Ευκλείδης Τσακαλώτος και 46 μέλη της ΚΕ αποχώρησαν από τον ΣΥΡΙΖΑ μετά τις ακραίες εξαγγελίες Κασσελάκη

Κείμενο με 46 υπογραφές έδωσε στη δημοσιότητα ο Ευκλείδης Τσακαλώτος επικεφαλής της «Ομπρέλας» με το οποίο ανακοινώνει ότι αποχωρεί από τον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία.

Σύμφωνα με πληροφορίες μας, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και η Πέτη Πέρκα, με επιστολή τους, θα ενημερώσουν αύριο Δευτέρα τον πρόεδρο της Βουλής, Κώστα Τασούλα, για την ανεξαρτητοποίησή τους.

Στο κείμενο τα 45 μέλη της ΚΕ που αποχωρούν από τον ΣΥΡΙΖΑ, ασκούν σκληρή κριτική στην ηγεσία του κόμματος αναφέροντας ότι «ενώ με αυταρχισμό ξηλώνει χωρίς διαδικασίες πρόσωπα, ακόμα και αυτά της διεύρυνσης, κρατάει ως κόρη οφθαλμού τη διαρκή και βίαιη μετάλλαξη, αυτή ακριβώς που οδήγησε σε διαρκείς ήττες και σε απώλεια πολιτικής και κοινωνικής επιρροής». Προσθέτουν ότι η ομιλία του κ. Κασσελάκη στην ΚΕ «ήταν μνημείο αλαζονείας, αυταρχικής και αντιδημοκρατικής συμπεριφορά» και κάνουν λόγο για «πρακτική του τραμπισμού». Αναφέρουν ότι «η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι» ήταν ότι «προανήγγειλε το ανήκουστο, βοναπαρτικό και ασφαλώς βαθιά αντιδημοκρατικό: τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την «απομπομπή», όπως είπε, των τεσσάρων στελεχών του κόμματος».

Αναλυτικά το κείμενο αποχώρησης των 45:

Αγαπητή συντρόφισσα, αγαπητέ σύντροφε

Το κείμενο αυτό δεν ήταν εύκολο να γραφτεί. Δεν προέκυψε χωρίς συλλογισμό, χωρίς βαθιά σκέψη, πόνο και αγωνία για το σήμερα και το αύριο της Αριστεράς. Άλλωστε, οι περισσότερες και οι περισσότεροι από εμάς είχαμε πάρει ενεργά μέρος, μαζί με πολλές και πολλούς άλλους, στην δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ. Και όλα αυτά τα χρόνια παλέψαμε με πάθος για την κοινή υπόθεση. Με στιγμές που μας έκαναν να νιώσουμε υπερηφάνεια, όπως αυτή της συμφωνίας των Πρεσπών, της κάλυψης από το ΕΣΥ 2,5 εκατομμυρίων ανασφάλιστων, της αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης, της αποκατάστασης των συλλογικών συμβάσεων, της αύξησης του κατώτατου μισθού και την κατάργηση του επονείδιστου υποκατώτατου για τους νέους, της δραστικής μείωσης της ανεργίας, των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, αλλά και παλαιότερα με τη συμμετοχή μας στα κοινωνικά κινήματα, στις πορείες για τον Γρηγορόπουλο, στις πλατείες, στο Κοινωνικό Φόρουμ, στο εργατικό και αντιρατσιστικό κίνημα, στον αγώνα για την υπεράσπιση του άρθρου 16, σε τόσα άλλα….

Δεν ξεχνάμε τίποτα απ’ όλα αυτά. Τα κρατάμε ως παρακαταθήκη για το μέλλον.

Δεν ξεχνάμε και τις δύσκολες στιγμές. Τις στιγμές που νιώσαμε άβολα, δύσκολα, μειοψηφικά, αλλά συνεχίσαμε το ταξίδι. Δεν ξεχνάμε και τις δικές μας ευθύνες. Τις στιγμές που ολιγωρήσαμε ή που δεν καταφέραμε να σταματήσουμε αυτό που βλέπαμε να έρχεται, κυρίως τη βίαιη μετάλλαξη του κόμματός μας, τον αρχηγισμό, τη σταδιακή απομάκρυνσή του από τις αρχές και τις αξίες της Αριστεράς, τη διάχυσή του σε ένα θολό και άνευρο πολυσυλλεκτισμό.

Ήρθε όμως η στιγμή της απάντησης σε ένα κρίσιμο ερώτημα, που εκ των πραγμάτων έχει τεθεί.

Χωράνε οι ιδέες της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς μέσα στον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, έστω και αν αυτές δεν είναι πλειοψηφικές; Η απάντηση δυστυχώς είναι αρνητική. Και δεν είμαστε εμείς, που δώσαμε την απάντηση.

Η νέα ηγεσία -και δεν αναφερόμαστε μόνο στον νέο πρόεδρο- φρόντισε με το καλημέρα να περιγράψει το νέο κόμμα έναντι του «παλαιού». Μόλις χθες ο Στ. Κασσελάκης χαρακτήρισε τον ΣΥΡΙΖΑ «άρρωστο κόμμα» και προανήγγειλε το ανήκουστο, βοναπαρτικό και ασφαλώς βαθιά αντιδημοκρατικό: τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την «απομπομπή», όπως είπε, των τεσσάρων στελεχών του κόμματος. Θα λέγαμε ότι ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Η πρακτική του τραμπισμού, που εφαρμόζεται για πρώτη φορά στα χρονικά, ιδιαίτερα σε ένα κόμμα που έχει καθιερώσει τον πλουραλισμό, την ελευθερία της διαφορετικής άποψης, την ίδια τη δημοκρατία. Μια τέτοια πρακτική διωγμού ιστορικών στελεχών του χώρου μας, στην ουσία σημαίνει διωγμό και διαγραφή της ίδιας της αριστεράς από τον νέο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, που φοβόμαστε ότι ουδεμία σχέση έχει πλέον με τον ΣΥΡΙΖΑ, έτσι όπως τον ζήσαμε.

Η ομιλία του στην ΚΕ ήταν μνημείο αλαζονείας, αυταρχικής και αντιδημοκρατικής συμπεριφοράς. Ως “αδιαμεσολάβητος” κατήργησε επί της ουσίας τα όργανα, ακόμα και την Επιτροπή Δεοντολογίας, ενώ αρνήθηκε πεισματικά την ψηφοφορία για το θέμα, που ο ίδιος προκλητικά και αντικαταστικά έθεσε.

Ως απόλυτος “ηγεμόνας”, σε ένα κόμμα που απαξιώνεται καθημερινά, εκστόμισε κατηγορίες, που όμοιές της, ίσως και ποτέ, δεν είχαν διατυπωθεί. Είναι δυστυχώς, η νέα αυταρχική “κουλτούρα” που βάζει τη σφραγίδα της σε ένα κόμμα, το οποίο με ιλιγγιώδη ταχύτητα μετατοπίζεται από την Αριστερά, στο γνωστό, ενδεχομένως και άγνωστο για την ιστορία του τόπου, χώρο της συντηρητικής μεταπολιτικής.

Τα μηνύματα όμως ήταν πολλά. Ήταν η ομιλία του Στ. Κασσελάκη στον ΣΕΒ, που αναφέρθηκε στην ανάγκη συνεργασίας του κεφαλαίου με την εργασία, αναφορά που στην ουσία έβαλε τη σφραγίδα της βίαιης στροφής σε δεξιά και νεοφιλελεύθερα μονοπάτια και οδηγεί σε ρήξη με τον κόσμο της εργασίας. Ήταν το φως που… κέρδισε το σκοτάδι. Η ανατριχιαστικά «ουδέτερη» ανακοίνωση για το Ισραήλ και την Παλαιστίνη. Η πλήρης απουσία της ηγετικής ομάδας από τις κινητοποιήσεις για την Γάζα. Η «συγγνώμη» της Θεοδώρας Τζάκρη για όσα η αριστερά έπραξε το 2011 – 2015. Η αντικατάσταση της ριζοσπαστικής με την… πατριωτική Αριστερά. Η αυταρχική άνωθεν εντολή διαγραφής τεσσάρων ιστορικών στελεχών, ανάμεσά τους δύο πρώην γραμματείς του κόμματος. Το αρχηγικό και δεσποτικό διάταγμα «όποιος δεν συμφωνεί μαζί μου, θα είναι εκτός ψηφοδελτίων». Το τοξικό κλίμα, ο νεοαυριανισμός και ο δεξιόστροφος λαϊκισμός, οι κραυγές και ο φανατισμός, το μίσος για το 3% και την ιστορική πορεία της Αριστεράς, που έβαλαν τη σφραγίδα τους στη δημόσια συζήτηση. Ήταν η αδιαμεσολάβητη σχέση του «αρχηγού» με το λαό και η επί της ουσίας κατάργηση των Οργανώσεων Μελών. Η αντικατάσταση της πολιτικής με την επικοινωνία και τον τακτικισμό. Ήταν και είναι η διαρκής αποδόμηση της αριστερής, οικολογικής και ριζοσπαστικής ταυτότητας του κόμματος στο όνομα της στροφής προς το κέντρο.

Η νέα ηγεσία του κόμματος, υποσχέθηκε με ένα πρωτόγονο τρόπο να τα αλλάξει όλα. Η υπόσχεση αυτή συνοδεύτηκε, όμως, με την παλιά συνταγή της ήττας. Και ενώ με αυταρχισμό ξηλώνει χωρίς διαδικασίες πρόσωπα, ακόμα και αυτά της διεύρυνσης, κρατάει ως κόρη οφθαλμού τη διαρκή και βίαιη μετάλλαξη, αυτή ακριβώς που οδήγησε σε διαρκείς ήττες και σε απώλεια πολιτικής και κοινωνικής επιρροής. Δείγμα γραφής οι δημοσκοπικές έρευνες, οι οποίες φέρνουν το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ σε απόσταση αναπνοής από τον ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, με συνεχείς διαρροές προς άλλες δυνάμεις, κυρίως της αριστεράς και της αποχής. Η μετατόπιση και ο συνωστισμός, εντέλει, στο κέντρο και στον λαϊκίστικο συντηρητισμό, σκορπά απογοήτευση στον κόσμο της Αριστεράς, που βλέπει ένα ιστορικό εγχείρημα να υπονομεύεται και να γκρεμίζεται εκ των έσω. Κάπως έτσι, το στοίχημα της Νέας Δημοκρατίας να «τελειώνουμε με την Αριστερά» βρήκε πρόσφορο έδαφος εντός των τειχών, από μια ομάδα που καθημερινά παίρνει διαζύγιο με τις αρχές και τις αξίες της και «εμπνέεται», στην καλύτερη περίπτωση, από το μοντέλο του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ!

Επειδή εμείς αισθανόμαστε την ιστορική ευθύνη. Επειδή επιμένουμε αριστερά και το όραμά μας είναι ο σοσιαλισμός με ελευθερία και δημοκρατία, δεν μπορούμε πλέον να νομιμοποιούμε με την παρουσία μας το έγκλημα που έχει γίνει σε βάρος ενός μοναδικού στην Ευρώπη ιδεολογικού και πολιτικού εγχειρήματος.

Αισθανόμαστε την ανάγκη να προστατεύσουμε από τον περαιτέρω διασυρμό του, τον πολιτικό χώρο που έχουμε υπηρετήσει τόσα χρόνια.

Εμείς μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, δηλώνουμε ότι αποχωρούμε από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Παραμένουμε στις επάλξεις και στην υπόθεση της ανανεωτικής – ριζοσπαστικής Αριστεράς. Επιλέγουμε να υπηρετήσουμε τη δυνατότητα υπεράσπισης μιας νέας νικηφόρας προοπτικής της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Είναι θέμα συνείδησης και ευθύνης. Για μια Αριστερά σύγχρονη, μέρος της ευρωπαϊκής και διεθνούς αριστεράς και σε αλληλεπίδραση με αυτήν. Για μια Αριστερά με κριτική σκέψη, βαθιά δημοκρατική, νεανική, οικολογική, φεμινιστική, κινηματική, αντιρατσιστική. Για μια Αριστερά σταθερά στο πλευρό του κόσμου της εργασίας και των φτωχών.

ΥΓ: Προς όσες και όσους ελπίζουν και επιδιώκουν εδώ και χρόνια το τέλος της Αριστεράς: «Δεν θα ξεμπερδέψετε τόσο εύκολα μαζί της»


ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΚΕ ΠΟΥ ΥΠΟΓΡΑΦΟΥΝ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

 

1. Αυγουστάκη Ελένη
2. Βάκη Φωτεινή
3. Βίτσας Δημήτρης
4. Βούτσης Νίκος
5. Γερούκη Έλενα
6. Γιαννακάκη Μαρία
7. Γκόγκογλου Άγγελος
8. Γονίδη Μαρία
9. Γούλιαρου Θεοδώρα
10. Δρίτσας Θοδωρής
11. Ζωγράφος Βασίλης
12. Ιγγλέζη Κατερίνα
13. Καββαδία Αννέτα
14. Καλαμαρά Έφη
15. Καλδάρας Κώστας
16. Καλκανδής Πέτρος
17. Καμτσίδου Ιφιγένεια
18. Κανελλοπούλου Μαρία
19. Καραμεσίνη Μαρία
20. Κατριβάνου Βασιλική
21. Κλαυδιανός Παύλος
22. Κνήτου Κατερίνα
23. Κούτσης Νίκος
24. Κυπριανίδου Ερμίνα
25. Λάμπρου Πάνος
26. Μαγαλιού Ερμίνα
27. Μαντάς Χρήστος
28. Ματσούκα Χάρις
29. Μπαλαούρα Όλγα
30. Μπασκόζος Γιάννης
31. Μπουγελέκας Γιώργος
32. Νικολάρα Μαρία
33. Ξανθός Ανδρέας
34. Παπαδόπουλος Χριστόφορος
35. Παπαζεύκου Ουρανία
36. Παπανδρέου Ανδρέας
37. Πέρκα Πέτη
38. Ρογδάκη Αννα
39. Σκουρλέτης Πάνος
40. Τσακαλώτος Ευκλείδης
41. Υδραίος Μιχάλης
42. Φίλης Νίκος
43. Χατζησοφιά Αννα
44. Χριστοδουλοπούλου Τασία
45. Χριστούλη Έλενα
46. Ψαρρά Στέλλα

Ριζοσπαστική Αριστερά και ΣΥΡΙΖΑ: Οι προκλήσεις των καιρών και οι τοποθετήσεις στο "Τριανόν" - (vid)

Εκατοντάδες μέλη και φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έδωσαν χθες το «παρών» στο Τριανόν, στην εκδήλωση που διοργάνωσε η εφημερίδα Εποχή για την «Ανανεωτική και Ριζοσπαστική Αριστερά απέναντι στις προκλήσεις των καιρών». Ομιλητές ήταν ο βουλευτής Ευκλείδης Τσακαλώτος, η βουλεύτρια Σία Αναγνωστοπούλου, ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Αντώνης Τζανακόπουλος, ο εκπαιδευτικός και συγγραφέας Κωστής Παπαϊωάννου και ο δικηγόρος Βασίλης Παπαστεργίου.

Υπενθυμίζεται πως η εκδήλωση έλαβε χώρα μόλις λίγες ημέρες πριν την κρίσιμη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του ερχόμενου σαββατοκύριακου. Το «παρών» στην εκδήλωση έδωσαν αρκετά στελέχη προερχόμενα από τη λεγόμενη μειοψηφία του κόμματος, μεταξύ αυτών ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης, ο πρώην υπουργός Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς, ο Γιώργος Σταθάκης, ο Νίκος Φίλης, η Μερόπη Τζούφη, ο Κώστας Δουζίνας, ο Δημήτρης Βίτσας, ο Πάνος Σκουρλέτης, ο Κώστας Πουλάκης κ.ά.

Παραγωγική και ενδιαφέρουσα εξελίχθηκε η εκδήλωση της Εποχής στο Τριανόν με θέμα «Η ανανεωτική και ριζοσπαστική Αριστερά απέναντι στις προκλήσεις των καιρών» και ομιλητές τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Ευκλείδη Τσακαλώτο, Σία Αναγνωστόπουλου, τον εκπαιδευτικό και συγγραφέα Κωστή Παπαϊωάννου, τον δικηγόρο Βασίλη Παπαστεργίου και τον Αντώνη Τζανακόπουλο, καθηγητή Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου, Παν. Οξφόρδης.

Ο κ. Τσακαλώτος υποστήριξε πως «είναι δύσκολο να επιστρέψει η υπερηφάνεια στον κόσμο της Αριστεράς σε αυτό το κόμμα» η κ. Σία Αναγνωστόπουλου τόνισε πως «όποιος αποφασίσει να πετάξει το έρμα του πλοίου -το 3%- θα βυθίσει το καράβι» κι έκανε λόγο για «πολιτισμική κατρακύλα» ο κ. Παπαϊωάννου υποστήριξε πως «Η επανοικειοποίηση της ασφάλειας είναι το πιο προοδευτικό σήμερα», ο κ. Τζανακόπουλος πως «Η Αριστερά πρέπει να πείσει κι όχι να καβαλήσει ένα κύμα δυσαρέσκειας με όρους απολιτικούς και λαϊκιστικούς, ενώ ο κ. Παπαστεργίου υπογράμμισε πως «Μόνο μια Αριστερά με αυτονομία μπορεί να συνεργαστεί με τη σοσιαλδημοκρατία». 

Ευκλείδης Τσακαλώτος: Είναι δύσκολο να επιστρέψει η υπερηφάνεια στον κόσμο της Αριστεράς σε αυτό το κόμμα

«Κατέβηκα ως υποψήφιος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία και στο τέλος της ομιλίας μου είπα: είτε χάσω είτε κερδίσω, θέλω να φέρω πίσω την υπερηφάνεια στον κόσμο της Αριστεράς για όλους τους αγώνες που έχουμε δώσει. Λυπάμαι, αλλά θεωρώ δύσκολο να υπάρχει η υπερηφάνεια αυτή, σε αυτό το κόμμα». Με αυτή τη φράση έκλεισε την ομιλία του στην εκδήλωση της «Εποχής» στο Τριανόν ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, απαντώντας στο ερώτημα που έθεσε ο ίδιος νωρίτερα – αν με αυτή τη ρευστοποίηση, το τοξικό κλίμα και τον αρχηγισμό, υπάρχει χώρος εντός του κόμματος για τις ιδέες και τις πρακτικές της Ριζοσπαστικής και Ανανεωτικής Αριστεράς.

«Κανένας και καμία από εδώ μέσα, δεν θέλει να είναι σε ένα κόμμα που έχει τις ιδέες τις δικές μας μόνο. Θέλουμε πλουραλιστικό κόμμα. Μακριά από εμάς απόψεις όπως εκείνες που λένε πως δεν μας αρέσει το κόμμα γιατί δεν έχει τις δικές μας ιδέες» είπε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υπουργός ο οποίος δήλωσε «…αλληλεγγύη για τους ανθρώπους που ζουν κάτω από τη σκιά της διαγραφής».

