Τα 3 εκατ. Σύροι πρόσφυγες της Τουρκίας αντιμετωπίζουν το δίλημμα να γυρίσουν στο σπίτι τους ή να μείνουν - Μαρτυρίες προσφύγων

    «Υπάρχουν ακόμη κίνδυνοι στη Συρία τόσο όσον αφορά την ασφάλεια όσο και την καθημερινή ζωή. Μια διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει καθήκοντα στη Δαμασκό...», απαντούν με προβληματισμό οι Σύροι πρόσφυγες...

Οι Σύροι πρόσφυγες πανηγυρίζουν την πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ στους δρόμους των τουρκικών πόλεων, χαιρετίζοντας την ξαφνική κατάρρευση του καθεστώτος του, και πολλοί τώρα σκέφτονται αν θα πρέπει να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.

Χιλιάδες Σύροι έχουν συρρέει στα σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία και ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε το άνοιγμα συνοριακής πύλης «για να αποφευχθεί οποιαδήποτε συμφόρηση και να διευκολυνθεί η κυκλοφορία».

Αλλά σχεδόν τρία εκατομμύρια Σύροι ζουν αυτή τη στιγμή στην Τουρκία, έχοντας εγκαταλείψει τον εμφύλιο πόλεμο της χώρας τους από τότε που ξεκίνησε το 2011, και θα αντιμετωπίσουν μια δύσκολη απόφαση για το τι θα κάνουν στη συνέχεια.

"Δεν υπάρχει ακόμα νερό σε πολλές περιοχές της Συρίας, το ηλεκτρικό ρεύμα έρχεται ορισμένες ώρες της ημέρας. Δεν είναι καν σαφές ποιος θα κυβερνήσει τη χώρα και πώς, αλλά πρέπει να επιστρέψουμε για να σταθεί ξανά η Συρία στα πόδια της", λέει ο Ibrahim , ένας χημικός μηχανικός που ζει για 12 χρόνια στην επαρχία Hatay που συνορεύει με τη Συρία.

Παρά όλους τους κινδύνους, συγκαταλέγεται στους Σύρους πρόσφυγες που σχεδιάζουν να επιστρέψουν το συντομότερο δυνατό, παρόλο που θα πρέπει να ξαναρχίσουν τη ζωή τους από την αρχή.

Πολλοί Τούρκοι επιθυμούν επίσης οι Σύροι να επιστρέψουν το συντομότερο δυνατό και ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν είπε ότι η Τουρκία θα εργαστεί για την «ασφαλή και εθελοντική επιστροφή τους στην πατρίδα».

Ο αρθρογράφος Μεχμέτ Τεζκάν εξέφρασε τη γνώμη πολλών εδώ όταν πρότεινε ότι δεν υπήρχε λόγος να μείνουν.

Οι ζωές των Σύριων στην Τουρκία έχουν γίνει ολοένα και πιο δύσκολες τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς οι Τούρκοι αντιμετωπίζουν μια οικονομική κρίση με σπειροειδή πληθωρισμό.

Το αντιμεταναστευτικό αίσθημα στην κοινωνία έχει αυξηθεί και η κυβέρνηση Ερντογάν έχει αυστηροποιήσει τις πολιτικές για τη μετανάστευση.

Η Τουρκία προσπάθησε εδώ και καιρό να μιλήσει με το ανατρεπόμενο καθεστώς Άσαντ για την αποστολή των προσφύγων της στα σπίτια τους.

Αλλά οι περισσότεροι Σύροι στην Τουρκία θα θέλουν να περιμένουν και να δουν πώς θα εξελιχθούν οι επόμενοι ταραγμένοι μήνες πριν πάρουν μια τόσο μεγάλη απόφαση.

«Θα υπάρξει κάποια μετακίνηση, αλλά δεν περιμένω ότι εκατομμύρια άνθρωποι θα φύγουν αμέσως, όπως νομίζουν όλοι», προειδοποιεί ο ειδικός στον τομέα της μετανάστευσης, καθηγητής Μουράτ Ερντογάν.

Αν δεν συμβεί αυτό, λέει, «τότε μπορεί να προκύψει μια νέα ατμόσφαιρα έντασης».

Ο Μετίν Κοραμπατίρ, επικεφαλής του Κέντρου Έρευνας για το Άσυλο και τη Μετανάστευση, προβλέπει ότι η «σταδιακή επιστροφή» θα πραγματοποιηθεί εντός ενός έτους στην καλύτερη περίπτωση, υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνουν οι απαραίτητες προετοιμασίες.

"Υπάρχουν ακόμη κίνδυνοι στη Συρία τόσο όσον αφορά την ασφάλεια όσο και την καθημερινή ζωή. Μια διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει καθήκοντα στη Δαμασκό", είπε στο BBC.

