Στο τριμηνιαίο Δελτίο του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου, με τίτλο "Μακροοικονομικές και Δημοσιονομικές Εξελίξεις" αποτυπώνεται η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και η βελτίωση της αγοράς εργασίας....
Παράλληλα στην έκθεσή του Συμβουλίου, που συνεδριάζει υπό την προεδρεία του Παναγιώτη Κορλίρα, διαπιστώνεται ότι η βελτίωση στην αγορά εργασίας συνεχίστηκε κατά το πρώτο εννεάμηνο του 2018. Το εποχικά προσαρμοσμένο ποσοστό ανεργίας περιορίστηκε σε 18,6% έναντι 18,9% του προηγούμενου μήνα και 20,8% του αντίστοιχου μήνα του 2017. Ποσοστό το οποίο είναι το χαμηλότερο από τον Ιούλιο του 2011.
Αναλυτικότερα στην τριμηνιαία έκθεσή του το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο αναφέρει ότι:
Το ΑΕΠ εκτιμάται ότι αυξήθηκε κατά 2,2% το γ' τρίμηνο του 2018 έναντι του αντιστοίχου τριμήνου του 2017. Συνεχίζεται δηλαδή η ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας με ενίσχυση του ΑΕΠ για έκτο συνεχόμενο τρίμηνο (σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους). Απαιτείται αύξηση του ΑΕΠ περίπου 2,1% το τελευταίο τρίμηνο για να επιτευχθεί ο στόχος της ετήσιας μεγέθυνσης ύψους 2,1%. Η θετική μεταβολή οφείλεται κατά βάση στην ελαφρά αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης και στη σημαντική θετική μεταβολή των αποθεμάτων, η οποία ώθησε τον ακαθάριστο σχηματισμό κεφαλαίου 42% υψηλότερα σε σχέση με το γ' τρίμηνο του 2017. Σημείο ανησυχίας αποτελεί η μεγάλη ενίσχυση των εισαγωγών κατά 15%, ιδιαίτερα λόγω της υψηλής ροπής προς τις εισαγωγές που παρατηρείται διαχρονικά στην Ελλάδα όταν αυξάνεται το εθνικό εισόδημα.
Ειδικότερα το γ' τρίμηνο του 2018 η ιδιωτική κατανάλωση αυξήθηκε κατά 0,7% σε σχέση με το γ' τρίμηνο του 2017 διατηρώντας θετικό πρόσημο καθόλη τη διάρκεια του 2018. Στις θετικές εξελίξεις καταγράφεται επίσης η σημαντική άνοδος της αξίας των εξαγωγών κατά 7,6% η οποία οφείλεται σε ανάλογη ποσοστιαία αύξηση τόσο στις υπηρεσίες (τουρισμός, μεταφορές) όσο και στις εξαγωγές αγαθών. Η αύξηση των εισαγωγών κατά 15% οφείλεται κυρίως στις εισαγωγές αγαθών (αύξηση κατά Euro2 δισ.) αλλά και σε σημαντική άνοδο των εισαγωγών υπηρεσιών κατά 442 εκατ. Σε μεγάλη κάμψη για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο (-4,1%) βρίσκεται η δημόσια κατανάλωση. Τέλος είναι μεγάλη η πτώση του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου. Η εξέλιξη αυτή είναι αποκλειστικά «αποτέλεσμα βάσης» της επενδυτικής κατηγορίας «άλλες κατασκευές». Συγκεκριμένα, το γ' τρίμηνο του 2017 η αξία της συγκεκριμένης επενδυτικής κατηγορίας ξεπέρασε τα Euro4,5 δισ. λόγω συμβάσεων παραχώρησης αυτοκινητοδρόμων. Η αξία της ίδιας κατηγορίας το γ' τρίμηνο του 2018 προσέγγισε τα Euro2,3 δισ. ποσό το οποίο «κινείται» στο μέσο όρο της τελευταίας διετίας. Όλες οι υπόλοιπες επενδυτικές κατηγορίες (κατοικίες, μεταφορικός εξοπλισμός, μηχανολογικός εξοπλισμός κλπ) καταγράφουν αύξηση σε σταθερές τιμές σε σχέση με το γ' τρίμηνο του 2017.
