και εσωστρέφεια. Μας άκουσε, άλλωστε, κόσμος απογοητευμένος που κρατούσε αποστάσεις επιλέγοντας την αποχή ή την ιδιώτευση».

• Γιατί Νέα Αριστερά;

► «Γιατί θέλουμε να εκφράσουμε το νέο και να κάνουμε πολιτική "αλλιώς". Αλλά και γιατί έχουμε προχωρήσει σε έναν πολιτικό φορέα που θα εκφράζει την αριστερά της ελπίδας με ένα κυβερνητικό πρόγραμμα που δεν θα ρίχνει τη χώρα στα βράχια, αλλά θα την πηγαίνει μπροστά. Αυτό που υποστηρίζουμε είναι ότι το κενό που υπάρχει αυτή τη στιγμή στον προοδευτικό χώρο είναι ένα κενό που μπορεί να καλύψει η Νέα Αριστερά.

Πρόκειται για μια δύναμη που δεν ψάχνει να αναπαράγει στερεοτυπικά πρότυπα του παρελθόντος, αλλά, ενταγμένη στην προοδευτική αριστερή παράδοση, προτείνει έναν νέο πολιτικό τρόπο σκέψης. Η Νέα Αριστερά δεν είναι ένα προσχηματικό όνομα, είναι μια σύγχρονη οραματική πρόσκληση για να προχωρήσουμε μαζί στην Ευρώπη, αλλά και να δώσουμε τις μάχες της πολιτικής σε εθνικό επίπεδο, απέναντι στη συντηρητική παράταξη που απειλεί να ισοπεδώσει τα πάντα».

• Τι σημαίνει να είσαι αριστερός στην Ελλάδα σήμερα, το 2024; Πώς εκφράζεται η Αριστερά σήμερα και μπορεί η Νέα Αριστερά να εκφράσει αυτό τον χώρο;

► «Είναι μια εποχή πολλαπλών κρίσεων και μεγάλων προκλήσεων. Αυτό σημαίνει ότι είναι αναγκαίο να είναι κανείς αριστερός. Η όξυνση των ανισοτήτων, η κλιματική κρίση, ο τρόπος που θα προχωρήσει η ενεργειακή μετάβαση, ώστε να είναι κοινωνικά δίκαιη, η άνοδος της ακροδεξιάς και η συστηματική αποδημοκρατικοποίηση που προωθείται από την κυβέρνηση της ΝΔ αποτελούν ορισμένες μόνο κομβικές προκλήσεις οι οποίες ζητούν απάντηση από αριστερή και προοδευτική σκοπιά.

Σε αυτές τις προκλήσεις απαντάμε με συγκεκριμένο σχέδιο, αλλά ταυτόχρονα συνδεδεμένοι με τη διεθνή συζήτηση και με τα νέα προοδευτικά ρεύματα σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο».

• Αισθάνεστε δικαιωμένοι για την επιλογή να αποχωρήσετε από τον ΣΥΡΙΖΑ;

► «Ο ΣΥΡΙΖΑ απέχει πια πολύ από το κόμμα που εμπιστεύτηκαν οι πολίτες στο παρελθόν σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο, αναθέτοντάς του τη διακυβέρνηση. Διολισθαίνει σε ένα μοντέλο αυταρχικού, μεταπολιτικού αρχηγισμού με έμφαση στη φτηνή επικοινωνία και όχι στην ουσία της πολιτικής, ενώ το πολιτικό του στίγμα είναι ασαφές και σαφώς έχει μετακινηθεί από τις απόψεις της σύγχρονης αριστεράς σε όλο της το φάσμα, όπως και να την προσδιορίσει κανείς· αρκεί κανείς να ανακαλέσει θέσεις όπως η μείωση των εργοδοτικών εισφορών, η μείωση φορολογικών συντελεστών για υψηλά εισοδήματα, η έμφαση στην αναγκαιότητα αύξησης των στρατιωτικών εξοπλισμών».

• Κάποιοι λένε πως ήρθε ο Κασσελάκης πήρε το κόμμα και αποφασίσατε να αποχωρήσετε μην αντέχοντας την ήττα...

►«Στον ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε ένα άλλο πολιτικό σχέδιο και ένα άλλο πολιτικό ύφος και ήθος. Διαφωνούμε με κάθε τρόπο με ένα κόμμα αυταρχικού αρχηγισμού. Διαφωνούμε με μια πολιτική στρατηγική που αναλώνεται στην κολακεία μιας απροσδιόριστης μεσαίας τάξης χωρίς κανένα σαφές ιδεολογικό στίγμα. Διαφωνούμε με μια εσωκομματική πραγματικότητα που γυρίζει συνεχώς γύρω από το σχήμα του εσωτερικού εχθρού. Και, φυσικά, διαφωνούμε και με την πολιτική ως εικόνα, ως επικοινωνιακή διαχείριση που αποκόπτεται από το πραγματικό της περιεχόμενο».

Ο ΣΥΡΙΖΑ απέχει πια πολύ από το κόμμα που εμπιστεύτηκαν οι πολίτες στο παρελθόν

• Βλέποντας το γεγονός πως ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει σε μια εσωστρέφεια και παλινωδίες, μήπως αν κάνατε υπομονή, να ήσασταν εσείς η ομάδα που θα αναλάμβανε την ηγεσία του κόμματος;

► «Η αποχώρηση από τον ΣΥΡΙΖΑ και η συγκρότηση της Νέας Αριστεράς δεν είναι μια κίνηση βραχυπρόθεσμου τακτικισμού, δεν είναι ένας μικροκομματικός υπολογισμός. Είναι μια πράξη ευθύνης με στρατηγική μακράς πνοής που απαντά στην παρακμή του χώρου της αριστεράς και της κεντροαριστεράς σήμερα».

• Βλέπουμε έναν κατακερματισμό του χώρου της Κεντροαριστεράς και τα κόμματα της Δεξιάς, εκτός από τη Νέα Δημοκρατία, να ανεβαίνουν. Γιατί η Αριστερά δεν μπορεί να περάσει το μήνυμα που θέλει;

► «Δεν αμφισβητεί κανείς, νομίζω, ότι ο χώρος της αριστεράς και της κεντροαριστεράς βρίσκεται σήμερα σε κρίση. Ο ευρύτερος χώρος αντιμετωπίζει πρόβλημα τόσο αξιοπιστίας και παραγωγής σύγχρονου περιεχομένου, όσο όμως και έλλειψη μαχητικότητας εκ μέρους των οργανωμένων πολιτικών του φορέων. Το πρόβλημα αυτό εκκινεί, κατά την άποψη μας, από το γεγονός ότι τα παραδοσιακά κόμματα του χώρου αναλώνονται στο κυνήγι του μέσου ψηφοφόρου. Όμως ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να μπορούν να αντιπαρατεθούν ολοκληρωμένα και πειστικά, με ιδεολογικούς και πολιτικούς όρους, με τη ΝΔ.

Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που φτιάχτηκε η Νέα Αριστερά. Οι ευρωεκλογές είναι η ευκαιρία για αμφισβήτηση της κυβερνητικής πολιτικής και επιπλέον για ενίσχυση των δυνάμεων εκείνων που μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτες για την ανασύνθεση του χώρου από τη ριζοσπαστική αριστερά έως την αριστερή σοσιαλδημοκρατία και την πολιτική οικολογία».

• Οι συνεχόμενες διασπάσεις συγκρούσεις στο χώρο της Κεντροαριστεράς δεν αποτελούν κι ένα αποτρεπτικό σημάδι στην σημερινή εποχή για τον πολίτη;

► «Τα κόμματα πρέπει να είναι ζωντανοί οργανισμοί. Μεταβάλλεται η πραγματικότητα, αλλάζουν οι στάσεις και οι αντιλήψεις των πολιτών, αναδύονται νέες κοινωνικές ομάδες που διεκδικούν με διαφορετικούς όρους την πολιτική τους αντιπροσώπευση. Άρα, εκ των πραγμάτων, το κομματικό σύστημα δεν μπορεί να μείνει απαράλλακτο. Η Νέα Αριστερά είναι κάτι πολύ παραπάνω από την ομάδα των βουλευτών που αποχωρήσαμε από την Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ.

Αυτή τη στιγμή αποτελεί το μόνο κόμμα που μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά για την δημιουργία ενός ισχυρού πόλου προοδευτικού ριζοσπαστισμού.Είναι το κόμμα που εκφράζει τις ανησυχίες των νέων ανθρώπων που εργάζονται επισφαλώς με συμβάσεις έργου. Είναι το κόμμα που διεκδικεί μια δίκαιη πράσινη μετάβαση.

Είναι το κόμμα που αντιπολιτεύεται ευθέως τη Νέα Δημοκρατία για το σαθρό παραγωγικό μοντέλο που ακολουθεί και για την ανισότητα που δημιουργεί η οικονομική και φορολογική της πολιτική. Είναι το μόνο κόμμα που αντιτάχθηκε στα εξωφρενικά εξοπλιστικά προγράμματα της κυβέρνησης Μητσοτάκη, απολύτως επιβαρυντικά δημοσιονομικά, τα οποία όλα τα κόμματα, πέραν της Νέας Αριστεράς, αντιμετωπίζουν ως "ιερή αγελάδα"».

• Τα μνημόνια που υπέγραψε μια αριστερή κυβέρνηση δεν είναι κι ένας βασικός λόγος που ο Έλληνας πολίτης έχει γυρίσει την πλάτη στα κόμματα αυτά;

► «Η Αριστερά ήταν αυτή που έβγαλε τη χώρα από τα μνημόνια, όχι που την έβαλε. Και παρά τα προβλήματα και τα λάθη, η έξοδος από τα μνημόνια έγινε με την κοινωνία όρθια, τα δημόσια οικονομικά σε τάξη και, παράλληλα, με ριζοσπαστικές τομές στην κοινωνική και εργατική πολιτική, την καταπολέμηση των ανισοτήτων, την απόδοση της ιθαγένειας στα παιδιά των μεταναστών, την επίλυση των εθνικών θεμάτων με πιο εμβληματική τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Νομίζω ότι η κριτική που ασκείται ευρύτερα στο χώρο της αριστεράς αφορά τον τρόπο που ασκεί αντιπολίτευση και την δυνατότητά της να παρουσιάσει μια πειστική πρόταση για το μέλλον. Έχουν περάσει 10 χρόνια από το 2015. Οι πολίτες ενδιαφέρονται για το σήμερα. Ας μην προβάλλουμε χτεσινές συζητήσεις στο παρόν».

• Εσείς ως μέλη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ έχετε κάνει την αυτοκριτική σας;

► «Αμέσως μετά τις εκλογές του 2019, συμφωνήσαμε σε ένα κείμενο αυτοκριτικής το οποίο μάλιστα είχε περάσει από την Κεντρική Επιτροπή και είχε δοθεί στη δημοσιότητα. Θα έπρεπε βεβαίως το σημαντικό αυτό κείμενο να έχει συζητηθεί πιο εκτενώς στο εσωτερικό μας, αυτό είναι αλήθεια. Για την περίοδο 2019-2023, ο κριτικός διάλογος που αναπτύχθηκε και οδήγησε στην εκλογή της νέας του ηγεσίας θα μπορούσε να συνοψιστεί στην ιδέα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μετά από 4 χρόνια καταστροφικής διακυβέρνησης από τη Νέα Δημοκρατία υπέστη μια συντριπτική ήττα, επειδή δεν ήμασταν όλοι επαρκώς λαϊκιστές. Αυτό ήταν το πνεύμα της ηγετικής ομάδας που στήριξε την υποψηφιότητα του σημερινού προέδρου.

Υπό αυτή την έννοια, μια πράξη αυτοκριτικής είναι και η αποχώρηση μας από έναν πολιτικό φορέα που παραδινόταν πλήρως πλέον σε επιλογές που τραυμάτιζαν το αξιακό μας σύστημα».

• Ως προς την ψήφιση του νομοσχεδίου για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών;

► «Στον κόσμο έχει δημιουργηθεί μια σύγχυση, βλέπει ένα δεξιό κόμμα όπως η ΝΔ να φέρνει προς ψήφιση ένα νόμο προοδευτικό όπως ήταν αυτό με τα ομόφυλα ζευγάρια, ένα νόμο που θα έπρεπε να είναι δικαίωμα της Αριστεράς. Υπάρχει μια τάση η οποία είναι πιο γενικευμένη όσον αφορά τα κόμματα της ευρωπαϊκής δεξιάς. Ενσωματώνουν μια σειρά από αιτήματα από τον χώρο, ας πούμε, του φιλελεύθερου δικαιωματισμού και την ίδια στιγμή κάνουν εξαιρετικά αυταρχικές επιλογές σε θέματα κράτους δικαίου ή ακολουθούν μια αντιμεταναστευτική πολιτική που ταυτίζεται σχεδόν με εκείνη της ακροδεξιάς.

Κατεξοχήν τέτοια είναι η περίπτωση της ΝΔ. Δεν χρειάζεται να αναφερθεί κανείς στο πόσα θέματα θίγει το ψήφισμα του ευρωκοινοβουλίου: Ανεξαρτησία του τύπου και slapps εναντίον της ερευνητικής δημοσιογραφίας, επαναπροωθήσεις και εμπλοκή λιμενικών αρχών, μη διερεύνηση του δυστυχήματος των Τεμπών, αστυνομική αυθαιρεσία, υποκλοπές, πιέσεις σε ανεξάρτητες αρχές.

Στη συζήτηση όμως και στην ψηφοφορία για τον γάμο ομοφύλων ζευγαριών – που, ναι, έπρεπε να τον είχε θεσμοθετήσει η αριστερή κυβέρνηση και να μην είχε περιοριστεί απλώς στο σύμφωνο συμβίωσης – έγινε αντιληπτό ότι θέματα δικαιωμάτων μπορεί μεν περιστασιακά να εισέρχονται στην ατζέντα της δεξιάς, δεν είναι όμως αυτή η δύναμη που θα τα υπερασπιστεί και θα τα διευρύνει ακόμα περισσότερο.

