Το ελληνικό χρέος "δεν είναι βιώσιμο" χωρίς άμεσες μεταφορές πόρων στον ελληνικό προϋπολογισμό από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία "δεσμεύτηκε", προς την κατεύθυνση αυτή τον Δεκέμβριο, δήλωσε σήμερα ο Πολ Τόμσεν εμπειρογνώμονας του ΔΝΤ.
"Βλέπουμε ότι υπάρχει ένα κενό" στον προϋπολογισμό, στους στόχους που πρέπει να επιτύχει η Ελλάδα και "όποιο κι αν είναι αυτό, οι Ευρωπαίοι πρέπει να το καλύψουν", δήλωσε ο Τόμσεν μέσω τηλεδιάσκεψη, δύο ημέρες μετά την αποδέσμευση από το ΔΝΤ μιας δόσης ύψους 3,2 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα.
Ο εμπειρογνώμονας του ΔΝΤ επεσήμανε ότι υπήρχε ένα κενό στη χρηματοδότηση που μπορεί να φθάσει έως και 9,5 δισ. ευρώ έως το 2015-2016, σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις, για να θεωρηθεί το χρέος βιώσιμο και να μπορεί η χώρα να ελπίζει να επιστρέψει στις αγορές για χρηματοδότηση.
Ο Τόμσεν υπενθύμισε ότι κατά τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ τον Δεκέμβριο, η ζώνη του ευρώ "είχε δεσμευτεί να παράσχει όλα όσα είναι αναγκαία για να μειωθεί το χρέος στον επιδιωκόμενο στόχο", δηλαδή "κάτω από το 110% του ΑΕΠ έως το 2022", αντί του 120% έως το 2020.
Σε αυτή τη σύνοδο κορυφής, οι Ευρωπαίοι και το ΔΝΤ συμφώνησαν να συνεχίσουν τις πληρωμές των δανείων προς την Ελλάδα μετά από ένα μπλοκάρισμα πολλών μηνών από την άνοιξη, λόγω της πολιτικής κρίσης στη χώρα.
Στη συνέντευξή του που δόθηκε πριν από λίγες ώρες από το ΔΝΤ, ο Τόμσεν επέμεινε επίσης στο ότι το χρέος "εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλό", παρά τις αναδιαρθρώσεις που έχουν ήδη γίνει, και εκτίμησε ότι θα μπορούσε να παραμείνει έτσι τη απουσία οποιασδήποτε "ελάφρυνσης" ή μιας "μακροπρόθεσμης" βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Επιπλέον, σε ότι αφορά τη δημοσιονομική κρίση, ο Τόμσεν αναγνώρισε ότι "η Ελλάδα είχε ήδη διανύσει περισσότερο από το μισό δρόμο" για την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών της, σημείωσε όμως ότι υπάρχει ακόμη δρόμος να διανύσει" για να φτάσει εκεί.
Υπενθύμισε ότι η ελληνική πολιτική σκηνή παραμένει "εύθραυστη", κάτι που σημαίνει "περισσότερη δουλειά για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης" των επενδυτών.
Για να αποφευχθούν περαιτέρω περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, είναι "ζωτικής σημασίας" να καταπολεμηθεί "σοβαρά" η φοροδιαφυγή, ενδημικό πρόβλημα, και να μειωθεί ο αριθμός των δημόσιων υπαλλήλων, σημείωσε ο Τόμσεν.
"Αν το πρόγραμμα εφαρμοστεί όπως έχει συμφωνηθεί, η Ελλάδα θα επιβιώσει και θα ευημερήσει στη ζώνη του ευρώ. Αλλά δεν είμαστε ακόμη εκεί", υπογράμμισε τέλος ο Τόμσεν.