Ο Εναρμονισμένος δείκτης Τιμών Καταναλωτή δείχνει σημάδια ανάκαμψης το μήνα Οκτώβριο, άνοδο τόσο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα όσο και με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Σε μηνιαία βάση η αύξηση για τον μήνα Οκτώβριο (0,5%) σημειώνεται για δεύτερο συνεχή μήνα και είναι μικρότερη από την αύξηση που είχε σημειωθεί τον Σεπτέμβριο (1,4%). Σε ετήσια βάση παρατηρείται επιτάχυνση της αύξησης του δείκτη, για δεύτερο συνεχή μήνα, από 1,1% τον μήνα Σεπτέμβριο σε 1,8% τον Οκτώβριο. Στην ετήσια αύξηση επιδρούν θετικά αυξήσεις στις τιμές ειδών διατροφής, αλκοολούχων ποτών και καπνού, ξενοδοχείων - καφέ - εστιατορίων, στέγασης, μεταφορών και επικοινωνιών. Ανασχετικά επιδρούν μειώσεις στις τιμές ειδών ένδυσης και υπόδησης, διαρκών αγαθών αναψυχής - πολιτιστικών δραστηριοτήτων και εκπαίδευσης. Διάγραμμα 3: Μηνιαία Εξέλιξη Εναρμονισμένου δείκτη Τιμών Καταναλωτή: Οκτώβριος 2017 - Οκτώβριος 2018 Απασχόληση.
Η βελτίωση στην αγορά εργασίας συνεχίστηκε κατά το πρώτο εννεμηνο του 2018. Συγκεκριμένα, το εποχικά προσαρμοσμένο ποσοστό ανεργίας περιορίστηκε σε 18,6% έναντι 18,9% του προηγούμενου μήνα και 20,8% του αντίστοιχου μήνα του 2017. Το ποσοστό αυτό είναι το χαμηλότερο από τον Ιούλιο του 2011. Ο αριθμός των απασχολούμενων ανήλθε σε 3.880 χιλ., αυξημένος κατά 88 χιλ. (+2,3%) σε σχέση με το 2017 και ο αριθμός των ανέργων περιορίστηκε σε 887 χιλ, μειωμένος κατά 111 χιλ. (-11,1%) σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2017. Επίσης, μειώθηκε ο αριθμός των οικονομικά μη ενεργών ατόμων κατά 16 χιλ.(-0,5%).
Κατά το πρώτο δεκάμηνο του 2018, οι προσλήψεις εργαζομένων με σχέση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου ανήλθαν σε 2.287.876 και οι απολύσεις/αποχωρήσεις σε 2.119.594. Επομένως, το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης διαμορφώθηκε σε 168.282 νέες θέσεις εργασίας, οριακά βελτιωμένο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017 κατά 831 θέσεις. Η θετική αυτή επίδοση του ισοζυγίου δεκαμήνου αποτελεί την υψηλότερη που έχει επιτευχθεί από το 2001 μέχρι σήμερα. Σημειώνεται, ωστόσο, πως κατά το μήνα Οκτώβριο η απασχόληση μειώθηκε κατά 120.087 θέσεις, επίδοση η οποία αποτελεί τη χειρότερη που έχει καταγραφεί από το 2001 μέχρι σήμερα. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στα αρνητικά ισοζύγια στους κλάδους των καταλυμάτων (-85.064) και των υπηρεσιών εστίασης (-34.612), λόγω της λήξης της τουριστικής περιόδου. Από την άλλη πλευρά, θετικό ήταν κυρίως το ισοζύγιο στον κλάδο της εκπαίδευσης (+20.252), λόγω της έναρξης της σχολικής χρονιάς. Σε σχέση με το 3ο τρίμηνο του 2018, οι περισσότεροι κλάδοι σημείωσαν αύξηση της προστιθέμενης αξίας τους. Στο αντίποδα οι Χρηματοπιστωτικές και Ασφαλιστικές δραστηριότητες συρρικνώθηκαν περαιτέρω σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ ετήσια μείωση εμφανίζουν επίσης οι κλάδοι της δημόσιας διοίκησης και της Ψυχαγωγίας. Τέλος, ο κλάδος της Ενημέρωσης και Επικοινωνίας βρέθηκε σε θετικό έδαφος με αύξηση 0,65% σε ετήσια βάση, έναντι μείωσης που είχε σημειώσει το προηγούμενο τρίμηνο.
