"Έφυγε" ο Γιάννης Φέρτης | Φτωχότερος ο πολιτισμός στη χώρα μας

     Θλίψη σκόρπισε η είδηση του θανάτου του σημαντικού ηθοποιού Γιάννη Φέρτη. Ο καταξιωμένος Έλληνας ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης άφησε την τελευταία του πνοή σήμερα Κυριακή 14/04 σε ηλικία 86 ετών.

Την τελευταία του πνοή άφησε σήμερα Κυριακή, σε ηλικία 86 ετών, ο σπουδαίος ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης

Θλίψη σκόρπισε η είδηση του θανάτου του σημαντικού ηθοποιού Γιάννη Φέρτη. Ο καταξιωμένος Έλληνας ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης άφησε την τελευταία του πνοή σήμερα Κυριακή 14/04 σε ηλικία 86 ετών.

Την ανακοίνωση του θανάτου του έκανε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο Σπύρος Μπιμπίλας.

View this post on Instagram

A post shared by Σπύρος Μπιμπίλας (@spyrosmpimpilas)

Ο Γιάννης Φέρτης γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1938 και αποφοίτησε από τη σχολή Θεάτρου Τέχνης Κάρολου Κουν το 1958.

Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο θέατρο το 1959 στο έργο «Η ηλικία της νύχτας» του Ιάκωβου Καμπανέλλη.

Υπήρξε πρωταγωνιστής από τη δεκαετία του 1960 σε κλασικά και σύγχρονα θεατρικά έργα, στην πρόζα και το αρχαίο δράμα, όπως και στον κινηματογράφο και την τηλεόραση, ενώ η χαρακτηριστική φωνή του είχε «ντύσει» διαφημίσεις στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο.

Πρώτη σύζυγός του υπήρξε η Ξένια Καλογεροπούλου από το 1963 έως το 1972 και δεύτερη η ηθοποιός Μιμή Ντενίση από το 1981 έως το 1988. Από το 2001 ήταν παντρεμένος με την ηθοποιό Μαρίνα Ψάλτη.

Όπως είχε γίνει γνωστό, ο Γιάννης Φέρτης τα τελευταία χρόνια έπασχε από Αλτσχάιμερ.

Η καλλιτεχνική σταδιοδρομία από το 1959

Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο θέατρο το 1959 στο έργο Η ηλικία της νύχτας του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Ακολούθησαν έργα όπως Όρνιθες του Αριστοφάνη, Ευρυδίκη του Ζαν Ανούιγ, Γλυκό πουλί της νιότης του Τενεσί Ουίλιαμς, Επικίνδυνη στροφή του Τζον Πρίσλεϊ, Άσκηση πέντε δακτύλων του Πίτερ Σάφερ, Το θαύμα της Άννι Σάλιβαν του Γουίλιαμ Γκίμπσον, Η μικρή μας πόλη του Θόρντον Ουάιλντερ (σε σκηνοθεσία Μάριου Πλωρίτη), Πεγκ, καρδούλα μου του Τζον Μάνερς, Μια ιστορία του Ιρκούτσκ του Αλεξέι Αρμπούζοφ, Ένας μήνας στην εξοχή του Ιβάν Τουργκένιεφ, Ο δικέφαλος αετός του Ζαν Κοκτώ. Έγινε συνιδρυτής του Λαϊκού Πειραματικού Θεάτρου και εμφανίστηκε στα έργα Καπιταίν Σελ Καπιταίν Εσό του Σερζ Ρεζβάνι και Η μάνα του Μπέρτολτ Μπρεχτ.

Από το 1967 και για μια δεκαετία, ως θιασάρχης μαζί με την Ξένια Καλογεροπούλου ανέβασε σημαντικά θετρικά έργα όπως: Ο γλάρος του Αντόν Τσέχοφ, Αφροδίτη και ντέτεκτιβ του Πίτερ Σάφερ, Καημένε μου Μάρικ του Αλεξέι Αρμπούζοφ, Ο σοβαρός κύριος Ερνέστος του Όσκαρ Ουάιλντ, Η ηδονή της τιμιότητας του Λουίτζι Πιραντέλο, Οι πεταλούδες είναι ελεύθερες του Λέοναρντ Γκερς, Ο επιθεωρητής του Νικολάι Γκόγκολ, Το αυγουστιάτικο φεγγάρι του Τζον Πάτρικ, Λουβ του Μάρεϊ Σίσγκαλ, Φτωχέ φονιά του Πάβελ Κόχουτ, Ο άνθρωπος, το κτήνος και η αρετή του Λουίτζι Πιραντέλο, Ο δάσκαλος του Μπέρτολτ Μπρεχτ και Βρικόλακες του Ερρίκου Ίψεν.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, πρωταγωνίστησε με την Αλίκη Βουγιουκλάκη στο Νυφικό κρεβάτι του Γιαν ντε Χάρντογκ, με τον θίασο Καρέζη-Καζάκου στην Παναγία των δολαρίων του Γκάρσον Κάνιν και με τους Μάνο Κατράκη και Μελίνα Μερκούρη στο έργο Συντροφιά με τον Μπρεχτ του Μπέρτολτ Μπρεχτ.

Τη δεκαετία του 1980, ανέβασε με το δικό του θίασο στο θέατρο Αθηνά το Γλυκό πουλί της νιότης του Τενεσί Ουίλιαμς, με συμπρωταγωνίστρια τη Μελίνα Μερκούρη, το Μπεντ του Μάρτιν Σέρμαν, Το τέλος της κυρίας Τσέινι του Φ. Λόνσντεϊ με συμπρωταγωνίστρια τη Μιμή Ντενίση, Το παιχνίδι του έρωτα του Πιέρ ντε Μαριβώ, τα Οργισμένα νιάτα του Τζον Όσμπορν, Το πιο αληθινό του Τομ Στόπαρντ, Αμαντέους και Μαύρη κωμωδία του Πίτερ Σάφερ, Επικίνδυνες σχέσεις του Κρίστοφερ Χάμπτον.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, πρωταγωνίστησε στις παραστάσεις Ξενοδοχείο ο παράδεισος του Ζορζ Φεντώ, Λοκαντιέρα του Κάρλο Γκολντόνι, Καινούρια σελίδα του Νιλ Σάιμον, ενώ συμμετείχε επίσης στις επιθεωρήσεις Γελάς Ελλάς αγελάς και Χορός του Οζαλόγγου.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 συνεργάστηκε με το Αμφιθέατρο του Σπύρου Ευαγγελάτου και ερμήνευσε τον Βόυτσεκ του Γκέοργκ Μπύχνερ (1990) και τον Άμλετ του Ουίλιαμ Σαίξπηρ (1991 και 1992).

Την περίοδο 1993-1995 ακολούθησε η συνεργασία του με τον Ρώσο σκηνοθέτη Γιούρι Λιουμπίμοφ στον Γλάρο του Αντόν Τσέχοφ, τους Δανειστές του Άουγκουστ Στρίντμπεργκ και τον Βυσσινόκηπο του Τσέχοφ.

Το 1997 ερμήνευσε τον Δον Ζουάν του Μολιέρου σε παραγωγή του ΔΗΠΕΘΕ Βόλου. Στη συνέχεια πρωταγωνίστησε στις παραστάσεις Ούτε κρύο ούτε ζέστη του Φραντς Ξάβερ Κρόετς, ενώ συμμετείχε και στην παράσταση-αφιέρωμα στον ποιητή Γιώργο Σεφέρη με τίτλο Όπου και να ταξιδέψω….

Το 2000 συνεργάστηκε ξανά με το Αμφιθέατρο ερμηνεύοντας τον Φάουστ του Γιόχαν Γκαίτε. Την περίοδο 2000-2001 πρωταγωνίστησε στο έργο Ο θαυματοποιός του Μπράιαν Φρίελ στο Απλό Θέατρο, για το οποίο απέσπασε το Βραβείο Ερμηνείας Αιμίλιος Βεάκης. Το 2003 συνεργάστηκε ξανά με το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» και πρωταγωνίστησε στην παράσταση Προσωπική συμφωνία του Ρόναλντ Χάργουντ, η οποία γνώρισε μεγάλη εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία για δύο σεζόν, ενώ συμμετείχε και στη μουσική παράσταση-αφιέρωμα των μαθητών της σχολής του Θεάτρου Τέχνης στους Κάρολο Κουν και Μάνο Χατζιδάκι Ο ύμνος στους θεούς ας πάει σε σκηνοθεσία Αθανασίας Καραγιαννοπούλου. Το 2004 ερμήνευσε τον μονόλογο του Μ. Μακλιαμόρ Το πορτρέτο του Όσκαρ Ουάιλντ και πρωταγωνίστησε στις Τρεις αδελφές του Τσέχοφ, σε σκηνοθεσία Νικίτα Μιλιβόγεβιτς.

Το 2007 πρωταγωνίστησε στην Επιστροφή του Τζόζεφ Κόνραντ, όπου τιμήθηκε για την ερμηνεία του με το Θεατρικό Βραβείο Κοινού. Το 2008 πρωταγωνίστησε στην Επιστροφή της γηραιάς κυρίας του Φρίντριχ Ντίρενματ και το 2009 στον Βυσσινόκηπο του Τσέχοφ στο Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού. 

Το 2010 έπαιξε στο βραβευμένο έργο Ο θεός της σφαγής της Γιασμίνα Ρεζά, την περίοδο 2011-2013 στην παράσταση Ο δρόμος περνάει από μέσα του Ιάκωβου Καμπανέλλη, ενώ το 2012 ερμήνευσε τον Πατέρα του Άουγκουστ Στρίντμπεργκ. 

Την περίοδο 2014-2015 ερμήνευσε τον Θείο Βάνια του Αντόν Τσέχοφ. Το 2016 πρωταγωνίστησε στην παράσταση Από τη σιωπή έως την άνοιξη του Λεωνίδα Προυσαλίδη. 

Τη διετία 2017-2018 πρωταγωνίστησε στους Ήρωες του Ζεράρ Σιμπλερά σε σκηνοθεσία Νικίτα Μιλιβόγεβιτς, όπου και τιμήθηκε για την ερμηνεία του με το Θεατρικό Βραβείο Κοινού 2018. Το 2019 πρωταγωνίστησε στο βραβευμένο έργο της Μαρίλια Σαμπέρ Τόρες Ένας αληθινός καουμπόι.

Αρχαία τραγωδία

Το 1973 πρωταγωνίστησε στην τραγωδία Βάκχαι του Ευριπίδη στο ΚΘΒΕ. Το 1990, σε παραγωγή του Αμφιθεάτρου, ερμήνευσε τον Ορέστη στην Ορέστεια του Αισχύλου και στην Ηλέκτρα του Σοφοκλή (1991). Το 1993 υποδύθηκε τον Διόνυσο στις Βάκχες του Ευριπίδη, το 1997 τον αγγελιοφόρο στον Οιδίποδα επί Κολωνώ του Σοφοκλή, σε παραγωγή του Θεάτρου Τέχνης και το 2007 τον παιδαγωγό στην Ηλέκτρα του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Πίτερ Στάιν και παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου. Το 2014 υποδύθηκε τον βασιλιά Δαρείο στους Πέρσες του Αισχύλου σε παραγωγή του ΚΘΒΕ, ενώ το 2017 υποδύθηκε τον Φέρη στην τραγωδία Άλκηστις του Ευριπίδη σε παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου και σκηνοθεσία της Κατερίνας Ευαγγελάτου. Το 2019 είχε το ρόλο του αφηγητή στο Δάφνις και Χλόη του Λόγγου.

Κινηματογράφος και τηλεόραση

Στον κινηματογράφο, πρωταγωνίστησε σε περισσότερες από 30 ταινίες. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1961 στην ταινία ”Ποια είναι η Μαργαρίτα” με την Τζένη Καρέζη. Την επόμενη χρονιά ερμήνευσε τον Ορέστη στην Ηλέκτρα σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη, ταινία που απέσπασε 25 διεθνείς διακρίσεις (μεταξύ των οποίων και υποψήφια για Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας). Το 2008 κέρδισε το Βραβείο Α΄ Ανδρικού Ρόλου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ερμηνεία του στην ταινία Σκλάβοι στα δεσμά τους σε σκηνοθεσία Τώνη Λυκουρέση.

Στην τηλεόραση, έπαιξε σε περισσότερες από 15 σειρές, με σημαντικότερες τη Δασκάλα με τα χρυσά μάτια και τον Συμβολαιογράφο το 1979.

Αφήγηση – τραγούδι

Το 1971, μαζί με την Αφροδίτη Μάνου κυκλοφόρησαν το ντουέτο Σαν με κοιτάς. Το τραγούδι χρησιμοποιήθηκε ως ηχητική επένδυση για την ταινία Εκείνο το καλοκαίρι και συμπεριλήφθηκε σε αρκετά άλμπουμ. Το 1972 συμμετείχε ως αφηγητής στο τραγούδι Τι να θυμηθώ τι να ξεχάσω του Γιώργου Νταλάρα. Το 2001, συμμετείχε ως αφηγητής με τη Λαϊκή Ορχήστρα Μίκης Θεοδωράκης στην παρουσίαση του Άξιον Εστί – Πνευματικό Εμβατήριο στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού και σε λοιπές συναυλίες ανά την Ελλάδα καθώς και στο αφιέρωμα στον ποιητή Γιάννη Ρίτσο που παρουσιάστηκε στη Μακρόνησο. Το 2007 συμμετείχε ως αφηγητής στα κομμάτια Τραγούδι του παλιού καιρού και Ελένη του Μανώλη Μητσιά από το δίσκο Αργοναύτες. Το 2014 συμμετείχε επίσης ως αφηγητής στο μεγάλο ορχηστρικό έργο με θεματικό χαρακτήρα, για αφηγητή, σολίστες, χορωδία και ορχήστρα Μέρες Επιταφίου, που βασίστηκε στο πρωτότυπο κείμενο του Νίκου Γκάτσου και μελοποίηση του Δημήτρη Παπαδημητρίου.