«Όσο καιρό είμαι στην Αριστερά δεν το έχω ξανασυναντήσει αυτό το τοξικό κλίμα. Έχει ουσία η πολιτική συζήτηση εντός του κόμματος; Θα σας απαντήσω με ένα παράδειγμα.

Στην πολιτική γραμματεία 17 μέλη κάνανε καλές εισηγήσεις κριτικής στον πρόεδρο. Ουδείς από την άλλη μεριά απάντησε. Τι μάθημα παίρνω εγώ; Ότι η πολιτική συζήτηση δεν τους αφορά. Ούτε το πρόγραμμα του συνεδρίου. Τους αφορά ένας μηχανισμός. Θεωρούν ότι έχουν πλειοψηφία. Άρα δεν θα έχουμε σοβαρή συζήτηση για το γιατί χάσαμε, ποια είναι τα μεγάλα επίδικα για τα επόμενα χρόνια».
«Δεν κερδίζεις εκλογές με τον λαϊκισμό, είναι αναξιόπιστος»

Ο κ. Τσακαλώτος προηγουμένως εξήγησε γιατί κατά τη γνώμη του η κρίση στο κόμμα ξεκίνησε πριν το 2022, αποδίδοντας την στον «κυβερνητισμό» και τον «λαϊκισμό»

«Ποτέ αρχίζει το κακό; Το ’15; Το ’19; Καμία απάντηση δεν είναι ουδέτερη. Πάντως ήταν μια σταδιακή μετάλλαξη, όπου κυριάρχησαν δύο φαινόμενα. Κυβερνητισμός και Αρχηγισμός.

»Κυβερνητισμός είναι να λες ό,τι νομίζεις ότι ο κόσμος θέλει να ακούσει, γιατί πιστεύεις ότι έτσι θα φτάσεις πιο γρήγορα στην εξουσία. Επειδή ο κόσμος θέλει και λέει διαφορετικά πράγματα, ο κυβερνητισμός είναι αδερφάκι του λαϊκισμού. Έτσι είχαμε μια σειρά από αντιφάσεις. “Συνεχίστε τις εξορύξεις γιατί έχουμε τους Τούρκους απέναντι” από τη μία, “σταματήστε τις εξορύξεις γιατί έχουμε κλιματική αλλαγή”, από την άλλη.

»Δεν κερδίζεις εκλογές έτσι, γιατί ο λαϊκισμός είναι αναξιόπιστος. Και ξέρουμε από το 2017, ότι είχαμε τεράστιο έλλειμμα αξιοπιστίας. Και παρά τις φωνές στα όργανα που ζητούσαν να αντιμετωπιστεί αυτό το έλλειμμα, δεν κάναμε ποτέ σχέδιο.

»Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Στην έκθεση της Θεσσαλονίκης, ο Αλέξης Τσίπρας είπε ότι θα αυξηθούν οι δαπάνες στην Παιδεία στο 5% και στην υγεία στο 5,6% σε βάθος χρόνου. Στο κυβερνητικό πρόγραμμα έλεγε πως θα γίνει σε βάθος 4ετίας. Είπε θα μειώσουμε κάποιους φόρους, όσο υπάρχει ενεργειακή κρίση. Στο εκλογικό πρόγραμμα δεν υπάρχει η φράση “όσο κρατάει η ενεργειακή κρίση”.

»Δεν χρειάζεται να είσαι οικονομολόγος για να καταλάβεις, ότι είναι διαφορετική κοστολόγηση ανάμεσα στις πρώτες και τις δεύτερες εκδοχές. Δεν μπορείς έτσι να είσαι αξιόπιστο αριστερό κόμμα.

»Άλλο παράδειγμα. Ο Τομέας Δικαιωμάτων μιλάει για το δικαίωμα στο άσυλο μεταναστών, αλλά άλλος τομέας λέει ότι είναι δικαίωμα της χώρας το τείχος (σ.σ. στον Έβρο).

»Κάναμε επιθέσεις στον Μητσοτάκη, χωρίς να μελετάμε πως φτιάχνει την κοινωνική του βάση και μιλήσαμε για τα σκάνδαλα, χωρίς να λέμε πως θα θωρακίσουμε τη χώρα.

»Κοντά στον κυβερνητισμό, ο αρχηγισμός, Αυτός που θα μιλάει με τον κόσμο, θα κάνει εκπλήξεις για να δυσκολέψει τον εχθρό. Αλλά και η ρευστοποίηση του κόμματος, η έλλειψη πολιτικής και ιδεολογικής συζήτησης, η απώλεια του εκπαιδευτικού ρόλου του κόμματος. Όλα αυτά πριν το ’22, πριν αποφασίσουμε ότι όποιος περάσει και δώσει δύο ευρώ αποφασίζει για τον αρχηγό μας και γίνεται μέλος του κόμματος».

Σε αυτό το σημείο ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ευχαρίστησε τη Σία Αναγνωστόπουλου η οποία λίγο νωρίτερα, έκανε αυτοκριτική λέγοντας πως ήταν μία από εκείνες που υπερψήφισαν αυτόν τον τρόπο εκλογής προέδρου.

Εκτός από το ερώτημα αν υπάρχει χώρος στον ΣΥΡΙΖΑ για τις ιδέες και τις πρακτικές της Ανανεωτικής και Ριζοσπαστικής Αριστεράς, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έθεσε το ερώτημα αν υπάρχει τέτοιος χώρος στην Ευρώπη και την Ελλάδα γενικότερα και έτσι ξεκίνησε την ομιλία του.

«Η δική μας Αριστερά μιλάει για τα κυρίαρχα προβλήματα μέσα από ταξική ανάλυση. ΗΠΑ και Βραζιλία είναι διχασμένες χώρες. Έχουμε άλλες που προσπαθούν νεοφιλελεύθερα και αποτυγχάνουν όπως πχ Βρετανία. Έχουμε συμμαχίες κεντρώες που έχουν πρόβλημα όπως στη Γερμανία. Άρα θα έλεγα δεν είναι ηγεμονικός ο νεοφιλελελευθερισμός. Διαχωρίζουμε την κυριαρχία από την ηγεμονία

»Είναι η Ελλάδα εξαίρεση; Είναι. Έχουμε ηγεμονία της ΝΔ και μια αντιπολίτευση κατακερματισμένη και δεν φαίνεται να μπορεί να κάνει καν αντιπολίτευση. Υπάρχουν λόγοι να είναι κάποιος αισιόδοξος; Ναι.

»Οι πιο πολλοί από εδώ, αν θέλαμε να σκιαγραφήσουμε ποια είναι η απάντηση της Αριστεράς στην ηγεμονία του Νεοφιλελευθερισμού θα μπορούσαμε να απαντήσουμε με το τρίπτυχο δημοκρατία – άμβλυνση ανισοτήτων – πράσινη μετάβαση. Μα θα μου πείτε δεν μιλάει ο Μητσοτάκης για θεσμικά προβλήματα και ο Ανδρουλάκης για πράσινη μετάβαση; Ναι και όχι.

»Ποια είναι η δική μας θέση. Σε σχέση με τις ανισότητες, αυτό που η ανανεωτική αριστερά ήθελε να αλλάξει δεν ήταν η ταξική ανάλυση. Ένα παιδί σήμερα τι προοπτική έχει να πάει σε καλό σχολείο και πανεπιστήμιο και να έχει μια καλή θέση εργασίας μετά; Όλα αυτά εξαρτώνται από την ταξική θέση της οικογένειας σε μεγάλο βαθμό. Η ταξική θέση επηρεάζει τι λέμε για την παιδεία την εκπαιδευτική πολιτική …. τα πάντα.

»Το ίδιο και στην κλιματική αλλαγή. Όλοι μιλάνε για αυτήν. Μόνο η Αριστερά και ιδιαίτερα η δίκη μας μαζί με τους Πράσινους, μιλάει για το παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο. Κατανοούμε ότι δεν θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την κρίση χωρίς μέτρα που αγγίζουν την πηγή του καπιταλισμού. Ποιος παράγει τι παράγει κλπ.

»Το ίδιο ισχύει για τους θεσμούς. Κατανοούμε ότι αυτή η πορεία εξαέρωσης δημοκρατίας χρειάζεται αντιμετώπιση πέρα από τη στήριξη των ανεξάρτητων αρχών, πέρα από την καταγγελία πελατειακού συστήματος και διαφθοράς. Να βρούμε νέους θεσμούς -πράγμα που το έκανε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ σε έναν βαθμό-. Και μιλάμε για το λαϊκό στοιχείο και τι σημαίνει στην ισχυροποίηση της δημοκρατίας. Υπάρχει χώρος για μια τέτοια Αριστερά εντός του ΣΥΡΙΖΑ; Μπορούμε να το αμφισβητήσουμε και τα προβλήματα αρχίζουν πριν την έλευση Κασσελάκη» δήλωσε.

Στη συζήτηση που ακολούθησε, επισήμανε μεταξύ άλλων πως «…δεν πρέπει να κάνουμε πίσω στην υποστήριξη της Απλής Αναλογικής. Άλλο να πούμε δεν μας βγήκε, άλλο να την απαρνηθούμε».

Σε σχέση με τις συμμαχίες υπογράμμισε πως έχει σημασία κάτω από ποιες συνθήκες επιδιώκονται «Άλλες προτάσεις έχεις όταν έχεις ηγεμονία δεξιάς κι άλλο όταν δεν έχεις». Σε σχέση με το ΠΑΣΟΚ είπε:

«Με αρχηγό τον Ανδρουλάκη όλα είναι τακτική δεν υπάρχει στρατηγική. Το στρατηγικό που είχε πάντα η σοσιαλδημοκρατία, δεν υπάρχει στο ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο κρίνω πως υπάρχει χώρος ανάμεσα στο ΚΙΝΑΛ και το ΚΚΕ»

Τέλος μίλησε για το λάθος Λαφαζάνη – Βαρουφάκη «…που θεώρησαν ότι το πρόβλημα ήταν ο Τσίπρας. Δεν πρέπει να πέσουμε στην παγίδα «ο κακός Τσίπρας, ο κακός Κασσελάκης». Να μιλήσουμε για πρακτικές να μιλήσουμε με τρόπο που θα καταλάβει ο κόσμος χωρίς λαϊκισμό».
Κωστής Παπαϊωάννου: Η επανοικειοποίηση της ασφάλειας είναι το πιο προοδευτικό

«Eίχα αμηχανία για το τι θα πω σήμερα. Θα αρχίσω με αυτό λοιπόν που ακούω πως νιώθουν κι άλλοι. Αμηχανία, θλίψη, αδυναμία, ντροπή,. Δεν είναι κακό να τα παραδέχεσαι αυτά» είπε ο Κωστής Παπαϊωάννου στην αρχή της ομιλίας του. Μίλησε για το ιστορικό βάρος των όρων Ριζοσπαστική και Ανανεωτική Αριστερά χρησιμοποιώντας τη φράση: Η κληρονομιά του πρώτου στον χαρακτήρα του δεύτερου.

Έκανε λόγο όμως και «…για κάποιες αποσκευές ασήκωτες όπως η συνύπαρξη με τον εθνολαϊκισμό και η διαχείριση του τραύματος του ’15» αλλά και για την ηγεμονική κίνηση στο Μακεδονικό.

Όσο για την ανάγκη των καιρών: «Σίγουρα όχι μια ατέρμονη συζήτηση για το φύλο των αγγέλων. Ούτε καν για τα πρόσφατα λάθη. Υπάρχουν ερωτήματα πολιτικά κρίσιμα που πρέπει να συζητούνται, όπως αν σε έναν κόσμο που πάει δεξιά πας και εσύ δεξιά ή αν επιθυμούμε την επιστροφή στα χρόνια της ριζοσπαστικής αθωότητας».

Απαντώντας στο παραπάνω ερώτημα σχολίασε πως «Μπορεί σε κλειστούς κύκλους να μιλάμε γι αυτό όταν στην Ευρώπη βρίσκεται στα χέρια της Ακροδεξιάς; Και τι αλήθεια είναι ριζοσπαστικό σήμερα;».

Μιλώντας για τον ΣΥΡΙΖΑ υπογράμμισε πως:

«Η ηγετική ομάδα και ο πρώην αρχηγός, έπασχαν από άρνηση της πραγματικότητας. Ο ίδιος κίνδυνος υπάρχει αν τα αποδώσει κανείς όλα στην προηγούμενη ηγεσία και να ξεμπερδέψει….

Η απάντηση όμως στο γιατί ψηφίστηκε το ανήκουστο είναι πως ακόμα κι αν έφταιγε για όλα η προηγούμενη ηγεσία, δεν έφταιγε για όλα μόνη της.»

Συμπυκνώνοντας την πρόκληση των καιρών, ο Κ. Παπαϊωάννου μίλησε για την πρωτοφανή δεξιά ηγεμονία. «Η επανοικειοποίηση της ασφάλειας είναι το πιο προοδευτικό. Να πάρουμε την ασφάλεια από τη δεξιά, να της βγάλουμε το πηλίκιο. Να δείξουμε πως η δεξιά είναι φορέας διακινδύνευσης». Επισήμανε πως «τα θέματα που έπιασε η αριστερά και τα άφησε, δεν βρήκε νέους επιστήμονες αριστερούς τεχνοκράτες, δεν βρήκε σχέδιο την ώρα που υπάρχει κόσμος που ασφυκτιά…. Εκεί που το προσπάθησε η αριστερά κέρδισε εκεί που δεν το προσπάθησε έχασε».

Και πρότεινε το τρίπτυχο: κοινωνικό, κλιματικό, πολιτικό

«…να βρούμε ποια πράγματα ένωσαν στο παρελθόν. Τι έχουμε να προτείνουμε για το σχολείο το νοσοκομείο τον δημόσιο χώρο, τι σημαίνει ασφάλεια στη στέγη, πώς θα βρούμε νέα εργαλεία να μιλήσουμε για εργασία στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης. Να βρούμε καλά κώδικες με τις γενιές που λείπουν σήμερα απ’την αίθουσα. Να βάλουμε ατζέντα αντί να περιμένουμε τη νέα ακροδεξιά αντίδραση να σπρώξουμε όσο μπορούμε τον άξονα της συζήτησης. Χρειαζόμαστε νέα μίνιμουμ κοινωνική συμφωνία, νέους δύσκολους συνομιλητές. Θα τα καταφέρουμε; Δύσκολα. ο συσχετισμός συντριπτικός. αλλά δεν έχουμε άλλο δρόμο. Δεν είναι δρόμος οι παλιές συνταγές, ούτε νέα πρόσωπα ως ηχεία.».
Αντώνης Τζανακόπουλος: ΣΥΡΙΖΑ, φορέας που έχει το όνομα δεν έχει πια τη χάρη. Το θέμα δεν είναι αν θα κερδίσουμε τον Μητσοτάκη, αλλά από ποια μεριά

«Δεν πρέπει να μας κάνουν εντύπωση οι επιθέσεις και τα «κουράσατε» που ακούμε. Αυτή είναι δημοκρατία και γι’αυτό έχουμε ανάγκη τη Ριζοσπαστική και Ανανεωτική Αριστερά» είπε ο Αντώνης Τζανακόπουλος, καθηγητής Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου, Παν. Οξφόρδης τονίζοντας ότι «… φορέας που έχει το όνομα (ριζοσπαστική αριστερά) δεν έχει πια τη χάρη».

Συνέχισε με αυτοκριτική «Δεν έχω πρόβλημα να πάρω την ευθύνη. Δεν αντισταθήκαμε σε θεωρίες περί υπονόμευσης όσο έπρεπε. Δεχτήκαμε να μην στεναχωρήσουμε κανέναν και να αγκαλιάσουμε την Παναγία βρεφοκρατούσα, τον εθνικολαϊκισμό κλπ. Όμως η ριζοσπαστική αριστερά δεν μπορεί να εξαντλείτε σε αντί. Αντι-Σόιμπλε, αντι-Μητσοτάκης. Πως να μη γίνουμε μέρος του προβλήματος όταν εταιροοκαθοριστήκαμε;»

Τόνισε ότι ο όρος «Κεντροαριστερά» δεν βοηθάει σήμερα αλλά μίλησε για τη δυνατότητα συμμαχιών με άλλες δυνάμεις. «Το θέμα δεν είναι αν θα κερδίσουμε τον Μητσοτάκη, αλλά από ποια μεριά» υπογράμμισε.

Υπογράμμισε την αναγκαιότητα σύνδεσης με το κίνημα της κλιματικής κρίσης. «Η πιο έντονη κριτική στον καπιταλισμό σήμερα γίνεται από το οικολογικό κίνημα» είπε και πρόσθεσε πως:

«…πρέπει να μη φοβόμαστε να διαμορφώσουμε δύσκολες ίσως και αντιδημοφιλής προτάσεις. Δεν μπορούμε να μένουμε στο εύκολο για να βγάλουμε γραμμή. Δουλειά της ριζοσπαστικής Αριστεράς είναι να προσπαθήσει να ζυμώσει την κοινωνία προς πιο προοδευτικές διαδικασίες.

Απελευθέρωση από εκμετάλλευση, αυτή είναι η δουλειά μας. Να ξαναβρούμε αυτά τα προτάγματα. Όχι μόνο η προοπτική εξουσίας. Το θέμα δεν είναι να βάλουμε τα καλά μας και να κάνουμε τον Κασσελάκη. Χρειάζεται ζύμωση στους χώρους δουλειάς στην κοινωνία. Όχι να εγκολπώνει την κοινωνία η Αριστερά με ψηφοθηρικούς όρους. Έχουμε άλλους πολιτικούς χώρους για τη συστημική διαχείριση»

Υπογράμμισε επίσης πως:

«Η εποχή μας έχει πολλές κρίσεις: κλιματική, ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι κλπ. Η Αριστερά πρέπει να πείσει κι όχι να καβαλήσει ένα κύμα δυσαρέσκειας. Με όρους απολιτικούς και λαϊκίστικους .

Η ριζοσπαστική αριστερά έχει τα δικά της εργαλεία και όπλα. Αλλιώς θα δίνουμε μάχες με όπλα που θα εκπυρσοκροτήσουν στα μούτρα μας».
Βασίλης Παπαστεργίου: Μόνο μια Αριστερά με αυτονομία μπορεί να συνεργαστεί με τη σοσιαλδημοκρατία

Ο δικηγόρος Βασίλης Παπαστεργίου, ονόμασε το 2015 «χρονιά απομάγευσης» και είπε πως πρέπει να συζητηθεί η περίοδος και να βγουν συμπεράσματα όπως έγινε και το 2019.

«Δεν έχει νόημα να επιχειρήσεις να συγχωνευτείς με τη σοσιαλδημοκρατία αλλά αντιθέτως αυτό που χρειάζεται είναι να παραμείνεις Αριστερά και να θέσεις όρους συνεργασίας από τη θέση σου. Μόνο μια στάση αυτονομίας της Αριστεράς -όχι σεχταρισμός- είναι ο καλύτερος τρόπος να κάνεις συνεργασία μαζί τους» είπε δίνοντας παραδείγματα συνεργασιών Αριστεράς – Σοσιαλδημοκρατίας σε άλλες χώρες της Ευρώπης».