Ήπια σημάδια βελτίωσης παρουσιάζουν τους τελευταίους μήνες οι δείκτες βιομηχανικής παραγωγής και κύκλου εργασιών. Τον Σεπτέμβριο το επίπεδο της παραγωγής μειώθηκε σε σχέση με τον Αύγουστο αλλά παρέμεινε υψηλότερα από τα επίπεδα του προηγούμενου τριμήνου και σαφώς υψηλότερα από τα αντίστοιχα επίπεδα του προηγούμενου έτους. Στις εξελίξεις των τελευταίων μηνών αρνητικά έχει επιδράσει η μικρή, αλλά συνεχής τους τελευταίους δύο μήνες, μείωση της παραγωγής στις μεταποιητικές βιομηχανίες και θετικά η συνεχής βελτίωση στους τομείς του ηλεκτρισμού και της παροχής νερού. Στις αγορές βιομηχανικών προϊόντων, η πορεία του γενικού δείκτη κύκλου εργασιών ακολουθεί κατά βάση τη συνεχή μηνιαία βελτίωση στον τομέα των μεταποιητικών βιομηχανιών, αφού η μεταβλητότητα του τζίρου στον τομέα των Ορυχείων - Λατομείων δεν παρουσιάζει εμφανή σημάδια αρνητικής ή θετικής τάσης.
Τους δύο τελευταίους ?ήνες (Οκτώβριο και Νοέ?βριο) το οικονο?ικό κλί?α σταθεροποιήθηκε ?ετά από την ση?αντική πτώση που ση?ειώθηκε τον Σεπτέ?βριο του 2018. Η τι?ή του δείκτη για το ?ήνα Νοέ?βριο επανήλθε στα επίπεδα των αρχών του έτους και υψηλότερα σε σύγκριση ?ε το Νοέ?βριο του 2017. Στις θετικές τάσεις του τελευταίου ?ήνα συ?βάλλουν βελτιώσεις σε όλα τα ισοζύγια εκτός του Λιανικού Ε?πορίου, δηλαδή των ισοζυγίων προσδοκιών στις Υπηρεσίες, Βιο?ηχανία, Κατασκευές καθώς και της Καταναλωτικής Ε?πιστοσύνης. Παρά τις βελτιώσεις, τα ισοζύγια Καταναλωτικής Ε?πιστοσύνης και Επιχειρη?ατικών Προσδοκιών στις Κατασκευές παρα?ένουν αρνητικά σε ση?αντικό βαθ?ό.
Ο Κρατικός Προϋπολογισμός (ΚΠ) παρουσίασε θετική εικόνα το πρώτο δεκά?ηνο του 2018, ?ε τα έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού (προ επιστροφών και άνευ αποκρατικοποιήσεων) να συγκλίνουν ?ε το στόχο. Ειδικότερα, τόσο οι ά?εσοι όσο και οι έ??εσοι φόροι παρουσίασαν οριακή υπέρβαση έναντι του στόχου. Από την πλευρά τους, οι πρωτογενείς δαπάνες του ΤΠ, ήταν ελαφρώς ?ειω?ένες κατά 0,9% έναντι του αντίστοιχου στόχου, ?ε το ποσοστό εκτέλεσης τους να ανέρχεται στο 75,6% των προβλεπό?ενων ετήσιων δαπανών. ?εδο?ένου ότι και το τρέχον έτος ανα?ένεται να καταγραφεί πλεόνασ?α σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης ( ΓΚ) υψηλότερου του στόχου, αποφασίστηκε η διανο?ή κοινωνικού ?ερίσ?ατος ύψους Euro710 εκατ. το οποίο θα καταβληθεί στους δικαιούχους, στο τέλος του έτους, βάσει εισοδη?ατικών/περιουσιακών και οικογενειακών κριτηρίων. Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2018, η ΓΚ ε?φάνισε υψηλότερο τα?ειακό πρωτογενές πλεόνασ?α σε σχέση ?ε την αντίστοιχη περίοδο του 2017, ύψους Euro6.680 εκατ. έναντι Euro6.369 εκατ. το 2017 Η εν λόγω διεύρυνση του πρωτογενούς πλεονάσ?ατος της ΓΚ υποστηρίχθηκε από την αύξηση σε ετήσια βάση των εσόδων της ΓΚ, κατά 2,1%. Αντίθετα, οι πρωτογενείς δαπάνες της ΓΚ, όντας αυξη?