Φορολογικές δηλώσεις 2024: Το τελευταίο 10ήμερο Απριλίου ανοίγει η πλατφόρμα

     Μέσα στην επόμενη εβδομάδα θα γίνει νόμος του κράτους το φορολογικό νομοσχέδιο πού ήδη βρίσκεται προς ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής και εν συνεχεία θα γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες, έτσι ώστε το τελευταίο 10ήμερο του μήνα να ξεκινήσει η υποβολή των δηλώσεων.

Φέτος, τίθεται σε εφαρμογή το νέο σύστημα φορολόγησης για πάνω από 700.000 ελεύθερους επαγγελματίες – Τι αλλάζει με το τέλος επιτηδεύματος

Η αντίστροφη μέτρηση για το άνοιγμα της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την υποβολή των Φορολογικών Δηλώσεων του 2024 έχει ήδη ξεκινήσει.

Μέσα στην επόμενη εβδομάδα θα γίνει νόμος του κράτους το φορολογικό νομοσχέδιο πού ήδη βρίσκεται προς ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής και εν συνεχεία θα γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες, έτσι ώστε το τελευταίο 10ήμερο του μήνα να ξεκινήσει η υποβολή των δηλώσεων.

Η φετινή χρονιά έχει δύο σημαντικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με πέρυσι. Η πρώτη έχει να κάνει με το γεγονός ότι από εφέτος τίθεται σε εφαρμογή το νέο σύστημα φορολόγησης για πάνω από 700.000 ελεύθερους επαγγελματίες, ενώ παράλληλα μπαίνει στη ζωή μας η αυτοματοποιημένη υποβολή δηλώσεων για πάνω από 1 εκατομμύριο μισθωτούς και συνταξιούχους.

Η ΑΑΔΕ έχει ανεβάσει τις ταχύτητες για την ολοκλήρωση των νέων φορολογικών εντύπων και απομένει η έκδοση των σχετικών αποφάσεων που θα ξεκαθαρίζουν το νέο τοπίο, κάτι που εκτιμάται ότι μπορεί να ολοκληρωθεί την επόμενη εβδομάδα ή το αργότερο στις αρχές της μεθεπόμενης, ώστε πριν από τη Μεγάλη Εβδομάδα να έχει ανοίξει η σχετική πλατφόρμα και να ξεκινήσει η υποβολή των δηλώσεων από τους φορολογούμενους.

Η πρώτη καινοτομία εφέτος έχει να κάνει με το γεγονός ότι συνταξιούχοι και μισθωτοί δε θα χρειαστεί φέτος ούτε να συμπληρώσουν αλλά ούτε και να υποβάλουν τη φορολογική τους δήλωση, εφόσον το θέλουν, καθώς θα το κάνει για αυτούς η ΑΑΔΕ, η οποία ταυτόχρονα θα εκδώσει τον … Λογαριασμό για τον Φόρο.

Επίσης, ένας μεγάλος αριθμός από τους ελεύθερους επαγγελματίες θα πληρώσουν το μισό τέλος επιτηδεύματος ή ακόμη και μηδενικό, ενώ από του χρόνου … Μηδενίζεται.

Παράλληλα οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι, ατομικές επιχειρήσεις, θα δουν τον αυτόματο υπολογισμό από την ΑΑΔΕ που έχει υπολογίσει τα τεκμαρτά εισοδήματα με βάση τις αλλαγές στο φορολογικό πλαίσιο 700.000 επαγγελματιών.

Το πλέον σημαντικό είναι ότι τα ποσά του τεκμαρτών εισοδημάτων θα είναι προσυμπληρωμένα στη φορολογική δήλωση. Αυτό σημαίνει ότι οι φορολογούμενοι κατά τη συμπλήρωση της δήλωσής τους θα δουν το ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα που τους έχει προσδιορίσει η ΑΑΔΕ, ενώ με βάση τα στοιχεία που έχει αντλήσει η ΑΑΔΕ από τα myDATA θα είναι προσυμπληρωμένοι αλλά «ανοιχτοί» για διορθώσεις οι κωδικοί του εντύπου Ε3 με τα έσοδα και τα έξοδα.

Οι επαγγελματίες μπορούν να δηλώσουν μικρότερο φορολογητέο εισόδημα από το τεκμήριο, ωστόσο ο φόρος που θα κληθούν να πληρώσουν θα υπολογιστεί με βάση το τεκμαρτό εισόδημα.

Τέλος, δίνεται η δυνατότητα σε όσους θεωρούν ότι η τεκμαρτή προσέγγιση του εισοδήματος είναι άδικη, θα μπορούν να αμφισβητήσουν τον φόρο υποβάλλοντας ένσταση σε μια νέα πλατφόρμα που ετοιμάζει η ΑΑΔΕ.

Τέλος, ας δούμε τι αλλάζει από εφέτος στο τέλος επιτηδεύματος, το οποίο πλέον θα είναι τεσσάρων ταχυτήτων στα φετινά εκκαθαριστικά των φορολογικών δηλώσεων. 

Συγκεκριμένα:

• 325 ευρώ για τους επιτηδευματίες και ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα.


• 400-500 ευρώ για τα φυσικά πρόσωπα που το εισόδημα τους προέρχεται από ατομική επιχείρηση παροχής υπηρεσιών ή ελευθέριο επάγγελμα και έχουν έγγραφη σύμβαση με μέχρι τρία φυσικά ή/και νομικά πρόσωπα, ή 75% των ακαθάριστων εσόδων τους προέρχεται από ένα φυσικό ή/και νομικό πρόσωπο.


• 800 ευρώ για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε τουριστικούς τόπους και σε πόλεις ή χωριά με πληθυσμό έως 200.000 κατοίκους.


• 1000 ευρώ για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε πόλεις με πληθυσμό πάνω από 200.000 κατοίκους.

Κυριάκος Μητσοτάκης: «Η Κυβέρνηση καταδικάζει την επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ» | Συνεδριάζει το ΚΥΣΕΑ

     Στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή αναφέρεται αρχικά ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην καθιερωμένη  κυριακάτικη καθιερωμένη ανάρτησή του στο διαδίκτυο....

«Προτού περάσω στην κυριακάτικη επισκόπηση, θέλω να ξεκινήσω με την ξεκάθαρη απερίφραστη καταδίκη της Ελληνικής Κυβέρνησης και εμού προσωπικά απέναντι στη χθεσινοβραδινή επίθεση του Ιράν προς το Ισραήλ. Πρόκειται για εξαιρετικά δυσάρεστες και πολύ ανησυχητικές εξελίξεις που πυροδοτούν μια νέα ανάφλεξη στην ευρύτερη γειτονιά μας και φυσικά στη Μέση Ανατολή. Το ΚΥΣΕΑ θα συνεδριάσει εκτάκτως το απόγευμα για να αξιολογήσουμε τα δεδομένα της κατάστασης και να δηλώσουμε με κάθε τρόπο τη στήριξή μας σε κάθε προσπάθεια εκτόνωσης της νέας έντασης», τονίζει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης...

Στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή αναφέρεται αρχικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην κυριακάτικη καθιερωμένη ανάρτησή του στο διαδίκτυο. «Προτού περάσω στην κυριακάτικη επισκόπηση, θέλω να ξεκινήσω με την ξεκάθαρη απερίφραστη καταδίκη της Ελληνικής Κυβέρνησης και εμού προσωπικά απέναντι στη χθεσινοβραδινή επίθεση του Ιράν προς το Ισραήλ. Πρόκειται για εξαιρετικά δυσάρεστες και πολύ ανησυχητικές εξελίξεις που πυροδοτούν μια νέα ανάφλεξη στην ευρύτερη γειτονιά μας και φυσικά στη Μέση Ανατολή. Το ΚΥΣΕΑ θα συνεδριάσει εκτάκτως το απόγευμα για να αξιολογήσουμε τα δεδομένα της κατάστασης και να δηλώσουμε με κάθε τρόπο τη στήριξή μας σε κάθε προσπάθεια εκτόνωσης της νέας έντασης», τονίζει ο πρωθυπουργός.

«Από εκεί πέρα, πριν μπούμε στην ανασκόπηση των κυβερνητικών δράσεων την εβδομάδα που μας πέρασε, μια σκέψη: αν και βρισκόμαστε ακόμη στα μισά του Απριλίου, δυστυχώς ξεκίνησε ο "χορός" των πυρκαγιών σε πολλές περιοχές της χώρας», λέει στη συνέχεια και προσθέτει:

«Υπήρξε δωδεκάωρο με 121 ενάρξεις πυρκαγιών που όμως αντιμετωπίστηκαν από την πυροσβεστική υπηρεσία με το καινούργιο δόγμα προσβολής των δασικών πυρκαγιών. Σε αρκετές περιπτώσεις, αιτία φαίνεται πως ήταν ο εμπρησμός από αμέλεια, έγιναν συλλήψεις και επιβλήθηκαν διοικητικά πρόστιμα. Το θέμα όμως είναι ότι η αμέλεια προκαλεί τα ίδια καταστροφικά αποτελέσματα με τον εμπρησμό από πρόθεση. Γι' αυτό και χρειάζεται μεγάλη προσοχή από τους αγρότες και όσους ασχολούνται με τη γη αυτό το διάστημα. Οι δε πυρκαγιές στην Ιεράπετρα και στα Πιέρια όρη σε υψόμετρο 1800 μέτρα Απρίλη μήνα αντιμετωπίστηκαν σε 1 και 3 μέρες αντίστοιχα, αλλά έδειξαν πόσο δύσκολη θα είναι η φετινή αντιπυρική περίοδος και ότι απαιτείται η βοήθεια από όλη την κοινωνία ώστε να μειώσουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνέχεια σημειώνει τα εξής:

«Λίγα λόγια για το τι έχουμε κάνει εμείς: οι αρμόδιοι φορείς Πολιτικής Προστασίας έχουν από φέτος στη διάθεσή τους πρόσθετα εργαλεία, πόρους και πρωτόκολλα συνεργασίας. Πλέον, σε κάθε έναρξη πυρκαγιάς επιχειρούν υποχρεωτικά, μαζί με τους πυροσβέστες, ο κατά τόπους δασάρχης και η δασική υπηρεσία, ενημερώνονται από το σύστημα engage άμεσα οι δήμοι και συμμετέχουν με χωματουργικά μηχανήματα και υδροφόρες, υποχρεωτικά ενημερώνονται πρώτοι από όλους οι εθελοντές μας, τα εναέρια μέσα μας απογειώνονται σε πρώτο χρόνο και όχι αφού ελεγχθεί από τα επίγεια το μέγεθος της πυρκαγιάς. Προσλάβαμε άλλους 700 δασοπυροσβέστες φέτος και αυξήσαμε τις αερομεταφερόμενες μονάδες μας των «δασοκομάντος» από 6 σε 16 σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά μας. Έτσι πιο πολλοί μάχιμοι πυροσβέστες ρίχνονται πιο άμεσα στη μάχη με τις φλόγες.

Παράλληλα, έχουμε επενδύσει στην Πρόληψη. Για πρώτη φορά στη μεταπολίτευση με νόμο του κράτους μπαίνουν μέσα στο δάσος και κάνουν ζώνες πυροπροστασίας ο ΔΕΔΔΗΕ και ο ΑΔΜΗΕ δεξιά και αριστερά από τα καλώδιά τους. Με το πρόγραμμα Αντινέρο 3 δημιουργούνται ζώνες πυροπροστασίας στα πιο ευαίσθητα δάση μας και καθαρίζονται μονοπάτια και δρόμοι μέσα στο δάσος. Τα στρατόπεδά μας φέτος θα έχουν 100 μέτρα διάμετρο αντιπυρικής ζώνης γύρω τους και μέσα από ψηφιακή πλατφόρμα θα δηλώνουν οι πολίτες στους δήμους τα οικόπεδα τους που έχουν καθαρίσει. Τέλος, για τους λίγους ασυνείδητους που βάζουν σε κίνδυνο τις ζωές των πολλών, πλέον η πυρκαγιά εξ αμέλειας που οδηγεί σε απώλεια ζωής ή οικολογική καταστροφή είναι κακούργημα και τιμωρείται με 10 χρόνια κάθειρξη και Euro200.000 πρόστιμο. Η πυροσβεστική, η αστυνομία, οι ένοπλες δυνάμεις, η τοπική αυτοδιοίκηση και το κράτος θα είναι όλοι στην πρώτη γραμμή της μάχης αλλά έχουν ανάγκη τη βοήθειά σας. Αυτή είναι μια εθνική προσπάθεια που μας αφορά όλους. Για να προστατέψουμε ανθρώπινες ζωές, τις περιουσίες, το περιβάλλον αλλά τελικά την ίδια μας την πατρίδα».

