Θανάσης Σκαμνάκης: «Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν χωράει την Αριστερά»

Θανάσης Σκαμνάκης, ΣΥΡΙΖΑ, Αριστερά, kommon.gr,


Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές ξανάρχεται, στα καφενεία και τους κύκλους της πολιτικής συζήτησης η κουβέντα τι είδος της Αριστεράς είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Και κυρίως, είναι πλέον Αριστερά;

Κάποιοι άνθρωποι, αριστεροί, προοδευτικοί, με τη σκέψη πως το κρίσιμο είναι να φύγει η ακροδεξιά χολέρα, ξαναστρέφουν το βλέμμα, ή έστω την επικείμενη ψήφο τους, προς τον κατά τα άλλα τρισκατάρατο ΣΥΡΙΖΑ, με τη λογική του μικρότερου κακού!

Θανάσης Σκαμνάκης*

Η χρονιά βαίνει προς το τέλος της αλλά με μια έννοια είναι και η αρχή του έτους, όχι μόνο σχολικού αλλά και πολιτικού, καθώς μετά τη ραθυμία του καλοκαιριού έχουν αρχίσει εντατικές οι διεργασίες εν όψει και των ερχόμενων εκλογών, σε όλους τους πολιτικούς χώρους, μηδέ εξαιρουμένης της εξωκοινοβουλευτικής και ριζοσπαστικής, λεγόμενης, Αριστεράς.

Και αν για άλλους σχηματισμούς η έγνοια είναι πως θα βγάλουν περισσότερους βουλευτές, για την Αριστερά, κοινοβουλευτική και εξωκοινοβουλευτική, οι εκλογές συνιστούν ένα πεδίο αναζήτησης πολιτικών παρεμβάσεων που μπορεί να γίνουν ικανές να εκτινάξουν το κάθε εγχείρημα. Εξ ου και επιστρατεύονται προτάσεις συνεργασιών, συγκρότηση συμμαχιών, συσπειρώσεις ενταγμένων και ανένταχτων ατόμων κ.ο.κ. Διατυπώνονται προτάσεις εκλογικές, μη δε και κυβερνητικές, ως απάντηση στον αμφίβολο ορίζοντα κάποιων εγχειρημάτων.

Ακόμα περισσότερο, μέσα στο περιβάλλον της έκπτωσης των δημοκρατικών αρχών και λειτουργιών, της εξαχρείωσης του πολιτικού και κοινωνικού βίου και της συνεχούς αντικατάστασης του ελάχιστου διαλόγου από τα δακρυγόνα και τους τραμπουκισμούς των ΜΑΤ και των Μέσων της, κατ’ ευφημισμόν, ενημέρωσης.

Οπότε, κάποιοι πολιτικοί σχηματισμοί ψάχνουν για απτές απαντήσεις, σε ένα περιβάλλον όπου η εμπιστοσύνη στις δυνάμεις των ίδιων των ανθρώπων, στη θέληση και τη συνείδησή τους, αλλά και στους αγώνες τους, έχει ατονήσει. Και αναζητείται μια συνταγή που οι πάνω θα λύσουν τα προβλήματα τα οποία οι κάτω δεν μπορούν. Ακόμα κι αν θεωρεί κανείς πως είναι λάθος μια τέτοια σκέψη, κι ανάμεσα σε αυτούς που το πιστεύουν είμαι κι εγώ, δεν μπορεί να υποτιμήσει τη σημασία που έχει αυτή την στιγμή. Τουλάχιστον στη συνείδηση εκείνων που σκέφτονται ή και δρουν με αυτό τον γνώμονα.

Κάποιοι άνθρωποι, αριστεροί, προοδευτικοί, με τη σκέψη πως το κρίσιμο είναι να φύγει η ακροδεξιά χολέρα, ξαναστρέφουν το βλέμμα, ή έστω την επικείμενη ψήφο τους, προς τον κατά τα άλλα τρισκατάρατο ΣΥΡΙΖΑ, με τη λογική του μικρότερου κακού.

Κατανοώ, όσο κι αν δεν συμμερίζομαι, αυτή την αγωνία και εν τέλει την πιθανή επιλογή. Είναι όμως σημείο του καιρού και της δυσπραγίας της Αριστεράς.

Θυμάμαι αντίστοιχες συζητήσεις, αλλά σε λιγότερο υπονομευμένο περιβάλλον, όταν ήταν, το 2006, να εκλεγεί το ΠΑΣΟΚ και ο Γιωργάκης – τουλάχιστον αυτός θα σέβεται τα δημοκρατικά δικαιώματα (αν και τα όσα γίνονταν από την κυβέρνηση της τότε Δεξιάς υπό τον Κώστα Καραμανλή, φαντάζουν ως σοσιαλιστικά μπρος στην λαίλαπα του Μητσοτάκη). Ποια ήταν η συνέχεια είναι γνωστό. Ακολούθησε η πιο επώδυνη περίοδος της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, και τη συμβολίζει ο Γιωργάκης να αναγγέλλει την υποδούλωση με φόντο το Καστελόριζο.

