'Εντομα στο μενού μας καθώς η ΕΕ ενέκρινε τη χρήση τους για ανθρώπινη κατανάλωση! - Ερώτηση Μαρίας Σπυράκη στη Κομισιόν

Μαρία Σπυράκη, επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδου, Κομισιόν. Έντομα, εντομοφαγία, τρόφιμα,

Η αντικατάσταση του κρέατος με γρύλους, σκουλίκια και σκαθάρια μπορεί να μειώσει τη ρύπανση από αέρια του θερμοκηπίου και να επιβραδύνει την εξαφάνιση των ειδών, αλλά το να πείσεις τους ανθρώπους να τις φάνε θα είναι δύσκολο...

Οι προνύμφες που μοιάζουν με σκουλήκι από μικρότερους αλευροσκούληκες —ένας τύπος γυαλιστερού μαύρου σκαθαριού— και οι γρύλοι του σπιτιού θα γίνουν το τρίτο και το τέταρτο έντομα που μπορούν να πωληθούν ως τροφή για τους ανθρώπους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οκτώ ακόμη αιτήσεις αναμένουν έγκριση.

Την Τρίτη, η ΕΕ έδωσε το πράσινο φως στην πώληση των προνυμφών σε σκόνη, κατεψυγμένη, πάστα και αποξηραμένες μορφές. Οι γρύλοι μπορούν να πωληθούν ως μερικώς απολιπασμένη σκόνη.

Για πολλούς Ευρωπαίους, η σκέψη να τρώνε πλάσματα που τσακίζονται ή σέρνονται σε οποιαδήποτε μορφή δεν είναι ακριβώς ελκυστική. Αλλά τα έντομα, που ήδη αποτελούν λιχουδιά σε εστιατόρια υψηλής ποιότητας σε όλο τον κόσμο, αποτελούν φυσιολογικό και υγιεινό μέρος της διατροφής σε χώρες από το Μεξικό μέχρι την Ταϊλάνδη . Έχουν επίσης τραβήξει την προσοχή επιστημόνων και επιχειρήσεων που θέλουν να καθαρίσουν τη γεωργία και να θρέψουν τον αυξανόμενο πληθυσμό του πλανήτη .

Ερώτημα της Ευρωβουλευτού Μαρίας Σπυράκη στην αρμόδια επίτροπο Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδου.

Αναστάτωση στους καταναλωτές και σε επιστημονικούς φορείς προκαλεί η έγκριση της Ευρωπαϊκής Ένωση για την κυκλοφορίας τροφίμων, που περιλαμβάνουν συστατικά από έντομα και ειδικότερα από γρύλλο, αλευροσκουλήκι και ακρίδα! 

Τρόφιμα από έντομα: Η ευρωβουλευτής της ΝΔ και του ΕΛΚ, κα Μαρία Σπυράκη, έθεσε ερώτημα στην αρμόδια επίτροπο Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδου.

Η έγκριση κυκλοφορίας τροφίμων, που περιλαμβάνουν συστατικά από έντομα και ειδικότερα γρύλο, αλευροσκουλήκι και ακρίδα στην ΕΕ, «προκαλεί αναστάτωση στους καταναλωτές και εύλογη ανησυχία σε επιστημονικούς φορείς».

Η ευρωβουλευτής της ΝΔ και του ΕΛΚ, έθεσε το θέμα με γραπτή ερώτηση προς την Κομισιόν και έλαβε «μια καταρχήν διαβεβαίωση» από την Στέλλα Κυριακίδου, ότι «η αναγραφή των συστατικών των τροφίμων σε εμφανές σημείο είναι υποχρεωτική».

«Τα τρόφιμα πρέπει να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις επισήμανσης του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 (για την ενημέρωση των καταναλωτών για τα τρόφιμα)», ο οποίος «απαιτεί την υποχρεωτική αναγραφή όλων των συστατικών στα προσυσκευασμένα τρόφιμα και προβλέπει ότι οι υποχρεωτικές πληροφορίες για τα τρόφιμα αναγράφονται σε εμφανές σημείο κατά τρόπο, ώστε να είναι ευδιάκριτες, ευανάγνωστες και, κατά περίπτωση, ανεξίτηλες», σημειώνει στην απάντησή της η κ. Κυριακίδου και αμέσως προσθέτει: «Στην περίπτωση τροφίμων που περιέχουν έντομα, η συγκεκριμένη ονομασία του εντόμου, όπως ορίζεται στους εκτελεστικούς κανονισμούς της (Ευρωπαϊκής) Επιτροπής για την έγκριση, πρέπει να περιλαμβάνεται στον κατάλογο των συστατικών».


