Το πρόγραμμα των Πράσινων: Η αυτοκτονία της Ευρώπης

Drieu Godefridi

Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι οι ευρωπαίοι οικολόγοι, και η άκρα αριστερά γενικώς, έχουν μια αξιοζήλευτη ικανότητα επικοινωνίας. Ενώ τα συντηρητικά κινήματα εξακολουθούν να ενσαρκώνουν πολύ συχνά κάτι που μοιάζει με μη-ανθρώπινες καρικατούρες πολιτικών, οι ευρωπαίοι οικολόγοι, εκτός από μια υστερική Γκρέτα Τούνμπεργκ, έχουν φρέσκα και ευχάριστα πρόσωπα ως εκπρόσωποι που αναφέρονται στα πιο φριχτά πράγματα με ελκυστικό, ήρεμο και κατανοητό τρόπο.

Ας πάρουμε, για παράδειγμα, το συνέδριο Beyond Growth 2023 που ολοκληρώθηκε πρόσφατα στις Βρυξέλλες. Το Beyond Growth είναι η ετήσια ιδεολογική συνάθροιση των ευρωπαίων οικολόγων, και η συνεχής αναμετάδοση πληροφοριών στον κόσμο σχετικά με υποτιθέμενες «μη κυβερνητικές» οργανώσεις (ΜΚΟ) που χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση.

Οι συναντήσεις του Beyond Growth δεν πραγματοποιούνται στα σαλόνια ενός αριστοκρατικού ξενοδοχείου ή κάποιας εξοχικής έπαυλης, αλλά οι συνεδριάσεις και οι συγκεντρώσεις γίνονται απευθείας στα κτίρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αυτό δεν συμβαίνει τυχαία: όταν ο Τύπος αναφέρεται με αγάπη στη διάσκεψη του Beyond Growth, μεταδίδει εικόνες ανθρώπων που μαζεύονται και μιλούν στα τακτοποιημένα έδρανα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Τι θυμούνται οι περισσότεροι όταν βλέπουν την έκθεση του Beyond Growth; Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η σύνδεση μεταξύ των ριζοσπαστικών προτάσεων του Beyond Growth και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου παρουσιάζεται ως απολύτως φυσική: εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέλει ριζοσπαστική οικολογία, πώς θα μπορούσατε εσείς, ένας ασήμαντος εγχώριος ψηφοφόρος, να του αντιταχθείτε;

Σταρ της πιο πρόσφατης διάσκεψης ήταν η Αρούνα ντε Φέβερ, μια φλαμανδή Βελγίδα που εκπροσωπούσε τους νεαρούς Πράσινους.

Πρέπει να διαβάσετε και να ακούσετε τι λένε αυτοί οι ακτιβιστές. Οι περισσότεροι ανακοινώνουν τι θα κάνουν αν κατορθώσουν να πάρουν την εξουσία. Ας ακούσουμε, λοιπόν, τις «προτάσεις» της γοητευτικής, χαμογελαστής ντε Φέβερ:

1. «Πρέπει να αναδιανείμουμε τον πλούτο», ξεκινάει η ντε Φέβερ. Σε ποιον, πώς; Δεν υπάρχουν λεπτομέρειες. Αυτό είναι το σύνηθες χαρακτηριστικό κάθε ονειροπαρμένης, ευρωπαϊκής ομιλίας που σέβεται τον εαυτό της εδώ και έναν αιώνα. Θα ήταν άπρεπο να προτείνουμε να αρχίσει η αναδιανομή του πλούτου από τους μισθούς και τα περιουσιακά στοιχεία των Πράσινων βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου;
2. «Διαγραφή του χρέους για το κλίμα»: στο μυαλό των οικολόγων ακτιβιστών, οι χώρες του «παγκόσμιου Βορρά», που έχουν αναπτυχθεί σημαντικά, έχουν μια οικολογική υποχρέωση προς τις χώρες του «παγκόσμιου Νότου». Παρόλο που ο δυτικός καπιταλισμός έχει σώσει τον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων από τη φτώχεια στην παγκόσμια ιστορία, προφανώς η Δύση προκάλεσε επίσης τις μεγαλύτερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Επιπλέον, η Ευρώπη και οι ΗΠΑ φέρεται να «εκμεταλλεύονται» και να «αποικίζουν» πολλές περιοχές στον «παγκόσμιο Νότο» μέσω των πολυεθνικών τους εταιρειών, εξαντλώντας συστηματικά τους φυσικούς πόρους. Επομένως, το «χρέος» στον «Νότο» πρέπει να διαγραφεί, ακόμη κι αν αυτό το «χρέος» δεν έχει καμία σχέση με το κλίμα.
3. Ας καθιερώσουμε ένα «καθολικό βασικό εισόδημα» αμέσως, ακόμη και αύριο. Μπορεί κανείς να φανταστεί την προθυμία της Κίνας, της Ρωσίας, της Ιαπωνίας, των ΗΠΑ και της Κούβας να εισαγάγουν ένα κοινό καθολικό εισόδημα ─το οποίο είναι βεβαίως κατανοητό μόνο μέσω της δημιουργίας μιας «καθολικής» παγκόσμιας κυβέρνησης: μια απλή τυπική διαδικασία.
4. Η Δύση πρέπει να παρακμάσει. Πράγματι, η Δύση είναι κακιά. Η απόδειξη είναι ότι είναι «πλούσια». Επομένως, η Δύση πρέπει να τιμωρηθεί καταρρέοντας ─παθαίνοντας «αποανάπτυξη»─ ενώ, προφανώς, όσες χώρες δεν βρίσκονται στη Δύση θα εξακολουθήσουν να αναπτύσσονται.
5. Οι καθολικές δημόσιες υπηρεσίες πρέπει να αυξηθούν (να διπλασιαστούν; να τριπλασιαστούν;). Πώς, σε ένα πλαίσιο ύφεσης, θα χρηματοδοτηθεί αυτή η αύξηση; Αυτές οι λεπτομέρειες δεν διευκρινίζονται.

«Όλα αυτά», συνεχίζει η ντε Φέβερ, καταχειροκροτούμενη, «θα είναι βεβαίως δυνατόν να συμβούν μόνο αν καταστρέψουμε την (...) λευκή υπεροχή».

Λευκή υπεροχή; Τι σχέση έχει η λευκή υπεροχή με την οικονομία, θα ρωτήσετε; Φαίνεται ότι στο μυαλό πολλών οικολόγων, η οικονομική ανάπτυξη και η λευκή υπεροχή είναι ουσιαστικά συνώνυμες έννοιες. Σε τελική ανάλυση, το σκεπτικό φαίνεται να πηγαίνει ως εξής: η Δύση, που ενσάρκωσε ο Άνταμ Σμιθ το 1776, «εφηύρε» την οικονομική ανάπτυξη, και η Δύση εκείνη την εποχή ήταν σε μεγάλο βαθμό λευκή, οπότε καταστρέφοντας την υπεροχή των λευκών καταστρέφουμε την ίδια την ιδέα της οικονομικής ανάπτυξη.

Φαίνεται να έχουν ένα είδος μαγικής σκέψης που, βλέποντας δύο πραγματικότητες στο ίδιο σύνολο ─«λευκότητα» και καπιταλισμό─ στη συνέχεια υποθέτουν μια αιτιώδη σχέση μεταξύ τους.

Εάν, σύμφωνα με τον Άνταμ Σμιθ, η οικονομική ανάπτυξη για όλους είναι το κλειδί για την έξοδο από τη φτώχεια —με στόχο να γίνουν οι φτωχοί πλουσιότεροι, και όχι οι πλούσιοι φτωχότεροι— τότε η καταστροφή της ανάπτυξης δεν εμφανίζεται ως οικονομικό μοντέλο που θα προσφέρει μεγάλη βοήθεια. Ακόμη χειρότερα, θα πρέπει τώρα να γίνουν οι εξής ενοχλητικές επιλογές: θα προτιμούσατε να ενθαρρύνετε την ανάπτυξη επιτρέποντας στους ανθρώπους στις φτωχές χώρες να χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα ─άνθρακα, πετρέλαιο και φυσικό αέριο─ ή οδηγώντας αυτούς τους ανθρώπους ακόμη περισσότερο στη φτώχεια στερώντας τους τα ορυκτά καύσιμα;

Αυτό το περίεργο γκούλας των μαρξιστικών υπολειμμάτων ─ιμπεριαλισμός, αποαποικιοποίηση και κακώς αφομοιωμένη Κριτική Θεωρία των Φυλών─ δημιουργεί ένα πρόγραμμα που είναι απίθανο να ενώσει την πλειοψηφία των Ευρωπαίων. Στο πρόγραμμα μάλιστα έχει δοθεί και όνομα: Άμεση Ευρωπαϊκή Αυτοκτονία. Εάν η Ευρώπη εμπλέκεται σε οικονομική «αποανάπτυξη», όπως επιθυμούν οι Πράσινοι, αυτή η «αποανάπτυξη» συνεπάγεται την καταστροφή ολόκληρων τμημάτων της ευρωπαϊκής και της δυτικής οικονομίας. Η «αποανάπτυξη» και η οικονομική καταστροφή είναι τέλεια συνώνυμα. «Αποανάπτυξη» σημαίνει περιορισμό των οικονομικών δραστηριοτήτων ─ή επιβολή τόσο τιμωρητικής φορολόγησης ώστε θα πάψουν να υπάρχουν.