Ερχόμενος στον κυβερνητικό απολογισμό της εβδομάδας ο πρωθυπουργός επισημαίνει τα εξής:

«Και θα ξεκινήσω με την Εθνική Στρατηγική για την καταπολέμηση της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού. Όπως πολυσύνθετο είναι το πρόβλημα, αντιστοίχως πολύπτυχη είναι και η Στρατηγική μας. Το λέω για να προλάβω εκείνους που θα σκεφτούν ότι οι παρεμβάσεις μας εξαντλήθηκαν σε όσα μέτρα παρουσιάστηκαν από τον υπουργό Παιδείας την Τρίτη από τη Θεσσαλονίκη.

Θυμίζω συνοπτικά τη λειτουργία της πλατφόρμας stop-bullying.gov.gr για επώνυμες αναφορές από μαθητές και γονείς για περιστατικά ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού. Ήδη μέχρι χθες έγιναν 36 καταγγελίες και ανέλαβαν τη διακρίβωσή τους οι ομάδες ειδικών (εκπαιδευτικοί, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί) που έχουν συσταθεί ανά Σχολική Περιφέρεια. Αυτό είναι και το μήνυμα της εκστρατείας ενημέρωσης «Μην ανέχεσαι το bullying. Μίλα, Μπορείς» που σχεδιάστηκε και υλοποιείται ήδη με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση και τους ευχαριστούμε. Το βίντεο μπορεί να είναι σκληρό, αλλά η πραγματικότητα είναι ακόμη σκληρότερη, απάνθρωπη για όσους και όσες τη βιώνουν. Η ανοχή, η αποσιώπηση ή η ατιμωρησία τέτοιων περιστατικών τραυματίζει ακόμα περισσότερο τα θύματα των επιθέσεων και δεν δίνει τη δυνατότητα στους δράστες να καταλάβουν τη βαρύτητα των πράξεών τους.

Οι διδάσκοντες και πρωτίστως οι Σύμβουλοι Εκπαίδευσης θα λάβουν ειδική επιμόρφωση για το πώς να προλάβουν ή να χειριστούν πράξεις βίας μέσα στο σχολείο. Παράλληλα εισάγονται προγράμματα δράσεων Ενεργού Πολίτη, αλλά και εκπαίδευση των μαθητών σε δεξιότητες ζωής, από το νηπιαγωγείο μέχρι την Α' Λυκείου.

Για τους μαθητές και τις μαθήτριες προβλέπονται αυστηρότερα παιδαγωγικά και πειθαρχικά μέτρα αν βιαιοπραγούν σε βάρος των συμμαθητών τους, τους εκφοβίζουν ή καταγράφουν με το κινητό εκπαιδευτικούς ή άλλα παιδιά. Στο εξής θα υπάρχει και συνευθύνη γονέων και κηδεμόνων που θα κληθούν να πληρώσουν τις ζημιές από βανδαλισμούς των παιδιών τους.

Πρέπει να μας προβληματίσει ότι το πρώτο τρίμηνο του 2024 καταγράφηκαν 3099 ανήλικοι δράστες σε περιστατικά βίας και παραβατικότητας και έγιναν 500 συλλήψεις για ναρκωτικά, κλοπές, διαρρήξεις, κατοχή όπλων και για σωματικές βλάβες. Γι' αυτό σε λίγες ημέρες θα τεθεί σε λειτουργία νέο πενταψήφιο νούμερο 10201 και ειδικά εκπαιδευμένοι τηλεφωνητές στην Υποδιεύθυνση Ανηλίκων Αττικής θα δέχονται μηνύματα όλο το 24ωρο από γονείς, θύματα ή μάρτυρες βίαιων περιστατικών για άμεση κινητοποίηση. Θα υπάρξει και μια εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα, αντίστοιχη του panic button που λειτουργεί ήδη για την ενδοοικογενειακή βία. Παράλληλα, η Επιστημονική Επιτροπή που συστήσαμε τον περασμένο Φεβρουάριο θα συνδράμει με την τεχνογνωσία της στην πρόληψη και τη βέλτιστη διαχείριση περιστατικών βίας με ανηλίκους, πώς θα συλλειτουργήσουν με τον αποτελεσματικότερο τρόπο υπουργεία, φορείς, δομές και υπηρεσίες.

Θα κλείσω αυτό το θέμα εκφράζοντας τη λύπη μου που μια ακόμη φορά η αντιπολίτευση αποδεικνύεται κατώτερη των περιστάσεων απέναντι σε ένα μεγάλο και ιδιαίτερα ευαίσθητο πολυπαραγοντικό κοινωνικό θέμα. Χρειάζεται συστράτευση για να προστατεύουμε τα παιδιά μας, τόσο τα θύματα όσο και τους θύτες, όλα τους είναι παιδιά μας. Χωρίς στρουθοκαμηλισμό, ιδεολογικές αγκυλώσεις και φθηνό λαϊκισμό αλλά κοιτώντας κατάματα το πρόβλημα και συμβάλλοντας στην αντιμετώπισή του.

Η κουλτούρα του σεβασμού προς τον άλλον, προς τη δημόσια αλλά και την ιδιωτική περιουσία χτίζεται από το σχολείο. Και οικοδομείται όταν πλάι στα δικαιώματα τοποθετούμε και τις υποχρεώσεις. Αν τα παιδιά μας μάθουν να σέβονται περισσότερο το δημόσιο σχολείο τότε θα σέβονται ως ενήλικοι περισσότερο και το δημόσιο πανεπιστήμιο αλλά θα γίνουν και πιο υπεύθυνοι πολίτες. Η κουλτούρα της ανομίας -που υποθάλπεται δυστυχώς εδώ και δεκαετίες και από το κράτος- είναι ένα σαράκι για τη δημοκρατία και την κοινωνία.

Δεν σταματάμε σε όσα μέτρα ανακοινώθηκαν για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας. Το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη δημιούργησε πλατφόρμα για την αξιολόγηση της διαχείρισης των συμβάντων ενώ με μέριμνα της Ελληνικής Αστυνομίας, σε κάθε περιφερειακή ενότητα της χώρας έχουν εξασφαλιστεί ένας ή περισσότεροι ειδικά διαμορφωμένοι χώροι που λειτουργούν ως «safe houses», για τη βραχυπρόθεσμη ασφαλή φιλοξενία γυναικών-θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας. Η μεταφορά των θυμάτων στα «safe houses» θα πραγματοποιείται από αστυνομικούς.

Συνεχίζω με την αναβάθμιση του δημόσιου συστήματος υγείας, που είναι μια από τις ύψιστες προτεραιότητές μας. Ελπίζω να συμφωνούμε όλοι ότι η οικοδόμηση του νέου ΕΣΥ είναι ένα τιτάνιο έργο που απαιτεί σημαντικές παρεμβάσεις σε υποδομές, σε εξοπλισμό αλλά κυρίως στην υποστήριξη του ανθρώπινου δυναμικού. Βήμα-βήμα, όμως, το ΕΣΥ αλλάζει, σε πείσμα όσων επιμένουν για αντιπολιτευτικούς λόγους να απαξιώνουν και να μηδενίζουν όσα έχουν γίνει. Μάλιστα με βάση τα τελευταία στοιχεία του Ο.Ο.Σ.Α, χάρη στη σημαντική αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης προς το ΕΣΥ κατά 50%, τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί κατά 2 μονάδες η ιδιωτική δαπάνη υγείας των πολιτών. Παραμένει υψηλή και πρέπει να μειωθεί κι άλλο και σε αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε. Αυτή είναι και η απάντηση στις συνθηματολογικές κραυγές της αντιπολίτευσης που μιλούν για δήθεν ιδιωτικοποίηση της υγείας ενώ συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Αυτό που ενισχύεται με τις παρεμβάσεις μας είναι ακριβώς ο δημόσιος χαρακτήρας της υγείας με περισσότερες και καλύτερες υπηρεσίες προς τους πολίτες.

Πρώτο παράδειγμα: Με τον τελευταίο νόμο του Υπ. Υγείας που μόλις ψηφίστηκε αυτή τη βδομάδα επεκτείνουμε τις προληπτικές διαγνωστικές εξετάσεις μαστογραφίας κατά του καρκίνου ΓΙΑ ΟΛΕΣ τις γυναίκες ηλικίας μεταξύ 45-74 ετών. Αξιοποιούμε τις Κινητές Μονάδες Υγείας στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ», με στόχο την υλοποίηση του προγράμματος προληπτικών εξετάσεων σε απομακρυσμένες περιοχές (ορεινή και νησιωτική χώρα). Δίνουμε τη δυνατότητα σε ΚΟΜΥ να παρέχουν υγειονομική φροντίδα κατ' οίκον, σε όλη τη χώρα. Οι πολίτες, ειδικά αυτοί που αντιμετωπίζουν προβλήματα πρόσβασης όπως οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με αναπηρία, θα μπορούν πλέον με ένα απλό τηλεφώνημα να έχουν τη φροντίδα που χρειάζονται στο σπίτι τους, χωρίς να μετακινηθούν.

Κάθε μία από αυτές τις δράσεις είναι και ένα ακόμα βήμα στην προσπάθειά μας να γίνει επιτέλους η Πρόληψη προτεραιότητα για το ΕΣΥ. Να μην εστιάζει πια μόνο στη θεραπεία αλλά να φροντίζει την υγεία των πολιτών.

'Αλλο παράδειγμα -το διαπίστωσα από κοντά- είναι το νοσοκομείο «'Αγιος Παύλος» που εξυπηρετεί την Ανατολική Θεσσαλονίκη. Καινούργια τμήματα επειγόντων περιστατικών, ανακαινισμένοι θάλαμοι, καινούργια μηχανήματα, ενεργειακή αναβάθμιση. Διατέθηκαν στον «'Αγιο Παύλο» -πρώτη φορά έπειτα από 20 χρόνια- 10,5 εκ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Επίσης, υπογράφηκαν συμβάσεις για τη λειτουργική και ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση εγκαταστάσεων ακόμη τριών νοσοκομείων και 26 κέντρων υγείας στη Βόρεια Ελλάδα από τα συνολικά 80 νοσοκομεία και 156 ΚΥ που ανακαινίζονται μερικώς ή πλήρως με ευρωπαϊκούς πόρους. Δίπλα σε αυτά, υπάρχουν και τα σημαντικά «μικρά» που υλοποιούνται με τη συμβολή ιδιωτών-δωρητών. Όπως η Τοπική Μονάδα Υγείας της Γιάννουλης στη Θεσσαλία που είχε καταστραφεί ολοσχερώς από το πέρασμα του Daniel που λειτουργεί ξανά, πλήρως ανακαινισμένη και εξοπλισμένη, χάρη στην προσφορά του οργανισμού «Μαζί για το Παιδί» και του The Hellenic Initiative. Τους ευχαριστούμε.

Κάτι ακόμη που αφορά μια ειδική κατηγορία γιατρών. Υπογράφηκε η απόφαση για την αύξηση κατά 50% των αμοιβών του ιατρικού προσωπικού αλλά και των γραμματέων στα Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας, πρώτη φορά από τότε που συστάθηκαν τα ΚΕΠΑ το 2011. Προχωράμε και σε προσλήψεις ώστε να ενισχύουμε το προσωπικό των Κέντρων προκειμένου να γίνεται γρηγορότερα η πιστοποίηση και να μειωθεί ο χρόνος αναμονής για τα άτομα με αναπηρία.

Να έρθω στο ζήτημα της ακρίβειας. Πρώτος εγώ αναγνωρίζω ότι ροκανίζει τα εισοδήματα των νοικοκυριών και ξέρουμε ότι το σούπερ μάρκετ παραμένει βραχνάς για πολλές οικογένειες. Ωστόσο, η μείωση του πληθωρισμού τροφίμων από 8,3% τον Ιανουάριο σε 6,7% τον Φεβρουάριο και σε 5,3% τον Μάρτιο, σε συνδυασμό με τα μέτρα που έχουμε πάρει, έφεραν τις πρώτες δειλές ενδείξεις -τονίζω το δειλές- για αποκλιμάκωση του επίμονου πληθωρισμού. Μειώσεις τιμών βλέπουμε σε νωπά λαχανικά (-6,3%), νωπά ψάρια (-5,4%), χοιρινό κρέας (-2,1%) και τυριά (-1,4%). Ενώ μειώσεις καταγράφονται επίσης και σε μη τρόφιμα, όπως είναι τα είδη ατομικής φροντίδας (-2,5% τον Μάρτιο του '24 σε σχέση με τον Μάρτιο του '23) που κάναμε ειδικές παρεμβάσεις τον Μάρτιο στις αρχικές τιμές τιμοκαταλόγου. Βεβαίως δεν είμαστε ικανοποιημένοι και για αυτόν τον λόγο επιμένουμε με εντατικούς ελέγχους σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα. Γνωρίζει κάθε επιχειρηματίας, κάθε επιχείρηση, ότι αν παραβεί το νόμο θα έχουν συνέπειες.