Στην ερώτησή της, η ευρωβουλευτής Μαρία Σπυράκη έθεσε ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τις ανησυχίες των καταναλωτών έπειτα από σειρά δημοσιευμάτων για τρόφιμα με βάση προϊόντα εντόμων. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι με τον κανονισμό 2023/5 η ΕΕ «ενέκρινε τη διάθεση στην ευρωπαϊκή αγορά τροφίμων με συστατικό μερικώς απολιπασμένη σκόνη οικιακού γρύλου (Acheta domesticus)», ως «νέα τροφή για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της επισιτιστικής κρίσης».

«Επιπρόσθετα», όπως σημείωνε στην ερώτησή της, «εγκρίθηκε και η κυκλοφορία τροφίμων με συστατικά κίτρινο αλευροσκουλήκι και μεταναστευτική ακρίδα» και «τα συγκεκριμένα συστατικά, πέραν του γεγονότος ότι βρίσκονται εκτός της διατροφικής κουλτούρας των Ευρωπαίων, μπορούν να προκαλέσουν πλήθος αλλεργικών αντιδράσεων στους καταναλωτές με αλλεργίες στα καρκινοειδή, στα μαλάκια και στα προϊόντα τους καθώς και στα ακάρεα της σκόνης».

Σε αυτή τη βάση, η ευρωβουλευτής ζήτησε από την Κομισιόν να δώσει τις σχετικές διευκρινίσεις στους καταναλωτές και τους αρμόδιους επιστήμονες «δεδομένου ότι επιχειρείται η εισαγωγή εντομοφαγίας στην ΕΕ με την έγκριση πρώτων υλών προερχόμενων από έντομα σε τρόφιμα ευρείας κατανάλωσης, όπως μπισκότα, ζύμες, κ.λπ., με μόνη υποχρέωση αναγραφής της παρουσίας εντόμου εντός του καταλόγου συστατικών, που συνήθως παρουσιάζεται με πολύ μικρή δυσδιάκριτη γραμματοσειρά στο πίσω μέρος των συσκευασιών».

Στην απάντησή της, η επίτροπος, αρμόδια για την Ασφάλεια των Τροφίμων, διευκρινίζει επίσης ότι «τα δεδομένα αξιολογούνται από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), η οποία ενεργεί με πλήρη ανεξαρτησία και ακολουθεί τα υψηλότερα επιστημονικά πρότυπα. Μόνο τα νέα τρόφιμα που έχουν αξιολογηθεί ως ασφαλή για ανθρώπινη κατανάλωση εγκρίνονται για διάθεση στην αγορά της ΕΕ».

   

 

«Κανείς δεν θα αναγκαστεί να φάει έντομα»

Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εγκρίνει δύο νέα έντομα ως τρόφιμα δεν φαίνεται να αποτελεί μέρος μιας ώθησης για αλλαγή δίαιτας, αν και είπε ότι η κατανάλωση εντόμων «συμβάλλει θετικά στο περιβάλλον, στην υγεία και τα μέσα διαβίωσης».

Αντίθετα, οι νέοι κανόνες διευκρινίζουν ότι οι προνύμφες μικρότερων αλευροφόρων και οι γρύλοι του σπιτιού είναι ασφαλείς για κατανάλωση για όσους δεν έχουν αλλεργίες. Έχουν επίσης αποφασίσει ότι τα τρόφιμα που τα περιέχουν πρέπει να φέρουν ετικέτα.

«Κανείς δεν θα αναγκαστεί να φάει έντομα», ανέφερε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε tweet την περασμένη εβδομάδα.

Ωστόσο, η κίνηση θα μπορούσε να επιταχύνει τη στροφή σε λιγότερο καταστροφικές για το περιβάλλον δίαιτες. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, περίπου ο μισός πληθυσμός σχεδιάζει να τρώει λιγότερο κρέας, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι άνθρωποι τρώνε περισσότερο κρέας αλλά ανταλλάσσουν το βόειο κρέας με κρέατα που ρυπαίνουν λιγότερο, όπως το κοτόπουλο. Η πρωτεΐνη εντόμων θα μπορούσε να προσφέρει μια φθηνή εναλλακτική λύση - ιδιαίτερα σε επεξεργασμένα τρόφιμα.

Μεταξύ 35% και 60% του ξηρού βάρους των εντόμων αποτελείται από πρωτεΐνη. Το κάτω άκρο του εύρους είναι μεγαλύτερο από τις περισσότερες πηγές φυτικών πρωτεϊνών και το πάνω άκρο είναι υψηλότερο από το κρέας και τα αυγά. Τα έντομα είναι καλύτερα από τα ζώα στο να μετατρέπουν τις θερμίδες της τροφής τους σε θερμίδες στο σώμα τους. Επίσης αναπαράγονται γρήγορα και παίρνουν βάρος γρήγορα. 