Όσο για τους πολιτικούς σχηματισμούς το ΜΕΡΑ 25 κάνει ένα κρίσιμο βήμα παραπάνω, διατυπώνοντας πρόταση κυβερνητικής συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ. Άλλοι, παρακάμπτοντας αυτό το αποφασιστικής σημασίας σημείο, συμμερίζονται τον γενικό προβληματισμό του ΜΕΡΑ25 και ευνοούν ή προτείνουν ή επεξεργάζονται εκλογική συνεργασία μαζί του (ένας δρόμος εκ του πλαγίου που τους συνδέει εξ αντικειμένου με τον ΣΥΡΙΖΑ).

Οπότε ξανάρχεται, στα καφενεία και τους κύκλους της πολιτικής συζήτησης η κουβέντα τι είδος της Αριστεράς είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Και κυρίως, είναι πλέον Αριστερά;

Το ελληνικό κράτος, όπως λέει και ο Αποστόλης Παλιούρας στο βιβλίο του (Ο ελληνικός καπιταλισμός, εκδ. Τόπος) γεννήθηκε εξαρτημένο από τις μεγάλες δυνάμεις. Και η εξάρτηση ήταν πάντα το στοιχείο ταυτότητας των κυρίαρχων τάξεων, και της αστικής. Όπως η πάλη εναντίον της ήταν και είναι το στοιχείο ταυτότητας της εργατικής τάξης (όρος για να ζήσει) και της Αριστεράς.

Η Αριστερά και σε αυτό έχει ένα αμαρτωλό παρελθόν. Το ζήτημα της εξάρτησης χρησιμοποιήθηκε ως όχημα για μάταιες συμμαχίες ανάμεσα στην εργατική και τη δήθεν εθνική αστική τάξη. Οδηγώντας σε τραγωδίες. Αλλά πλέον ο όρος έχει πάρει ένα σύγχρονο περιεχόμενο, ιδιαίτερα με τη θέση της Ελλάδας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ.

Συνεπώς στην αναζήτηση του πολιτικού γκουγκλ για να ορίσεις την αριστερή τροπή μιας πολιτικής παράταξης έχει κυρίαρχη θέση η σχέση της με το καθεστώς αυτής της εξάρτησης. Η σύγκρουση με τον ιμπεριαλισμό από τη σκοπιά της υπεράσπισης των εργατικών και λαϊκών συμφερόντων.

Επί του προκειμένου ο ΣΥΡΙΖΑ, προ πολλού, δεν περνάει τη βάση. Πιο πρόσφατη η στάση του απέναντι στον πόλεμο της Ουκρανίας. Καμιά κουβέντα για τις αμερικάνικες βάσεις στην Ελλάδα και το ρόλο που παίζουν. Και πως μπορεί να ερμηνευτεί η σπουδή του (αν και δεν χρειαζόταν καθώς δεν έχει κυβερνητικό ρόλο) να τοποθετηθεί υπέρ της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδία στο ΝΑΤΟ, εκτός από το ότι στέλνει μήνυμα στους προστάτες πως είναι έτοιμος να κυβερνήσει, και αυτή τη φορά χωρίς τις ταλαντεύσεις του πρώτου εξαμήνου του 2015;

Προφανώς δεν χρειάζεται να πάμε πιο πίσω και να θυμηθούμε τον αμερικάνικης έμπνευσης άξονα Ελλάδα-Ισραήλ-Αίγυπτος-Κύπρος, ούτε την περίφημη δήλωση Τσίπρα περί του πλανητάρχη τότε Ντόναλντ Τραμπ.

Ο ΣΥΡΙΖΑ διατύπωσε μια ριζοσπαστική αριστερή πολιτική πρόταση και κέρδισε τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015. Έφτασε στο πικ του μεταρρυθμιστικού ριζοσπαστισμού του με το σύνθημα «καμιά θυσία για το ευρώ».

Το αριστερό ειδύλλιο έληξε σύντομα. Δεν είναι μόνο πως ευθύς αμέσως άρχισε να στραγγίζει το δημόσιο ταμείο και τα υπουργεία από κάθε ίχνος χρήματος προκειμένου να ικανοποιήσει τους δανειστές. Η τελευταία αριστερή αναλαμπή του, και προσφορά στην Αριστερά και στους πολίτες, ήταν το δημοψήφισμα του Ιουλίου 2015, που όπως ειπώθηκε και είναι πια επιβεβαιωμένο ο Τσίπρας το είπε και το έκανε αλλά δεν ήθελε να έχει το αποτέλεσμα που είχε. Έκτοτε ολισθαίνει ταχέως στο δρόμο της εξάρτησης.

Τον Αύγουστο του 2015 ψήφισε το τρίτο μνημόνιο, διασπάστηκε, και έκτοτε, ο εναπομείνας ΣΥΡΙΖΑ απομακρύνεται σταθερά από τη μεταρρυθμιστική αριστερά. Το μεταρρυθμιστικό πρόσωπο γίνεται αστική καρικατούρα, με πρόσοψη μια «προοδευτική συμμαχία»!