Ο Ιμπραήμ συμφωνεί ότι για πολλούς πρόσφυγες δεν θα μείνει τίποτα για να επιστρέψουν στα σπίτια τους: "Σε ορισμένες περιοχές δεν υπάρχουν σπίτια, ούτε σχολεία. Ακόμη και μεγάλες πόλεις όπως το Χαλέπι βρίσκονται σε κακή κατάσταση".

"Αλλά αυτή η χώρα έχει βγει από έναν πόλεμο 13 ετών και δεν μπορούμε να περιμένουμε να είναι όλα έτοιμα για εμάς. Ως συριακός λαός, θα προσπαθήσουμε να τα ξαναχτίσουμε όλα σιγά σιγά".

Με άλλα λόγια, ο Ιμπραήμ λέει ότι η ταυτότητα της επόμενης κυβέρνησης της Συρίας είναι λιγότερο σημαντική από το να πάνε οι Σύροι στα σπίτια τους για να επηρεάσουν το μέλλον τους.

«Όποιος έρθει θα είναι καλύτερος από τον Άσαντ», λέει. «Αν δεν επιστρέψουμε, ποιος θα πάει στις εκλογές, ποιος θα αποφασίσει πώς θα κυβερνηθεί η χώρα;».

Ο Μετίν Κοραμπατίρ επισημαίνει ότι η μεγάλη εισροή στην Τουρκία ήρθε αρχικά καθώς οι Σύροι διέφυγαν από το καθεστώς Άσαντ από το 2011-2013. Η μεταγενέστερη φυγή ήρθε όταν οι Σύροι διέφυγαν από την άνοδο της μαχητικής ισλαμιστικής οργάνωσης IS και την εξάπλωση της πολιτικής αστάθειας.

«Δεν είναι εύκολο να πει κανείς πώς θα συμπεριφερθούν οι ομάδες που έρχονται στην εξουσία και οι Σύροι φυσικά θα περιμένουν να το δουν αυτό», λέει.

"Τι είδους καθεστώς θα δημιουργηθεί εκεί; Η ομάδα που ήρθε λέει "δεν είμαστε τζιχαντιστές, θα επιτρέψουμε τη διαφορετικότητα" - αλλά μόνο ο χρόνος θα δείξει για να καταλάβουμε αν αυτό είναι πραγματικό ή όχι".

Όλοι οι Σύροι στην Τουρκία έχουν καθεστώς προσωρινής προστασίας. Η πλειοψηφία τους ζει στην Κωνσταντινούπολη και σε δύο παραμεθόριες πόλεις, την Γκαζιαντέπ και τη Σανλιούρφα.

Επειδή πολλοί είναι εδώ για τόσο καιρό, συριακές οικογένειες έχουν βάλει τις ρίζες τους, στέλνοντας τα παιδιά τους σε τουρκικά σχολεία και πανεπιστήμια.

Οι Σύροι εδώ έχουν επίσης επισφαλείς ζωές.

Πολλοί εργάζονται μη εγγεγραμμένοι με μισθούς κάτω από τον κατώτατο μισθό και συχνά χωρίς ασφάλιση.

Εάν πάνε όλοι στα σπίτια τους ταυτόχρονα, θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην τουρκική οικονομία.

Ο Μουράτ Ερντογάν προειδοποιεί ότι η Τουρκία δεν πρέπει να πιέσει τους Σύρους να σπεύσουν στα σπίτια τους αμέσως για τον απλό λόγο ότι υπάρχουν μεγάλα ερωτήματα σχετικά με τις υποδομές – έλλειψη σχολείων, θέσεων εργασίας και νοσοκομείων.

Τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν ότι το 90% του πληθυσμού στη Συρία ζει τώρα κάτω από το όριο της φτώχειας.

"Μπορεί να χρειαστούν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια για να ανοικοδομηθούν αυτές οι κατεστραμμένες πόλεις. Ποια χώρα θα παράσχει τους πόρους;" Λέει ο κ. Ερντογάν. "Η βαθιά φτώχεια και η κατάρρευση των υποδομών στη Συρία είναι πιθανό να συνεχιστούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτά δεν είναι προβλήματα που θα διορθωθούν εύκολα βραχυπρόθεσμα."

."Μιλάμε για εκατομμύρια ανθρώπους. Το γεγονός ότι άφησαν τα σπίτια τους, έφτασαν στη Συρία και εγκαταστάθηκαν εκεί· όλα αυτά είναι πολύ υποτιμημένα".

Οι Τούρκοι, πιστεύει, δεν πρέπει να βλέπουν τους Σύρους που ζουν ανάμεσά τους ως μια μάζα ανθρώπων που απλώς θα μαζέψουν τα πράγματά τους και θα φύγουν αμέσως.

πληροφορίες από BBC