Αυτοί οι υποστηρικτές των Πράσινων αντιπροσωπεύουν το 10% των εδρών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και φαίνεται να βρίσκονται σε διαδικασία εκλογικής εξάλειψης σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ. Δεν έχει σημασία: η αντιδημοκρατική, μη εκλεγμένη, αδιαφανής, ασύδοτη ΕΕ τους προσφέρει μια διέξοδο: στα θεσμικά όργανα της ΕΕ, οι Πράσινοι είναι παντού. Το «Green 10», για παράδειγμα, είναι ένας συνασπισμός των δέκα μεγαλύτερων περιβαλλοντικών οργανώσεων και δικτύων που δραστηριοποιούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Εργάζονται για να διασφαλίσουν ότι η ΕΕ δίνει προτεραιότητα στο κλίμα, το τοπικό περιβάλλον, τη βιοποικιλότητα και την ανθρώπινη υγεία εντός και εκτός των συνόρων της. Για να διαδώσουν τις ιδέες τους, αυτές οι μη εκλεγμένες ΜΚΟ χρηματοδοτούνται γενναιόδωρα από τα ίδια τα θεσμικά όργανα της ΕΕ.

Το θεμελιώδες πρόβλημα με το Beyond Growth είναι ότι η «αποανάπτυξη» ─τι θα συμβεί στη συνέχεια─ δεν ορίζεται ποτέ. Εάν οι μαρξιστές, και πριν από αυτούς οι σοσιαλιστές, συμπεριλαμβανομένων των Γερμανών εθνικοσοσιαλιστών, προσπαθούσαν πάντα να ορίσουν μια οικονομική θεωρία ─συγκεκριμένα έργα και την καταστροφή όσων υπάρχουν─οι περιβαλλοντολόγοι δεν έκαναν ποτέ τον κόπο να κάνουν κάτι τέτοιο. Ή μήπως το να κάνουν την Ευρώπη να εξαρτάται ενεργειακά από τη Ρωσία βρίσκεται στην κύρια ατζέντα των οικολόγων;

Αυτή η απροθυμία να περιγράψουν «τον κόσμο μετά» είναι κατανοητή. Στο πλαίσιο μιας Ευρώπης που έχει υπέρογκα χρέη και φορολογεί ήδη τους πολίτες της μόνο και μόνο για να αποπληρώσει τους τόκους του χρέους, η μείωση της οικονομικής παραγωγής σημαίνει ότι τίθεται το ερώτημα ποιος θα αφεθεί να πεθάνει πρώτος. Η υγειονομική περίθαλψη, για παράδειγμα, έχει ήδη περιοριστεί και αυτό καθώς φαίνεται έχει γίνει περισσότερο για τη μείωση του κόστους παρά για την παροχή υπηρεσιών, και ακόμη περισσότερο για την ανάπτυξη μιας διοικητικής υπηρεσίας με τεράστια γραφειοκρατία παρά για την επένδυση σε περισσότερους γιατρούς και καλύτερη και έγκαιρη φροντίδα των ασθενών.

Τι θα γινόταν αν υπήρχε «αποανάπτυξη»; Πώς, για παράδειγμα, μπορούμε να φανταστούμε μια υποχρεωτική μείωση της οικονομικής δραστηριότητας χωρίς να υποβάλουμε καμία τεχνολογική καινοτομία σε έλεγχο από έναν «διοικητικό φορέα»; Η ονειρεμένη ΕΕ των οικολόγων αρχίζει να μοιάζει με μια εκδοχή του βιβλίου Atlas Shrugged (Ο Άτλας επαναστάτησε): μια δυστοπική χώρα στην οποία οι ιδιωτικές επιχειρήσεις υποφέρουν από ολοένα και πιο επαχθείς νόμους, κανονισμούς και γραφειοκράτες. Ίσως οι Πράσινοι θα έπρεπε να αναλογιστούν το μήνυμα του βιβλίου: παρά τις προσπάθειες του κράτους να υποδουλώσει τα μυαλά με τη βία, οι άνθρωποι βγαίνουν νικητές με την αφοσίωσή τους στην ελευθερία. Το ανθρώπινο μυαλό είναι η δύναμη που κινεί τον κόσμο, όχι ο εξαναγκασμός.

πηγή: gatestoneinstitute.org

Μετάφραση του πρωτότυπου κειμένου: The Greens' Program: The Suicide of Europe

* Ο Drieu Godefridi είναι νομικός (Πανεπιστήμιο Saint-Louis του Λουβέν), φιλόσοφος (Πανεπιστήμιο Saint-Louis του Λουβέν) και διδάκτωρ Νομικής Θεωρίας (Paris IV-Sorbonne). Είναι συγγραφέας του βιβλίου The Green Reich (Το Πράσινο Ράιχ).

Ο Μητσοτάκης «γονατίζει» κάτω από το ίδιο του το βάρος

Σήμερα, ο Κυρ. Μητσοτάκης κουβαλά στις πλάτες του βαριές και ανεξιχνίαστες υποθέσεις, από τις υποκλοπές και τα Τέμπη έως το ναυάγιο της Πύλου, τις καταστροφικές φωτιές και την δολοφονική αντιμεταναστευτική πολιτική. Πλέον όμως, τα προβλήματα που προκύπτουν προέρχονται αμιγώς από τις δικές του πολιτικές, την δική του αναλγησία, τα δικά του ελλείμματα...

Newsroom / Documentonews.gr

Η επικοινωνιακή ασπίδα που ο μιντιακός βραχίονας της κυβέρνησης έχει εδώ και χρόνια στήσει γύρω από τον πρωθυπουργό είναι προφανές πως έχει υποστεί σημαντικά πλήγματα, πράγμα που αναγνωρίζουν πια και τα ίδια τα μίντια, αναγκαζόμενα να ασκούν έως και κριτική μερικές φορές, όπως τις τελευταίες ημέρες.

Η εβδομάδα ξεκίνησε με τη διεθνή κριτική στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για τις διακοπές της στην Κρήτη να λέει πολύ περισσότερα για το «ποιον» του Κυριάκου Μητσοτάκη στη διεθνή σφαίρα, και κατέληξε με μία ακόμη διπλωματική αστοχία, αυτή της άρνησης της Αλβανίας στην πρόσκληση του Έλληνα πρωθυπουργού για «άτυπο δείπνο» στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.

Ενδιάμεσα, η κρίση για την «εισβολή» των Κροατών ναζί και τη δολοφονία του Μιχάλη Κατσούρη δεν λέει να κοπάσει, με τις σκιές επάνω από την αστυνομία αλλά και την ηγεσία του υπουργείου να βαθαίνουν, παρά τις δικαιολογίες περί πρόσφατης ανάληψης των καθηκόντων του Γιάννη Οικονόμου. Τουναντίον, η «γραμμή» αυτή στρέφεται ακόμα πιο επιθετικά κατά του ίδιου του Κυριάκου Μητσοτάκη, που «υπογράφει» τη λειτουργία του -λεγόμενου- επιτελικού κράτους.

Σαν να μην έφταναν τα παραπάνω, η πολύωρη ταλαιπωρία και τα προβλήματα για τις χιλιάδες οδηγών που εγκλωβίστηκαν στην Εθνική Οδό έριξαν ακόμα περισσότερο βάρος στη λειτουργία της αστυνομίας και της ευρύτερης Πολιτικής Προστασίας.

Κοινός παρονομαστής όλων των παραπάνω, ο Κυρ. Μητσοτάκης και οι επιλογές του, από τις ηγεσίες των υπουργείων και των κρατικών αρχών, έως τις πιο χαμηλές βαθμίδες του κρατικού μηχανισμού. Η συνταγή με την οποία το Μέγαρο Μαξίμου αντιμετωπίζει τις κρίσεις, είτε προ είτε μετά των εκλογών, παραμένει η ίδια. Επικοινωνιακή κάλυψη του πρωθυπουργού, «φόρτωμα» των ευθυνών σε κατώτερους παράγοντες ή ακόμα και σε υπουργούς του -εάν δεν γίνεται να αποφευχθεί- και έπειτα εμφάνιση του Κυρ. Μητσοτάκη ως «από μηχανής Θεός» που ανακοινώνει πότε κάποια μεταρρύθμιση και πότε κάποια «σημαντική» τομή.

Ακόμα και η περίπτωση της προέδρου της Κομισιόν και η επιλογή της να παραθερίσει στην Ελλάδα, αντί να έχει θετικό αποτύπωμα για τη χώρα, «εκπυρσοκρότησε» σε διεθνές επίπεδο με φωνές που μιλούν για τη σωρεία σκανδάλων που βαραίνουν τον ίδιο τον Έλληνα πρωθυπουργό. Σκληρό reality check για την διεθνή εικόνα της χώρας επί διακυβέρνησής του.

