Το Προσφυγικό φέρνει στο φως τις δυσκολίες της ΕΕ

Άγγελος Αθανασόπουλος, ΑΠΟΨΕΙΣ, ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ,
Το  βασικό σημείο που πρέπει να επισημανθεί είναι ο κατακερματισμός της ΕΕ σε διάφορες ομάδες κρατών που θεωρούν ότι έχουν κοινά συμφέροντα, ομάδες κρατών αποφασίζουν να διαφοροποιηθούν από το κυρίαρχο ρεύμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης…


ΧΡΕΙΑΣΤΗΚΑΝ τρεις Σύνοδοι Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για να μπορέσουν οι «28» να καταλήξουν σε μία συμφωνία για τη διαχείριση του Προσφυγικού — χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια ότι αυτή η συμφωνία θα εφαρμοστεί. Ωστόσο, σε όλες αυτές τις Συνόδους ο «ελέφαντας στο δωμάτιο» άκουγε στο όνομα «Τουρκία». Κι αυτό διότι κατόπιν της εμμονικής επιμονής της Γερμανίας, η Άγκυρα έχει πλέον μετατραπεί στη βασική… βαλβίδα του συστήματος διαχείρισης του Προσφυγικού. Η έτερη βαλβίδα είναι η Ελλάδα, για διαφορετικούς όμως λόγους.

Τα τεχνικά σημεία εφαρμογής της συμφωνίας ΕΕ — Τουρκίας που τελικά επιτεύχθηκε το απόγευμα της 18ης Μαρτίου θα μας απασχολήσουν για πολύ καιρό. Το ζήτημα φυσικά είναι ευρύτερο. Το Προσφυγικό έχει αναδείξει μία σειρά πολιτικών και γεωπολιτικών ζητημάτων με ευρύτερη σημασία και μεσοπρόθεσμη — μακροπρόθεσμη επίδραση. Αυτά τα ζητήματα δεν μπορούν να αποκολληθούν από τη διάσταση της πορείας του ευρωπαϊκού project, ενόψει και μία εξέλιξης που όλοι απεύχονται: μίας πιθανής εξόδου ης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), το γνωστό πλέον σε όλους Brexit.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ
βασικό σημείο που οφείλει να επισημανθεί είναι ο κατακερματισμός της ΕΕ σε διάφορες ομάδες κρατών που θεωρούν ότι έχουν κοινά συμφέροντα. Πρόκειται για ένα φαινόμενο πολύ διαφορετικό από εκείνο μίας ομάδας χωρών που αποφασίζουν να προχωρήσουν ταχύτερα από άλλες σε μία συγκεκριμένη πολιτική, πχ στην οικονομία. Πλέον, ομάδες κρατών αποφασίζουν να διαφοροποιηθούν από το κυρίαρχο ρεύμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, διότι σκοπός είναι να αφαιρέσουν κι όχι να μεταφέρουν περισσότερες εξουσίες στις Βρυξέλλες. Η περίπτωση των χωρών του Βίζεγκραντ είναι η πλέον χαρακτηριστική, αλλά στην περιφέρεια αυτών των χωρών κινούνται κι άλλες (πχ Σλοβενία, Κροατία).

ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ δεύτερο βασικό σημείο είναι το μέλλον των σχέσεων με την Τουρκία. Η γειτονική χώρα έχει αναμφίβολα στρατηγική σημασία για την ΕΕ, αλλά αυτή η διαπίστωση πόρρω θα έπρεπε να απέχει από μία άκριτη συνεργασία μαζί της. Η Άγκυρα, ευρισκόμενη σε στρατηγικό αδιέξοδο σε όλη τη μεσανατολική γειτονιά της, εμφανίζεται να επιδιώκει μία αναθέρμανση των ευρωτουρκικών σχέσεων με σκοπό τον απεγκλωβισμό από τα περιφερειακά προβλήματα και την αποκόμιση πολιτικού, κυρίως, οφέλους.

Δεν πρόκειται βέβαια για μία αναθέρμανση που θα οδηγήσει σε ένταξη της χώρας αυτής στην ΕΕ. Τόσο στις Βρυξέλλες, όσο επίσης στην Άγκυρα και στο Βερολίνο, η σημερινή ευκαιριακή επαναπροσέγγιση έχει όρια, που στην καλύτερη περίπτωση θα έφταναν ως την ειδική σχέση. Η εξέλιξη αυτή θα πρέπει να μελετηθεί στην Αθήνα, τόσο για τις επιπτώσεις που θα είχε στις διμερείς σχέσεις όσο επίσης και για τις συνέπειες στο Κυπριακό. Το χειρότερο για την ελληνική πλευρά σενάριο είναι να προωθηθούν ρυθμίσεις που απλά θα παρακολουθεί αλλά δεν θα συνδιαμορφώνει — πιθανότητα ούτως ή άλλως δύσκολη λόγω του μειωμένου κύρους της χώρας. 
ΤΟ ΤΡΙΤΟ βασικό σημείο που προκύπτει από τις τελευταίες τρεις Συνόδους είναι η επιβεβαίωση ότι η διακυβερνητική συνεργασία παραμένει κυρίαρχη και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί απλώς συμπληρώνουν το παζλ. Ιδιαίτερα στο θέμα της συμφωνίας με την Τουρκία, αυτό επιβεβαιώθηκε πλήρως, διότι ήταν η Γερμανία (με τη συνεργασία της Ολλανδίας) που πρότεινε τον κορμό της συμφωνίας που τελικά εγκρίθηκε (με μικρές αλλαγές). Νωρίτερα, το Βερολίνο «είχε αδειάσει» τον Ντόναλντ Τουσκ, με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να καλείται στον τελικό γύρο να τακτοποιήσει τα… τυπικά. Όσο για την Επιτροπή, παρά τις σοβαρές προσπάθειες του Ζαν — Κλοντ Γιούνκερ να την κάνει πιο «πολιτική», δύσκολα τα κράτη — μέλη της επιτρέπουν να αναλάβει μεγάλες πρωτοβουλίες, ενώ και όταν το πράττει (πχ στο ζήτημα της μετεγκατάστασης προσφύγων) πολλές χώρες την αγνοούν.
Άγγελος Αθανασόπουλος / greece-russia2016

Δεν υπάρχουν σχόλια

Δημοσίευση σχολίου