Αλέξης Τσίπρας / Πώς βλέπει την Ευρώπη – Η διάλεξή του στο Χάρβαρντ

    Οι προτάσεις του πρώην πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα στη διάλεξή του στο Χάρβαρντ για νέα δημοσιονομική αρχιτεκτονική της ΕΕ – Ζητά στρατηγικά αυτόνομη Ευρώπη και αμοιβαίο σεβασμό ως μόνη βάση για τις ευρωαμερικανικές σχέσεις

Οι άξονες πολιτικής και οικονομικής δράσης της ΕΕ, όπως τους ανέπτυξε ο πρώην πρωθυπουργός μιλώντας σε σπουδαστές του αμερικανικού Πανεπιστημίου - Το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών και η αυτονομία.

Τέσσερις ουσιαστικές προτάσεις για μια νέα δημοσιονομική «αρχιτεκτονική» της Ευρωπαϊκής Ένωσης με στόχο τη στρατηγική αυτονομία της κατέθεσε o Αλέξης Τσίπρας μιλώντας στο κατάμεστο αμφιθέατρο του Κέντρου Ευρωπαϊκών Σπουδών, CES στο Χάρβαρντ.

Στην πρώτη διάλεξη του, το βράδυ της Τρίτης, ο πρώην πρωθυπουργός τοποθετήθηκε τόσο κατά την αρχική ομιλία του όσο και στις ερωτήσεις που του ετέθησαν από μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας σε όλο το φάσμα των εξελίξεων στην Ευρώπη: στην Ουκρανία, στη Μέση Ανατολή και σε όλο το νέο γεωπολιτικό σκηνικό που έχει διαμορφωθεί μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ.

Αναλυτικότερα στη συζήτηση που έγινε με συντονιστή τον καθηγητή Πίτερ Χολ, ο Αλέξης Τσίπρας εξήγησε πως είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η στρατηγική αυτονομία της ΕΕ διατηρώντας παράλληλα τον διατλαντικό διάλογο, ανεξάρτητα από το μέλλον του ΝΑΤΟ. Τόνισε παράλληλα ότι ο αμοιβαίος σεβασμός είναι η μόνη βάση για να προχωρήσουν οι ευρω-αμερικανικές σχέσεις. «Πιστεύω ακράδαντα ότι η Ευρώπη μπορεί και πρέπει να χρησιμοποιήσει την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας, καθώς και τις πολιτικές διεύρυνσης και γειτονίας, για αποτελέσει όχι μόνο δύναμη αποτροπής, αλλά και δύναμη ειρήνης και σταθερότητας», τόνισε χαρακτηριστικά.

Προχωρώντας ένα βήμα παρακάτω κατέθεσε τέσσερις άξονες πολιτικής και οικονομικής δράσης προκειμένου η ΕΕ να σταθεί απέναντι στις νέες προκλήσεις που δημιουργούνται από τις τεκτονικές αλλαγές σε γεωπολιτικό επίπεδο.

• Αύξηση του ορίου χρέους των ευρωπαϊκών οικονομιών από το 60% που είναι σήμερα στο 100% με αφορμή το πρόγραμμα 900 δις της Γερμανίας (που θα αυξήσει το χρέος της).


• Αξιοποίηση του δημοσιονομικού χώρου που θα δημιουργηθεί από αυτό το μέτρο προς όφελος όλης της Ευρώπης και όχι μόνο των εγχώριων επιχειρήσεων των μεγάλων οικονομιών.


• Δημιουργία ευρωπαικού Υπουργείου Οικονομικών που θα εκδίδει κοινό ευρωπαϊκό χρέος για επένδυση στην κοινωνική συνοχή, ενέργεια, άμυνα, υποδομές, πράσινη μετάβαση.


• Εμβάθυνση της εσωτερικής αγοράς στην γραμμή των εκθέσεων Λέτα και Ντράγκι.

«Το σχέδιο ReArm Europe στερείται οράματος»

Αναλυτικά όπως υπογράμμισε ο Αλ. Τσίπρας:

– Πρώτον, προκειμένου να διατηρηθεί η αξιοπιστία της δημοσιονομικής αρχιτεκτονικής της Ευρώπης, το δημοσιονομικό πλαίσιο θα πρέπει να αναθεωρηθεί το συντομότερο δυνατόν, τουλάχιστον αυξάνοντας σημαντικά το όριο του χρέους για όλους, στο 100%.

Και αυτή η αναθεώρηση θα πρέπει να έρθει πριν από την εφαρμογή του γερμανικού προγράμματος, αν θέλουμε να διατηρήσουμε την αξιοπιστία της Ευρώπης.

– Δεύτερον, ελπίζω ότι η νέα δημοσιονομική προσέγγιση της Γερμανίας θα αξιοποιηθεί προς όφελος της Ευρώπης στο σύνολό της, αντί να χρησιμοποιείται για την επιδότηση εγχώριων επιχειρήσεων, κατά παράβαση των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
Εάν ακολουυθηθεί μια τέτοια πορεία, οι χώρες με μεγαλύτερο δημοσιονομικό χώρο θα αποκτήσουν δυσανάλογο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, επιδεινώνοντας τις οικονομικές αποκλίσεις στο εσωτερικό της Ένωσης.

– Τρίτον, το λέω εδώ και πολλά χρόνια: η Ευρώπη πρέπει να συμπληρώσει την κοινή νομισματική της πολιτική με ένα ομοσπονδιακό δημοσιονομικό θεσμό, ένα υπουργείο Οικονομικών, όπως ακριβώς κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, και κάθε άλλη επιτυχημένη νομισματική ένωση.

Και αυτό το ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί προκειμένου να εκδίδει κοινό ευρωπαϊκό χρέος, με στόχο τη χρηματοδότηση της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης στον τομέα της ενέργειας και της άμυνας, τη διευκόλυνση της πράσινης μετάβασης, την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας, την αποκατάσταση των υποδομών των δικτύων στην Ευρώπη που καταρρέουν, και το πιο σημαντικό – την αύξηση της κοινωνικής συνοχής και μείωση των ανισοτήτων μέσω επενδύσεων στο κοινωνικό κράτος και στην εκπαίδευση.

Δεν πιστεύω ότι η προστασία και η ενίσχυση των δημόσιων αγαθών της Ευρώπης πρέπει να έρθει μόνο λόγω της πανδημίας, ή τώρα, λόγω του γεωπολιτικού αναπροσανατολισμού του προέδρου Τραμπ. Η έκδοση κοινού χρέους καθίσταται πλέον απαραίτητη προϋπόθεση για την οικονομική και πολιτική βιωσιμότητα του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.

– Τέλος, πρέπει να αξιοποιήσουμε τα συμπεράσματα των εκθέσεων Λέτα και Ντράγκι: η Ευρώπη χρειάζεται εμβάθυνση της εσωτερικής της αγοράς, μια νέα ευρωπαϊκή βιομηχανική στρατηγική για τη διασφάλιση της στρατηγικής της αυτονομίας και γενναίες πρωτοβουλίες για την έρευνας και την ανάπτυξη

Από την άποψη αυτή, πιστεύω ότι το σχέδιο ReArm Europe στερείται οράματος για μια πραγματικά κοινή εξωτερική και αμυντική στρατηγική, βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στους εθνικούς πόρους και, ως εκ τούτου, υστερεί σε σχέση με τους στόχους που θέτουν οι δύο αυτές εκθέσεις. Το πιο σημαντικό είναι ότι δεν πρέπει να εφαρμοστεί σε βάρος του ταμείου συνοχής.

Νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας

Όσον αφορά στην Ουκρανία, ο Αλέξης Τσίπρας επεσήμανε ότι «η Ευρώπη πρέπει να υποστηρίξει την ειρήνη με τους καλύτερους δυνατούς όρους για το Κίεβο, την ανάπτυξη διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης και την επιλογή των Ουκρανών για ένα ευρωπαϊκό μέλλον. Χρειαζόμαστε μια διαφορετική στρατηγική στην Ουκρανία, τη Γεωργία και τη Μολδαβία από αυτή που είχαμε από το 2008 η οποία απέτυχε. Μια στρατηγική όπου υπάρχει δέσμευση όχι για μια ΝΑΤΟική αλλά για ευρωπαϊκή προοπτική για τις χώρες αυτές».

Συμπληρωτικά υπογράμμισε ότι ειδικά μετά την κατάπαυση του πυρός, πρέπει να εργαστούμε για μια διαφορετική αρχιτεκτονική ασφάλειας που να περιλαμβάνει από τη μία εργαλεία αποτροπής της Ρωσίας που να μας προστατεύουν από παρεμβάσεις, από την άλλη την ανάπτυξη ενός πλαισίου διαλόγου.

Ταυτόχρονα, η ευρωπαϊκή ηγεσία πρέπει να στείλει το μήνυμα στις Ηνωμένες Πολιτείες ότι οι διατλαντικές σχέσεις μπορούν να αναπτυχθούν μόνο στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού, του σεβασμού των συνόρων και της μη παρέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις των ευρωπαϊκών χωρών.

Η ΕΕ πρέπει να αντιμετωπίσει την άνοδο της ακροδεξιάς

Η άνοδος της ακροδεξιάς όπως τόνισε ο πρώην πρωθυπουργός στην διάλεξή του στο Harvard είναι άλλη μία σημαντική πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσει η ΕΕ. Συνδέεται με την οικονομική κατάσταση που επικρατεί και έχει συνέπειες για το μέλλον της Ευρώπης.

«Τα τελευταία 15 χρόνια, η Δύση έχει βυθιστεί σε πολλαπλές κρίσεις που η ηγεσία της δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει. Αντί να αποδεχτούμε τα λάθη μας και να επιμείνουμε σε ένα πλαίσιο αρχών για την επίλυσή τους,

– Τα συντηρητικά κόμματα υιοθέτησαν ρητορική και πολιτικές από την άκρα δεξιά, για να αντιμετωπίσουν αυτά τα προβλήματα και να διατηρήσουν τους ψηφοφόρους τους.
– Κεντροαριστερά κόμματα έχουν αποκτήσει ελιτίστικα χαρακτηριστικά, έχοντας αποκοπεί από τις οικονομικές ανάγκες και τη γλώσσα της εργατικής και της μεσαίας τάξης.
– Ενώ πολλά από τα κόμματα της Αριστεράς έχουν απορριφθεί από δογματισμούς και μικροπολιτική».

«Άφησαν χώρο στην ακροδεξιά»

Παράλληλα υπογράμμισε την ανάγκη την προώθηση μιας ολοκληρωμένης μεταναστευτικής πολιτικής για την αντιμετώπιση της ακροδεξιάς.

«Αρνηθήκαμε να κάνουμε επαναπροωθήσεις στη θάλασσα. Ταυτόχρονα, δώσαμε σκληρή μάχη για μια συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, όπου οι μετανάστες που δεν λάμβαναν άσυλο θα επιστρέφονταν στην Τουρκία. Και μαζί με την ΕΕ δημιουργήσαμε ένα σύστημα όπου πάνω από 25.000 πρόσφυγες μετεγκαταστάθηκαν στην υπόλοιπη Ευρώπη. Συνδυάσαμε την ανθρωπιστική προσέγγιση με μια προσέγγιση βασισμένη στην ασφάλεια» τόνισε ο Αλ.Τσίπρας αναφερόμενος στην κρίσιμη περίοδο της πρωθυπουργίας του όταν η Ελλάδα μεσούσης της οικονομικής κρίσης έπρεπε να αντιμετωπίσει και την μεταναστευτική κρίση.

«Σήμερα όμως συντηρητικές κυβερνήσεις έχουν επικεντρωθεί πολύ περισσότερο στις επαναπροωθήσεις παρά στην εξεύρεση των κατάλληλων ευρωπαϊκών μηχανισμών για μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική», υπογράμμισε.

Ως επίσης σημαντικό ζήτημα για την άνοδο της ακροδεξιάς ανέδειξε το γεγονός ότι οι κυρίαρχες δυνάμεις δεν αγωνίστηκαν για να προστατεύσουν το κράτος δικαίου στην Ευρώπη. Σημείωσε ότι «σε πολλές περιπτώσεις, έχουν κάνει κατάχρηση της πανδημίας καθώς και κακόβουλου λογισμικού για να ενισχύσουν τη δύναμή τους. Με αυτόν τον τρόπο άφησαν χώρο στην ακροδεξιά να ενισχυθεί σε αυτήν τη συζήτηση παρουσιάζοντας τα δικαιώματα και το κράτος δικαίου, ως άχρηστα βαρίδια ή προπαγάνδα της Αριστεράς».

Eιρήνη στην Παλαιστίνη με τερματισμό των ισραηλινών επιχειρήσεων

Αναφερόμενος στις μέτωπο των εξελίξεων στην Μέση Ανατολή ο Αλ.Τσίπρας κάλεσε μεταξύ άλλων την Ευρώπη να σταθεί επιτέλους στο ύψος των περιστάσεων σε σχέση με το Ισραήλ και την ανάγκη για ειρήνη στην Παλαιστίνη, με τον τερματισμό των ισραηλινών επιχειρήσεων που έχουν οδηγήσει σε δεκάδες χιλιάδες θανάτους αμάχων, την άμεση παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους Παλαιστίνιους και την επανέναρξη των συνομιλιών για δύο κράτη στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ.

Μήνυμα στην Άγκυρα ότι η στάση της θα έχει συνέπειες

Τέλος σχολιάζοντας τις πρόσφατες εξελίξεις στην Τουρκία ο Αλ. Τσίπρας τόνισε: «Χρειαζόμαστε ένα σαφές μήνυμα προς την Άγκυρα ότι αυτό που συμβαίνει σήμερα στον Δήμαρχο Ιμάμογλου είναι απαράδεκτο και θα έχει συνέπειες. Δεν μπορούμε να πείσουμε κανέναν, ειδικά στον Παγκόσμιο Νότο, για τις αρχές μας, αν έχουμε δύο μέτρα και δύο σταθμά».

tovima.gr

Αλέξης Τσίπρας: ΝΕΑ ΕΘΝΙΚΗ ΠΥΞΙΔΑ

    Ισχυρή και αυτοδύναμη Ελλάδα με πολυδιάστατη στρατηγική και όχι πρόθυμος ακόλουθος η απάντηση στις ραγδαίες γεωπολιτικές μετατοπίσεις.

Τα τελευταία χρόνια ο κόσμος αλλάζει με ταχύτητα που συχνά ξεπερνά τη δυνατότητα μας να κατανοήσουμε και να αφομοιώσουμε τις αλλαγές. Όσα όμως εξελίσσονται το τελευταίο διάστημα, μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και ιδιαίτερα με την επανεκλογή του Προέδρου Τραμπ, δε συνιστούν απλά αλλαγή,  αλλά τεκτονική μετατόπιση των γεωπολιτικών ισορροπιών, όπως αυτές διαμορφώθηκαν μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και εξελίχθηκαν αργότερα με την πτώση του λεγόμενου Ανατολικού Μπλοκ.

Ο κόσμος μας, μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, χωρίστηκε σε δύο στρατόπεδα. Ήταν ένας κόσμος δύο πόλων, βασισμένος σε μια ισορροπία, που εξαιτίας του πυρηνικού οπλοστασίου των δύο υπερδυνάμεων ονομάστηκε  ισορροπία του τρόμου. Εντούτοις, παρά το γεγονός ότι τον χαρακτήριζαν πολλές τοπικές ένοπλες συγκρούσεις, όπως για παράδειγμα ο πόλεμος του Βιετνάμ,  παρέμενε ένας κόσμος σε  ισορροπία. Η αντιπαράθεση των δύο πόλων παρέμεινε στο επίπεδο του ψυχρού πολέμου.

Με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, δόθηκε η εντύπωση ότι περνούσαμε σε ένα μονοπολικό κόσμο. Πολλοί μάλιστα έσπευσαν  τότε να προφητεύσουν το τέλος των ιδεολογιών και της ιστορίας. Οι ΗΠΑ και η Δύση, χωρίς αντίπαλο πια, μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, έμοιαζαν απόλυτα κυρίαρχες και επέβαλαν τους δικούς τους όρους στη νέα παγκόσμια τάξη, που αργότερα ονομάστηκε παγκοσμιοποίηση.

Θέλησαν μάλιστα συχνά να επικαθορίσουν όχι μόνο την οικονομική, αλλά και τη γεωπολιτική τους ηγεμονία, με επεμβάσεις και πολέμους, που ως  πρόσχημα συνήθως είχαν την εξαγωγή δημοκρατίας σε μια σειρά από χώρες. Ενώ́ επέλεξαν απέναντι στη Ρωσία, που προέκυψε από τη διάλυση της κρατικής δομής της πρώην υπερδύναμης, μια στάση ηγεμονική και αλαζονική. Ειδικότερα κατά την περίοδο της προεδρίας Bush υποτίμησαν τη δυνατότητα της να σταθεί ξανά στα πόδια της και δεν αξιοποίησαν την ευκαιρία να την εντάξουν σε μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας, όταν ακόμη και η είσοδός της στο ΝΑΤΟ ήταν στο τραπέζι. Αντιθέτως, προχώρησαν, παρά τις αντίθετες δεσμεύσεις τους, στην περαιτέρω διεύρυνση του ΝΑΤΟ, που συνδυάστηκε  με ενέργειες όπως η αποχώρηση από τη Συνθήκη Αντιβαλλιστικών πυραύλων, η προώθηση της αντιπυραυλικής ασπίδας και η υποβάθμιση του Συμβουλίου ΝΑΤΟ – Ρωσίας. Υποτιμώντας τις δημόσια διακηρυγμένες προειδοποιήσεις της τελευταίας το 2008, ότι θα αντιδράσει στρατιωτικά αν επιμείνουν στην υιοθέτηση της «πολιτικής ανοιχτών θυρών» του ΝΑΤΟ προς την Ουκρανία και τη Γεωργία.

Την ίδια στιγμή αιφνιδιάστηκαν με την ταχύτητα ανάδειξης της Κίνας σε νέα οικονομική και στρατιωτική παγκόσμια δύναμη, με ισχυρή διείσδυση σε όλο τον πλανήτη, ακόμη και σε στρατηγικά κρίσιμες για τη δυτική ηγεμονία χώρες. Ενώ υποτίμησαν τόσο το χώρο που άφηνε στο Ιράν η αποτυχία της δυτικής πολιτικής και των στρατιωτικών επεμβάσεων στη Μέση Ανατολή, όσο και τη δυνατότητα χωρών του Παγκόσμιου Νότου, με πρώτη την Ινδία, να αναβαθμίσουν την οικονομική και γεωπολιτική τους θέση.

Κάπως έτσι περάσαμε σταδιακά από τον μονοπολικό στον πολυπολικό κόσμο στον οποίο η Δύση, με τις ΗΠΑ ηγεμονική της δύναμη, παραμένει μεν ισχυρός πόλος, αλλά όχι μοναδικός. Η Κίνα αναδύεται οικονομικά και στρατιωτικά, η Ινδία κυρίως οικονομικά, η Ρωσία μας υπενθυμίζει ότι είναι πυρηνική δύναμη, ο παγκόσμιος Νότος ανασυντάσσεται, και όλοι πλέον διεκδικούν το ρόλο που τους αναλογεί στην παγκόσμια γεωπολιτική σφαίρα.

Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια, η διαχείριση αυτής της μετάβασης σε ένα πολυπολικό κόσμο, αντί να οδηγήσει στην ανάδειξη νέων κανόνων και διπλωματικών θεσμών για την αντιμετώπιση κρίσεων και προκλήσεων, έφερε στο προσκήνιο ακόμα μεγαλύτερους κινδύνους για την παγκόσμια ειρήνη. Αντί οι ΗΠΑ να μετακινήσουν τη γεωπολιτική προσοχή τους στον Ινδικό-Ειρηνικό, όπως είχαν διακηρύξει από την εποχή του Προέδρου Ομπάμα, ενεπλάκησαν στον  πόλεμο στην Ουκρανία, επιδιώκοντας έναν ανέφικτο στόχο: τη διατήρηση της προοπτικής ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και άρα την οριστική διάλυση των σχέσεων Ευρώπης-Ρωσίας.

Ο πόλεμος τραγωδία για την Ουκρανία, ήττα για την Ευρώπη  

Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν ήταν απρόβλεπτος, ούτε αναπόφευκτος. Προφανώς η κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου, με την εισβολή σε μια τρίτη χώρα, βαραίνει τη Ρωσία του Προέδρου Πούτιν. Αλλά, αναμετρώντας την κλιμάκωση των γεγονότων που οδήγησαν στη σύρραξη, ένας ψύχραιμος παρατηρητής καταλήγει στο συμπέρασμα ότι αυτή θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί, αν η Δύση δεν επέμενε στην προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.

Ο πόλεμος αυτός δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρωτίστως στοίχισε και στοιχίζει στην Ουκρανία και τον ουκρανικό λαό, αν αναλογιστεί κανείς ότι  δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες και άμαχοι έχασαν τη ζωή τους για την ακεραιότητα και την κυριαρχία της πατρίδας τους. Ωστόσο , αν ζητούμενο ήταν αυτό, μόνο σε απώλειες για την ακεραιότητα και την κυριαρχία της Ουκρανίας οδήγησε ο πόλεμος. Ένα μέρος της ουκρανικής κυριαρχίας χάθηκε από τους εχθρούς της στο πεδίο της μάχης, καθώς η Ρωσία κατέλαβε περίπου το 20% των εδαφών της. Και ένα άλλο από τους συμμάχους της, και ιδιαίτερα από τις ΗΠΑ, που της συμπεριφέρονται σήμερα σαν αποικία και απαιτούν την ιδιοκτησία των σπάνιων γαιών της, ως αντάλλαγμα για τη στήριξη που της παρείχαν σε έναν πόλεμο που τελικά τη διέλυσε. Και παρεμπιπτόντως βέβαια ενταφιάστηκε και η επιδίωξη ένταξής της στο ΝΑΤΟ.

Εκτός από την Ουκρανία όμως, μεγάλος ηττημένος από τον πόλεμο αυτό είναι αναμφίβολα και η Ευρώπη. Η ευρωπαϊκή προοπτική της Ουκρανίας και της Γεωργίας θα μπορούσε να είχε αποτελέσει από την αρχή τη βάση για μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας, με αναβαθμισμένο ρόλο για την ΕΕ, αν είχε συνδεθεί με τη δέσμευση ότι οι χώρες αυτές δεν θα ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Αντιθέτως, παρουσιάστηκε ως προθάλαμος για ένταξη στην Βορειοατλαντική Συμμαχία, με την ΕΕ να παραγνωρίζει ότι δεν μπορεί μονομερώς και χωρίς  συνεννόηση με τη Ρωσία να οικοδομηθεί πανευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας.