Και για τον λόγο αυτό εμείς υποστηρίξαμε την εν λόγω νομοθετική πρωτοβουλία χωρίς δεύτερες σκέψεις και χωρίς φυσικά αυτό να συνεπάγεται "ανοχή" απέναντι σε μια κυβέρνηση που έχει διασύρει τη χώρα μας διεθνώς σε ζητήματα που άπτονται του κράτους δικαίου».

• Η Αριστερά όμως εμφανίζεται στον κόσμο να λέει συνέχεια όχι σε όλα.

► «Μόλις πριν λίγο αναφερθήκαμε στο νομοσχέδιο για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών. Τον νόμο τον εισηγήθηκε η ΝΔ αλλά την πραγματική στήριξη την παρείχε ο χώρος της αριστεράς-κεντροαριστεράς, με την εξαίρεση δυστυχώς του ΚΚΕ. Εκτός αν με το ερώτημά σας υπονοείτε θέματα με τα οποία η Νέα Αριστερά είναι από θέση αρχής αντίθετη, όπως η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων.

Νομίζω, όμως, ότι αυτό στο οποίο αναφέρεστε είναι μια κριτική που ασκούνταν σε αριστερά κόμματα τις δεκαετίες του 1990 και του 2000 από τα τότε πιο ισχυρά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, προκειμένου να αποσπάσουν την αριστερή συναίνεση για τις πολιτικές τους. Η Νέα Αριστερά, στο σύντομο διάστημα ζωής της, έχει ήδη δείγματα γραφής θετικής ατζέντας, κατάθεσης νομοθετικών πρωτοβουλιών και με αυτό το "μοτίβο" σκοπεύουμε να συνεχίσουμε να πολιτευόμαστε».

• Θεωρείτε αναγκαίο έναν διάλογο που έχει ανοίξει για την Κεντροαριστερά. Πιστεύετε πως, παρά τις όποιες ιδεολογικές και κομματικές αγκυλώσεις, μπορεί να υπάρξει ένα κοινό μέτωπο κατά της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη;

► «Ο διάλογος είναι αναγκαίος και επιβεβλημένος. Προϋπόθεση, ωστόσο, για την διεξαγωγή αυτού του διαλόγου είναι να γίνεται με όρους διαφάνειας, ώστε να είναι σαφές που υπάρχουν συγκλίσεις και που αποκλίσεις. Και φυσικά, προϋπόθεση αποτελεί και η ανάληψη κοινών πολιτικών πρωτοβουλιών και δράσεων. Η προσέγγιση αυτή δεν μπορεί να είναι ασκήσεις άθροισης ποσοστών ούτε και πρέπει να γίνεται ως αποτέλεσμα κρυφών συνεννοήσεων κορυφής.

Η Νέα Αριστερά σήμερα πρωταγωνιστεί στην προσπάθεια συντονισμού των ευρύτερων δυνάμεων της αριστεράς και της κεντροαριστεράς. Για παράδειγμα, κατά τη συζήτηση για το αντισυνταγματικό νομοσχέδιο για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, προτείναμε στα κόμματα της προοδευτικής αντιπολίτευσης να κατατεθεί από κοινού πρόταση δυσπιστίας.

Για μικροκομματικούς, κατά την άποψή μου, λόγους αρνήθηκαν. Κακώς γιατί αυτά που ακολούθησαν σε διάστημα ελάχιστων εβδομάδων ήταν ακόμα πιο ακραία: το πόρισμα-ντροπή της ΝΔ για τα Τέμπη, η διαρροή προσωπικών δεδομένων πολιτών, τα δημοσιεύματα για παραποιημένο ηχητικό για το δυστύχημα των Τεμπών. 20 μέρες μετά το ΠΑΣΟΚ επανήλθε με δική του πρόταση. Αυτό είναι ευοίωνο».

• Ευρωβουλή. Υπάρχει η αίσθηση πως η Νέα Αριστερά θα πιάσει το ποσοστό και θα εκλέξει μια έδρα. Μια πιθανή επιτυχία ή αποτυχία μπορεί να σημαίνει κάτι για το μέλλον του κόμματος;

► «Η Νέα Αριστερά είναι ένα κόμμα που ήρθε για να μείνει στην πολιτική σκηνή της χώρας. Η συμμετοχή μας στην επόμενη σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα είναι το πρώτο βήμα μιας μακράς πορείας».

 

• Ποιοι είναι οι κεντρικοί στόχοι της Νέας Αριστεράς για την ανάπτυξη της Ελλάδας και ποια η πρόταση για τον χώρο της Κεντροαριστεράς;

► «Θα έλεγα ότι τα δύο ερωτήματά σας αλληλοσυνδέονται. Η πρόταση για τον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς θα πρέπει να έχει στον πυρήνα της την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Τι έχουμε σήμερα; Ένα μοντέλο "φτηνής ανάπτυξης" που προτάσσει τις μη παραγωγικές επενδύσεις (τουρισμός, οικοδομή, καταλύματα, επισιτισμός) και δημιουργεί ελαστικοποιημένες και φτηνές θέσεις εργασίας. Ένα μοντέλο που επιτρέπει στον χρηματοπιστωτικό τομέα να δρα ασύδοτα και στις μεγάλες εγχώριες και πολυεθνικές εταιρείες υψηλό ποσοστό κέρδους που δεν αναδιανέμεται προς τα κάτω.

Τι θέλουμε; 

Καταρχάς η Νέα Αριστερά παραμένει υπέρμαχη ενός αναδιανεμητικού φορολογικού συστήματος με αποκατάσταση της αναλογίας έμμεσων και άμεσων φόρων. Είναι προϋπόθεση για ένα αναπτυξιακό κράτος που διασφαλίζει τα δημόσια αγαθά και επενδύει στο κοινωνικό κράτος. Μόνο έτσι η ανάπτυξη μπορεί να είναι δίκαιη και να μην λειτουργεί πολλαπλασιαστικά για τις ανισότητες.

Δεύτερον, θέλουμε ένα αναπτυξιακό κράτος που να σχεδιάζει δημόσιες πολιτικές· να επενδύει σε υποδομές, να στηρίζει την αναδιάρθρωση της πρωτογενούς και δευτερογενούς παραγωγής ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού. Να επενδύει στην καινοτομία και στην εξωστρέφεια των επιχειρήσεων.

Τρίτον, διεκδικούμε μια δίκαιη ενεργειακή μετάβαση. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα των επόμενων χρόνων. Η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα δεν θα είναι βελούδινη καθώς απαιτεί συγκρούσεις, πρωτίστως με μια οικονομική ελίτ, σε τομείς όπως η ενέργεια, οι μεταφορές και το αγροτοδιατροφικό σύμπλεγμα. Στόχος μας είναι η ενεργειακή αυτονομία των πολιτών με στροφή στις ΑΠΕ και η διασφάλιση ενός δημόσιου πυλώνα ενέργειας.

Τέταρτον, δεν θέλουμε οικονομία εντάσεως εργασίας αλλά πραγματικών κεφαλαιακών επενδύσεων. Ανάπτυξη χωρίς διασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων δεν νοείται. Θέλουμε μια οικονομία που να στρέφεται στην έρευνα, στη νέα γνώση και στις νέες τεχνολογίες αξιοποιώντας το πραγματικό κεφάλαιο αυτής της χώρας, δηλαδή το μορφωμένο εργατικό δυναμικό που σήμερα υποχρησιμοποιείται ή αναγκάζεται στην οικονομική μετανάστευση».

• Τι έχει ανάγκη η κοινωνία και πώς θα γίνει η Νέα Αριστερά η εναλλακτική πρόταση;

► «Φτιάξαμε τη Νέα Αριστερά γιατί από παντού ακουγόταν ένα "δεν πάει άλλο". Ίσως να μην είχε πάντοτε την ίδια τονικότητα. Το λένε άνθρωποι οργισμένοι, άνθρωποι απογοητευμένοι, άνθρωποι που έχουν αποσυρθεί. Κυρίως το λένε άνθρωποι που νιώθουν μια έντονη ανασφάλεια για την καθημερινότητά τους. Σκεφτείτε. Ακρίβεια. Εργασιακή επισφάλεια. Υποβαθμισμένο ΕΣΥ. Στεγαστική κρίση. Κλιματική κρίση. Διαλυμένα δίκτυα και συγκοινωνίες. Αστυνομική αυθαιρεσία. Ένταση της έμφυλης και ρατσιστικής βίας.

Αυτή η αίσθηση της ασφάλειας –οικονομικής, κοινωνικής, περιβαλλοντικής– στην καθημερινότητα των πολιτών είναι ζητούμενο. Όχι με τη λογική της αστυνομοκρατίας και του αυταρχικού κράτους όπως προτείνει η ΝΔ. Αλλά με όρους κοινωνικής προστασίας, με όρους ασφάλειας στην καθημερινή ζωή, με όρους απόδοσης δικαιοσύνης. Με όρους εν τέλει δημοκρατίας. Αυτό είναι και το στοίχημα της Νέας Αριστεράς«Φτιάξαμε τη Νέα Αριστερά γιατί από παντού ακουγόταν ένα "δεν πάει άλλο".

• Τι ελπίζει για το μέλλον το δικό του και της χώρας ο Αλέξης Χαρίτσης;

► «Ελπίζω ότι όλοι μαζί –κοινωνική και πολιτική αντιπολίτευση– θα καταφέρουμε να αλλάξουμε τους συσχετισμούς και να μην επιτρέψουμε να εγκλωβιστεί η χώρα στην τριπλή κρίση που τη σέρνει η ΝΔ: κρίση δημοσιονομική-κλιματική-κοινωνική. Ελπίζω επιπλέον ότι θα καταφέρουμε να βάλουμε φρένο στην απονεύρωση του κράτους δικαίου και την αποδημοκρατικοποίηση που προωθεί η ΝΔ. Αυτό ελπίζω. Ότι θα κερδίσουμε τη ζωή που μας αξίζει».

πηγή: reader.gr

1ο Συνέδριο Νέας Αριστεράς / Αλέξης Χαρίτσης: «Η πολιτική της καταστροφής έχει όνομα - Νέα Δημοκρατία»

     Στην εναρκτήρια ομιλία του την πρώτη μέρα του 1ου Συνεδρίου της Νέας Αριστεράς ο Αλέξης Χαρίτσης άσκησε σκληρή κριτική στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, λέγοντας ότι η Ελλάδα σήμερα θυμίζει την Αγγλία της Θάτσερ. 

«Η Νέα Αριστερά δεν είναι μεταβατικό σχήμα. Είναι ένα νέο πολιτικό κόμμα. Να τελειώνουμε λοιπόν με τη σπέκουλα».

Στην εναρκτήρια ομιλία του την πρώτη μέρα του 1ου Συνεδρίου της Νέας Αριστεράς ο Αλέξης Χαρίτσης άσκησε σκληρή κριτική στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, λέγοντας ότι η Ελλάδα σήμερα θυμίζει την Αγγλία της Θάτσερ. Απέκλεισε την επιστροφή της Νέας Αριστεράς στον «παρηκμασμένο» και «τοξικό», όπως είπε, ΣΥΡΙΖΑ, ξεκαθάρισε ότι δεν θα ενσωματωθεί στο «κεντρώο» και «συναινετικό» ΠΑΣΟ.Κ «Δεν θα γίνουμε ένα αυτάρεσκο εσωστρεφές κόμμα. Δεν θα αυτοδιαλυθούμε. Δεν θα σας κάνουμε τη να εξαφανιστούμε. Η Αριστερά είναι εδώ. Η Νέα Αριστερά είναι εδώ» τόνισε χαρακτηριστικά.

Κατονόμασε, όπως είπε, τον εχθρό, ο οποίος «είναι η λογική του πολέμου. Η προσπάθεια των κάθε λογής ελίτ να πείσουν ότι το μέλλον είναι συνυφασμένο με μια γενικευμένη σύρραξη. Είναι η νομιμοποίηση της γενοκτονίας στη Μέση Ανατολή. Είναι η πολιτική των εξοπλισμών· της πολεμικής οικονομίας. Η μετατροπή της Ευρώπης σε μια τεράστια στρατιωτική βάση που την ίδια στιγμή θα είναι περίκλειστη με φράχτες για να εμποδίσει τους κολασμένους της γης.Είναι η εμπέδωση της κλιματικής και ενεργειακής κρίσης. Είναι οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες, η εξάντληση των φυσικών πόρων, η ερημοποίηση, η ενεργειακή φτώχεια. Είναι η ιδιωτικοποίηση των δημόσιων αγαθών και των κοινών. Η μετατροπή της αξιοπρεπούς διαβίωσης σε ταξικό προνόμιο».

Επίσης, σε άλλο σημείο της ομιλίας του τόνισε ότι πολλοί λένε ότι «η κυβέρνηση δεν έχει σχέδιο». «Διαφωνώ. Η κυβέρνηση έχει σχέδιο και είναι απλό: Να μετατρέπει το παράλογο σε αυτονόητο. Να εθίζει την ελληνική κοινωνία στη λογική ότι το να ζητάνε οι εργαζόμενοι και οι εργαζόμενες συλλογικές συμβάσεις και υψηλότερους μισθούς είναι ανευθυνότητα και λαϊκισμός. Και την ίδια στιγμή να είναι ταμπού η φορολόγηση των επιχειρηματικών υπερκερδών της κερδοσκοπίας και της εργασιακής εκμετάλλευσης».

Υπογράμμισε στη συνέχεια ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ, το κόμμα που ενέπνευσε κάποτε την ελπίδα, βυθίζεται καθημερινά σε έναν τοξικό βούρκο», ενώ σημείωσε ότι «δεν είμαστε εμείς που παραδώσαμε την Αριστερά στη χλεύη. Δεν ξεχνάμε τίποτα. Τον καιροσκοπισμό των στελεχών που συντάχθηκαν με τον εκφυλισμό. Την ταύτισή της με τον αριβισμό και τις αντιδημοκρατικές πρακτικές».

Δεν έλειψαν τα πυρά και προς το ΠΑΣΟΚ, το οποίο «έκανε μια συνειδητή επιλογή: να συνεχίσει την πολιτική του νεοφιλελεύθερου και εθνοπατριωτικού κέντρου και να αναβαθμίσει ένα πολιτικό προσωπικό που αδημονεί για έναν μεγάλο συνασπισμό με τη Νέα Δημοκρατία. Όχι, δεν πρόκειται για μια δυναμική σοσιαλδημοκρατία που ψάχνεται στα αριστερά της. Αλλά για μια δύναμη που επενδύει σε μια απροσδιόριστη πολιτική του μέσου όρου».