Σήμερα, ο Κυρ. Μητσοτάκης κουβαλά στις πλάτες του βαριές και ανεξιχνίαστες υποθέσεις, από τις υποκλοπές και τα Τέμπη έως το ναυάγιο της Πύλου, τις καταστροφικές φωτιές και την δολοφονική αντιμεταναστευτική πολιτική. Πλέον όμως, τα προβλήματα που προκύπτουν προέρχονται αμιγώς από τις δικές του πολιτικές, την δική του αναλγησία, τα δικά του ελλείμματα. Γεγονός που του δένει τα χέρια, αφού όλο και λιγοστεύουν οι «αυτοφοράκηδες», οδηγόντας αυτή τη στρατηγική σε αδιέξοδο.

Οι τελευταίες ημέρες του Αυγούστου προσφέρουν στον πρωθυπουργό μία ευκαιρία για αυτή τη συνειδητοποίηση. Όμως κρίνοντας από τα μέχρι τώρα αντανακλαστικά του ίδιου και του επιτελείου του, θα τις περάσουν ετοιμάζοντας το επόμενο επικοινωνιακό ντεμαράζ για την άνοδό του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Εκεί που -κατά πως φαίνεται- θα ανέβει με… άδειο πορτοφόλι, επιχειρώντας για μία ακόμα φορά να αγοράσει λίγο χρόνο με φιλοδωρήματα.

πηγή: documentonews.gr

Τι είναι ο Παγκόσμιος Νότος και πώς μπορεί να βοηθήσει στην ανατροπή της παγκόσμιας τάξης υπό την ηγεσία της Δύσης;

Ο όρος Παγκόσμιος Βορράς χρησιμοποιείται συχνά εναλλακτικά με τις ανεπτυγμένες χώρες. Ομοίως, ο όρος Παγκόσμιος Νότος χρησιμοποιείται συχνά εναλλακτικά με τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Ίλια Τσουκάνοφ* / SPUTNIK Int.

Ο Παγκόσμιος Νότος, μια ευρεία, χαλαρή συλλογή εθνών συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου μέρους της Αφρικής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής, αναδύθηκε από τα βάθη της ακαδημαϊκής αφάνειας για να επιδείξει τη δύναμή του εν μέσω της κρίσης στην Ουκρανία, αρνούμενος να υποκύψει στη θέληση των δυτικών πλούσιων χωρών. Πώς ορίζεται ο Παγκόσμιος Νότος; Ποια έθνη πληρούν τις προϋποθέσεις; Δείτε το άρθρο του Ίλια Τσουκάνοφ στο Sputnik.

Το ακαδημαϊκό και δημόσιο ενδιαφέρον για τον όρο «Παγκόσμιος Νότος» έχει αυξηθεί τον τελευταίο ενάμιση χρόνο εν μέσω των θεμελιωδών μετασχηματισμών που παρατηρούνται στην παγκόσμια πολιτική, στρατιωτική και οικονομική τάξη κατά τη διάρκεια του συνεχιζόμενου πολέμου αντιπροσώπων ΝΑΤΟ-Ρωσίας στην Ουκρανία και Προσπάθεια υπό την ηγεσία των ΗΠΑ να περιοριστεί η αυξανόμενη παγκόσμια οικονομική ισχύς και η γεωπολιτική επιρροή της Κίνας.

Καθώς η Νότια Αφρική προετοιμάζεται να φιλοξενήσει δεκάδες ηγέτες από την Αφρική και άλλες χώρες του παγκόσμιου Νότου στη Σύνοδο Κορυφής BRICS στο Γιοχάνεσμπουργκ την επόμενη εβδομάδα, τα αμερικανικά επιχειρηματικά μέσα έχουν κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την αυξανόμενη άρνηση του Παγκόσμιου Νότου να ακολουθήσει τη γραμμή της Ουάσιγκτον στην πολιτική κατά της Ρωσίας ή την αντιπαράθεση με την Κίνα. Αντίθετα, πολλοί έχουν δείξει αυξανόμενη ετοιμότητα και ικανότητα να ενεργούν ως κυρίαρχοι και ανεξάρτητοι παράγοντες στην παγκόσμια σκηνή.

Χάρτης που δείχνει χώρες που έχουν επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία (με πράσινο) μετά την κλιμάκωση της κρίσης του Ντονμπάς σε έναν πλήρη πόλεμο αντιπροσώπων ΝΑΤΟ-Ρωσίας στην Ουκρανία. Η εικόνα δείχνει ότι η συντριπτική πλειονότητα των εθνών στον λεγόμενο Παγκόσμιο Νότο απέφυγε να επιβάλει περιορισμούς στη Μόσχα.

Τι είναι ο Παγκόσμιος Νότος; Πώς ορίζεται;

Ο όρος «Παγκόσμιος Νότος» εμφανίστηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου για να αναφερθεί στις ευρείες οικονομικές διαιρέσεις μεταξύ πλουσιότερων, γενικά βιομηχανοποιημένων βόρειων εθνών και αναπτυσσόμενων χωρών του Νότου, πολλές από τις οποίες μέχρι τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 παρέμειναν μέρος της δυτικοευρωπαϊκής αποικίας. αυτοκρατορίες ή συνέχισαν να υποτάσσονται από τη δυτική νεοαποικιοκρατία .

Ο Carl Oglesby , ένας Αμερικανός συγγραφέας, ακαδημαϊκός και πολιτικός ακτιβιστής πιστώνεται ευρέως ως ο πρώτος που χρησιμοποίησε τον όρο Παγκόσμιος Νότος με τη σύγχρονη σημασία του, πράττοντάς το το 1969 σε σχέση με τον πόλεμο του Βιετνάμ και για να εξηγήσει πώς η «κυριαρχία» του Παγκόσμιου Ο Βορράς μέσα από αιώνες εκμετάλλευσης οδήγησε σε μια «ανυπόφορη» παγκόσμια «κοινωνική τάξη».

Σε γενικές γραμμές, ο Παγκόσμιος Νότος αναφέρεται σε χώρες με χαμηλότερο εισόδημα ή έθνη με σχετικά χαμηλό επίπεδο κοινωνικοοικονομικής και βιομηχανικής ανάπτυξης σε σύγκριση με τα πλουσιότερα βόρεια έθνη.

Το να είσαι έθνος του Παγκόσμιου Νότου μπορεί να έχει κάθε είδους επιπτώσεις, από υψηλότερα ποσοστά βρεφικής θνησιμότητας και χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής έως χαμηλότερα ποσοστά εκπαίδευσης, υψηλά επίπεδα φτώχειας και μεγαλύτερη τάση για μετανάστευση για αναζήτηση καλύτερης ζωής στο εξωτερικό (που με τη σειρά του μπορεί να προκαλέσει άλλα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, όπως η έλλειψη μορφωμένων επαγγελματιών στο σπίτι και οι δυσκολίες ενσωμάτωσης στη νέα χώρα καταγωγής). Ταυτόχρονα, πολλά από τα προβλήματα που δημιουργούνται από τα πλουσιότερα, βιομηχανοποιημένα έθνη του Παγκόσμιου Βορρά, όπως τα απόβλητα και η ρύπανση, συχνά επηρεάζουν δυσανάλογα τις χώρες του Παγκόσμιου Νότου.

Η εξαφάνιση του σοβιετικού πολιτικού και οικονομικού μπλοκ το 1991, η άνοδος των χωρών των BRICS στα τέλη της δεκαετίας του 2000, η ​​τάση προς την αποβιομηχάνιση σε πολλές δυτικές χώρες και άλλες εξελίξεις έχουν πυροδοτήσει ακαδημαϊκές συζητήσεις σχετικά με την εγκυρότητα ενός όρου όπως ο « Παγκόσμιος Νότος » στον σύγχρονο κόσμο. Ωστόσο, η σαφής διαίρεση που καταδείχθηκε πρόσφατα μεταξύ της Δύσης και των αναπτυσσόμενων χωρών στον απόηχο της ουκρανικής κρίσης, και η έλλειψη προθυμίας από τις τελευταίες να διακόψουν τις οικονομικές σχέσεις με τη Ρωσία και να επιβάλουν κυρώσεις στη Μόσχα, δείχνει ότι ο όρος συνεχίζει να διατηρείται. τουλάχιστον κάποιο μέτρο συνάφειας και εγκυρότητας.