Η απόφασή της να μη φέρει αντίρρηση στην επιλογή των ΗΠΑ για την πολιτική ανοιχτών θυρών για την Ουκρανία και ιδιαίτερα η επιλογή της να πρωτοστατήσει στον πόλεμο, αντί να αναλάβει ρόλο διεκδίκησης μιας διπλωματικής λύσης για τον τερματισμό του, την οδήγησε σε καταστροφικές συνέπειες. Πρώτα από όλα οικονομικές.

Οι αρχικές εκτιμήσεις ότι οι ευρωπαϊκές κυρώσεις και ο πόλεμος θα γονάτιζαν τη ρωσική οικονομία και θα οδηγούσαν στην εξασθένηση, ή και την ανατροπή, του καθεστώτος και της ηγεμονίας του Πούτιν, αποδείχθηκαν κενές περιεχομένου και εκτός πραγματικότητας. Η ρωσική οικονομία όχι μόνο δεν εξασθένησε, αλλά σε αντίθεση με τις προβλέψεις ενισχύθηκε από την ενεργειακή κρίση και τη ραγδαία άνοδο της τιμής των ορυκτών καυσίμων. Ενώ η απόφαση της Ευρώπης να διακόψει κάθε ενεργειακή και εμπορική σχέση, συνειδητή ή επιβεβλημένη (όπως με την  ανατίναξη του αγωγού Nord Stream 2), απλά οδήγησε τη Ρωσία σε νέα συμβόλαια με την Κίνα και την Ινδία. Έτσι, αντί να αποδυναμωθεί η ρωσική οικονομία, αποδυναμώθηκε η ευρωπαϊκή και ιδιαίτερα η γερμανική.

Το οικονομικό θαύμα της Γερμανίας μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και ιδιαίτερα μετά την ενοποίησή της,  στηρίχθηκε σε δύο ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που σήμερα πια δεν υπάρχουν. Τη φτηνή ενέργεια που της εξασφάλιζαν οι συμφωνίες με τη Ρωσία για τη μεταφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς και τα αρνητικά επιτόκια δανεισμού που της εξασφάλιζε η σταθερότητα και η διαρκής ανάπτυξη της οικονομίας της.

Μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση που επέφερε, αντί για σταθερότητα και ανάπτυξη έχουμε υψηλό πληθωρισμό, που καθοδηγείται από την εκτίναξη του ενεργειακού κόστους,  και επίσης αποβιομηχάνιση και συνεπώς οικονομική και πολιτική αστάθεια.

Από την άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ δεν πλήρωσαν το ίδιο κόστος με την Ευρώπη για τον πόλεμο στην Ουκρανία, παρά την αντίθετη ρητορική του Προέδρου Τραμπ. Αν εξαιρέσουμε τη στρατιωτική βοήθεια, που ήταν υψηλότερου κόστους από την αντίστοιχη ευρωπαϊκή, η οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία ήταν χαμηλότερη. Ενώ στον τομέα της ενέργειας οι ΗΠΑ όχι μόνο δεν είχαν απώλειες αλλά αποκόμισαν κέρδη. Αφού το ρωσικό φυσικό αέριο, που για χρόνια αποτελούσε την ενεργειακή γραμμή ζωής για την Ευρώπη,  αντικαταστάθηκε από άλλες πηγές, ιδίως με LNG σχιστολιθικού αερίου από τις ΗΠΑ. Έτσι το φυσικό αέριο που επηρεάζει καθοριστικά τη τιμή του ρεύματος είναι σήμερα τέσσερις φορές ακριβότερο στην Ευρώπη από ότι στις ΗΠΑ. Και αυτό το υψηλό ενεργειακό κόστος ασκεί τρομακτικές πιέσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις και οδήγησε ακόμη και σε κλείσιμο εργοστασίων, αποδυναμώνοντας την ευρωπαϊκή οικονομία.

Τι πέτυχε λοιπόν η Ευρώπη από την επιμονή της να στηρίξει μέχρις εσχάτων το πόλεμο έναντι της επιλογής να επιδιώξει διπλωματική λύση;

Μάλλον να πυροβολήσει τα πόδια της.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, έρχεται σήμερα ο Πρόεδρος Τραμπ, και με μια στροφή 180 μοιρών αφήνει την ΕΕ απολύτως μόνη και εκτεθειμένη. Αφού οι ΗΠΑ κατάφεραν να «κόψουν» τη σύνδεση Ευρώπης – Ρωσίας,  τώρα συνειδητοποιούν ότι έκαναν ένα βήμα μπροστά αλλά δύο βήματα πίσω, οδηγώντας τη Ρωσία στην αγκαλιά της Κίνας. Και αποφασίζουν πλέον να εργαστούν για να επαναφέρουν τη Ρωσία, επιχειρώντας να «κόψουν» τη σύνδεσή της με τη Κίνα.

Και πως απαντούν η ΕΕ και οι κυρίαρχες πολιτικές της δυνάμεις της σε αυτές τις εξελίξεις ;

Βγάζουν κάποια συμπεράσματα για τα στρατηγικά τους λάθη, ή επιμένουν σ΄ αυτά;

Φοβάμαι ότι πράττουν το δεύτερο.

Αντί η Ευρώπη, έστω και τώρα, να πρωτοστατεί στην προσπάθεια για  κατάπαυση του πυρός στο ουκρανικό μέτωπο και εξεύρεση άμεσης διπλωματικής λύσης, αυτός που πρωτοστατεί είναι ο Αμερικανός Πρόεδρος. Και στο τραπέζι των συνομιλιών δεν βρίσκεται καν εκπρόσωπός της.

Την ίδια στιγμή, αντί να αναζητήσει τους όρους για μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας, που να θωρακίζει τα συμφέροντά της απέναντι σε ρωσικές παρεμβάσεις, αλλά και να συμπεριλαμβάνει τη Ρωσία, αποκαθιστώντας μεταξύ άλλων και την ενεργειακή συνεργασία μ΄ αυτή, την αναγάγει σε υπαρξιακή απειλή για την κυριαρχία και την ασφάλειά της. Με αυτό τον τρόπο επιχειρεί να δικαιολογήσει στην εσωτερική της κοινή γνώμη την -ορθή κατά τα άλλα, αλλά εξαιρετικά καθυστερημένη- απόφαση για ενίσχυση των αμυντικών της δαπανών, που θα της δώσει τη δυνατότητα να αποκτήσει μια σχετική στρατηγική αυτονομία. Χωρίς όμως, κι αυτό προκαλεί μεγάλα ερωτηματικά, να έχει σχεδιάσει και θεσπίσει μια Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας και μια κοινή αμυντική πολιτική με σαφείς στρατηγικούς στόχους, πέραν της αντιπαράθεσης με την Ρωσία.

Και έτσι, οι Ευρωπαίοι πολίτες καλούνται πλέον να πιστέψουν ότι η Ρωσία,  με οικονομία στο μέγεθος της Ισπανίας, πληθυσμό λιγότερο από το ένα τρίτο της Ευρώπης, και αμυντικό προϋπολογισμό που ανέρχεται μόλις στο ένα τέταρτο του αντίστοιχου της Ευρώπης, δεν αποτελεί απειλή μόνο για την Ουκρανία και τις Βαλτικές χώρες, αλλά κίνδυνο υπαρξιακό για όλη την Ευρώπη. Και αν δεν υπερασπιστούν την Ουκρανία μέχρις εσχάτων, θα χρειαστεί ακόμη και να πολεμήσουν τους Ρώσους στα σύνορά τους.

Ανάγκη για ριζική στροφή στην ευρωπαϊκή στρατηγική

Η ΕΕ βρίσκεται σήμερα δυστυχώς με την πλάτη στον τοίχο, εξαιτίας των δικών της ιδεοληψιών, των διαιρέσεων στις γραμμές της, της αδυναμίας της να εμπεδώσει το διεθνή της ρόλο με μια αποτελεσματική κοινή εξωτερική και αμυντική πολιτική. Και σε πλήρη άρνηση του γεγονότος ότι βρίσκεται στην αρχή του τέλους της μεταπολεμικής της ευημερίας, αδυνατώντας να προσφέρει ειρηνευτικές προτάσεις και να αναλάβει ειρηνευτικές πρωτοβουλίες στο ουκρανικό -έναν πόλεμο που διεξάγεται σε ευρωπαϊκό έδαφος- απλά επιμένει στο στρατηγικό της λάθος, εντείνοντας τα δικά της αδιέξοδα.

Συζητά σήμερα, έστω και αργά, για ένα κοινό αμυντικό ταμείο και την οικοδόμηση μιας αμυντικής βιομηχανίας, που δεν θα εξαρτάται από τις ΗΠΑ. Οι ειδικοί όμως εκτιμούν ότι θα χρειαστεί τουλάχιστον δέκα χρόνια για να αποκτήσει στρατιωτική αυτονομία, με αβέβαιη μέχρι τότε την οικονομική και πολιτική της συνοχή. Αφού όλοι ξέρουν, ότι αν η επένδυση στην άμυνα πραγματοποιηθεί εις βάρος οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών, οι συνέπειες θα είναι δυσμενέστατες, τόσο για την ευρωπαϊκή συνοχή, όσο και για την κοινωνική συνοχή στις χώρες μέλη.

Είναι συνεπώς επείγουσα και αναγκαία μια ριζική στροφή της πολιτικής της στο Ουκρανικό, με στόχο την ειρήνη και την οικοδόμηση μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας. Εξίσου επείγουσα και αναγκαία όμως είναι και μια γενναία επένδυση στην εσωτερική της οικονομία, με πόρους που θα υπερβαίνουν κατά πολύ τις δυνατότητες των προϋπολογισμών των εθνικών κρατών και άρα θα απαιτούν μεγάλης κλίμακας έκδοση κοινού χρέους.

Η έκδοση κοινού χρέους δεν πρέπει να αφορά αποκλειστικά την άμυνα, αλλά να χρησιμοποιηθεί και για τη στήριξη ευρωπαϊκών δημοσίων αγαθών- για την πράσινη μετάβαση, την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και την προώθηση πολιτικών συνοχής. Γιατί, ας μην ξεχνάμε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα της ΕΕ σήμερα, είναι η πολιτική της συνοχή, η απόκλιση μεταξύ των κρατών μελών και οι μεγάλες ανισότητες εντός τους. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να προωθηθούν και ριζικές τομές για την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής αγοράς που περιγράφονται στις Εκθέσεις Ντράγκι και Λέττα.

Παράλληλα, η ΕΕ πρέπει να επιδείξει μια αποφασιστική στάση σε σχέση με την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειάς της. Πρέπει να αποτελέσει γεωπολιτική δύναμη όχι μόνο αποτροπής, αλλά και ειρήνης και σταθερότητας, τουλάχιστον στη γειτονιά της και να αναβαθμίσει τον ρόλο της στην αντιμετώπιση των μεγάλων σύγχρονων προκλήσεων, όπως την κλιματική κρίση, το μεταναστευτικό και τη διαχείριση της τεχνητής νοημοσύνης. Η ευρωπαϊκή ηγεσία πρέπει να δώσει το μήνυμα στις ΗΠΑ, ότι οι ευρωαμερικανικές σχέσεις μπορούν να αναπτυχθούν μόνο στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού, του σεβασμού των συνόρων και της μη εμπλοκής στις εσωτερικές υποθέσεις των ευρωπαϊκών χωρών. Την ίδια στιγμή πρέπει επιτέλους να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και σε σχέση με το Ισραήλ και την ανάγκη για ειρήνη στην Παλαιστίνη, με τερματισμό των ισραηλινών επιχειρήσεων που έχουν οδηγήσει σε δεκάδες χιλιάδες νεκρούς αμάχους, την άμεση παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους Παλαιστινίους και την επανεκκίνηση των συνομιλίων για δύο κράτη στη βάση των Αποφάσεων του ΟΗΕ.

Η Ελλάδα σε επικίνδυνο σταυροδρόμι

Σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο γενικευμένης ανασφάλειας, οι κίνδυνοι για την Ελλάδα είναι ακόμη μεγαλύτεροι. Τα τελευταία πεντέμισι χρόνια,  η κυβέρνηση της ΝΔ μας έχει εκθέσει πολλαπλώς και σε οικονομικούς αλλά και σε γεωπολιτικούς κινδύνους. Δεν αξιοποίησε τη σταθεροποίηση της οικονομίας μετά την έξοδο από τα μνημόνια για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, ενώ́ άφησε να πάει χαμένη η μεγάλη ευκαιρία του Ταμείου Ανάπτυξης. Το κυριότερο όμως είναι ότι χειρίστηκε καταστροφικά το ουκρανικό. Αντί να στηρίξει τον ουκρανικό λαό απέναντι στη ρωσική εισβολή, με τρόπο που να διατηρεί τη δυνατότητά της να παίζει τον ρόλο πυλώνα ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή, ακολούθησε τυφλά το δόγμα του δεδομένου και πρόθυμου συμμάχου, πρωτοστατώντας στην εμπροσθοφυλακή της αντιπαράθεσης. Έστειλε βαρέα όπλα στην Ουκρανία από τα νησιά μας, υποδέχθηκε στο ελληνικό κοινοβούλιο μετά τιμών τους μαχητές του Αζόφ, εκδίωξε αναλογικά τον μεγαλύτερο αριθμό διπλωματών στην Ευρώπη από τη ρωσική πρεσβεία και υιοθέτησε τη πιο σκληρή ρητορική, όχι απέναντι στην απαράδεκτη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αλλά απέναντι στο καθεστώς Πούτιν, καθώς από τα επίσημα χείλη του ΑνΥΠΕΞ δηλώθηκε ότι στόχος του πολέμου είναι η πτώση του. Με δύο λόγια, η Ελλάδα που παραδοσιακά αν και χώρα του ΝΑΤΟ, ακόμη και τη περίοδο Κωνσταντίνου Καραμανλή, στο ζενίθ του ψυχρού πολέμου, είχε διπλωματικές σχέσεις με τη Σοβιετική Ένωση και αργότερα παρέμεινε γέφυρα με τη Ρωσία, πρωτοστάτησε στην ευρωπαϊκή αντιρωσική υστερία.

Σήμερα όμως, που οι ΗΠΑ αλλάζουν στάση, η κυβέρνηση βρίσκεται απόλυτα αμήχανη και περιθωριοποιημένη από τις εξελίξεις. Από τη μία, δεν έχει τη δυνατότητα να διαδραματίσει οποιοδήποτε ρόλο για την ειρήνη και δυσκολεύεται να βρει επαφές με την Κυβέρνηση Τραμπ, από την άλλη έχει εξαιρεθεί από όλες τις γαλλοβρετανικές πρωτοβουλίες για την Ουκρανία και το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας. Την ίδια στιγμή, το Ηνωμένο Βασίλειο όχι μόνο προσκαλεί την Τουρκία στις εν λόγω πρωτοβουλίες αλλά έχει προβεί σε πωλήσεις Eurofighter και Meteor στην Άγκυρα και – μαζί με τη Γερμανία – υποστηρίζει σταθερά την ευρωτουρκική συνεργασία στην άμυνα.

Βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο γεωπολιτικό σταυροδρόμι και σε μια εύθραυστη περιοχή. Ο αναθεωρητισμός της Τουρκίας είναι δεδομένος. Συνεπώς η έκθεση της χώρας και η αδυναμία της πλέον να έχει στήριξη από παραδοσιακούς της συμμάχους, δεν αποτελεί έναν θεωρητικό κίνδυνο. Αν η Τουρκία για τους δικούς της λόγους, αποφασίσει αύριο να δημιουργήσει μια κρίση, το κρίσιμο ερώτημα είναι: ποιος θα είναι δίπλα μας ;

Εγκαίρως, πριν από δύο χρόνια, είχα προειδοποιήσει στη Βουλή ότι το δόγμα «ανήκουμε στη Δύση» σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, είναι παρωχημένο και λανθασμένο. Είχα προειδοποιήσει ότι η πολιτική της κυβέρνησης στο Ουκρανικό εγκυμονεί κινδύνους. Και είχα επισημάνει χαρακτηριστικά, προσπαθώντας να αναδείξω την ανάγκη για μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, ότι «ανήκουμε και στη Δύση και στην Ανατολή και στο Βορά και στο Νότο». Τότε κάποιοι λοιδόρησαν αυτή τη τοποθέτηση, σήμερα όμως όλο και περισσότεροι διαπιστώνουν πόσο εθνικά επωφελής είναι.  Και πόσο εκτεθειμένη αφήνει τη χώρα μας το δόγμα του δεδομένου και πρόθυμου συμμάχου. Γιατί, αν η Ελλάδα πάντοτε είχε υπεραξία έναντι των άλλων εταίρων της στο ΝΑΤΟ, ήταν γιατί μπορούσε παραδοσιακά να συνομιλεί και με τη Ρωσία και με τις Αραβικές χώρες και με τη Κίνα και με το Ιράν. Σήμερα, αλήθεια, ποια είναι η διαφορά της Ελλάδας στον τομέα αυτό από άλλους εταίρους της στο ΝΑΤΟ, ακόμη και από τις χώρες της Βαλτικής, ή την Πολωνία ;

Οι εν λόγω χώρες δικαιολογημένα αισθάνονται τη Ρωσία ως υπαρξιακή απειλή. Η Ελλάδα όμως αισθάνεται ως υπαρξιακή την απειλή της Τουρκίας, για την οποία οι χώρες αυτές ευλόγως δεν έχουν ανησυχία.

Με δύο λόγια, η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης της ΝΔ, θα ήταν λογική για όσους κατοικούν στη Βαρσοβία ή τη Βαλτική, όχι όμως για μας που κατοικούμε στο Αιγαίο και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Αντισταθμίζοντας τη λανθασμένη και αδιέξοδη στρατηγική της, η κυβέρνηση, αναμένεται το επόμενο διάστημα -το έχει αρχίσει ήδη- να επιχειρήσει να στρέψει τη συζήτηση σε πολυετή και πολυδάπανα εξοπλιστικά προγράμματα, ακολουθώντας το παράδειγμα της Ευρώπης. Θα επιχειρήσει μάλιστα να διαφημίσει ότι η εξαίρεση των εξοπλιστικών δαπανών από το έλλειμα μας -αν και εφόσον εξασφαλισθεί- μας ευνοεί, ενώ́ στην πραγματικότητα το πρόβλημα της χώρας είναι το χρέος, που προφανώς από την αύξηση των δαπανών δε θα μείνει αλώβητο.

Χωρίς να υποτιμώ καθόλου την ανάγκη για ενίσχυση της αποτρεπτικής μας ισχύος, (άλλωστε η κυβέρνησή μου ήταν η μόνη που παρότι σε μνημόνια αποφάσισε σημαντικές εξοπλιστικές δαπάνες με την αναβάθμιση των αεροσκαφών f16 σε viper, που έδωσε και παράταση ζωής στην ΕΑΒ), το ερώτημα που τίθεται είναι καταλυτικό :

Φταίει ότι δεν έχουμε αρκετά αεροπλάνα, υποβρύχια και φρεγάτες για το γεγονός ότι δεν τολμάμε ούτε την πόντιση καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, πέρα από τα έξι ναυτικά μας μίλια ;

Και αλήθεια, αφού με τη στρατηγική του δεδομένου και πρόθυμου συμμάχου, η κυβέρνηση υποτίθεται ότι θα εξασφάλιζε την παρουσία τους δίπλα μας, που είναι τώρα οι σύμμαχοι να μας στηρίξουν σε ένα αυτονόητο εγχείρημα ;

Πού είναι οι ΗΠΑ, των οποίων τα τελευταία έξι χρόνια είμαστε δεδομένοι και πρόθυμοι, έχοντας παραχωρήσει έξι στρατιωτικές εγκαταστάσεις και το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης επ’ αόριστον ;

Πού είναι η Γαλλία, από την οποία αγοράσαμε 8 δις αεροσκάφη και φρεγάτες, συνάπτοντας στρατηγική συμφωνία, την οποία όταν χαρακτήρισα ελλιπή με κατηγορούσαν για εθνική εξαίρεση ;

Πού είναι το Ισραήλ, το οποίο η κυβέρνηση στήριξε το τελευταίο διάστημα όσο κανείς, μην αρθρώνοντας λέξη για την ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα, σε βάρος των αξιών μας, αλλά και των σχέσεων μας με Αραβικές χώρες ;

Ας μη γελιόμαστε : Σε μια κρίσιμη στιγμή αύριο, η Ελλάδα θα είναι μόνη, όσο πρόθυμη και αν υπήρξε στους συμμάχους της τα τελευταία έξι χρόνια. Το ερώτημα είναι πόσο ισχυρή είναι, όχι μόνο η αποτρεπτική της δύναμη, αλλά και η αποφασιστικότητά της, όπως δείξαμε το 2018 απέναντι στην προσπάθεια του ερευνητικού Barbaros να εισέλθει σε ελληνική υφαλοκρηπίδα. Εξίσου σημαντική, όμως, είναι η διπλωματική στρατηγική που πρέπει να διαθέτει η Ελλάδα ώστε να μην φτάσουμε σε σημείο σύγκρουσης. Δυστυχώς η κυβέρνηση της ΝΔ απέτυχε να προωθήσει μια αποτελεσματική στρατηγική, τόσο σε σχέση με τη προοπτική προσφυγής στο Δικαστήριο της Χάγης όσο και επι του πεδίου σε σχέση με την ενεργειακή, αλλά ακόμη και την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου -Ισραήλ.

Επι των ημερών της δικής μας κυβέρνησης, η αλήθεια είναι ότι εν μέσω μνημονίων, δεν διαθέταμε τους πόρους που θα μας επέτρεπαν να σχεδιάσουμε μια πολιτική σημαντικής ενίσχυσης της αποτρεπτικής μας ισχύος. Ωστόσο, με μια ενεργητική και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, πείσαμε τους συμμάχους μας ότι μπορεί να μην είμαστε πρόθυμοι για όλα χωρίς ανταλλάγματα, αλλά είμαστε ένας σημαντικός τους εταίρος στη περιοχή. Και έτσι καθιερώσαμε Στρατηγικό Διάλογο με τις ΗΠΑ, αναβαθμίσαμε το ρόλο μας στα Βαλκάνια με τη Συμφωνία των Πρεσπών, προωθήσαμε το FSRU στην Αλεξανδρούπολη, εγκαινιάσαμε τη Σύνοδο των Ευρωπαϊκών Χωρών του Νότου και το σχήμα 3+1 ( Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ +ΗΠΑ), ενώ προωθήσαμε τον αγωγό Eastmed για τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Ισραήλ στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας, του οποίου σήμερα η τύχη αγνοείται.