Στην κριτική του συμπεριέλαβε και το ΚΚΕ, «που επιμένει στον συντηρητισμό. Το κόμμα που έχει επιλέξει την εθνική αναδίπλωση. Το κόμμα που αποστρέφεται τον πολιτικό διάλογο και την κοινή δράση».

Επεσήμανε δε και το διεθνές περιβάλλον, με την αλματώδη άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη, αλλά και την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, αφού, όπως είπε, «πρόκειται για την παλινόρθωση του αντιδραστικού καπιταλισμού σε μια εξέλιξη που οι επιπτώσεις της θα φανούν πολύ σύντομα σε πλανητική κλίμακα. Η επιτυχία όμως της alt-right, της συνωμοσιολογίας, του ρατσισμού και του εθνικισμού απαιτεί κατανόηση της αδυναμίας του συμβατικού φιλελευθερισμού να διαχειριστεί τις ακραίες καπιταλιστικές ανισότητες. Ενός συμβατικού φιλελευθερισμού στον οποίο βεβαίως ανήκει και το κατεστημένο των Δημοκρατικών».

Επεσήμανε δε, πως «όσο η Αριστερά δεν σηκώνει το γάντι της ιδεολογικής αντιπαράθεσης, όσο δεν επιδιώκει να θέσει η ίδια την ατζέντα, με αυτοπεποίθηση και αποφασιστικότητα, τόσο θα γιγαντώνεται η δημαγωγική, εξτρεμιστική ολοένα και πιο επιθετική Άκρα Δεξιά. Δεν χαρίζουμε στην άκρα Δεξιά τα λαϊκά προβλήματα. Δεν χαρίζουμε στην άκρα Δεξιά τα λαϊκά στρώματα.Η δική μας απάντηση είναι δυνατή, ξεκάθαρη και συγκρουσιακή: Αριστερά!».

Διευκρίνισε ότι για τη Νέα Αριστερά «ο σοσιαλισμός στον 21ο αιώνα δεν είναι ο τερματικός σταθμός μιας πορείας στο μέλλον. Είναι το χειροπιαστό αίτημα της εποχής μας».

Έθεσε δε τις τέσσερις κύριες προτεραιότητες:

• Η κοινωνική ισότητα: η δίκαιη μοιρασιά του πλούτου


• Η Ειρήνη: η μάχη για δικαιοσύνη και ελευθερία


• Ο ριζικός οικολογικός μετασχηματισμός: εκεί που το πράσινο συναντά το κόκκινο


• Τα δικαιώματα του 21ου αιώνα: η σύγχρονη Δημοκρατία

Στην ομιλία του Αλέξη Χαρίτση δεν έλειψαν και τα στοιχεία της αυτοκριτικής: «Σας καλώ να ξεβολευτούμε. Όλες και όλοι μας. Από αδράνειες και νοοτροπίες ετών. Από τη λογική της επετηρίδας. Από τη ρουτίνα της συνεδρίασης που δεν καταλήγει πουθενά. Από την αυτάρκεια του "εμείς τα λέμε καλά, αλλά ο κόσμος δεν θέλει να καταλάβει". Χρειάζεται μια ριζική αλλαγή πορείας».

Πρόσθεσε ότι αυτό «αυτό περιλαμβάνει μια νέα λειτουργία της Κοινοβουλευτικής μας Ομάδας. Που έχει κάνει μια πολύ μεγάλη προσπάθεια όλο αυτό το διάστημα, μια εξαιρετική δουλειά σε πολύ αντίξοες συνθήκες. Και που τώρα πρέπει να γίνει ακόμα περισσότερο το όχημα της κοινωνικοποίησης της πολιτικής μας. Αυτή που θα φέρνει τη φωνή της κοινωνίας στη Βουλή και ταυτόχρονα η δράση της θα επιστρέφει στα κοινωνικά μέτωπα και θα εμπλουτίζεται από αυτά. Θέλουμε να είναι η κοινοβουλευτική μας ομάδα το σημείο της καθημερινής τεκμηρίωσης, της ανάληψης των πολιτικών πρωτοβουλιών που θα κλονίζουν την κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας».

Τάχθηκε αναφανδόν υπέρ του πολιτικού διαλόγου και σημείωσε ότι «η Νέα Αριστερά πρέπει να πρωταγωνιστήσει σε πρωτοβουλίες για τη συγκρότηση ενός χώρου διαλόγου και προγραμματικών επεξεργασιών που να απαντάει στο κοινωνικό αίτημα της σύγκρουσης με τις πολιτικές της Δεξιάς». Πρόσθεσε ότι «σήμερα, αυτός ο χώρος δεν υπάρχει. Και βλέπουμε τα υπάρχοντα πολιτικά κόμματα να μην θέλουν καν, να φοβούνται, την ύπαρξή του. Εμείς όμως θα επιμείνουμε. Στη δημιουργία ενός ανοιχτού και διαρκούς κοινωνικού και πολιτικού φόρουμ που θα αποτελεί τη δική μας πρωτοβουλία για την οργάνωση, την ανασυγκρότηση και δικτύωση της Αριστεράς, της σύγχρονης προοδευτικής πολιτικής».

«Μόνο έτσι ο στόχος μας για την ανασυγκρότηση της Αριστεράς θα γίνει πράξη: αν η Νέα Αριστερά μπει μπροστά για τον διάλογο με τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις που καταλαβαίνουν ότι ο κατακερματισμός, η ιδεολογική απομόνωση και η προγραμματική φτώχεια οδηγούν σε αδιέξοδο» υπογράμμισε. Για να καταλήξει: «αυτή είναι η πρότασή μου. Για να ανταποκριθεί η Νέα Αριστερά στις προκλήσεις που μας περιβάλλουν. Για να δούμε την Αριστερά να πρωταγωνιστεί και να κερδίζει. Για να δούμε τη Νέα Αριστερά που θέλουμε. Γιατί εμείς θέλουμε η Νέα Αριστερά να είναι το κόμμα της εποχής μας. Για μια ριζοσπαστική κριτική σε ένα σύστημα που έχει φτάσει στα όριά του. Για τη συνάντηση του πολιτικού ριζοσπαστισμού με τη δυνατότητα των εφαρμοσμένων πολιτικών σε κάθε επίπεδο της κοινωνικής ζωής».

Το πρόγραμμα του Συνεδρίου:

πηγή: efsyn.gr

Αλέξης Χαρίστης: «Να δικαιώσουμε τον τίτλο μας: και Αριστερά και Νέα» - Συνέντευξη στην εφ. ΕΠΟΧΗ

Μετά το Ιδρυτικό Συνέδριο της Νέας Αριστεράς, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος του κόμματος, Αλέξης Χαρίτσης, μιλά στην «Εποχή» και την Δανάη Ψωμοπούλου για τις πολιτικές και στρατηγικές προτεραιότητες, την ανάγκη για ανάκτηση της μαχητικότητας και τον μεγάλο αντίπαλο της διάχυτης απογοήτευσης.

Ακολουθεί η συνέντευξη στην εφημερίδα "η Εποχή"

• ΕΠΟΧΗ: Ας ξεκινήσουμε με μια ερώτηση προσωπική. Κάποιος που αναλαμβάνει να οδηγήσει τους συντρόφους του από μία διάσπαση σε μία νέα δύσκολη πορεία, που πιθανόν η κοινωνία αντιμετώπισε με τρόπο διφορούμενο, πώς αισθάνεται όταν εκλέγεται πρόεδρος ενός οργανωμένου πλέον κόμματος, με ποσοστό 95%;

► Αλέξης Χαρίτσης «Συγκίνηση προφανώς, ευγνωμοσύνη, αλλά και το βάρος μιας μεγάλης ευθύνης για τη συνέχεια της συλλογικής μας πορείας. Η επιλογή των συντρόφων με τιμά, έχοντας επίγνωση ότι τίποτα δεν ευδοκιμεί χωρίς τη συλλογική προσπάθεια.»

• ΕΠΟΧΗ: Η Νέα Αριστερά ολοκλήρωσε το Ιδρυτικό Συνέδριο της. Έχει πλέον πολιτικά κείμενα, τρόπο λειτουργίας, βασικό πολιτικό προσωπικό, κοινοβουλευτική ομάδα. Ποιες είναι οι βασικές πολιτικές και στρατηγικές της προτεραιότητες;

► Αλέξης Χαρίτσης «Η Νέα Αριστερά έχει πλέον όλα τα εφόδια για να προχωρήσει παρακάτω. Τώρα δεν υπάρχουν δικαιολογίες, ούτε μπορούμε να επικαλεστούμε την ιδιάζουσα κατάσταση κάτω από την οποία λειτουργούσαμε. Εμείς έχουμε την ευθύνη για την πορεία του εγχειρήματος. Στρατηγικά και πολιτικά θα μπορούσα να πω πολλά, τα οποία συμπυκνώνονται στο εξής ένα εδώ που βρισκόμαστε: πρωταρχικός μας στόχος είναι να πείσουμε ότι μέσα σε αυτή τη σοβαρή υπαρξιακή κρίση για την Αριστερά διεθνώς, η λύση δεν είναι η απογοήτευση, το σιχτίρισμα και η ιδιώτευση, αλλά ο αγώνας, η ανάκτηση της μαχητικότητας και της ριζοσπαστικότητας. Αυτός είναι ο μεγάλος αντίπαλος που έχουμε να αντιμετωπίσουμε: μια διάχυτη αίσθηση απογοήτευσης στον κόσμο της Αριστεράς, αλλά και τους δημοκρατικούς και προοδευτικούς πολίτες ευρύτερα. Το σύστημα εξουσίας της Δεξιάς του κ. Μητσοτάκη παίρνει χαρακτηριστικά καθεστώτος, ενώ η Αριστερά οδηγείται όχι απλά στην απαξίωση και τον εκφυλισμό −όπως λέγαμε μέχρι τώρα− άλλα σε βαθιά κρίση ιστορικών διαστάσεων. Για να αντιστραφεί, χρειάζεται σκληρή δουλειά, πολιτικό σχέδιο και διαρκή επινοητικότητα μορφών δράσης και συλλογικής οργάνωσης.»

• ΕΠΟΧΗ: Στο Συνέδριο της Νέας Αριστεράς έγινε συζήτηση με πολύ ενδιαφέροντα εκατέρωθεν επιχειρήματα, αν επιλογές της αριστερής διακυβέρνησης από το 2015 και μετά ήταν προϊόν συμβιβασμού ή ήττας. Η όποια απάντηση αφορά την εσωκομματική ισορροπία ή έναν δυνητικά προνομιακό χώρο συνομιλητών εντός της Αριστεράς; Κλείνει τον κύκλο αποτίμησης της περιόδου;

► Αλέξης Χαρίτσης «Ενδεχομένως ο κύκλος αποτίμησης να μην κλείνει ποτέ. Να χρειάζεται πάντοτε μια διαδικασία επαναξιολόγησης και αναστοχασμού της πορείας μας. Ωστόσο, η συζήτηση που έγινε στο Συνέδριο, με πολιτικό και συντροφικό τρόπο, γεγονός εξαιρετικά σημαντικό στις μέρες μας, ανέδειξε κάτι βασικό: την ανάγκη του κόσμου της Αριστεράς να εκφραστεί δίχως μηχανισμούς αυτολογοκρισίας −κάτι που στο παρελθόν δεν είχε τη δυνατότητα να κάνει− και να αναστοχαστεί πάνω στις επιλογές του και την ανάγκη να απευθυνθεί σήμερα σε νέα ανήσυχα, αριστερά και νεανικά ακροατήρια με όρους αξιοπιστίας και ειλικρίνειας. Έχει, λοιπόν, διττή σημασία. Είναι εξαιρετικά κρίσιμο να μη μένουμε μόνο σε αυτό. Προφανώς ο απολογισμός και η αυτοκριτική είναι αναγκαία συνθήκη, όχι μόνο για το παρελθόν, αλλά και το παρόν και το μέλλον. Ας γίνεται, ωστόσο, με το βλέμμα στραμμένο μπροστά και όχι πίσω. Δεν είναι ζήτημα ούτε αυτομαστιγώματος, ούτε αυτοδικαίωσης, αλλά διαμόρφωσης μιας νέας συλλογικής ταυτότητας του κόμματός μας. Τα στοιχήματα που έχουμε μπροστά μας είναι πολλά και περίπλοκα. Δεν μπορούμε να αποδράσουμε από την πραγματικότητα. Ναι, λοιπόν, σε μια προωθητική διαδικασία αναστοχασμού και αποτίμησης της πορείας μας, στον βαθμό που αυτή μας επιτρέπει να πάρουμε θέση στην πρόκληση της σχέσης της ριζοσπαστικής Αριστεράς με την εφαρμογή πολιτικών που αλλάζουν τη ζωή των ανθρώπων. Νομίζω ότι η συζήτηση αυτόν τον χαρακτήρα είχε και τα επιχειρήματα που αναπτύχθηκαν −από διαφορετικές ίσως οπτικές− αυτή την αγωνία εξέφραζαν. Πολύ καλό σημάδι για το μέλλον.»

• ΕΠΟΧΗ: Νέο κόμμα, νέα προσπάθεια απεύθυνσης. Συζητήθηκε, ωστόσο, αν ένα πολιτικό προσωπικό με αναγνωρίσιμη πρότερη πολιτική διαδρομή μπορεί να νοηματοδοτήσει το νέο.