Ποιες χώρες βρίσκονται στον Παγκόσμιο Νότο;

Οι περισσότεροι σύγχρονοι χάρτες που δείχνουν το χάσμα μεταξύ των παγκόσμιων εθνών του Βορρά και του Παγκόσμιου Νότου τρέχουν περίπου κατά μήκος του Τροπικού του Καρκίνου, με το Μεξικό και μεγάλο μέρος της Καραϊβικής, τη Νότια Αμερική, το μεγαλύτερο μέρος αν όχι ολόκληρη την Αφρική, τη Μέση Ανατολή, την Κεντρική, Ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία (αλλά όχι η Ιαπωνία, η Αυστραλία ή η Νέα Ζηλανδία) που αναφέρονται ως μέλη του Παγκόσμιου Νότου. Ο Παγκόσμιος Νότος αντιπροσωπεύει πάνω από το 85 τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού και κοντά στο 40 τοις εκατό του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Ένας ορισμός του «Αναπτυγμένου» Παγκόσμιου Βορρά έναντι του «Αναπτυσσόμενου» Παγκόσμιου Νότου από την Ανεξάρτητη Επιτροπή για Θέματα Διεθνούς Ανάπτυξης, υπό την προεδρία του πρώην καγκελάριου της Δυτικής Γερμανίας Willy Brandt. Περίπου τη δεκαετία του 1980.

Είναι η Κίνα μέλος; Τι λέτε για την Τουρκία;

Ενώ ορισμένα έθνη του Παγκόσμιου Νότου έχουν κάνει δραματικά βήματα για την απελευθέρωση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού τους από τη φτώχεια (και στην περίπτωση του μπλοκ BRICS που έρχεται ακόμη και σε ανταγωνιστικές κορυφαίες δυτικές χώρες όσον αφορά τη συνδυασμένη οικονομική δύναμη), πολλά, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και της Τουρκίας , εξακολουθούν να ταυτίζονται με τον Παγκόσμιο Νότο, με μια τέτοια ταύτιση που πιστεύεται ότι θα βοηθήσει στη διαφοροποίησή τους από τη Δύση και την κληρονομιά της αποικιοκρατίας ή νεοαποικιοκρατίας, και βοηθώντας στη δημιουργία νέων πολιτικών και οικονομικών συνδέσεων που βασίζονται στην αίσθηση της αλληλεγγύης και του ανήκειν.

Τι είναι το Voice of the Global South Summit;

Τον Ιανουάριο του 2023, η Ινδία φιλοξένησε το πρώτο Voice of the Global South Summit, ένα εικονικό φόρουμ το οποίο το Δελχί χαρακτήρισε ως «κοινή πλατφόρμα για να συζητηθούν οι ανησυχίες, τα συμφέροντα και οι προτεραιότητες που επηρεάζουν… αναπτυσσόμενες χώρες και επίσης για την ανταλλαγή ιδεών και λύσεων. και το πιο σημαντικό, να ενωθούμε με φωνή και σκοπό στην αντιμετώπιση των ανησυχιών και των προτεραιοτήτων».

Η σύνοδος κορυφής στέφθηκε με επιτυχία, με εκπροσώπους από περίπου 125 χώρες να συμμετάσχουν και η συγκέντρωση έγινε «η μεγαλύτερη ψηφιακή διάσκεψη των ηγετών και των υπουργών του αναπτυσσόμενου κόσμου» που συγκεντρώθηκε ποτέ, σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών της Ινδίας.

Αν και οι μελλοντικές δυνατότητες της πρωτοβουλίας υπό την ηγεσία της Ινδίας δεν έχουν ακόμη φανεί, είναι ίσως η πιο σημαντική προσπάθεια του είδους της από την ίδρυση του Κινήματος των Αδεσμεύτων το 1961 για τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης από το μπλοκ ομαδοποίησης των εθνών του Παγκόσμιου Νότου στην 21η αιώνας.

Χάρτης συμμετεχόντων στη διάσκεψη κορυφής Voice of Global South, που διοργανώθηκε από την Ινδία τον Ιανουάριο του 2023. Η λίστα των συμμετεχόντων περιελάμβανε τις περισσότερες από τις χώρες που παραδοσιακά συνδέονται με τον Παγκόσμιο Νότο, εκτός από την Κίνα και το Πακιστάν.

Τι Μέλλον Μπορεί να Περιμένει ο Παγκόσμιος Νότος;

Η συνεχής άνοδος του μπλοκ BRICS, που περιλαμβάνει τέσσερα έθνη του παγκόσμιου Νότου (Βραζιλία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική), συν τη Ρωσία, ένα μη δυτικό μέλος του Παγκόσμιου Βορρά που επιδιώκει να θεμελιώσει τα θεμέλια μιας πολυπολικής παγκόσμιας τάξης, δικαιολογημένα δίνει εγείρουν ελπίδες ότι οι σημερινές κοινωνικοοικονομικές ανισορροπίες και ανισότητες μεταξύ Βορρά και Νότου μπορούν σταδιακά να επιλυθούν μέσω της εμφάνισης εναλλακτικών λύσεων έναντι των δυτικών θεσμών και μπλοκ για τη διευκόλυνση της ανάπτυξης και της ανεξαρτησίας του Νότου.

Ταυτόχρονα, οι αυξανόμενες ανησυχίες στις δυτικές χώρες για την άνοδο των εναλλακτικών κέντρων εξουσίας στον αναπτυσσόμενο κόσμο υποδηλώνουν ότι η μετάβαση από τη μονοπολικότητα υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους στην πολυπολικότητα πιθανότατα δεν θα συμβεί χωρίς τις προσπάθειες των δυτικών χωρών να συνεχίσουν στις πρώην αποικιακές κτήσεις τους χρησιμοποιώντας όλα τα διαθέσιμα μέσα .

πηγή: sputnikglobe.com

* O Ίλια Τσουκάνοφ (Ilya Tsukanov) είναι ανταποκριτής με έδρα τη Μόσχα και ειδικεύεται στην πολιτική της Ανατολικής Ευρώπης, των ΗΠΑ και της Μέσης Ανατολής, την ιστορία του Ψυχρού Πολέμου, την ενεργειακή ασφάλεια και τις στρατιωτικές υποθέσεις. Μέλος της ομάδας του Sputnik από την ίδρυση του ιστότοπου το 2014.

Ἰμπραήμ Καλίν: «Εἴμαστε δύο χῶρες πού μοιραζόμαστε τό Αἰγαῖο»!

Διαβάζοντας τίς χθεσινές δηλώσεις τοῦ ἐκπροσώπου τῆς τουρκικῆς προεδρίας Ἰμπραήμ Καλίν, κρατᾶμε τήν ἀποστροφή «εἴμαστε δύο χῶρες πού μοιραζόμαστε τό Αἰγαῖο»! Τί σημαίνει, ἄραγε, αὐτό; Ἔχουμε ἐκχωρήσει συνιδιοκτησία τοῦ ἀρχιπελάγους μας στήν Τουρκία καί δέν τό γνωρίζουμε;

Ἀσύλληπτη πρόκλησις ἀπό τόν σύμβουλο τοῦ Τούρκου Προέδρου Ἰμπραήμ Καλίν στό πρακτορεῖο Anadolu

ΟΤΑΝ ὁμιλοῦν οἱ Τοῦρκοι ἐπίσημοι, πρέπει νά προσέχουμε τίς λεπτομέρειες. Οἱ ὁποῖες, ἐν τέλει, μπορεῖ νά διαστρέφουν τελείως τό νόημα τῶν δηλώσεών τους. Πράγματι, πολλοί συμπατριῶτες μας ἔχουν ἀποδεχθεῖ ὅτι στήν περίοδο ἠρεμίας πού διανύουμε, τίθενται οἱ βάσεις γιά μία παρατεταμένη περίοδο ἑλληνο-τουρκικῆς φιλίας. Σέ ποιό βαθμό ὅμως μποροῦμε νά εἴμεθα βέβαιοι ὅτι τό βλέπει ἔτσι καί ἡ Τουρκία;

Διαβάζοντας τίς χθεσινές δηλώσεις τοῦ ἐκπροσώπου τῆς τουρκικῆς προεδρίας Ἰμπραήμ Καλίν, κρατᾶμε τήν ἀποστροφή «εἴμαστε δύο χῶρες πού μοιραζόμαστε τό Αἰγαῖο»! Τί σημαίνει, ἄραγε, αὐτό; Ἔχουμε ἐκχωρήσει συνιδιοκτησία τοῦ ἀρχιπελάγους μας στήν Τουρκία καί δέν τό γνωρίζουμε; Καί ἀφοῦ προφανῶς δέν εἶναι ἔτσι, γιά ποιόν λόγο δέν βγῆκε νά τοῦ ἀπαντήσει ἕνας Ἕλλην ἐκπρόσωπος; Φοβούμεθα μήπως χαλάσει τό «θετικό» κλῖμα; Μά δέν γίνεται κατανοητό ὅτι ἡ Τουρκία ἐκμεταλλεύεται τήν συγκυρία, αὐτό τό λεγόμενο «καλό κλῖμα» γιά νά καταγράψει διεκδικήσεις καί νά ἔχει καί τό ἐνισχυτικό στοιχεῖό του, ὅτι ἡ Ἑλλάς δέν ἔχει ἀντιδράσει;

Ὁ κ. Καλίν, ὁμιλῶν πρός τό πρακτορεῖο Anadolu, ἐδήλωσε ὅτι λειτουργεῖ ἤδη πρό τῶν σεισμῶν μηχανισμός ἀποκλιμακώσεως καί ἐξομαλύνσεως τῶν σχέσεων Ἑλλάδος – Τουρκίας. Γνωρίζει κάτι ἡ Ἀθήνα γιά τόν μηχανισμό αὐτόν; Ποῖος τόν διεπραγματεύθη καί τόν συνωμολόγησε; Σέ ποιές περιπτώσεις ἔχει ἐνεργοποιηθεῖ, ἄν ἔχει ἐνεργοποιηθεῖ;

Εἶπε ἀκόμη ὁ ἐκπρόσωπος τῆς τουρκικῆς προεδρίας ὅτι «ἡ δυναμική πού ἐπετύχαμε τούς τελευταίους μῆνες εἶναι ἱκανοποιητική καί εὐεργετική» καί ὑπεστήριξε πώς ἡ ἐκτόνωσις τῶν ἐντάσεων «πέρασε σέ νέα διάσταση μέ τόν σεισμό.» Ἐκ παραλλήλου ἔθεσε καί πάλι τό ζήτημα τοῦ διαλόγου, κατά τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο σταθερά τό θέτει ἡ Ἄγκυρα: Διμερής διάλογος ἄνευ προαπαιτουμένων, μέ ὅλα τά θέματα ἀνοικτά καί χωρίς «μεσολαβήσεις» τρίτων.