Ο «εκτροχιασμός» του προγράμματος αποδίδεται, σύμφωνα με την έκθεση του ΔΝΤ, σε μία «σφοδρή πολιτική κρίση», καθώς η «παρατεταμένη εκλογική περίοδος πρακτικά ανέστειλε την εφαρμογή μακρο-δομικών μεταρρυθμίσεων και της διαδικασίας ιδιωτικοποιήσεων», ενώ παράλληλα οι «δημοσιονομικές-θεσμικές μεταρρυθμίσεις» σταμάτησαν.
Χρηματοδοτικό κενό το 2015-16, και... «κούρεμα»;
Η επίδοση της Ελλάδας αναπόφευκτα επηρεάζει τις ανάγκες, και τα επακόλουθα δυνητικά μέτρα, της διετίας 2015-16. Από την πλευρά του, το Ταμείο αναφέρεται εκτενώς στη συνεισφορά των Ευρωπαίων εταίρων της Αθήνας και τη συμφωνία τους να παράσχουν επιπλέον χρηματοδότηση ύψους 26 δισεκατομμυρίων ευρώ στη χώρα μας για την επίμαχη περίοδο.
Παρά ταύτα, οι εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ διαπιστώνουν χρηματοδοτικό κενό ύψους 5,5 έως 9,5 δισεκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2015-16, υπογραμμίζοντας πως η περαιτέρω «έγκαιρη» παροχή βοήθειας από τη Γηραιά Ήπειρο για τη χρηματοδότηση της Ελλάδας και την αντιμετώπιση του χρέους είναι «κρίσιμα» μεγέθη στην «επιτυχία του προγράμματος».
Επιπλέον, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αφήνει εκ νέου ανοιχτό το ενδεχόμενο «κουρέματος» των διακρατικών δανείων (GLF) που έχουν προσφέρει στη χώρα μας τα υπόλοιπα μέλη της ευρωζώνης.
«Ο χρόνος θα δείξει [τι θα χρειασθεί], αλλά το προσωπικό του [ΔΝΤ] αυτή τη στιγμή εκτιμά πως ένας συνδυασμός ‘κουρεμάτων’ των εκκρεμών δανείων του GLF, σχεδόν μηδενικά επιτόκια στα δάνεια του GLF, χαμηλότερα επιτόκια στα δάνεια του EFSF ή μακροπρόθεσμες [χρηματοδοτήσεις] θα είναι απαραίτητες».
Υπενθυμίζεται πως το ζήτημα απομείωσης του ελληνικού χρέους που διακρατείται από τον επίσημο τομέα της νομισματικής ένωσης απετέλεσε σημείο δημόσιας τριβής μεταξύ Eurogroup και ΔΝΤ πριν τη συμφωνία του Δεκεμβρίου, καθώς η Ευρώπη αρνούταν να εξετάσει μία τόσο οικονομικά δύσκολη και πολιτικά ευαίσθητη πρωτοβουλία.
Νέα μέτρα
Παράλληλα, το ΔΝΤ επισημαίνει τη λήψη μέτρων ύψους 2 έως 4 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη διετία 2015-16, έπειτα από τη δέσμη των 13,5 δισ. που θα εφαρμοσθεί έως τη λήξη του 2014.
Η διάθεση πόρων για την εφαρμογή των εν λόγω μέτρων αναμένεται να προέλθει από την παράταση της έκτακτης εισφοράς και πέραν του 2014, λόγω της επέκτασης του προγράμματος, τη μείωση του δημόσιου τομέα, την επέκταση της μεταρρύθμισης στο χώρο της υγείας, καθώς και απο την πάταξη της φοροδιαφυγής.
«Αδύναμη οικονομία»
Στην έκθεσή του, το ΔΝΤ κάνει λόγο για μία οικονομία που παραμένει «αδύναμη», κάτι που ήταν ωστόσο αναμενόμενο καθώς η ελληνική προσαρμογή κινείται ακόμα μέσω «υφεσιακών αντί φιλο-παραγωγικών καναλιών».