► Αλέξης Χαρίτσης «Είμαστε σε μια περίοδο όπου καλούμαστε να συγκεράσουμε μια ποικίλη ανθρωπογεωγραφία. Συντρόφους και συντρόφισσες με υπαρκτές διαδρομές και κυβερνητική θητεία κατά το παρελθόν, άλλους με το μεγάλο βάρος της τωρινής κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης, συντρόφους και συντρόφισσες που δεν είχαν μέχρι τώρα αντίστοιχες ευθύνες και θέλουν να παίξουν ένα σοβαρότερο ρόλο, ανθρώπους που δεν είχαν καμιά σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ, όμως τους ενδιαφέρει η Νέα Αριστερά. Πρέπει όλες τις κατηγορίες να τις ενσωματώσουμε και όλες να νιώθουν εξίσου μέρος του κοινού μας εγχειρήματος. Είναι ένας πλούτος που μπορούμε να αξιοποιήσουμε. Το θέμα της ανανέωσης σαφώς δεν είναι ηλικιακό, η ανανέωση φέρει στοιχεία εμπλουτισμού της φυσιογνωμίας, της πολιτικής ταυτότητας ακόμα και της γλώσσας, του πολιτικού μας αλφάβητου. Να δώσουμε, λοιπόν, χώρο και οξυγόνο σε νεότερους ανθρώπους που μας προσεγγίζουν, ώστε να δικαιώσουμε τον τίτλο μας: Αριστερά, αλλά και Νέα. Στο νέο εγχείρημα κανείς και καμία δεν περισσεύει. Όλοι πρέπει να συνεισφέρουν την εμπειρία, τη γνώση, τη μαχητικότητα και τη συντροφικότητά τους. Δεν υπάρχουν τεχνητοί διαχωρισμοί και η ίδια η σύνθεση του νέου οργάνου το αποδεικνύει. Είναι βαθιά πολιτικό το θέμα της ανανέωσης, γιατί αφορά νέους τρόπους να απευθυνθούμε σε νέα ακροατήρια, μπολιάζοντας την πολιτική μας πρόταση με νέες ριζοσπαστικές και αριστερές ιδέες. Αυτό είναι για μένα το σημαντικό.»

• ΕΠΟΧΗ: Η παγκόσμια πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα δημιουργεί προβλήματα επιβίωσης. Οι κοινωνίες, ωστόσο, εμφανίζονται ανόρεχτες ως προς μια διαδικασία πολιτικής στράτευσης με την κλασική έννοια, ενώ κατά καιρούς αναδύονται κινήματα με συγκεκριμένα επίδικα και τρόπους δράσης. Παράλληλα, γίνεται όλο και μεγαλύτερη συζήτηση για την αναγκαιότητα να λαμβάνονται υπόψιν τα ψυχολογικά και συναισθηματικά φορτία ως σημαντικά στη διαμόρφωση απόψεων και επιλογών. Η Αριστερά δεν έχει διακριθεί ιδιαίτερα σε αυτό. Μπορεί η Νέα Αριστερά να δοκιμάσει και άλλους τρόπους απεύθυνσης;

► Αλέξης Χαρίτσης «Συμφωνώ καταρχήν ότι και η Αριστερά είναι μέρος της κρίσης αντιπροσώπευσης. Η απόσταση μεταξύ πολιτικής και κοινωνίας έχει μεγαλώσει τόσο πολύ, που οι πολίτες νομίζουν ότι η πολιτική δεν τους αφορά, ότι δεν αλλάζει τις ζωές τους. Σε κοινωνίες χαμηλών προσδοκιών, όπως έχει καταφέρει ο νεοφιλελευθερισμός εδώ και δεκαετίες να δημιουργήσει, αυτό γίνεται όλο και πιο έντονο. Μήπως όμως πρέπει να δούμε τι σημαίνει σήμερα στράτευση, συμμετοχή σε κόμμα; Οι άνθρωποι δεν έπαψαν να είναι πολιτικοποιημένοι, ενδεχομένως δραστηριοποιούνται τοπικά, βγαίνουν στον δρόμο για την κλιματική κρίση, ενάντια στον φασισμό, τους κινητοποιούν έντονα θέματα έμφυλων διακρίσεων. Πρέπει, λοιπόν, να δούμε πώς τους απευθυνόμαστε ώστε να συνδεθούν με το εγχείρημά μας. Αρκούν τα κλασικά μας εργαλεία, οι δομές και λειτουργίες ενός σφιχτού κόμματος με αυστηρές διαδικασίες ή χρειαζόμαστε κόμμα πιο ανοιχτό, που να μπορεί να συνομιλήσει με αυτό τον αστερισμό κινημάτων και πρωτοβουλιών εκτός του κλασικού πολιτικού παιχνιδιού; Αυτό −κατά τη γνώμη μου− είναι πολύ σοβαρό, αν θέλουμε να ξεπεράσουμε την κρίση, που αν αγγίζει συνολικά το πολιτικό σύστημα μία φορά, αγγίζει την Αριστερά δέκα, επειδή η Αριστερά βασίζεται στην ενεργή συμμετοχή, σε πολίτες που διεκδικούν, συνδιαμορφώνουν, βγαίνουν στον δρόμο. Είναι πολύ σημαντικό για ένα κόμμα όπως η Νέα Αριστερά που θέλει να σηματοδοτήσει το νέο ως προς τον πολιτικό της λόγο, τις προγραμματικές της θέσεις και τον τρόπο λειτουργίας της, να πάρει όλες εκείνες τις πρωτοβουλίες, ώστε να εκπέμψουμε ένα μήνυμα ανοιχτότητας προς τον κόσμο που στέκεται ανόρεκτα και δυσανεκτικά απέναντι στην πολιτική συνολικότερα. Είναι σημαντικότερο από το να έχουμε θέσεις απολύτως επεξεργασμένες σε όλα τα θέματα ή να είμαστε απολύτως σωστοί μέχρι κεραίας. Να εκπέμψουμε το μήνυμα ότι είμαστε εδώ να συνδημιουργήσουμε, να συνδιαμορφώσουμε, κατανοώντας τον τρόπο ζωής και το συναισθηματικό βάρος όσων προσπαθούν με 2 και 3 δουλειές να τα φέρουν βόλτα, την ταχύτητα της ζωής που δεν επιτρέπει πολύωρες συζητήσεις για την απόφαση ενός κομματικού οργάνου· να χρησιμοποιήσουμε και άλλες δυνατότητες. Η τεχνολογία είναι σημαντική σε αυτή την προσπάθεια, χωρίς να υποκαθιστούμε την ενσώματη συμμετοχή. Δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα. Ο μόνος μας αντίπαλος είναι η αδράνεια και η ρουτίνα.»

• ΕΠΟΧΗ: Γίνεται διεθνώς μια συζήτηση στην Αριστερά. Έγινε και στο Συνέδριο. Η Νέα Αριστερά πρέπει να ρίξει το βάρος της στην ανασύνθεση της ευρύτερης Αριστεράς ή στη δημιουργία ενός Λαϊκού Μετώπου; Οι δύο επιλογές αποκλίνουν, συντίθενται;

► Αλέξης Χαρίτσης «Κατά τη γνώμη μου, οι δύο απόψεις δεν αποκλίνουν. Η ανασύνθεση και ανασυγκρότηση της πληγωμένης, διαιρεμένης και σε μεγάλο βαθμό απαξιωμένης Αριστεράς είναι το βασικό εφαλτήριο για να προχωρήσουμε παρακάτω, βασικά στοιχείο της προσπάθειας μας το επόμενο διάστημα. Την ίδια στιγμή, πιστεύω ότι το αίτημα για έναν πραγματικά αντιπαραθετικό πόλο, στρατηγικά τοποθετημένο απέναντι στη δεξιά είναι γνήσιο λαϊκό αίτημα. Το Λαϊκό Μέτωπο με όρους αντιμετώπισης πιεστικών κοινωνικών αναγκών, αμιγώς προγραμματικούς, είναι αιχμή του πολιτικού μας σχεδίου. Άρα όχι μόνο δεν είναι αντιπαραθετικά, αλλά το ένα αποτελεί προϋπόθεση για το άλλο και μαζί συγκροτούν το πολιτικό μας σχέδιο. Δίχως ισχυρή Αριστερά, δεν υπάρχει Λαϊκό Μέτωπο. Αυτή μόνο μπορεί να δώσει τον τόνο στη συγκρότηση μιας κοινωνικής και πολιτικής πρότασης αλλαγής του κόσμου.»

• ΕΠΟΧΗ: Να τελειώσουμε όπως αρχίσαμε. Στο Συνέδριο υπήρξε συγκίνηση, χαρά, περηφάνια. Αν η Νέα Αριστερά δεν ήταν κόμμα αλλά μουσικό συγκρότημα, ποιο θα ήταν;

► Αλέξης Χαρίτσης «Ποτέ μην υποτιμάμε τη δύναμη του συναισθήματος. Καμιά φορά, με έναν ακραίο ορθολογισμό, στην Αριστερά το ξεχνάμε· μεγάλο λάθος. Αριστερά σημαίνει και συναίσθημα, αλίμονο αν δεν σημαίνει! Όλα αυτά, λοιπόν, τα νιώσαμε και προσωπικά και συλλογικά. Μουσικό συγκρότημα; Οι Massive Attack που είναι αγαπημένοι μου, τους είδα και το καλοκαίρι. Είναι πολιτικοποιημένοι και συνεχώς πειραματίζονται, δεν μένουν στα έτοιμα, στις δάφνες του παρελθόντος. Κι αυτό είναι ένα καλό μήνυμα για όλους μας! Μαζική επίθεση λοιπόν. Παντού.»πηγή: 

epohi.gr / Δανάη Ψωμοπούλου

ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ / Η ανάγκη να προχωρήσει η Αριστερά είναι ζητούμενο και όχι αυτοεπιβεβαίωση

Μια συζήτηση με την Αθηνά Αθανασίου και τον Γαβριήλ Σακελλαρίδη εν όψει του 1ου Συνεδρίου της Νέας Αριστεράς

 

• Πώς κατά την άποψή σας συγκροτείται ταξικά η κοινωνία σήμερα και πώς αντιστοιχίζεται ο πολιτικός λόγος της Νέας Αριστεράς; Με άλλα λόγια ποιους θέλει να εκφράσει;

- Αθηνά Αθανασίου: Να κοιτάξουμε κατάματα την κοινωνία. Μιλώντας για ταξικότητα, η δεξιά και η ακροδεξιά σφετερίζεται τη λαϊκή ταξικότητα. Αυτό είναι καίριο ζήτημα που σχετίζεται άμεσα με τη νεοφιλελεύθερη κατάσταση, την υφαρπαγή των δημόσιων αγαθών, των κοινών. Χρειάζεται να δούμε πώς ανακτάμε τις κοινωνικές μας συμμαχίες και πώς χτίζουμε τους δεσμούς μας με την κοινωνία, πώς ανακτάμε την εμπιστοσύνη συγκεκριμένων κοινωνικών στρωμάτων.

Η Αριστερά, η Νέα Αριστερά έχει καθήκον να δώσει ορίζοντα και προοπτική στους εργαζόμενους, τους άνεργους, τους ανθρώπους που ζουν στην επισφάλεια και είναι «πληγωμένοι» από τις πολλαπλές κρίσεις του καπιταλισμού, όλους τους ανθρώπους, τις ομάδες, τα στρώματα που αισθάνονται μόνοι και άστεγοι πολιτικά και κοινωνικά. Είναι ανάγκη, λοιπόν, να αλλάξουν οι δυσμενείς συσχετισμοί με αγώνα υπέρ της κοινωνίας και της δημοκρατίας. Οφείλουμε να συμβάλουμε ώστε αυτό το ταξικό πεδίο να κλείσει στην ακροδεξιά και τη δεξιά δημαγωγία, καθώς λαϊκά στρώματα αναζητούν και βρίσκουν απάγκιο στους εθνικισμούς, στην ακροδεξιά. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ζήτημα που αφορά τη μάχη για την ιδεολογική ηγεμονία που νομίζω θα είναι κυρίαρχο στο συνέδριό μας.

Η Αθηνά Αθανασίου είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών και κοσμητόρισσα της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών.

• Πού το έχασε τελικά η Αριστερά διεθνώς, στην Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα ιδιαίτερα; Στις Θέσεις για το συνέδριο γράφεται ότι η υποχώρησή της οφείλεται στην επικράτηση της ιδεολογικής ηγεμονίας του νεοφιλελευθερισμού. Τι έφταιξε και δεν αντέδρασε; Μήπως η έλλειψη αξιοπιστίας, τα ξεπερασμένα αναλυτικά εργαλεία, η αδράνεια…

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Θα έλεγα πως είναι η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου. Ξεκινάμε με την παραδοχή πως η Αριστερά βρίσκεται σε κρίση. Σε αυτή τη συνθήκη η Νέα Αριστερά κάνει το πρώτο της συνέδριο και συγκροτείται σε κόμμα. Είμαστε προϊόν αυτής της κρίσης και οφείλουμε να εξετάσουμε τα αίτιά της, όχι με όρους θεωρητικούς ή αυτομαστιγώματος, αλλά με όρους υπέρβασής της, στο μέρος που μας αφορά. Μια λέξη κλειδί είναι η κρίση αξιοπιστίας. Στην ιδιαίτερη περίπτωση της Ελλάδας αυτό συνδέεται με την ιδιαίτερη ηρωική - ιστορική πορεία της Αριστεράς, του ΣΥΡΙΖΑ συγκεκριμένα, τις δυο τελευταίες δεκαετίες. Όπως λέμε και στις Θέσεις μας, υπάρχει η λογική της αντοχής του μνημονίου. Το μνημόνιο εκτός από οικονομικό και κοινωνικό πρότζεκτ ήταν και ιδεολογικό. Κατάφερε να περάσει στη συνείδηση πολλών ότι, προκειμένου να υπάρχει σταθερότητα, πρέπει να αποφευχθεί ο «πληθωρισμός» δικαιωμάτων και «ανώριμων» αιτημάτων καθώς και ατομικών συμπεριφορών που οδηγούν σε καταστροφικά κοινωνικά αποτελέσματα. Φτάσαμε έτσι σε μια εποχή χαμηλών προσδοκιών από το πολιτικό σύστημα. Αντικειμενικά, στη μεγάλη εικόνα, με την ήττα και τον επώδυνο συμβιβασμό του 2015 –παρά τα αρκετά επιμέρους θετικά της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ που έδωσαν ανάσα στην καθημερινότητα των ανθρώπων– σχηματίστηκε στους πολίτες η αντίληψη πως όλοι είναι ίδιοι. Εκεί βρίσκεται η αφετηρία της πτωτικής πορείας και του εκφυλισμού του ΣΥΡΙΖΑ και της σημερινής κρίσης. Ακριβώς επειδή υπάρχουν αυτά τα ζητήματα και επειδή θέλουμε ως Νέα Αριστερά να χτίσουμε ένα νέο κόμμα με νέα πολιτική ταυτότητα που απευθύνεται σε όλους εκείνους που περιέγραψε η Αθηνά, χρειάζεται ο πολιτικός μας λόγος και τα πρόσωπα που θα τον εκφέρουν να μπορούν να δημιουργηθούν συνδέσεις με αυτόν τον κόσμο και να τον εμπνεύσουμε. Αυτό αφορά και το πώς ως κόμμα έχουμε νέες δομές, ανοικτές που όμως ανταποκρίνονται σε ένα κόμμα της Αριστεράς.