Εἶπε συγκεκριμένως: «Ἐάν προσπαθήσουμε νά τά λύσουμε μέσῳ τοῦ Παρισιοῦ, τῶν Βρυξελλῶν, τῆς Οὐάσιγκτων, αὐτό θά μᾶς ὁδηγήσει σέ ἀδιέξοδο. Εἴμεθα δύο γείτονες. Εἴμεθα δύο χῶρες πού μοιραζόμεθα τό Αἰγαῖο καί εἴμεθα ἐδῶ ἑκατοντάδες χρόνια. Καί θά συνεχίσουμε νά εἴμεθα ἐδῶ. Ἄς κάνουμε λοιπόν αὐτές τίς συναντήσεις καί συζητήσεις ἀπ’ εὐθείας. Ὄχι μέσῳ ἄλλων».

Ὁ Καλίν μάλιστα περιέλαβε μέ σαφήνεια στά ὑπό συζήτησιν θέματα τήν ἀσφάλεια τῶν συνόρων, τόν ἐναέριο χῶρο, τήν δράση τοῦ Λιμενικοῦ καί τά θέματα ὑφαλοκρηπῖδος, ἀφήνοντας νά ἐννοηθεῖ ὅτι ὁ διάλογος θά πάρει ἄλλη διάσταση μετά τίς ἐκλογές στίς δύο χῶρες. Ἔδωσε, δηλαδή, καί χρονικό πλαίσιο γιά τήν ἔναρξη συζητήσεων.

Ὡς γνωστόν, ἡ ἐπίσημη θέσις τῆς Ἑλλάδος εἶναι πώς μοναδικό ζήτημα μεταξύ Ἑλλάδος καί Τουρκίας εἶναι ἡ ὁριοθέτησις θαλασσίων ζωνῶν.

Καί τοῦτο δέν σημαίνει ὅτι «μοιραζόμεθα τό Αἰγαῖο.» Θά διευκρινίσει κανείς τίς θέσεις αὐτές; Ἤ θά ἀφήσουμε τίς δηλώσεις Καλίν νά ἐπικρέμανται; Θά τίς βροῦμε μπροστά μας, ὅταν –ἀργά ἤ γρήγορα– ἡ περίοδος τῆς ἠρεμίας παρέλθει καί ἡ Τουρκία αἰσθανθεῖ ἀρκετά ἰσχυρή, ὥστε νά ἐπαναλάβει τίς προκλήσεις.

Οἱ ἀπειλές, ἐξ ἄλλου, δέν λείπουν ἀπό τίς δηλώσεις Καλίν, ἁπλῶς εἶναι πλέον περίτεχνα διατυπωμένες. Ναί μέν ἀναφέρεται ὅτι ἡ Τουρκία δέν προτίθεται νά ἀρχίσει μιά σύγκρουση, ἀλλά θεωρεῖ «δικαίωμά της» νά ἀπαντήσει σέ πιθανή «ἀπειλή». Ἀλήθεια, ἀπειλεῖ κανείς τήν Τουρκία;

Διότι μέχρι στιγμῆς αὐτή εἶναι πού ἀπειλεῖ τούς πάντες, ἐνῷ ἐκμεταλλεύεται κάθε εὐκαιρία γιά νά προχωρήσει ἀπό τήν ἀπειλή στήν ἔνοπλη δράση. Ἀρκεῖ νά δοῦμε ποῦ εὑρίσκεται ὁ τουρκικός στρατός στήν Συρία καί τό βόρειο Ἰράκ, γιά νά ἐπιβεβαιώσουμε ὅτι δέν ἀποτελεῖ δύναμη ἀμύνης ἀλλά ἐπιθετικό μηχανισμό. Παρ’ ὅλα ταῦτα, ὁ Ἰμπραήμ Καλίν ὑποστηρίζει: «Δέν εἴχαμε ποτέ στήν ἀτζέντα μας νά ξεκινήσουμε μιά σύγκρουση ἤ διαμάχη μέ τήν Ἑλλάδα. Δέν μπήκαμε ποτέ σέ τέτοια διαδικασία. Δέν τό βρίσκουμε καί ἀπαραίτητο. Οὔτε βλέπουμε τήν Ἑλλάδα ὡς ἀπειλή. Ἀλλά ὅταν ὑπάρχει ἀπειλή γιά τήν κυριαρχία μας, τήν ζωή μας, τήν πολιτική μας ἑνότητα, εἶναι δικαίωμά μας νά ἀπαντήσουμε. Εἶναι καθῆκόν μας νά λάβουμε προφυλάξεις».

Ἤδη, μάλιστα, ἡ Τουρκία ἔχει δείξει ὅτι ἀπειλή θεωρεῖ τήν ἀμυντική θωράκιση τῶν νησιῶν μας, τήν ἀποστρατιωτικοποίηση τῶν ὁποίων ἔχει ζητήσει, ἰσχυριζομένη μάλιστα αὐτή ἀποτελεῖ προϋπόθεση κυριαρχίας.

Στήν ἀπαίτηση αὐτή, τήν ἀπόσυρση τῆς ὁποίας ἡ Ἑλλάς θά ἔπρεπε νά θεωρεῖ στοιχειώδη προϋπόθεση γιά ὁποιαδήποτε συνομιλία μέ τήν Ἄγκυρα, ἡ Τουρκία ἐμμένει. Παρά τό δῆθεν φιλικό κλῖμα, τήν ἀπαίτηση αὐτή οὐδέποτε τήν ἀνῄρεσε!

πηγή: estianews.gr

Για μία νέα άνοιξη των κινημάτων και της Αριστεράς

Η συμφωνία για εκλογική συνεργασία των ΜΕΡΑ25, ΛΑΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ – ΑΝΥΠΟΤΑΚΤΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ, άλλων αριστερών δυνάμεων και ανένταχτων σε ένα αγωνιστικό μέτωπο Ρήξης, ανατροπής και αλλαγής, μπορεί να είναι το πρώτο βήμα σε αυτή την ενωτική κατεύθυνση και να στηριχτεί από τα μαχόμενα τμήματα του λαού και της νεολαίας.

των Δημήτρη Στρατούλη, Μαριάνας Τσίχλη*
Γραμματείς ΛΑΪΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ – Ανυπότακτης Αριστεράς

Η μαζική συμμετοχή του λαού και της νεολαίας στις κινητοποιήσεις δημιουργεί τις προϋποθέσεις για κοινωνική και πολιτική ριζοσπαστικοποίησή τους προς τα Αριστερά. Αρκεί, βέβαια, η Αριστερά να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, που πλέον είναι διαφορετικές από αυτές πριν το μαζικό έγκλημα στα Τέμπη, που μπορεί να αποτελέσει μία τομή στις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις. Αλλιώς καραδοκούν η ακροδεξιά και οι φασίστες για να καπηλευτούν τη λαϊκή δυσαρέσκεια. Σήμερα, οι δυνάμεις της αριστεράς έχουν διπλό καθήκον αφενός να στηρίξουν, με όλες τους τις δυνάμεις, τη συνέχεια των αγώνων, με ενωτική στάση και πρακτική στο κίνημα και αφετέρου να δώσουν απάντηση στο μεγάλο έλλειμμα της προηγούμενης περιόδου, δηλαδή στην μη δυνατότητα των αγώνων να εκφραστούν πολιτικά, μέσα από ένα ενωτικό και μαζικό εγχείρημα της αριστεράς, ώστε να επιδράσουν στο πολιτικό σκηνικό.