Μόνο ελάχιστες μελέτες έχουν προσπαθήσει να διερευνήσουν την περιβαλλοντική ζημιά από την κατανάλωση εντόμων. Μια αξιολόγηση του κύκλου ζωής που δημοσιεύθηκε το 2021 διαπίστωσε ότι η πρωτεΐνη από τα κίτρινα αλευροσκουλήκια χρησιμοποιεί 70% λιγότερη γη και αντλεί 23% λιγότερα αέρια θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα από ό,τι η λήψη της ίδιας ποσότητας πρωτεΐνης από κοτόπουλο κρεατοπαραγωγής.

Προηγούμενες μελέτες έχουν επίσης βρει ότι τα έντομα είναι καλύτερα για το περιβάλλον από το κρέας αλλά χειρότερα από τα φυτά.

Η αηδία παραμένει το «μεγαλύτερο εμπόδιο»

Ωστόσο, το να πειστούν οι άνθρωποι στην ΕΕ και τις ΗΠΑ να τρώνε περισσότερα έντομα θα μπορούσε να είναι δύσκολο.

Τα τρία τέταρτα των ευρωπαίων καταναλωτών δεν είναι πρόθυμοι να ανταλλάξουν κρέας με έντομα και ένα επιπλέον 13% είναι αβέβαιο, σύμφωνα με μια έκθεση του 2020 από την Ευρωπαϊκή Οργάνωση Καταναλωτών, μια ομάδα ομπρέλα που χρηματοδοτείται εν μέρει από την ΕΕ. Στη Γερμανία, το 80% των ανθρώπων δηλώνουν αηδιασμένοι από την ιδέα να τρώνε έντομα, σύμφωνα με μια έκθεση του 2022 από την υπηρεσία περιβάλλοντος της Γερμανίας, την UBA.

«Η αηδία θεωρείται το μεγαλύτερο εμπόδιο για την εισαγωγή των εντόμων στη δυτική αγορά τροφίμων», έγραψαν οι συγγραφείς.

Παρόλο που οι δυτικές δίαιτες περιλαμβάνουν άλλες τροφές που σχετίζονται με την αποσύνθεση, όπως μουχλιασμένο τυρί και μύκητες, η έρευνα για το εάν αυτά τα εμπόδια μπορούν να ξεπεραστούν βρίσκεται ακόμα στα πρώτα της στάδια.

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι ήταν πιο πρόθυμοι να φάνε έντομα αφού τους είπαν για τα περιβαλλοντικά οφέλη.

Μια ξεχωριστή μελέτη το 2020 έδειξε ότι οι κοινωνικοί κανόνες άλλαξαν το πόσο ανοιχτοί ήταν οι άνθρωποι στο να τρώνε ακρίδες.

«Καθώς οι άνθρωποι είναι ένα ιδιαίτερα κοινωνικό είδος, η αξιοποίηση της κοινωνικής φύσης μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμη», έγραψαν οι συγγραφείς.

Τροφή με έντομα ως εναλλακτική λύση στα σιτηρά για τα ζώα

Ένας πιο πιθανός ρόλος για την πρωτεΐνη των εντόμων θα μπορούσε να είναι η τροφοδοσία της στα ζώα. Αυτό θα παρακάμπτει τους πολιτισμικούς κανόνες που εμποδίζουν ορισμένους ανθρώπους να θέλουν να φάνε έντομα. Εάν τα έντομα εκτρέφονταν με οργανικά απόβλητα - όπως ταιριάζουν μερικοί προνύμφες αλευροφόρων και μυγών - η διαδικασία θα μπορούσε να ανακυκλώσει αποτελεσματικά ορισμένες από τις τεράστιες ποσότητες τροφής που σπαταλώνται κάθε χρόνο.

Αλλά η εκτροφή εντόμων για να τα ταΐσει σε ζώα προσθέτει ένα επιπλέον βήμα στη διαδικασία παραγωγής τροφής που σημαίνει ότι χάνεται περισσότερη ενέργεια λόγω αναποτελεσματικότητας. Μόνο μερικές από τις θερμίδες που τρώει το έντομο θα φτάσουν στο κοτόπουλο που εκτρέφεται με τη διατροφή των εντόμων — και μόνο μερικές από αυτές τις θερμίδες θα φτάσουν στο άτομο που τρώει τη φτερούγα κοτόπουλου.

Εάν τα έντομα τρέφονταν με καλλιέργειες όπως η σόγια ή το καλαμπόκι , και αυτά τα έντομα χρησιμοποιούνται στη συνέχεια ως τροφή για τα ζώα, ο πλανήτης μπορεί να είναι χειρότερη από ό,τι αν τα ζώα έτρωγαν τους κόκκους απευθείας.

"Το πρόβλημα είναι ότι πρέπει να περάσετε από δύο μετατροπές", είπε ο Searchinger. "Υπάρχει κάποια δυνατότητα [για τη διατροφή των εντόμων με κοπριά], αλλά τελικά δεν είναι τόσο αποτελεσματικό όσο η άμεση παραγωγή της τροφής."
ευρωπαϊκά ΜΜΕ

Δεν υπάρχουν σχόλια

Δημοσίευση σχολίου