- Αθηνά Αθανασίου: Με τους όρους που το έθεσε ο Γαβριήλ, το συνέδριο της Νέας Αριστεράς μπορεί να γίνει ένα πολιτικό γεγονός που θα αφορά το ίδιο το κόμμα αλλά και την Αριστερά ευρύτερα, καθώς έχουμε να διασχίσουμε τα αφιλόξενα νερά της παρούσας συγκυρίας και να εμπνεύσουμε ένα χειραφετησιακό πολιτικό φαντασιακό για το σήμερα. Εάν δεν αγνοήσουμε την πρόκληση της αυτοκριτικής και του αναστοχασμού, θα έχουμε την ευκαιρία να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών. Ωστόσο, δεν πρέπει να αρνηθούμε την ιστορία μας. Να αναγνωρίσουμε τα προβλήματα και τις αστοχίες μας. Αυτό αφορά ευρύτερα την Αριστερά. Το ερώτημα του πώς πάμε πέρα από τις άτεγκτες βεβαιότητες εκατέρωθεν αφηγημάτων ενοχοποίησης είναι εξαιρετικά επίκαιρο για όλους και όλες. Το πώς ανακτάμε την εμπιστοσύνη χρειάζεται να μας απασχολήσει με πολιτικό βάθος και όχι με εργαλειακότητα. Την ίδια στιγμή χρειάζεται να αγωνιζόμαστε με όρους ιδεολογικής ηγεμονίας. Η Αριστερά χρειάζεται να εμπνεύσει την κοινωνία με μια διαφορετική έννοια συλλογικής ουτοπίας.

• Επισημαίνεται ότι μετά την επεισοδιακή εκλογή του Κασσελάκη πέρυσι, πολλοί πίεσαν από τα κάτω για την αποχώρηση βουλευτών και στελεχών από τον ΣΥΡΙΖΑ. Όμως, υπάρχει ένα παράδοξο. Δεν ακολούθησαν όλοι. Πώς το εξηγείτε;

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Θα μου επιτρέψετε για λίγο να συνεχίσω από εκεί που το άφησε η Αθηνά. Στο κείμενο των Θέσεων επανέρχεται συχνά η λέξη ηγεμονία που ανέφερε η Αθηνά, με γκραμσιανούς όρους, όχι από λεξικολογικό κλισέ αλλά ακριβώς επειδή αντιλαμβάνεται ότι ζούμε σε μια εποχή επέλασης της νεοφιλελεύθερης ηγεμονίας. Οι καλύτεροι γκραμσιανοί είναι οι δεξιοί σήμερα, όπως ο Μητσοτάκης και ο Βορίδης. Ως προς τους δρόμους που θα μπορούσε να πάρει η Νέα Αριστερά σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ, θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί εναλλακτικούς τρόπους για να φτάσει σε ένα διαφορετικό αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές. Όμως ο δρόμος της μάχης για την ηγεμονία των αριστερών αξιών και πολιτικών, είναι εκείνος που έχει ανάγκη ένα κόμμα που γειώνεται κοινωνικά, δίνει τις μάχες στο μικροεπίπεδο και εκφέρει την άποψή του με αυτοπεποίθηση.

Ως προς το ερώτημά σας, Πράγματι, με απασχόλησε και από την εμπειρία μου στις ευρωεκλογές έχω να πω ότι ως υποψήφιοι εισπράτταμε πολλά μπράβο από τους ψηφοφόρους. Την ίδια στιγμή όμως μας έλεγαν «θα ψηφίσουμε Κασσελάκη για να στείλουμε μήνυμα στο Μητσοτάκη», στη λογική της πολιτικής χρησιμότητας, δηλαδή να πάει η ψήφος στο δεύτερο κόμμα που μπορεί να απειλήσει την κυβέρνηση. Στο πλαίσιο της διεκδίκησης της ηγεμονίας, σημασία έχει να τεθούν τα σωστά ερωτήματα για το ποιος είναι ο σκοπός μας. Είναι πρωταρχικό μας ερώτημα να πέσει ο Μητσοτάκης; Εάν ναι, τότε θα υποχωρήσει η μάχη μας για την ηγεμονία. Είναι λάθος το να πέσει ο Μητσοτάκης; Καθόλου. Είναι αυθεντικό. Δεν πρέπει να το υποτιμάμε. Αλλά είναι ανάγκη αυτό να συνδεθεί διαλεκτικά με τη διεκδίκηση της ηγεμονίας και προφανώς απαιτείται να καταβάλουμε πολύ κόπο. Γιατί εάν πέσει απλά ο Μητσοτάκης, στη θέση του θα έρθει ένας άλλος που ίσως δεν θα κάνει υποκλοπές αλλά θα εφαρμόσει πολιτική Μητσοτάκη. Μάχη λοιπόν για τις αξίες της Αριστεράς και την ηγεμονία τους είναι το ζητούμενο, για να ηττηθεί πραγματικά ο Μητσοτάκης.

Ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης είναι οικονομολόγος, μέλος του προσωρινού Πολιτικού Συμβουλίου της Νέας Αριστεράς.

• Από τη μέχρι στιγμής συζήτηση αναδεικνύεται το ζήτημα των συνεργασιών, ειδικά σε σχέση με το ΜέΡΑ25. Είναι εφικτή; Μετά την τομή του 2015 και τη συνεχιζόμενη καταγγελτική ρητορική του, υπάρχει περιθώριο συμπόρευσης;

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Εάν θέλαμε να συνεχίσουμε τη συζήτηση με το ΜέΡΑ25 για το 2015, θα είχαμε πάρα πολλά να πούμε και για το πρώτο εξάμηνο. Θα μπορούσαμε να ρωτήσουμε ποιο από τα κομμάτια του μνημονίου ανήκε στο θετικό 70% και ποιο στο 30% αρνητικό. Τι έλεγε τότε το υπουργείο Οικονομικών για τις ιδιωτικοποιήσεις, του ΟΣΕ συγκεκριμένα κ.ο.κ. Δεν θέλουμε μια τέτοια κουβέντα που αφορά σε μια άλλη στιγμή, με άλλους όρους, με άλλους συσχετισμούς δύναμης, από άλλες θέσεις ευθύνης του καθενός μας. Ο υποκειμενισμός είναι προφανώς αναπόφευκτος αλλά το να κάτσουμε συντροφικά να συζητήσουμε και να διαφωνήσουμε, όπως το κάναμε στελέχη με διαφορετικές πορείες της Νέας Αριστεράς για τις θέσεις του κόμματος, είναι τομή. Η ανάγκη να προχωρήσει παρακάτω η Αριστερά και να ξεπεράσει την κρίση της είναι το ζητούμενο και όχι η αυτοεπιβεβαίωσή μας.

Πάντως, τώρα είμαστε στο 2024 και θέλουμε να απαντήσουμε στα αιτήματα αυτής της συγκυρίας. Ωστόσο, το 2015 υπήρχε ένα πραγματικό δίλημμα το οποίο απαντιέται με έναν βολονταρισμό από πολύ κόσμο της Αριστεράς, προφανώς και του ΜέΡΑ25. Όταν όμως είσαι μέλος μια κυβέρνησης γιατί εκεί σε έβαλε ο λαός, τις απαντήσεις δεν τις δίνεις με βολονταρισμό αλλά με βάση το υλικό αποτέλεσμα που θα έχουν οι επιλογές σου για τον κόσμο τον οποίο κλήθηκες να εκπροσωπήσεις. Στις Θέσεις της Νέας Αριστεράς απαντιέται το δίλημμα, νομίζω πειστικά. Δεν το αποφεύγουμε. Όποιος έχει άλλη άποψη μπορεί να την καταθέσει. Κι άλλο βιβλίο μπορεί να γράψει κανείς γι’ αυτά, αρκεί να κινείται σε μια κατεύθυνση που να συνεισφέρει στις ανάγκες του παρόντος και του μέλλοντος.

Επιστρέφοντας στο ερώτημα, εμείς από τη δική μας την πλευρά, πιστεύουμε στις συνεργασίες για τις μάχες του σήμερα, και σε κοινωνικό και σε πολιτικό επίπεδο και στη δημιουργία ενός χώρου διαλόγου της ριζοσπαστικής αριστεράς, της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας και της πολιτικής οικολογίας.

- Αθηνά Αθανασίου: Θέλω να υπογραμμίσω πως η συντροφικότητα είναι μια σοβαρή προϋπόθεση για να ανακάμψουμε από τη μελαγχολία της ήττας και να ανακάμψουμε με συλλογική αυτογνωσία και αυτοκριτική. Αυτό σημαίνει και επίγνωση των ρωγμών που διαπερνούν το «εμείς» της Αριστεράς. Αλλά υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην αυτοκριτική και τη μνησικακία. Χρειάζεται υπέρβαση των βεβαιοτήτων στα οποία μας βάζουν τα εκατέρωθεν αφηγήματα καθαρότητας και ενοχοποίησης.

Το μέτωπο ενάντια στη Δεξιά δεν εξαντλείται στο αίτημα να ρίξουμε τον Μητσοτάκη, παρά το γεγονός ότι αυτό είναι αναγκαίο. Δεν μπορεί να μας αρκεί να εξαντλείται ο ορίζοντας των κοινωνικών προσδοκιών σε αυτό το αίτημα. Αλλά αυτό εγκυμονεί και λογικές κυβερνητισμού και συνεργασιών χωρίς κοινωνική υπόσταση, βλέπε σενάρια κεντροαριστεράς. Αντίθετα, η έμφαση πρέπει να δοθεί στην ανασύνθεση της Αριστεράς χωρίς αυτοαναφορικότητα και σεχταρισμό. Με λόγο αξιόπιστο, οραματικό, προγραμματικό ως εναλλακτική στην ηγεμονία της Δεξιάς, γεγονός που απαιτεί πολύ βαθύτερη δουλειά και χαίρομαι που αποτυπώνεται στις Θέσεις του συνεδρίου.

 

• Στα κεντροαριστερά σενάρια που υπάρχουν, κάποια από αυτά επικαλούνται και το παράδειγμα του Λαϊκού Μετώπου στη Γαλλία, μέχρι πού πάει η Νέα Αριστερά;

- Αθηνά Αθανασίου: Θεωρώ ότι ένα τέτοιο σενάριο δεν έχει γείωση στο κοινωνικό παρόν. Αντίθετα πιστεύω στις προωθητικές διεργασίες ανασύνθεσης στην ευρύτερη αριστερά και στον χώρο των ανένταχτων αριστερών, που πιστεύω ότι είναι ένα ιδιαίτερα ζωντανό, ζωηρό και ενεργό κομμάτι της Αριστεράς, το οποίο συχνά διαφεύγει των κομματικών μας διεργασιών. Ως προς το Λαϊκό Μέτωπο, μπορούμε πολλά να πούμε, αλλά κατά τη γνώμη μου το βασικό είναι ότι είχε την κοινωνική γείωση ώστε να μην κάνει υπαναχωρήσεις ως προς το μεταναστευτικό ζήτημα, που συνιστά ένα πολύ σημαντικό θέμα το οποίο πρέπει να μας απασχολήσει. Το πώς δηλαδή και κόμματα που αναφέρονται στην Αριστερά αναπαράγουν την κανονικοποίηση του ακροδεξιού λόγου.

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Συμφωνώ με την Αθηνά. Η πολιτική δεν είναι αριθμητική. Ορισμένες φορές μπορεί να προσθέσεις με αρνητικούς αριθμούς και να καταλήξεις σε αφαίρεση. Δεν είμαστε σεχταριστές ούτε και μικρομέγαλοι. Θέλουμε να λειτουργούμε ως ένα ανοιχτό κόμμα που αλλάζει τις δομές και τον τρόπο επικοινωνίας του, ανανεώνει τα πρόσωπα. Είμαστε υπέρ της συγκρότησης μετώπων και ενθαρρύνουμε τέτοιες συγκλίσεις επί συγκεκριμένων ζητημάτων. Αυτό κάνουμε και μέσα στη Βουλή, με προτάσεις που έχουμε καταθέσει, με τα έξι σημεία που εκφώνησε ο Αλέξης Χαρίτσης στη ΔΕΘ. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε τις συνθήκες ώστε να ωθήσουμε όλο το πολιτικό σύστημα προς τα αριστερά με προγραμματική και κοινωνική πίεση.

 

• Το ΠΑΣΟΚ αποτελεί δυνητικό συνομιλητή με την προϋπόθεση ότι θα κινηθεί ως αριστερή σοσιαλδημοκρατία;

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Εμείς εκπονούμε μια στρατηγική που εκ των πραγμάτων υπόκειται και σε εξωτερικές παραμέτρους που δεν έχουν να κάνουν με τη δική μας βούληση. Το ΠΑΣΟΚ θα μπορούσαμε να πούμε ότι σχηματίζεται σε ένα χώρο με κομβικό ρόλο στο στρατηγικό σχεδιασμό του Νίκου Ανδρουλάκη και της Άννας Διαμαντοπούλου, που δεν προδιαθέτει θετικά για ένα ΠΑΣΟΚ ανοιχτό σε διάλογο ως αριστερή σοσιαλδημοκρατία. Δεν είναι όλα στο δικό μας χέρι. Αυτό που είναι στο χέρι και τις προτεραιότητές μας είναι να πιέσουμε με τις πρωτοβουλίες μας προς τα αριστερά όλο τον προοδευτικό –λεγόμενο– χώρο.