Οι τεράστιες και συνεχείς διαδηλώσεις μετά το έγκλημα των Τεμπών, θύμισαν την «άνοιξη» των πλατειών του 2011, όταν ένας ολόκληρος λαός πλημμύρισε πανελλαδικά τους δρόμους για να αντιπαρατεθεί στη μνημονιακή λεηλασία και άνοιξε το δρόμο για την ανατροπή των κοινωνικών και πολιτικών συσχετισμών, που οδήγησε στο δημοψήφισμα στις 5/7/ 2015 και στο 62% υπέρ του ΟΧΙ στα μνημόνια.

Οι κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας του λαού και της νεολαίας και οι δύο πανεργατικές πανελλαδικές απεργίες ενάντια, κυρίως, στην κυβέρνηση Μητσοτάκη αλλά και συνολικά στις συστημικές μνημονιακές πολιτικές δυνάμεις (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ), που κυβέρνησαν τον τόπο και τεμάχισαν, ξεπούλησαν ή διέλυσαν και εγκατέλειψαν στην τύχη τους τις υποδομές του πρώην ενιαίου δημόσιου ΟΣΕ, γέννησαν μία νέα ελπίδα ανατροπής και αλλαγής. Αντανακλούν βαθύτερες κοινωνικές διεργασίες. Αποτυπώνουν μία νέα κοινωνική δυναμική.

Οι κινητοποιήσεις αυτές είναι, πρωτίστως, έκφραση οργής για τις 57 ζωές, κυρίως νέων παιδιών, που, ουσιαστικά, δολοφονήθηκαν. Έχουν, όμως, ως υπόστρωμα την – σε μεγάλο βαθμό βουβή αλλά συσσωρευμένη – αγανάκτηση της πλειοψηφίας της κοινωνίας, η οποία, μετά από μια δεκαετία μνημονιακής και νεοφιλελεύθερης λεηλασίας, έγινε, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, μάρτυρας και θύμα μίας πολιτικής φτωχοποίησης, ακραίας καταστολής, πολύνεκρων ανθρώπινων τραγωδιών, που οφείλονται στις ταξικές επιλογές της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Κορυφαίες εκφράσεις αυτών των αντικοινωνικών κυβερνητικών πολιτικών ήταν η φονική διαχείριση της πανδημίας, η μη αντιμετώπιση της ακρίβειας και της στεγαστικής κρίσης, ακόμα και ακραία αντιδημοκρατικές πρακτικές, όπως οι γενικευμένες υποκλοπές. Εκφράζουν, επίσης, και τη συσσωρευμένη αγανάκτηση μιας νεολαίας που, την πρώτη χαμένη γενιά των μνημονίων, διαδέχονται οι επόμενες, με υπονομευμένο μέλλον, χωρίς ελπίδες για προοπτική. Μίας νεολαίας, που, ενώ σε κάθε προσπάθεια μαζικής αντίστασής της (και ήταν πολλές) σε αυτές τις πολιτικές αντιμετώπισε τα χημικά, το ξύλο, τις συλλήψεις, τη στοχοποίηση, συνεχίζει να αγωνίζεται.

Σήμερα εξακολουθεί να βαραίνει η επιβολή και τα αποτελέσματα της ακραία νεοφιλελεύθερης και αυταρχικής κυβερνητικής πολιτικής των προηγούμενων χρόνων. Επίσης, η εμπέδωση της αντίληψης που διαχέουν η άρχουσα τάξη και τα φιλικά της ΜΜΕ ότι δεν υπάρχει δυνατότητα εναλλακτικής πολιτικής, μετά την μεγάλη ήττα του λαϊκού κινήματος 2015, η αποστασιοποίηση από τις οργανωμένες πολιτικές και συνδικαλιστικές δομές, η ένταση της αστυνομικής καταστολής, αλλά και η συστράτευση των οικονομικών ολιγαρχών και κάθε είδους μηχανισμού γύρω από την κυβέρνηση Μητσοτάκη και την υπεράσπιση της πολιτικής της να πάρει τη ρεβάνς απέναντι στο λαό και στη νεολαία και να θωρακίσει το οικονομικό και πολιτικό σύστημα από τις πολιτικές επιπτώσεις μιας νέας εισόδου τους στο προσκήνιο. Ταυτόχρονα, γίνεται όλο και πιο ορατή η εμβάθυνση της μνημονιακής, νεοφιλελεύθερης προσαρμογής του ΣΥΡΙΖΑ. Εκτός από τις ευθύνες της κυβέρνησης του για το ξεπούλημα της ΤΡΑΙΝΟΣΕ για 45 εκ. ευρώ (λιγότερο από την ετήσια κρατική επιδότηση στην Hellenic Train), ενώ αποδεικνύεται με τραγικό τρόπο ότι ο κατακερματισμός και η ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υποδομών γεννά τραγωδίες, δεν υπάρχει ούτε ίχνος αυτοκριτικής του. Επίσης, καμία πρότασή του για επαναφορά της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και της ΕΕΣΤΥ στο δημόσιο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει πιστός στον πυρήνα της νεοφιλελεύθερης πολιτικής που εφάρμοσε ως κυβέρνηση με την δικαιολογία της τρόικας και προτίθεται να την ξαναεφαρμόσει, χωρίς καν τη δικαιολογία της πίεσης των δανειστών. Εξάλλου, επί διακυβέρνησης Μητσοτάκη, ο ΣΥΡΙΖΑ ψήφισε το 60% των νομοθετημάτων της. Το αιώνιο ερώτημα, βέβαια, είναι τι κάνει η αριστερά. Οι πολιτικές στάσεις, όπως αυτή του ΚΚΕ, ότι «είτε κρατικός, είτε δημόσιος ΟΣΕ, πάλι καπιταλισμό θα έχουμε» ή «γιατί και πριν που ο ΟΣΕ ήταν δημόσιος, καλύτερα ήταν;», ταυτίζονται με την αλήστου μνήμης τοποθέτησή του «είτε ευρώ, είτε δραχμή και πάλι καπιταλισμός θα είναι», «μία έξοδος από την ΟΝΕ θα ήταν επιζήμια» του 2015, όταν ο λαός έδινε μάχη ενάντια σε όλα τα εγχώρια και διεθνή κέντρα εξουσίας. Έτσι και σήμερα, η υπονόμευση του αιτήματος της επαναφοράς στην δημόσια ιδιοκτησία ιδιωτικοποιημένων επιχειρήσεων στρατηγικής και κοινωνικής σημασίας και βασικών υποδομών, η άρνηση κάθε συγκεκριμένου και εφικτού μεταβατικού αιτήματος, ενισχύει την πολιτική αφήγηση του αντίπαλου ιδεολογικοπολιτικού στρατοπέδου. Περιορίζει το λαό σε ρόλο διαμαρτυρόμενου παρατηρητή, εν αναμονή του σοσιαλισμού. Ταυτόχρονα, οι πολιτικές στάσεις του κατακερματισμού και του διαχωρισμού, με διάφορες προφάσεις, ορισμένων δυνάμεων της ανυπότακτης Ριζοσπαστικής Αριστεράς δεν βοηθούν την κλιμάκωση του αγώνα και τη διεκδίκηση της ανατροπής των πολιτικών συσχετισμών.

Η μαζική συμμετοχή του λαού και της νεολαίας στις κινητοποιήσεις δημιουργεί τις προϋποθέσεις για κοινωνική και πολιτική ριζοσπαστικοποίησή τους προς τα Αριστερά. Αρκεί, βέβαια, η Αριστερά να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, που πλέον είναι διαφορετικές από αυτές πριν το μαζικό έγκλημα στα Τέμπη, που μπορεί να αποτελέσει μία τομή στις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις. Αλλιώς καραδοκούν η ακροδεξιά και οι φασίστες για να καπηλευτούν τη λαϊκή δυσαρέσκεια. Σήμερα, οι δυνάμεις της αριστεράς έχουν διπλό καθήκον αφενός να στηρίξουν, με όλες τους τις δυνάμεις, τη συνέχεια των αγώνων, με ενωτική στάση και πρακτική στο κίνημα
και αφετέρου να δώσουν απάντηση στο μεγάλο έλλειμμα της προηγούμενης περιόδου, δηλαδή στην μη δυνατότητα των αγώνων να εκφραστούν πολιτικά, μέσα από ένα ενωτικό και μαζικό εγχείρημα της αριστεράς, ώστε να επιδράσουν στο πολιτικό σκηνικό. Οι ταχύτατες εξελίξεις αλλάζουν τα δεδομένα. Οδηγούν στο να ανοίξει η συζήτηση για την ενότητα όλων των δυνάμεων της αριστεράς στη βάση ενός προγράμματος αντιμετώπισης των άμεσων λαϊκών προβλημάτων και ρήξης με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Η βάση για αυτό το πρόγραμμα, ήδη, υπάρχει και ο χρόνος έχει φτάσει.