ένες κατά 1,8%, δεν συνεισέφεραν στη βελτίωση του αποτελέσ?ατος της ΓΚ. Στο σκέλος των εσόδων, την υψηλότερη αύξηση- κατά Euro1.751 εκατ.- παρουσίασαν τα έσοδα από φόρους (?ετά επιστροφών). Στα βελτιω?ένα φορολογικά έσοδα συντέλεσε κυρίως η αύξηση των εισπράξεων από έ??εσους φόρους -ειδικότερα ΦΠΑ- και δευτερευόντως η αύξηση των εισπράξεων από ά?εσους φόρους, καθώς και η ?είωση των δαπανών για επιστροφές φόρων. Η αύξηση των εισπράξεων ΦΠΑ οφείλεται κυρίως: α) στην αυξη?ένη τουριστική κίνηση κατά τη θερινή περίοδο και τη γενικότερη αύξηση της οικονο?ικής δραστηριότητας, β) στην αύξηση από 1/1/2018 των συντελεστών ΦΠΑ σε ορισ?ένα νησιά στα οποία ίσχυε ακό?η ?έχρι πρότινος το ευνοϊκό καθεστώς ΦΠΑ1 και γ) στην αύξηση της αποτελεσ?ατικότητας του φοροεισπρακτικού ?ηχανισ?ού. Στο σκέλος των δαπανών, την υψηλότερη αύξηση καταγράφουν οι δαπάνες για α?οιβές προσωπικού, κατά 570 εκατ. ευρώ. Οι αυξη?ένες δαπάνες για α?οιβές προσωπικού αντανακλούν τόσο την αυξη?ένη δαπάνη για εργοδοτική εισφορά υπέρ του ΕΦΚΑ, όσο και την αύξηση της ?ισθολογικής δαπάνης, κυρίως λόγω της ανα?όρφωσης των ειδικών ?ισθολογίων και τις ?ισθολογικές ωρι?άνσεις των εν ενεργεία δη?όσιων υπαλλήλων. Ση?ειώνεται ότι σε επίπεδο δωδεκα?ήνου προβλέπεται ακό?η υψηλότερη αύξηση των δαπανών για α?οιβές προσωπικού σε ετήσια βάση, κυρίως λόγω της καταβολής αναδρο?ικών στους δικαιούχους των ειδικών ?ισθολογίων -εν ενεργεία και συνταξιούχους δη?όσιους λειτουργούς (για ?ία συνοπτική απεικόνιση σε ετήσια βάση των εκτι?ήσεων και προβλέψεων του προϋπολογισ?ού 2018-2019
Τον Οκτώβριο του 2018, οι ληξιπρόθεσ?ες υποχρεώσεις της ΓΚ (συ?περιλα?βανο?ένων των εκκρε?ών επιστροφών φόρων) ανήλθαν σε Euro2.620 εκατ. παρα?ένοντας στα ίδια σχεδόν επίπεδα σε σχέση ?ε τον προηγού?ενο ?ήνα. Σε ετήσια βάση ση?ειώθηκε ?εγάλη αποκλι?άκωση των ληξιπρόθεσ?ων οφειλών (?η συ?περιλα?βανο?ένων εκκρε?ών επιστροφών φόρων) από Euro3.458 εκατ. τον Οκτώβριο του 2017 σε Euro1.993 ευρώ τον Οκτώβριο του 2018 (-42% περίπου). Ση?αντική ?είωση, ?ικρότερης ωστόσο κλί?ακας, καταγράφτηκε και στις εκκρε?είς επιστροφές φόρων οι οποίες, από Euro832 εκατ. τον Οκτώβριο του 2017, έχουν ?ειωθεί στα Euro627 εκατ. τον Οκτώβριο του 2018 (-25% περίπου). Πάντως το τελευταία πεντά?ηνο, το υπόλοιπο των ληξιπρόθεσ?ων υποχρεώσεων παρα?ένει σχετικά στάσι?ο (κυ?αίνεται περί τα Euro2 δισ.), ενώ δεν φαίνεται να είναι εφικτή η πλήρης εκκαθάρισή τους, έως στο τέλος του έτους, όπως είχε προβλεφθεί. Επιση?αίνεται ότι, στο πλαίσιο της ενισχυ?ένης εποπτείας οι αρχές έχουν δεσ?ευτεί να εκκαθαρίσουν το σύνολο των ληξιπρόθεσ?ων υποχρεώσεων του δη?οσίου προς τρίτους και να αποφύγουν τη συσσώρευση νέων. Επό?ενη η?ερο?ηνία ορόση?ο στον το?έα αυτό είναι τα τέλη Φεβρουαρίου 2019, οπότε έχει προγρα??ατιστεί να λάβει χώρα η 2η έκθεση αξιολόγησης της ελληνικής οικονο?ίας.