 

• Το επικείμενο συνέδριο θα ασχοληθεί με τη διατύπωση ενός προγραμματικού πλαισίου ως κυβερνητική πρόταση για τη χώρα;

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Υπάρχουν οι επεξεργασίες από τα τμήματα και τα δίκτυα της Νέας Αριστεράς. Έχουμε προγραμματικές θέσεις. Δεν θα μπουν προς ψήφιση στο συνέδριο, καθώς μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2025 θα πραγματοποιηθεί το προγραμματικό συνέδριο και εκεί θα γίνουν οι τελικές διατυπώσεις. Προηγουμένως θα γίνει διαβούλευση σε βάθος με την κοινωνία, ώστε να μην αποτελούν άθροισμα αιτημάτων, αλλά συνεκτικό σχέδιο με στόχο τον μετασχηματισμό της κοινωνίας και της οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτό θα γίνουν επιλογές, θα μπουν προτεραιότητες. Δεν μπορείς ως αριστερό κόμμα να απευθύνεσαι οριζόντια σε όλους. Παίρνοντας υπόψη την κοινωνική διαστρωμάτωση, κάποιους θα δυσαρεστήσεις.

- Αθηνά Αθανασίου: Είναι σημαντικό η Νέα Αριστερά να παράγει πολιτικές με συγκεκριμένο πρόσημο και κοινωνική γείωση, με γνώμονα το πώς αναχαιτίζεται η ραγδαία συντηρητικοποίηση σε όλες τις μορφές της. Πρωταρχικά στο πεδίο της ανακατανομής του πλούτου και της νομής ισχύος. Είναι καίριο το πώς εκπληρώνουμε, με καθημερινή γείωση στην κοινωνία, τη δυνατότητα για άσκηση πολιτικής με διαφορετικό τρόπο, προς όφελος των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων, με διαρθρωτικές τομές και αξιακές δεσμεύσεις που έχουν δυναμική περισσότερο μετασχηματιστική και λιγότερο διαχειριστική. Δεν θέλω να υποτιμήσω τη διαχειριστική διάσταση της πολιτικής, αλλά πιστεύω ότι αυτή τη στιγμή χρειαζόμαστε να πετύχουμε την αλλαγή των κοινωνικών και πολιτικών συσχετισμών. Χρειάζεται μέσα από μια διαδικασία συλλογικού αναστοχασμού στην πράξη να αναπροσδιορίσουμε και το εφικτό των πολιτικών μας. Γι’ αυτό πιστεύω ότι η διαθεματικότητα των διεκδικήσεων είναι πολύ σημαντική. Ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι απλώς ένα οικονομικό πρόγραμμα, είναι μια ευρύτερη πολιτική συνθήκη. Τα σύγχρονα παγκόσμια κινήματα μας εμπνέουν και μας τροφοδοτούν για το πώς μπορούμε να κινηθούμε. Αυτά, μαζί με τη διαρκή υπεράσπιση της δημόσιας υγείας και παιδείας, των κοινών αγαθών είναι επίκαιρα και επείγοντα ζητούμενα για τη σύγχρονη αριστερά. Σε αυτούς τους πόρους επαγρύπνησης, αναστοχασμού και πολιτικής επεξεργασίας, που συνήθως διαφεύγουν των κυρίαρχων πολιτικών μας, βρίσκεται, κατά τη γνώμη μου, η ελπίδα. Χρειάζεται να τους δούμε πιο σοβαρά, αν θέλουμε μια Αριστερά εργαστήριο παραγωγής ιδεών πολιτικών και συναισθημάτων που μπορούν να μετατοπίσουν τα όρια και τους όρους του δυνατού.

 

• Πώς μπορεί ο πολιτικός λόγος της Αριστεράς να απευθυνθεί στη μεγάλη δεξαμενή πολιτών που απέχουν από τις εκλογές;

- Αθηνά Αθανασίου: Πιστεύω ότι, με όρους κοινωνικής ανάλυσης, οι απέχοντες από τις εκλογές αποτελούν ένα εξαιρετικά ετερογενές πεδίο. Ωστόσο, νομίζω ότι η αποχή συνδέεται με αυτό που ήδη αναφέραμε, ένα γενικό αίσθημα κοινωνικού μηδενισμού. Μιλάμε για ιδεολογική ηγεμονία της Δεξιάς. Υπάρχει. Αλλά παράλληλα υπάρχουν ρεύματα, που δεν είναι οργανωμένα, ρητά, κοινωνικής δυσφορίας. Λείπουν οι δυναμικές που θα μετέτρεπαν αυτήν τη κοινωνική δυσφορία σε οργανωμένη πολιτική εναλλακτική. Εκεί υπάρχει ο χώρος παρέμβασης της Νέας Αριστεράς, και ευρύτερα της Αριστεράς.

Το κλείσιμο του ιστορικού κύκλου του ΣΥΡΙΖΑ συνδέεται με αυτή τη δεξαμενή της αποχής. Αποτελεί μια αυξητική παράμετρο της απογοήτευσης για την πολιτική και την Αριστερά. Υπάρχει επίσης ως παράμετρος και αυτό που λέγαμε προηγούμενα, το πώς η λαϊκή ταξικότητα βρίσκει πολιτική στέγη. Δεν μιλάω για την πολιτική αριστερή μελαγχολία. Αυτή υπάρχει και στη Νέα Αριστερά, αλλά παίρνει ένα χαρακτήρα συλλογικής πολιτικής επεξεργασίας των τραυμάτων, ακριβώς για να αναχαιτιστεί ο πολιτικός μηδενισμός. Ο πολιτικός μηδενισμός τροφοδοτεί και την ακροδεξιά και τη νεοφιλελεύθερη ιδεολογική ηγεμονία.

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Μας απασχολεί ιδιαίτερα όλος αυτός ο κόσμος που παραμένει πολιτικά ανέστιος. Ειδικά με τη συνεχιζόμενη κρίση του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό όμως που μας απασχολεί επίσης πολύ είναι η Νέα Αριστερά να οικοδομήσει μια νέα πολιτική ταυτότητα που να απαντά στις ανάγκες της Αριστεράς και της κοινωνίας το 2024. Ποια είναι τα μεγάλα αιτούμενα του κόσμου που θέλει να εκφράσει η Νέα Αριστερά; Τα οποία είναι διαφορετικά από εκείνα του 2015, του 2019 ή του 2022. Χρειάζεται να τονώσουμε τα αντανακλαστικά μας για να φτάσουμε τον στόχο αυτής της έκφρασης. Σε αυτήν την πορεία χρειαζόμαστε αξιοπιστία, σοβαρότητα, μαχητικότητα, καθαρές κουβέντες, στιλ-ύφος-ρητορική. Αυτά τα τελευταία αποτελούν στοιχεία της πολιτικής που δημιουργούν πολιτική κουλτούρα και συνάψεις με τα πολιτικά ακροατήρια. Και ταυτόχρονα χρειαζόμαστε θάρρος και στο οργανωτικό σχήμα. Έχοντας τη ρίζα της ανανεωτικής αριστερά, η λέξη ανανέωση χρειάζεται να είναι διαρκές πρόταγμα. Διαρκώς να αναστοχαζόμαστε σε πολιτικό, οργανωτικό, κοινωνικό και κινηματικό επίπεδο.

 

• Το Καταστατικό της Νέας Αριστεράς, όπως προτείνεται στο συνέδριο, ανταποκρίνεται στο πολιτικό πλαίσιο που θέτουμε και στην κουβέντα μας; Πιο συγκεκριμένα, η διαδικασία εκλογής επικεφαλής είναι μια έμπρακτη αυτοκριτική σε όσα έγιναν στον ΣΥΡΙΖΑ πέρυσι;

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Προφανώς υπάρχει αυτοκριτική. Υπάρχει και στο κείμενο των Θέσεων, όπου σε μια γενναία παράγραφο κάνουμε αυτοκριτική, όχι στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά σε εμάς ως άτομα, ως τάσεις που ανεχθήκαμε πολιτικές συμπεριφορές και διολισθήσεις. Δεν είναι δήλωση μετάνοιας, είναι ανάγκη παραδοχής για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε παρακάτω. Η συζήτηση για το Καταστατικό είναι σημαντική, αρκεί να μη διολισθήσουμε σε ένα φορμαλισμό. Τα Καταστατικά έχουν δυνατότητα αχρήστευσης ή απογείωσης ανάλογα με την πολιτική κουλτούρα που το κόμμα καλλιεργεί στα μέλη του. Και αυτό συμβαίνει μέσα από την καθημερινή πολιτική δουλειά, την εσωτερική πολιτική ζωή ενός κόμματος. Είναι σημαντικό, για παράδειγμα, μια οργανωτική καινοτομία που τυχόν έρθει στο μέλλον και απαντάει σε μια κρίσιμη ανάγκη, να μην σταματήσει στο ότι δεν προβλέπεται στο Καταστατικό. Η πολιτική κουλτούρα της ζωής του κόμματος να υπερβαίνει τέτοια εμπόδια.

- Αθηνά Αθανασίου: Πρόκειται για ένα πολιτικό ερώτημα, όχι απλώς οργανωτικό. Κατά τη γνώμη μου, το ερώτημα είναι αν η οργανωτική δομή μπορεί να δώσει τη δυνατότητα για να λειτουργεί ένα κόμμα ως ανοιχτό, διαρκές εργαστήριο συλλογικής παραγωγής ιδεών και πολιτικών με συντροφικότητα χωρίς ναρκισσισμούς και κουλτούρα ανάθεσης. Το κομματικό φαινόμενο εν γένει είναι σε κρίση. Αλλά ειδικά για την Αριστερά, το ερώτημα είναι πώς μπορεί να έχεις ένα κόμμα που λαμβάνει υπόψη στην κομματική του δομή και εμπνέει όλες τις αξίες και τις ευαισθησίες που φτιάχνουν τους αρμούς της κοινωνικής χειραφέτησης εναντία σε όλες τις μορφές αδικίας. Όχι μόνο τι λέμε αλλά και πώς το κάνουμε.

 

• Φαίνεται η woke ατζέντα να υποχωρεί διεθνώς και μια ατομική προσέγγιση των δικαιωμάτων να παίρνει έμφαση κάτι που διευκολύνει την ηγεμονία της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας. Ποια είναι η δική σας θέαση;  

- Αθηνά Αθανασίου: Χρειάζεται να ξαναπιάσουμε το νήμα της μαρξιστικής κριτικής θεωρίας που έχει συμπεριλάβει διαφορετικές επιστημολογίες της αριστερής πολιτισμικής κριτικής ενάντια στην παραμορφωτική κατηγορία ότι δήθεν αυτές διχάζουν και αποπροσανατολίζουν την Αριστερά από τη μία και μοναδική τάχα αρένα της πολιτικής, που είναι η οικονομία και η τάξη. Η ίδια η τάξη είναι μια διαθεματική κατηγορία. Η περιβόητη αντι-woke ρητορική, που έχουμε δει να την ενστερνίζονται, με ολέθρια αποτελέσματα, και μερίδες της Αριστεράς, διαστρεβλώνει πλήρως το ερώτημα του κοινωνικού, στιγματίζει ως δευτερεύουσες ή ελιτίστικες διεκδικήσεις σημαντικότατες, όπως αντιρατσιστικές ή φεμινιστικές. Είναι ένας ακροδεξιός λόγος που παριστάνει την κριτική στο σύστημα, ενώ το επικυρώνει. Εν ολίγοις, αυτή η συζήτηση έχει δημιουργήσει ένα φάντασμα κατασκευασμένο από την αμερικανική ακροδεξιά για να ξορκίσει αγωνιστικές κατακτήσεις της ισότητας και της αλληλεγγύης. Υπάρχουν τρόποι ο σύγχρονος αριστερός λόγος να εγγράφει με ποιες κοινωνικές τάξεις συμμαχεί και την ίδια στιγμή να συντονίζεται και με άλλες κοινωνικές διεκδικήσεις.

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Στο κείμενο των Θέσεων παίρνουμε θέση επ’ αυτού, ακριβώς επειδή θεωρούμε ότι χρειάζεται να το κάνουμε, διότι η αντι-woke ατζέντα είναι υπαρκτή. Εκφράστηκε και στη Die Linke αλλά το έχουμε δει και στον εγχώριο πολιτικό λόγο. Παίρνουμε θέση λέγοντας ότι η κοινωνική δικαιοσύνη σήμερα είναι και αναδιανομή και αναγνώριση. Είναι ατομικισμός αυτό; Δεν είναι. Το αν ως γυναίκα και υπόκεισαι έμφυλη βία με διάφορες μορφές της, έχει να κάνει με κοινωνική συνείδηση, όχι με ατομική επιλογή. Είναι κοινωνική η μάχη αυτή και μας αφορά.

 

• Ποιο μοντέλο ανάπτυξης προτείνει η Νέα Αριστερά και πώς αυτό μπορεί να υπάρξει στη μέγγενη των υπαρχουσών δεσμεύσεων;

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Υπάρχει μια συζήτηση για αλλαγή παραδείγματος στον τρόπο που λειτουργεί η παγκόσμια οικονομία. Η ανάγνωση της Νέας Αριστεράς λέει ότι όντως υπάρχει μια αλλαγή παραδείγματος, που, εκκινώντας από την ανάγκη να εξυπηρετήσει άλλες στοχεύσεις, ανοίγει τον δρόμο στο κράτος να πάρει τη θέση του οδηγού αναλαμβάνοντας όμως τον ρόλο του παγοθραυστικού για το ιδιωτικό κεφάλαιο. Αυτή η μετατόπιση δημιουργεί και δυνατότητες. Η Νέα Αριστερά μιλά για ένα κράτος αναπτυξιακό και όχι απλό απομειωτή του ρίσκου. Λέγοντας αναπτυξιακό δεν εννοούμε ένα κράτος που αποβλέπει μόνο στην οικονομική μεγέθυνση. Μιλάμε για αναδιανομή, κοινωνική σύγκλιση, κάλυψη των αναγκών των πολλών. Αυτό απαιτεί και θεσμικές αλλαγές.