Για τις αγωνίες των μελών του ΣΥΡΙΖΑ που δεν εκφράζονται είπε:

«Το επόμενο διάστημα, τα πράγματα θα είναι δύσκολα. Και γι’αυτούς που θέλουν να φύγουν τώρα από τον ΣΥΡΙΖΑ και για εκείνους που έφυγαν το 2015. Για όσους φύγουν τώρα τα πράγματα θα είναι ακόμα πιο δύσκολα, γιατί η αποχώρηση τους δεν συνοδεύεται από μια τομή όπως ήταν η ψήφιση του μνημονίου το 2015. Αλλά από μια ήττα σε εσωκομματική ψηφοφορία. Θα πρέπει να αποφύγουν τον πειρασμό των προηγούμενων, μιαν εμμονική επίθεση δηλαδή στο παλιό τους κόμμα. Αντίθετα θα πρέπει να ασκεί εποικοδομητική κριτική εκεί που ο ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε το προηγούμενο διάστημα. Στο πεδίο της γείωσης με την κοινωνία και της προγραμματικής δουλειάς».

Ο κ. Παπαστεργίου υποστήριξε ότι «…η κυβερνητική θητεία του ΣΥΡΙΖΑ προετοίμασε την κατάσταση την οποία ζουν σήμερα τα μέλη του. Παρά τις κάποιες σημαντικές προσπάθειες υπήρξε κυνισμός που εκφράστηκε με πράξεις όπως η στρατηγική συμμαχία Νετανιάχου, η Μόρια κ.α.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχασε γι’αυτούς τους λόγους το ’19. Ήταν πρακτικές όμως κυνισμού που προετοίμαζαν για την επόμενη μέρα. Τον Μάιο του ’23 άλλαξε η διαδικασία ψήφισης προέδρου. Να σημειώσουμε ότι συνεδρίασε ελάχιστες φορές η κεντρική επιτροπή. Ατόνισε η διαδικασία διαλόγου και ανταλλαγής απόψεων» είπε και τόνισε ότι «σήμερα στην Ισπανία και στην Πολωνία συγκυβερνούν κυβερνήσεις των ηττημένων» κάνοντας άμεση αναφορά στη δήλωση Τσίπρα «δεν θέλουμε κυβέρνηση των ηττημένων».

Μίλησε ακόμα για το ζήτημα της στέγης « είναι κεντρικό θέμα πανευρωπαϊκά κι έχουν ληφθεί μέτρα σε χώρες . Εδώ η εγχώρια Αριστερά τη μελέτησε αυτή την εμπειρία; Δούλεψε; Προπαγάνδισε; Αφωνία».

Τέλος κατέληξε πως «…είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε τη συζήτηση εν κινήσει. Γιατί έχουμε μια κυβέρνηση Ακροδεξιάς και Νεοφιλελευθερισμού».
Σία Αναγνωστόπουλου: Όποιος αποφασίσει να πετάξει το έρμα του καραβιού, το 3% θα βυθίσει το πλοίο

Η κ. Αναγνωστοπουλου έκανε λόγο για την «πολιτισμική κατρακύλα που ζούμε τον τελευταίο καιρό» και ξεκίνησε λέγοντας πως «… η ανανεωτική αριστερά ήταν πιο επιδραστική από τα ποσοστά της. Η πορεία προς τη συγκρότηση ΣΥΡΙΖΑ και μετά προς κυβέρνηση ήταν η έκφανση της λαϊκότητας με τα πολιτισμικά της χαρακτηριστικά και με προσδοκίες. Ο ΣΥΡΙΖΑ συνομίλησε με το όραμα για μια καλύτερη ζωή. Το προσκύνημα του Τσίπρα στην Καισαριανή ήταν η αναβάπτιση.

Δεν θα ασχοληθώ με το τραύμα του 15 που πρέπει να δούμε ως μια προσπάθεια της αριστεράς να ανταποκριθεί σε μια πρόσκληση που ίσως δεν της αναλογούσε κι όμως την ανέλαβε με το οποίο κόστος, ούτε με την περίοδο της διακυβέρνησης.

Ήμουν εισηγήτρια στη συμφωνία Πρεσπών εκεί για πρώτη φορά αισθάνθηκα περηφάνια για την προσπάθεια που δίναμε ως ανανεωτική αριστερά ενάντια στον εθνικισμό. Ανέβαινα στο βήμα και ήμουν τρομοκρατημένη. Μας έβριζαν απ’όλες τις πλευρές. Όπως ανέβαινα στο βήμα είπα μια έκφραση: Όχι, είναι της αριστεράς η ώρα τώρα. Εκεί η Αριστερά έδωσε μάχη και την κέρδισε. Το θεωρώ παράσημο και δεν το χαρίζω».

Επισήμανε ότι πρέπει να γίνει αποτίμηση για μεγάλες στιγμές και τις μεγάλες υποχωρήσεις.

Ερχόμενη στο σήμερα επισήμανε πως ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πει τα πράγματα με το όνομά τους και έφερε σαν παράδειγμα το Παλαιστινιακό.

«Η Ελλάδα με την ΕΕ που ακολουθεί την Αμερική. Μια Ελλάδα στα όρια του οπαδού. Αν δεν ειπωθούν από εμάς τα πράγματα με το όνομα τους ποιος θα τα πει; Ότι η επίθεση της Χαμάς είχε τρομοκρατικά χαρακτηριστικά και ότι η κατοχή υπήρξε έγκλημα που γεννά εγκλήματα.

Το πρόβλημα της δικής μας αριστεράς. Ηττημένη να μην έχει αντανακλαστικά να αντιδράσει. Η πρώτη δήλωση μονομερής και συγχισμένη και στα όρια του φόβου. Δεν αντανακλούσε καμία πορεία αυτής της Αριστεράς που έχουμε μάθει»

Μίλησε για το φλερτ με τις γκρίζες ζώνες «…για να υποστηρίξουμε την πατριωτική αριστερά, λες και ήταν ποτέ η αριστερά μη πατριωτική! Η εσωτερίκευση του πατριωτισμού της αριστεράς είναι παγίδα. Είναι επικίνδυνο».

Σε σχέση με τις προτάσεις της είπε:

«Το κρίσιμο είναι να βρούμε όχι μόνο πολιτική ταυτότητα, πρόγραμμα προτάσεις αλλά και εργαλεία. Γείωση στην κοινωνία με την έννοια της κινητοποίησης και χειραφέτησης της κοινωνίας» και έκανε αυτοκριτική αναφερόμενη στην ψηφοφορία του τελευταίου συνεδρίου σχετικά με τον τρόπο εκλογής προέδρου.

«Είμαι από αυτές που στο συνέδριο ψήφισα αυτό που πέρασε, έχω ιστορική ευθύνη και την αναλαμβάνω ενώπιόν σας. Έχει σημασία γιατί άνθρωποι σαν κι εμένα το έκαναν. Γιατί έλλειπε αυτή η εγρήγορση στις κρίσιμες στιγμές; Σκεφτήκαμε την υπεράσπιση του κόμματος. Το κόμμα όμως χρειαζόταν κι άλλα. Εκπροσώπηση σε ανώτερο επίπεδο κινημάτων και με τεχνοκρατικό κόσμο μέσα στα όργανα. Αν η ταυτότητα δεν μεταφράζεται σε προτάσεις καταντάει αριστερός βερμπαλισμός που οδηγεί στην αποξένωση της κοινωνίας».

Σε σχέση με το τι πρόκειται η ίδια να πράξει στη νέα κατάσταση ξεκαθάρισε πως:

«Όσο ο σύριζα έχει στον τίτλο ριζοσπαστική αριστερά, αυτή τη μάχη θα τη δώσω στους κύκλους του. Τα περί διαγραφών θα με βρίσκουν αντίθετη. Αλλά η μάχη είναι ζήτημα επιβίωσης του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν διεκδικώ τίτλο . Όποιος αποφασίσει να πετάξει το έρμα του καραβιού, το 3% θα βυθίσει το πλοίο. Αν θες να το επικαιροποιήσεις ναι, αλλά να το πετάξεις, βύθιση όχι. Σε αυτή τη βύθιση θα αντισταθώ με νύχια και με δόντια»

Φωτεινή Λαμπρίδη
πηγή: TVXS

Για τον όρο «Μεταπολιτική»

 

Βασίλης Λιόσης*

Στις εσωκομματικές εκλογές του ΣΥΡΙΖΑ και κατόπιν του ποσοστού που έλαβε ο Κασσελάκης, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος δήλωσε: «Είμαι αναγκασμένος να πω ότι η μεταπολιτική —η έμφαση στο πρόσωπο και την εικόνα— έχουν διεισδύσει εκεί που δεν το περιμένει κανείς». Ας αντιπαρέλθουμε την έλλειψη αυτοκριτικής και το πλαίσιο λειτουργίας το οποίο είχαν όλοι αποδεχτεί και μέσα στο οποίο λειτούργησε και αναδείχθηκε ο Κασσελάκης και ας σταθούμε στον όρο μεταπολιτική ο οποίος μετά τη δήλωση του Τσακαλώτου χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον στην αρθρογραφία.

Στο κείμενο που ακολουθεί θα επιχειρήσουμε να απαντήσουμε:

α) Τι περιεχόμενο έχει ο όρος μεταπολιτική από όσους τον χρησιμοποιούνε;

β) Τι αποτελέσματα έχει η χρήση του στην κοινωνία;

γ) Ποια είναι η φιλοσοφική βάση των νεοπαγών εννοιών που εμπεριέχουν το πρόθημα μετά-;

δ) Είναι ενιαία η στάση της αστικής τάξης απέναντι στη χρήση της λέξης μεταπολιτική;

ε) Πώς πρέπει να στέκεται η Αριστερά απέναντι στο ζήτημα της εικόνας;

Για την έννοια της Πολιτικής

Δεν είναι η πρώτη λέξη στην οποία χρησιμοποιείται το πρόθημα μετά-. Ακούμε συνέχεια για το μετανεωτερικό, τον μεταφορντισμό, τη μεταβιομηχανική κοινωνία, τη μεταδημοκρατία, τα μετακόμματα και τον μετακαπιταλισμό. Τι ακριβώς είναι αυτό που δηλώνει το μετά-;

Το μετά- υποδηλώνει προφανώς τη μετάβαση σε κάτι νέο. Την υπέρβαση του παλιού και το πέρασμα σε νέες καταστάσεις. Αλλά το ερώτημα είναι «ποιες νέες καταστάσεις»; Μορφολογικά ή ποιοτικά διαφορετικές; Και αν μιλάμε μόνο για τη μορφολογική διαφοροποίηση, τότε μήπως το «μεταπολιτική» δημιουργεί συγχύσεις στο πώς εκλαμβάνεται αυτός ο όρος από τους κάτω; Μήπως δημιουργεί μία (νέα) ιδεολογική θολούρα εντός της οποίας αδυνατούμε εν τέλει να κατανοήσουμε το νέο με ή χωρίς εισαγωγικά; Και μήπως μιλώντας για πέρασμα από την πολιτική στη μεταπολιτική συμβάλλουμε στον υπαρκτό ιδεολογικό χυλό;

Αλιεύοντας έναν ορισμό βρίσκουμε ότι μεταπολιτική «[…] είναι η φιλοσοφική μελέτη της πολιτειακής συνθέσεως των κοινωνιών και γενικότερα η θεωρητική πολιτική μελέτη, αλλά και μέθοδος που αναλύει τις πολιτικές ιδεολογίες στη δομική τους μορφή. Η έννοια αναφέρεται σε μορφές μη πολιτικών δραστηριοτήτων, οι οποίες λειτουργούν προς την κατεύθυνση της διαδόσεως ορισμένων ιδεών και αξιών, που συνθέτουν μία “κοσμοθεωρία”. Επηρεάζει την πολιτική και τους ανθρώπους όχι μέσα από την πολιτική δραστηριότητα, δηλαδή τα κόμματα, τις πολιτικές εκστρατείες και τις εκλογές, καθώς συνδέεται με την πνευματική και φιλοσοφική θεώρηση και δραστηριότητα που υποστηρίζει μία ιδεολογία ή κοσμοθεωρία. Περιλαμβάνει επιπλέον, τη διάδοση των ιδεών και των αξιών με μέσα, όπως η δημοσιογραφία, οι ομιλίες, τα τηλεοπτικά προγράμματα, τα προγράμματα εργασίας και διάφορες μορφές προπαγάνδας».1

Για να έχουμε όμως μια βάση συζήτησης θα πρέπει να δούμε πώς ορίζεται η ίδια η πολιτική. Θα ανατρέξουμε για αυτόν τον λόγο στις πηγές. Τον 19 αιώνα οι κλασικοί του μαρξισμού αντιμετώπισαν διάφορες αντιλήψεις για την πολιτική οι οποίες στέκονταν εμπόδιο στη μετατροπή του προλεταριάτου από «τάξη καθ’ εαυτήν» σε «τάξη για τον εαυτό της» και που μάλιστα θα δούμε ότι έχουν μεγάλη ομοιότητα με το σήμερα. Η πλειονότητα των εργατών αντιλαμβανόταν με τον όρο πολιτική, τις δολοπλοκίες, τους διαγκωνισμούς των αστών για την κατάκτηση εκείνης ή της άλλης υπουργικής καρέκλας, το μυστικό αλισβερίσι και τις βρόμικες συναλλαγές. Οι κλασικοί μελετώντας την ιστορική εξέλιξη των κοινωνιών και ειδικά του καπιταλισμού αποκωδικοποίησαν την ίδια τη διαδικασία της πολιτικής και κατέληξαν ότι πίσω από αυτήν δεν κρύβεται τίποτα άλλο παρά η σύγκρουση ταξικών συμφερόντων ανεξάρτητα από τη μορφή με την οποία εκδηλώνεται. Τα κόμματα ήταν (και είναι) συμπύκνωση της ταξικής πάλης και ιστορικά δημιουργήματα της κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας εκφράζοντας συμφέροντα. Όσον αφορά τη σχέση πολιτικής και οικονομίας συμπέραναν ότι η πολιτική ακολουθεί σε γενικές γραμμές την οικονομική κίνηση και ότι όλες οι κυβερνήσεις είναι εκτελεστές των οικονομικών αναγκαιοτήτων. Ωστόσο, η πολιτική έχει και τη σχετική της αυτοτέλεια πράγμα που σημαίνει ότι η μορφή της μπορεί να καθορίζεται σε ένα βαθμό και από άλλα στοιχεία εκτός από την οικονομία π.χ. πολιτισμικά στοιχεία.2

Κασσελάκης και Μεταπολιτική

Η ελληνική κοινωνία των τελευταίων ετών βρίθει από εκφυλιστικά φαινόμενα στη σφαίρα της αστικής πολιτικής. Ως ένα βαθμό αποφεύγει να βάζει στο τραπέζι ως θέμα συζήτησης τα κεντρικά πολιτικά ζητήματα και τα αντικαθιστά με μη ουσιώδη ζητήματα. Ειδικά στη σφαίρα της τοπικής αυτοδιοίκησης αυτό είναι πολύ έντονο. Ας θυμηθούμε τον Ψωμιάδη ντυμένο ως Ζορό αναβατώντας σε άλογο, τη λουμπενοποιημένη τηλεπερσόνα που ακούει στο όνομα Ηλίας Ψινάκης ως εκλεγμένο δήμαρχο της Νέας Μάκρης, τον Μπέο που με λεκτικούς και σωματικούς τραμπουκισμούς καταφέρνει να εκλέγεται δήμαρχος Βόλου κ.λπ.. Μέσω της προβολής επουσιωδών ζητημάτων βρίσκεται ο τρόπος να υλοποιηθούν ουσιώδεις πολιτικές αλλά το ερώτημα που πάντα τίθεται είναι «ουσιώδεις για ποιον»;

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αναδείχθηκε μόλις σε μία εβδομάδα από τα ΜΜΕ, συγκροτήθηκε το προφίλ του μέσα από ρεπορτάζ για την οικογένειά του, τον σύντροφό του, τον σκύλο του, το παρελθόν του, τη διαδρομή του στην Αμερική, την ενασχόλησή του με το γυμναστήριο κ.λπ.. Η επιχείρηση αυτή είχε πολλαπλές στοχεύσεις:

α) την άμβλυνση των κριτηρίων για το τι σημαίνει πολιτική·

β) την απευθείας τοποθέτηση ενός ανθρώπου στην ελληνική πολιτική σκηνή που ολοφάνερα είναι επιλογή των ΗΠΑ και όπως όλα δείχνουν των Δημοκρατικών·

γ) την εξυπηρέτηση ενός μελλοντικού στρατηγικού σχεδίου για τη δημιουργία ενός νέου πολιτικού σχηματισμού που θα προκύψει από τη συνένωση ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ·

δ) την εξαφάνιση των όποιων αριστερών ψηγμάτων σε επίπεδο ρητορικής στον ΣΥΡΙΖΑ. Οι τελευταίες δηλώσεις του Κασσελάκη με την προτροπή του «να μην δαιμονοποιούμε το κεφάλαιο» είναι χαρακτηριστικές καθώς και η κεντρική ανακοίνωση υποστήριξης στο Ισραήλ.

Όμως όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι πίσω από την επιχείρηση φιλοτέχνησης ενός πορτραίτου που εκτυλίχθηκε από το ΜΜΕ δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ένας τρόπος για να εξυπηρετηθούν συγκεκριμένες πολιτικές και οικονομικές στοχεύσεις. Οικονομικές με την έννοια ότι οι παραπάνω πολιτικοί σχεδιασμοί στο τέλος και στο βάθος κοιτάνε πάντα την οικονομία. Για παράδειγμα η επιδιωκόμενη σταθερότητα του συστήματος με την εναλλαγή δύο αστικών κομμάτων με τριτεύουσες διαφορές είναι ανάγκη για την απρόσκοπτη εξασφάλιση των κερδών και την αναπαραγωγή του εκμεταλλευτικού συστήματος.

Η αυτοτέλεια της πολιτικής στο συγκεκριμένο παράδειγμα του Κασσελάκη έγκειται στο ότι επιλέχθηκε μια μορφή προώθησης πολιτικών στοχεύσεων και από τα ΜΜΕ και από τον ίδιο τον Κασσελάκη που έφερε πολιτισμικά στοιχεία της αμερικανικής πολιτικής και τις ιδιαιτερότητες ενός ανθρώπου που έχει μεγαλώσει στις ΗΠΑ.

Τα προβλήματα του Μετα-

Το πρόθημα μετά- χρησιμοποιείται για να περιγράψει «εργαλεία» με τα οποία αναλύουμε ένα αντικείμενο μελέτης. Για παράδειγμα, η μεταγλώσσα είναι «λέξεις, όροι, σύμβολα που χρησιμοποιούνται στη γλώσσα για να μιλήσουμε, να περιγράψουμε ή να αναφερθούμε στην ίδια τη γλώσσα» ή ακόμη είναι «η χρήση μιας γλώσσας (ορολογίας) ή διαφόρων συμβόλων για την περιγραφή μιας επιστήμης και του αντικειμένου της».3 Ωστόσο, το συγκεκριμένο πρόθημα —όπως ήδη έχουμε πει— έχει και άλλη μια χρήση δηλώνοντας τη μετάβαση σε μια νέα κατάσταση (ή υποτίθεται ότι κάνει κάτι τέτοιο). Κατά την ταπεινή μας άποψη η χρήση του στις κοινωνικές επιστήμες και στην πολιτική ορολογία δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από αυτά που λύνει (αν λύνει).