Τι να κάνουμε;

Μπροστά λοιπόν στις τεκτονικές γεωπολιτικές μετατοπίσεις που λαμβάνουν χώρα στις μέρες μας, η Ελλάδα, με ευθύνη της κυβέρνησης της ΝΔ, βρίσκεται σήμερα πολλαπλώς εκτεθειμένη. Η αλλαγή στρατηγικής είναι άμεσα αναγκαία με σκοπό την ανακτηση του ρόλου της Ελλάδας ως πυλώνα ειρήνης και σταθερότητας, όπως και την προάσπιση και επέκταση της κυριαρχίας και και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, με διατήρηση της ειρήνης. Προφανώς δεν μπορεί να την επιτύχει η παρούσα κυβέρνηση. Αλλά η χώρα δεν μπορεί να συνεχίζει για πολύ να πορεύεται δίχως εθνική πυξίδα.

Είναι επείγον και αναγκαίο, άμεσα :

• Να μετατοπιστεί η στρατηγική συνεργασία με τις ΗΠΑ, από τη βάση της λογικής του δεδομένου και πρόθυμου συμμάχου στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και οφέλους.

• Να εξασφαλισθεί η ενεργή συμμετοχή της Ελλάδας σε κάθε διεργασία που αφορά την επόμενη μέρα για την ευρωπαϊκή άμυνα και την ειρήνη στην Ουκρανία. Στο πλαίσιο αυτό, και σε συντονισμό με την Κύπρο, να τεθούν στην ΕΕ αυστηρές προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων η άρση του casus belli και το Κυπριακό, για τη όποια συνεργασία της ΕΕ με την Τουρκία σε ζητήματα που αφορούν την ευρωπαϊκή άμυνα.

• Να επιδιωχθεί η αποκατάσταση διπλωματικών διαύλων με τη Ρωσία. Και η Ελλάδα να καταθέσει τις δικές της προτάσεις για την νέα πανευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας.

• Να υποστηριχθεί η διασύνδεση της αναθεώρησης της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ – Τουρκίας (ή μιας ενδεχόμενης Συμφωνίας Επενδύσεων και Εμπορίου ΕΕ-Τουρκίας) με την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ. Με σαφείς κόκκινες γραμμές την εδαφική ακεραιότητα και άμυνα των νησιών.

• Να αποφασισθεί η επέκταση των χωρικών υδάτων στην Ανατολική Μεσόγειο στα 12 νμ, με οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ με τις εκεί όμορες χώρες.

• Να επιδιωχθεί η πραγματοποίηση Διάσκεψης ΕΕ-χωρών της Ανατολικής Μεσογείου στο πλαίσιο της οποίας η Ελλάδα, σε συντονισμό με την Κύπρο και χώρες της Συνόδου των Ευρωπαϊκών Χωρών του Νότου, να προωθήσει το ρόλο και τις θέσεις της στην περιοχή (ελληνοτουρκικά, παλαιστινιακό, συριακό, λιβυκό).

• Να χαραχθεί νέος σχεδιασμός, σε συντονισμό με τη Κύπρο, για τη δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού στη βάση των Αποφάσεων του ΟΗΕ και του Πλαισίου Γκουτιέρες, αναμένοντας ενδεχόμενες πολιτικές εξελίξεις μετά τις επικείμενες εκλογές στα κατεχόμενα.

• Να επανενεργοποιηθούν τα Βαλκανικά πολυμερή σχήματα συνεργασίας που ακυρώθηκαν μετά το 2019, εστιάζοντας και πάλι στον ηγετικό μας ρόλο στην περιοχή.

• Να προωθήσουμε Σχέδιο Δράσης για την αναβάθμιση της θέσης της Ελλάδας σε χώρες προτεραιότητας του Παγκόσμιου Νότου, με έμφαση στην οικονομική και πολιτιστική συνεργασία.

Και τελευταίο αλλά ίσως πιο επιτακτικό :

Η ενίσχυση της αποτρεπτικής μας ισχύος θα πρέπει να περνά πρώτα από την άμεση ανασυγκρότηση και ενίσχυση της Εθνικής Αμυντικής μας Βιομηχανίας, που δυστυχώς σήμερα βρίσκεται σε πλήρη διάλυση.

Όταν οι γείτονες επενδύουν το 70% των εξοπλιστικών τους δαπανών στην δική τους Αμυντική Βιομηχανία και εξάγουν drowns που αποτελούν το πιο σύγχρονο και αποτελεσματικό πολεμικό υλικό, εμείς επιμένουμε να εξαγοράζουμε αμφίβολη προστασία με πανάκριβες αγορές, συνήθως αδιαφανείς, που επιπλέον δεν επιφέρουν και κανένα αντισταθμιστικό όφελος για την πολεμική μας βιομηχανία.

 Ισχυρή Ελλάδα είναι η απάντηση

Ο κόσμος και η Ευρώπη βρίσκονται μπροστά σε τεκτονικές αλλαγές. Η Ελλάδα εξαιτίας των επιλογών της κυβέρνησης βρίσκεται πλέον μπροστά σε υπαρξιακούς κινδύνους. Η επιλογή του πρωθυπουργού να παραμείνει στη θέση του, παρά τη λαϊκή απονομιμοποίηση που επέφεραν οι πρωτοφανείς σε όγκο διαδηλώσεις ενάντια στη συγκάλυψη του εγκλήματος των Τεμπών, δεν οδηγεί σε αδιέξοδο μόνο τον ίδιο, την παράταξη του και τη κοινωνία. Αυτό που διακυβεύεται με την παραμονή της κυβέρνησης και της πολιτικής της,  δεν είναι δυστυχώς μόνο η πολιτική, οικονομική και κοινωνική σταθερότητα, αλλά και η εθνική ακεραιότητα.  Η διατήρηση της παρούσας καταστροφικής εξωτερικής πολιτικής σωρεύει απειλές και εγκυμονεί σοβαρούς εθνικούς κινδύνους. Σε αυτήν τη δύσκολη συγκυρία απαιτείται άμεση αλλαγή στρατηγικής. Μια ενεργητική, πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, που θα βάζει πρώτα τα συμφέροντα της χώρας.

Ισχυρή Ελλάδα είναι η απάντηση στις μεγάλες γεωπολιτικές προκλήσεις. Ισχυρή και αυτοδύναμη Ελλάδα με μια πολυδιάστατη στρατηγική, ώστε να διεκδικεί το ρόλο που της αναλογεί στην Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο, ως πυλώνας ειρήνης και σταθερότητας, και όχι ως πρόθυμος και υποτελής ακόλουθος μια του ενός και μια του άλλου συμμάχου μας.

"Η ΝΕΑ ΕΘΝΙΚΗ ΠΥΞΙΔΑ", αναλυτικά

Φώτης Κουβέλης / Για την πολιτική, τον Αλέξη Τσίπρα και τα Τέμπη (vid)

    Ο Φώτης Κουβέλης εξήγησε πως «τελικά το τι θα κάνει ο Αλέξης Τσίπρας είναι μια υπόθεση που τον αφορά προσωπικά», ωστόσο υπογράμμισε πως ο κ. Τσίπρας «οφείλει σύντομα να αποσαφηνίσει το τι θα κάνει».

Καλεσμένος της εκπομπής «Black Box» με δημοσιογράφο-παρουσιάστρια την Μάγκυ Δούση στο Attica TV ήταν την Κυριακή 16 Μαρτίου ο πολιτικός και πρώην υπουργός Φώτης Κουβέλης.

Αναφερόμενος στα θέματα της δικαιοσύνης, ως έμπειρος νομικός και ο ίδιος τόνισε πως «έχει πληγεί η εικόνα της ανεξάρτητης δικαιοσύνης» και επισήμανε ότι «πρέπει να καταστραφεί ο ομφάλιος λώρος που συνδέει Κυβέρνηση και Δικαιοσύνη».

Ο ιδρυτής και πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ, ερωτηθείς σχετικά με τις συγκεντρώσεις για τα Τέμπη ανέφερε ότι δεν θυμάται να έχουν υπάρξει μεγαλύτερες συγκεντρώσεις από αυτές.

Όσον αφορά τον ανασχηματισμό είπε πως δεν συνοδεύτηκε με μήνυμα πολιτικής αλλαγής.

Αναφερόμενος στην άνοδο της ακροδεξιάς χαρακτήρισε το φαινόμενο ενοχλητικό.

«Ο Αλέξης Τσίπρας να επιστρέψει, να επανακάμψει δυναμικά με συγκεκριμένη πολιτική παρουσία στους κόλπους του ΣΥΡΙΖΑ.

Να αποσαφηνίσει άμεσα τι επιλέγει να κάνει κάλεσε τον Αλέξη Τσίπρα ο Φώτης Κουβέλης, ο οποίος παράλληλα ευχήθηκε η επιλογή του πρώην πρωθυπουργού να είναι «να επανακάμψει δυναμικά με συγκεκριμένη πολιτική παρουσία». Παράλληλα πάντως χαρακτήρισε «καλή επιλογή» για την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ τον Σωκράτη Φάμελλο.

Μιλώντας στο Attica ο Φώτης Κουβέλης ανέφερε συγκεκριμένα ερωτώμενος σχετικά με τον Αλέξη Τσίπρα: «Ο Αλέξης Τσίπρας είναι μέλος της ΚΟ έχει την παρουσία του στην Κοινοβουλευτική Ομάδα. Από εκεί και πέρα το τι θα πράξει είναι υπόθεση που τον αφορά προσωπικά. Εγώ εκείνο που θα πω από θέση βαθιάς εκτίμησης, είναι ότι θα πρέπει σύντομα να αποσαφηνίσει το τι επιλέγει να κάνει. Εγώ θα ευχόμουν ο Αλέξης Τσίπρας να επιστρέψει, να επανακάμψει δυναμικά με συγκεκριμένη πολιτική παρουσία στους κόλπους του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο Σωκράτης Φάμελλος είναι καλή επιλογή για πρόεδρος. Όμως η αποσαφήνιση από την πλευρά του Αλέξη Τσίπρας είναι ένα ενδιαφέρον και κρίσιμο στοιχείο. Από τη μια μεριά είναι η πορεία και η εξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ και από την άλλη είναι και το πώς μπορεί να εκφραστεί η ενωτική παρουσία των δυνάμεων του προοδευτικού χώρου αν και εφόσον και οι ίδιες οι δυνάμεις το θέλουν. Έχει τη δυνατότητα των πολλαπλών επιλογών πάντα προς μια κατεύθυνση να αντισταθούν οι προοδευτικές δυνάμεις και να αποκρούσουν την πολιτική τη νεοφιλελεύθερη και συντηρητική της ΝΔ».

πηγή: ATTICA TV , flash.gr

Κατατέθηκε η κοινή πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης Μητσοτάκη από ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Νέα Αριστερά και Πλεύση Ελευθερίας - Το κείμενο της πρότασης

    Την πρόταση μομφής υπογράφουν 85 βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ, της Πλεύσης Ελευθερίας, της Νέας Αριστεράς καθώς και ανεξάρτητοι - Στις 19:00 αρχίζει η διαδικασία η οποία προβλέπεται να ολοκληρωθεί αργά την Παρασκευή το βράδυ...

Κοινή πρόταση μομφής από ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Νέα Αριστερά, Πλεύση Ελευθερίας και ανεξάρτητους βουλευτές κατά της κυβέρνησής Μητσοτάκη - Στις 19:00 οι εργασίες της για την πρόταση δυσπιστίας

«Καταθέτουμε πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης, μιας κυβέρνησης που οι πράξεις της αποτελούν μνημείο εγκληματικής ανικανότητας για την τραγωδία των Τεμπών. Μια κυβέρνησης βυθισμένης στην αναξιοκρατία και τη διαφθορά. Μια κυβέρνηση όπου έχει κόψει δεσμούς με τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας», δήλωσε ο Νίκος Ανδρουλάκης.

Ο Νίκος Ανδρουλάκης κατέθεσε την κοινή πρόταση δυσπιστίας από ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Νέα Αριστερά και Πλεύση Ελευθερίας. Κατά συνέπεια, η προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών, στη Βουλή την οποία είχαν ζητήσει ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και ΚΚΕ με αντικείμενο «το έγκλημα των Τεμπών» διεκόπη και στις 19:00 ξεκινούν οι εργασίες για την πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης.

Την πρόταση μομφής την υπογράφουν βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ, της Πλεύσης Ελευθερίας και της Νέας Αριστεράς, με το συνολικό άθροισμα των βουλευτών να ανέρχεται σε 76 (ΠΑΣΟΚ 33, ΣΥΡΙΖΑ: 26, Πλεύση 6, Νέα Αριστερά 11). Πάντως, η πρόταση υπογράφεται από συνολικά 85 βουλευτές καθώς συνυπέγραψαν και ανεξάρτητοι.

Το κείμενο της Πρότασης Δυσπιστίας, αναλυτικά:

«Προς τον κ. Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων

Θέμα: «Πρόταση δυσπιστίας κατά της Κυβέρνησης

(άρθρα 84 παρ. 2 του Συντάγματος και 142 Κανονισμού της Βουλής)»

Στις 28 Φεβρουαρίου 2023 έλαβε χώρα η μεγαλύτερη σιδηροδρομική τραγωδία στην ιστορία της Χώρας μας, όταν το επιβατικό τρένο Intercity που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη συγκρούστηκε μετωπικά με εμπορική αμαξοστοιχία έξω από τον Σ.Σ. Ευαγγελισμού Τεμπών λόγω της ταυτόχρονης κίνησης και των δύο στην γραμμή καθόδου, με αποτέλεσμα να χάσουν άδικα τη ζωή τους 57 συμπολίτες μας.

Το έγκλημα των Τεμπών ανέδειξε ανεπίτρεπτα κενά στην ασφάλεια των ελληνικών σιδηροδρόμων, καθώς και ελλείψεις σε βασικά συστήματα ασφαλείας, τα οποία είτε βρίσκονταν εκτός λειτουργίας είτε δεν είχαν καν τοποθετηθεί τη στιγμή της πολύνεκρης τραγωδίας, όπως επανειλημμένως και με ρητό τρόπο είχαν προειδοποιήσει οι διοικήσεις, κεντρικά στελέχη και οι εκπρόσωποι των εργαζομένων των εμπλεκόμενων φορέων. Παρά ταύτα η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και ο αρμόδιος υπουργός κ. Καραμανλής όχι μόνο δεν προέβησαν στις απαιτούμενες σχετικές ενέργειες, αλλά είχαν το θράσος να διαβεβαιώνουν ενώπιον της Βουλής των Ελλήνων ότι δεν υφίσταται θέμα ασφάλειας στη λειτουργία των σιδηροδρόμων.

Στην εγκληματική ολιγωρία και αδιαφορία της κυβέρνησης προστέθηκε και η ομοίως εγκληματική και μεθοδευμένη προσπάθεια συγκάλυψης της υπόθεσης και της δημιουργίας ενός πέπλου προστασίας συγκεκριμένων προσώπων.

Αρχικά, με διαταγή που δόθηκε στις 4 Μαρτίου 2023, μόλις μερικές μέρες μετά την τραγική σύγκρουση, επήλθε παράνομη αλλοίωση του τόπου της τραγωδίας, με τη μεταφορά των βαγονιών των δύο συρμών, το «μπάζωμα» και την εκχέρσωση της περιοχής, με αποτέλεσμα την καταστροφή πολύτιμων για τις έρευνες αποδεικτικών στοιχείων, όπως πιστοποιούν και ειδικοί εμπειρογνώμονες που διερευνούν τα αίτια της πρωτοφανούς τραγωδίας.

Τα συγκεκριμένα ερωτήματα και ζητήματα ουδέποτε ερευνήθηκαν από την εξεταστική επιτροπή, που εργαλειοποιήθηκε από την κυβερνητική πλειοψηφία για να υπηρετήσει το σχέδιο συγκάλυψης. Κυβερνητική πλειοψηφία που αρνήθηκε την πρόταση για σύσταση ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης του άρθρου 86 παρ.3 του Συντάγματος, προκειμένου να διερευνηθούν-μετά από το πόρισμα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας- τυχόν ποινικές ευθύνες πολιτικών προσώπων που εμπλέκονταν με την μη ορθή και έγκαιρη υλοποίηση της σύμβασης 717/2014.

Η συντεταγμένη προσπάθεια συγκάλυψης της υπόθεσης εκ μέρους της κυβερνητικής πλειοψηφίας συνεχίστηκε ακόμα και κατά τη διάρκεια των εργασιών της Εξεταστικής Επιτροπής «για τη διερεύνηση του εγκλήματος των Τεμπών και όλων των πτυχών που σχετίζονται με αυτό» ερευνώντας τις συνθήκες λειτουργίας του ελληνικού σιδηροδρόμου από το 1997, είκοσι έξι δηλαδή χρόνια πριν το έγκλημα των Τεμπών. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τον μεθοδευμένο αποκλεισμό από τους βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας μαρτύρων κομβικής σημασίας για τη διαλεύκανση της υπόθεσης καθώς επρόκειτο για πρόσωπα που είχαν άμεση γνώση για τη σημερινή κατάσταση του δικτύου, τη διαχείριση της σύμβασης 717/2014 και τις πολιτικές αποφάσεις που αφορούν στη θητεία του κ. Κ. Καραμανλή στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Τα μέλη της κυβερνητικής πλειοψηφίας στην εξεταστική επιτροπή αγνόησαν τα επανειλημμένα αιτήματά των κομμάτων της αντιπολίτευσης, ενώ προχώρησαν στην παρελκυστική κλήτευση μαρτύρων που δεν είχαν καμία γνώση της τρέχουσας κατάστασης του σιδηροδρομικού δικτύου, καθώς και στην καθυστερημένη κλήτευση κρίσιμων μαρτύρων αφότου αυτοί είχαν περιέλθει σε θέση κατηγορουμένου με αποτέλεσμα να προφασισθούν το δικαίωμα στη σιωπή. Ακόμα, η κυβερνητική πλειοψηφία προχώρησε στην αυθαίρετη απόφαση για την πρόωρη ολοκλήρωση των εργασιών της Εξεταστικής Επιτροπής.

Η τελευταία πράξη αυτής της -μόνο κατ’ όνομα- Εξεταστικής Επιτροπής γράφτηκε κατά την τελική συζήτηση των πορισμάτων της Επιτροπής στην Ολομέλεια της Βουλής, με το πόρισμα 723 σελίδων που κατέθεσε η κυβερνητική πλειοψηφία να προβαίνει σε μια εξόφθαλμη και άγαρμπη προσπάθεια να αποδώσει την πλήρη ευθύνη για την τραγωδία σε ανθρώπινο λάθος, αγνοώντας πλήρως το πόρισμα της τριμελούς επιτροπής εμπειρογνωμόνων που η ίδια η Κυβέρνηση συνέστησε και από το οποίο προέκυπτε η απουσία τοπικού συστήματος τηλεδιοίκησης στη Λάρισα, η μη λειτουργία του κεντρικού δευτεροβάθμιου συστήματος ελέγχου στην Καρόλου, η μη ενεργοποίηση συστήματος GSM-R και η ελλιπής και ανεπαρκής εκπαίδευση του σταθμάρχη που παράνομα είχε μεταταχθεί. Όπως επίσης και στη μη ολοκλήρωση της επίδικης σύμβασης 717/2014 που συνδέεται με το σύστημα σηματοδότησης - τηλεδιοίκησης και το σύστημα αυτόματης πέδησης (ETCS) που αν λειτουργούσαν στις 28/2/2023, η τραγωδία μετά βεβαιότητας θα είχε αποφευχθεί καθώς οι αμαξοστοιχίες θα ακινητοποιούνταν αυτόματα. Στην αιτιώδη σχέση μεταξύ της μη ολοκλήρωσης της σύμβασης 717/2014 και της τραγωδίας στα Τέμπη, που διερευνά και η αρμόδια ανακριτική αρχή, αναφέρθηκε και η Ευρωπαία Εισαγγελέας.

Σημειώνουμε δε ότι στη συζήτηση επί των πορισμάτων της Εξεταστικής Επιτροπής στη Βουλή, ο Πρωθυπουργός επέλεξε να μην παραστεί, περιφρονώντας τον ρόλο και την ίδια τη λειτουργία της Βουλής.

Στη μεθοδευμένη προσπάθεια συγκάλυψης της αλήθειας για την τραγωδία των Τεμπών έρχονται τώρα να προστεθούν νέα δεδομένα που αποδεικνύουν αλλοίωση των συνομιλιών του μοιραίου σταθμάρχη με μηχανοδηγούς στη Λάρισα το βράδυ της τραγωδίας, ώστε να μεγεθυνθεί το, κατά το αφήγημα της Κυβέρνησης, ανθρώπινο λάθος ως αποκλειστικό αίτιο της σύγκρουσης και να υποβαθμιστούν, έτσι, οι υφιστάμενες κυβερνητικές ευθύνες αναφορικά με την κατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου. Σύμφωνα με έγγραφα των Εγκληματολογικών Εργαστηρίων της ΕΛ.ΑΣ. προκύπτει ότι, μόλις μερικές ώρες μετά τη σύγκρουση, κάποιοι αφαίρεσαν παράνομα τις συνομιλίες του σταθμάρχη από τον ΟΣΕ και, κατόπιν «κοπτοραπτικής», τις έδωσαν αλλοιωμένες στη δημοσιότητα την 1η Μαρτίου 2023 ώστε να φαίνεται πως ο σταθμάρχης είχε υποδείξει λανθασμένη πορεία στο μοιραίο τρένο για να ενισχυθεί το -προαποφασισμένο και ήδη διατυπωμένο το πρωί της ίδιας ημέρας από τον ίδιο τον κ. Μητσοτάκη - επίσημο κυβερνητικό αφήγημα που ήθελε την τραγωδία να οφείλεται αποκλειστικά σε ανθρώπινο λάθος, με προφανή σκοπό την παραπληροφόρηση και χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Σημειώνεται ότι όπως επιβεβαίωσε η ΕΛ.ΑΣ. το καταγεγραμμένο ηχητικό υλικό παραδόθηκε στην έδρα της Αστυνομίας από υπάλληλο του ΟΣΕ στις 3 Μαρτίου 2023.

Οι νέες αυτές συγκλονιστικές αποκαλύψεις έρχονται να προστεθούν στο τρίπτυχο «συγκάλυψη-διαφθορά-ατιμωρησία», στο οποίο διακρίνεται σταθερά η Κυβέρνηση «αρίστων» της Νέας Δημοκρατίας και το οποίο έχει προκαλέσει κύμα δικαιολογημένης οργής στην κοινωνία.