Όσον αφορά το παραγωγικό μοντέλο της Ελλάδας, παρότι την περίοδο 2019-2024 υπήρξαν προνομιακές συνθήκες χρηματοδότησης, δεν έχει αλλάξει. Αντιθέτως έχει ενισχυθεί ο ετεροβαρής χαρακτήρας του, που εδράζεται στην ιδιωτική κατανάλωση, τις κατασκευές και τον τουρισμό. Αυτό είναι ζήτημα πολιτικής επιλογής προφανώς, αλλά είναι και ζήτημα ανάπτυξης των κοινωνικών υποκειμένων που θα διεκδικήσουν ένα διαφορετικό παραγωγικό μοντέλο.: Με τους όρους που το έθεσε ο Γαβριήλ, το συνέδριο της Νέας Αριστεράς μπορεί να γίνει ένα πολιτικό γεγονός που θα αφορά το ίδιο το κόμμα αλλά και την Αριστερά ευρύτερα, καθώς έχουμε να διασχίσουμε τα αφιλόξενα νερά της παρούσας συγκυρίας και να εμπνεύσουμε ένα χειραφετησιακό πολιτικό φαντασιακό για το σήμερα. Εάν δεν αγνοήσουμε την πρόκληση της αυτοκριτικής και του αναστοχασμού, θα έχουμε την ευκαιρία να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών. Ωστόσο, δεν πρέπει να αρνηθούμε την ιστορία μας. Να αναγνωρίσουμε τα προβλήματα και τις αστοχίες μας. Αυτό αφορά ευρύτερα την Αριστερά. Το ερώτημα του πώς πάμε πέρα από τις άτεγκτες βεβαιότητες εκατέρωθεν αφηγημάτων ενοχοποίησης είναι εξαιρετικά επίκαιρο για όλους και όλες. Το πώς ανακτάμε την εμπιστοσύνη χρειάζεται να μας απασχολήσει με πολιτικό βάθος και όχι με εργαλειακότητα. Την ίδια στιγμή χρειάζεται να αγωνιζόμαστε με όρους ιδεολογικής ηγεμονίας. Η Αριστερά χρειάζεται να εμπνεύσει την κοινωνία με μια διαφορετική έννοια συλλογικής ουτοπίας.

• Επισημαίνεται ότι μετά την επεισοδιακή εκλογή του Κασσελάκη πέρυσι, πολλοί πίεσαν από τα κάτω για την αποχώρηση βουλευτών και στελεχών από τον ΣΥΡΙΖΑ. Όμως, υπάρχει ένα παράδοξο. Δεν ακολούθησαν όλοι. Πώς το εξηγείτε;

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Θα μου επιτρέψετε για λίγο να συνεχίσω από εκεί που το άφησε η Αθηνά. Στο κείμενο των Θέσεων επανέρχεται συχνά η λέξη ηγεμονία που ανέφερε η Αθηνά, με γκραμσιανούς όρους, όχι από λεξικολογικό κλισέ αλλά ακριβώς επειδή αντιλαμβάνεται ότι ζούμε σε μια εποχή επέλασης της νεοφιλελεύθερης ηγεμονίας. Οι καλύτεροι γκραμσιανοί είναι οι δεξιοί σήμερα, όπως ο Μητσοτάκης και ο Βορίδης. Ως προς τους δρόμους που θα μπορούσε να πάρει η Νέα Αριστερά σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ, θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί εναλλακτικούς τρόπους για να φτάσει σε ένα διαφορετικό αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές. Όμως ο δρόμος της μάχης για την ηγεμονία των αριστερών αξιών και πολιτικών, είναι εκείνος που έχει ανάγκη ένα κόμμα που γειώνεται κοινωνικά, δίνει τις μάχες στο μικροεπίπεδο και εκφέρει την άποψή του με αυτοπεποίθηση.

Ως προς το ερώτημά σας, Πράγματι, με απασχόλησε και από την εμπειρία μου στις ευρωεκλογές έχω να πω ότι ως υποψήφιοι εισπράτταμε πολλά μπράβο από τους ψηφοφόρους. Την ίδια στιγμή όμως μας έλεγαν «θα ψηφίσουμε Κασσελάκη για να στείλουμε μήνυμα στο Μητσοτάκη», στη λογική της πολιτικής χρησιμότητας, δηλαδή να πάει η ψήφος στο δεύτερο κόμμα που μπορεί να απειλήσει την κυβέρνηση. Στο πλαίσιο της διεκδίκησης της ηγεμονίας, σημασία έχει να τεθούν τα σωστά ερωτήματα για το ποιος είναι ο σκοπός μας. Είναι πρωταρχικό μας ερώτημα να πέσει ο Μητσοτάκης; Εάν ναι, τότε θα υποχωρήσει η μάχη μας για την ηγεμονία. Είναι λάθος το να πέσει ο Μητσοτάκης; Καθόλου. Είναι αυθεντικό. Δεν πρέπει να το υποτιμάμε. Αλλά είναι ανάγκη αυτό να συνδεθεί διαλεκτικά με τη διεκδίκηση της ηγεμονίας και προφανώς απαιτείται να καταβάλουμε πολύ κόπο. Γιατί εάν πέσει απλά ο Μητσοτάκης, στη θέση του θα έρθει ένας άλλος που ίσως δεν θα κάνει υποκλοπές αλλά θα εφαρμόσει πολιτική Μητσοτάκη. Μάχη λοιπόν για τις αξίες της Αριστεράς και την ηγεμονία τους είναι το ζητούμενο, για να ηττηθεί πραγματικά ο Μητσοτάκης.

• Από τη μέχρι στιγμής συζήτηση αναδεικνύεται το ζήτημα των συνεργασιών, ειδικά σε σχέση με το ΜέΡΑ25. Είναι εφικτή; Μετά την τομή του 2015 και τη συνεχιζόμενη καταγγελτική ρητορική του, υπάρχει περιθώριο συμπόρευσης;

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Εάν θέλαμε να συνεχίσουμε τη συζήτηση με το ΜέΡΑ25 για το 2015, θα είχαμε πάρα πολλά να πούμε και για το πρώτο εξάμηνο. Θα μπορούσαμε να ρωτήσουμε ποιο από τα κομμάτια του μνημονίου ανήκε στο θετικό 70% και ποιο στο 30% αρνητικό. Τι έλεγε τότε το υπουργείο Οικονομικών για τις ιδιωτικοποιήσεις, του ΟΣΕ συγκεκριμένα κ.ο.κ. Δεν θέλουμε μια τέτοια κουβέντα που αφορά σε μια άλλη στιγμή, με άλλους όρους, με άλλους συσχετισμούς δύναμης, από άλλες θέσεις ευθύνης του καθενός μας. Ο υποκειμενισμός είναι προφανώς αναπόφευκτος αλλά το να κάτσουμε συντροφικά να συζητήσουμε και να διαφωνήσουμε, όπως το κάναμε στελέχη με διαφορετικές πορείες της Νέας Αριστεράς για τις θέσεις του κόμματος, είναι τομή. Η ανάγκη να προχωρήσει παρακάτω η Αριστερά και να ξεπεράσει την κρίση της είναι το ζητούμενο και όχι η αυτοεπιβεβαίωσή μας.

Πάντως, τώρα είμαστε στο 2024 και θέλουμε να απαντήσουμε στα αιτήματα αυτής της συγκυρίας. Ωστόσο, το 2015 υπήρχε ένα πραγματικό δίλημμα το οποίο απαντιέται με έναν βολονταρισμό από πολύ κόσμο της Αριστεράς, προφανώς και του ΜέΡΑ25. Όταν όμως είσαι μέλος μια κυβέρνησης γιατί εκεί σε έβαλε ο λαός, τις απαντήσεις δεν τις δίνεις με βολονταρισμό αλλά με βάση το υλικό αποτέλεσμα που θα έχουν οι επιλογές σου για τον κόσμο τον οποίο κλήθηκες να εκπροσωπήσεις. Στις Θέσεις της Νέας Αριστεράς απαντιέται το δίλημμα, νομίζω πειστικά. Δεν το αποφεύγουμε. Όποιος έχει άλλη άποψη μπορεί να την καταθέσει. Κι άλλο βιβλίο μπορεί να γράψει κανείς γι’ αυτά, αρκεί να κινείται σε μια κατεύθυνση που να συνεισφέρει στις ανάγκες του παρόντος και του μέλλοντος.

Επιστρέφοντας στο ερώτημα, εμείς από τη δική μας την πλευρά, πιστεύουμε στις συνεργασίες για τις μάχες του σήμερα, και σε κοινωνικό και σε πολιτικό επίπεδο και στη δημιουργία ενός χώρου διαλόγου της ριζοσπαστικής αριστεράς, της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας και της πολιτικής οικολογίας.

- Αθηνά Αθανασίου: Θέλω να υπογραμμίσω πως η συντροφικότητα είναι μια σοβαρή προϋπόθεση για να ανακάμψουμε από τη μελαγχολία της ήττας και να ανακάμψουμε με συλλογική αυτογνωσία και αυτοκριτική. Αυτό σημαίνει και επίγνωση των ρωγμών που διαπερνούν το «εμείς» της Αριστεράς. Αλλά υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην αυτοκριτική και τη μνησικακία. Χρειάζεται υπέρβαση των βεβαιοτήτων στα οποία μας βάζουν τα εκατέρωθεν αφηγήματα καθαρότητας και ενοχοποίησης.

Το μέτωπο ενάντια στη Δεξιά δεν εξαντλείται στο αίτημα να ρίξουμε τον Μητσοτάκη, παρά το γεγονός ότι αυτό είναι αναγκαίο. Δεν μπορεί να μας αρκεί να εξαντλείται ο ορίζοντας των κοινωνικών προσδοκιών σε αυτό το αίτημα. Αλλά αυτό εγκυμονεί και λογικές κυβερνητισμού και συνεργασιών χωρίς κοινωνική υπόσταση, βλέπε σενάρια κεντροαριστεράς. Αντίθετα, η έμφαση πρέπει να δοθεί στην ανασύνθεση της Αριστεράς χωρίς αυτοαναφορικότητα και σεχταρισμό. Με λόγο αξιόπιστο, οραματικό, προγραμματικό ως εναλλακτική στην ηγεμονία της Δεξιάς, γεγονός που απαιτεί πολύ βαθύτερη δουλειά και χαίρομαι που αποτυπώνεται στις Θέσεις του συνεδρίου.

 

• Στα κεντροαριστερά σενάρια που υπάρχουν, κάποια από αυτά επικαλούνται και το παράδειγμα του Λαϊκού Μετώπου στη Γαλλία, μέχρι πού πάει η Νέα Αριστερά;

- Αθηνά Αθανασίου: Θεωρώ ότι ένα τέτοιο σενάριο δεν έχει γείωση στο κοινωνικό παρόν. Αντίθετα πιστεύω στις προωθητικές διεργασίες ανασύνθεσης στην ευρύτερη αριστερά και στον χώρο των ανένταχτων αριστερών, που πιστεύω ότι είναι ένα ιδιαίτερα ζωντανό, ζωηρό και ενεργό κομμάτι της Αριστεράς, το οποίο συχνά διαφεύγει των κομματικών μας διεργασιών. Ως προς το Λαϊκό Μέτωπο, μπορούμε πολλά να πούμε, αλλά κατά τη γνώμη μου το βασικό είναι ότι είχε την κοινωνική γείωση ώστε να μην κάνει υπαναχωρήσεις ως προς το μεταναστευτικό ζήτημα, που συνιστά ένα πολύ σημαντικό θέμα το οποίο πρέπει να μας απασχολήσει. Το πώς δηλαδή και κόμματα που αναφέρονται στην Αριστερά αναπαράγουν την κανονικοποίηση του ακροδεξιού λόγου.

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Συμφωνώ με την Αθηνά. Η πολιτική δεν είναι αριθμητική. Ορισμένες φορές μπορεί να προσθέσεις με αρνητικούς αριθμούς και να καταλήξεις σε αφαίρεση. Δεν είμαστε σεχταριστές ούτε και μικρομέγαλοι. Θέλουμε να λειτουργούμε ως ένα ανοιχτό κόμμα που αλλάζει τις δομές και τον τρόπο επικοινωνίας του, ανανεώνει τα πρόσωπα. Είμαστε υπέρ της συγκρότησης μετώπων και ενθαρρύνουμε τέτοιες συγκλίσεις επί συγκεκριμένων ζητημάτων. Αυτό κάνουμε και μέσα στη Βουλή, με προτάσεις που έχουμε καταθέσει, με τα έξι σημεία που εκφώνησε ο Αλέξης Χαρίτσης στη ΔΕΘ. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε τις συνθήκες ώστε να ωθήσουμε όλο το πολιτικό σύστημα προς τα αριστερά με προγραμματική και κοινωνική πίεση.

 

• Το ΠΑΣΟΚ αποτελεί δυνητικό συνομιλητή με την προϋπόθεση ότι θα κινηθεί ως αριστερή σοσιαλδημοκρατία;

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Εμείς εκπονούμε μια στρατηγική που εκ των πραγμάτων υπόκειται και σε εξωτερικές παραμέτρους που δεν έχουν να κάνουν με τη δική μας βούληση. Το ΠΑΣΟΚ θα μπορούσαμε να πούμε ότι σχηματίζεται σε ένα χώρο με κομβικό ρόλο στο στρατηγικό σχεδιασμό του Νίκου Ανδρουλάκη και της Άννας Διαμαντοπούλου, που δεν προδιαθέτει θετικά για ένα ΠΑΣΟΚ ανοιχτό σε διάλογο ως αριστερή σοσιαλδημοκρατία. Δεν είναι όλα στο δικό μας χέρι. Αυτό που είναι στο χέρι και τις προτεραιότητές μας είναι να πιέσουμε με τις πρωτοβουλίες μας προς τα αριστερά όλο τον προοδευτικό –λεγόμενο– χώρο.

 

• Το επικείμενο συνέδριο θα ασχοληθεί με τη διατύπωση ενός προγραμματικού πλαισίου ως κυβερνητική πρόταση για τη χώρα;

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Υπάρχουν οι επεξεργασίες από τα τμήματα και τα δίκτυα της Νέας Αριστεράς. Έχουμε προγραμματικές θέσεις. Δεν θα μπουν προς ψήφιση στο συνέδριο, καθώς μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2025 θα πραγματοποιηθεί το προγραμματικό συνέδριο και εκεί θα γίνουν οι τελικές διατυπώσεις. Προηγουμένως θα γίνει διαβούλευση σε βάθος με την κοινωνία, ώστε να μην αποτελούν άθροισμα αιτημάτων, αλλά συνεκτικό σχέδιο με στόχο τον μετασχηματισμό της κοινωνίας και της οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτό θα γίνουν επιλογές, θα μπουν προτεραιότητες. Δεν μπορείς ως αριστερό κόμμα να απευθύνεσαι οριζόντια σε όλους. Παίρνοντας υπόψη την κοινωνική διαστρωμάτωση, κάποιους θα δυσαρεστήσεις.