Προβλέπει ύφεση της τάξης του 4,25% για τη χώρα μας κατά το 2013, ως απόρροια της σταθερής «αρνητικής απόκλισης» του ΑΕΠ σε σχέση με τις προβλέψεις του προγράμματος, και σημειώνει πως η ελληνική οικονομία να πλήττεται από «αποδυναμωμένη εμπιστοσύνη», «σφιχτές συνθήκες ρευστότητας» και «αδυναμία στις εξαγωγικές αγορές».
Παρά ταύτα, επισημαίνεται πως η δημοσιονομική κατάσταση «εξακολουθεί να βελτιώνεται», ενώ «πρόσφατες εξελίξεις υποδεικνύουν συνεχιζόμενη προσαρμογή σε ένα φόντο ύφεσης», μαζί με αύξηση των τραπεζικών καταθέσεων.
Τα συν και τα πλην
Ανάμεσα στις θετικές εξελίξεις που περιλαμβάνονται στο επικαιροποιημένο τμήμα της έκθεσης βρίσκονται η υπερψήφιση του νέου φορολογικού νομοσχεδίου, η συνέχιση της αναδιάταξης και αναδιάρθρωσης του τραπεζικού κλάδου (με εκκρεμότητα την υπόθεση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου) και η ολοκλήρωση πληθώρας προαπαιτούμενων δράσεων, με το ΔΝΤ να σχολιάζει πως το σύνολο των υλοποιημένων υποχρεώσεων αποτελεί «απόδειξη της δέσμευσης των Αρχών στην μεταρρυθμιστική ατζέντα [του] προγράμματος».
Στην αντίπερα όχθη, οι αναλυτές του Ταμείου σημειώνουν την ανάγκη αύξησης της αποτελεσματικότητας του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, με τη «μεταρρύθμιση της φορολογικής διοίκησης» να χαρακτηρίζεται «κρίσιμη» για το όλο πρόγραμμα. Το ΔΝΤ εκτιμά πως η χώρα μας δεν θα πετύχει τους στόχους είσπραξης φορολογικών οφειλών και επέκτασης φορολογικών ελέγχων που είχαν τεθεί για τα τέλη Δεκεμβρίου.
Παράλληλα τονίζεται η τεράστια απόκλιση από το στόχο εσόδων από τις αποκρατικοποιήσεις, καθώς η Αθήνα εισέπραξε μονάχα 6 εκατομμύρια ευρώ κατά το 2012, έναντι στόχου 3,2 δισ.
"Βλέπουμε ότι υπάρχει ένα κενό" στον προϋπολογισμό, στους στόχους που πρέπει να επιτύχει η Ελλάδα και "όποιο κι αν είναι αυτό, οι Ευρωπαίοι πρέπει να το καλύψουν", δήλωσε ο Τόμσεν μέσω τηλεδιάσκεψη, δύο ημέρες μετά την αποδέσμευση από το ΔΝΤ μιας δόσης ύψους 3,2 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα.
Ο εμπειρογνώμονας του ΔΝΤ επεσήμανε ότι υπήρχε ένα κενό στη χρηματοδότηση που μπορεί να φθάσει έως και 9,5 δισ. ευρώ έως το 2015-2016, σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις, για να θεωρηθεί το χρέος βιώσιμο και να μπορεί η χώρα να ελπίζει να επιστρέψει στις αγορές για χρηματοδότηση.
Ο Τόμσεν υπενθύμισε ότι κατά τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ τον Δεκέμβριο, η ζώνη του ευρώ "είχε δεσμευτεί να παράσχει όλα όσα είναι αναγκαία για να μειωθεί το χρέος στον επιδιωκόμενο στόχο", δηλαδή "κάτω από το 110% του ΑΕΠ έως το 2022", αντί του 120% έως το 2020.
Σε αυτή τη σύνοδο κορυφής, οι Ευρωπαίοι και το ΔΝΤ συμφώνησαν να συνεχίσουν τις πληρωμές των δανείων προς την Ελλάδα μετά από ένα μπλοκάρισμα πολλών μηνών από την άνοιξη, λόγω της πολιτικής κρίσης στη χώρα.