Στις επικρίσεις μάλιστα και της Ευρωπαίας Εισαγγελέως για την κάλυψη που παρέχει η Κυβέρνηση στον πρώην Υπουργό κ. Κ. Καραμανλή, μέλος της Κυβέρνησης δεν δίστασε να στρέψει τα πυρά του και κατά της εμπλοκής των ευρωπαϊκών οργάνων και, συγκεκριμένα, της Ευρωπαίας Εισαγγελέως στην υπόθεση, λέγοντας ότι «δεν δεχόμαστε κομισάριους ή δερβέναγες που θα έρθουν να μας πουν τι θα κάνουμε ή δεν θα κάνουμε στη Χώρα μας».

Η συγκάλυψη που επιχειρεί η κυβερνητική πλειοψηφία για την τραγωδία των Τεμπών είναι ένα ακόμα σημάδι της διαρκούς υποβάθμισης του κράτους δικαίου στη Χώρα μας από την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, όπως επισημαίνεται και στο πρόσφατο Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το Ψήφισμα αυτό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ανέδειξε ακόμα τις ευθύνες της Κυβέρνησης και προσωπικά του Πρωθυπουργού για το σκάνδαλο των υποκλοπών, της παράνομης χρήσης και εξαγωγής τεχνολογίας παρακολούθησης, και καταδίκασε τις προσπάθειες συγκάλυψης και τις επιθέσεις από Υπουργούς της Νέας Δημοκρατίας προς τις Ανεξάρτητες Αρχές που επιτελούν το ελεγκτικό τους έργο με την κυβέρνηση να αγωνιά για τις αποφάσεις και να σπεύδει να αλλάξει τη σύνθεσή τους, όπως έγινε με την ΑΔΑΕ.

Τελευταίο παράδειγμα απαξίωσης και σοβαρής παρακμής του κράτους δικαίου και των θεσμών στην Χώρα μας, για την οποία ευθύνεται αποκλειστικά η κυβερνητική πλειοψηφία, αποτελεί η μετατροπή του Υπουργείου Εσωτερικών σε εκλογικό κέντρο της Νέας Δημοκρατίας όπως φάνηκε από την παράνομη διαρροή και χρήση προσωπικών δεδομένων χιλιάδων Ελλήνων ψηφοφόρων του εξωτερικού προς το κυβερνών κόμμα και σε υποψηφίους του.

Η πρωτοφανής αυτή απαξίωση του κράτους δικαίου και των θεσμών από την Κυβέρνηση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Η διακυβέρνηση της Χώρας δεν μπορεί να αφεθεί άλλο στα χέρια μιας Κυβέρνησης, η οποία συστηματικά υπονομεύει τη δημοκρατία και τους θεσμούς της και που, στον βωμό της διατήρησης της εξουσίας και της προστασίας στελεχών της, δεν διστάζει να υπονομεύσει οποιαδήποτε προσπάθεια διαλεύκανσης μιας πολύνεκρης τραγωδίας, αποπροσανατολίζοντας την κοινή γνώμη και φθάνοντας μέχρι το σημείο της παραποίησης αποδεικτικών στοιχείων για να διασφαλίσει την πολιτική της επιβίωση.

Με τις πρακτικές υπονόμευσης της ίδιας της δημοκρατίας αλλά και της απαξίωσης των θεσμών που μετέρχεται η Κυβέρνηση, κλονίζεται η εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στην πολιτική, στους θεσμούς και τη δικαιοσύνη. Αυτή η θεσμική και πολιτική παθογένεια έρχεται να προστεθεί στην εδώ και καιρό διαρκή υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών, με το εντεινόμενο κύμα της ακρίβειας, την ανοχή στην αισχροκέρδεια και στην εγκατάλειψη των πυλώνων του κοινωνικού κράτους -δημόσια εκπαίδευση και δημόσιο σύστημα υγείας. Η Ελλάδα μοιάζει όλο και λιγότερο με μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα, καθώς η Κυβέρνηση αδυνατεί να διασφαλίσει στους πολίτες αξιοπρεπές εισόδημα, τη στοιχειώδη ασφάλεια και τα διαχρονικά κεκτημένα του κοινωνικού κράτους.

Για τους λόγους αυτούς, υποβάλλουμε πρόταση δυσπιστίας κατά της Κυβέρνησης σύμφωνα με το άρθρο 84 παρ. 2 του Συντάγματος και το άρθρο 142 του Κανονισμού της Βουλής.

ΟΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΝΤΕΣ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ 

Ανδρουλάκης Νικόλαος

Λιακούλη Ευαγγελία
Πάνας Απόστολος
Κατρίνης Μιχάλης
Μάντζος Δημήτριος
Αποστολάκη Μιλένα
Αχμέτ Ιλχάν
Βατσινά Ελένη
Γερουλάνος Παύλος
Γιαννακοπούλου Κωνσταντίνα
Γρηγοράκου Παναγιώτα
Δουδωνής Παναγιώτης
Καζάνη Αικατερίνη
Κουκουλόπουλος Παρασκευάς
Κωνσταντινόπουλος Οδυσσέας
Μιχαηλίδης Σταύρος
Μουλκιώτης Γεώργιος
Μπαράν Μπουρχάν
Μπιάγκης Δημήτριος
Νικητιάδης Γεώργιος
Νικολαΐδης Αναστάσιος
Παπανδρέου Γεώργιος
Παρασκευαΐδης Παναγιώτης
Παραστατίδης Στέφανος
Παρασύρης Φραγκίσκος
Πουλάς Ανδρέας
Σπυριδάκη Αικατερίνη
Σταρακά Χριστίνα
Τσίμαρης Ιωάννης
Χνάρης Εμμανουήλ
Χρηστίδης Παύλος
Χριστοδουλάκης Εμμανουήλ
Φάμελλος Σωκράτης
Τζάκρη Θεοδώρα
Ακρίτα Ελένη
Αποστολάκης Ευάγγελος
Αυλωνίτης Αλέξανδρος – Χρήστος
Βέττα Καλλιόπη
Γαβρήλος Γιώργος
Γεροβασίλη Όλγα
Γιαννούλης Χρήστος
Δούρου Ειρήνη
Ζαμπάρας Μιλτιάδης
Ηλιόπουλος Όθων
Θρασκιά Ουρανία
Καλαματιανός Διονύσιος – Χαράλαμπο
Καραμέρος Γιώργος
Κασιμάτη Νίνα
Κεδίκογλου Συμεών
Κόκκαλης Βασίλειος
Κοντoτόλη Μαρίνα
Λινού Αθηνά
Μάλαμα Κυριακή
Μαμουλάκης Χαράλαμπος (Χάρης)
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Νοτοπούλου Κατερίνα
Ξανθόπουλος Θεόφιλος
Παναγιωτόπουλος Ανδρέας
Παπαηλιού Γιώργος
Παππάς Νίκος
Παππάς Πέτρος
Πολάκης Παύλος
Πούλου Παναγιού (Γιώτα)
Σαρακιώτης Γιάννης
Τσίπρας Αλέξης
Χρηστίδου Ραλλία
Ψυχογιός Γεώργιος
Χαρίτσης Αλέξανδρος (Αλέξης)
Πέρκα Θεοπίστη (Πέτη)
Ηλιόπουλος Αθανάσιος (Νάσος)
Τσακαλώτος Ευκλείδης
Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)
Αχτσιόγλου Ευτυχία (Έφη)
Ζεϊμπέκ Χουσεΐν
Τζανακόπουλος Δημήτριος
Τζούφη Μερόπη
Φερχάτ Οζγκιούρ
Φωτίου Θεανώ
Κωνσταντοπούλου Ζωή
Καραναστάσης Διαμαντής
Κεφαλά Τζώρτζια
Μπιμπίλας Σπύρος
Καραγεωργοπούλου Έλενα
Καζαμίας Αλέξανδρος»

Ινστιτούτο Ινστιτούτο Αλέξη Τσίπρα / «Κράτος Δικαίου, Δημοκρατία και Δικαιοσύνη» (vid)

    Το ζήτημα της κρίσης εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς αλλά και το κοινωνικό αίτημα για Δικαιοσύνη βρίσκονται στο επίκεντρο της εκδήλωσης για το κράτος δικαίου που έχει οργανωθεί από το Ινστιτούτο Αλέξη Τσίπρα.

Η ημερίδα με θέμα «Κράτος Δικαίου: Δημοκρατία και Δικαιοσύνη» (6 Φεβρουαρίου 2025- Ωδείο Αθηνών) αποκτά ιδιαίτερη σημασία αφ΄ενός λόγω των πολιτικών εξελίξεων αναφορικά με την τραγωδία των Τεμπών, όπως επίσης με τα νέα στοιχεία για το σκάνδαλο των υποκλοπών και την υπόθεση του ναυαγίου της Πύλου με πρόσφυγες και αφ΄ετέρου λόγω του δημόσιου διαλόγου ενόψει της ενδεχόμενης επόμενης συνταγματικής αναθεώρησης.

Στην εκδήλωση, συμμετείχαν μεταξύ άλλων, μέσω βίντεο, θύματα ή συγγενείς θυμάτων, άνθρωποι που εμπλέκονται δικαστικά σε εμβληματικές υποθέσεις/τραγωδίες, όπως οι Βαγγέλης Βλάχος (αδελφός θύματος Τεμπών), Αλέξανδρος Γεωργούλης (συνήγορος ναυαγών Πύλου), Ελένη Κωστοπούλου (μητέρα Ζακ κωστόπουλου), Θανάσης Κουκάκης, Δημοσιογράφος (θύμα υποκλοπών). Παράλληλα, βιντεοσκοπημένα μηνύματα στέλνουν οι Sophie in ‘t Veld, πρώην Ευρωβουλευτής (Φιλελεύθεροι), πρώην Πρόεδρος Ομάδας Εποπτείας Δημοκρατίας, Κράτους Δικαίου και Θεμελιωδών Δικαιωμάτων- DRFMG και και Juan Fernando López Aguilar, Ευρωβουλευτής (Σοσιαλιστές και Δημοκράτες),πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης, πρώην Πρόεδρος Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων – LIBE.

Πέρα από τον πρώην πρωθυπουργό και πρώην πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα, μετέχει και ο Χρήστος Ράμμος, πρόεδρος της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ), επίτιμος αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας, ο οποίος είχε προταθεί από τη Νέα Αριστερά για την Προεδρία της Δημοκρατίας ως πρόταση κοινής αποδοχής της προοδευτικής αντιπολίτευσης. Παρεμβάσεις κάνουν σημαντικές προσωπικότητες που προέρχονται πολιτικά από τον προοδευτικό χώρο, όπως ο πρώην υπουργός, μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ Χάρης Καστανίδης, ο τέως υπηρεσιακός πρωθυπουργός, επίτιμος πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου Ιωάννης Σαρμάς, ο ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου της Νομικής Σχολής στο ΕΚΠΑ Νίκος Αλιβιζάτος, ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών και της Ολομέλειας Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδας Δημήτρης Βερβεσός, ο αναπληρωτής καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ακρίτας Καϊδατζής κ.ά.

Η παρέμβαση του Αλέξη Τσίπρα

    Στην ομιλία του με την οποία ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της ημερίδας του Ινστιτούτου που φέρει το όνομα του, ο Αλέξης Τσίπρας έκανε κάποιες εισαγωγικές επισημάνσεις για το δυστοπικό σκηνικό που διαμορφώνεται διεθνώς, οι οποίες αποτέλεσαν την κατάλληλη γέφυρα για να περιγράψει τα  προβλήματα  του ελληνικού πολιτικού συστήματος.

Σφοδρά πυρά κατά της κυβέρνησης για την επιχείρηση συγκάλυψης στο έγκλημα των Τεμπών, το σκάνδαλο των υποκλοπών και το ναυάγιο της Πύλου, εξαπέλυσε ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας κατά την ομιλία του στην ημερίδα του Ινστιτούτου «Κράτος Δικαίου, Δημοκρατία και Δικαιοσύνη».

Ο Αλέξης Τσίπρας επεσήμανε ότι ο πρωθυπουργός «οργάνωσε τις παρακολουθήσεις προκειμένου να διευρύνει την εξουσία του και ενορχήστρωσε το μπάζωμα και τη συγκάλυψη στα Τέμπη προκειμένου να διατηρήσει την εξουσία του», καθώς «ο στόχος της συγκάλυψης ένας και μοναδικός : η Εξουσία».

Αναφερόμενος στη σιδηροδρομική τραγωδία ο πρώην πρωθυπουργός επεσήμανε ότι «τα Τέμπη είναι αδιάψευστος καθρέφτης της υποκρισίας, του κυνισμού, της καθεστωτικής αδιαφορίας για τις ανθρώπινες ζωές. Και είναι βαρύτατες οι ευθύνες εκείνων που διαχειρίστηκαν μια εθνική τραγωδία με όρους προσωπικής και κομματικής ιδιοτέλειας, εκποιώντας κάθε έννοια δικαιοσύνης».

Ο Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί ένα συγκεκριμένο μοτίβο για τη συγκάλυψη όπως καταδεικνύουν οι χειρισμοί της τόσο στο έγκλημα στα Τέμπη όσο και το σκάνδαλο των υποκλοπών.

«Αυτό που σήμερα αβίαστα προκύπτει και στις δυο αυτές περιπτώσεις, είναι ότι ακόμη πιο σκανδαλώδης από τα ίδια τα εγκλήματα, είναι η επιχείρηση συγκάλυψής τους. Με τον ίδιο μάλιστα, πανομοιότυπο τρόπο. Στη μια περίπτωση ο πρωθυπουργός έσπευσε να επιρρίψει την ευθύνη στον ανιψιό του, στην άλλη -ακόμη πιο ανώδυνο- στον σταθμάρχη. Στη μια έδωσε εντολή για μπάζωμα, στην άλλη για καταστροφή όλων των αποδεικτικών στοιχείων στην ΕΥΠ. Στη μία περίπτωση αρνιόταν πεισματικά να παραδεχτεί την αλήθεια που γνώριζε, και αναγκάστηκε να το πράξει μόνο όταν έφτασαν τα αποδεικτικά στοιχεία στη Βουλή. Στην άλλη, μόνο όταν βγήκαν τα ηχητικά ντοκουμέντα και άρχισαν να βγαίνουν οι εκθέσεις των πραγματογνωμόνων», είπε χαρακτηριστικά ο Αλέξης Τσίπρας.

Ο πρώην πρωθυπουργός χαρακτήρισε την πρόσφατη κινητοποίηση με αίτημα δικαιοσύνη για τα Τέμπη «απάντηση ελπίδας» αλλά και «προειδοποίηση και για την προοδευτική αντιπολίτευση».

«Κι εδώ προκύπτουν από την πραγματικότητα κρίσιμα ερωτήματα για το πολιτικό σύστημα, ιδιαίτερα για τις πολιτικές δυνάμεις που διακηρύσσουν ότι παραμένουν πιστές, κάθε μια με το δικό της τρόπο φυσικά, στις δημοκρατικές και προοδευτικές αξίες. Μπορούν να επαναφέρουν την εμπιστοσύνη; Μπορούν να συμφωνήσουν σε ένα μίνιμουμ σχέδιο αλλαγών και μεταρρυθμίσεων που θα επουλώσει τις πληγές της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης, όταν δε μπορούν να συμφωνήσουν ακόμη και για έναν κοινό βηματισμό μέσα στο κοινοβούλιο;», υπογράμμισε ο Αλέξης Τσίπρας.

Ο πρώην πρωθυπουργός έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την απαξίωση της Δικαιοσύνης των θεσμών του Κράτους Δικαίου αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «φοβάμαι το σκοτάδι που μπορεί να κυοφορήσει η σημερινή απαξίωση» και συνέχισε λέγοντας:

«Η σημερινή βεβαιότητα του πολίτη, μετά από όλα αυτά, είναι ότι όλα είναι στημένα και προκατασκευασμένα. Η βεβαιότητα ότι πλέον το δίκαιο είναι υπό διωγμό και η αλήθεια είναι ο μεγάλος εχθρός εκείνων που εκ του Συντάγματος και της λαϊκής εντολής, έχουν καθήκον να την υπερασπίζονται. Και το τι επακολουθεί σε μια κοινωνία που βιώνει συστηματικά μια τέτοια κατάσταση, το γνωρίζουμε όλοι. Απαξίωση, που συχνά καίει μαζί με τα ξερά και τα χλωρά. Αποχή από τις δημοκρατικές διαδικασίες, όπως οι εκλογές. Κερκόπορτα ανοιχτή, για να περάσει το τέρας της άκρας δεξιάς, του ρατσισμού και του διαλυτικού μίσους. Απογοήτευση και απόγνωση, με απρόβλεπτες συνέπειες».

Ο Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε ότι η εικόνα δεν είναι καλή ούτε για την αντιπολίτευση, ανεξάρτητα ποιος έχει το δίκιο και ποιος το άδικο.

«Και αυτό μας αφορά όλους, τον καθένα από εμάς μας. Μας αφορά, αλλά και μας υπερβαίνει ταυτόχρονα, με την έννοια ότι είναι ευθύνη πρωτίστως των ηγεσιών της προοδευτικής αντιπολίτευσης, να δώσουν απαντήσεις. Σε κάθε περίπτωση, τα Τέμπη, η Πύλος, οι υποκλοπές, οι μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις, αποτελούν και μια προειδοποίηση προς όλους. Αν δεν υπάρξει έγκαιρη και πειστική απάντηση, που θα λάβει υπόψη τις διεργασίες και τις αντιδράσεις της κοινωνίας, υπάρχει ο κίνδυνος να γίνουν μέρος του προβλήματος, και εκείνοι που εκ των πραγμάτων οφείλουν να είναι μέρος της λύσης», σημείωσε ο πρώην πρωθυπουργός.

Αλέξης Τσίπρας στη Liberation / «Η επίδραση των αυταρχικών καθεστώτων θα είναι καταστροφική για την Ευρώπη»

    «Η Αριστερά στην ΕΕ και οι προοδευτικές και δημοκρατικές δυνάμεις έχουν δυστυχώς κάνει ένα μεγάλο βήμα προς τα πίσω. Είμαστε μάρτυρες μιας συντηρητικής στροφής», είπε ο Αλέξης Τσίπρας στη συνέντευξή του στη Liberation και το δημοσιογράφο Φαμπιέν Περιέ...

Τον κώδωνα του κινδύνου για την επανεμφάνιση των αυταρχικών καθεστώτων, ο αντίκτυπος των οποίων θα είναι καταστροφικός για τον κόσμο και την Ευρώπη, κρούει ο Αλέξης Τσίπρας σε αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στη γαλλική εφημερίδα Liberation, με αφορμή τη συμπλήρωση δέκα χρόνων από την πρώτη κυβέρνηση της Αριστεράς στην Ελλάδα, καθώς και 50 χρόνων από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα μας.

«Εν μέσω γεωπολιτικής αστάθειας, η ΕΕ είναι ανίκανη να εξασφαλίσει την γεωστρατηγική αυτονομία της από τις Ηνωμένες Πολιτείες…» σημειώνει ο πρώην πρωθυπουργός στη συνέντευξη που έδωσε στον δημοσιογράφο Φαμπιέν Περιέ (Fabier Perrier).

«Έχουμε μπροστά μας ένα δύσκολο μέλλον. Σε αυτή την περίοδο εκτεταμένης ανασφάλειας, πολέμων και μετασχηματισμού της δημοκρατίας, τα αυταρχικά καθεστώτα και οι σκληροπυρηνικοί ηγέτες κάνουν την επανεμφάνισή τους. Ο αντίκτυπός τους στον κόσμο και στην ίδια την Ευρώπη θα είναι καταστροφικός» τονίζει.

«Η Αριστερά πρέπει να διδαχθεί από την Ιστορία. Το 2015, στην Ελλάδα, κέρδισε κινητοποιώντας τα μεσαία και φτωχότερα οικονομικά στρώματα γύρω από ένα απελευθερωτικό, κοινωνικό όραμα. Απέναντι στον φόβο, πρέπει να προβάλλει ένα αγωνιστικό μήνυμα βασισμένο στις αξίες της ισότητας, της ελευθερίας και της δικαιοσύνης. Και αυτό ακριβώς προσπαθώ να προωθήσω μέσω του Ινστιτούτου που έχω ιδρύσει» υπογραμμίζει.

«Τα αυταρχικά καθεστώτα παλαιότερα επιβάλλονταν με τον στρατό και την απόλυτη λογοκρισία - σήμερα, οι αυταρχικές δυνάμεις μπορούν να επιβάλλουν τις απόψεις τους με άλλα μέσα, όπως τον έλεγχο των μέσων ενημέρωσης και του διαδικτύου και τη διάδοση fake news...» παρατηρεί ο Αλέξης Τσίπρας.

«Η Αριστερά (στην ΕΕ) και οι προοδευτικές και δημοκρατικές δυνάμεις έχουν δυστυχώς κάνει ένα μεγάλο βήμα προς τα πίσω. Είμαστε μάρτυρες μιας συντηρητικής στροφής. Ένα αντισυστημικό δεξιό ρεύμα σαρώνει τον κόσμο, όπως αποδεικνύεται από την εκλογή του Τραμπ και την άνοδο της Λεπέν... Η παραδοσιακή Δεξιά, από την πλευρά της, υιοθετεί ακροδεξιά ρητορική, ιδιαίτερα σε κρίσιμα ζητήματα όπως η μετανάστευση» αναφέρει.

«Η Ελλάδα είχε υποστεί δυσανάλογες πιέσεις από ορισμένες κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις στην Ευρώπη. Κάποιες προσωπικότητες, όπως ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, επέρριπταν την ευθύνη στην Ελλάδα, ίσως για να κρύψουν τις δικές τους ευθύνες για την οικονομική πορεία της Ευρώπης. Η Ευρώπη δεν μπήκε σε κρίση εξαιτίας της Ελλάδας, αλλά εξαιτίας των τραπεζών της» συνεχίζει ο Αλ. Τσίπρας.

«Ορισμένες από τις κυρίαρχες δυνάμεις στην Ευρώπη δεν είχαν καμία απολύτως διάθεση να καταλήξουν σε έναν έντιμο συμβιβασμό με την αριστερή κυβέρνηση μιας χώρας που αδυνατούσε να πληρώσει το χρέος της. Σήμερα μπορούμε να δούμε πώς η Ευρώπη αντιμετωπίζει εντελώς διαφορετικά τις ακροδεξιές κυβερνήσεις, απ’ ότι αντιμετώπισε μία αριστερή κυβέρνηση» παρατηρεί ο πρώην πρωθυπουργός.