- Αθηνά Αθανασίου: Είναι σημαντικό η Νέα Αριστερά να παράγει πολιτικές με συγκεκριμένο πρόσημο και κοινωνική γείωση, με γνώμονα το πώς αναχαιτίζεται η ραγδαία συντηρητικοποίηση σε όλες τις μορφές της. Πρωταρχικά στο πεδίο της ανακατανομής του πλούτου και της νομής ισχύος. Είναι καίριο το πώς εκπληρώνουμε, με καθημερινή γείωση στην κοινωνία, τη δυνατότητα για άσκηση πολιτικής με διαφορετικό τρόπο, προς όφελος των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων, με διαρθρωτικές τομές και αξιακές δεσμεύσεις που έχουν δυναμική περισσότερο μετασχηματιστική και λιγότερο διαχειριστική. Δεν θέλω να υποτιμήσω τη διαχειριστική διάσταση της πολιτικής, αλλά πιστεύω ότι αυτή τη στιγμή χρειαζόμαστε να πετύχουμε την αλλαγή των κοινωνικών και πολιτικών συσχετισμών. Χρειάζεται μέσα από μια διαδικασία συλλογικού αναστοχασμού στην πράξη να αναπροσδιορίσουμε και το εφικτό των πολιτικών μας. Γι’ αυτό πιστεύω ότι η διαθεματικότητα των διεκδικήσεων είναι πολύ σημαντική. Ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι απλώς ένα οικονομικό πρόγραμμα, είναι μια ευρύτερη πολιτική συνθήκη. Τα σύγχρονα παγκόσμια κινήματα μας εμπνέουν και μας τροφοδοτούν για το πώς μπορούμε να κινηθούμε. Αυτά, μαζί με τη διαρκή υπεράσπιση της δημόσιας υγείας και παιδείας, των κοινών αγαθών είναι επίκαιρα και επείγοντα ζητούμενα για τη σύγχρονη αριστερά. Σε αυτούς τους πόρους επαγρύπνησης, αναστοχασμού και πολιτικής επεξεργασίας, που συνήθως διαφεύγουν των κυρίαρχων πολιτικών μας, βρίσκεται, κατά τη γνώμη μου, η ελπίδα. Χρειάζεται να τους δούμε πιο σοβαρά, αν θέλουμε μια Αριστερά εργαστήριο παραγωγής ιδεών πολιτικών και συναισθημάτων που μπορούν να μετατοπίσουν τα όρια και τους όρους του δυνατού.

 

• Πώς μπορεί ο πολιτικός λόγος της Αριστεράς να απευθυνθεί στη μεγάλη δεξαμενή πολιτών που απέχουν από τις εκλογές;

- Αθηνά Αθανασίου: Πιστεύω ότι, με όρους κοινωνικής ανάλυσης, οι απέχοντες από τις εκλογές αποτελούν ένα εξαιρετικά ετερογενές πεδίο. Ωστόσο, νομίζω ότι η αποχή συνδέεται με αυτό που ήδη αναφέραμε, ένα γενικό αίσθημα κοινωνικού μηδενισμού. Μιλάμε για ιδεολογική ηγεμονία της Δεξιάς. Υπάρχει. Αλλά παράλληλα υπάρχουν ρεύματα, που δεν είναι οργανωμένα, ρητά, κοινωνικής δυσφορίας. Λείπουν οι δυναμικές που θα μετέτρεπαν αυτήν τη κοινωνική δυσφορία σε οργανωμένη πολιτική εναλλακτική. Εκεί υπάρχει ο χώρος παρέμβασης της Νέας Αριστεράς, και ευρύτερα της Αριστεράς.

Το κλείσιμο του ιστορικού κύκλου του ΣΥΡΙΖΑ συνδέεται με αυτή τη δεξαμενή της αποχής. Αποτελεί μια αυξητική παράμετρο της απογοήτευσης για την πολιτική και την Αριστερά. Υπάρχει επίσης ως παράμετρος και αυτό που λέγαμε προηγούμενα, το πώς η λαϊκή ταξικότητα βρίσκει πολιτική στέγη. Δεν μιλάω για την πολιτική αριστερή μελαγχολία. Αυτή υπάρχει και στη Νέα Αριστερά, αλλά παίρνει ένα χαρακτήρα συλλογικής πολιτικής επεξεργασίας των τραυμάτων, ακριβώς για να αναχαιτιστεί ο πολιτικός μηδενισμός. Ο πολιτικός μηδενισμός τροφοδοτεί και την ακροδεξιά και τη νεοφιλελεύθερη ιδεολογική ηγεμονία.

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Μας απασχολεί ιδιαίτερα όλος αυτός ο κόσμος που παραμένει πολιτικά ανέστιος. Ειδικά με τη συνεχιζόμενη κρίση του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό όμως που μας απασχολεί επίσης πολύ είναι η Νέα Αριστερά να οικοδομήσει μια νέα πολιτική ταυτότητα που να απαντά στις ανάγκες της Αριστεράς και της κοινωνίας το 2024. Ποια είναι τα μεγάλα αιτούμενα του κόσμου που θέλει να εκφράσει η Νέα Αριστερά; Τα οποία είναι διαφορετικά από εκείνα του 2015, του 2019 ή του 2022. Χρειάζεται να τονώσουμε τα αντανακλαστικά μας για να φτάσουμε τον στόχο αυτής της έκφρασης. Σε αυτήν την πορεία χρειαζόμαστε αξιοπιστία, σοβαρότητα, μαχητικότητα, καθαρές κουβέντες, στιλ-ύφος-ρητορική. Αυτά τα τελευταία αποτελούν στοιχεία της πολιτικής που δημιουργούν πολιτική κουλτούρα και συνάψεις με τα πολιτικά ακροατήρια. Και ταυτόχρονα χρειαζόμαστε θάρρος και στο οργανωτικό σχήμα. Έχοντας τη ρίζα της ανανεωτικής αριστερά, η λέξη ανανέωση χρειάζεται να είναι διαρκές πρόταγμα. Διαρκώς να αναστοχαζόμαστε σε πολιτικό, οργανωτικό, κοινωνικό και κινηματικό επίπεδο.

 

• Το Καταστατικό της Νέας Αριστεράς, όπως προτείνεται στο συνέδριο, ανταποκρίνεται στο πολιτικό πλαίσιο που θέτουμε και στην κουβέντα μας; Πιο συγκεκριμένα, η διαδικασία εκλογής επικεφαλής είναι μια έμπρακτη αυτοκριτική σε όσα έγιναν στον ΣΥΡΙΖΑ πέρυσι;

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Προφανώς υπάρχει αυτοκριτική. Υπάρχει και στο κείμενο των Θέσεων, όπου σε μια γενναία παράγραφο κάνουμε αυτοκριτική, όχι στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά σε εμάς ως άτομα, ως τάσεις που ανεχθήκαμε πολιτικές συμπεριφορές και διολισθήσεις. Δεν είναι δήλωση μετάνοιας, είναι ανάγκη παραδοχής για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε παρακάτω. Η συζήτηση για το Καταστατικό είναι σημαντική, αρκεί να μη διολισθήσουμε σε ένα φορμαλισμό. Τα Καταστατικά έχουν δυνατότητα αχρήστευσης ή απογείωσης ανάλογα με την πολιτική κουλτούρα που το κόμμα καλλιεργεί στα μέλη του. Και αυτό συμβαίνει μέσα από την καθημερινή πολιτική δουλειά, την εσωτερική πολιτική ζωή ενός κόμματος. Είναι σημαντικό, για παράδειγμα, μια οργανωτική καινοτομία που τυχόν έρθει στο μέλλον και απαντάει σε μια κρίσιμη ανάγκη, να μην σταματήσει στο ότι δεν προβλέπεται στο Καταστατικό. Η πολιτική κουλτούρα της ζωής του κόμματος να υπερβαίνει τέτοια εμπόδια.

- Αθηνά Αθανασίου: Πρόκειται για ένα πολιτικό ερώτημα, όχι απλώς οργανωτικό. Κατά τη γνώμη μου, το ερώτημα είναι αν η οργανωτική δομή μπορεί να δώσει τη δυνατότητα για να λειτουργεί ένα κόμμα ως ανοιχτό, διαρκές εργαστήριο συλλογικής παραγωγής ιδεών και πολιτικών με συντροφικότητα χωρίς ναρκισσισμούς και κουλτούρα ανάθεσης. Το κομματικό φαινόμενο εν γένει είναι σε κρίση. Αλλά ειδικά για την Αριστερά, το ερώτημα είναι πώς μπορεί να έχεις ένα κόμμα που λαμβάνει υπόψη στην κομματική του δομή και εμπνέει όλες τις αξίες και τις ευαισθησίες που φτιάχνουν τους αρμούς της κοινωνικής χειραφέτησης εναντία σε όλες τις μορφές αδικίας. Όχι μόνο τι λέμε αλλά και πώς το κάνουμε.

 

• Φαίνεται η woke ατζέντα να υποχωρεί διεθνώς και μια ατομική προσέγγιση των δικαιωμάτων να παίρνει έμφαση κάτι που διευκολύνει την ηγεμονία της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας. Ποια είναι η δική σας θέαση;  

-  Αθηνά Αθανασίου: Χρειάζεται να ξαναπιάσουμε το νήμα της μαρξιστικής κριτικής θεωρίας που έχει συμπεριλάβει διαφορετικές επιστημολογίες της αριστερής πολιτισμικής κριτικής ενάντια στην παραμορφωτική κατηγορία ότι δήθεν αυτές διχάζουν και αποπροσανατολίζουν την Αριστερά από τη μία και μοναδική τάχα αρένα της πολιτικής, που είναι η οικονομία και η τάξη. Η ίδια η τάξη είναι μια διαθεματική κατηγορία. Η περιβόητη αντι-woke ρητορική, που έχουμε δει να την ενστερνίζονται, με ολέθρια αποτελέσματα, και μερίδες της Αριστεράς, διαστρεβλώνει πλήρως το ερώτημα του κοινωνικού, στιγματίζει ως δευτερεύουσες ή ελιτίστικες διεκδικήσεις σημαντικότατες, όπως αντιρατσιστικές ή φεμινιστικές. Είναι ένας ακροδεξιός λόγος που παριστάνει την κριτική στο σύστημα, ενώ το επικυρώνει. Εν ολίγοις, αυτή η συζήτηση έχει δημιουργήσει ένα φάντασμα κατασκευασμένο από την αμερικανική ακροδεξιά για να ξορκίσει αγωνιστικές κατακτήσεις της ισότητας και της αλληλεγγύης. Υπάρχουν τρόποι ο σύγχρονος αριστερός λόγος να εγγράφει με ποιες κοινωνικές τάξεις συμμαχεί και την ίδια στιγμή να συντονίζεται και με άλλες κοινωνικές διεκδικήσεις.

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Στο κείμενο των Θέσεων παίρνουμε θέση επ’ αυτού, ακριβώς επειδή θεωρούμε ότι χρειάζεται να το κάνουμε, διότι η αντι-woke ατζέντα είναι υπαρκτή. Εκφράστηκε και στη Die Linke αλλά το έχουμε δει και στον εγχώριο πολιτικό λόγο. Παίρνουμε θέση λέγοντας ότι η κοινωνική δικαιοσύνη σήμερα είναι και αναδιανομή και αναγνώριση. Είναι ατομικισμός αυτό; Δεν είναι. Το αν ως γυναίκα και υπόκεισαι έμφυλη βία με διάφορες μορφές της, έχει να κάνει με κοινωνική συνείδηση, όχι με ατομική επιλογή. Είναι κοινωνική η μάχη αυτή και μας αφορά.

 

• Ποιο μοντέλο ανάπτυξης προτείνει η Νέα Αριστερά και πώς αυτό μπορεί να υπάρξει στη μέγγενη των υπαρχουσών δεσμεύσεων;

- Γαβριήλ Σακελλαρίδης: Υπάρχει μια συζήτηση για αλλαγή παραδείγματος στον τρόπο που λειτουργεί η παγκόσμια οικονομία. Η ανάγνωση της Νέας Αριστεράς λέει ότι όντως υπάρχει μια αλλαγή παραδείγματος, που, εκκινώντας από την ανάγκη να εξυπηρετήσει άλλες στοχεύσεις, ανοίγει τον δρόμο στο κράτος να πάρει τη θέση του οδηγού αναλαμβάνοντας όμως τον ρόλο του παγοθραυστικού για το ιδιωτικό κεφάλαιο. Αυτή η μετατόπιση δημιουργεί και δυνατότητες. Η Νέα Αριστερά μιλά για ένα κράτος αναπτυξιακό και όχι απλό απομειωτή του ρίσκου. Λέγοντας αναπτυξιακό δεν εννοούμε ένα κράτος που αποβλέπει μόνο στην οικονομική μεγέθυνση. Μιλάμε για αναδιανομή, κοινωνική σύγκλιση, κάλυψη των αναγκών των πολλών. Αυτό απαιτεί και θεσμικές αλλαγές.

Όσον αφορά το παραγωγικό μοντέλο της Ελλάδας, παρότι την περίοδο 2019-2024 υπήρξαν προνομιακές συνθήκες χρηματοδότησης, δεν έχει αλλάξει. Αντιθέτως έχει ενισχυθεί ο ετεροβαρής χαρακτήρας του, που εδράζεται στην ιδιωτική κατανάλωση, τις κατασκευές και τον τουρισμό. Αυτό είναι ζήτημα πολιτικής επιλογής προφανώς, αλλά είναι και ζήτημα ανάπτυξης των κοινωνικών υποκειμένων που θα διεκδικήσουν ένα διαφορετικό παραγωγικό μοντέλο.

Νίκος Γιαννόπουλος, Μαρίνος Μουζακίτης / epohi.gr