Οι επιλογές κρίνονται σήμερα, μικρή σημασία θα έχει το αν και πώς θα αναστοχαζόμαστε στο μέλλον τις αιτίες για μια ακόμα χαμένη κοινωνική και πολιτική άνοιξη. Οι δυνάμεις της αντιμνημονιακής Αριστεράς, οφείλουν, για να είναι πραγματικά χρήσιμες σήμερα στο λαό και τη νεολαία, να συνυπάρχουν και να στηρίζουν τις τρέχουσες κινητοποιήσεις, αλλά και να συνεργαστούν στις βουλευτικές εκλογές. Διασφαλίζοντας την οργανωτική, πολιτική και ιδεολογική αυτοτέλειά τους και με βάση ένα κοινό εναλλακτικό φιλολαϊκό πρόγραμμα ρήξης με το οικονομικό και πολιτικό κατεστημένο, ανατροπής και θετικής διεξόδου. Μία τέτοια εκλογική συνεργασία όλων των δυνάμεων της αντιμνημονιακής Αριστεράς θα συμβάλλει στη συγκρότηση μετεκλογικά ενός ισχυρού πόλου μαχητικής και αποτελεσματικής αντιπολίτευσης στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, από όποια παραλλαγή κυβέρνησης των μνημονιακών δυνάμεων (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ) και αν εφαρμόζονται.

Η συμφωνία για εκλογική συνεργασία των ΜΕΡΑ25, ΛΑΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ – ΑΝΥΠΟΤΑΚΤΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ, άλλων αριστερών δυνάμεων και ανένταχτων σε ένα αγωνιστικό μέτωπο Ρήξης, ανατροπής και αλλαγής, μπορεί να είναι το πρώτο βήμα σε αυτή την ενωτική κατεύθυνση και να στηριχτεί από τα μαχόμενα τμήματα του λαού και της νεολαίας. Για να γεννηθεί ξανά η ελπίδα ότι υπάρχει εναλλακτική λύση ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό, τη λιτότητα, τον ευρωμονόδρομο και την εξάρτηση από τον αμερικανοΝΑΤΟικό ιμπεριαλισμό, ότι υπάρχει δυνατότητα των κοινωνικών κινημάτων και της Αριστεράς να μάχονται και να νικούν. Όπως έγραψε ο Νίκος Καζαντζάκης: «Μη καταδέχεσαι να ρωτάς, θα νικήσουμε;»

Frankfurter Allgemeine Zeitung: «Πιθανότερη από ποτέ μία αλλαγή σκυτάλης στην Ελλάδα», σχολιάζει η γερμανική εφημερίδα

Σε εκτενές δημοσίευμά της, η Frankfurter Allgemeine Zeitung - FAZ, σχολιάζει τη διαμόρφωση του προεκλογικού σκηνικού στην Ελλάδα και την πτώση της δημοτικότητας του Κυριάκου Μητσοτάκη....

Η γερμανική εφημερίδα FAZ αναλύει το προεκλογικό τοπίο στην Ελλάδα, την πτώση της δημοτικότητας του Έλληνα πρωθυπουργού. Σύμφωνα με την εφημερίδα, «ο Μητσοτάκης μπορεί να κατηγορήσει μονάχα τον εαυτό του για το γεγονός ότι τα περιθώριά του εξακολουθούν να στενεύουν.»

Στο εκτενές δημοσίευμά της, η Frankfurter Allgemeine Zeitung σχολιάζει τη διαμόρφωση του προεκλογικού σκηνικού στην Ελλάδα και την πτώση της δημοτικότητας του Κυριάκου Μητσοτάκη. «Από τον Ιούλιο του 2019, όταν ανέλαβε την πρωθυπουργία ο Μητσοτάκης, η Νέα Δημοκρατία προηγείτο σαφώς του ΣΥΡΙΖΑ σε όλες τις δημοσκοπήσεις. Κατά ειρωνικό τρόπο, τις τελευταίες εβδομάδες πριν από τις εκλογές, ωστόσο, το προβάδισμα έχει συρρικνωθεί τόσο σημαντικά που μια αλλαγή εξουσίας δεν φαίνεται πλέον εντελώς απίθανη». Με την επαναφορά της απλής αναλογικής, «οποιοσδήποτε κερδίσει τις επόμενες εκλογές θα χρειαστεί συμμάχους γιατί κανένα κόμμα στην Ελλάδα δεν είναι αυτή τη στιγμή κοντά στην απόλυτη πλειοψηφία από μόνο του. Μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα, τα ποσοστά αποδοχής της Νέας Δημοκρατίας δέχθηκαν ένα ακόμη πλήγμα και ακόμη και αν το κόμμα κερδίσει εκ νέου έδαφος μέχρι την ημέρα των εκλογών, αποκλείεται μία κυβέρνηση αυτοδυναμίας.

[…] Από μαθηματική άποψη, ένας συνασπισμός υπό την ηγεσία του επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα, θα μπορούσε να σχηματιστεί εάν ο Τσίπρας συμμαχούσε με τουλάχιστον δύο εταίρους: το άλλοτε ισχυρό ΠΑΣΟΚ και το μικρό κόμμα του Γιάνη Βαρουφάκη, αν αυτό καταφέρει να συγκεντρώσει ξανά 3%. Όμως, αυτός θα ήταν ένας μάλλον κάκιστος συνασπισμός, ειδικά από τη στιγμή που ο Τσίπρας έχει κινηθεί προσεκτικά προς το κέντρο τα τελευταία χρόνια και ο Βαρουφάκης βρίσκεται ξεκάθαρα στα αριστερά του. Από την άλλη, σε αντίθεση με τον Μητσοτάκη, ο Τσίπρας έχει εμπειρία στην ηγεσία συνασπισμών από τη συγκυβέρνησή του με το δεξιό λαϊκιστικό κόμμα «Ανεξάρτητοι Έλληνες», μία συμμαχία αριστεράς και δεξιάς που κράτησε επειδή οι ανέσεις της εξουσίας αποδείχθηκαν ισχυρότερες από τις ιδεολογικές διαφορές των πρωταγωνιστών της». Ωστόσο, η FAZ προσθέτει πως «η προοπτική ο Τσίπρας και ο Βαρουφάκης να κατευθύνουν και πάλι τις τύχες της Ελλάδας θα μπορούσε να οδηγήσει πολλούς αναποφάσιστους στην αγκαλιά της Νέας Δημοκρατίας την τελευταία στιγμή, καθώς η πλειοψηφία των ψηφοφόρων δεν έχει ξεχάσει πως παραλίγο να βγάλουν την Ελλάδα από την ευρωζώνη το 2015».

Ο Μητσοτάκης είναι ο μόνος υπεύθυνος για την πτώση της δημοτικότητάς του

Όμως, σύμφωνα με το γερμανικό μέσο, «ο Μητσοτάκης μπορεί να κατηγορήσει μονάχα τον εαυτό του για το γεγονός ότι τα περιθώριά του εξακολουθούν να στενεύουν. Μία από τις πρώτες επίσημες πράξεις του ήταν ένα διάταγμα με το οποίο η εποπτεία της Ε.Υ.Π. τέθηκε απευθείας υπό τον έλεγχό του. Όταν αποκαλύφθηκε το σκάνδαλο των υποκλοπών, ο Μητσοτάκης ισχυρίστηκε ότι δεν γνώριζε τίποτα. Φυσικά όμως, ακόμη και πολλοί από τους δικούς του ψηφοφόρους δεν τον πίστεψαν, ειδικά από τη στιγμή που ο Μητσοτάκης ματαίωσε συστηματικά κάθε προσπάθεια διαλεύκανσης της υπόθεσης. Η κοινοβουλευτική εξεταστική επιτροπή, επί της οποίας η Νέα Δημοκρατία εξασφάλισε τον πλήρη έλεγχο, μετατράπηκε σε επιτροπή συσκότισης. Βασικοί μάρτυρες που ήθελε να εξετάσει η αντιπολίτευση δεν κλήθηκαν – ούτε ο παραιτηθείς συντονιστής (και ανιψιός του Μητσοτάκη), […] ενώ δεν επετράπη στην επιτροπή ούτε η πρόσβαση σε σημαντικά έγγραφα».

 Παρ’ όλα αυτά, «ο Μητσοτάκης θα μπορούσε να επιβιώσει από την υπόθεση των υποκλοπών σχεδόν αλώβητος, καθώς οι περισσότεροι Έλληνες ούτως ή άλλως δεν εμπιστεύονται το κράτος τους και βλέπουν σε αυτή την περίπτωση μόνο μια επιβεβαίωση των απόψεών τους. Στη συνέχεια όμως, το σιδηροδρομικό δυστύχημα και κυρίως ο αρχικός χειρισμός του από τον Μητσοτάκη, έβλαψαν τον πρωθυπουργό ακόμη περισσότερο και […] τώρα η φήμη του Μητσοτάκη ως εκσυγχρονιστή της Ελλάδας έχει πληγεί από τις αποκαλύψεις για την αξιοθρήνητη κατάσταση του ελληνικού σιδηροδρομικού συστήματος». Το γερμανικό μέσο καταλήγει αναφέροντας πως, παρ’ όλα αυτά, «ο Μητσοτάκης έχει πετύχει και πολλά. Η οικονομία έχει αναπτυχθεί σταθερά, η προηγούμενη τουριστική περίοδος ήταν εξαιρετική, το κράτος έχει εκσυγχρονιστεί, η διοίκηση είναι αποτελεσματικότερη. […] Αλλά η εποχή της μονοκομματικής διακυβέρνησης για τον Μητσοτάκη μπορεί σύντομα να παρέλθει».
πηγή: Deutsche Welle

Και όμως, υπάρχουν «θύματα» του εμβολίου

Σοβαρές παρενέργειες εμφανίζουν κάποιοι από τους εμβολιασθέντες κατά του κορωνοϊού. Δεν είναι πολλοί, αλλά υπάρχουν και ζητούν να τους πάρουμε στα σοβαρά. Ορισμένοι απειλούν με αγωγές.