«Οι πιστωτές απαιτούσαν μεταρρυθμίσεις και δημοσιονομικές προσαρμογές χωρίς να προσφέρουν ούτε μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, ούτε αναδιάρθρωση του χρέους. Η στρατηγική του δημοψηφίσματος αποσκοπούσε στη δραματοποίηση της κρίσης, προκειμένου να προκαλέσουμε ένα αποτελεσματικό σοκ. Μεταξύ του τεράστιου κύματος υποστήριξης της Ελλάδας και της προοπτικής να εκδιωχθεί από την Ευρωζώνη το λίκνο της δημοκρατίας, η Ευρώπη βρέθηκε αντιμέτωπη με δύο πολιτικά προβλήματα. Χάρη σε αυτή την πίεση, καταφέραμε να καταρτίσουμε με την Κομισιόν ένα πρόγραμμα που περιλάμβανε μεν δύσκολα μέτρα, για τα οποία πληρώσαμε το πολιτικό κόστος, αλλά και τριετή χρηματοδότηση της χώρας και την προοπτική αναδιάρθρωσης του χρέους και τη διαχείριση του Ταμείου της Δημόσιας Περιουσίας στην Ελλάδα. Καταφέραμε έτσι να διατηρήσουμε τη συνοχή της Ευρώπης, την παρουσία μας στο ευρώ και, πάνω απ' όλα, να επιστρέψουμε στην ανάπτυξη προστατεύοντας τους πιο αδύναμους» εξηγεί.

«Η Ελλάδα [τα τελευταία 50 χρόνια] πέτυχε τη δημοκρατική της μετάβαση, απέτυχε στην οικονομική της ανάπτυξη. Η χώρα απέτυχε να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που της ανοίγονταν για να ξεκινήσει έναν βιώσιμο οικονομικό και κοινωνικό εκσυγχρονισμό, ιδίως μετά την ένταξή της στην ΕΕ» σημειώνει ο Αλ. Τσίπρας.

«Με τον Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος με στήριξε κατά τη διάρκεια της κρίσης, δημιουργήσαμε την Σύνοδο των Ευρωπαικών Χωρών του Νότου. Συνάψαμε μια σειρά διμερών συμφωνιών με τη Γαλλία για την ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας, προσελκύοντας επενδυτές. Με την Άνγκελα Μέρκελ αντιμετωπίσαμε την προσφυγική κρίση. Τα συγχαρητήρια τους είναι δημόσια εδώ και πολύ καιρό... Αλλά η κοινή γνώμη έχει διαμορφωθεί κυρίως από εκείνους που έχτισαν το μέτωπο κατά του ΣΥΡΙΖΑ. Η Ιστορία γράφεται από τους νικητές. Ποιος όμως έβαλε την Ελλάδα στην κρίση και ποιος την έβγαλε; Αυτά είναι αδιαμφισβήτητα γεγονότα» υπογραμμίζει ο πρώην πρωθυπουργός.

Διαβάστε τη συνέντευξη Αλέξη Τσίπρα στη Liberation

.

• Φαμπιέν Περιέ: Γεννηθήκατε τον Ιούλιο του 1974, τέσσερις ημέρες μετά την πτώση της χούντας. Είστε παιδί της δημοκρατίας. Πώς βλέπετε τα 50 χρόνια της ελληνικής δημοκρατίας;

► Αλέξης Τσίπρας: Η Ελλάδα έχει μία ιδιαιτερότητα: μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ακολούθησε ένας εμφύλιος, σε μια περίοδο που σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες υπήρχε ειρήνη. Έπειτα, μέχρι το 1967, η Ελλάδα έζησε μία κατ' επίφαση δημοκρατία, που χαρακτηριζόταν από τη δίωξη των αντιστασιακών, ιδίως των κομμουνιστών, οι οποίοι κηρύχθηκαν παράνομοι στη χώρα. Ακολούθησε η δικτατορία των συνταγματαρχών από το 1967 έως το 1974 η οποία έπεσε από την ώθηση του λαού, ο οποίος κινητοποιήθηκε σε δύο γεγονότα-ορόσημα: την εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973 και την τραγωδία στην Κύπρο τον Ιούλιο του 1974. Με την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1974, κατοχυρώθηκαν οι πολιτικές ελευθερίες και οι άνθρωποι μπορούσαν πλέον να ζουν χωρίς τον διαρκή έλεγχο της αστυνομίας και χωρίς την καταστολή των ιδεών τους. Επιπλέον, νομιμοποιήθηκε το κομμουνιστικό κόμμα.

Αυτή η δημοκρατική μετάβαση κατέστη δυνατή μόνο χάρη στη λαϊκή απαίτηση για πραγματική δημοκρατία. Φέρει το αποτύπωμα της Αριστεράς. Συνοδεύτηκε από μια πολιτιστική έξαρση υπό την επίδραση μεγάλων αριστερών καλλιτεχνών, όπως του Μίκη Θεοδωράκη, και από ένα κύμα λαϊκής συμμετοχής και εκδημοκρατισμού στην κοινωνική και πολιτική ζωή. Όμως οι καιροί αλλάζουν, όπως και η δράση των εξουσιών στην πολιτική αρένα. Τα αυταρχικά καθεστώτα παλαιότερα επιβάλλονταν με τον στρατό και την απόλυτη λογοκρισία- σήμερα, οι αυταρχικές δυνάμεις μπορούν να επιβάλλουν τις απόψεις τους με άλλα μέσα, όπως τον έλεγχο των μέσων ενημέρωσης και του διαδικτύου και τη διάδοση fake news...

• Φαμπιέν Περιέ: Δύο κόμματα, το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία, κυριάρχησαν στο πολιτικό σκηνικό για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επίσης, κυρίως με τρεις μεγάλες οικογένειες (Παπανδρέου, Καραμανλή, Μητσοτάκη...). Άραγε αυτό το σύστημα συνέβαλε στην κρίση στην οποία βυθίστηκε η Ελλάδα το 2010;

► Αλέξης Τσίπρας: Συμβαίνει κάτι παράξενο στη σύγχρονη Ελλάδα, όπου αυτές οι τρεις οικογένειες παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο δημιουργώντας ένα πελατειακό καθεστώς! Βεβαίως, εκλέγονται από τον λαό. Σε κάθε περίπτωση, αν η Ελλάδα πέτυχε τη δημοκρατική της μετάβαση, απέτυχε στην οικονομική της ανάπτυξη. Η χώρα απέτυχε να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που της ανοίγονταν για να ξεκινήσει έναν βιώσιμο οικονομικό και κοινωνικό εκσυγχρονισμό, ιδίως μετά την ένταξή της στην ΕΕ.

Η ανάπτυξή της από το 1974 έως σήμερα ήταν μόλις 1,3% ετησίως μ.ο.. Το 1974, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιρλανδία είχαν πολύ χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα από την Ελλάδα. Τώρα μας έχουν ξεπεράσει. Στην ΕΕ, μόνο η Βουλγαρία τα πάει χειρότερα από την Ελλάδα σε πολλούς τομείς. Εν ολίγοις, εξαιτίας αυτής της κουλτούρας της εξουσίας στα χέρια κάποιων οικογενειών και του πελατειακού κράτους, η Ελλάδα δεν κατάφερε να δημιουργήσει ούτε βιώσιμη σύγχρονη υποδομή ούτε ισχυρό κράτος πρόνοιας. Αυτό το «μοντέλο» συνέβαλε στην κρίση.

• Φαμπιέν Περιέ: Κατά τη διάρκεια της κρίσης, ενώσατε την Αριστερά και κερδίσατε τις βουλευτικές εκλογές τον Ιανουάριο του 2015. Αισθανθήκατε καθόλου φόβο;

► Αλέξης Τσίπρας: Όχι, το συναίσθημα μου ήταν η τεράστια ιστορική ευθύνη μπροστά στην ελπίδα που δημιουργήθηκε, αλλά και χαρά. Εξάλλου, νομίζω ότι οι περισσότεροι Έλληνες αισθάνθηκαν το ίδιο. Για πρώτη φορά, ανέλαβε την κυβέρνηση της χώρας η Αριστερά, που είχε δώσει ενίοτε αγώνες οι οποίοι βάφτηκαν με αίμα. Ωστόσο, αν και ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ηγεμονικός στην αριστερά, δεν την ενώσαμε ολόκληρη. Το ΚΚΕ δεν θέλησε ποτέ να συμμετάσχει στην κυβέρνηση, ούτε καν να ανοίξει διάλογο. Αντιθέτως, έδωσε πραγματική μάχη ενάντια στον ΣΥΡΙΖΑ. Φανταστείτε πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα αν αυτό το λαικό κόμμα είχε παρόμοια στάση με των κομμουνιστών της Γαλλίας, της Ισπανίας ή της Πορτογαλίας, οι οποίοι συμμετείχαν σε προοδευτικές κυβερνήσεις...

• Φαμπιέν Περιέ: Πότε συνειδητοποιείτε ότι οι Ευρωπαίοι είναι σε πόλεμο με την κυβέρνησή σας;

► Αλέξης Τσίπρας: Πριν καν εκλεγούμε, ξέραμε ότι δεν θα ήταν εύκολο. Η Ελλάδα είχε υποστεί δυσανάλογες πιέσεις από ορισμένες κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις στην Ευρώπη. Κάποιες προσωπικότητες, όπως ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, επέρριπταν την ευθύνη στην Ελλάδα, ίσως για να κρύψουν τις δικές τους ευθύνες για την οικονομική πορεία της Ευρώπης. Η Ευρώπη δεν μπήκε σε κρίση εξαιτίας της Ελλάδας, αλλά εξαιτίας των τραπεζών της. Ωστόσο, η γερμανική κοινή γνώμη ήταν πεπεισμένη ότι για το πρόβλημα ευθύνονταν μερικοί τεμπέληδες Έλληνες που ζούσαν πάνω από τις δυνατότητές τους. Αυτό βόλευε τις συντηρητικές δυνάμεις της Γερμανίας, όπως και το ΔΝΤ. Από την πλευρά της, η σοσιαλδημοκρατία βρισκόταν σε αμηχανία. Κάποιοι σοσιαλδημοκράτες εξέφρασαν την υποστήριξή τους σε εμάς, λέγοντας μας ότι μας στήριζαν με όλη τους την καρδιά αλλά δεν μπορούσαν να το πουν δημόσια, γιατί αυτό θα ισοδυναμούσε με αμφισβήτηση των δικών τους πολιτικών επιλογών.

• Φαμπιέν Περιέ: Με τη στάση σας, π.χ. το γεγονός ότι δεν φορούσατε γραβάτα, δεν είχατε την εντύπωση ότι θα στρέφατε απέναντί σας τους κύκλους των Βρυξελλών;

► Αλέξης Τσίπρας: Όχι, αυτό ήταν δευτερεύον! Ορισμένες από τις κυρίαρχες δυνάμεις στην Ευρώπη δεν είχαν καμία απολύτως διάθεση να καταλήξουν σε έναν έντιμο συμβιβασμό με την αριστερή κυβέρνηση μιας χώρας που αδυνατούσε να πληρώσει το χρέος της. Σήμερα μπορούμε να δούμε πώς η Ευρώπη αντιμετωπίζει εντελώς διαφορετικά τις ακροδεξιές κυβερνήσεις, απ’ ότι αντιμετώπισε μία αριστερή κυβέρνηση. Παρ’ ότι εμείς, ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα ή οι Podemos στην Ισπανία, θέλαμε να αλλάξουμε την Ευρώπη, θέλαμε να ακολουθήσουμε μια πιο δίκαιη οικονομική και κοινωνική πολιτική, ενώ η ακροδεξιά θέλει να την καταστρέψει. Η δική μας κεϋνσιανής έμπνευσης πολιτική, που δίνει δημοσιονομικά περιθώρια στα κράτη, εφαρμόστηκε μόνο αργότερα κατά τη διάρκεια της πανδημικής κρίσης. Αν είχαν υλοποιηθεί οι συνταγές που προτείναμε, θα είχαν μειωθεί σημαντικά, αν όχι αποφευχθεί, οι επιπτώσεις της κρίσης χρέους. Ορισμένες από τις προτάσεις μας έχουν - δυστυχώς εκ των υστέρων - υιοθετηθεί.

• Φαμπιέν Περιέ: Δεδομένου αυτού του συσχετισμού δυνάμεων, γιατί να αποφασιστεί δημοψήφισμα τον Ιούνιο του 2015;

► Αλέξης Τσίπρας: Πριν από το δημοψήφισμα, επιδιώξαμε έναν έντιμο συμβιβασμό. Αλλά ήταν αδύνατον. Οι πιστωτές απαιτούσαν μεταρρυθμίσεις και δημοσιονομικές προσαρμογές χωρίς να προσφέρουν ούτε μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, ούτε αναδιάρθρωση του χρέους. Στην κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ έπρεπε να ανταποκριθεί στις δημοσιονομικές υποχρεώσεις της χώρας και να πραγματοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις που οι δύο προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν δεσμευθεί αλλά δεν είχαν υλοποιήσει. Η κυβέρνηση Σαμαρά μάς είχε «κληροδοτήσει» δώδεκα βασικές μεταρρυθμίσεις, όπως το συνταξιοδοτικό, που ήταν προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση της Ελλάδας από τους πιστωτές της. Απο την άλλη, οι πιστωτές ήθελαν να εφαρμόσουμε αυτές τις μεταρρυθμίσεις χωρίς, όμως, να πάψουν να έχουν την εποπτεία της χώρας.

Έτσι, θέσαμε σε εφαρμογή μια στρατηγική που αποσκοπούσε στη δραματοποίηση της κρίσης, προκειμένου να προκαλέσουμε ένα αποτελεσματικό σοκ. Αυτή ήταν η στρατηγική του δημοψηφίσματος. Μεταξύ του τεράστιου κύματος υποστήριξης της Ελλάδας και της προοπτικής να εκδιωχθεί από την Ευρωζώνη το λίκνο της δημοκρατίας, η Ευρώπη βρέθηκε αντιμέτωπη με δύο πολιτικά προβλήματα. Χάρη σε αυτή την πίεση, καταφέραμε να καταρτίσουμε με την Κομισιόν ένα πρόγραμμα που περιλάμβανε μεν δύσκολα μέτρα, για τα οποία πληρώσαμε το πολιτικό κόστος, αλλά και τριετή χρηματοδότηση της χώρας και την προοπτική αναδιάρθρωσης του χρέους και τη διαχείριση του Ταμείου της Δημόσιας Περιουσίας στην Ελλάδα. Καταφέραμε έτσι να διατηρήσουμε τη συνοχή της Ευρώπης, την παρουσία μας στο ευρώ και, πάνω απ' όλα, να επιστρέψουμε στην ανάπτυξη προστατεύοντας τους πιο αδύναμους.

• Φαμπιέν Περιέ: Ευρωπαίοι ηγέτες όπως ο Φρανσουά Ολάντ και η Άνγκελα Μέρκελ σάς συγχαίρουν στα απομνημονεύματά τους. Μήπως ήρθαν καθυστερημένα αυτά τα συγχαρητήρια;

► Αλέξης Τσίπρας: Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας, έδειξαν εποικοδομητική στάση απέναντι στην Ελλάδα όταν επιστρέψαμε στην ανάπτυξη. Με τον Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος με στήριξε κατά τη διάρκεια της κρίσης, δημιουργήσαμε την Σύνοδο των Ευρωπαικών Χωρών του Νότου. Συνάψαμε μια σειρά διμερών συμφωνιών με τη Γαλλία για την ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας, προσελκύοντας επενδυτές.

Με την Άνγκελα Μέρκελ αντιμετωπίσαμε την προσφυγική κρίση. Τα συγχαρητήρια τους είναι δημόσια εδώ και πολύ καιρό... Αλλά η κοινή γνώμη έχει διαμορφωθεί κυρίως από εκείνους που έχτισαν το μέτωπο κατά του ΣΥΡΙΖΑ. Η Ιστορία γράφεται από τους νικητές. Ποιος όμως έβαλε την Ελλάδα στην κρίση και ποιος την έβγαλε; Αυτά είναι αδιαμφισβήτητα γεγονότα.

• Φαμπιέν Περιέ: Μόνο που ο ΣΥΡΙΖΑ χάνει τις εκλογές του 2019 και του 2023...

► Αλέξης Τσίπρας: Ναι, αλλά διατηρεί το 32% των ψήφων του το 2019. Έπειτα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη επωφελήθηκε από τα αποτελέσματα των πολιτικών που ακολούθησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και από τα δισεκατομμύρια που έλαβε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ωστόσο, αυτή η κυβέρνηση κατέφυγε και σε πρακτικές που θέτουν υπό αμφισβήτηση τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Κατάφερε να δημιουργήσει ένα δυναμικό μέτωπο κατά του ΣΥΡΙΖΑ. Το 2023, με το 18%, η εκλογική απώλεια ήταν πιο σοβαρή. Παρόλα αυτά, ο ΣΥΡΙΖΑ σημείωσε καλύτερα αποτελέσματα από την υπόλοιπη Αριστερά στην Ευρώπη. Ακόμη και από τους Σοσιαλδημοκράτες σε αρκετές χώρες.

Επομένως, δεν πρέπει να εξετάζουμε μόνο την εξέλιξη της ελληνικής Αριστεράς, αλλά την εξέλιξη της Ευρώπης συνολικά, όπου η Αριστερά και οι προοδευτικές και δημοκρατικές δυνάμεις έχουν δυστυχώς κάνει ένα μεγάλο βήμα προς τα πίσω. Είμαστε μάρτυρες μιας συντηρητικής στροφής. Ένα αντισυστημικό δεξιό ρεύμα σαρώνει τον κόσμο, όπως αποδεικνύεται από την εκλογή του Τραμπ και την άνοδο της Λεπέν... Η παραδοσιακή Δεξιά, από την πλευρά της, υιοθετεί ακροδεξιά ρητορική, ιδιαίτερα σε κρίσιμα ζητήματα όπως η μετανάστευση.

• Φαμπιέν Περιέ: Πώς βλέπετε την εξέλιξη της Ευρώπης;

► Αλέξης Τσίπρας: Εν μέσω γεωπολιτικής αστάθειας, η ΕΕ είναι ανίκανη να εξασφαλίσει την γεωστρατηγική αυτονομία της από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Βιώνει τραύματα, τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά, όπως την παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αλλά δεν μπορεί να υπάρξει καμία προοπτική ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας στην Ευρώπη, αν η Ρωσία αποκλειστεί από τον διάλογο. Η ευρωπαϊκή βιομηχανία βρίσκεται στη μέγγενη ανάμεσα στην Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες οι οποίες θέλουν να επιβάλουν τελωνειακούς δασμούς. Βρισκόμαστε σε μία δυστοπία. Για παράδειγμα: ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών εκφράζει την επιθυμία του να εισβάλει στον Καναδά ή στη Γροιλανδία, αλλά κανείς δεν αντιδρά! Όλοι αντέδρασαν, και δικαιολογημένα, όταν ο Πούτιν μπήκε στην Ουκρανία...

Έχουμε μπροστά μας ένα δύσκολο μέλλον. Σε αυτή την περίοδο εκτεταμένης ανασφάλειας, πολέμων και μετασχηματισμού της δημοκρατίας, τα αυταρχικά καθεστώτα και οι σκληροπυρηνικοί ηγέτες κάνουν την επανεμφάνισή τους. Ο αντίκτυπός τους στον κόσμο και στην ίδια την Ευρώπη θα είναι καταστροφικός.

Η Αριστερά πρέπει να διδαχθεί από την Ιστορία. Το 2015, στην Ελλάδα, κέρδισε κινητοποιώντας τα μεσαία και φτωχότερα οικονομικά στρώματα γύρω από ένα απελευθερωτικό, κοινωνικό όραμα. Απέναντι στον φόβο, πρέπει να προβάλλει ένα αγωνιστικό μήνυμα βασισμένο στις αξίες της ισότητας, της ελευθερίας και της δικαιοσύνης. Και αυτό ακριβώς προσπαθώ να προωθήσω μέσω του Ινστιτούτου που έχω ιδρύσει.

πηγή: avgi.gr

Aλέξης Τσίπρας: «Το διεθνές δίκαιο είναι ένας μεγάλος σύμμαχος της Ελλάδας - Πρέπει να πάμε στην Χάγη με προετοιμασία» (vid)

    Την άποψη ότι ως πρώην πρωθυπουργός παρεμβαίνει όταν κρίνει ότι είναι «απαραίτητο», ειδικά σε «κρίσιμα εθνικά θέματα» εξέφρασε ο Αλέξης Τσίπρας κατά τη συζήτηση που είχε με τον διευθυντή της εφημερίδας «Το Βήμα», Περικλή Δημητρολόπουλο στο πλαίσιο του συνεδρίου που διοργανώνει για τα 50 χρόνια Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής.

Είμαι εδώ, παρεμβαίνω στα πράγματα με τον δικό μου τρόπο ανέφερε ο Αλέξης Τσίπρας και αναφέρθηκε στην ανάγκη να διατυπωθεί μία εναλλακτική προοδευτική πρόταση

Το διεθνές δίκαιο είναι ένας μεγάλος σύμμαχος της Ελλάδας, πρέπει να πάμε στην Χάγη με προετοιμασία, με κόκκινες γραμμές τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας, ενώ εξαπέλυσε καυστικά πυρά στον Κυριάκο Μητσοτάκη ο οποίος, όπως είπε, την πάτησε από τον Αντώνη Σαμαρά στα εθνικά θέματα.

Ο πρώην πρωθυπουργός σε συζήτηση που είχε με τον διευθυντή της εφημερίδας «Το Βήμα» Περικλή Δημητρολόπουλο στο συνέδριο «Μεταπολίτευση 1974-2024: 50 Χρόνια Ελληνική Εξωτερική Πολιτική», σημείωσε ότι ο διάλογος με την Τουρκία πρέπει να διεξάγεται με όρους υπευθυνότητας, γνώσης και διαφάνειας. «Στόχος μας να μεγαλώσει η χώρα, διατηρώντας την ειρήνη και την ευημερία στη περιοχή» υπογράμμισε ο Αλέξης Τσίπρας.

«Πρέπει να πάμε στη Χάγη με τρεις κόκκινες γραμμές. Το ζήτημα της εδαφικής κυριαρχίας των νησιών. Το ζήτημα της ασφάλειας των νησιών και την ενότητα του αιγιακού χώρου, με την έννοια ότι δεν μπορεί ελληνικό νησί να βρίσκεται εγκλωβισμένο σε τουρκική υφαλοκρηπίδα».