Οι ομιλίες Τσίπρα του τελευταίου καιρού, όπως και η πρόσφατη συνέντευξη στον Σκάϊ, απευθύνονται πλέον στη μεσαία τάξη, μιλούν για τα συμφέροντά της, παραλείπουν επιδέξια μερικές φορές, αδέξια κάποιες άλλες, ακόμη και τη λέξη Αριστερά, εργαζόμενοι κ.λπ. Στέλνουν μήνυμα προς όλους τους επιφανείς παράγοντες, και κυρίως τους υπερατλαντικούς. Καταθέτει εγγυήσεις στην εγχώρια ολιγαρχία επιζητώντας την έγκρισή της, ώστε να ξανακυβερνήσει. Εξ αυτού και δεν δεσμεύεται, ούτε ρητορικά, για την κατάργηση νεοφιλελεύθερων νόμων που ψήφισε η Ν.Δ.

Οι επιλογές του τον μετέτρεψαν σε αστικό κόμμα και από την άποψη της μορφής οργάνωσης (ένας πρόεδρος με τους συμβούλους του που αποφασίζει και μια οργάνωση με χαλαρή λειτουργία που απλώς υποστηρίζει) και από άποψη προγράμματος.

Υπό αυτή την απολύτως ευκρινή οπτική ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται τοποθετημένος στο στρατόπεδο της αστικής πολιτικής, παρά τις κάποιες στρατεύσεις ή υποστηρίξεις αριστερών ανθρώπων εντός του.

Συνεπώς τι μπορεί να σηματοδοτεί, κατόπιν τούτων, μια πρόταση συγκυβέρνησης από κόμματα όπως το ΜΕΡΑ25;

Η διαχείριση της υπάρχουσας κατάστασης , με αυτόν ή και με κάποιον άλλο τρόπο, συνεπάγεται παραμονή στον ίδιο βάλτο. Σημαίνει, εν τέλει, συνενοχή. Και ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αναζητεί συνενόχους, ποιοι όμως μπορούν να μετατραπούν σε φονείς των λαϊκών προσδοκιών και τελικά σε ιδανικούς αυτόχειρες;

Μια πρόταση συγκυβέρνησης στις παρούσες συνθήκες υποχώρησης και ήττας της εργατικής πολιτικής λειτουργεί ως σωσίβιο για την αστική πολιτική και τη σταθεροποίηση του αστικού πολιτικού συστήματος και θα προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη απογοήτευση από εκείνη του 2015, τότε που κάθε φιλοδοξία παρέμβασης και αλλαγής του ΣΥΡΙΖΑ από τα μέσα, αποδείχτηκε με πανηγυρικό, πλην όμως δραματικό, τρόπο απατηλή.

Οπότε, σε λειτουργία μπάλας του μπιλιάρδου, τι δουλειά μπορεί να έχει κάποιος (κόμμα, κίνηση ή ομάδα) που δηλώνει πως ανήκει στη ριζοσπαστική Αριστερά να διεκδικεί συνεργασία με ένα κόμμα το οποίο έχει ήδη εκδηλώσει την προσδοκία να συγκυβερνήσει με το ΣΥΡΙΖΑ; Δεν είναι ένας δρόμος που εν τέλει τον υποτάσσει στην κυβερνητική λογική και στη τάξη του ΣΥΡΙΖΑ;

Τα παρόμοια σχέδια περισσότερο απογοητεύουν παρά ενθαρρύνουν τον κόσμο της Αριστεράς. Αναπαράγουν την κοινοβουλευτική λογική και την ανάθεση, δηλαδή ακριβώς εκείνα τα στοιχεία που προκάλεσαν και οδήγησαν στην ήττα. Ενώ το στοίχημα για την Αριστερά ήταν και παραμένει, ως συστατικό στοιχείο της, η ενεργοποίηση της κοινωνίας, η συλλογική έκφραση, η αναγέννηση της δημοκρατίας.

Γιατί εν τέλει, η ριζοσπαστική Αριστερά διεκδικεί και είναι εξ ορισμού μια ουσιαστική και αποτελεσματική παρουσία στους αγώνες και στις πολιτικές και εκλογικές λειτουργίες, χωρίς υπονοούμενα και περίεργες προσδέσεις. Οφείλει να επιδιώκει (θεωρώ) μια ευρεία συσπείρωση υπό ένα βασικό αριστερό προωθητικό πολιτικό πλαίσιο, που θα βελτιώνει τη ζωή των ανθρώπων και θα στοχεύει να στρέψει το βέλος της πολιτικής και της κοινωνίας προς προοδευτική κατεύθυνση.

Με προφανείς αποδοχές, και εν τινι μέτρω συμβιβασμούς, αλλά χωρίς το ανεπανόρθωτο στραπάτσο του μικροπολιτικού υπολογισμού.
______________________________

Θανάσης Σκαμνάκης  είναι Δημοσιογράφος / Συγγραφέας, στέλεχος της Αριστεράς. Δραστηριοποιείται στην Πολιτική Κίνηση για ένα Σύγχρονο Κομμουνιστικό Σχέδιο. Αρθρογραφεί στο Kommon.

Δεν υπάρχουν σχόλια

Δημοσίευση σχολίου