Η χρήση όρων με το πρόθημα μετά-, απορρυθμίζουν, επιβραδύνουν και σε κάθε περίπτωση δυσχεραίνουν την ταξική πάλη. Και αυτό γιατί η συζήτηση μεταφέρεται από το είναι στο φαίνεσθαι. Για παράδειγμα, ο όρος μεταβιομηχανική κοινωνία υπονοεί το τέλος της βιομηχανίας και την αντικατάσταση της βιομηχανικής κοινωνίας από «την κοινωνία της γνώσης και της πληροφορίας». Εντυπωσιάζει, μάλιστα, η ρηχότητα και η προχειρότητα μιας τέτοιας προσέγγισης. Προφανώς όχι μόνο η βιομηχανία δεν καταργείται αλλά εξακολουθεί και είναι ο πυρήνας της καπιταλιστικής οικονομικής κίνησης. Άλλωστε ό,τι «παράγει» πληροφορία, όπως οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, τα κινητά τηλέφωνα, οι τηλεοράσεις, δεν είναι άυλα αντικείμενα αλλά απολύτως υλικά που παράγονται σε εργοστασιακές μονάδες όπως και κάθε αντικείμενο που μας περιβάλλει. Τέτοιες απόψεις αποκρύβουν τον μηχανισμό της υπεραξίας είτε στην υλική σφαίρα είτε στην «άυλη» (πληροφορία). Μάλιστα, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι αυτές οι ιδέες καθόλου φρέσκες δεν είναι αφού διατυπώθηκαν μισό και πλέον αιώνα πριν. Ας δούμε μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις.

Ο Daniel Bell4 άνοιξε τον δρόμο υποστηρίζοντας ότι λιγοστεύουν οι χειρωνακτικές βιομηχανικές εργασίες και ότι αυξάνονται οι δουλειές του λευκού κολάρου που συνοδεύεται από την εμφάνιση μιας νέας ελίτ διαφοροποιημένης από την κλασική αστική τάξη. O Andre Gorz5 θεωρούσε ότι οι νέες τεχνολογίες μετασχηματίζουν τη δομή της απασχόλησης, κάτι που οδηγεί σε μία νέα κοινωνική διαίρεση. Από τη μία έχουμε μια εργατική αριστοκρατία που απολαμβάνει υψηλά εισοδήματα και από την άλλη μια διογκούμενη μάζα ανέργων. Ή κάποιοι σήμερα μιλάνε για μετακαπιταλισμό περιγράφοντας, όπως ο Πολ Μέισον, μια μελλοντική κοινωνία υπέρβασης του καπιταλισμού βασιζόμενοι στις νέες πραγματικότητες που μας περιβάλλουν.6

Παρά το γεγονός ότι μπορεί κάποιος να βρει ενδιαφέρουσες σκέψεις και συμπεράσματα σε σχετικές μελέτες αυτό δεν σημαίνει ότι η ίδια η ουσία του καπιταλισμού αναιρείται. Ούτε οι τάξεις εξαφανίζονται, ούτε η εκμετάλλευση μέσω του μηχανισμού της υπεραξίας, ούτε η ταξική πάλη με εκείνη ή την άλλη μορφή. Ο πυρήνας και τα δομικά χαρακτηριστικά του καπιταλισμού παραμένουν. Είτε η προσπάθεια περιγραφής μιας νέας πραγματικότητας εδράζεται σε ιδεολογικές αδυναμίες ή στρεβλώσεις, είτε είναι απόρροια μιας μικροαστικής επιθυμίας να ειπωθεί κάτι νέο, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: η σύγχυση. Αν δεχτούμε πως «ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής είναι ο τρόπος παραγωγής υλικών αγαθών που βασίζεται στην ατομική καπιταλιστική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και στην εκμετάλλευση της μισθωτής εργασίας»,7 τότε παρά τις αλλαγές που υφίστανται στον καπιταλισμό π.χ. μερική άρση του φορντισμού και υιοθέτηση του τογιοτισμού, ειδική βαρύτητα της πληροφορίας στην παραγωγή, την κυκλοφορία και τη διανομή του κεφαλαίου κ.λπ., δεν μπορούμε στα σοβαρά να υποστηρίξουμε ότι αναιρείται αυτός ο τρόπος παραγωγής.

Ομοίως προβληματική είναι η χρήση της λέξης μεταδημοκρατία που θέλει να περιγράψει μια νέα πραγματικότητα. Αδυνατούμε να κατανοήσουμε τη χρήση αυτής της λέξης αφού θα μπορούσαμε άνετα να αναφερθούμε πρώτον, σε δραματική συρρίκνωση της αστικής δημοκρατίας και δεύτερον, σε στρατηγική επιλογή του κεφαλαίου, σε πολλές περιπτώσεις, της ακροδεξιάς ή ακόμη και του νεοναζισμού ως εναλλακτική.

Η χρήση του όρου μεταπολιτική, αν και σωστά υπογραμμίζει τη μετατόπιση του βάρους στην εικόνα, υπονοεί πως η πολιτική αλλάζει περιεχόμενο ή μπορεί έτσι να εκλαμβάνεται. Με τι έχουμε να κάνουμε στην πραγματικότητα; Με την τροποποίηση των τρόπων προπαγάνδας και των μεθόδων χειραγώγησης των συνειδήσεων. Το αποτέλεσμα είναι η άμβλυνση των κριτηρίων όσον αφορά την προσέγγιση της έννοιας πολιτική, η μετατόπιση της συζήτησης σε ακίνδυνα επίπεδα, η καταστολή των επιθυμιών για αντίσταση. Από αυτή την άποψη ο όρος μεταπολιτική δεν βοηθάει ούτε να ξεκαθαριστούν οι νέες καταστάσεις ούτε πολύ περισσότερο να δημιουργηθούν αντισυστημικές σκέψεις και δράσεις στους υποτελείς.

Η λεγόμενη μεταπολιτική είναι, όμως, και αυτή μια εκδοχή αστικής πολιτικής. Μπορεί να μετατοπίζει το κέντρο βάρους στην εικόνα και σε δευτερεύουσες ή ανούσιες πλευρές της κοινωνικής ζωής, ωστόσο εξακολουθεί να είναι πολιτική. Οι μέθοδοι κοινωνικής αποχαύνωσης είναι πολιτική. Για την ακρίβεια όσοι χρησιμοποιούν τον εν λόγω όρο, ηθελημένα ή όχι, αναφέρονται στον τρόπο πολιτικής επικοινωνίας που ασφαλώς είναι ένα τμήμα της πολιτικής αλλά δεν ταυτίζεται με αυτήν. Με λίγα λόγια η «μεταπολιτική» είναι βαθιά πολιτική πράξη όπως βαθιά πολιτική πράξη είναι και η απολιτίκ στάση ή η ουδετερότητα. Ο απολιτικός πολίτης μπορεί να μην συμμετέχει στα κοινά, να μην έχει κοινωνική δράση, να είναι αδιάφορος αλλά ακριβώς αυτή η αδιαφορία είναι που διευκολύνει τους εξουσιαστές και το κεφάλαιο να εφαρμόζει αδιαλείπτως την πολιτική του. Επομένως πρόκειται για μία πολιτική πράξη έστω και εξ αντανακλάσεως.

Τέλος, θα πρέπει να υπογραμμιστεί το αδιέξοδο της χρήσης του μετά- αφού δεν προσδιορίζει με ακρίβεια το πώς και το τι αλλά απλώς δηλώνει την εγκατάλειψη του παλιού. Όμως, όταν η ίδια η πραγματικότητα υπερβεί και αυτό το μετά-, τότε η νέα κατάσταση θα εμπεριέχει δύο προθήματα; Δηλαδή, θα μιλάμε για μεταμεταδημοκρταία, για μεταμεταμοντέρνο, για μεταμεταπολιτική και πάει λέγοντας;

Πως ο αντίπαλος μιλάει καθαρά

Μπορεί η εκδοχή της «ανάλαφρης» πολιτικής να αποτελεί ένα ρεύμα πολιτικής επικοινωνίας εισαγόμενο από το εξωτερικό (αν και ο Τραμπ έχει δώσει πλούσια δείγματα γραφής σε αυτόν τον τομέα παράλληλα εξέφραζε με καθαρότητα τις επιδιώξεις μερίδας των αμερικανικών μονοπωλίων), εντούτοις δεν είναι η μοναδική μορφή πολιτικής επικοινωνίας. Λαμβάνοντας υπόψη την εγχώρια ολιγαρχία μπορούμε να παραδειγματιστούμε από τον καθαρό ταξικό λόγο στελεχών της κυβέρνησης. Ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας στην 82 ΔΕΘ είπε πως «η ανισότητα είναι στη φύση του ανθρώπου, ενώ η ισότητα είναι ενάντια στη δημοκρατία και τα ατομικά δικαιώματα». Ο γνωστός ακροδεξιός Άδωνις Γεωργιάδης εμφανιζόμενος το Σεπτέμβριο του 2021 στο κανάλι της βουλής είπε ότι «ο καπιταλισμός είναι μακράν το πιο επιτυχημένο οικονομικό σύστημα στην ιστορία της ανθρωπότητας». Ο επίσης ακροδεξιός Μάκης Βορίδης έχει δηλώσει πώς «πρέπει να υπάρξει στρατηγική ήττα των ιδεών της αριστεράς για να μην ξαναβρεθεί στην εξουσία σε οποιαδήποτε μορφή της».

Άλλωστε, ο Κασσελάκης, όπως αποδείχτηκε από την έρευνα του Δημήτρη Ψαρρά, πριν την είσοδό του στη «μεταπολιτική» έγραφε εν μέσω μνημονίων για την ανάγκη να εφαρμοστεί στην Ελλάδα το οικονομικό μοντέλο Ρέιγκαν, πως η μείωση των μισθών στην Ελλάδα είναι αναγκαία, πως απαιτούνται κι άλλες απολύσεις στο δημόσιο κ.ά..8

Όλα τα παραπάνω είναι απολύτως διαυγή και δεν γειτνιάζουν στο ελάχιστο με την έννοια της μεταπολιτικής όπως αυτή περιγράφεται από τους διάφορους αναλυτές.

Η λογική του μεταμορντένου

Η εφαρμογή των μεθόδων της «μεταπολιτικής» είναι ενταγμένη στη λογική του μεταμοντέρνου την οποία και ανατροφοδοτεί. Στο μεταμοντέρνο παύουν να ισχύουν, όπως λένε οι εκπρόσωποί του οι μεγάλες αφηγήσεις (βλέπε μαρξισμός), παύουν να υπάρχουν σταθερές, ζούμε εντός μιας ρευστότητας ιδεών και πράξεων· με λίγα λόγια δεν υπάρχει πουθενά αρχή, μέση και τέλος. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναιρείται η αξία του διαχωρισμού αριστεράς-δεξιάς, οι άνθρωποι μετατρέπονται σε σεξουαλικές πολλαπλότητες και η σεξουαλική ταυτότητα γίνεται κυρίαρχο ζήτημα της κοινωνίας (φυσικά τα εργασιακά δικαιώματα πετιόνται στον κάλαθο των αχρήστων και ολοφάνερα οι ευαισθησίες είναι εντελώς επιλεκτικές). Οι ερμηνευτικές θεωρίες για την ιστορία, οι απόπειρες μιας ολικής σύλληψης της πραγματικότητας και εξαγωγής νόμων, στερούνται νοήματος κατά τους μεταμοντέρνους. Κατά τους ίδιους δεν υπάρχει πρόβλεψη, όλα είναι πιθανά και απεμπολούν από πάνω τους την ιδιότητα του «προφήτη». Αντίθετα μετατρέπονται σε μη προφήτες, δηλαδή δεν βρίσκουν νόημα στην πρόβλεψη αλλά στη μη πρόβλεψη.9 Έτσι, δεν υπάρχει αντικειμενικότητα της ιστορικής γνώσης. Επομένως, οι μεταμοντέρνοι προσφέρουν εύφορο έδαφος σε τερατώδεις αναθεωρήσεις της ιστορίας, όπως αυτή που έχουν επιχειρήσει οι αρνητές του Ολοκαυτώματος και προπαντός προσφέρουν ένα πλαίσιο σκέψης που για τον καθημερινό άνθρωπο όλα είναι δυνατά να έχουν συμβεί ή να μην έχουν συμβεί.10

Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονιστεί ότι προκαλούν εντύπωση δύο στοιχεία. Το ένα είναι η απολογητική και η φτώχεια της αστικής σκέψης και αστικής φιλοσοφίας. Το δεύτερο είναι ότι παρά τη μεγάλη ήττα των λαϊκών κινημάτων, το κοινωνικό πισωγύρισμα που σημειώνεται με τη βαθιά συντηρητικοποίηση μεγάλων στρωμάτων των πληθυσμών ανά τον κόσμο, τη μεγάλη κρίση του κομμουνιστικού κινήματος, υπάρχει μια διάχυτη αγωνία να τσιμενταριστούν ιδεολογικά οι λαοί. Αυτό δεν είναι μόνο προνοητικότητα από την πλευρά των κρατούντων αλλά και μια εκδήλωση άγχους και αβεβαιότητας.

Μεταπολιτική και ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Η εφαρμογή νέων μεθόδων επικοινωνίας, η αξιοποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η μελέτη των κοινωνικών συμπεριφορών κ.ά. χρησιμοποιούνται πλέον επιστημονικά από το κεφάλαιο. Η αποτελεσματικότητά τους εμπεριέχει ένα κίνδυνο, όχι για το κεφάλαιο αλλά για τις αντισυστημικές δυνάμεις. Και ο κίνδυνος αυτός είναι η μίμηση. Όχι ότι δεν πρέπει να βελτιωθούν οι τρόποι με τους οποίους κοινωνούνται οι αριστερές ιδέες. Είναι σαφές ότι η κομμουνιστική αριστερά έχει μείνει πολύ πίσω σε αυτό το πεδίο. Άλλο τόσο όμως σαφές είναι πως η μονομερής συζήτηση για αυτήν την αδυναμία μπορεί να οδηγήσει μια αριστερά να μάχεται και αυτή στο επίπεδο της εικόνας. Αν η αριστερά ξεχάσει τους κλασικούς τρόπους της ταξικής πάλης, το πώς δημιουργείται ένα σωματείο, το πώς πείθονται οι εργαζόμενοι να απεργήσουν ή εν γένει να κινητοποιηθούν, το πώς εντάσσεται ένας εργαζόμενος ή ένας νεολαίος σε μια οργανωμένη συλλογικότητα, τότε η ψυχή της θα έχει χαθεί και καμία επικοινωνιακή βελτίωση δεν πρόκειται να τη φέρει πίσω. Ακόμη χειρότερο είναι να υιοθετούνται μέθοδοι αστικής προπαγάνδας π.χ. το θέαμα με τον Γενικό Γραμματέα του ΚΚΕ να δίνει τούρτες σε εορτάζοντες ή η φωτογράφισή του με τη Στικούδη δεν μπορούν να μας χαροποιούν ή να τα θεωρούμε προχώρημα σε ένα άλλο επίπεδο της (κομμουνιστικής) προπαγάνδας. Καταληκτικά, θα λέγαμε πως απαιτείται ένας συνδυασμός των παλιών μεθόδων οικονομικής, πολιτικής και ιδεολογικής διαπάλης και ταυτόχρονα μια σοβαρή μελέτη στο πώς η διάδοση των ριζοσπαστικών ιδεών μπορεί να γίνει πιο αποτελεσματική.

* * * *

Ακόμη κι αν υπάρχουν ενστάσεις με τα γραφόμενα τούτου του κειμένου, οφείλουμε όλοι μας να είμαστε επιφυλακτικοί με κάθε τι καινούριο που με ευκολία εισάγεται στον δημόσιο λόγο. Μπορεί οι λέξεις να μην είναι σωστό να χαρακτηρίζονται ως αθώες ή ένοχες, η χρήση τους, εντούτοις, μπορεί να δείχνει είτε άγνοια είτε και πρόθεση.

___________________________________

* Ο Βασίλης Λιόσης είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας, μέλος του Συλλόγου διάδοσης μαρξιστικής σκέψης “Γιάννης Κορδάτος”.

1. https://el.metapedia.org/wiki/Μεταπολιτική
2. Για την προσέγγιση των Μαρξ και Ένγκελς σχετικά με την έννοια της πολιτικής βλέπε αναλυτικότερα Χουάρ Ούλριχ-Φέχνερ Γκούντρουν, Ο Μαρξ και ο Ένγκελς για την πολιτική, εκδ. σύγχρονη εποχή, 1988.
3. Μπαμπινιώτη Γ., Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, λήμμα μεταγλώσσα.
4. The Coming of Post-Industrial Society, Basic Books, 1973.
5. Αντίο Προλεταριάτο, εκδ. Νέα Σκέψη, 1986.
6. Βλέπε αναλυτικότερα Μέισον Πολ, Μετακαπιταλισμός. Ένα οδηγός για το μέλλον μας, εκδ. Καστανιώτη, 2016.
7. Συλλογικό, Λεξικό Πολιτικής Οικονομίας, σελ.253 , εκδ. Gutenberg, 1983.
8. ΕΦΣΥΝ, 21-22/10/23
9. Βλέπε αναλυτικότερα Baudrillard Jean, Ο καθρέφτης της παραγωγής ή η κριτική αυταπάτη του ιστορικού υλισμού, εκδ. Αλεξάνδρεια, 1990.
10. Βλέπε αναλυτικότερα Λιόσης Βασίλης, Ναζισμός. Τα αίτια γέννησης και γιγάντωσής του, εκδ. ΚΨΜ, 2020.

ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ / Διαρκές Συνέδριο: Ημέρα κρίσιμων αποφάσεων

Αντίστροφη μέτρηση: Το Διαρκές Συνέδριο εγκρίνει τις υποψηφιότητες για την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ - Στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού οι υποψήφιοι για την προεδρία θα ξεδιπλώσουν σήμερα, Σάββατο, την ατζέντα και τις προτεραιότητές τους για το μέλλον του κόμματος

Περισσότεροι από 5.000 σύνεδροι θα συμμετάσχουν στη διαδικασία, με την πλειονότητά τους, κυρίως από την περιφέρεια, να δίνει το «παρών» διαδικτυακά

Σε ρυθμούς συνεδρίου κινείται ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, καθώς σήμερα το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού ανοίγει τις πόρτες του για να υποδεχθεί τους χιλιάδες αντιπροσώπους που θα λάβουν μέρος στην εσωκομματική διαδικασία. Το συνέδριο θα είναι υβριδικό και θα ολοκληρωθεί σήμερα, και όπως είναι προφανές, όλα τα βλέμματα στρέφονται στο προγραμματικό μπρα ντε φερ των πέντε διεκδικητών. Άλλωστε, αυτοί θα πάρουν τον λόγο και θα τους δοθεί αρκετός χρόνος προκειμένου να παρουσιάσουν τις προτάσεις και τις θέσεις τους για το παρόν και το μέλλον του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Η διαδικασία

Συνολικά, περισσότεροι από 5.000 σύνεδροι θα συμμετάσχουν στη διαδικασία, με την πλειονότητά τους, κυρίως από την περιφέρεια, να δίνει το «παρών» διαδικτυακά. Πρόκειται για το ίδιο «σώμα» που συμμετείχε στο 3ο Συνέδριο του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης τον Απρίλιο του 2022.