Και για την αντιμετώπιση του προβλήματος της Στέγης είχαμε νεότερα αυτήν την εβδομάδα. 'Ανοιξε η πλατφόρμα για το Πρόγραμμα «Ανακαινίζω - Νοικιάζω» που έχει στόχο να διατεθούν για μακροχρόνιες μισθώσεις περίπου 12.500 κλειστά σπίτια και διαμερίσματα αφού πρώτα βέβαια ανακαινιστούν με επιδότηση από το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Το ποσό της επιδότησης θα φτάνει τα 4.000 ευρώ με δυνατότητα προκαταβολής του 50%. Το πρόγραμμα είναι συνολικού ύψους 50 εκ. ευρώ και θα τρέξει με τη συνδρομή της ΔΥΠΑ. Να γνωρίζουν πάντως οι ενδιαφερόμενοι ότι προβλέπονται κυρώσεις εάν ο δικαιούχος δεν συμμορφωθεί με τις ρυθμίσεις.

Μεγάλη ζήτηση είχε και φέτος το πρόγραμμα «Τουρισμός για όλους», καθώς σχεδόν 1 εκατομμύριο πολίτες (973.000 για την ακρίβεια) έκαναν αίτηση για την επιδότηση των 200 ευρώ, ενώ τα άτομα με αναπηρία 67% και άνω θα λάβουν διπλάσιο ποσό ώστε να καλυφθεί η ανάγκη συνοδού ατόμου. Η ενδιάμεση κατηγορία των ευάλωτων ομάδων θα λάβει άυλη ψηφιακή κάρτα αξίας Euro300.

Είχαμε επίσης ανακοινώσει ότι δωρεάν διαμονή θα δικαιούνται φέτος όσοι πολίτες - ανεξαρτήτως υπηκοότητας- έκαναν διακοπές τον περασμένο Ιούλιο στη Ρόδο και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα ξενοδοχεία όταν ξέσπασαν οι δασικές πυρκαγιές στο νησί. Η σχετική πλατφόρμα άνοιξε για την υποβολή αίτησης από τους δικαιούχους του voucher Rodos Week -υπολογίζονται περίπου 25.000 άτομα- με το οποίο θα έχουν δωρεάν διαμονή 7 συνεχόμενων ημερών με έξι διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχείο της επιλογής τους, επιλέγοντας μια από τις δυο προτεινόμενες περιόδους. Είναι κάτι που γίνεται πρώτη φορά παγκοσμίως όπως έγραψε και ο Guardian. Το όμορφο νησί των Δωδεκανήσων και από τις ναυαρχίδες του ελληνικού τουρισμού στάθηκε στα πόδια του και όλα δείχνουν ότι θα κερδίσει το στοίχημα για φέτος: σύμφωνα με την Περιφέρεια οι πτήσεις τσάρτερ για τη Ρόδο είναι αυξημένες κατά 18% σε σχέση με πέρυσι και οι online κρατήσεις στα ξενοδοχεία μέχρι τέλος Μαρτίου ήταν πάνω 17% σε σχέση με το 2023.

Περνάω στη στήριξη των αγροτών μας με την υλοποίηση μιας δέσμευσής μας για φθηνότερο ενεργειακό κόστος στην αγροτική παραγωγή, και αναφέρομαι στην εξαγγελία μας για «Φωτοβολταϊκά στο χωράφι». Το πρόγραμμα ύψους 30 εκ. ευρώ άνοιξε την Τρίτη 12/4, και ήδη σχεδόν εξαντλήθηκε, αφού έχουν υποβληθεί περισσότερες από 2.500 αιτήσεις αγροτών! Η δράση προβλέπει επιδότηση 30% για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, με την ετήσια μείωση στον λογαριασμό ρεύματος για έναν μέσο αγρότη (με ετήσια κατανάλωση 30000kWh) να φτάνει στα 3600 ευρώ! Αιτήσεις υποβάλλονται στην πλατφόρμα pvstegi.gov.gr έως 15/5.

Θα συνεχίσω με το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υπερψηφίστηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ένα πολύ σημαντικό βήμα προς μια κοινή διαχείριση των μεταναστευτικών προκλήσεων του καιρού μας. Τι αλλάζει; Καταρχάς επικαιροποιήθηκε ο κανονισμός Eurodac για ενίσχυση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και για επιχειρησιακή συνδρομή σε καταστάσεις κρίσεις. Συμφωνήθηκε νέα κοινή διαδικασία για τα κράτη-μέλη όταν άτομα ζητούν διεθνή προστασία, θα ταυτοποιείται καλύτερα η ευαλωτότητά τους και θα στηρίζονται οικονομικά τα κράτη υποδοχής που σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος. Η Ελλάδα που αποτελεί πύλη εισόδου, από την πρώτη στιγμή, υποστήριξε σθεναρά το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, όπως σθεναρά δίνουμε μάχη ενάντια στα εγκληματικά δίκτυα των διακινητών που ευθύνονται για κάθε τραγωδία στη Μεσόγειο, όπως το προχθεσινό ναυάγιο με θύματα τρεις μικρές αδελφούλες από το Αφγανιστάν. Τα στοιχεία πάντως δείχνουν μείωση των παράνομων αφίξεων από την Τουρκία. Τον Μάρτιο ο συνολικός αριθμός των παρανόμως αφιχθέντων ήταν μειωμένος κατά σχεδόν 42% σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο και κατά 80.5% συγκριτικά με τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, η κατάσταση περιμετρικά της Ελλάδας, από την Ουκρανία, τη Μέση Ανατολή και τη βόρεια Αφρική δεν επιτρέπει κανέναν εφησυχασμό.

Φθάνοντας προς το τέλος της σημερινής ανασκόπησης θα θυμίσω τις δύο πολύ σημαντικές -όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά παγκοσμίως- διοργανώσεις που θα φιλοξενήσει η πατρίδα μας τις επόμενες ημέρες.

Η πρώτη είναι η 9η διεθνής διάσκεψη για τους ωκεανούς που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη και την Τετάρτη στο Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος, που θα φέρει στο προσκήνιο την μεγάλη ανάγκη για προστασία των ωκεανών και των θαλασσών από τις απειλές της κλιματικής αλλαγής, της ρύπανσης και της άναρχης αλιείας, που οδηγούν σε υποβάθμιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και σε απώλεια μοναδικής βιοποικιλότητας. Χρειάζονται δεσμεύσεις και αυτό θα επιδιώξουμε από τις συμμετέχουσες χώρες, δίνοντας εμείς πρώτοι το καλό παράδειγμα.

Η δεύτερη διοργάνωση είναι η εμβληματική Αφή της Ολυμπιακής Φλόγας μεθαύριο στην Ιερή Γη της Αρχαίας Ολυμπίας, για να ξεκινήσει η λαμπαδηδρομία με τελικό προορισμό το Παρίσι που φιλοξενεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024. Μια ευκαιρία για να ξαναθυμηθεί ο πλανήτης την ιστορία και το κάλλος της Ελλάδας.

Και εδώ σας αφήνω, και ανανεώνουμε το ραντεβού μας για την επόμενη εβδομάδα. Καλή Κυριακή σε όλες και όλους!».

Συνεδριάζει το ΚΥΣΕΑ στις 18:00 σήμερα

Ανακοινώθηκε πριν λίγο ότι το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, (ΚΥΣΕΑ) θα συνεδριάσει σήμερα στις 18:00 υπό τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.

ΥΠΕΞ: Η ελληνική Κυβέρνηση καταδικάζει απερίφραστα τις επιθέσεις του Ιράν προς το Ισραήλ

«Η ελληνική Κυβέρνηση καταδικάζει απερίφραστα τις επιθέσεις του Ιράν προς το Ισραήλ, που συνιστούν σοβαρή επιδείνωση της ήδη επιβαρυμένης κατάστασης στην περιοχή», τονίζεται σε ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών.

«Τέτοιες ενέργειες θέτουν σε μεγάλο κίνδυνο την περιφερειακή και διεθνή ασφάλεια. Είναι απολύτως αναγκαίο να αποφευχθεί οποιαδήποτε περαιτέρω διάχυση των εχθροπραξιών», υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση.

Επιστρέφει στην Ελλάδα ο Ν. Δένδιας λόγω των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή

Λόγω των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας επιστρέφει στην Ελλάδα και δεν θα παραστεί στην παρέλαση για τον εορτασμό της επετείου της εθνικής παλιγγενεσίας του 1821 που θα πραγματοποιηθεί στην 5η Λεωφόρο στη Νέα Υόρκη, έγινε γνωστό από το υπουργείο.

 

24ωρη απεργία όλων των εργαζομένων στα ΜΜΕ την Τρίτη 16 Απριλίου

     Κατεβάζουν ρολά όλα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης την Τρίτη 16 Απρίλη μια ημέρα πριν την πανεργατική απεργία της 17ης. Με την κοινή απόφαση όλων των Ομοσπονδιών στον κλάδο των μίντια οι εργαζόμενοι σε όλες τις ειδικότητες απεργούν σε ραδιόφωνο, τηλεόραση, εφημερίδες, ιστοσελίδες, διαδίκτυο και εκπομπές.

Η 24ωρη απεργία θα πραγματοποιηθεί από τις 5 το πρωί της 16ης Απριλίου 2024 έως τις 5 το πρωί της 17ης Απριλίου 2024 και την προκήρυξαν η ΠΟΕΣΥ, η ΠΟΣΠΕΡΤ, η ΠΟΕΠΤΥΜ και η ΕΤΗΠΤΑ σε όλα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (έντυπα, ραδιοτηλεοπτικά, διαδικτυακά) στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, ΕΡΤ, ΓΓΕ, ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΟΤΑ, Γραφεία Τύπου και site, συμμετέχοντας στην απεργία που έχει κηρύξει η ΓΣΕΕ.

Ακολουθεί η Ανακοίνωση των Ομοσπονδιών 

► ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΝΩΣΕΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ (ΠΟΕΣΥ)

► ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑΣ-ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ (ΠΟΣΠΕΡΤ)

► ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΝΩΣΕΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΜΜΕ (ΠΟΕΠΤΥΜ)

► ΕΝΩΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΤΗΠΤΑ)

Αθήνα, 11 Απριλίου 2024

Ανακοίνωση

Με κοινή απόφαση της ΠΟΕΣΥ, της ΠΟΣΠΕΡΤ, της ΠΟΕΠΤΥΜ και της ΕΤΗΠΤΑ προκηρύχθηκε απεργία όλων των δημοσιογράφων, τεχνικών και διοικητικών σε όλα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (έντυπα, ραδιοτηλεοπτικά, διαδικτυακά) στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, ΕΡΤ, ΓΓΕ, ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΟΤΑ, Γραφεία Τύπου και site, από τις 5 το πρωί της 16ης Απριλίου 2024 έως τις 5 το πρωί της 17ης Απριλίου 2024, συμμετέχοντας με όλους τους εργαζόμενους της χώρας στην 24ωρη Πανελλαδική απεργία που έχει κηρύξει η ΓΣΕΕ.

Οι Ομοσπονδίες διαπιστώνουν για πολλοστή φορά, την άρνηση εκ μέρους των εργοδοτών να προβούν σε κατάρτιση Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, η οποία έχει οδηγήσει τους εργαζόμενους να αμείβονται με πενιχρές αποδοχές, που δεν επαρκούν να καλύψουν τις στοιχειώδεις οικογενειακές και προσωπικές τους ανάγκες, την αυξανόμενη ακρίβεια, η οποία εξαφανίζει τα εισοδήματα των οικογενειών.

Παράλληλα, όχι μόνο οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ, αλλά το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας, βιώνουμε μια σειρά αλλεπάλληλων εκρηκτικών αυξήσεων, οι οποίες δημιουργούν μία ασφυκτική κατάσταση για τις οικογένειες που βλέπουν τα εισοδήματα και τους πόρους τους ουσιαστικά να εκμηδενίζονται.

Διατρανώνουμε τη διαμαρτυρία μας για τη συνεχιζόμενη και διαρκώς αυξανόμενη πίεση εις βάρος της δημοσιογραφίας και των δημοσιογράφων, και τελικά εις βάρος της αξιόπιστης και ελεύθερης ενημέρωσης, η οποία αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της δημοκρατικής λειτουργίας

Οι εργαζόμενοι διεκδικούμε:

• ΣΣΕ σε όλα τα ΜΜΕ τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Οι δημοσιογράφοι και οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ πρέπει να πάψουν επιτέλους να είναι όμηροι άναρχων εργασιακών συνθηκών και πολύ χαμηλών αμοιβών. Επισημαίνεται ότι στην πρόσφατη οδηγία της ΕΕ για «επαρκείς κατώτατους μισθούς», καλούνται τα κράτη-μέλη να ενισχύσουν τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, ώστε να καλύπτονται από αυτές το 80% των εργαζομένων. Η ενημέρωση είναι αγαθό και δημοκρατική εγγύηση και οι υπηρέτες της διεκδικούν την επαγγελματική και εργασιακή τους αξιοπρέπεια.
• Μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας που εξανεμίζει τους μισθούς και οδηγεί τους εργαζόμενους στην εξαθλίωση
• Ουσιαστικά και αποτελεσματικά μέτρα αντιμετώπισης της ανεργίας
• Εθνικά και ευρωπαϊκά μέτρα στήριξης για την προστασία των εισοδημάτων και των θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα
• Ενημέρωση με αξιοπιστία και πλουραλισμό.
• Ασφάλεια στις μετακινήσεις των πολιτών και στους εργασιακούς χώρους.