Στη συνέντευξή του που δόθηκε πριν από λίγες ώρες από το ΔΝΤ, ο Τόμσεν επέμεινε επίσης στο ότι το χρέος "εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλό", παρά τις αναδιαρθρώσεις που έχουν ήδη γίνει, και εκτίμησε ότι θα μπορούσε να παραμείνει έτσι τη απουσία οποιασδήποτε "ελάφρυνσης" ή μιας "μακροπρόθεσμης" βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Επιπλέον, σε ότι αφορά τη δημοσιονομική κρίση, ο Τόμσεν αναγνώρισε ότι "η Ελλάδα είχε ήδη διανύσει περισσότερο από το μισό δρόμο" για την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών της, σημείωσε όμως ότι υπάρχει ακόμη δρόμος να διανύσει" για να φτάσει εκεί.
Υπενθύμισε ότι η ελληνική πολιτική σκηνή παραμένει "εύθραυστη", κάτι που σημαίνει "περισσότερη δουλειά για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης" των επενδυτών.
Για να αποφευχθούν περαιτέρω περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, είναι "ζωτικής σημασίας" να καταπολεμηθεί "σοβαρά" η φοροδιαφυγή, ενδημικό πρόβλημα, και να μειωθεί ο αριθμός των δημόσιων υπαλλήλων, σημείωσε ο Τόμσεν.
"Αν το πρόγραμμα εφαρμοστεί όπως έχει συμφωνηθεί, η Ελλάδα θα επιβιώσει και θα ευημερήσει στη ζώνη του ευρώ. Αλλά δεν είμαστε ακόμη εκεί", υπογράμμισε τέλος ο Τόμσεν.
Ο «εκτροχιασμός» του προγράμματος αποδίδεται, σύμφωνα με την έκθεση του ΔΝΤ, σε μία «σφοδρή πολιτική κρίση», καθώς η «παρατεταμένη εκλογική περίοδος πρακτικά ανέστειλε την εφαρμογή μακρο-δομικών μεταρρυθμίσεων και της διαδικασίας ιδιωτικοποιήσεων», ενώ παράλληλα οι «δημοσιονομικές-θεσμικές μεταρρυθμίσεις» σταμάτησαν.
Χρηματοδοτικό κενό το 2015-16, και... «κούρεμα»;
 |
“Υπαγορεύονται” νέα οριζόντια
μέτρα στον Στουρνάρα;
|
Παρά ταύτα, οι εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ διαπιστώνουν χρηματοδοτικό κενό ύψους 5,5 έως 9,5 δισεκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2015-16, υπογραμμίζοντας πως η περαιτέρω «έγκαιρη» παροχή βοήθειας από τη Γηραιά Ήπειρο για τη χρηματοδότηση της Ελλάδας και την αντιμετώπιση του χρέους είναι «κρίσιμα» μεγέθη στην «επιτυχία του προγράμματος».
Επιπλέον, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αφήνει εκ νέου ανοιχτό το ενδεχόμενο «κουρέματος» των διακρατικών δανείων (GLF) που έχουν προσφέρει στη χώρα μας τα υπόλοιπα μέλη της ευρωζώνης.
«Ο χρόνος θα δείξει [τι θα χρειασθεί], αλλά το προσωπικό του [ΔΝΤ] αυτή τη στιγμή εκτιμά πως ένας συνδυασμός ‘κουρεμάτων’ των εκκρεμών δανείων του GLF, σχεδόν μηδενικά επιτόκια στα δάνεια του GLF, χαμηλότερα επιτόκια στα δάνεια του EFSF ή μακροπρόθεσμες [χρηματοδοτήσεις] θα είναι απαραίτητες».