Τα κεντρικά ζητήματα που θα απασχολήσουν το διαρκές συνέδριο είναι επί της ουσίας δύο. Το πρώτο αφορά την έγκριση των υποψηφιοτήτων, πρόταση που θα κατατεθεί ενιαία, και το δεύτερο σχετίζεται με τις ομιλίες των υποψηφίων. Μέχρι αυτή την ώρα, στην κούρσα διαδοχής του Αλέξη Τσίπρα συμμετέχουν πέντε, με τους Έφη Αχτσιόγλου, Νίκο Παππά, Ευκλείδη Τσακαλώτο, Στέφανο Τζουμάκα και Στέφανο Κασσελάκη να οδηγούνται εκ των πραγμάτων σε άτυπο ντιμπέιτ εντός του συνεδρίου. Σημειωτέον, η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου θα αναλάβει τη θέση του προέδρου του Διαρκούς Συνεδρίου έπειτα από απόφαση της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος και εισήγηση των δύο γραμματέων.

Συνεχίζονται οι περιοδείες

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα επιτελεία όλων των πλευρών ετοιμάζονται πυρετωδώς τόσο για τη σημερινή παρουσία των υποψήφιων προέδρων αλλά και για τις περιοδείες, οι οποίες θα συνεχιστούν. Άλλωστε, απομένουν μόλις οκτώ ημέρες μέχρι την κορύφωση της εσωκομματικής «μάχης», με το σύνολο των μελών του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., παλιών και νέων, να συμμετέχουν μαζικά στις κάλπες για να εκλέξουν τον νέο ή τη νέα αρχηγό του κόμματος.

Επίθεση Αχτσιόγλου σε Μητσοτάκη

«Να σπάσουμε τον φόβο που o κ. Μητσοτάκης εμπεδώνει στην κοινωνία» ανέφερε χαρακτηριστικά η Έφη Αχτσιόγλου κατά την ομιλία της στις Αχαρνές. Η υποψήφια πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έκανε λόγο για ένα κράτος εγκληματικό, ενώ στηλίτευσε τη διαχειριστική ανεπάρκεια της κυβέρνησης στο ζήτημα των πυρκαγιών. Παράλληλα, τόνισε ότι «o ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. πρέπει να επανέλθει σε κυβερνητική τροχιά και να δώσει προοπτική στους πολίτες». Στο ίδιο πλαίσιο, ανέφερε τα εξής: «Είμαστε κυβερνητικό κόμμα. Αυτό σημαίνει προφανώς ότι έχουμε την αφετηρία μας, την ιδεολογία και τις αξίες της Αριστεράς, αλλά απευθυνόμαστε στον ευρύτερο δυνατό κόσμο. Επιδιώκουμε τη μεγαλύτερη δυνατή πολιτική και ιδεολογική επιρροή. Επιδιώκουμε να πείθουμε και να κερδίζουμε κάθε μέρα και περισσότερους».

Παππάς: Παράταξη νίκης

Την ανάγκη να χτιστεί μια παράταξη που θα αναμετρηθεί με τον Κ. Μητσοτάκη προέταξε ο Νίκος Παππάς, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι η υποψηφιότητά του δεν είναι μια προσωπική επιλογή, αλλά μια συλλογική προσπάθεια. Ο ίδιος επιμένει, βέβαια, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. πρέπει να αποκτήσει τα χαρακτηριστικά μιας μεγάλης παράταξης, που θα εκπροσωπεί τους πολίτες από την Αριστερά έως το προοδευτικό Κέντρο. Την ίδια στιγμή, εκτίμησε πως αν μετά το αρνητικό εκλογικό αποτέλεσμα ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. στείλει «σήμα αναδίπλωσης» και επιστροφής «στο ασφαλές λιμάνι της ριζοσπαστικής Αριστεράς, αυτό θα υπολείπεται των προσδοκιών που έχει από εμάς ο λαός».

Τσακαλώτος: Μπορώ να κερδίσω τον Μητσοτάκη

Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος παρουσίασε χθες τις προτάσεις του για τη λειτουργία του κόμματος στο θεατράκι της Πλατείας Κουμουνδούρου, όπου το «παρών» έδωσαν και οι δύο πρώην γραμματείς του κόμματος Πάνος Σκουρλέτης και Δημήτρης Βίτσας, ενώ προλόγισε ο επίκουρος καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Λουδοβίκος Κωτσονόπουλος και συντόνισε η Αννέτα Καββαδία. Κατά τη διάρκεια της τηλεοπτικής του συνέντευξης στο Kontra, πάντως, αναφέρθηκε στις διαφορές που υπάρχουν μέσα στο κόμμα, υποστηρίζοντας ωστόσο πως πριν από το 2015 ήταν πολύ μεγαλύτερες. Επισήμανε δε ότι «χρειάζεται ιδεολογική και πολιτική συζήτηση και ομάδες εργασίας για όλες τις πτυχές της πολιτικής». Την ίδια ώρα, δήλωσε βέβαιος ότι μπορεί ως πρόεδρος να νικήσει τον Κ. Μητσοτάκη, ενώ ξεκαθάρισε ότι τάσσεται υπέρ της συζήτησης με τη Σοσιαλδημοκρατία.

Τζουμάκας: Επιστροφή στην πολιτική

Για το στοίχημα της χώρας να επιστρέψει «σε συνταγματική και οικονομική ευρυθμία» μίλησε ο Στέφανος Τζουμάκας, δηλώνοντας ότι η υποψηφιότητά του σηματοδοτεί την επιστροφή στην πολιτική. «Σε κάθε χώρα πρέπει να κυβερνάει η κυβέρνηση, που απευθύνεται στο Κοινοβούλιο. Στη χώρα μας έχουμε ορισμένους στην επιχειρηματική τάξη, που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματική οικονομία και την παραγωγή» ανέφερε μεταξύ άλλων στις τελευταίες του περιοδείες σε Θεσσαλονίκη και Πάτρα.

Απάντηση Κασσελάκη στα επικριτικά σχόλια

Από την πλευρά του, ο Στέφανος Κασσελάκης ανάρτησε νέα βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης απαντώντας στις επικρίσεις που έχει δεχθεί. Ο ίδιος υποστηρίζει πως δεν θα πολιτευόταν αν δεν υπήρχε ο Αλ. Τσίπρας, δηλώνοντας ότι θέλει να τιμήσει την κληρονομιά του, ενώ θέτει ως στόχο να δημιουργήσει έναν μεγάλο ΣΥΡΙΖΑ. Σε ένα από τα τελευταία βίντεο που ανάρτησε καταλήγει στο εξής: «Εδώ είμαι. Χτυπήστε! Όρθιος. Ανθεκτικός. Ξέρω ότι όποιος πάει να χαλάσει την πιάτσα καταδικάζεται ερήμην. Θα συνεχίσω να απαντάω στον μόνο στον οποίο οφείλω να λογοδοτώ: στον ελληνικό λαό».

Με καυστικό τρόπο σχολίασαν πάντως την υποψηφιότητα Κασσελάκη οι Στ. Τζουμάκας και Ε. Τσακαλώτος. Ο πρώτος μίλησε για «έκφραση της παρακμής και του εκφυλισμού της πολιτικής», ενώ ο πρώην υπουργός Οικονομικών ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «το κόμμα δεν είναι επιχείρηση για να φέρεις διευθύνοντα σύμβουλο από άλλη χώρα».

Ο Ν. Παππάς τόνισε ότι κάθε νέα υποψηφιότητα είναι καλοδεχούμενη, χαρακτηρίζοντας θετικό κάθε γεγονός που μπορεί να αυξήσει το ενδιαφέρον γύρω από τη διαδικασία, ενώ προέταξε «τον ειλικρινή πολιτικό διάλογο».
Η ΑΥΓΗ

Ευκλείδης Τσακαλώτος: Συγκρίσεις

Στον κυβερνώντα ΣΥΡΙΖΑ έκανε μπαμ από μακριά ότι αν κάποιος διέθετε προσωπική επάρκεια ώστε να ηγηθεί μετά τον Τσίπρα, αν ποτέ αποχωρούσε-που δεν επρόκειτο- ήταν ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.

 

Γιώργος Λακόπουλος

Στην πολιτική υπήρχαν πάντα επετηρίδες. Η, σπάνια, ανατροπή τους ήταν η εξαίρεση που επιβεβαίωνε την αξία τους.

Στην ουσία ακόμη και όταν άλλαζε η σειρά διαδοχής σε ένα κόμμα εξουσίας, πάλι θέμα επετηρίδας ήταν. Απλώς κάποιοι δεν καταλάβαιναν πώς διαμορφώνεται.

Ο ένας Καραμανλής το 1956, ο άλλος το 1997, ο Σημίτης το 1996, ο ΓΑΠ το 2004, ο Τσίπρας το 2008, από κάποια εσωτερική επετηρίδα επικράτησης επιβλήθηκαν.

Τα κόμματα και οι παρατάξεις που τους εγκατέστησαν στο ρετιρέ – ακόμη και οι έξωθεν παράγοντες με ρόλο – δεν είχαν κανέναν καλύτερο.

Μοιραία ακολούθησαν τον κανόνα: όταν υπάρχει κάποιος που μπορεί να κάνει τη δουλειά στα σίγουρα, δεν χρειάζονται πειράματα.

Στον κυβερνώντα ΣΥΡΙΖΑ έκανε μπαμ από μακριά ότι αν κάποιος διέθετε προσωπική επάρκεια ώστε να ηγηθεί μετά τον Τσίπρα, αν ποτέ αποχωρούσε-που δεν επρόκειτο- ήταν ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Έχει το καλύτερο βιογραφικό, άνεση διεθνούς κυκλοφορίας, στέκεται στο τραπέζι με την ευρωπαϊκή πολιτική τάξη, ξελάσπωσε την κυβέρνηση Τσίπρα από το άγος Βαρουφάκη και είναι πνευματώδης.

Στα εσωκομματικά πήρε μαζί του τα καλυτέρα στελέχη, με συγκρότηση και πολιτικό λόγο – έστω μαζί με φευγάτους και ανερμάτιστους.

Λέγεται ότι ο τότε Πρωθυπουργός του έδινε εύσημα περισσότερο ως διαπραγματευτή με την τρόικα, παρά ως αφεντικό της οικονομίας.

Ωστόσο κάτω από την μνημονιακή έξοδο, τη διευθέτηση του χρέους και το πλεόνασμα των 37 δισ., οι ιστορικοί θα βρουν την υπογραφή του Τσακαλώτου.

Ότι δεν κατάφερε να αναδείξει τη φορολόγηση επί των ημερών του, ως μνημονιακή υποχρέωση που παρέλαβε και χρεώθηκε ως επιλογή του- σαν να υπάρχει άλλος τρόπος δημοσιονομικής διόρθωσης, εκτός από τους φόρους- δεν αλλάζει την εικόνα:

- «Τεχνικά» ήταν ο φυσικός διάδοχος του Τσίπρα.

Ο μόνος που δεν το έβλεπε ήταν ο ίδιος. Ίσως, λόγω της διαφοράς ηλικίας των 14 χρόνων- θεωρούσε ότι δεν θα προκύψει ποτέ τέτοιο θέμα.

Πολλοί ισχυρίζονται ότι ακόμη και όταν προέκυψε, στην κούρσα της διαδοχής τον κατέβασε η οργή του Τσίπρα που θα εκλάμβανε την διαχρονική τακτική φθοράς του από την ομάδα Τσακαλώτου, ως διατεταγμένη υπηρεσία.

Άλλωστε, εκτός από τον επίμονο φραξιονισμό, στην προεκλογική περίοδο ήταν σχεδόν απών.

Σε κάθε περίπτωση αντί να δράσει ως Νο2 και να λειάνει το ρόλο του ως δελφίνου- ακόμη και με τη βελτίωση της προσφοράς του- έδρασε σαν χομπίστας της πολιτικής, παρά σαν πολιτικός.

Από αυτή την άποψη οι αρχαιρεσίες του Σεπτεμβρίου τον βρήκαν απροετοίμαστο και είναι εμφανές στην «αριστερή» αμηχανία που διαπερνά τη δημόσια παρουσία του.

πηγή: ieidiseis.gr

 __________________________________

*Ο Γιώργος Λακόπουλος είναι Δημοσιογράφος-Συγραφέας, μέλος της ΕΣΗΕΑ. Έχει εργασθεί ως ρεπόρτερ, πολιτικός συντάκτης, σύμβουλος έκδοσης και σχολιαστής σε πολλά ΜΜΕ και έχει γράψει πολλά βιβλία στις εκδόσεις "Καστανιώτη" 

Ευκλείδης Τσακαλώτος στο ITV Ιωαννίνων: «Να δημιουργήσουμε την Αριστερά του 21ου αιώνα» (vid)

Ευκλείδης Τσακαλώτος: Η Αριστερά θα ξαναδημιουργήσει την ιδέα ενός αναπτυξιακού κράτους με σχέδιο που θα μπορεί να συντονίζει και το δημόσιο τομέα, και τον ιδιωτικό τομέα, και τον κοινωνικό τομέα με περιφερειακή διάσταση.

Οι κοινωνικές ανισότητες δεν εξαφανίστηκαν με το τέλος των μνημονίων. Έχουμε πολύ σοβαρά κοινωνικά ζητήματα, μεγάλες ανισότητες και περιφερειακές ανισότητες. Η Αριστερά θα ξαναδημιουργήσει την ιδέα ενός αναπτυξιακού κράτους με σχέδιο που θα μπορεί να συντονίζει και το δημόσιο τομέα, και τον ιδιωτικό τομέα, και τον κοινωνικό τομέα με περιφερειακή διάσταση.

Συνέντευξη Ευκλείδη Τσακαλώτου στο ITV Ιωαννίνων

Σημεία συνέντευξης στην τοπική τηλεόραση Ιωαννίνων με τον Βλάση Ντόκα :

• Μέχρι το τέλους του έτους θα δημιουργήσουμε ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο για την ταυτότητα και τις αναφορές μας , θα ανανεώσουμε το πρόγραμμά μας με στρατηγική που θα μας πάει στην ανάκαμψη.

• Να δει ο κόσμος ότι οι αξίες της Αριστεράς «Συλλογικότητα, συνεργατικότητα, αλληλεγγύη» μπορούν να μεταφραστούν σε πολιτικές στην οικονομία και στην κοινωνία.

• Με τους συνυποψήφιούς μου δεν είμαστε αντίπαλοι, έχουμε δουλέψει μαζί, θα δουλέψουμε πάλι, έχουμε διαφορετικές απόψεις που θα συζητήσουμε, όπως θα συζητήσουμε και με όλα τα μέλη του κόμματος.

• Κάνουμε επίθεση στις πολιτικές όχι στα πρόσωπα. Ξέρουμε ότι έχουμε ένα κακό σύστημα που το διαχειρίζονται καλοί και κακοί άνθρωποι. Το πρόβλημα για μας είναι το σύστημα.

• Να αναδειχθούν τα σκάνδαλα όταν υπάρχουν αλλά η Αριστερά οφείλει να έχει σοβαρές προτάσεις για να προστατευθεί θεσμικά η Δημοκρατία.

• Οι κοινωνικές ανισότητες δεν εξαφανίστηκαν με το τέλος των μνημονίων. Έχουμε πολύ σοβαρά κοινωνικά ζητήματα, μεγάλες ανισότητες και περιφερειακές ανισότητες. Η Αριστερά θα ξαναδημιουργήσει την ιδέα ενός αναπτυξιακού κράτους με σχέδιο που θα μπορεί να συντονίζει και το δημόσιο τομέα, και τον ιδιωτικό τομέα, και τον κοινωνικό τομέα με περιφερειακή διάσταση.

• Να δημιουργήσουμε την Αριστερά του 21ου αιώνα. Όχι σε μια Αριστερά που είναι αρεστή και λέει ναι σε όλους. Καθαρή αριστερή ταυτότητα που θα εξελίσσεται.

• Η κυβέρνηση είναι βαθύτατα αντιθεσμική. Δεν έχει καμιά προδιάθεση να αλλάξει, όταν λέει: «41% τι μιλάτε;» δεν είναι δημοκρατία αυτό. Η κυβέρνηση θέλει να τα ελέγξει όλα και είναι και εκδικητική. Η απόφαση της κ. Μενδώνη για την έξωση των αρχαιολόγων το αποδεικνύει.

• Η παγκόσμια οικονομία δεν πάει καλά, θα έχουμε μεγαλύτερη ύφεση. Η ΝΔ δεν έχει μακροπρόθεσμο σχέδιο για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, έχει μια φυσική απέχθεια στον σχεδιασμό.

• Για τα θέματα της αυτοδιοίκησης πρέπει να υπάρξει σχεδιασμός από την επόμενη μέρα των αυτοδιοικητικών εκλογών.

• Ο Γιάννης Στέφος ως υποψήφιος περιφερειάρχης Ηπείρου, έχει κάθε δυνατότητα να πάει καλά, θα το παλέψει και έχει όλη την υποστήριξή μου στον αγώνα που δίνει.

• Η συμμετοχή στις εκλογές για τον/την πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ είναι πολύ σημαντική. Οι σ/φες και σ/φοι φίλοι και φίλες να συμμετέχουν ουσιαστικά στις συζητήσεις που γίνονται δια ζώσης, να ακούσουν όλους τους υποψήφιους και να ανταλλάξουν απόψεις. Στα social media υπάρχει μια φυσική ροπή προς την βαρβαρότητα και η Αριστερά δεν συζητά με αυτό τον τρόπο.

ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ: Οι 4 υποψήφιοι για την προεδρία απαντούν σε 4 ερωτήματα

Οι απαντήσεις του Ευκλείδη Τσακαλώτου, της Έφης Αχτσιόγλου, του Νίκου Παππά και του Στέφανου Τζουμάκα στα ερωτήματα που τους έθεσε η Επιτροπή Θεωρίας και Επιμόρφωσης, που συνέστησε η Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.

Η Επιτροπή Θεωρίας και Επιμόρφωσης, που συνέστησε η Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. κατά την πρώτη συνεδρίασή της μετά το τακτικό συνέδριο, σκέφθηκε να συμβάλει στην τρέχουσα φάση των διαδικασιών του κόμματος με το να θέσει ορισμένα ερωτήματα στην υποψήφια πρόεδρο και στους υποψήφιους προέδρους, ερωτήματα που εμπίπτουν στις καταστατικές αρμοδιότητές της.