Η υπεράσπιση των εργασιακών δικαιωμάτων και η επαναφορά του συλλογικού εργασιακού δικαίου είναι υπεράσπιση των αρχών της Δημοκρατίας, της Ισότητας, της Δικαιοσύνης, με απώτερο σκοπό την Ελευθεροτυπία, την αξιόπιστη κι ελεύθερη Ενημέρωση, με κανόνες δεοντολογίας, αξιοπιστίας και πλουραλισμού

Οι Ομοσπονδίες καλούν τα μέλη τους να συμμετέχουν μαζικά στην απεργία, τα αιτήματα της οποίας αφορούν όλους τους εργαζόμενους στα ΜΜΕ, στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.

Τα Διοικητικά Συμβούλια

της ΠΟΕΣΥ

της ΠΟΣΠΕΡΤ

της ΠΟΕΠΤΥΜ

της ΕΤΗΠΤΑ

Γαύδος: Ασφυκτιά το νησί από τις συνεχείς ροές παράνομων μεταναστών

     Διπλάσιος αριθμός παράτυπων μεταναστών σε σύγκριση με πέρυσι.

Ο αριθμός των μεταναστών που φτάνουν στην Ελλάδα έχει διπλασιαστεί σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρσι. Ένα νησί στη νότια Ελλάδα έχει δει τρομερή αύξηση των αφίξεων μεταναστών από τη βόρεια Αφρική.

Τα κυκλώματα των διακινητών έχουν πλέον χαράξει σταθερή πορεία προς τη Γαύδο. Με τον αριθμό των μεταναστών που έχουν φτάσει από την αρχή του χρόνου να έχει ξεπεράσει τους 1500 η εξεύρεση λύσης είναι πλέον επιτακτική.

Έχω παραπάνω αλεύρι γιατί όταν έρθουν οι μετανάστες τι θα φάνε; Είναι ένα ποτάμι ανθρώπων που ζητούν απεγνωσμένα να φύγουν από τις χώρες τους» δήλωσε μια κάτοικος του νησιού.

Ο αριθμός των μεταναστών με προορισμό στην Ευρώπη έχει αυξηθεί, με τις χώρες της Μεσογείου να αναλαμβάνουν το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης.

Οι κάτοικοι των νησιών ανησυχούν ότι αυτό που συμβαίνει στον τόπο τους είναι μόνο η αρχή.

«Ένα μέρος σαν το δικό μας δεν μπορεί να διαχειριστεί τόσους ανθρώπους. Όσο και να πληρώνει η Ευρώπη δεν μπορεί να γίνει» δήλωσε ένας κάτοικος.

Τοπικοί αξιωματούχοι αναφέρουν ότι 9 εκατομμύρια μετανάστες επιχειρούν να φτάσουν στην Ελλάδα και ο αριθμός θα μπορούσε να φτάσει ακόμα και τα 20 εκατομμύρια αν οι συνθήκες χειροτερέψουν.

Περισσότεροι μετανάστες αναμένεται να φτάσουν στο μέλλον και στην Αθήνα.

euronews

ΛΑΡΚΟ: Μπλόκο σε εκπροσώπους εργολάβων που βρέθηκαν στη Λάρυμνα για να πετάξουν έξω τους εργάτες

«GO BACK! Μην καρτεράτε να λυγίσουμε μήτε για μια στιγμή»

     Με κατάληψη από χθες το ξημέρωμα στο εργοστάσιο και στο κτίριο διοίκησης, οι εργαζόμενοι διαμήνυσαν σε κυβέρνηση και εργολάβους: «GO BACK! Έξω από τη ΛΑΡΚΟ δεν πρόκειται να βγούμε. Θα φέρουμε τα πάνω κάτω, θα κερδίσουμε».

Εδιωξαν τους εργολάβους που πήγαν να τους κάνουν έξωση και να αναλάβουν τη φύλαξη του εργοστασίου | Με όλες τις δυνάμεις στην προετοιμασία της απεργίας στις 17 Απρίλη, με μεγάλη συναυλία στη Λάρυμνα

Τσαλάκωσαν τα σχέδια της κυβέρνησης, στις 17 Απρίλη θα «βουλιάξει» η παραλία της Λάρυμνας στη μεγάλη απεργιακή συγκέντρωση

Την είσοδο σε εκπροσώπους εργολάβων που προορίζονται να αναλάβουν εργασίες όπως αυτή της φύλαξης, μετά το κλείσιμο της ΛΑΡΚΟ και τη σχεδιαζόμενη απόλυσή τους στις 12 Μάη, μπλόκαραν οι εργαζόμενοι και το Σωματείο τους με κατάληψη του εργοστασίου και του κτιρίου της διοίκησης της ΛΑΡΚΟ στη Λάρυμνα τα ξημερώματα της Τρίτης.

Μαχητικά και με μαζική συσπείρωση στο Σωματείο τους, οι εργαζόμενοι της ΛΑΡΚΟ τσαλάκωσαν και αυτήν τη φορά τα σχέδια της κυβέρνησης. Με αποφασιστικότητα απέτρεψαν να μπουν εργολάβοι για να αναλάβουν υπηρεσίες που μέχρι τώρα εκτελούνται από εργαζόμενους της επιχείρησης, και έστειλαν ξεκάθαρο μήνυμα στην κυβέρνηση και στα επιχειρηματικά συμφέροντα ότι «από τις εργασίες και τα σπίτια μας δεν πρόκειται να βγούμε».

Για άλλη μια φορά το εργοστάσιο της ΛΑΡΚΟ στη Λάρυμνα έζησε μεγάλες αγωνιστικές στιγμές. Οι εργαζόμενοι έδειξαν ότι μετά από 4 χρόνια σκληρού αγώνα παραμένουν ενωμένοι, συσπειρωμένοι στο Σωματείο τους και αποφασισμένοι να συνεχίσουν, παρά τις επιθέσεις και το κλίμα μοιρολατρίας που καλλιεργεί η κυβέρνηση και μηχανισμοί της. Ανταποκρίθηκαν άμεσα και με ετοιμότητα στο κάλεσμα του Σωματείου, μπλοκάροντας τις πύλες του εργοστασίου και περιφρουρώντας την κινητοποίησή τους.

Από τα γραφεία του Σωματείου τα μεγάφωνα στη διαπασών σήμαιναν αγωνιστικό συναγερμό. «Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί» και άλλα τραγούδια που συντρόφευσαν και συνεχίζουν να συντροφεύουν τον αγώνα τους και τους αγώνες ολόκληρης της εργατικής τάξης ακούγονταν χθες στη Λάρυμνα, δίνοντας τον τόνο του ξεσηκωμού και προετοιμάζοντας ταυτόχρονα τη μεγάλη απεργιακή συγκέντρωση και συναυλία με τον Γιώργο Νταλάρα και την Φωτεινή Βελεσιώτου στις 17 Απρίλη, στις 12.30 μ.μ. στην παραλία της Λάρυμνας.

«GO BACK! Μην καρτεράτε να λυγίσουμε μήτε για μια στιγμή»

Τη μαχητική και αποφασιστική στάση των εργαζομένων χαιρετίζει το Σωματείο τους, τονίζοντας σε ανακοίνωσή του.

«Η ΤΕΡΝΑ έδωσε εντολή "να απομακρυνθούν από τις εγκαταστάσεις της ΛΑΡΚΟ οι εργαζόμενοι, έτσι ώστε να μπορέσει να την κάνει σκραπ".

Οι υπηρέτες της στην κυβέρνηση στέλνουν ημέτερους εργολάβους φύλαξης για αναγνωριστική, έτσι ώστε να αναλάβουν τη φύλαξη των εγκαταστάσεων μετά την απόλυση των εργαζομένων.

Εργαζόμενοι και κάτοικοι είμαστε "στα όπλα" και το ηθικό μας ακμαιότατο. Κλείσαμε όλες τις πύλες του εργοστασίου και με μια φωνή τούς λέμε:

GO BACK! Εμείς έξω από τη ΛΑΡΚΟ δεν πρόκειται να βγούμε. Μην καρτεράτε να λυγίσουμε μήτε για μια στιγμή. Θα φέρουμε τα πάνω κάτω, θα κερδίσουμε».

Την αγωνιστική ετοιμότητα των εργαζομένων, τη μαχητική τους στάση και τη συσπείρωση στο Σωματείο χαιρετίζει σε δήλωσή του ο Παναγιώτης Πολίτης, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στο εργοστάσιο της ΛΑΡΚΟ στη Λάρυμνα, τονίζοντας:

«Η κυβέρνηση να καταλάβει καλά ότι από τη ΛΑΡΚΟ δεν πρόκειται να βγούμε. Να αφήσει τους εκβιασμούς και να ακούσει τις προτάσεις και τις θέσεις των εργαζομένων και των Σωματείων τους.

Οι εργαζόμενοι της ΛΑΡΚΟ, ο λαός των περιοχών όπου δραστηριοποιείται η επιχείρηση, δεν έχουν πει την τελευταία λέξη τους. Καλούμε να δυναμώσει η αλληλεγγύη και την Τετάρτη 17 Απρίλη, στην απεργιακή συγκέντρωση και συναυλία με τον Γιώργο Νταλάρα και την Φωτεινή Βελεσιώτου, να "βουλιάξει" η παραλία της Λάρυμνας από τη μαζική συμμετοχή των "αδελφών" μας εργατών, των βιοπαλαιστών αγροτών και επαγγελματιών, των γυναικών, της νεολαίας, των συνταξιούχων της περιοχής. Συνεχίζουμε τον αγώνα, το έγκλημα δεν θα περάσει. Όλοι μαζί θα τα καταφέρουμε».

Πλούσια αγωνιστική δράση

Μπροστά στην απεργία της 17ης Απρίλη και στη συνέχιση του σκληρού αγώνα με την κυβέρνηση, την ΕΕ και τα επιχειρηματικά συμφέροντα που διαλύουν τη ΛΑΡΚΟ και τις ζωές τους, οι εργαζόμενοι και το Σωματείο τους στο εργοστάσιο της Λάρυμνας, σε συντονισμό με τα άλλα Σωματεία Εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ, «τρέχουν» ένα πλατύ πρόγραμμα αγωνιστικής δράσης και ενημέρωσης.

Μεταξύ άλλων τις επόμενες μέρες, σε συνεργασία με τις Τοπικές Κοινότητες, θα πραγματοποιηθούν λαϊκές συγκεντρώσεις στα χωριά της περιοχής γύρω από το εργοστάσιο Λάρυμνας.

Συγκεκριμένα:

Λαϊκές συγκεντρώσεις πραγματοποιούνται σήμερα Τετάρτη στην πλατεία Λάρυμνας (6 μ.μ.) και αύριο Πέμπτη στο δημαρχείο Μαλεσίνας (9.30 π.μ.) και στην πλατεία Μαρτίνου (6 μ.μ.). Επίσης, την Παρασκευή 12 Απρίλη στην πλατεία Ακραιφνίου (8 μ.μ.) και το Σάββατο 13 Απρίλη στην πλατεία Κόκκινου (7 μ.μ.)

Περιοδείες θα γίνουν στην Αταλάντη την Παρασκευή 12/4 (10 π.μ.) και στη Λαμία το Σάββατο 13 Απρίλη (10 π.μ.), με συνέντευξη Τύπου στις 11.30 π.μ. στην πλατεία Ελευθερίας.

πηγή: rizospastis.gr

Γιάννης Στουρνάρας: «Όφελος 3,5 δις από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών για το ελληνικό δημόσιο»

     Ομιλία του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα στη Βουλή των Ελλήνων στη συζήτηση για την αποεπένδυση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας από τις ελληνικές τράπεζες

Στο πλαίσιο ομιλίας του σε συνεδρίαση των αρμόδιων κοινοβουλευτικών επιτροπών για την αποεπένδυση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ο κ. Σουρνάρας είπε ότι μια «πρώτη αποτίμηση του κόστους της ανακεφαλαιοποίησης και της αναδιάταξης του τραπεζικού τομέα σε σύγκριση με τα οφέλη που αποκόμισε το Ελληνικό Δημόσιο, λαμβάνοντας υπόψη την εθελοντική αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους (Private Sector Involvement), δείχνει ότι ο Έλληνας φορολογούμενος έχει συνολικά μέχρι τώρα ωφεληθεί με ποσό που εκτιμάται σε περίπου 3,5 δισεκ. ευρώ».

Καθαρό όφελος 3,5 δισ. ευρώ στο Ελληνικό Δημόσιο απέφερε η στήριξη του τραπεζικού συστήματος στη διάρκεια της κρίσης, όπως τόνισε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στη συζήτηση στη Βουλή για την αποεπένδυση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας από τις ελληνικές τράπεζες.

«Η ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων σημαντικών τραπεζών και η εξυγίανση λιγότερων σημαντικών τραπεζών με την πλήρη προστασία των καταθέσεων όχι μόνο διασφάλισε την χρηματοπιστωτική σταθερότητα κατά τη διάρκεια της πολυετούς δημοσιονομικής και οικονομικής κρίσης, αλλά και συνέβαλε αποφασιστικά στην επιστροφή της Ελλάδας σε διατηρήσιμους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης. Το μεγάλο αυτό επίτευγμα, υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, δεν πρέπει να αγνοείται», υπογράμμισε ο διοικητής της ΤτΕ.