Υπενθυμίζεται πως το ζήτημα απομείωσης του ελληνικού χρέους που διακρατείται από τον επίσημο τομέα της νομισματικής ένωσης απετέλεσε σημείο δημόσιας τριβής μεταξύ Eurogroup και ΔΝΤ πριν τη συμφωνία του Δεκεμβρίου, καθώς η Ευρώπη αρνούταν να εξετάσει μία τόσο οικονομικά δύσκολη και πολιτικά ευαίσθητη πρωτοβουλία.
Νέα μέτρα
Παράλληλα, το ΔΝΤ επισημαίνει τη λήψη μέτρων ύψους 2 έως 4 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη διετία 2015-16, έπειτα από τη δέσμη των 13,5 δισ. που θα εφαρμοσθεί έως τη λήξη του 2014.
Η διάθεση πόρων για την εφαρμογή των εν λόγω μέτρων αναμένεται να προέλθει από την παράταση της έκτακτης εισφοράς και πέραν του 2014, λόγω της επέκτασης του προγράμματος, τη μείωση του δημόσιου τομέα, την επέκταση της μεταρρύθμισης στο χώρο της υγείας, καθώς και απο την πάταξη της φοροδιαφυγής.
«Αδύναμη οικονομία»
Στην έκθεσή του, το ΔΝΤ κάνει λόγο για μία οικονομία που παραμένει «αδύναμη», κάτι που ήταν ωστόσο αναμενόμενο καθώς η ελληνική προσαρμογή κινείται ακόμα μέσω «υφεσιακών αντί φιλο-παραγωγικών καναλιών».
Προβλέπει ύφεση της τάξης του 4,25% για τη χώρα μας κατά το 2013, ως απόρροια της σταθερής «αρνητικής απόκλισης» του ΑΕΠ σε σχέση με τις προβλέψεις του προγράμματος, και σημειώνει πως η ελληνική οικονομία να πλήττεται από «αποδυναμωμένη εμπιστοσύνη», «σφιχτές συνθήκες ρευστότητας» και «αδυναμία στις εξαγωγικές αγορές».
Παρά ταύτα, επισημαίνεται πως η δημοσιονομική κατάσταση «εξακολουθεί να βελτιώνεται», ενώ «πρόσφατες εξελίξεις υποδεικνύουν συνεχιζόμενη προσαρμογή σε ένα φόντο ύφεσης», μαζί με αύξηση των τραπεζικών καταθέσεων.
Τα συν και τα πλην
Ανάμεσα στις θετικές εξελίξεις που περιλαμβάνονται στο επικαιροποιημένο τμήμα της έκθεσης βρίσκονται η υπερψήφιση του νέου φορολογικού νομοσχεδίου, η συνέχιση της αναδιάταξης και αναδιάρθρωσης του τραπεζικού κλάδου (με εκκρεμότητα την υπόθεση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου) και η ολοκλήρωση πληθώρας προαπαιτούμενων δράσεων, με το ΔΝΤ να σχολιάζει πως το σύνολο των υλοποιημένων υποχρεώσεων αποτελεί «απόδειξη της δέσμευσης των Αρχών στην μεταρρυθμιστική ατζέντα [του] προγράμματος».
Στην αντίπερα όχθη, οι αναλυτές του Ταμείου σημειώνουν την ανάγκη αύξησης της αποτελεσματικότητας του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, με τη «μεταρρύθμιση της φορολογικής διοίκησης» να χαρακτηρίζεται «κρίσιμη» για το όλο πρόγραμμα. Το ΔΝΤ εκτιμά πως η χώρα μας δεν θα πετύχει τους στόχους είσπραξης φορολογικών οφειλών και επέκτασης φορολογικών ελέγχων που είχαν τεθεί για τα τέλη Δεκεμβρίου.
Παράλληλα τονίζεται η τεράστια απόκλιση από το στόχο εσόδων από τις αποκρατικοποιήσεις, καθώς η Αθήνα εισέπραξε μονάχα 6 εκατομμύρια ευρώ κατά το 2012, έναντι στόχου 3,2 δισ.