Τα ερωτήματα αυτά είναι τα εξής:

1. Τουλάχιστον από το 2015 και μετά η θεωρητική και η ιδεολογική συζήτηση στο εσωτερικό του κόμματος έχουν υποχωρήσει χαρακτηριστικά προς όφελος της αμιγώς πολιτικής συζήτησης. Ποια λειτουργία πιστεύετε πως πρέπει να έχει η θεωρία σε ένα αριστερό κυβερνητικό κόμμα του 21ου αιώνα; Τι σχέση πρέπει να έχουν με αυτήν η ηγεσία, τα μέλη και πώς σκέφτεστε ότι οφείλει να αναπτυχθεί αυτή η σχέση;


2. Παραμένει για την Αριστερά του 21ου αιώνα ο στόχος του σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία ως διακριτού συστήματος -παραγωγικά και πολιτειακά- από τον καπιταλισμό και τις μορφές αυταρχικότητας που προσιδιάζουν σε αυτόν; Ή ο καπιταλισμός έχει κερδίσει το στοίχημα με την Ιστορία και μας υποχρεώνει να περιοριστούμε στο να επιδιώκουμε συνεχώς την κατά το δυνατόν μεγαλύτερη μείωση των ανισοτήτων;


3. Σε κάθε συνέδριο του κόμματος διαπιστώνεται ότι πρέπει να αλλάξει η λειτουργία των Οργανώσεων Μελών, ώστε να είναι πιο μαζικές και πιο αποτελεσματικές, να αποτελούν το κόμμα στον κοινωνικό τους χώρο, τα μέλη να νιώθουν ότι αυτά που κάνουν είναι χρήσιμα και ότι αυτά που λένε φτάνουν στην ηγεσία του κόμματος και επηρεάζουν την πολιτική του, και να χαίρονται που συνευρίσκονται. Μιλάμε για το περίφημο «κόμμα των μελών», που σχεδόν πάντα διαπιστώνεται ότι δεν επετεύχθη. Εσείς πώς σκοπεύετε να συμβάλετε ώστε η συμμετοχή των μελών στην κομματική ζωή να αποκτήσει νόημα και να γίνει δημιουργική και -γιατί όχι;- απολαυστική;


4. Πώς θα λειτουργήσει η νέα ηγεσία σε ένα κόμμα όπου το «τασικό κριτήριο» συχνά υπερτερεί της ουσιαστικής συλλογικής λειτουργίας; Με διαρκή διαπραγμάτευση με τις τάσεις και ουσιαστικά ερήμην των μελών, όπως συνέβαινε εν πολλοίς μέχρι σήμερα, ή με τη δημιουργία μιας πραγματικά λειτουργούσας συλλογικότητας; Πώς θα συμβάλετε στο να αντιμετωπιστούν η έμπρακτη απουσία δεσμευτικότητας αρκετών μελών του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και η συχνή ολιγωρία ως προς την υλοποίηση των συλλογικών αποφάσεων;

Ακολουθούν οι απαντήσεις του Ευκλείδη Τσακαλώτου, της  Έφης Αχτσιόγλου, του Νίκου Παππά και του Στέφανου Τζουμάκα:

Ευκλείδης Τσακαλώτος: «Να ανασυνθέσουμε την Αριστερά και τον ΣΥΡΙΖΑ»

«Αναμφίβολα παραμένει στόχος μας ο δημοκρατικός σοσιαλισμός»

tsakalotos_g.jpg

• Τουλάχιστον από το 2015 και μετά, η θεωρητική και η ιδεολογική συζήτηση στο εσωτερικό του κόμματος έχει υποχωρήσει χαρακτηριστικά προς όφελος της αμιγώς πολιτικής συζήτησης. Ποια λειτουργία πιστεύετε ότι πρέπει να έχει η θεωρία σε ένα αριστερό κυβερνητικό κόμμα του 21ου αιώνα; Τι σχέση πρέπει να έχουν με αυτή η ηγεσία, τα μέλη και πώς σκέφτεστε ότι οφείλει να αναπτυχθεί αυτή η σχέση;

Δεν έχω καμία αμφιβολία για την επιβεβλημένη συμβολή της θεωρίας και των αναδυόμενων ιδεολογικών αναζητήσεων στη στρατηγική ενός κόμματος και στο πολιτικό του σχέδιο. Οι νεοφιλελεύθεροι δεν ήταν κυρίαρχοι πολιτικά έως τη δεκαετία του 1970 στις ΗΠΑ και ωστόσο για περίπου τριάντα χρόνια δούλευαν μεθοδικά τις ιδέες τους, δημιουργούσαν δεξαμενές σκέψης, όριζαν και ιεραρχούσαν επιμελώς τις θεματικές εμφάσεις τους. Έτσι, όταν ήρθε η ώρα, ηγεμόνευσαν.

Ιδιαιτέρως όμως για την Αριστερά, η θεωρία αφορά, πέρα από την κριτική του υπάρχοντος, και τους τρόπους θεμελίωσης και ανάπτυξης όσων θέλουμε να συμβούν στην κοινωνία. Είναι προϋπόθεση, με άλλα λόγια, της πάντα απαραίτητης μακροπρόθεσμης ματιάς, οδοδείκτης της κοινής προσπάθειας και παράλληλα ευαίσθητος σεισμογράφος όσων αλλάζουν και μας προ(σ)καλούν να αλλάξουμε (και) εμείς.

Μέλη και ηγεσία από κοινού πρέπει να παραμένουν πάντα περίεργοι μαθητές και μαθήτριες των ιδεολογικών επεξεργασιών του χώρου. Έτσι θα μπορούν, πάλι από κοινού, να αναλογίζονται και τις πρακτικές εφαρμογές αυτών των επεξεργασιών, σε σχέση, λόγου χάρη, με τα κοινά αγαθά. Πρέπει να μην φοβόμαστε, ίσα-ίσα, να το λέμε με θάρρος και παρρησία πως το κόμμα της Αριστεράς έχει, πέραν όλων των άλλων, και διαπαιδαγωγικό χαρακτήρα, είναι σχολείο και εργαστήριο, με τους οδηγούς σπουδών να είναι η θεωρητική μας σκευή. Επιμορφώσεις στελεχών, περιοδικές ανοιχτές ιδεολογικές συζητήσεις, «Παρεμβάσεις», «εντός Εποχής», podcasts, θεματικά συνέδρια, συλλογικοί τόμοι. Όλα τα εργαλεία να τα χρησιμοποιήσουμε, να τα ενώσουμε, να σχεδιάσουμε κι άλλα.

• Παραμένει για την Αριστερά του 21ου αιώνα ο στόχος του σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία ως διακριτού συστήματος -παραγωγικά και πολιτειακά- από τον καπιταλισμό και τις μορφές αυταρχικότητας που προσιδιάζουν σε αυτόν; Ή ο καπιταλισμός έχει κερδίσει το στοίχημα με την Ιστορία και μας υποχρεώνει να περιοριστούμε στο να επιδιώκουμε συνεχώς την κατά το δυνατόν μεγαλύτερη μείωση των ανισοτήτων;

- Αναμφίβολα παραμένει στόχος μας ο δημοκρατικός σοσιαλισμός. Έχουμε αυτόν τον ορίζοντα, γιατί αλλιώς θα αναγκαζόμαστε να περιορίζουμε τις βαθιές μεταρρυθμίσεις στο επίπεδο του αστικού εκσυγχρονισμού, βαφτίζοντάς τες ριζοσπαστικές.

Εχουμε κάθε λόγο να είμαστε αισιόδοξοι και αισιόδοξες. Η πτώση του «υπαρκτού σοσιαλισμού» ακολουθήθηκε από τη δεξιά μετατόπιση της Σοσιαλδημοκρατίας στην Ευρώπη. Ο νεοφιλελευθερισμός επικράτησε κυβερνητικά σε όλες τις εκδοχές του και τώρα διαφαίνεται ότι έρχεται η ώρα για τη σταδιακή του παρακμή, με την ανάγκη επιστροφής του κράτους στον κόσμο των διαρκών κρίσεων (permacrisis). Στο πλαίσιο αυτό, ο σοσιαλισμός είναι όχι μόνο επίκαιρος, όχι απλώς απαραίτητος, αλλά αρχίζει και γίνεται ξανά επιθυμητός. Σκεφτείτε τη στροφή προς τον σοσιαλισμό και τις σοσιαλιστικές πολιτικές που αποζητούν οι νεότεροι πολίτες των ΗΠΑ και της Βρετανίας, η Generation Left, όπως την ονόμασε ο Κιρ Μίλμπερν. Σκεφτείτε την επικίνδυνη, τρομακτική άνοδο της Άκρας Δεξιάς στην Ευρώπη και το ισχυρό αντίπαλο δέος που πρέπει να προτάξουμε για να μην ξαναζήσουμε όσα έκαναν την ανθρωπότητα να ντρέπεται και να πονάει κατά τη διάρκεια της ανόδου του ναζισμού.

Ηρθε η ώρα να σταματήσουμε τους αμυντικούς αγώνες, αγώνες που δίνουμε και χάνουμε εδώ και περίπου τριάντα χρόνια σε όλο τον κόσμο. Δεν μειώθηκαν οι ανισότητες εντός και μεταξύ των χωρών. Αυξήθηκαν, και πρέπει να παραδεχθούμε την αποτυχία μας. Είναι ώρα για επίθεση, να ξεκινήσουμε έναν νέο «πόλεμο θέσεων», για να είμαστε έτοιμοι, όταν χρειαστεί, για έναν «πόλεμο κινήσεων» σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, με έναν καινοτόμο, ρωμαλέο όσο και δημοκρατικό διεθνισμό, που θα αφορά, θα προστατεύει την πλειονότητα της κοινωνίας. Στους πολιτισμικούς πολέμους της alt right πρέπει να απαντήσουμε θαρραλέα.

• Σε κάθε συνέδριο του κόμματος διαπιστώνεται ότι πρέπει να αλλάξει η λειτουργία των Οργανώσεων Μελών, ώστε να είναι πιο μαζικές και πιο αποτελεσματικές, να αποτελούν το κόμμα στον κοινωνικό τους χώρο, τα μέλη να νιώθουν ότι αυτά που κάνουν είναι χρήσιμα και ότι αυτά που λένε φτάνουν στην ηγεσία του κόμματος και επηρεάζουν την πολιτική του και να χαίρονται που συνευρίσκονται. Μιλάμε για το περίφημο «κόμμα των μελών», που σχεδόν πάντα διαπιστώνεται ότι δεν επετεύχθη. Εσείς πώς σκοπεύετε να συμβάλετε ώστε η συμμετοχή των μελών στην κομματική ζωή να αποκτήσει νόημα και να γίνει δημιουργική και -γιατί όχι;- απολαυστική;

- Οι συνεδριάσεις των Οργανώσεων Μελών (και στην πραγματικότητα οι περισσότερες συνεδριάσεις) χρειάζεται να έχουν ακριβή ώρα έναρξης αλλά και λήξης. Δεν είναι σωστό να κουράζονται τα μέλη μας με αέναες διαδικασίες, χωρίς αρχή, μέση και τέλος, όπου «νικητές» βγαίνουν οι πιο ξεκούραστοι, εκείνοι που δεν έχουν άλλες δουλειές ή οι πλέον πεισμωμένοι/ες. Οι συνεδριάσεις χρειάζεται πάντα να αποφασίζουν στο τέλος και στην επόμενη συνάντησή τους να κάνουν απολογισμό για την υλοποίηση των αποφάσεών τους προφορικά, γραπτά και ηλεκτρονικά.

Οι άνθρωποι του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. ζουν, εργάζονται, είναι γονείς, κοινωνικοποιούνται, κοντολογίς υπάρχουν στον χώρο τους. Οι εμπειρίες τους αυτές είναι η πρώτη ύλη, το καύσιμο για πολιτικές τοποθετήσεις και πράξεις. Αντλούν από αυτές και μπορούν να τις μετατρέπουν σε συνδικαλιστική, τοπική, πολιτισμική, αλληλέγγυα δράση, αναλόγως με τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους που δημοκρατικά και συντροφικά τις έχουν επεξεργαστεί.

Σε κάθε περίπτωση, ο σχεδιασμός, το καλό κλίμα, η μέριμνα για τη συγκρότηση του κόμματος «από τα κάτω προς τα πάνω» (και όχι το αντίθετο), η πραγματική μέριμνα να εισακούγονται οι γνώμες των μελών στα ανώτερα επίπεδα, η συλλογική ηγεσία και στο επίπεδο των Ο.Μ., καθώς και η έγνοια για επιμόρφωση και αύξηση της συλλογικής δράσης είναι βασικές μεταβλητές της νέας κομματικότητας που χρειαζόμαστε. Τις καλές πρακτικές για να εφαρμοστούν τα παραπάνω θα τις βρούμε, την ψηφιακή διάσταση επίσης θα την επινοήσουμε, έτσι ώστε διαφάνεια και δημιουργικές ανασυνθέσεις να προκύπτουν πιο εύκολα. Το σπουδαίο θα ήταν να καταφέρουμε να αναδιαμορφώσουμε τις νοοτροπίες, να αποδράσουμε από τις μανιέρες που ξέρουμε και μας είναι εύκολες, να πιστέψουμε και να εφαρμόσουμε όσα συχνά ενστερνιζόμαστε στα λόγια, αλλά δεν τα καταφέρνουμε να υλοποιούμε επαρκώς.

• Πώς θα λειτουργήσει η νέα ηγεσία σε ένα κόμμα όπου το «τασικό κριτήριο» συχνά υπερτερεί της ουσιαστικής συλλογικής λειτουργίας; Με διαρκή διαπραγμάτευση με τις τάσεις και ουσιαστικά ερήμην των μελών, όπως συνέβαινε εν πολλοίς μέχρι σήμερα, ή με τη δημιουργία μιας πραγματικά λειτουργούσας συλλογικότητας; Πώς θα συμβάλετε να αντιμετωπιστούν η έμπρακτη απουσία δεσμευτικότητας αρκετών μελών του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και η συχνή ολιγωρία ως προς την υλοποίηση των συλλογικών αποφάσεων;

- Τα ρεύματα ιδεών στο κόμμα μας είναι κατάκτηση, είναι η αποτύπωση των αποχρώσεων των τοποθετήσεών μας για τα πράγματα και, με αυτή την έννοια, δεν είναι δόκιμο ή, καλύτερα, είναι αυταρχικό και επικίνδυνο να προσπαθήσουμε να συγκαλύψουμε τις διαφοροποιήσεις μας. Άλλωστε, συχνά συνιστούν πλούτο που διευρύνει εκ των πραγμάτων την εμβέλειά μας ή λειτουργούν συναγωνιστικά. Ωστόσο, όπως σωστά επισημαίνετε, αυτό δεν συμβαίνει πάντα και αρκετές φορές οι τάσεις λειτούργησαν ως οιονεί «κόμματα μέσα στο κόμμα».

Οπως κάθε κομματική μορφή είναι η πολιτική συμπύκνωση του συσχετισμού που διαμορφώνεται ανάμεσα στο κράτος και στην κοινωνία, έτσι και οι τάσεις αποτελούν τα ρεύματα ιδεών μεταξύ των μελών που έχουν περισσότερη κοινή αντίληψη για κάποια ζητήματα είτε λόγω ιδεολογικής αφετηρίας είτε λόγω αξιακής τοποθέτησης. Θα πρέπει όμως να λειτουργούν όχι ως διελκυστίνδα που τραβά το κόμμα προς τη μία ή την άλλη ιδεολογική κατεύθυνση, αλλά ως εφαλτήριο ιδεολογικής ζύμωσης και, τελικώς, μιας δημιουργικής σύνθεσης με σκοπό την ηγεμονική ιδεολογική επικράτηση του κόμματος στο πολιτικό σκηνικό που διαμορφώνεται κάθε εποχή.

Πρέπει να εμβαθύνουμε, ακόμα και να αντιπαρατεθούμε, αλλά σίγουρα να ανασυνθέσουμε την Αριστερά και τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Γνωρίζουμε ο καθένας και η καθεμία μας ότι η δέσμευση στον κοινό μας αγώνα έχει αφενός έναν χαρακτήρα υπαρξιακό, με την έννοια πως αριστερός και αριστερή παραμένεις σε όλη σου τη ζωή. Αφετέρου, όμως, αυτή η δέσμευση ενδυναμώνεται, ανθίζει και φέρνει αποτελέσματα όταν είναι όσο το δυνατόν προϊόν της δικής μας συνεισφοράς, όταν η γνώμη μας ακούγεται και γίνεται πράξη, όταν συντίθεται μαζί με τις καλές γνώμες των άλλων, ώστε να δημιουργηθεί το κατάλληλο μείγμα στο οποίο καθένας και καθεμία θα βρίσκει μέρος του εαυτού του/της. Θα ασχοληθούν με όλη τους τη ζέση, όμως, αν και εφόσον τους λαμβάνουμε υπόψη μας στα σοβαρά, γιατί πιστεύουμε βαθιά ότι μόνο έτσι θα τα πάμε καλύτερα. Η Αριστερά πιστεύει στη συλλογική διάνοια εδώ και δύο αιώνες και το κόμμα μας οφείλει να βρει τους τρόπους ώστε αυτή να αναβλύζει και να παράγει αποτελέσματα υπέρ της κοινωνίας.

Έφη Αχτσιόγλου: «Κόμμα με δομές, κανόνες και γνώση»

«Ο ορίζοντας του σοσιαλισμού της εποχής μας παραμένει πάντοτε μπροστά μας ως ένας στρατηγικά μαχητός στόχος»

• Τουλάχιστον από το 2015 και μετά η θεωρητική και η ιδεολογική συζήτηση στο εσωτερικό του κόμματος έχουν υποχωρήσει χαρακτηριστικά προς όφελος της αμιγώς πολιτικής συζήτησης. Ποια λειτουργία πιστεύετε πως πρέπει να έχει η θεωρία σε ένα αριστερό κυβερνητικό κόμμα του 21ου αιώνα; Τι σχέση πρέπει να έχουν με αυτήν η ηγεσία, τα μέλη και πώς σκέφτεστε ότι οφείλει να αναπτυχθεί αυτή η σχέση;

- Η σχέση της Αριστεράς με τη θεωρία, με τη διαρκή δηλαδή διερώτηση και μελέτη για τις σχέσεις και τις δομές της κοινωνίας μας, τις δυναμικές που αναπτύσσονται και τις προοπτικές μετασχηματισμού ή ανατροπής τους, είναι κατά κάποιον τρόπο οργανική. Και δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς για μια πολιτική δύναμη που σε όλη της την ιστορική διαδρομή και σε όλες τις επιμέρους παραδόσεις της διεκδικούσε και διεκδικεί να αλλάξει τον κόσμο.