Εξηγώντας τους υπολογισμούς της ΤτΕ, ο κ. Στουρνάρας ανέφερε ότι το συνολικό κόστος για τη στήριξη του τραπεζικού συστήματος υπολογίζεται σε 50,282 δισ. ευρώ. Όμως, τα συνολικά οφέλη του Δημοσίου ανήλθαν σε 53,747 δισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο όφελος ήταν τα 38,2 δισ. ευρώ που αποτελεί τη συμβολή του τραπεζικού συστήματος στην αναδιάρθρωση του χρέους (PSI).

Όπως υπογράμμισε ο κ. Στουρνάρας,

• Η διαδικασία αυτή απαίτησε μεν δημόσιους πόρους, αλλά διασφάλισε την προστασία των καταθέσεων πολλαπλάσιου ύψους και απέτρεψε την πλήρη κατάρρευση της οικονομίας και της κοινωνίας.
• Μια προσεκτική πρώτη αποτίμηση του κόστους της ανακεφαλαιοποίησης και της αναδιάταξης του τραπεζικού τομέα σε σύγκριση με τα οφέλη που αποκόμισε το Ελληνικό Δημόσιο, λαμβάνοντας υπόψη την εθελοντική αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους (Private Sector Involvement), δείχνει ότι ο Έλληνας φορολογούμενος έχει συνολικά μέχρι τώρα ωφεληθεί με ποσό που εκτιμάται σε περίπου 3,5 δισεκ. ευρώ.

Η ομιλία του Διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα

«Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές,

Στην παρέμβασή μου, θα αναφερθώ: α) Πρώτον, στα προβλήματα και τις προκλήσεις που αντιμετώπισε ο τραπεζικός τομέας στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, ιδιαίτερα την περίοδο 2010-2015, β) Δεύτερον, στις παρεμβάσεις των αρχών (Κυβέρνηση, Τράπεζα της Ελλάδος, Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, θεσμοί και κυβερνήσεις της ζώνης του ευρώ), προκειμένου να διαφυλαχθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα, και κυρίως για να διαφυλαχθούν οι καταθέσεις ιδιωτών και επιχειρήσεων, γ) Τρίτον, στην αποτίμηση του κόστους και του οφέλους αυτών των παρεμβάσεων, και δ) Τέταρτον, στις πρόσφατες εξελίξεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

1. Προβλήματα και προκλήσεις που αντιμετώπισε ο τραπεζικός τομέας στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης (ιδιαίτερα την περίοδο 2010-15)

Οι προκλήσεις και τα προβλήματα που αντιμετώπισε ο ελληνικός τραπεζικός τομέας κατά τη διάρκεια των ετών της οικονομικής κρίσης ήταν χωρίς προηγούμενο και διαμόρφωσαν, ιδιαίτερα κατά το διάστημα 2010-2015, συνθήκες διαταραχής της  χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Η επιδείνωση της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών, η δραματική μείωση της ρευστότητας, ο αποκλεισμός από τις διεθνείς αγορές κεφαλαίων και χρήματος και οι περιορισμοί στο καθεστώς κίνησης κεφαλαίων (για περίοδο τεσσάρων ετών περίπου) αποτέλεσαν, μεταξύ άλλων, τα κύρια ζητήματα που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν κυρίως οι Ελληνικές Αρχές και ειδικότερα η Κυβέρνηση, η Τράπεζα της Ελλάδος, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, καθώς και οι ευρωπαϊκοί και διεθνείς θεσμοί και κυβερνήσεις των κρατών-μελών της ζώνης του ευρώ.

Ως γνωστόν, κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος δεν αντιμετώπισε μόνο η Ελλάδα. Από τα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας μέχρι τις μέρες μας, μία σειρά ευρωπαϊκών (και όχι μόνο) χωρών βίωσαν συνθήκες χρηματοπιστωτικής αστάθειας. Είναι επίσης ευρέως αποδεκτό ότι σε αντίθεση με την εμπειρία άλλων χωρών (π.χ. Ιρλανδία, Κύπρος, Ισπανία), στη χώρα μας ο τραπεζικός κλάδος δεν ήταν το αίτιο της κρίσης.

Οι ανακεφαλαιοποιήσεις των ελληνικών τραπεζών που έγιναν κατά την περίοδο της κρίσης ήταν αναγκαίες, προέκυψαν δε σημαντικές ωφέλειες από την ολοκλήρωσή τους, τόσο για την πραγματική οικονομία όσο και για τις τράπεζες. Η πλήρης προστασία των καταθέσεων, ασχέτως εάν ανήκουν σε νοικοκυριά ή επιχειρήσεις, η σταδιακή αποκατάσταση της ρευστότητας, η ενίσχυση των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας, η διαμόρφωση συνθηκών επανόδου των ελληνικών τραπεζών στις διεθνείς αγορές κεφαλαίων και χρήματος και η σημαντική συγκράτηση της απομόχλευσης των τραπεζικών χορηγήσεων αποτέλεσαν τις κυριότερες επιδιώξεις της Τράπεζας της Ελλάδος. Σε όλους αυτούς τους τομείς, τα οφέλη υπήρξαν ορατά και σημαντικά.

1.1. Αίτια για τις Φάσεις Ανακεφαλαιοποίησης στην περίοδο 2013-2015

Στα τέλη του 2009, το σύνολο των ελληνικών τραπεζών εμφάνιζε ισχυρά θεμελιώδη μεγέθη. Ενδεικτικά:

• Ο μέσος δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας ήταν 12%.
• Ο συνολικός δείκτης δανείων προς καταθέσεις (Loans/Deposits ratio) ήταν 104%
• Το καθαρό εισόδημα επιτοκίου προς το σταθμισμένο για κινδύνους ενεργητικό (Net Interest Income to RWAs) ήταν 4,4%.

Οι τράπεζες (με εξαίρεση ορισμένα ιδρύματα υπό κρατικό έλεγχο) είχαν μηδενική έκθεση σε τοξικά επενδυτικά προϊόντα και η κρίση των λεγόμενων subprime προϊόντων είχε ελάχιστη επίδραση στους ισολογισμούς τους.

Οι ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών στην Ελλάδα προέκυψαν από άλλους παράγοντες, που σχετίζονταν με τις ήδη αυξανόμενες από πριν ανισορροπίες, δηλαδή τα μεγάλα δίδυμα ελλείμματα, την αύξηση δημοσίου χρέους και την επιδείνωση της ανταγωνιστικότητας. Συγκεκριμένα, από τα τέλη του 2009 και αργότερα, οι τράπεζες αντιμετώπισαν μία σειρά από ιδιαίτερα αρνητικές επιδράσεις :

• Αλλεπάλληλες υποβαθμίσεις πιστοληπτικής ικανότητας (credit ratings) από διεθνείς οργανισμούς
• Μαζική εκροή καταθέσεων (37% κατά την περίοδο Σεπτεμβρίου 2009-Ιουνίου 2012, €87 δισεκατομμύρια συνολικά, και 27% κατά την περίοδο Σεπτεμβρίου 2014-Ιουλίου 2015, €44 δισεκατομμύρια συνολικά)
• Αποκλεισμό πρόσβασης σε αγορές κεφαλαίου και χρήματος με ταυτόχρονη υποχρέωση αποπληρωμής υποχρεώσεων άνω των €40 δισεκατομμυρίων
• Ζημίες €40 δισεκατομμυρίων περίπου από το πρόγραμμα ανταλλαγής κρατικών ομολόγων (PSI)
• Άνευ προηγουμένου αύξηση σχηματισμού προβλέψεων από την διαρκώς επιδεινούμενη ποιότητα δανείων και περιουσιακών στοιχείων (ο δείκτης καθυστερήσεων ανέβηκε από το 5% στα τέλη του 2008 στο 21,5% στα μέσα του 2012, στο 35% περίπου στα τέλη του 2014 και σχεδόν 50% στις αρχές του 2016).

2. Παρεμβάσεις αρχών

Σε αυτό το δεδομένο πλαίσιο, η Κυβέρνηση, η Τράπεζα της Ελλάδος και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας προέβησαν σε σειρά ενεργειών που αποσκοπούσαν στην θωράκιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της ασφάλειας των καταθέσεων. Μεταξύ των ενεργειών αυτών, κρίσιμη σημασία είχαν:

• η κάλυψη των βραχυπρόθεσμων αναγκών ρευστότητας των τραπεζών, με την παροχή δυνατότητας προσφυγής στο μηχανισμό έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα (“emergency liquidity assistance – ELA”),
• η διασφάλιση της επάρκειας των “Χρηματοδοτικών Πόρων” (Financial Envelope), δηλαδή των δημόσιων πόρων που προορίζονται για την κάλυψη της απαιτούμενης ανακεφαλαιοποίησης και του κόστους αναδιάταξης του ελληνικού τραπεζικού τομέα, που ειδικότερα για την περίοδο 2012-2014 είχε εκτιμηθεί σε €50 δισεκατομμύρια και στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουλίου 2015 σε €10-€25 δισεκατομμύρια, αν και τελικά οι ανάγκες αποδείχθηκαν πολύ λιγότερες (γύρω στα 5 δισεκ. ευρώ) κατά τη διάρκεια της κρίσης.
• η εξυγίανση αδύναμων τραπεζών, βάσει ενός διευρυμένου νομικού πλαισίου,
• η απαίτηση από όλες τις ελληνικές τράπεζες να αυξήσουν την κεφαλαιακή τους βάση σε ένα συντηρητικά εκτιμημένο επαρκές επίπεδο.

Το κύριο γενεσιουργό αίτιο των αναγκών ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών ήταν οι ζημίες στα χαρτοφυλάκια δανείων. Αναμφισβήτητα, οι ζημίες από το πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων (PSI) αποτέλεσαν κύριο προσδιοριστικό παράγοντα κατά την περίοδο 2012-2013, όμως οι ζημίες αυτές δεν ήταν επαναλαμβανόμενες και καλύφθηκαν πλήρως. Κατά συνέπεια, δυνητικές ζημίες ήταν δυνατόν να προκύψουν κατά κύριο λόγο από αρνητικές μεταβολές στην αξία των δανείων. Η αξία των δανείων με τη σειρά της εξαρτάται κυρίως από δύο παράγοντες:

• Την πιθανότητα αθέτησης (probability of default), που είναι αρνητικά συσχετισμένη με το επίπεδο οικονομικής δραστηριότητας (ιδιαίτερα δε τις αρνητικές μεταβολές του ΑΕΠ και του διαθέσιμου εισοδήματος), και
• Την αξία ανάκτησης καλυμμάτων (recovery rate) που είναι επίσης συσχετισμένη με το δείκτη αξίας ακινήτων και τις τιμές εμπράγματων εξασφαλίσεων.

Οι παράγοντες αυτοί άσκησαν ισχυρές πιέσεις στη ρευστότητα και την κεφαλαιακή βάση των ελληνικών τραπεζών, απειλώντας τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος.

Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής οι ελληνικές τράπεζες είχαν σχηματίσει υψηλές προβλέψεις έναντι επισφαλών απαιτήσεων προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις διαρκώς διευρυνόμενες ζημίες από τα δανειακά χαρτοφυλάκια. Ειδικότερα στην τριετία 2013-2015, οι προβλέψεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών σε ετήσια βάση κυμαινόταν συνήθως από 2,5% έως 6% της ονομαστικής αξίας του συνολικού χαρτοφυλακίου δανείων, με αποτέλεσμα οι ζημίες αυτές να διαβρώνουν την κεφαλαιακή τους βάση.

Η προσαρμογή των εποπτικών κεφαλαίων (μέσω των διαδικασιών ανακεφαλαιοποίησης) διατήρησε τους σχετικούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας σε επίπεδο υψηλότερο του ελάχιστου αποδεκτού, και κατά συνέπεια ικανοποιούσε τους όρους και προϋποθέσεις για παροχή ρευστότητας από το Ευρωσύστημα. Σε αυτό το πλαίσιο παροχής ρευστότητας, επιτεύχθηκε, παρά τις γενικότερες οικονομικές δυσκολίες, η διατήρηση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας όλα αυτά τα χρόνια.