«Πριν πάμε όμως στη Χάγη, πρέπει να ορίσουμε τα χωρικά μας ύδατα. Γιατί αν δεν τα ορίσεις, μπορεί η Χάγη να στα προσδιορίσει και να στα αφήσει στα έξι ναυτικά μίλια» επισήμανε ο Αλέξης Τσίπρας.

Η Συμφωνία των Πρεσπών κλείνει μία μεγάλη πληγή

Μιλώντας για τη Συμφωνία των Πρεσπών, σημείωσε ότι με αυτή κλείνει μία από τις τέσσερις μεγάλες πληγές των τελευταίων 50 χρόνων. «Με τη συμφωνία των Πρεσπών έληξε μια 27ετή διαμάχη. Εναπόκειται στις επόμενες κυβερνήσεις να διατηρήσουν και να ενισχύσουν αυτή τη σχέση και τη συμφωνία, η οποία δίνει τη δυνατότητα στην εξωτερική πολιτική να ασχοληθεί με σημαντικότερα προβλήματα» ανέφερε ο Αλέξης Τσίπρας.

Όπως είπε, η «μεταπολίτευση μας βρήκε με τρεις μεγάλες πληγές και μια ακόμη πληγή προστέθηκε με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Η Ελλάδα δεν γιορτάζει το τέλος του παγκόσμιου πολέμου, αλλά την αρχή του πολέμου, λόγω του εμφυλίου πολέμου. Η καχεκτική δημοκρατία που ακολούθησε οδήγησε σε μια αμερικανοκίνητη δικτατορία. Βγαίνοντας από τη δικτατορία, κουβαλάγαμε αυτή τη πληγή της εξάρτησης της χώρας στην εξωτερική πολιτική».

Πώς ο Μητσοτάκης την πάτησε με τον Σαμαρά

Ο πρώην πρωθυπουργός υπενθύμισε τη στάση που είχε κρατήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη Συμφωνία των Πρεσπών, λέγοντας ότι «η συντηρητική παράταξη αρέσκεται επί χρόνια στο σπορ να κατηγορεί για μειοδοσίες. Είναι γεγονός ότι αυτή η παθογένεια δεν βοηθάει καθόλου τη χώρα να προχωρήσει μπροστά. Είναι απολύτως φυσιολογικό να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις στρατηγικής για το πώς η Ελλάδα θα μπορέσει προχωρήσει στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής. Αλλά είναι διαφορετικό όλοι να κατανοούμε ότι υπάρχουν διαφορές στρατηγικής αλλά δεν είναι κανείς περισσότερο πατριώτης από τον άλλον και ο άλλος που έχει διαφορετική άποψη μειοδότης, και διαφορετικό με την πρώτη ευκαιρία να επικαλούμαστε εθνική προδοσία, εθνική μειοδοσία».

Και συνέχισε ο Αλέξης Τσίπρας: «Ιδιαίτερα στην περίοδο της Συμφωνίας των Πρεσπών δέχτηκα από τον νυν πρωθυπουργό σκληρότατη και άδικη κριτική, νομίζω ότι χειρίστηκε με τον πιο ακραίο τρόπο – ούτε ο κύριος Σαμαράς μίλησε με αυτόν τον τρόπο -  στη συμφωνία των Πρεσπών. Από το βήμα της Βουλής με κατηγόρησε ότι αντάλλαξα τη Μακεδονία με τις συντάξεις. Ακόμα και όταν είχα ηττηθεί πολιτικά και ήταν δεδομένη η νίκη του, ανάμεσα στις δύο εκλογές το 2024, εργαλειοποίησε τη Θράκη ενώ υπήρχε συμφωνία των κομμάτων στην διακομματική επιτροπή».

«Τώρα έρχεται ο κύριος Σαμαράς και βλέπω τον κύριο Μητσοτάκη, ο οποίος ήταν χέρι χέρι μαζί του, αυτή την οξύτατη και λαϊκιστική στάση,  να τον κατηγορεί ότι η πατριδοκαπηλία είναι το καταφύγιο των απατεώνων. Μιας και βλέπω την κυρία Δαμανάκη στο ακροατήριο, να θυμηθώ κάτι που έλεγε ο αείμνηστος Χαρίλαος Φλωράκης. Έλεγε "όταν κατουράς στη θάλασσα, το βρίσκεις στο αλάτι". Έτσι την πάτησε ο κύριος Μητσοτάκης με τον κύριο Σαμαρά. Η ουσία είναι ότι θα πρέπει κάποια στιγμή να μπορέσουμε και αυτό θα είναι ένα επίτευγμα που θα αναδείξει την ανωτερότητα του πολιτικού συστήματος, να αντιπαρατιθέμεθα χωρίς να χρησιμοποιούμε όρους που μένουν ως πληγές στην πολιτική ζωή του κόσμου και δημιουργούν ένα κλίμα αφόρητης τοξικότητας».

Επιβεβαιώνεται αποτυχία δόγματος προκεχωρημένου φυλακίου - Επιστροφή σε πυλώνα ειρήνης/σταθερότητας

Ο Αλέξης Τσίπρας σε άλλο σημείο ανέφερε ότι η Ελλάδα βρίσκεται στη μέση ενός τριγώνου αποσταθεροποίησης.

«Είναι φανερό ότι η Ελλάδα βρίσκεται στη μέση ενός τριγώνου αποσταθεροποίησης: Λιβύη, Συρία, Ουκρανία. Άρα εδώ συγκρούονται δυο αντιλήψεις, με τη μία να λέει ότι η χώρα πρέπει να παραμείνει πυλώνας σταθερότητας και η άλλη ότι επειδή είμαστε κοντά στην αστάθεια, να γίνουμε ο μεθοριακός σταθμός της Δύσης, το το προχωρημένο φυλάκιο».

Παρεμβαίνω στα πράγματα με τον δικό μου τρόπο»

Κληθείς να σχολιάσει το πώς αντιλαμβάνεται τον ρόλο που έχει ως πρώην πρωθυπουργός, είπε: «Νομίζω ότι έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να συζητήσει κανείς για τα πενήντα χρόνια της μεταπολίτευσης. Να συζητήσει κανείς για τα επιτεύγματα και τις δυνατότητες και τις αδυναμίες και τις μεγάλες χαμένες ευκαιρίες της εξωτερικής μας πολιτικής. Απαντάω στην ερώτησή σας λέγοντας ότι η επικαιρότητα σε κυνηγάει όταν υπάρχει κάποιο έλλειμμα. Τους πρώην συνήθως η επικαιρότητα τους κυνηγάει, όταν υπάρχει κάποιο έλλειμμα από τους παρόντες ενεργά δρώντες».

«Δεν αισθάνομαι καθόλου ότι με κυνήγησαν τα απομνημονεύματα της Μέρκελ, άλλοι πρέπει να αισθάνονται ότι τους κυνηγάνε. Δεν θεωρώ ότι όταν φεύγεις από την ενεργό πολιτική δράση σημαίνει ότι πρέπει να μένεις βουβός και σιωπηλός. Δεν αντιλαμβάνομαι έτσι τον ρόλο του πρώην πρωθυπουργού».

Ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ συμπλήρωσε λέγοντας:

«Δεν αποφάσισα ούτε να αποσυρθώ σε κάποιο μοναστήρι, ούτε να αποσυρθώ από την πολιτική. Είμαι εδώ, παρεμβαίνω στα πράγματα με τον δικό μου τρόπο. Δεν είμαι στην πρώτη γραμμή αλλά έχω τη δυνατότητα να καταθέτω τις απόψεις μου για τα σημαντικά θέματα που αφορούν την χώρα, τα εθνικά θέματα,. Έχοντας μία ιδιαίτερη οπτική για την πορεία του προοδευτικού χώρου κα για την ανάγκη να διατυπωθεί μία εναλλακτική προοδευτική πρόταση στην κυρίαρχη σήμερα συντηρητική ατζέντα».

Ευτελισμός του θεσμού με ευθύνη του πρωθυπουργού η συζήτηση για την προεδρολογία

Κληθείς να σχολιάσει τα σενάρια για την Προεδρία της Δημοκρατίας, ο Αλέξης Τσίπρας σχολίασε ότι η «συζήτηση για ονόματα ή χαρακτηριστικά προσώπων την ώρα που υπάρχει Πρόεδρος της Δημοκρατίας που δικαιούται ανανέωση της θητείας είναι ένας ευτελισμός του θεσμού. Όχι του προσώπου. Του θεσμού. Και αυτόν τον ευτελισμό τον αφήνει να διεξάγεται ο ίδιος ο πρωθυπουργός.

Το να εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας με 120 ψήφους από το κοινοβούλιο, ευτελίζει τον θεσμό. Αν το κυβερνών κόμμα δεν μπορεί να έχει την πλειοψηφία της κοινοβουλευτικής του ομάδας για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, δημιουργείται μείζον πολιτικό ζήτημα».

«Δεν είναι το ζητούμενο σήμερα η συναίνεση. Η αντιπολίτευση είναι το ζητούμενο»

Σχετικά με τις δυνάμεις του προοδευτικού χώρου, ο Αλέξης Τσίπρας είπε: «Το ζήτημα δεν είναι να επανασυγκολλήσεις κομμάτια. Το ζήτημα είναι να δεις ποιο είναι το μεγάλο πρόβλημα τούτη την ώρα και για τον προοδευτικό χώρο, αλλά είναι πρόβλημα και για τη χώρα, για το πολιτικό της σύστημα. Και το πρόβλημα για τη χώρα και το πολιτικό σύστημα είναι ότι υπάρχει μια ανισορροπία πρωτοφανής. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει αντιπολίτευση. Αυτό είναι το πρόβλημα. Και αυτό προφανώς είναι κάκιστο για την κοινωνία, Κάκιστο για τον προοδευτικό χώρο. Αλλά δεν είναι κακό, επαναλαμβάνω, και για τη χώρα και για το προοδευτικό σύστημα. Το πολιτικό σύστημα, ακόμα και το κυβερνών κόμμα, είναι κακό και άρα εγώ θα ξεκινούσα όχι από την ανάγκη ανασυγκρότησης, αλλά από την ανάγκη να υπάρξει μια στοιχειώδης συνεννόηση ανάμεσα σε αυτές τις κατακερματισμένες προοδευτικές δυνάμεις, τουλάχιστον σε ένα επίπεδο προγραμματικής και πολιτικής συζήτησης και σύγκλισης για τα μεγάλα θέματα της χώρας και αν είναι δυνατόν και μιας ενός συντονισμού σε κοινοβουλευτικό επίπεδο.

Δεν είναι το ζητούμενο σήμερα η συναίνεση. Η αντιπολίτευση είναι το ζητούμενο. Και στο κάτω κάτω ούτε ο Παπανδρέου είχε συναίνεση με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ούτε ο Κώστας Καραμανλής με τον Κωνσταντίνο Σημίτη, ούτε εγώ με τον κύριο Μητσοτάκη. Κάθε άλλο. Αλλά νομίζω δεν πήγε άσχημα η χώρα στα βασικά της ζητήματα. Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι αντιπολίτευση. Σοβαρή, συγκροτημένη, εμπεριστατωμένη, αλλά ισχυρή αντιπολίτευση».

Αναλυτικά η συζήτηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Περικλή Δημητρολόπουλο

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Καλημέρα και από μένα, είναι ο Περικλής Δημητρολόπουλος. Να πω εκ προοιμίου ότι όπως με ενημέρωσαν ο χρόνος έχει ξεφύγει. Δεν το λέω γιατί θα χάσουμε από τον δικό μας, αλλά διότι δεν θα ακολουθήσει διάλειμμα μετά. Θα περάσουμε κατευθείαν στην ομιλία του Υπουργού Αμύνης του κύριου Δένδια. Κύριε  Πρόεδρε, καλημέρα σας. Ευχαριστώ πολύ για την αποδοχή της πρόσκλησης.

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Καλημέρα.

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Στο συνέδριο που διοργανώνει το ΒΗΜΑ. To οικονομικό Forum των Δελφών και το Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων. Πρωθυπουργός την περίοδο ’15 – ’19. Σημαντικός Πρωθυπουργός όπως είπε η συνάδελφός μου η Τάνια Κοζανίνου. Πρώην Πρωθυπουργός σήμερα. Δίνω μία μικρή έμφαση σε αυτό το πρώην, διότι έχει αποκτήσει, πως να το πω, ο προσδιορισμός ιδιαίτερες δηλώσεις τώρα τελευταία. Έχουμε μία σειρά από δημόσιες παρεμβάσεις έντονες, κατά περίπτωση είχαμε και μία χθες και θα ήθελα κατά συνέπεια να μου πείτε εάν, υπάρχει βέβαια και η συζήτηση της δικής σας πιθανολογούμενης επιστροφής στην κεντρική πολιτική σκηνή και το ερώτημα εδώ είναι όχι αν κυνηγάτε εσείς ή κάποιοι την επικαιρότητα, αλλά αν σας κυνηγάει η επικαιρότητα, δεδομένου ότι μνημονεύεστε ακόμα και στα απομνημονεύματα μιας Καγκελαρίου, πρώην Καγκελαρίου.

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Ναι, πρώτα απ΄ όλα να ευχαριστήσω για την πρόσκληση, νομίζω ότι έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να συζητήσει κανείς για τα 50 χρόνια της μεταπολίτευσης, να συζητήσει κανείς για τα επιτεύγματα και τις δυνατότητες και τις αδυναμίες και τις μεγάλες χαμένες ευκαιρίες της εξωτερικής μας πολιτικής. Απαντάω στην ερώτησή σας λέγοντας ότι η επικαιρότητα σε κυνηγάει όταν υπάρχει κάποιο έλλειμμα. Τους πρώην συνήθως η επικαιρότητα τους κυνηγάει όταν υπάρχει κάποιο έλλειμμα από τους παρόντες ενεργά δρώντες.

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ήμουν βέβαιος ότι θα βγάλουμε μια είδηση από την αρχή.

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Σε κάθε περίπτωση δεν αισθάνθηκα καθόλου ότι με κυνήγησαν τα απομνημονεύματα της κας Μέρκελ, άλλοι μάλλον θα πρέπει να αισθάνονται ότι τους κυνηγάνε.

Κοιτάξτε, δε συμφωνώ με την άποψη ότι όταν δεν είσαι στην ενεργό πολιτική πρόσωπα που έχουν διατελέσει όπως εγώ και μάλιστα στο πιο σημαντικό αξίωμα είχα την τιμή, δεν πιστεύω και δεν θεωρώ ότι όταν φεύγεις από την ενεργό-ενεργό πολιτική δράση κατ΄ ανάγκη σημαίνει ότι πρέπει να κάθεσαι βουβός και σιωπηλός.

Τουλάχιστον εγώ δεν αντιλαμβάνομαι έτσι το ρόλο του πρώην Πρωθυπουργού και σε κάθε περίπτωση αποφάσισα να αποσυρθώ, να παραμερίσω όπως είπα από την πρώτη γραμμή, δεν αποφάσισα ούτε να αποσυρθώ από την πολιτική, ούτε να αποσυρθώ σε κανένα μοναστήρι.

Είμαι εδώ, λέω τις απόψεις μου, λέω τις θέσεις μου, παρεμβαίνω στα πράγματα με τον δικό μου τρόπο, χωρίς όμως την ίδια στιγμή να παριστάνω ότι είμαι και στην πρώτη γραμμή. Δεν είμαι στην πρώτη γραμμή, άρα έχω μια πολυτέλεια να παρεμβαίνω όποτε κρίνω απαραίτητο να παρεμβαίνω και να καταθέτω τις απόψεις και τις σκέψεις μου για τα σημαντικά θέματα που αφορούν τη χώρα, την κοινωνία, τα εθνικά θέματα, τα κρίσιμα εθνικά θέματα.

Και βεβαίως έχοντας και μία ιδιαίτερη οπτική για την πορεία του προοδευτικού χώρου και άρα για την ανάγκη να διατυπωθεί μια εναλλακτική προοδευτική πρόταση στην κυρίαρχη σήμερα συντηρητική ατζέντα.

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Επιλέξατε ωστόσο μια εύλογη περίοδο σιωπής, να το πω έτσι, άρα έχει ιδιαίτερη σημασία και η σημερινή σας παρέμβαση και για ένα θέμα το οποίο νομίζω πως μας απασχολεί όλους, είναι «τα 50 χρόνια εξωτερικής πολιτικής» το θέμα του συνεδρίου στην μεταπολίτευση.

Η εξωτερική πολιτική δεν σταματά στις στρογγυλές επετείους, προσφέρονται όμως για μια αποτίμηση και για την εξαγωγή χρήσιμων θέλω να πιστεύω διδαγμάτων.

Άρα θα ήθελα την δική σας οπτική και την δική σας αποτίμηση στις καλές και στις κακές στιγμές αυτής της περιόδου. Ποιες ήταν οι επιτυχίες που εγράφησαν και οι αποτυχίες που καταγράφηκαν αυτά τα 50 χρόνια;

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Ναι.  Ας το πιάσουμε λίγο πιο σφαιρικά. Γιατί είναι πολύ ενδιαφέρον το ερώτημά σας.
Θα έλεγα ότι τα 50 αυτά χρόνια, η μεταπολίτευση μάλλον μας βρήκε, η είσοδος της χώρας στη μεταπολίτευση μας βρήκε με τρεις μεγάλες πληγές και μια ακόμα πληγή προστέθηκε με το τέλος του ψυχρού πολέμου, με την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.

Μπήκαμε στη μεταπολίτευση με τη μεγάλη πληγή την οποία κουβαλούσαμε από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου που η Ελλάδα ξέρετε η μόνη χώρα που δεν γιορτάζει το τέλος του Παγκοσμίου Πολέμου αλλά την αρχή του πολέμου ακριβώς διότι το τέλος ακολούθησε ένας εμφύλιος πόλεμος, ένας αλληλοσπαραγμός που μας οδήγησε σε ένα μετεμφυλιακό κράτος καχεκτικής δημοκρατίας και απόλυτα εξαρτημένου από τον διεθνή παράγοντα και συγκεκριμένα από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, που με τη σειρά της αυτή η καχεκτική δημοκρατία μας οδήγησε σε μια δικτατορία. Την 7χρονη ξενοκίνητη, αμερικανοκίνητη δημοκρατία.

Άρα βγαίνοντας από τη δικτατορία κουβαλάγαμε αυτή τη μεγάλη πληγή της εξάρτησης της χώρας στην εξωτερική μας πολιτική. Και ταυτόχρονα μια δεύτερη μεγάλη πληγή που ήταν η τραγωδία της Κύπρου. Η τραγωδία της εισβολής της Κύπρου που βαραίνει ακόμα και σήμερα τον ελληνισμό και βεβαίως μια τραγωδία που είχε συνέπειες στην ειρήνη και σταθερότητα σε όλη την ευρύτερη περιοχή.

Μια τρίτη πληγή που ξεκίνησε να εξελίσσεται λίγο πριν το τέλος της δικτατορίας και ακλούθησε όλη την περίοδο μέχρι σήμερα δυστυχώς, είναι η πληγή των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Της έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Όχι μόνο εξαιτίας της Κύπρου και της εισβολής στην Κύπρο αλλά γιατί άρχισε σιγά-σιγά η Τουρκία να ξεδιπλώνει την αναθεωρητική της ατζέντα και τις διεκδικήσεις της στη Μεσόγειο πριν την πτώση της δικτατορίας με τα κοιτάσματα στον Πρίνο, αργότερα με το Χώρα, το Σισμίκ, κορυφώθηκε στα Ίμια. Συνεχίστηκε αυτή η αναθεωρητική στάση με το Oruc Reis.

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μια κρίση στην δεκαετία περίπου.

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Και η τέταρτη πληγή ήταν με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας η πληγή που αναδείχθηκε στα βόρεια σύνορά μας με ένα νεοσύστατο κράτος που διεκδικούσε μέρος της πολιτισμικής μας κληρονομίας, το όνομα Μακεδονία και την αποκλειστική του χρήση, με αλυτρωτικές διαθέσεις.

Και ήταν ένα μόνιμο βάρος για 27 χρόνια στην εξωτερική πολιτική της χώρας η οποία πήγαινε από ήττα σε ήττα καθώς μία σειρά από χώρες σε όλο τον κόσμο αναγνώριζαν αυτή τη χώρα με το συνταγματικό της όνομα Μακεδονία.

Άρα εγώ θα πω ότι πολλές ήταν σημαντικά καλές στιγμές αλλά οι κυριότερες θετικές στιγμές στην εξωτερική μας πολιτική αυτά τα 50 χρόνια ήταν όποιες προσπάθειες πέτυχαν όχι να κλείσουν πληγές αλλά να επουλώσουν αυτές τις πληγές.

Πρώτη, και ίσως σημαντικότερη, η ένταξη της χώρας μας στην ΕΟΚ. Γιατί; Γιατί ουσιαστικά η Ελλάδα μετατρέπεται από ένα αντικομμουνιστικό δορυφόρο της Δύσης σε μία χώρα που έχει ένα άλλο status ισότιμο με τις υπόλοιπες χώρες της τότε ΕΟΚ και αργότερα Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βεβαίως μέσα σε κάποια πλαίσια οικονομικής πολιτικής, κοινωνικής πολιτικής, γεωπολιτικής αλλά σε πλαίσια που δίνουν περιθώρια αυτονομίας.

Δεύτερη σημαντική στιγμή η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν έκλεισε την πληγή της διαίρεσης Κύπρου αλλά δημιούργησε μία σημαντική ασπίδα ασφάλειας και προστασίας της Κύπρου και του κυπριακού λαού εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και τρίτη σημαντική στιγμή, δεν μου αρέσει να περιαυτολογώ αλλά θεωρώ ότι είναι η Συμφωνία των Πρεσπών διότι έληξε μία 27ετή διαμάχη, επούλωσε να το πω, ούτε εκεί η πληγή έκλεισε.

Και εναπόκειται στις επόμενες κυβερνήσεις να φροντίσουν να διατηρήσουν και να ενισχύσουν αυτή τη σχέση και τη συμφωνία η οποία αποκαθιστά και το ότι δεν υπάρχει αποκλειστική χρήση του ονόματος, υπάρχει βεβαίως και μία αποκατάσταση σε σχέση με την πολιτιστική κληρονομιά, κυρίως όμως δίνει την δυνατότητα η εξωτερική πολιτική να ασχοληθεί με άλλα πιο σημαντικά και βεβαίως να παίξουμε ένα σημαντικό ρόλο στα Βαλκάνια εκεί που παίζουν πιο πολύ πριν τη συμφωνία, συνεχίζουν να παίζουν ρόλο σημαντικό τρίτες χώρες, η Ρωσία, η Τουρκία. Και νομίζω ότι αυτό δεν είναι προς όφελος της χώρας.