Αν και καταλαβαίνω τους προβληματισμούς για έναν ορισμένο «εμπειρισμό» που μπορεί να κυριάρχησε την περίοδο της διακυβέρνησης, νομίζω ότι πρέπει να μην ξεχνάμε ότι η απόλυτη διάκριση μεταξύ πολιτικής θεωρίας και πρακτικής δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Δεν υπάρχει πολιτική η οποία να μην εδράζεται σε θεωρητικές και ιδεολογικές παραδοχές, είτε το συνειδητοποιούν τα υποκείμενα που την εκφέρουν είτε όχι. Εξάλλου, ο ΣΥΡΙΖΑ πρωτοστάτησε στη θεωρητική και ιδεολογική συζήτηση διαχρονικά και μέχρι σήμερα. Θα θυμίσω ότι είμαστε το μόνο κόμμα που έχει δημοσιεύσει έναν συλλογικό και εκτεταμένο απολογισμό της πρώτης αυτής κυβερνητικής μας θητείας, ενώ ο αναστοχασμός πάνω στην εμπειρία αυτή έχει ήδη αποτυπωθεί και σε επιστημονικά και θεωρητικά συνέδρια, εργαστήρια και εκδόσεις. Με αυτό μάλιστα το δεδομένο, θα ήταν χρήσιμο να σκεφτούμε ότι δεν είμαστε απλώς «καταναλωτές», αλλά μπορούμε να είμαστε και «παραγωγοί» θεωρίας στη σύγχρονη εποχή.

Πάντοτε, ασφαλώς, υπάρχουν περιθώρια να κάνουμε περισσότερα και καλύτερα. Σήμερα το κόμμα μας, αλλά και ολόκληρος ο κόσμος αντιμετωπίζουν πρωτόγνωρα ζητήματα, τα οποία οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε πολιτικά. Αλλά για να το κάνουμε αποτελεσματικά, πρέπει να κατανοήσουμε τις πολλές διαστάσεις τους. Να τα διερευνήσουμε θεωρητικά και να μάθουμε γι’ αυτά από τους ειδικούς, διακρίνοντας πάντα την τεχνοκρατία, που εξάλλου δεν είναι ποτέ ουδέτερη, από την πολιτική.

Χρειάζεται, επομένως, κατά τη γνώμη μου μια πιο συστηματική ενασχόλησή μας με τον θεωρητικό και επιστημονικό προβληματισμό, ώστε αυτός να μην παραμένει υπόθεση των λίγων. Γι’ αυτό, άλλωστε, στην Κεντρική Επιτροπή μίλησα για ένα κόμμα που θα στηρίζεται σε δομές. Ώστε να υπάρχει ο κατάλληλος χώρος που θα υποδέχεται και θα αξιοποιεί τον πλούτο των επεξεργασιών και των προβληματισμών, που θα διαχέεται σε όλη την κλίμακα του κόμματος, θα εμπλουτίζεται με νέα ερωτήματα και θα στηρίζει την αποφασιστική, ουσιαστική και με επίγνωση συμμετοχή των μελών.

• Παραμένει για την Αριστερά του 21ου αιώνα ο στόχος του σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία ως διακριτού συστήματος -παραγωγικά και πολιτειακά- από τον καπιταλισμό και τις μορφές αυταρχικότητας που προσιδιάζουν σε αυτόν; Ή ο καπιταλισμός έχει κερδίσει το στοίχημα με την Ιστορία και μας υποχρεώνει να περιοριστούμε στο να επιδιώκουμε συνεχώς την κατά το δυνατόν μεγαλύτερη μείωση των ανισοτήτων;

- Ζούμε στην εποχή της κυριαρχίας του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος (η γενιά μου γεννήθηκε και μεγάλωσε εξ ολοκλήρου σε αυτή), που πλέον συναντά τα όριά του, γι’ αυτό και μετασχηματίζεται σε μια όλο και πιο αυταρχική εκδοχή του, επιφέροντας μύρια δεινά στην ανθρωπότητα.

Σήμερα το θέμα των ανισοτήτων είναι θεμελιώδες. Δεν μπορεί να αγνοήσουμε την όξυνσή τους, που ωθεί όλο και μεγαλύτερα τμήματα της κοινωνίας, αλλά και ολόκληρες χώρες ή περιφέρειες του πλανήτη στο περιθώριο. Είναι, εξάλλου, κάτι που οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται άμεσα στην καθημερινότητά τους και αντιδρούν στην αδικία, όχι πάντα από αριστερές θέσεις. Ωστόσο, δεν αρκεί να μένουμε σε αυτό το πρώτο, έστω κρίσιμο, επίπεδο. Πηγή των ανισοτήτων είναι, σε τελική ανάλυση, οι σχέσεις εκμετάλλευσης. Ο δρόμος για την ισότητα, αλλά και για την ελευθερία περνά μέσα από την εξάλειψή τους, μέσα από τον κοινωνικό μετασχηματισμό, που σήμερα δεν μπορεί παρά να είναι κοινωνικός και οικολογικός ταυτόχρονα.

Ετσι, λοιπόν, ο ορίζοντας του σοσιαλισμού της εποχής μας παραμένει πάντοτε μπροστά μας ως ένας στρατηγικά μαχητός στόχος. Που μπορεί να επιτευχθεί μέσα από έναν δρόμο τραχύ και δύσβατο, με γενναίες μεταρρυθμίσεις, με τομές και ρήξεις, με επιμέρους νίκες και επιμέρους ήττες. Και, βέβαια, μέσα από πλατιές συμμαχίες κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων.

• Σε κάθε συνέδριο του κόμματος διαπιστώνεται ότι πρέπει να αλλάξει η λειτουργία των Οργανώσεων Μελών, ώστε να είναι πιο μαζικές και πιο αποτελεσματικές, να αποτελούν το κόμμα στον κοινωνικό τους χώρο, τα μέλη να νιώθουν ότι αυτά που κάνουν είναι χρήσιμα και ότι αυτά που λένε φτάνουν στην ηγεσία του κόμματος και επηρεάζουν την πολιτική του, και να χαίρονται που συνευρίσκονται. Μιλάμε για το περίφημο «κόμμα των μελών», που σχεδόν πάντα διαπιστώνεται ότι δεν επετεύχθη. Εσείς πώς σκοπεύετε να συμβάλετε ώστε η συμμετοχή των μελών στην κομματική ζωή να αποκτήσει νόημα και να γίνει δημιουργική και -γιατί όχι;- απολαυστική;

- Το κόμμα είναι εθελοντική ένωση προσώπων που δεν υποχρεώνονται, αλλά επιλέγουν να συμμετέχουν γιατί επιθυμούν να συμβάλουν στη συλλογική προσπάθεια για την επίτευξη ενός στόχου. Ωστόσο, ενώ η χαρά της συμμετοχής θα όφειλε να είναι δεδομένη, δυστυχώς διάφορες παθογένειες την εμποδίζουν. Παθογένειες που πρέπει να αντιμετωπιστούν και «από τα πάνω» και «από τα κάτω» ταυτόχρονα, δηλαδή και στο επίπεδο των ηγετικών οργάνων και στο επίπεδο των οργανώσεων.

Το 2022 κάναμε μια μεγάλη καταστατική αλλαγή, προσπαθώντας να απαντήσουμε στην κρίση του κομματικού φαινομένου που -ανεξάρτητα από τις ειδικότερες παθογένειες του ΣΥΡΙΖΑ- είναι μάλλον διεθνής, γι’ αυτό και αξιοποιήσαμε την εμπειρία και άλλων αριστερών και προοδευτικών κομμάτων. Το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να αξιοποιήσουμε αυτά τα εργαλεία για να διευκολύνουμε τη συμμετοχή και τον ζωντανό διάλογο. Πέραν, όμως, των καταστατικών ρυθμίσεων, είναι σημαντικό να σκεφτούμε δημιουργικά στην καθημερινότητα. Να πάμε εμείς να βρούμε τους ανθρώπους εκεί που ζουν, αντί να περιμένουμε πότε οι ζωές τους θα χωρέσουν στο προδιαμορφωμένο «κουστούμι» της παραδοσιακής κομματικής μας λειτουργίας. Να βρούμε τρόπους ώστε τα μέλη μας να αισθάνονται ότι «κάνουν πολιτική» παντού: στη δουλειά τους, στη σχολή τους, στη γειτονιά τους, στη διασκέδασή τους.

• Πώς θα λειτουργήσει η νέα ηγεσία σε ένα κόμμα όπου το «τασικό κριτήριο» συχνά υπερτερεί της ουσιαστικής συλλογικής λειτουργίας; Με διαρκή διαπραγμάτευση με τις τάσεις και ουσιαστικά ερήμην των μελών, όπως συνέβαινε εν πολλοίς μέχρι σήμερα, ή με τη δημιουργία μιας πραγματικά λειτουργούσας συλλογικότητας; Πώς θα συμβάλετε στο να αντιμετωπιστούν η έμπρακτη απουσία δεσμευτικότητας αρκετών μελών του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και η συχνή ολιγωρία ως προς την υλοποίηση των συλλογικών αποφάσεων;

- Στο καταστατικό μας χαρακτηρίζουμε τις τάσεις ως ρεύματα ιδεών. Στην πραγματικότητα, τις περισσότερες φορές οι νέες, ζωογόνες ιδέες απουσιάζουν και κυρίως βλέπουμε αυτοαναφορικές τοποθετήσεις (το λέω χωρίς να θέλω να μηδενίσω). Το ερώτημα επομένως είναι πώς οι τάσεις δεν θα κατασταλούν, αλλά θα λειτουργούν ως αυτό που προορίζονται να είναι.

Οι λέξεις-κλειδιά για μένα είναι τρεις: δομές, κανόνες, γνώση.

Πρώτον, όπως είπα, χρειαζόμαστε ένα κόμμα των δομών και όχι των προσώπων. Με σαφές οργανόγραμμα, που θα ξέρουμε ποιος κάνει τι και με ποια ιδιότητα. Ποιος έχει λόγο πού, ποιος ευθύνεται για τι, όχι με βάση τις φιλίες του και τις προσβάσεις του, αλλά με βάση τον ρόλο που του έχουμε συλλογικά αναθέσει και για τον οποίο θα κρίνεται.

Δεύτερον, χρειαζόμαστε ένα κόμμα με κανόνες, που θα ισχύουν για όλες και όλους, από την πρόεδρο ή τον πρόεδρο μέχρι το πιο νέο μέλος της μικρότερης οργάνωσης. Κανόνες που θα λειτουργούν και κατασταλτικά, όπου χρειάζεται, αλλά κυρίως που θα προάγουν με θετικό τρόπο τις αξίες μας και τη συλλογικότερη λειτουργία μας.

Τρίτον, χρειαζόμαστε ένα κόμμα με γνώση. Γίνεται πολύ συχνά μια διάκριση μεταξύ πολιτικών και τεχνοκρατών, στην οποία καθένας προσδίδει αρνητική χροιά είτε στη μία κατηγορία είτε στην άλλη. Θεωρώ ότι όσο λάθος είναι να υποκαταστήσουν οι «ειδικοί» τη δημοκρατική διαδικασία, άλλο τόσο λανθασμένη είναι και η γνώμη που εκφέρεται χωρίς μελέτη και τεκμηρίωση.

Πιστεύω, λοιπόν, ότι ο πλουραλισμός, που επιτρέπει την έκφραση διαφορετικών απόψεων και την ύπαρξη διακριτών ιδεολογικών και πολιτικών ρευμάτων και τάσεων, είναι θετικό στοιχείο της πολιτικής μας κληρονομιάς που δεν πρέπει να απεμπολήσουμε. Ο τρόπος για να μην λειτουργούν οι τάσεις ως μηχανισμοί νομής εσωκομματικής εξουσίας, με αδιαφάνεια και μεροληψία, είναι να δώσουμε προτεραιότητα στο τρίπτυχο που προανέφερα: δομές, κανόνες και γνώση.

Νίκος Παππάς: «Να δώσουμε ανάσα δημοκρατίας και συμμετοχής στο κόμμα»

«Θέλουμε να είμαστε ένα κόμμα πλουραλιστικό και δημοκρατικό»

• Τουλάχιστον από το 2015 και μετά, η θεωρητική και η ιδεολογική συζήτηση στο εσωτερικό του κόμματος έχει υποχωρήσει χαρακτηριστικά προς όφελος της αμιγώς πολιτικής συζήτησης. Ποια λειτουργία πιστεύετε πως πρέπει να έχει η θεωρία σε ένα αριστερό κυβερνητικό κόμμα του 21ου αιώνα; Τι σχέση πρέπει να έχουν με αυτήν η ηγεσία, τα μέλη και πώς σκέφτεστε ότι οφείλει να αναπτυχθεί αυτή η σχέση;

- Η διαρκής επίσκεψη στη θεωρία είναι απαραίτητο συστατικό και αυτονόητη ανάγκη στην πορεία ενός σύγχρονου αριστερού και προοδευτικού κόμματος. Αν δεν επιχειρούμε καθημερινά να καταλάβουμε καλύτερα τον κόσμο, πώς θα τον αλλάξουμε; Αν δεν αξιοποιούμε την εμπειρία της συλλογικής Ιστορίας, πώς θα τη διαμορφώσουμε;

Η πολιτική θεωρία και η ιδεολογία δεν παράγονται κυρίως μέσα στο πλαίσιο των τυπικών κομματικών λειτουργιών. Όχι μόνο λόγω της πίεσης της καθημερινής πολιτικής δράσης, αλλά και επειδή από την ίδια της τη φύση η «θεωρητική πρακτική» έχει τις δικές της διαδικασίες και μεθόδους άσκησής της. Μια τέτοια διαδικασία, για παράδειγμα, είναι η ύπαρξη θεωρητικών και πολιτικών περιοδικών που λειτουργούν ως ομάδες διαλόγου διανοουμένων και ως θερμοκήπια νέων επεξεργασιών. Από τέτοια περιοδικά στη χώρα μας τις προηγούμενες δεκαετίες, από τον Πολίτη, τις Θέσεις και άλλα εγχειρήματα, μπολιάζονταν καθημερινά τα μέλη και τα στελέχη του χώρου και γινόταν περισσότερο εφικτός ένας πλούσιος και γόνιμος εσωκομματικός διάλογος.

Το κενό αυτό, η σημερινή έλλειψη των ζωτικών χώρων από τους οποίους θα αναδειχθούν νέες προσωπικότητες αντίστοιχες του Ελεφάντη, του Τσουκαλά, του Σβορώνου, του Ηλιού, πρέπει να καλυφθεί. Μία από τις προτεραιότητες του μεγάλου κόμματος της προοδευτικής και αριστερής παράταξης, του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, είναι η στήριξη (αλλά χωρίς τον κομματικό έλεγχο) τέτοιων κυττάρων θεωρητικής και ιδεολογικής παραγωγής. Με τρόπο, φυσικά, προσαρμοσμένο στη σύγχρονη πραγματικότητα, την αντικατάσταση των εντύπων από τα ηλεκτρονικά μέσα κ.λπ. Και, προφανώς, με προσανατολισμό ο οποίος να εκφράζει τον πλουραλισμό και τη φυσιογνωμία του χώρου μας.

• Παραμένει για την Αριστερά του 21ου αιώνα ο στόχος του σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία ως διακριτού συστήματος -παραγωγικά και πολιτειακά- από τον καπιταλισμό και τις μορφές αυταρχικότητας που προσιδιάζουν σε αυτόν; Ή ο καπιταλισμός έχει κερδίσει το στοίχημα με την Ιστορία και μας υποχρεώνει να περιοριστούμε στο να επιδιώκουμε συνεχώς την κατά το δυνατόν μεγαλύτερη μείωση των ανισοτήτων;

- Ο στόχος του σοσιαλισμού με δημοκρατία παραμένει επίκαιρος και, μάλιστα, το αίτημα για αυτόν έχει ενισχυθεί ακόμη και μέσα στην κατεξοχήν «μητρόπολη», στις ΗΠΑ. Το 1/3 του Δημοκρατικού Κόμματος, δηλαδή το 1/6 της αμερικανικής κοινωνίας, αυτοπροσδιορίζεται ακριβώς με τη βοήθεια της έννοιας του δημοκρατικού σοσιαλισμού.

Αυτό που έχει καταστεί πολιτικά ανεπίκαιρο, μετά την πάροδο άλλωστε ενός ολόκληρου αιώνα, είναι η μόνιμη ρήξη μεταξύ της ιστορικής Αριστεράς και της Σοσιαλδημοκρατίας, όπως καταγράφηκε οργανωτικά στις αρχές της δεκαετίας του 1920 και συνεχίστηκε και συνεχίζεται και στις μέρες μας.

Στις σημερινές συνθήκες δε, όπου η Δημοκρατία και οι θεσμοί δοκιμάζονται, σε συνθήκες ενισχυμένης αναλογικής στην Ελλάδα, η ενότητα των δυνάμεων από την Αριστερά έως το προοδευτικό Κέντρο είναι προϋπόθεση για πολιτικές νίκες στο άμεσο και λιγότερο άμεσο μέλλον. Καθήκον μας είναι να επιδιώκουμε ταυτόχρονα και τη σταδιακή βελτίωση της κοινωνίας μας μέσω της μείωσης των ανισοτήτων, της εμβάθυνσης της Δημοκρατίας και της βαθύτερης αλλαγής της, στην κατεύθυνση ενός παραγωγικού μοντέλου όπου θα συνυπάρχουν ο ιδιωτικός τομέας και η αγορά με έναν ισχυρό δημόσιο τομέα, αλλά και με τον κοινωνικό τομέα. Ενός μοντέλου στο οποίο η κινητήρια δύναμη δεν θα είναι η διαρκής τάση συγκέντρωσης της οικονομικής δραστηριότητας, μέσω αλλεπάλληλων δημιουργικών καταστροφών, αλλά η οικονομική δημοκρατία και η ισόρροπη, δίκαιη, καθολική πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες.

Οσον αφορά το «πολιτειακό» που αναφέρετε, τέτοιο ζήτημα δεν υφίσταται. Η Κοινοβουλευτική Δημοκρατία δεν είναι «αστική» ή «εργατική», είναι η Δημοκρατία και στόχος μας είναι η υπεράσπιση και η εμβάθυνσή της. Η αυταρχοποίηση των σύγχρονων δημοκρατικών κοινωνιών μας είναι μια πραγματικότητα, αλλά δεν αποτελεί μονόδρομο. Η προοδευτική και αριστερή παράταξη θα την αντιπαλέψει με επιτυχία. Ο Νίκος Πουλαντζάς έγραφε ότι ο σοσιαλισμός ή θα είναι δημοκρατικός ή δεν θα υπάρξει. Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι δεν εννοούσε κάτι άλλο από αυτό που με σαφήνεια έγραφε. Εννοούσε την Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, όπως κατάγεται από τη Γαλλική Επανάσταση, με τη διαρκή εμβάθυνσή της και την αύξηση των βαθμών ελευθερίας των πολιτών μέσα στο πλαίσιό της.