Η ανακεφαλαιοποίηση του ελληνικού τραπεζικού τομέα αποτέλεσε, ως διαδοχική σειρά ασκήσεων αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, μία από τις κυριότερες τομές που πραγματοποιήθηκαν στην ελληνική οικονομία από τις αρχές της κρίσης έως τις μέρες μας. Η εφαρμογή των διαδικασιών αυτών επέτρεψε:

• Την αναδιάταξη του τραπεζικού τομέα μέσω απάλειψης πλεονάζοντος δυναμικού των τραπεζικών δικτύων
• Τον περιορισμό της συμμετοχής του δημόσιου τομέα
• Τη διατήρηση και ενδυνάμωση του εταιρικού ελέγχου μέσω της συμμετοχής ιδιωτών

3. Προσδιορισμός των Ωφελειών από τις Ανακεφαλαιοποιήσεις

Τα οφέλη από τις επιτυχείς φάσεις ολοκλήρωσης ανακεφαλαιοποίησης ήταν ιδιαίτερα σημαντικά και καλύπτουν τόσο το χρηματοπιστωτικό χώρο όσο και τον ευρύτερο οικονομικό:

1. Εν μέσω πρωτόγνωρων συνθηκών συστημικής αστάθειας, κυρίως από πλευράς ζημιών και εκροών καταθέσεων, οι τράπεζες ανακεφαλαιοποιήθηκαν χωρίς να χαθεί ούτε ένα ευρώ από καταθέσεις, γεγονός που έχει τεράστια σημασία για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
2. Ικανοποιήθηκαν οι προϋποθέσεις του Ευρωσυστήματος και του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού για κεφαλαιακή επάρκεια και διατηρήθηκε έτσι η πρόσβαση στη ρευστότητα του Ευρωσυστήματος.
3. Με τη διαμόρφωση υψηλών δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας  κατέστη δυνατή η σταδιακή επιστροφή των τραπεζών στις πανευρωπαϊκές αγορές χρήματος και κεφαλαίων.
4. Περιορίσθηκε η απομόχλευση των ισολογισμών των τραπεζών, με ορατές επιπτώσεις στο σύνολο της οικονομίας.

Οι κινήσεις αυτές διαμόρφωσαν καλύτερες συνθήκες λειτουργίας και ανταγωνισμού στον εγχώριο τραπεζικό κλάδο, διότι:

• Μειώθηκε ο αριθμός προβληματικών και μη ανταγωνιστικών τραπεζικών μονάδων, που διαχρονικά χαρακτηρίστηκαν από αδυναμίες στη διάρθρωση του ενεργητικού τους.
• Μειώθηκε ο αριθμός τραπεζικών μονάδων καθώς οι μακροχρόνιες τάσεις της τραπεζικής αγοράς υπέδειξαν ένα μέγεθος πολύ διαφορετικό από αυτό της προηγούμενης δεκαετίας.
• Διαμορφώθηκαν οικονομίες κλίμακας και σημαντικές συνέργειες με αποτέλεσμα την βελτίωση της αποδοτικότητας των τραπεζών.

Μία κριτική που ασκείται είναι ότι οι τράπεζες έχουν κατ’ επανάληψη ανακεφαλαιοποιηθεί (με χρήματα του Δημοσίου) και παρ’ όλα αυτά δεν έχουν συμβάλει στην πιστωτική επέκταση και στις αναπτυξιακές προσπάθειες. Όμως τα πραγματικά στοιχεία υποδεικνύουν ένα διαφορετικό συμπέρασμα:

Ενώ συνήθως σε μια μεγάλη οικονομική κρίση συρρικνώνεται δραστικά ο ισολογισμός των τραπεζών, στην Ελλάδα δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Αντίθετα, ενώ το σύνολο των καταθέσεων μειώθηκε κατά 48,4% από το 2009 έως το 2015, ποσοστό που υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να επιφέρει ταχεία απομόχλευση του τραπεζικού κλάδου και περαιτέρω υφεσιακές συνθήκες, η ετήσια πιστωτική συρρίκνωση στην Ελλάδα ουδέποτε υπερέβη το 4%. Το ποσοστό αυτό είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό εάν αναλογισθεί κανείς ότι στη διάρκεια αυτών των ετών μειώθηκε η έκθεση ξένων τραπεζών σε ελληνικές επιχειρήσεις, που με τη σειρά τους αναχρηματοδότησαν λήξεις δανείων μέσω ελληνικών τραπεζών.

Τέλος, είναι αναγκαίο να επισημανθεί ότι οι ενέργειες και οι διαδικασίες αυτές δεν ήταν ούτε ανορθόδοξες ούτε μοναδικές στον ευρωπαϊκό χώρο. Το πλαίσιο ανακεφαλαιοποίησης ακολούθησε τους κανόνες ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως προς ζητήματα κρατικής ενίσχυσης. Στο πλαίσιο αυτό, ο σχεδιασμός ενός μακροχρόνια βιώσιμου επιχειρηματικού υποδείγματος, με σταδιακή απεξάρτηση των τραπεζών από τη χρηματοδότηση της κεντρικής τράπεζας και με τη δημιουργία συνθηκών επαναλαμβανόμενης και υγιούς κερδοφορίας αποτέλεσε άμεση προτεραιότητα. Οι βασικοί άξονες δράσης που εφαρμόστηκαν και εξακολουθούν να ισχύουν, αφορούν:

(α) τον εξορθολογισμό του κόστους λειτουργίας και την εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου μέσω οργανικής κερδοφορίας,

(β) την απεμπλοκή από μη αμιγώς τραπεζικές εργασίες,

(γ) τον επανασχεδιασμό των δραστηριοτήτων στο εξωτερικό,

(δ) την ενεργό διαχείριση των προβληματικών στοιχείων του ενεργητικού, και

(ε) τη μείωση των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων ως ποσοστό των συνολικών εποπτικών κεφαλαίων.

Με τον τρόπο αυτό, οι ελληνικές τράπεζες μπόρεσαν να επαναοριοθετήσουν τη στρατηγική τους και να αναδιαρθρώσουν τη δομή τους ώστε να συμβάλουν στην αναδιάταξη της ελληνικής οικονομίας, λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων, τις προοπτικές που διανοίγονται με την ψηφιακή τεχνολογία και τη σημαντική ροή κεφαλαίων από το ευρωπαϊκό μέσο ανάκαμψης (NGEU - RRF).

3.1. Ποιο ήταν τελικά το κόστος της κρίσης για το Ελληνικό Δημόσιο;

Η ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων σημαντικών τραπεζών και η εξυγίανση λιγότερων σημαντικών τραπεζών με την πλήρη προστασία των καταθέσεων όχι μόνο διασφάλισε την χρηματοπιστωτική σταθερότητα κατά τη διάρκεια της πολυετούς δημοσιονομικής και οικονομικής κρίσης, αλλά και συνέβαλε αποφασιστικά στην επιστροφή της Ελλάδας σε διατηρήσιμους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης. Το μεγάλο αυτό επίτευγμα, υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, δεν πρέπει να αγνοείται. 

Θα ήθελα να υπενθυμίσω για μία ακόμη φορά ότι σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου οι ευπάθειες του χρηματοπιστωτικού τομέα προκάλεσαν προβλήματα στο Δημόσιο (π.χ. Ιρλανδία) κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008-2009, στην Ελλάδα ήταν η δημοσιονομική κρίση που προκάλεσε την ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και αναδιάταξης του τραπεζικού τομέα μέσω της εξυγίανσης τραπεζών και δανειακών χαρτοφυλακίων και κατέστησε αναγκαία την προσφυγή μας σε μνημόνια οικονομικών και χρηματοπιστωτικών πολιτικών.

Όπως προανέφερα, η διαδικασία αυτή απαίτησε μεν δημόσιους πόρους^[1], αλλά διασφάλισε την προστασία των καταθέσεων πολλαπλάσιου ύψους και απέτρεψε την πλήρη κατάρρευση της οικονομίας και της κοινωνίας. Μια προσεκτική πρώτη αποτίμηση του κόστους της ανακεφαλαιοποίησης και της αναδιάταξης του τραπεζικού τομέα σε σύγκριση με τα οφέλη που αποκόμισε το Ελληνικό Δημόσιο, λαμβάνοντας υπόψη την εθελοντική αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους (Private Sector Involvement), δείχνει ότι ο Έλληνας φορολογούμενος έχει συνολικά μέχρι τώρα ωφεληθεί με ποσό που εκτιμάται σε περίπου 3,5  δισεκ. ευρώ^[2].

Το κυριότερο όφελος του Ελληνικού Δημοσίου προέρχεται, όπως αναμένεται, από την εθελοντική ανταλλαγή του δημόσιου χρέους (Private Sector Involvement – PSI). Οι συνολικές ακαθάριστες ζημίες του τραπεζικού τομέα στην Ελλάδα από το PSI ανήλθαν σε 38,3 δισεκ. ευρώ (λαμβάνοντας υπόψη και το debt-buy back του Δεκεμβρίου 2012). Επίσης, η Τράπεζα της Ελλάδος διέθεσε υψηλά μερίσματα στο Ελληνικό Δημόσιο, τα οποία σε μεγάλο βαθμό προέρχονταν από τα έσοδα από την παροχή έκτακτης ενίσχυσης ρευστότητας (Emergency Liquidity Assistance) προς τις τράπεζες. Επιπλέον, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) έχει εισπράξει έσοδα (αποπληρωμές και μερίσματα) από τις μετατρέψιμες ομολογίες (CoCos) που είχαν εκδοθεί, από την πρόσφατη επιτυχημένη αποεπένδυσή του από τις σημαντικές τράπεζες στο διάστημα Οκτωβρίου 2023 – Μαρτίου 2024, από τις διανομές των εκκαθαρίσεων τραπεζών που εξυγιάνθηκαν και από άλλες πηγές. Τέλος, στο συνολικό όφελος για τον Έλληνα φορολογούμενο θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη και η αποτίμηση των υφιστάμενων συμμετοχών του ΤΧΣ στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και στην Τράπεζα Αττικής, καθώς και η προσδοκώμενη ανάκτηση από τις εκκαθαρίσεις τραπεζών που εξυγιάνθηκαν (βλ. Πίνακα 1).

 

Από την άλλη, η συνεισφορά του ΤΧΣ στην πρώτη ανακεφαλαιοποίηση των συστημικών τραπεζών^[3] ανήλθε σε 25,5 δισεκ. ευρώ και η συνεισφορά του στην εξυγίανση μη συστημικών τραπεζών σε 14,4 δισεκ. ευρώ^[4]. Στη συνέχεια το ΤΧΣ συμμετείχε στην ανακεφαλαιοποίηση των σημαντικών τραπεζών του 2015 με 5,4 δισεκ. ευρώ σε μετοχές και μετατρέψιμα ομόλογα (contingent convertibles – CoCos). Στο συνολικό κόστος για το Ελληνικό Δημόσιο πρέπει να συνεκτιμηθεί η μετατροπή των οριστικών και εκκαθαρισμένων φορολογικών απαιτήσεων (deferred tax credit – DTCs της Τράπεζας Αττικής), καθώς και η συμμετοχή του ΤΧΣ στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Αττικής. Τέλος, θα μπορούσε να ληφθεί υπόψη και το ύψος των DTC των σημαντικών τραπεζών που έχει ήδη αποσβεστεί (βλ. Πίνακα 2)^[5].

 

4. Πρόσφατες εξελίξεις

Ερχόμενοι στο σήμερα: Τα τελευταία έτη, έχει επιτευχθεί αναμφισβήτητα τεράστια πρόοδος στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Οι ελληνικές τράπεζες έχουν εξυγιάνει πλήρως τους ισολογισμούς τους και διαθέτουν πλέον επίπεδα ρευστότητας, κεφαλαιακής επάρκειας και κερδοφορίας ανάλογα με αυτά των ευρωπαϊκών τραπεζών. Ενδεικτικά, παραθέτω ορισμένα μεγέθη για το 2023:

-  Η ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου των πιστωτικών ιδρυμάτων βελτιώθηκε περαιτέρω, με αποτέλεσμα στο τέλος του 2023 το συνολικό απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) να διαμορφωθεί σε 9,9 δισεκ. ευρώ, μειωμένο κατά 24,9% [ή 3.294 εκατ. ευρώ] σε σχέση με το τέλος του 2022 [13,2 δισεκ. ευρώ]. Σημειώνεται ότι η συνολική μείωση των ΜΕΔ σε σχέση με το υψηλότερο επίπεδό τους, που καταγράφηκε το Μάρτιο του 2016, έφθασε το 90,7% ή 97,2 δισεκ. ευρώ.

- Η κεφαλαιακή επάρκεια των ελληνικών τραπεζικών ομίλων ενισχύθηκε σημαντικά το 2023, λόγω της αύξησης των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων. Ο Δείκτης Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών της Κατηγορίας 1 [Common Equity Tier 1 ratio] σε ενοποιημένη βάση αυξήθηκε σε 15,5% το Δεκέμβριο του 2023 από 14,5% το Δεκέμβριο του 2022 και ο Συνολικός Δείκτης Κεφαλαίου [Total Capital Ratio] σε 18,7% από 17,5% αντίστοιχα. Τα επίπεδα αυτά υπερβαίνουν αρκετά τα ελάχιστα απαιτούμενα από τις εποπτικές αρχές.

- Οι συνθήκες ρευστότητας και χρηματοδότησης του ελληνικού τραπεζικού τομέα παρουσίασαν βελτίωση, κυρίως λόγω της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας. Η πρόσβαση των ελληνικών τραπεζών στις αγορές κεφαλαίων βελτιώθηκε περαιτέρω, ενώ οι καταθέσεις την ίδια περίοδο συνέχισαν την ανοδική τους πορεία  [αν και με μειωμένο ρυθμό] αντικατοπτρίζοντας την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη. Η αύξηση των καταθέσεων συνετέλεσε σε μεγάλο βαθμό ώστε τα ρευστά διαθέσιμα των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων να παραμείνουν σε υψηλό επίπεδο, παρά την αποπληρωμή σημαντικών ποσών που είχαν αντληθεί μέσω των στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης TLTRO III. Ταυτόχρονα, οι τράπεζες διατήρησαν τους εποπτικούς δείκτες ρευστότητας σε επίπεδα αρκετά υψηλότερα των ελάχιστων ορίων [Ο Δείκτης Κάλυψης Ρευστότητας (Liquidity Coverage Ratio – LCR) συνέχισε την ανοδική του πορεία και διαμορφώθηκε σε 220,3% και ο Δείκτης Καθαρής Σταθερής Χρηματοδότησης (Net Stable Funding Ratio – NSFR), διαμορφώθηκε σε 135,4% τον Δεκέμβριο του 2023, από 132,9% τον Δεκέμβριο του 2022].