Τώρα, η τέταρτη πληγή δεν έχει κλείσει, είναι εδώ, μας κυνηγά αλλά φαντάζομαι ότι θα είναι ένα αντικείμενο συζήτησης για την επόμενη 50ετία να δούμε να θα καταφέρουμε να την κλείσουμε.  

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Να μείνουμε, όμως, στη Συμφωνία των Πρεσπών γιατί μεταξύ άλλων, επειδή δεχθήκατε επικρίσεις και θα έλεγα ότι ένα μέρος από αυτές τουλάχιστον ξεπέρασαν τα εσκαμμένα τα γνωστά, μειοδοσίες, ενδοτικότητες, ξεπούλημα και τα λοιπά, και τα λοιπά. Ακούμε και σήμερα μία τέτοια ρητορική με αφορμή τον ελληνοτουρκικό διάλογο που εξελίσσεται.

Και το δικό μου ερώτημα είναι, εάν με τέτοιες εσωτερικές προϋποθέσεις μπορεί να γίνει το επόμενο βήμα στις εξωτερικές μας σχέσεις με όλους μας τους γείτονες.

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Ναι. Κατ’ αρχάς να πω ότι…

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Εννοώ με τέτοιες συνθήκες οξύτητας στην πραγματικότητα.

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Κατ’ αρχάς να μου επιτρέψετε να σας πω ότι αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο στην πολιτική ζωή της χώρας. Και χωρίς να θέλω να βγάλω λάδι την προοδευτική παράταξη και όσους την εκπροσωπούσαν κατά καιρούς, διότι ακρότητες υπήρχανε πάντες, αλλά είναι ένα σπορ στο οποίο αρέσκεται η συντηρητική παράταξη χρόνια τώρα, έτσι;

Από την εποχή που είχαν κατηγορήσει για, το Λαϊκό Κόμμα τότε για μειοδοσία τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που διπλασίασε την χώρα.
Κοιτάχτε, είναι γεγονός ότι αυτή, αυτή, αυτή η παθογένεια δεν βοηθάει καθόλου την χώρα να προχωρήσει μπροστά. Διότι είναι απολύτως φυσιολογικό να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις στρατηγικής για το πως η χώρα θα μπορέσει να προχωρήσει μπροστά στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής.

Αλλά είναι διαφορετικό όλοι να κατανοούμε ότι υπάρχουν διαφορετικές στρατηγικές αλλά δεν είναι κανένας περισσότερο πατριώτης από τον άλλον και ο άλλος που έχει διαφορετική άποψη μειοδότης. Και διαφορετικό με την πρώτη ευκαιρία να επικαλούμαστε εθνική προδοσία, μειοδοσία.

Και εγώ, πράγματι, είναι γεγονός ότι ιδιαίτερα στην περίοδο της Συμφωνίας των Πρεσπών από τον νυν πρωθυπουργό εδέχθην σκληρότατη και άδικη κριτική. Νομίζω ότι χειρίστηκε με τον πιο ακραίο τρόπο. Ούτε ο κύριος Σαμαράς που τον είχατε χτες εδώ μίλησε με αυτόν τον τρόπο, με τις γνωστές και διακηρυγμένες διαφωνίες μας.

Να θυμίσω ότι στο βήμα της Βουλής είπε ότι εγώ αντάλλαξα την Μακεδονία με τις συντάξεις. Ότι είμαι εθνική εξαίρεση. Ότι δεν ξέρω τι σημαίνει πατριωτισμός. Είναι ξένη λέξη για μένα. Και πολλά άλλα που δεν έχει νόημα να τα θυμίσω.

Ακόμα- ακόμα και όταν είχα ηττηθεί πολιτικά και ήταν δεδομένη η νίκη του ανάμεσα στις δυο εκλογές του 23, όταν εργαλειοποίησε ένα άλλο κρίσιμο εθνικό θέμα, όπως η Θράκη, με πλήρη συμφωνία των κομμάτων στην διακομματική επιτροπή που ο ίδιος είχε φτιάξει.

Τώρα έρχεται, λοιπόν, ο κύριος Σαμαράς και βλέπω τον κύριο Μητσοτάκη, ο οποίος ήτανε χέρι- χέρι με τον κύριο Σαμαρά σε αυτή την οξύτατη και λαϊκιστική στάση, γιατί δεν τα πίστευε αυτά που έλεγε. Είναι προφανές.
Και τον κατηγορεί ο κύριος Μητσοτάκης ότι η πατριδοκαπηλεία, του είπε, είναι το καταφύγιο των απατεώνων. Εγώ, μιας και βλέπω στο ακροατήριο και την κυρία Δαμανάκη, με τιμά η παρουσία της, να θυμηθώ κάτι που έλεγε ο αείμνηστος ο Χαρίλαος Φλωράκης που ήταν θυμόσοφος.

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Την καλημέρα μας ασφαλώς.

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Και έλεγα, «όταν κατουράς στη θάλασσα, το βρίσκεις στο αλάτι». Έτσι νομίζω ότι  την πάτησε τώρα και ο κύριος Μητσοτάκης με τον κύριο Σαμαρά.

Κοιτάχτε, η ουσία όμως είναι επαναλαμβάνω, η ουσία είναι ότι θα πρέπει κάποια στιγμή να μπορέσουμε και αυτό θα είναι ένα επίτευγμα που θα καταδείξει την ανωτερότητα του πολιτικού συστήματος, να αντιπαρατιθέμεθα στις στρατηγικές μας, στις απόψεις μας χωρίς να χρησιμοποιούμε όρους οι οποίοι μένουν ως πηγές στην πολιτική ζωή του τόπου και δημιουργούν ένα κλίμα αφόρητης πολλές φορές τοξικότητας.

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Να δούμε λίγο τις τρέχουσες εξελίξεις. Έχουμε μια κλιμακούμενη κρίση στη Μέση Ανατολή. Έχουμε βεβαίως τον πόλεμο στην Ουκρανία. Εδώ η Κυβέρνηση έχει μια πολύ σαφή στάση.

Έχει ταχθεί υπέρ της Ουκρανίας, τονίζοντας το ζήτημα της εδαφικής της ακεραιότητας ιδιαιτέρως. Ενδεχομένως κάνοντας κάποιον παραλληλισμό αντίστοιχο και βεβαίως χαιρέτισε πολύ θερμά και την πτώση του καθεστώτος Άσαντ και θα ήθελα να μου πείτε ποια είναι η δική σας θέση .

Το λέω και επειδή η Κυβέρνηση και εσείς, νομίζω έχετε κατηγορήσει την Κυβέρνηση ότι είναι δεδομένη περίπου και ότι δεν αιφνιδιάζει τους συμμάχους της κατά έναν τρόπο που θα αποκομίσει κέρδη.

Εδώ χθες ήταν ο Υπουργός Εξωτερικών ο κύριο Γεραπετρίτης, ο οποίος είπε ότι η πολιτική της Κυβέρνησης η εξωτερική είναι μία πολιτική αρχών και όχι συναλλακτική.

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Ναι, ξέρετε αυτή η διαφορετική προσέγγιση και αντίληψη σε σχέση με την εξωτερική πολιτική της χώρας, δεν είναι καινούρια. Είναι πολύ παλιά.

Θα θυμίσω τη δεκαετία του ’60, αρχικά ο Γεώργιος Παπανδρέου, μετα και ο Ανδρέας Παπανδρέου κατηγορούσαν τότε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή λέγοντάς του ότι η Ελλάδα πρέπει να είναι σύμμαχος και όχι δορυφόρος της δύσης.

Αργότερα τη δεκαετία του ’70 και του ’80 στη σύγκρουση Κωνσταντίνου Καραμανλή – Ανδρέα Παπανδρέου υπήρχε η περίφημη άποψη ότι «ανήκομεν εις τη δύση» η άλλη άποψη ότι «ανήκουμε στους Έλληνες».

Και αργότερα βεβαίως η θέση και η στάση πολλών κυβερνήσεων που θεωρούσαν συντηρητικών κυρίως, ότι πρέπει να ταυτιστούμε με την εξωτερική πολιτική και τις επιδιώξεις των Ηνωμένων Πολιτειών σε ένα μονοπολικό κόσμο τότε.

Ενώ οι δυνάμεις οι προοδευτικές αριστερές, η αριστερά κυρίως έλεγε ότι δεν πρέπει  να ταυτιστούμε με αυτά τα συμφέροντα, ιδίως σε επεμβάσεις και δικαιώθηκε η Αριστερά σε αυτό, επεμβάσεις που δεν μπορούν να καταφέρουν να εξάγουν δημοκρατία ή να αντιμετωπίσουν την τρομοκρατία. Στη Γιουγκοσλαβία, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, στη Λιβύη, στη Συρία τώρα.

Κοιτάξτε όμως, νομίζω ότι το ερώτημά σας μας δίνει τη δυνατότητα να εμβαθύνουμε λίγο και στα μεγάλα καινούρια προβλήματα που έχουμε στην περιοχή, διότι πλέον είναι φανερό ότι η Ελλάδα βρίσκεται στη μέση ενός τριγώνου αποσταθεροποίησης, τριγώνου αστάθειας: Λιβύη, Συρία, Ουκρανία και αν λάβει κανείς υπόψιν και το τι ακριβώς γίνεται στη Μέση Ανατολή, θα δει ότι και οι πλευρές αυτού του τριγώνου είναι σε πολύ μεγάλη ένταση.

Άρα εδώ συγκρούονται δύο αντιλήψεις, η μία που λέει ότι ακριβώς επειδή είμαστε σε αυτό το τρίγωνο της αστάθειας θα πρέπει η χώρα να είναι πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας, Και η άλλη που λέει ότι θετικό για τη χώρα είναι να είμαστε οι πρόθυμοι της Δύσης, ο μεθοριακός σταθμός, επειδή είμαστε κοντά στην αστάθεια το προκεχωρημένο φυλάκιο.

Αυτή η άποψη το λέει αυτό διότι θεωρεί πως προς όφελός μας στη διένεξη, στην αντίθεσή μας με την Τουρκία, θα είναι να έχουμε την εύνοια της Δύσης. Κοιτάξτε όμως τώρα πως έχουν έρθει τα πράγματα. Την εύνοια της Δύσης έναντι της Τουρκίας δεν πρόκειται να την αποκτήσουμε, ότι και να κάνουμε, ακριβώς διότι η Τουρκία είναι μια δύναμη εξαιρετικά υπολογίσιμη στην περιοχή, είναι περιφερειακή δύναμη.

Οι τελευταίες εξελίξεις αυτό το επιβεβαιώνουν, ούτε απομονωμένη είναι, ούτε αδύναμη είναι, αναβαθμίζεται ο ρόλος της, ιδίως όταν για δικούς τους διαφορετικούς στρατηγικούς λόγους τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και η Ρωσία αποφασίζουν να αποσύρουν την ισχύ τους από την περιοχή και όσο η Ευρωπαϊκή Ένωση αδυνατεί να συμβάλλει και να έχει μια ενεργή παρουσία και ενεργητική εξωτερική πολιτική.

Άρα λοιπόν όταν εσύ θες να είσαι προκεχωρημένο φυλάκιο αλλά η Τουρκία έχει τη δυνατότητα να γίνεται κατά το δοκούν προκεχωρημένο εκστρατευτικό σώμα στη Λιβύη ή στη Συρία και αξιοποιώντας ας πούμε και τα συμφέροντα, κατά το δοκούν πάντα και της Δύσης, τότε προφανώς είναι πολύ πιο χρήσιμη από σένα.

Άρα κατά τη γνώμη μου η δική μας στρατηγική, η προοδευτική εν πάση περιπτώσει στρατηγική, την οποία εν μέρει ακολούθησαν και συντηρητικές κυβερνήσεις, δηλαδή ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Κώστας Καραμανλής είχανε μια άποψη πολυδιάστατης ενεργητικής πολιτικής σε σημαντικές πτυχές της εξωτερικής πολιτικής, τα ανοίγματα στη Ρωσία, στην Κίνα.

Νομίζω ότι η άποψη αυτή, η στρατηγική αυτή της ενεργητικής πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής, όχι του πρόθυμου συμμάχου, αλλά βεβαίως αξιοποιώντας, αναγνωρίζοντας ότι είμαστε κομμάτι της Δύσης, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΝΑΤΟ αλλά με τα ιδιαίτερα δικά μας χαρακτηριστικά ως μια χώρα που δεν είναι φυλάκιο αλλά γέφυρα στο γεωστρατηγικό και γεωγραφικό σταυροδρόμι τριών ηπείρων.

Αυτή λοιπόν η στρατηγική πιστεύω ότι επιβεβαιώνεται με τις εξελίξεις και είναι αυτή η οποία μπορεί α έχει σημαντικά οφέλη για τη χώρα. Αντιθέτως η άλλη στρατηγική θα μας οδηγήσει σε μεγαλύτερους κινδύνους.

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μάλιστα. Να πάμε στα ελληνοτουρκικά γιατί εκεί καταλήγουμε τελικά. Για κάθε θέμα της εξωτερικής πολιτικής που συζητάμε είτε είναι η Συρία, είτε είναι η Ουκρανία, η συζήτηση με έναν τρόπο πηγαίνει εκεί γιατί είναι και το θέμα που μας παθιάζει και καίει περισσότερο από όλα.

Έχουμε έναν διάλογο σε εξέλιξη. Ήταν εδώ εχθές ο Υπουργός σας των Εξωτερικών ο Νίκος Κοτζιάς, κατηγόρησε τον σημερινό Υπουργό για έλλειψη πείρας μεταξύ άλλων, είπε και άλλα.

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Δεν είναι μεγάλη κατηγορία αυτή, εντάξει.

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Όχι, δεν είναι μειοδοσία, σίγουρα.  Αλλά θα ήθελα να μου πείτε πως αξιολογείτε εσείς τα ήρεμα νερά. Πώς βλέπετε να πηγαίνει αυτός ο διάλογος, αν κρύβει κινδύνους, αν είναι μυστική διπλωματία όλο αυτό που απειλεί τα εθνικά συμφέροντα.

Και βεβαίως το ενδεχόμενο μιας προσφυγής στη Χάγη και υπό το πρίσμα των όσων είπατε πριν, εάν δηλαδή οι εσωτερικές προϋποθέσεις, αυτή η οξύτητα, μπορεί να οδηγήσει σε αυτό το βήμα.

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Ε, τώρα μπαίνουμε στην ουσία της επικαιρότητας, ε;  Ναι. Κοιτάξτε, με βάση την ανάλυση που έκανα πιο πριν τις μεγάλες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η χώρα και τους μεγάλους κινδύνους σε μια περιοχή αστάθειας και με τον ολοένα και αναβαθμιζόμενο ρόλο της Τουρκίας, νομίζω ότι πρέπει από όλα να καθορίσουμε ποια είναι η στρατηγική μας.

Η στρατηγική μας λοιπόν πάνω από όλα θα πρέπει λέω εγώ να είναι διασφαλίζοντας την ειρήνη και την σταθερότητα, γιατί αλλιώς τι πυλώνας ασφάλειας και σταθερότητας να είσαι αν δεν έχεις στόχο να διασφαλίσει την ειρήνη και τη σταθερότητα, να μεγαλώνεις τη δυναμική τη γεωπολιτική, το κύρος αλλά ταυτόχρονα και την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Να μεγαλώνεις την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα σημαίνει να έχεις κάποια στιγμή τη δυνατότητα να μεγαλώσεις τα χωρικά σου ύδατα γιατί είσαι στα 6 μίλια και να ασκήσεις τα κυριαρχικά σου..

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Εγκλωβισμένος εδώ και 50 χρόνια ωστόσο έτσι;

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Ναι, βεβαίως. Και να ασκήσεις τα κυριαρχικά σου δικαιώματα στην αποκλειστική οικονομική ζώνη και στην υφαλοκρηπίδα που με βάση το διεθνές δίκαιο σου αντιστοιχεί.

Δεν είναι μια εύκολη εξίσωση αυτή.  Αλλά νομίζω ότι αυτός πρέπει να είναι ο στόχος. Και πρέπει να το συμφωνήσουμε. Μπορεί να μην το συμφωνούμε όλοι αυτό τον στόχο γιατί ακούω και κάποιους να λένε ότι όχι πρέπει να μην συζητάμε με την Τουρκία γιατί είναι πειρατές απέναντι και πρέπει να πάμε μόνοι μας να κηρύξουμε με μια ρηματική διακοίνωση τη μέγιστη δυνατή Αποκλειστική Ζώνη που πιστεύουμε ότι μας αναλογεί.

Αυτό προφανώς υποκρύπτει το ότι θέλεις να προκαλέσεις εξελίξεις οι οποίες δεν θα είναι σταθερότητας, ενδεχομένως και ειρήνης στην περιοχή.

Και βεβαίως μπορεί να υποκρύπτει και μία υποκρισία όταν ακούγεται από αυτούς που όταν κυβέρνησαν δεν το έκαναν. Και συζητούσαν με την Τουρκία και δεν ανακήρυξαν, εξ όσων γνωρίζω, με ρηματική διακοίνωση από μόνοι τους Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη στον ΟΗΕ.

Πάμε, λοιπόν, τώρα σε αυτούς που πιστεύουν ότι αυτή πρέπει να είναι η στρατηγική μας, ο στόχος μας μάλλον, ο στρατηγικός μας στόχος. Τώρα, ανάμεσα σε αυτούς υπάρχουν επίσης τρεις, θα μου επιτρέψετε να καταχωρήσω, διαφορετικές στρατηγικές.

Η πρώτη είναι αυτή της αναβλητικότητας. Είναι αυτή που λέει ότι επειδή δεν μας παίρνει, κάνουμε ότι συζητάμε αλλά δεν ρισκάρουμε για κάποια λύση και θα περάσει ο καιρός. Νομίζω ότι αυτή η στρατηγική έχει τα όριά της, είναι μία στρατηγική η οποία ολοένα και περισσότερο διαφαίνεται ότι μάλλον δεν μας ευνοεί. Όσο περνάει ο χρόνος μάλλον γίνεται ισχυρότερη η Τουρκία έναντι ημών με μεγαλύτερη γεωπολιτική δυναμική.

Και εν τη αύτη περιπτώσει και τα ήρεμα νερά δεν είναι πάντοτε ήρεμα. Δηλαδή σε αυτά τα 50 χρόνια είχαμε σχεδόν κάθε δέκα χρόνια μεγάλες κρίσεις οι οποίες μας πάνε βήματα πιο πίσω.

Τώρα στον αντίποδα αυτής της στρατηγικής αναβλητικότητας και της σχολής της αναβλητικότητας υπάρχει και μία λογική, με την οποία εγώ δεν συμφωνώ, η οποία λέει: λύση να είναι και ό,τι να είναι, γρήγορα να πάμε σε μία λύση, να προλάβουμε, ό,τι να είναι αυτή η λύση. Και εκεί επίσης νομίζω ότι είναι τελείως λάθος γιατί αυτό μπορεί να μας οδηγήσει σε εξελίξεις οι οποίες δεν θα είναι οι επιθυμητές εξελίξεις.

Η τρίτη στρατηγική που κατά τη γνώμη μου είναι αυτή η οποία πρέπει να έχει η χώρα, είναι μία στρατηγική που έχει αρχή, μέση και τέλος. Ξέρουμε τι θέλουμε, να μεγαλώσουμε τη χώρα. Και βλέπουμε ποια είναι τα εργαλεία και τα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα για να το πετύχουμε.

Προφανώς το διεθνές δίκαιο είναι ένα μεγάλο εργαλείο, ένας μεγάλος σύμμαχος. Τι σημαίνει το διεθνές δίκαιο; Σημαίνει ότι πρέπει να πάμε στη Χάγη για να αντιμετωπιστεί η διαφορετική εκτίμηση που έχουμε με τους γείτονές μας για την υφαλοκρηπίδα μας και την αποκλειστική μας οικονομική ζώνη.

Πρέπει να πάμε στη Χάγη χωρίς προετοιμασία; Προφανώς πρέπει να πάμε με προετοιμασία. Πρέπει να πάμε στη Χάγη με κόκκινες γραμμές. Τρεις κόκκινες γραμμές. Πρώτον, το ζήτημα της εδαφικής κυριαρχίας των νησιών μας. Αυτό δεν μπορεί να τεθεί σε συζήτηση.

Δεύτερον, το ζήτημα της ασφάλειας των νησιών μας ιδίως όταν έχουμε μία Τουρκία η οποία είναι αναθεωρητική δύναμη πια και έχει διαρκώς το casus beli, την απειλή πολέμου. Δεν μπορείς, λοιπόν, να θέσεις θέμα, να συζητήσεις αποστρατικοποίηση. Δεν μπορείς, ήρθε και ο υπουργός της Άμυνας, μια που μιλάω για την αποστρατικόποιηση.

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Καλώς ήρθατε, υπουργέ.

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Δεν μπορείς, λοιπόν, να θέσεις θέμα, να συζητήσεις το ζήτημα της αποστρατικοποίησης ή να στέλνεις οπλισμό, χρήσιμο και κρίσιμο, από τα ελληνικά νησιά στην Ουκρανία.

Και τρίτο θέμα ως κόκκινη γραμμή είναι η ενότητα του Αιγαικού χώρου. Δηλαδή, δεν νοείται να γίνει οποιαδήποτε συζήτηση για το ότι μπορεί κάποιο ελληνικό νησί να βρεθεί εντός, να περιτριγυρίζεται από τουρκική υφαλοκρηπίδα. Αυτά τα τρία είναι οι κόκκινες γραμμές. Τώρα, θέλω να είμαι ειλικρινής. Όταν…

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Υπάρχει κανείς που… κόκκινες γραμμές;

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Όχι, δεν λέω ότι υπάρχει κάποιος που ξεπερνά. Αλλά να μπω στο κρίσιμο σημείο. Καλά, κατ’ αρχάς αυτό να σας πω, έτσι, με απόλυτη ειλικρίνεια, όσο η συζήτηση, γιατί αυτή η συζήτηση στις διερευνητικές, είναι ο κύριος Ροζάκης εδώ, ήτανε χρόνια τώρα. Πόσα χρόνια συζητάμε;

Αλλά συζητάγαμε με τους εμπειρογνώμονες μας του υπουργείου Εξωτερικών. Και είχαμε, οι πολιτικές ηγεσίες, απόλυτη γνώση των τεκταινόμενων και της πορείας των διαπραγματεύσεων.