• Σε κάθε συνέδριο του κόμματος διαπιστώνεται ότι πρέπει να αλλάξει η λειτουργία των Οργανώσεων Μελών, ώστε να είναι πιο μαζικές και πιο αποτελεσματικές, να αποτελούν το κόμμα στον κοινωνικό τους χώρο, τα μέλη να νιώθουν ότι αυτά που κάνουν είναι χρήσιμα και ότι αυτά που λένε φτάνουν στην ηγεσία του κόμματος και επηρεάζουν την πολιτική του, και να χαίρονται που συνευρίσκονται. Μιλάμε για το περίφημο «κόμμα των μελών» που σχεδόν πάντα διαπιστώνεται ότι δεν επετεύχθη. Εσείς πώς σκοπεύετε να συμβάλετε ώστε η συμμετοχή των μελών στην κομματική ζωή να αποκτήσει νόημα και να γίνει δημιουργική και -γιατί όχι;- απολαυστική;

- Είναι παραγωγικό από μόνο του το τυπικό παραδοσιακό μοντέλο συνεδριάσεων των οργανώσεων βάσης; Η απάντηση είναι όχι. Η απλή επανάληψη μιας συζήτησης η οποία διεξάγεται στη δημόσια σφαίρα έτσι κι αλλιώς δεν είναι επαρκές συστατικό για να πραγματώσουμε τον ρόλο των οργανώσεων ως «το κόμμα στον χώρο τους». Υπάρχουν περιπτώσεις, όχι λίγες, όπου η βασική μέριμνα της οργάνωσης μελών είναι η κοινωνική παρέμβαση, η παρουσία των ανθρώπων του κόμματος στους θεσμούς της καθημερινής ζωής του χώρου δράσης της οργάνωσης. Από τις ενώσεις γονέων των σχολείων της περιοχής μέχρι τα τοπικά αθλητικά και πολιτιστικά σωματεία. Από τις κινήσεις πολιτών για την προστασία ενός μικρού πάρκου μέχρι την εκπροσώπηση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Είναι παραδείγματα που πρέπει να αναδειχθούν και να γενικευθούν. Να αποκτήσουν τα ηγετικά κλιμάκια σχέση αμφίδρομη με τη βάση. Να υποχρεούται η συλλογική ηγεσία να εξετάζει ζητήματα που τίθενται στις οργανώσεις. Να μην φοβηθούμε τα συχνά δημοψηφίσματα.

Για να γίνει αυτό, πρέπει να εφαρμόσουμε όσα συλλογικά έχουμε αποφασίσει. Πράγμα που δεν κάναμε, ειδικά από το 2019 και μετά.

Κάτι που δεν κάναμε, για παράδειγμα, είναι η περιφερειακή οργάνωση του κόμματος. Πρέπει να την οργανώσουμε με όρους δημοκρατίας και συμμετοχής των μελών.

Από τη δημιουργική αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών για την ουσιαστικοποίηση του πολιτικού διαλόγου ως την πραγματικά ανοιχτή -χωρίς στεγανά και ιδιοκτησιακές λογικές- λειτουργία των Ο.Μ. και τον εξωστρεφή προσανατολισμό τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα κορυφαίας καθυστέρησης και άρνησης του μετασχηματισμού μας είναι το ότι όχι μόνο αργήσαμε να εκλέξουμε ηγεσία από τη βάση, αλλά δεν εκλέξαμε καν Νομαρχιακές Επιτροπές και συντονιστικά οργανώσεων την τελευταία περίοδο.

Αρα, πρώτιστο καθήκον της νέας ηγεσίας είναι να δώσει μια ανάσα δημοκρατίας και συμμετοχής στο κόμμα.

Να γίνει κορυφαίο καθήκον και κεντρικός άξονας εξωστρέφειας η ισχυρή παρουσία στην Αυτοδιοίκηση, στον συνδικαλισμό, στη νεολαία. Η ουσιαστική σχέση του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία με τη δρώσα κοινωνία είναι απαραίτητη για την αναβάθμιση της εσωκομματικής λειτουργίας του.

• Πώς θα λειτουργήσει η νέα ηγεσία σε ένα κόμμα όπου το «τασικό κριτήριο» συχνά υπερτερεί της ουσιαστικής συλλογικής λειτουργίας; Με διαρκή διαπραγμάτευση με τις τάσεις και ουσιαστικά ερήμην των μελών, όπως συνέβαινε εν πολλοίς μέχρι σήμερα, ή με τη δημιουργία μιας πραγματικά λειτουργούσας συλλογικότητας; Πώς θα συμβάλετε για να αντιμετωπιστεί η έμπρακτη απουσία δεσμευτικότητας αρκετών μελών του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και η συχνή ολιγωρία ως προς την υλοποίηση των συλλογικών αποφάσεων;

- Θέλουμε να είμαστε ένα κόμμα πλουραλιστικό και δημοκρατικό. Δεν μπορεί να υπάρχουν τάσεις που συγκροτούνται και λειτουργούν νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Υπήρξαν λειτουργίες οι οποίες εμπόδισαν την έκφραση της συνεδριακής πλειοψηφίας, τάσεις που συγκροτήθηκαν την τελευταία στιγμή, αλλά και τάσεις που προκρίνουν λύσεις σε θέσεις και σε πρόσωπα ανεξάρτητα από τη συγκυρία και την ιστορική στιγμή, με μια διαχρονικότητα που προσεγγίζει εναλλακτική του κόμματος λειτουργία. Από αυτά τα φαινόμενα πρέπει να πάρουμε διαζύγιο.

Οι τάσεις μέσα σε ένα μεγάλο κόμμα, σε ένα κόμμα πολιτικής και όχι ιδεολογικής ενότητας, είναι αναπόφευκτες, είτε οριστούν ως τάσεις είτε ως ρεύματα ιδεών. Ζητούμενο είναι η λειτουργία τους να μην υπονομεύει τη συλλογική μας δράση και την ισότιμη συμμετοχή κάθε μέλους στις διαδικασίες. Μια ιστορική απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι οι λεγόμενοι «άξονες επικοινωνίας», δηλαδή επιμέρους θέματα στρατηγικής όπου συγκλίνουν απόψεις από διαφορετικά μεταξύ τους ρεύματα ιδεών. Ένας τέτοιος άξονας στην ιστορία του χώρου μας έχει υπάρξει ο «αριστερός ευρωπαϊσμός», ο οποίος πλειοψηφούσε διατασικά στον τότε Συνασπισμό. Προσωπικά, ως μέλος της Νεολαίας τότε, υποστήριζα τον «αριστερό ευρωπαϊσμό», ακόμη και αν δεν αποτελούσε επίσημη κατεύθυνση ολόκληρου του ρεύματος ιδεών στο οποίο ανήκα. Μέσα από τέτοιες διατασικές συγκλίσεις σε μεγάλα ζητήματα μπήκαν οι βάσεις για τη μετέπειτα μεγάλη άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ και τη σπουδαία συνεισφορά του στη χώρα. Έτσι πιστεύω θα συνεχίσουμε, με τις διακριτές μας απόψεις και με τις ουσιαστικές μας συγκλίσεις.

Στέφανος Τζουμάκας: «Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να γίνει κόμμα της κοινωνίας»

«Χρειάζεται ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να μετεξελιχθεί σε πολιτικό κόμμα και να μην καθορίζεται η φυσιογνωμία του από μειοψηφικές συσπειρώσεις»

tzoumakas.jpg

• Τουλάχιστον από το 2015 και μετά, η θεωρητική και η ιδεολογική συζήτηση στο εσωτερικό του κόμματος έχει υποχωρήσει χαρακτηριστικά προς όφελος της αμιγώς πολιτικής συζήτησης. Ποια λειτουργία πιστεύετε ότι πρέπει να έχει η θεωρία σε ένα αριστερό κυβερνητικό κόμμα του 21ου αιώνα; Τι σχέση πρέπει να έχουν με αυτήν η ηγεσία, τα μέλη και πώς σκέφτεστε ότι οφείλει να αναπτυχθεί αυτή η σχέση;

- Τα τρία, μεταξύ άλλων, μεγάλα ελλείμματα του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. είναι:

* Η αποϊδεολογικοποίηση, που σχετίζεται και με τη μετατόπιση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. από ένα κόμμα της κοινωνίας σε κόμμα του κράτους και της Δημόσιας Διοίκησης. Η πολιτική υποχώρηση ήταν έντονη λόγω και της αδυναμίας της ηγετικής ομάδας να προσδιορίσει τα αίτια και τις συνέπειες των αποτυχημένων αποφάσεων στο πολιτικό πεδίο, καθώς και των αντιφάσεων που προέκυπταν εξ αυτών. Δεν είχαμε ωστόσο μόνο υποχώρηση ιδεολογική, αλλά και πολιτική.

* Η αποπολιτικοποίησή του ως μαζικού κόμματος, ως μία από τις συνέπειες αποτυχημένων αναλύσεων και πολιτικών, όπως η νέα ταυτότητα του πολιτικού συνδικαλισμού αντί της πολιτικής.

* Η μετατροπή του από πολιτικό κόμμα σε μηχανισμό διεκπεραίωσης τρεχουσών υποθέσεων.

Η υποχώρηση -από την άποψη των προτεραιοτήτων και των αναγκών- του Συνασπισμού και στη συνέχεια του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. όσον αφορά την ιδεολογική και θεωρητική του βάση μετά την κρίση του 2010 και την ένταξη της χώρας στο πρώτο Μνημόνιο, αλλά και στη συνέχεια, και μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας, ήταν ένα από τα πολλά αποτελέσματα της αλλαγής πλεύσης στην οικονομία τόσο της ηγεσίας όσο και των στελεχών που είχαν παράδοση στις ιδεολογικές αναζητήσεις ενός αριστερού κόμματος, καθώς και στην παραγωγή πολιτικών που να υπερβαίνουν το όριο της προπαγάνδας και να αποτελούν πεδίο εφαρμοσμένων σχεδίων.

Στο πλαίσιο αυτό, ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. χρειάζεται: α) Διανόηση: Μια σωστή λειτουργία προϋποθέτει και μια ανανεούμενη διανόηση από προσωπικότητες σε μια διαλεκτική σχέση όχι μόνο με θεωρητικές αλλά και βιωματικές αναφορές στο διεθνές γίγνεσθαι, που και από την άγνοια θα προστατεύει και θα προτρέπει σε αναλύσεις και προσεγγίσεις ολιστικού προσανατολισμού. β) Επαρκή πολιτική ηγετική ομάδα. γ) Πολιτικό κόμμα κοινωνίας -και όχι μόνο των μελών- αντί για μηχανισμό. Η προπαγάνδα αποτυχημένων πολιτικών της ηγετικής ομάδας προς τα μέλη οδηγεί σε αναξιοπιστία και σε αδράνεια, χωρίς πρωτοβουλίες και δημιουργία γεγονότων πολιτικού και κοινωνικού χαρακτήρα.

• Παραμένει για την Αριστερά του 21ου αιώνα ο στόχος του σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία ως διακριτού συστήματος -παραγωγικά και πολιτειακά- από τον καπιταλισμό και τις μορφές αυταρχικότητας που προσιδιάζουν σε αυτόν; Ή ο καπιταλισμός έχει κερδίσει το στοίχημα με την Ιστορία και μας υποχρεώνει να περιοριστούμε στο να επιδιώκουμε συνεχώς την κατά το δυνατόν μεγαλύτερη μείωση των ανισοτήτων;

- Η μετάβαση από μια μορφή κοινωνικής οργάνωσης -και όχι μόνο παραγωγής και θεσμικής Πολιτείας- σε μια άλλη αποτελεί εξέλιξη βαθιάς και μακρόχρονης κοινωνικής και πολιτικής διεργασίας, αλλά βεβαίως σχετίζεται άμεσα και με την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων.

Αυτά μας διδάσκουν οι δύο προηγούμενες μεγάλες μεταβάσεις, από τη δουλοκτησία στη δουλοπαροικία/φεουδαρχία και από την τελευταία στον καπιταλισμό.

Τις ανατροπές τις οργάνωσαν ανώτερες κοινωνικές τάξεις, όπως οι φεουδάρχες και η αστική τάξη. Η ανθρωπότητα θα δει στο μέλλον ποια νέα ανώτερη τάξη θα οδηγήσει στο επόμενο κοινωνικοοικονομικό και πολιτικό σύστημα μετά τις αλλεπάλληλες εξελίξεις στον κόσμο των νέων τεχνολογιών.

Τι είναι ο σοσιαλισμός; Ο Μαρξ δεν το ορίζει. Αναλύει τον καπιταλισμό και μιλάει για την «υποχρεωτική» για τον άνθρωπο μετάβαση σε ένα ανώτερο σύστημα κοινωνικής οργάνωσης. Ο Λένιν τον όρισε πολιτικά ως «εξηλεκτρισμό και σοβιέτ». Και ακολούθησαν επινοήσεις για το «παλλαϊκό κράτος» και την αξέχαστη «θεωρία των σταδίων», μέχρι το 1990 και την επιστροφή στον κρατικό καπιταλισμό. Πολλοί θεωρητικοί μαρξιστές, λόγω και της κρατικιστικής οργάνωσης της κοινωνίας και της παραγωγής, όρισαν την ΕΣΣΔ ως ζώνη με «κρατικό-μονοπωλιακό» καπιταλισμό και «ασιατικό τρόπο παραγωγής».

Στην Κίνα ο Μάο και οι μεταγενέστεροί του μιλάνε για «πορεία προς τον σοσιαλισμό» και ονόμασαν την Κίνα «Λαϊκή Δημοκρατία» και όχι «Σοσιαλιστική», ενώ το σύστημα ονομάστηκε από το 1949 «Νέα Δημοκρατία». Δηλαδή, εβδομήντα και πλέον χρόνια μετά, με εξουσία του ΚΚΚ, δεν μιλάνε για επίτευξη, αλλά για πορεία, με κύριο στόχο την εξάλειψη της φτώχειας. Κι αυτό πετυχαίνουν μέσω της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων. Η Λαϊκή Εθνοσυνέλευση της Κίνας σε επίπεδο χώρας και οι περιφερειακές συνελεύσεις παίρνουν τις αποφάσεις και χαράσσουν πολιτικές κάτω από τον πολιτικό έλεγχο του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας και όχι κάτω απ’ αυτόν της αστικής τάξης, όπως έγινε στη Δύση, με αποικιοκρατία και ιμπεριαλισμό. Βέβαια, η Κίνα διαθέτει ισχυρή αγορά παράλληλα με το κράτος, ενώ παράγει ανισότητες. Καπιταλισμός και κυριαρχία της αγοράς. Άλλα αριστερά κόμματα θεωρούν το κινεζικό κόμμα «αναθεωρητικό», την Κίνα «ιμπεριαλιστική» και το καθεστώς «αυταρχικό», «ανελεύθερο» και «καταπιεστικό».

Ο σοσιαλισμός αποτελεί όραμα των προοδευτικών δυνάμεων, βασισμένο στη δικαιοσύνη, στη δημοκρατία και στην ελευθερία, και όχι απλώς μια έφοδο για την κατάληψη της εξουσίας. Για να αποτελεί όμως στόχο, αυτό συνεπάγεται σχέδιο και δράσεις για την επίτευξή του. Και ένα σχέδιο θέτει συγκεκριμένα βήματα και χρονοδιαγράμματα. Το ερώτημα χρειάζεται αναδιατύπωση έξω και πέρα από τη λογική του στόχου, αλλά και του γεγονότος ότι θα αποτελεί εξέλιξη μιας πολιτικής διεργασίας συνδεδεμένης με την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων.

Η «εξάλειψη της φτώχειας» και η «μείωση των ανισοτήτων» είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Στην αναπτυγμένη Δύση τίθεται το ζήτημα της αναδιανομής και της εξάλειψης της ακραίας φτώχειας μέσω της φορολογίας και της αύξησης των μισθών.

Πώς μειώνουμε τις ανισότητες με χαμηλό επίπεδο παραγωγικών δυνάμεων; Είναι «νόμος» του καπιταλισμού, αφού προϋποθέτει μεγάλη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, ένα ζήτημα που θέτει ως παράλληλο πολιτικό στόχο τη δίκαιη διανομή. Έχουμε δρόμο. Είναι στις αρχές μας ο δημοκρατικός δρόμος για τον σοσιαλισμό.

• Σε κάθε συνέδριο του κόμματος διαπιστώνεται ότι πρέπει να αλλάξει η λειτουργία των Οργανώσεων Μελών, ώστε να είναι πιο μαζικές και πιο αποτελεσματικές, να αποτελούν το κόμμα στον κοινωνικό τους χώρο, τα μέλη να νιώθουν ότι αυτά που κάνουν είναι χρήσιμα και ότι αυτά που λένε φτάνουν στην ηγεσία του κόμματος και επηρεάζουν την πολιτική του και να χαίρονται που συνευρίσκονται. Μιλάμε για το περίφημο «κόμμα των μελών», που σχεδόν πάντα διαπιστώνεται ότι δεν επετεύχθη. Εσείς πώς σκοπεύετε να συμβάλετε ώστε η συμμετοχή των μελών στην κομματική ζωή να αποκτήσει νόημα και να γίνει δημιουργική και -γιατί όχι;- απολαυστική;

- Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. χρειάζεται:

1. Πολιτική ενότητα και όχι μόνο οργανωτική ενότητα.

2. Όχι υποκατάσταση της πολιτικής από οργανωτικά σχήματα ελέγχου. Ο οργανωτικός έλεγχος αποτελεί παλιά συντηρητική μέθοδο για την παρεμπόδιση των δημοκρατικών συζητήσεων πάνω σε θέματα ιδεολογικά, προγραμματικά και θέματα στρατηγικής. Αποτελεί καθήλωση σε πρωτοβουλίες για τη δημιουργία πολιτικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, σε κάθε περιοχή, σε κάθε κλάδο εργασίας. Έτσι οδηγείται σε μειοψηφικές πολιτικές μηχανισμών.

Από κοινού οφείλουμε όλοι να συμβάλουμε ώστε να διαμορφώσουμε στο κόμμα πλειοψηφική κουλτούρα και χειραφέτηση, για να είναι κόμμα της κοινωνίας. Η ευθύνη ανήκει στη Κεντρική Επιτροπή.

• Πώς θα λειτουργήσει η νέα ηγεσία σε ένα κόμμα όπου το «τασικό κριτήριο» συχνά υπερτερεί της ουσιαστικής συλλογικής λειτουργίας; Με διαρκή διαπραγμάτευση με τις τάσεις και ουσιαστικά ερήμην των μελών, όπως συνέβαινε εν πολλοίς μέχρι σήμερα, ή με τη δημιουργία μιας πραγματικά λειτουργούσας συλλογικότητας; Πώς θα συμβάλετε να αντιμετωπιστούν η έμπρακτη απουσία δεσμευτικότητας αρκετών μελών του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και η συχνή ολιγωρία ως προς την υλοποίηση των συλλογικών αποφάσεων;

- Χρειάζεται ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. να μετεξελιχθεί σε πολιτικό κόμμα, με πολιτική και ιδεολογική ενότητα στα βασικά, και να μην καθορίζεται η φυσιογνωμία του από μειοψηφικές συσπειρώσεις. Χρειάζεται να μετεξελιχθεί σε λαϊκό κόμμα, με αναφορά στην κοινωνία, με ανοιχτές πόρτες για φίλους και πολίτες.

Τα μέχρι σήμερα αρνητικά φαινόμενα που αναφέρονται και παραπάνω κρατούν μακριά την κοινωνία από τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., αλλά και τη δυνατότητα αυτή να μπορεί να αλλάξει κάθε αρνητική πρακτική μέσα από θετικούς προσανατολισμούς.

Left.gr