- Τέλος, το 2023 οι ελληνικές τράπεζες κατέγραψαν κέρδη μετά από φόρους και διακοπτόμενες δραστηριότητες ύψους 3,8 δισεκ. ευρώ, έναντι κερδών 3,4 δισεκ. ευρώ το 2022. Θετικά συνέβαλε η σημαντική αύξηση των καθαρών εσόδων από τόκους ως αποτέλεσμα της αύξησης των βασικών επιτοκίων, καθώς και η διατήρηση του λειτουργικού κόστους και του κόστους πιστωτικού κινδύνου σε χαμηλά επίπεδα, ενώ αρνητικά επίδρασε η μεγάλη μείωση των εσόδων από χρηματοοικονομικές πράξεις και λοιπά έσοδα.

- Παράλληλα, είναι σε εξέλιξη ενέργειες προκειμένου να δημιουργηθεί ένας ‘πέμπτος πόλος’ στο τραπεζικό σύστημα, με τη συγχώνευση δύο λιγότερο σημαντικών ιδρυμάτων και με την ταυτόχρονη εξυγίανση του ισολογισμού τους μέσω της χρήσης του προγράμματος παροχής κρατικών εγγυήσεων «Ηρακλής 3».

Παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί, συνεχίζουν να υπάρχουν προκλήσεις για τις ελληνικές τράπεζες, που σχετίζονται κυρίως με εξωγενείς παράγοντες. Συγκεκριμένα:

- Το μακροοικονομικό και χρηματοπιστωτικό περιβάλλον παγκοσμίως περιβάλλεται από μεγάλη αβεβαιότητα με αυξημένους γεωπολιτικούς κινδύνους και τάση επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας σε πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες, μεταξύ των οποίων και σε πολλές χώρες της ζώνης του ευρώ. Οι εξελίξεις αυτές μπορούν να επηρεάσουν ανά πάσα στιγμή τη διάθεση ανάληψης κινδύνου των ξένων επενδυτών καθώς και τις αποτιμήσεις στα χρηματιστήρια.

- Το περιβάλλον που διαμορφώνεται από την παραμονή σε  υψηλά βασικά επιτόκια και το συνακόλουθο αυξημένο κόστος χρηματοδότησης, σε συνδυασμό με τον μειωμένο ρυθμό αύξησης της οικονομικής δραστηριότητας, το αυξημένο κόστος παραγωγής και το συμπιεσμένο πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, θα εξακολουθεί να ασκεί πιέσεις στη χρηματοοικονομική κατάσταση νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Κάτι τέτοιο θα έχει ενδεχομένως δυσμενείς επιπτώσεις στην ποιότητα του χαρτοφυλακίου δανείων των ελληνικών τραπεζών. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι σημαντικές τράπεζες στοχεύουν σε περαιτέρω μείωση των ΜΕΔ την προσεχή τριετία προσεγγίζοντας ακόμα περισσότερο τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που ανέρχεται σε 1,9% με στοιχεία Δεκεμβρίου 2023.

- Η ποιότητα των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών παραμένει χαμηλή, καθώς το Δεκέμβριο του 2023 οι οριστικές και εκκαθαρισμένες αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις (DTCs) ανέρχονταν σε 12,9 δισεκ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 54% των Κεφαλαίων Κοινών Μετοχών της Κατηγορίας 1 [CET1].

- Τέλος, εμφανίζονται νέοι κίνδυνοι για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, όπως η κλιματική αλλαγή και οι κυβερνοεπιθέσεις (cyber attacks).

Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να επισημάνω και μία γενικότερη πρόκληση που επηρεάζει εμμέσως τις τράπεζες και αφορά το ιδιωτικό χρέος.

- Όπως γνωρίζετε, η μεταφορά των ΜΕΔ εκτός τραπεζικού τομέα δεν σημαίνει αυτόματα και την οριστική εξάλειψη του χρέους από την οικονομία. Το χρέος παραμένει, με τη διαχείρισή του πλέον να πραγματοποιείται από τις Εταιρίες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις [ΕΔΑΔΠ]. Το Δεκέμβριο 2023 η συνολική αξία των ανοιγμάτων που διαχειρίζονται οι ΕΔΑΔΠ για λογαριασμό των Εταιριών Απόκτησης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις ανήλθε σε σχεδόν 70 δισεκ. ευρώ.

- Συνεπώς, η εύρυθμη λειτουργία της εν λόγω αγοράς για την επίτευξη της οριστικής εκκαθάρισης του ιδιωτικού χρέους είναι σημαντική παράμετρος και η αξιοποίηση του συνόλου των διαθέσιμων εργαλείων και επιλογών αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση. Η εξέταση των δυνατοτήτων επανένταξης σε καθεστώς ενημερότητας πιστούχων οι οποίοι έχουν αξιόλογα βιώσιμα επενδυτικά σχέδια που μπορούν να χρηματοδοτηθούν θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται και να αναδεικνύεται ως μία επιλογή η οποία θα συμβάλει καθοριστικά στην εκκαθάριση του ιδιωτικού χρέους, αλλά και στην ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας.

4.1. Αποεπένδυση από το ΤΧΣ

Οι πρόσφατες επιτυχείς συναλλαγές αποεπένδυσης του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) από τις συμμετοχές του στις ελληνικές σημαντικές τράπεζες αποδεικνύουν ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει επανέλθει πλήρως στην κανονικότητα, παρά τις προκλήσεις που προανέφερα. Συγκεκριμένα:

• To 2023 η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας για το αξιόχρεο της Ελλάδας σε συνδυασμό με τα ισχυρά θεμελιώδη μεγέθη των ελληνικών επιχειρήσεων και τραπεζών είχαν ως αποτέλεσμα ο Γενικός Δείκτης Τιμών του Χρηματιστηρίου Αθηνών και ο κλαδικός Δείκτης Τιμών FTSE Τραπεζών του Χρηματιστήριου Αθηνών να αυξηθούν σημαντικά [κατά 39,1% και 65,7% αντίστοιχα], σημειώνοντας σε ετήσια βάση μια από τις καλύτερες επιδόσεις διεθνώς, γεγονός που δημιούργησε μια ευνοϊκή συγκυρία για τη διάθεση της συμμετοχής του ΤΧΣ στο μετοχικό κεφάλαιο των σημαντικών ελληνικών τραπεζών. [Διαφαίνεται ότι οι προσδοκίες για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και την ενίσχυση των τραπεζικών μεγεθών έχουν σε μεγάλο βαθμό προεξοφληθεί και ενσωματωθεί στις τρέχουσες αποτιμήσεις].
• Στο πλαίσιο αυτό, το ΤΧΣ προέβη το δ΄ τρίμηνο του 2023 και το α΄ τρίμηνο του 2024 σε τέσσερις συναλλαγές αποεπένδυσης διαθέτοντας το σύνολο της συμμετοχής του στην Eurobank Ergasias Υπηρεσιών και Συμμετοχών ΑΕ, στην Alpha Υπηρεσιών και Συμμετοχών ΑΕ και στην Πειραιώς Financial Holdings AE, καθώς και το 22% του μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος ΑΕ (στην οποία το ΤΧΣ διατήρησε το 18,39% του μετοχικού της κεφαλαίου).
• Οι συναλλαγές αυτές έγιναν με ευνοϊκούς όρους για το ΤΧΣ. Ειδικότερα, η πρώτη συναλλαγή διενεργήθηκε με αυξημένη τιμή (premium) 18,4% έναντι της τιμής κλεισίματος της μετοχής στο ΧΑ στις 22 Σεπτεμβρίου 2023 (ημερομηνία αρχικής δεσμευτικής προσφοράς) και η δεύτερη συναλλαγή σε αυξημένη τιμή 9,4% σε σχέση με την ανεπηρέαστη (undisturbed) τιμή κλεισίματος της μετοχής στο ΧΑ στις 20 Οκτωβρίου 2023, η οποία ήταν η τελευταία εργάσιμη ημέρα πριν από τη λήψη της προσφοράς.
• Μάλιστα, η είσοδος στο μετοχικό κεφάλαιο της Alpha Υπηρεσιών και Συμμετοχών ΑΕ ενός από τους μεγαλύτερους τραπεζικούς ομίλους στη ζώνη του ευρώ, της UniCredit Group, επιφέρει πρόσθετα οφέλη, καθώς συνοδεύτηκε από την σύναψη συμφωνιών στρατηγικής συνεργασίας σε συγκεκριμένους τομείς και ισχυροποιεί τη μετοχική και κεφαλαιακή της βάση.

Όμως, όπως προανάφερα, παραμένουν σημαντικές προκλήσεις τόσο για τις ελληνικές όσο και για τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Κατά συνέπεια, η δυνατότητα για επιτυχημένη αποεπένδυση του ΤΧΣ σε ελκυστικές αποτιμήσεις δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως δεδομένη, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη τον χρονικό περιορισμό που έχει για διάθεση των συμμετοχών του μέχρι το τέλος του 2025. 

5. Επίλογος

Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές,

Στη σημερινή μου παρέμβαση ανέδειξα τα αίτια της τραπεζικής κρίσης στη χώρα μας και πως τα μέτρα που ελήφθησαν από τις αρχές στην Ελλάδα και το εξωτερικό διασφάλισαν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, που είναι ανεκτίμητης αξίας. Έδειξα επίσης πως η ανακεφαλαιοποίηση και η αναδιάταξη του τραπεζικού τομέα έχει έως τώρα θετικό όφελος για τον Έλληνα φορολογούμενο.

Έχοντας ιδιωτικοποιηθεί πλήρως και με υγιή θεμελιώδη μεγέθη, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα μπορεί να ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία. Οι τράπεζες έχουν επανεκκινήσει τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας, ενώ οι ρυθμοί πιστωτικής επέκτασης θα τονωθούν και από τις εκταμιεύσεις των επιχειρηματικών δανείων που συνδέονται με το Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Επίσης, οι τράπεζες επενδύουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό (digitalisation) των εργασιών τους προκειμένου να βελτιώσουν τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους πελάτες τους, αλλά και να μειώσουν το λειτουργικό κόστος. 

Ταυτόχρονα, οι τράπεζες αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις τις οποίες προανέφερα. Εν μέσω αυτών των προκλήσεων, ο τραπεζικός τομέας έχει να επιτελέσει ένα σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας μετά την πανδημία, στην αποτελεσματική κατανομή των παραγωγικών πόρων και στη διαμόρφωση ενός νέου παραγωγικού προτύπου που θα βασίζεται στην εξωστρέφεια και την καινοτομία.

Ο ρόλος αυτός γίνεται πιο σημαντικός σε μία μικρή και ανοικτή οικονομία, όπως η ελληνική, όπου η ραχοκοκαλιά της είναι οι μικρομεσαίες και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες στηρίζονται σχεδόν εξολοκλήρου στο τραπεζικό σύστημα προκειμένου να αντλήσουν τα απαιτούμενα κεφάλαια για τη λειτουργία τους και τη διενέργεια νέων επενδύσεων. Με άλλα λόγια, η ελληνική οικονομία εξαρτάται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τις τράπεζες της σε σχέση με την ευρωπαϊκή οικονομία.

Σας ευχαριστώ.»

[1] Οι δημόσιοι πόροι που διατέθηκαν για τον τραπεζικό τομέα αντιπροσώπευαν περίπου το 16% του συνολικού ύψους των διατεθέντων πόρων μέσω προγραμμάτων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών πολιτικών στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της κρίσης.

[2] Για τον υπολογισμό του ποσού αυτού έχουν γίνει παραδοχές ως προς τους παράγοντες που συνεκτιμώνται και ως προς την ποσοτικοποίησή τους, οπότε πρέπει να εκλαμβάνεται ως μια εκτίμηση. 

[3] Λαμβάνοντας υπόψη το ποσό που διατέθηκε στον ανάδοχο για την κάλυψη κεφαλαιακών αναγκών της Αγροτικής Τράπεζας, των υποκαταστημάτων των κυπριακών τραπεζών και του νέου Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου.

[4] Περιλαμβάνεται το ποσό που διατέθηκε ως μετοχικό κεφάλαιο στη Νέα Proton Bank.

[5] Η παραπάνω ανάλυση δεν λαμβάνει υπόψη τις οριστικές και εκκαθαρισμένες αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις (DTCs) που προσμετρούνται στα εποπτικά ίδια κεφάλαιά τους και τις εγγυήσεις που έχουν δοθεί στο πλαίσιο του προγράμματος «Ηρακλής».

πηγή: bankofgreece.gr