Τώρα δεν συζητάμε με τους εμπειρογνώμονες. Συζητάμε σε επίπεδο υπουργών. Και αυτό είναι κάτι που εμένα με προβληματίζει, αν μη τι άλλο. Άρα όταν με ρωτάτε, με απόλυτη ειλικρίνεια θα σας πω, έτσι, από ότι λέει ο υπουργός και ο πρωθυπουργός, δεν υπάρχει τέτοιο θέμα. Αλλά δεν μπορώ να βάλω και το χέρι μου στην φωτιά διότι δεν έχουμε την απόλυτη εικόνα του τι συζητάμε και πως συζητάμε. Αλλά προφανώς αυτά θα τα δούμε. Έλεγα, όμως…

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν έχουμε… εκείνων των διαπραγματεύσεων;

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Όχι, δεν καταλάβατε τι λέω. Όλα τα αρχεία τα έχουμε.

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν ξέρουμε τι συζητήθηκε…

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Λέω ότι στο τελευταίο διάστημα έχουνε ανασταλεί οι διερευνητικές. Δεν διαπραγματεύεται η χώρα με τους εμπειρογνώμονες του υπουργείου Εξωτερικών αλλά γίνεται διαπραγμάτευση ανάμεσα στους δυο υπουργούς. Πάμε παρακάτω όμως.
Όταν λέμε Χάγη να είμαστε ειλικρινείς μεταξύ μας. Χάγη τι σημαίνει; Χάγη σημαίνει ότι πρέπει πριν πας εκεί να ορίσεις τα χωρικά σου ύδατα.

Γιατί αν δεν τα ορίσεις και έχεις 6 ναυτικά μίλια, μπορεί εμμέσως η Χάγη να στα προσδιορίσει και να στα αφήσει 6. Αν, για παράδειγμα, σου πει ότι υπάρχει τουρκική υφαλοκρηπίδα στα 6,1 εσύ δεν μπορείς να αυξήσεις χωρικά ύδατα.

Άρα αυτό είναι ένα κρίσιμο θέμα. Και όσοι, λοιπόν, υποστηρίζουνε την Χάγη θα πρέπει να έχουν μια στρατηγική με βάση την οποία η χώρα θα πάει στην Χάγη.

Και η στρατηγική αυτή θα πρέπει να είναι μια στρατηγική που επίσης πρέπει να έχει αρχή, μέση και τέλος. Για παράδειγμα, ναι μεν οι κόκκινες γραμμές, οι τρεις που ανέφερα. Από κει και πέρα εγώ έχω καταθέσει στον δημόσιο διάλογο προτάσεις για την αξιοποίηση των ανταγωνιστικών, των πλεονεκτημάτων της χώρας που είναι μία χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρα θα πρέπει να αξιοποιήσει τη θέση της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την ανάγκη τής Τουρκίας να έχει για οικονομική σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, άρα να συνδέσει με έναν τρόπο τη συζήτηση για την αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας με την προσφυγή στη Χάγη.

Και βεβαίως μια στρατηγική που θα έχει να κάνει με την επέκταση των χωρικών υδάτων όπου αυτό είναι εφικτό να γίνει χωρίς προβλήματα. Ξεκινήσαμε από το Ιόνιο.

Θυμίζω όταν εμείς το προαναγγείλαμε είχε γίνει ένας αντιπολιτευτικός χαμός. Μας λέγανε ότι πάμε να διχάσουμε τη χώρα και να δώσουμε πλεονέκτημα στην Τουρκία. Το έκανε μετά η Κυβέρνηση του κυρίου Μητσοτάκη και εμείς το χαιρετίσαμε.  Δεν ακολουθήσαμε την ίδια στάση.

Παρόλα αυτά λέω λοιπόν, η επέκταση των χωρικών υδάτων στην Ανατολική Μεσόγειο πρέπει να γίνει στα 12 μίλια και ταυτόχρονα όπου είναι δυνατόν να υπάρξει διμερής συμφωνία της χώρας με την Ιταλία έγινε, και ορθώς, με την Αλβανία πρέπει να γίνει ,το στηρίζουμε, με την Αίγυπτο έγινε. Να επεκταθεί προκειμένου να έχουμε αποκλειστική οικονομική ζώνη.

Και σε ότι αφορά το κρίσιμο θέμα με την Τουρκία, αυτό βεβαίως είναι ένα θέμα όπου εκεί πρέπει να δώσουμε τη βάση της διαπραγμάτευσης για τα χωρικά μας ύδατα πριν πάμε στη Χάγη.

Μέχρι τα 12 μίλια βεβαίως αλλά αυτό σημαίνει για να είμαστε ειλικρινείς, ότι θα υπάρχουν και κάποια σημεία όπου εκεί θα έχεις, θα διεκδικήσεις μια έντιμη συμφωνία

Αυτό σημαίνει έντιμη συμφωνία. Τώρα, για να ολοκληρώσω. Κατά τη γνώμη μου αυτά είναι πολύ σοβαρά ζητήματα που πρέπει να γίνονται, ο διάλογος πρέπει να διεξάγεται με όρους σοβαρότητας.

Πρέπει να διεξάγεται με όρους υπευθυνότητας και πρέπει να διεξάγεται και με όρους διαφάνειας. Γιατί αν δεν έχουμε πλήρη γνώση των εξελίξεων και πλήρη ταύτιση σε μία εν πάση περιπτώσει, γραμμή η οποία, με τις όποιες διαφορές στρατηγικής θα συμφωνήσουμε και εκεί είναι αναγκαίο και εφικτό νομίζω, να επιτευχθεί και η μέγιστη δυνατή συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων, αν όμως προϋπάρχουνε αυτές οι προϋποθέσεις που είπα πιο πριν.

Γνώση, διαφάνεια, και κυρίως η κατάληξη ότι ο στόχος μας, η σιμωνία όλων μας ότι ο στόχος μας είναι να μεγαλώσει η χώρα, διατηρώντας όμως επαναλαμβάνω την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Θα σας πάω τώρα σε ένα θέμα το οποίο άπτεται με έναν τρόπο επί των εθνικό θεμάτων. Είναι και επίκαιρο. Είναι το θέμα της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας. Δε θα μπω στην ονοματολογία, γιατί μάλλον..

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Tώρα σας έδωσε ο κ. Δένδιας που ήρθε αυτό το έναυσμα, έτσι;

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Βεβαίως είναι εδώ, είναι μέρος της ονοματολογίας, αλλά θα την αποφύγουμε την ονοματολογία, θα ήθελα να μείνουμε στα χαρακτηριστικά του Προέδρου.

Το λέω γιατί; Διότι η δική σας επιλογή ήταν ο Προκόπης Παυλόπουλος, ο οποίος έδινε έμφαση στα εθνικά θέματα κατά τις δημόσιες παρεμβάσεις του. Η κα Σακελαροπούλου την οποία στηρίξατε με την ψήφο σας άνοιξε έτσι μια κοινωνική ατζέντα που έδωσε στον θεσμό.
Άρα τα χαρακτηριστικά και άλλα όπως αν θα πρέπει να είναι πολιτικό ή μη πολιτικό πρόσωπο, έχει μπει και αυτό στη συζήτηση και κατά συνέπεια θα ήθελα έτσι τη δική σας οπτική σε αυτό το θέμα.

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Ναι, η ερώτηση ποια είναι ακριβώς;

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Η ερώτηση είναι η εξής: Ποια κατά τη γνώμη σας θα πρέπει να είναι τα χαρακτηριστικά του Προέδρου της Δημοκρατίας; Υπό το φως και των υποδειγμάτων που έχουμε γνωρίσει έως σήμερα, έτσι;

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Ωραία, κοιτάξτε θα με αναγκάσετε να επαναλάβω κάτι που δήλωσα και πριν από μια εβδομάδα περίπου σε μία εκδήλωση που είχε κάνει ο

Οικονομικός Ταχυδρόμος.

Ότι η συζήτηση για ονόματα ή χαρακτηριστικά προσώπων, την ώρα που υπάρχει Πρόεδρος της Δημοκρατίας που με βάση το Σύνταγμα δικαιούται ανανέωση θητείας, είναι με έναν τρόπο ένας ευτελισμός όχι του προσώπου, αλλά του θεσμού.

Και είπα ότι αυτόν τον ευτελισμό τον αφήνει να διεξάγεται ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, διότι θα μπορούσε πάρα πολύ καθαρά να πει ξέρετε κάτι, σταματήστε τη συζήτηση θα ανανεώσω τη θητεία της κας Σακελαροπούλου.

Το ότι δεν το λέει, σημαίνει να μην πω ότι το έχει αποφασίσει να μην το κάνει, ότι μάλλον το σκέφτεται, έτσι; Θα πρέπει να μας εξηγήσει γιατί το σκέφτεται, θα πρέπει να μας πει αυτοκριτικά, στο βαθμό μάλιστα που το αποφασίσει, ότι έκανε λάθος που την πρότεινε και γιατί έκανε λάθος που την πρότεινε, που δεν ήταν καλή στα καθήκοντά της;

Σε κάθε περίπτωση μου δίνετε την ευκαιρία να πω δυο πράγματα. Το πρώτο είναι ότι κατά τη γνώμη μου ο θεσμικός ευτελισμός, να το πω -βαριά λέξη αλλά εν πάση περιπτώσει ας μου επιτραπεί ο όρος- έχει έρθει από την ίδια την αναθεώρηση όχι του άρθρου 32, για το οποίο εγώ εισηγήθηκα την αναθεώρησή του και νομίζω ορθά με μια αίσθηση ευθύνης μετά από μια πολυετή πείρα για την ανάγκη σταθερότητας του πολιτικού συστήματος.

Αλλά εμείς είχαμε πει ο Πρόεδρος να εκλέγεται ει δυνατόν με 200, 180, αν δεν μπορεί με 151 κι αν δεν υπάρχει ούτε αυτό τότε έσχατη λύση να μην πέφτει η κυβέρνηση αλλά στην έβδομη ψηφοφορία οι δυο πλειονοψηφήσαντες υποψήφιοι να πηγαίνουν στη λαϊκή κρίση.

Η Νέα Δημοκρατία στην δεύτερη διαδικασία της αναθεώρησης το ’19 ήρθε και επέβαλε την άποψη με την πλειοψηφία της, τη θέση που είναι συνταγματική θέση σήμερα, ο Πρόεδρος να μπορεί να εκλεγεί ακόμα και με 120 ψήφους, με σχετική πλειοψηφία. Αυτό ευτελίζει το θεσμό.

Διότι εντάξει, δεν έχει τις αρμοδιότητες που είχε παλιότερα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αλλά αν μη τι άλλο είναι ρυθμιστής του πολιτεύματος, είναι εγγυητής της ενότητας του έθνους και βεβαίως της ομαλής λειτουργίας του πολιτικού συστήματος, του πολιτεύματος.

Άρα οφείλουμε να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας ότι τουλάχιστον ένα πρόσωπο που θέλουμε να έχει όλα αυτά τα χαρακτηριστικά δεν πρέπει να είναι ένα πρόσωπο παραταξιακό στενά, ένα πρόσωπο που θα βγαίνει με 120 ψήφους ή ένα πρόσωπο που θα το βάζουμε για μια χρήση και μετά χωρίς να εξηγούμε τον λόγο θα ταυ λέμε τελείωσες τώρα, ο επόμενος.

Δεν είναι Υπουργός Κυβέρνησης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Αυτή είναι η θέση μου, αυτή είναι η άποψή μου και νομίζω ότι θα συμφωνήσουν μαζί μου και άνθρωποι που δεν έχουν τις ίδιες απόψεις και ιδέες σε άλλα θέματα.
Νομίζω ότι η σωστή θεσμική συμπεριφορά είναι μια συμπεριφορά σεβασμού ως προς τον θεσμό, όχι επαναλαμβάνω ως προς το πρόσωπο.

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ένα ερώτημα είναι εδώ, εάν μια εκλογή με 120 ψήφους θα δημιουργούσε θέμα δεδηλωμένης για μια Κυβέρνηση. Το άλλο ερώτημα είναι και θα ήθελα την άποψή σας λίγο..

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Δεν θα δημιουργούσε λίγο, τι λέτε εσείς;

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν ξέρω, εγώ ρωτώ εσείς απαντάτε.  

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Όχι, να το σχολιάσω αυτό ευθέως. Να σας πω ότι είναι προφανές, δεν θα δημιουργήσει με βάση το σύνταγμα τετελεσμένο γεγονός πτώσης Κυβέρνησης και ορθά, αλλά κοιτάξτε τώρα, εάν ας πούμε δεν είναι ένα νομοσχέδιο στο οποίο μπορεί κανείς να πει ότι χάνω την πλειοψηφία αλλά παίρνω από άλλους χώρους δυο-τρία νομοσχέδια για δικαιώματα όπως ήταν το νομοσχέδιο για το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών.

Εδώ είναι ένα θέμα που έχει μια εκλογή σε ένα πρόσωπο που έχει ένα ιδιαίτερο συμβολισμό.  Εάν λοιπόν δεν μπορεί το κυβερνών κόμμα να έχει την πλειοψηφία της κοινοβουλευτικής του ομάδας σε αυτή την ψηφοφορία και ψάχνει δάνεια από ψήφους άλλων κομμάτων τίθεται μείζον πολιτικό ζήτημα κατά τη γνώμη μου.

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Και να σας ρωτήσω εδώ επιπροσθέτως αν θεωρείτε πως πρέπει να μπει στην αναθεωρητική ύλη του συντάγματος το θέμα των αρμοδιοτήτων του Προέδρου. Αν πρέπει να πάμε σε μια κατεύθυνση ενίσχυσης των αρμοδιοτήτων δηλαδή.

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Όχι, όχι, εγώ δεν συμφωνώ με αυτό. Αλλιώς θα το έθετα και το 2018. Και πιστεύω ότι ορθώς το σύστημα είναι πρωθυπουργοκεντρικό, έχουμε προεδρευόμενη δημοκρατία αλλά με πολύ διακριτούς τους ρόλους του Προέδρου της Δημοκρατίας που δεν είναι να παρεμβαίνει στις αποφάσεις της εκτελεστικής εξουσίας. Και έτσι πρέπει να παραμείνει. Αλλά να μην πάμε και στο άλλο άκρο του ευτελισμού, όπως σας είπα πιο πριν.

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μάλιστα. Έχουμε τρία λεπτά, κάτι παραπάνω, ίσως κλέψουμε και κανένα ακόμα, να μας κάνουν τη χάρη, να κλείσουμε με τα του οίκου σας, αυτό που ορίζετε προοδευτικό χώρο. Και θα ήθελα να μου πείτε, έχετε εκφραστεί υπέρ της ενότητας, καταρχάς, βλέπουμε όμως πολλές διαιρετικές τομές, διασπάσεις, και διαφορετικές εκδοχές. Προέκυψε τώρα τελευταία και μία πατριωτική αριστερά, δεν το είχαμε ακούσει ξανά….

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Δεν το είχα υπόψη μου αυτό.

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Του κυρίου Στέφανου Κασσελάκη. Διακηρυγμένη. Και όταν είχε την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ.
Και ήθελα να μου πείτε εάν αυτές οι διαιρετικές τομές, αυτές οι διασπάσεις, οι οποίες ξεκίνησαν ήδη από το 2015, αυτά τα κομμάτια τέλος πάντων που αποκολλήθηκαν από το χώρο σας μπορούν σήμερα να επανασυγκολληθούν.

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Κοιτάξτε, το ζήτημα δεν είναι να επανασυγκολλήσεις κομμάτια. Το ζήτημα είναι να δεις ποιο είναι το μεγάλο πρόβλημα τούτη την ώρα και για τον προοδευτικό χώρο αλλά είναι πρόβλημα και για τη χώρα, για το πολιτικό της σύστημα.

Και το πρόβλημα για τη χώρα και το πολιτικό σύστημα είναι ότι υπάρχει μία ανισορροπία πρωτοφανής, το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει αντιπολίτευση, αυτό είναι το πρόβλημα. Και αυτό προφανώς είναι κάκιστο για την κοινωνία, κάκιστο για τον προοδευτικό χώρο αλλά είναι κακό, επαναλαμβάνω, και για τη χώρα και για το πολιτικό σύστημα ακόμα και για το κυβερνών κόμμα είναι κακό.

Και άρα εγώ θα ξεκινούσα όχι από την ανάγκη επανασυγκόλλησης αλλά από την ανάγκη να υπάρξει μία στοιχειώδης συνεννόηση ανάμεσα σε αυτές τις κατακερματισμένες προοδευτικές δυνάμεις, τουλάχιστον σε ένα επίπεδο προγραμματικής και πολιτικής συζήτησης και σύγκλισης για τα μεγάλα θέματα της χώρας. Και αν είναι δυνατόν και ενός συντονισμού σε κοινοβουλευτικό επίπεδο.

Τούτη την ώρα αυτό το οποίο έχουμε είναι λίγο οξύμωρο. Πάντοτε και πριν τη μεταπολίτευση, πριν την δικτατορία εννοώ, και μετά τη μεταπολίτευση είχαμε κυβερνήσεις οι οποίες έπεφταν, δεν είχαμε αντιπολιτεύσεις που έπεφταν. Τώρα δεν έπεσε η Κυβέρνηση έπεσε η αντιπολίτευση στη χώρα.  
 

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Καλό είναι να πρωτοτυπούμε, κάθε τόσο να πρωτοτυπούμε.

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Και έχουμε μία αντιπολίτευση η οποία Αξιωματική Αντιπολίτευση, η οποία δεν έκανε και τίποτα για να ανέβει αλλά έμεινε στάσιμη και έγινε Αξιωματική Αντιπολίτευση. Πήρε το 11,8% στις εκλογές τις εθνικές και το 12,9%-13% στις ευρωπαϊκές ύστερα από πέντε μήνες.

Άρα νομίζω ότι θα πρέπει να αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους απέναντι στο μείζον πρόβλημα για τη χώρα και το πολιτικό σύστημα. Με τσιγκλάτε να πω κιόλας ότι δεν είμαι και πολύ ευτυχής από την εικόνα που είδα στα μέσα ενημέρωσης της συνάντησης του Πρωθυπουργού με το νέο Αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, όπου η δήλωση ήταν ότι μόνο με την συναινέσεις πάει μπροστά η χώρα.

Ζωή να έχουμε, τόσα χρόνια, 50 χρόνια της μεταπολίτευσης το πολιτικό σύστημα και η χώρα πήγε μπροστά και με συγκρούσεις, όπου χρειάζεται.

Δεν είναι το ζητούμενο σήμερα η συναίνεση. Η αντιπολίτευση είναι το ζητούμενο. Και στο κάτω- κάτω, ούτε ο Παπανδρέου έκανε, είχε συναίνεση με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ούτε ο Κώστας Καραμανλής με τον Κωνσταντίνο Σημίτη, έτσι; Ούτε εγώ με τον κύριο Μητσοτάκη. Κάθε άλλο.

Αλλά νομίζω δεν πήγε άσχημα η χώρα στα βασικά της ζητήματα. Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι αντιπολίτευση σοβαρή, συγκροτημένη, εμπεριστατωμένη αλλά ισχυρή αντιπολίτευση. Αυτό χρειάζεται η χώρα.

Και εν τοιαύτη περιπτώσει οι πολιτικές δυνάμεις του προοδευτικού χώρου, και θέλω να κλείσω με αυτό παίρνοντας λίγο από τον χρόνο σας, θα πρέπει να απαντήσουνε και σε ένα κρίσιμο ερώτημα. Τι γίνεται την επόμενη μέρα. Αργά ή γρήγορα.

Γιατί, για να μην αδικώ τον κύριο Ανδρουλάκη, είδα ότι το διόρθωσε. Αυτή την εικόνα την διόρθωσε. Είπε χτες ότι εγώ δεν θα συγκυβερνήσω με την Νέα Δημοκρατία όσο είμαι υπουργός, είμαι πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.

Αλλά ξέρετε κάτι; Δεν αρκεί να ξορκίζεις κάτι το οποίο θα έρθει στο τέλος ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία αν δεν κινηθείς σε μια άλλη κατεύθυνση.

Διότι κοιτάχτε τώρα, για την επόμενη μέρα στην χώρα υπάρχουν τρία σενάρια. Δεν υπάρχει αυτοδύναμη κυβέρνηση πια, όταν η αυτοδυναμία, και λέει ο πρωθυπουργός, ναι αλλά… εκλογικό νόμο είναι στο 38%.

Άρα τι υπάρχει; Μια εκδοχή είναι ο κύριος Μητσοτάκης να αποφασίσει να συνεργαστεί με τα κόμματα της Άκρας Δεξιάς. Βοήθεια μας. Μια δεύτερη εκδοχή είναι να αποφασίσει και να αποφασίσουν να συνεργαστούνε Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ. Το απεύχεται ο κύριος Ανδρουλάκης.

Μια τρίτη εκδοχή είναι να υπάρξει μια συνεργασία προοδευτικών δυνάμεων για να υπάρξει μια προοδευτική κυβέρνηση. Αν δεν κινηθούν από τώρα οι ηγεσίες των πολιτικών δυνάμεων του προοδευτικού χώρου σε αυτή την κατεύθυνση δεν θα γίνει πράξη ποτέ και θα πάμε σε ένα από τα δυο προηγούμενα σενάρια.

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ένα Λαϊκό Μέτωπο αλά Γκρεκ, λοιπόν.

Κος ΤΣΙΠΡΑΣ: Όχι. Δεν μιλάω για Λαϊκά Μέτωπα. Κάθε χώρα έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες και τις δικές της, αν θέλετε, έτσι, τα δικά της χαρακτηριστικά.

Αυτό το οποίο λέω, αυτό το οποίο λέω είναι ότι πρέπει πρώτα από όλα να υπάρξει μια αναζήτηση και συζήτηση για το εναλλακτικό πρόγραμμα διακυβέρνησης.

Συγκλίσεις των προοδευτικών δυνάμεων στα μεγάλα θέματα. Εξωτερική πολιτική, οικονομική πολιτική, κοινωνική πολιτική, κράτος Δικαίου. Τα μεγάλα θέματα που βασανίζουν σήμερα την χώρα.

Και από κει και πέρα βεβαίως αυτό, αν μπορεί να καταλήξει και μπορεί να καταλήξει μόνο αν υπάρχουν κάποιες συναινέσεις σε αυτά, μπορεί να δημιουργηθούνε και οι προϋποθέσεις και για μετεκλογικές ή για προεκλογικές συνεργασίες.

Αλλά αυτό που λέω πρωτίστως είναι συζήτηση πάνω στις πολιτικές, εναλλακτικές πολιτικές και αντιπολίτευση. Αυτό έχει ανάγκη η χώρα σήμερα.

Κος ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε πρόεδρε, σας ευχαριστώ θερμά.