Η εξέλιξη των ληξιπρόθεσ?ων απαιτήσεων του ελληνικού δη?οσίου παρα?ένει αυξητική. Το γεγονός αυτό αποδίδεται τόσο στην σύνθεση του παλαιού ληξιπρόθεσ?ου κεφαλαίου όσο και στην συνεχιζό?ενη υστέρηση των εισπράξεων έναντι των νέων ληξιπρόθεσ?ων απαιτήσεων. ?στόσο, η υστέρηση αυτή χαρακτηρίζεται από φθίνοντα ρυθ?ό το εννεά?ηνο του τρέχοντος έτους, σε σχέση ?ε την αντίστοιχη περίοδο των ετών 2014-2017. Συγκεκρι?ένα, σε χα?ηλό πενταετίας ανήλθαν οι νέες ληξιπρόθεσ?ες απαιτήσεις την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτε?βρίου 2018 που έφτασαν τα Euro7.838 εκατ., ενώ είναι ?ειω?ένες κατά Euro1.419 εκατ. σε σχέση ?ε την αντίστοιχη περσινή περίοδο - και πολύ περισσότερο σε σχέση ?ε τα προηγού?ενα έτη. Βελτιω?ένες είναι οι επιδόσεις σε επίπεδο εισπράξεων την εν λόγω περίοδο, οι οποίες αυξήθηκαν κατά Euro430 εκατ. περίπου σε σχέση ?ε τα έτη 2016 & 2017 και ανήλθαν σε Euro3.993 εκατ. ενώ σε σχέση ?ε τα έτη 2014 & 2015 η αύξηση είναι πολλαπλάσια. Η υψηλή «εισπρακτική επίδοση» επί των ληξιπρόθεσ?ων απαιτήσεων συνέβαλε ση?αντικά στην επίτευξη του στόχου των εσόδων του προϋπολογισ?ού, για το 2018.
Ελαφρώς ανοδικά κινήθηκε η απόδοση των ελληνικών ο?ολόγων κατά το τελευταίο τρί?ηνο, αφού δια?ορφώθηκε κατά ?έσο όρο στο 4,39% ενισχυ?ένη κατά 30 ?ονάδες βάσης σε σχέση ?ε το προηγού?ενο τρί?ηνο. Η εν λόγω αύξηση υποδηλώνει την ευαισθησία των ελληνικών ο?ολόγων στις ευρωπαϊκές και διεθνείς εξελίξεις. Η δια?άχη ?εταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της ιταλικής κυβέρνησης αναφορικά ?ε τον προϋπολογισ?ό της Ιταλίας για το έτος 2019 άσκησε αυξητικές πιέσεις στις αποδόσεις των ιταλικών ο?ολόγων, ?ε αποτέλεσ?α η απόδοση του δεκαετούς να φθάσει στο 3,5%. Μετριάστηκε ελαφρώς τις τελευταίες η?έρες -δια?ορφώνεται πλέον περί το 3,2%- καθώς υπάρχουν σοβαρές προσδοκίες για επίτευξη συ?φωνίας ?εταξύ των δύο πλευρών. Η πτώση της απόδοσης των ιταλικών ο?ολόγων οδήγησε στην αποκλι?άκωση της απόδοσης του ελληνικού ο?ολόγου. Επιπλέον σε υψηλά επίπεδα κινείται η διαφορά της απόδοσης ?εταξύ του 10ετούς α?ερικάνικου και του 10ετούς γερ?ανικού ο?ολόγου η οποία ανέρχεται στο 2,7%. Πάντως, η συ?φωνία ?εταξύ ΗΠΑ και Κίνας για αναστολή στην προγρα??ατισ?ένη από 1/1/2019 επιβολή αυξη?ένων ε?πορικών δασ?ών στα κινεζικά προϊόντα ενδέχεται να αποκλι?ακώσει την απόδοση των α?ερικανικών ο?ολόγων. Η ενίσχυση των τα?ειακών διαθεσί?ων ασφαλείας του ?η?οσίου κατά το τρέχον έτος συ?βάλλει στη διατήρηση του κόστους χρη?ατοδότησης του ελληνικού χρέους σε ελεγχό?ενο επίπεδο ακό?η και σε περίπτωση παράτασης ή επιδείνωσης της δυσ?ενούς οικονο?ικής συγκυρίας.
Η έκθεση του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβολίου, εδώ >>>