Τον Μάρτιο του 2021 ο Σάσα Σβαρτς ανυπομονούσε να κάνει το εμβόλιο για τον κορωνοϊό. Ήταν η εποχή που τα κομμωτήρια άνοιγαν ξανά, αν και τα κρούσματα της πανδημίας είχαν αρχίσει να αυξάνονται, ενώ η εμβολιαστική καμπάνια φαινόταν να παραπαίει. Αλλά ο εμβολιασμός ήταν μία υπόσχεση ελευθερίας και αποδέσμευσης από τους καναταγκασμούς των υγειονομικών μέτρων. Μόλις 30 ετών ήταν την εποχή εκείνη ο Σάσα Σβαρτς. Περιγράφει τον εαυτό του ως έναν άνθρωπο δραστήριο, ευδιάθετο, με αθλητικές δραστηριότητες και ποικίλα ενδιαφέροντα.

Όμως στις 25 Μαρτίου του 2021 ο Σάσα Σβαρτς έκανε το εμβόλιο της Astra Zeneca και από τότε, όπως λέει, όλα έχουν αλλάξει. «Ποτέ δεν αισθανόμουν τόσο άπραγος και τόσο αβοήθητος. Ήταν σαν μία ομίχλη στον εγκέφαλο, ήταν μία αίσθηση ανυπαρξίας», λέει σήμερα. Στην αρχή αισθανόταν πυρετό, ζάλη και πονοκέφαλο. Αργότερα κατέγραψε σε μία λίστα 96 διαφορετικά συμπτώματα. Το χειρότερο ήταν η αίσθηση απραξίας και ακινησίας. Ήταν αδύνατον να συγκεντρωθεί για να διαβάσει ένα βιβλίο.

Δυσκολίες στην αναζήτηση ιατρικής βοήθειας 

Τον Ιούνιο του 2021 έκανε μία δεύτερη δόση, αυτή τη φορά με BionTech, ελπίζοντας να βελτιωθεί η κατάστασή του, η οποία όμως μάλλον επιδεινώθηκε. Μια μέρα έχασε τις αισθήσεις του, ενώ εργαζόταν. Από τότε παραμένει στο σπίτι του με αναρρωτική άδεια, κλινήρης και εντελώς εξαντλημένος. «Πέρασαν έξι μήνες για να βρω έναν ανοσολόγο, που θα με πάρει στα σοβαρά, εμένα και τα συμπτώματά μου. Θυμάμαι ότι είχα ξεσπάσει σε κλάματα στην αίθουσα αναμονής του ιατρείου», λέει. «Προηγουμένως όλοι οι γιατροί μου έλεγαν ότι πρόκειται για ψυχοσωματικά συμπτώματα, τα οποία αποκλείεται να οφείλονται στο εμβόλιο».

Ο ίδιος επισημαίνει ότι είναι ένα από τα θύματα των παρενεργειών του εμβολίου για τον κορωνοϊό. Όπως αναφέρει το Ινστιτούτο Ανοσολογίας Paul Ehrlich, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα της Deutsche Welle, από την αρχή της εμβολιαστικής καμπάνιας έχουν εντοπιστεί 333.492 κρούσματα πιθανών παρενεργειών και 50.833 ενδεχόμενα κρούσματα «σοβαρών περενεργειών». Με τη γλώσσα της στατιστικής δηλαδή το 1,78 στα 1.000 σκευάσματα προκαλεί παρενέργειες, ενώ 0,27 στα 1.000 σκευάσματα εμφανίζουν σοβαρές παρενέργειες.

Τελικά ο Σάσα Σβαρτς απευθύνθηκε στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Μάρμπουργκ, η οποία έχει συστήσει ειδικό τμήμα για την παρακολούθηση πιθανών παρενεργειών του εμβολίου. Εκεί οι γιατροί διέγνωσαν υπερδιέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος ως συνέπεια του εμβολιασμού. Ο Σβαρτς αισθάνθηκε να απαλλάσσεται επιτέλους από τον στιγματισμό της ψυχοσωματικής διαταραχής. Αλλά θεραπεία δεν υπάρχει μέχρι σήμερα. Ο ίδιος δεν δίστασε να εισαχθεί για τρεις μήνες σε ψυχιατρική κλινική, ελπίζοντας να βελτιωθεί η κατάστασή του, κάτι που όμως δεν συνέβη. «Τελευταία κάνω παράξενα πράγματα», λέει, «για παράδειγμα μπήκα με το ποδήλατο στο σούπερ-μάρκετ πρόσφατα. Στις χειρότερες φάσεις απλώς ακινητοποιούμαι στο κρεβάτι μου και κοιτάω το ταβάνι, δεν μπορώ να κάνω ο,τιδήποτε. Τώρα ξεκίνησα μαθήματα γαλλικών, μία φορά την εβδομάδα, αλλά μετά το πρώτο μάθημα αιθάνομαι εξαντλημένος».

Ομάδα αυτοβοήθειας για τις παρενέργειες

Ό,τι και να συμβαίνει, ο Σάσα Σβαρτς δεν θέλει να αφεθεί στη μοίρα του. Γι αυτό ίδρυσε μία ομάδα αυτοβοήθειας στην περιοχή της Κολωνίας, στην οποία συμμετέχουν 70 άνθρωποι που υποφέρουν από τις παρενέργειες του εμβολιασμού. Συναντώνται μία φορά τον μήνα και ανταλλάσσουν απόψεις και εμπειρίες. Πολλοί βέβαια δεν μπορούν να έρθουν, γιατί, όπως λένε, δεν αισθάνονται ικανοί να σηκωθούν από το κρεβάτι τους. Αλλά δεν είναι και εύκολο να μιλήσουν για το πρόβλημά τους. «Όταν ποστάρουμε κάτι σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τις περισσότερες φορές δεχόμαστε απαξιωτικά και υβριστικά σχόλια» λέει ο ιδρυτής της 'ομάδας αυτοβοήθειας'. «Άλλοι μας λένε ότι τα θέλαμε και τα πάθαμε που πήγαμε να εμβολιαστούμε, άλλοι μας κατατάσσουν αυτομάτως στους οπαδούς της συνωμοσιολογίας, κάτι που απλώς δεν ισχύει».

Όλα αυτά έχουν και οικονομικό αντίκτυπο. Για ένα διάστημα ο Σάσα Σβαρτς εισέπραττε επίδομα ασθενείας, αλλά σε λίγες ημέρες θα πρέπει να κάνει αίτηση για επίδομα ανεργίας. Από το κράτος δεν έχει λάβει αποζημίωση. Καθώς ο εμβολιασμός είχε γίνει μέσω του εργοδότη του, παραμένει σε επαφή με τα αρμόδια επαγγελματικά επιμελητήρια, ελπίζοντας ότι θα εκταμιεύσουν κάποια βοήθεια. Σε δύο χρόνια έχει συσσωρεύσει χρέη 4.000 ευρώ. Ο γιατρός του είχε «συστήσει» αιμοκάθαρση, αλλά το ταμείο του αρνείται να καλύψει τα έξοδα, τα οποία θα έφταναν τα 15.000 ευρώ.

Δικαστική προσφυγή ή ...υπομονή;

Ο Γερμανός υπουργός Υγείας Καρλ Λάουτερμπαχ δηλώνει τώρα ότι πρέπει να «αναγνωριστούν» το συντομότερο δυνατόν οι πιθανές παρενέργειες στην περίοδο μετά τον εμβολιασμό (post vac) και εξαγγέλλει ένα νέο κρατικό πρόγραμμα, με το οποίο οι ενδιαφερόμενοι θα εξετάζονται με μεγαλύτερη αξιοπιστία και θα δέχονται την ενδεδειγμένη ιατρική βοήθεια.

Πολλοί δεν θέλουν να περιμένουν τα αποτελέσματα της κρατικής μέριμνας και εμπιστεύονται περισσότερο τα ...δικαστήρια. Ο Τομπίας Ούλμπριχ, δικηγόρος στο Ντίσελντορφ, εκπροσωπεί ήδη 750 ανθρώπους που λένε ότι έχουν εμφανίσει σοβαρές παρενέργειες μετά τον εμβολιασμό. Μέχρι στιγμής έχει καταθέσει 130 αγωγές. Στις 28 Απριλίου εκδικάζεται στη Φρανκφούρτη η πρώτη αγωγή αποζημίωσης κατά της BionTech, ενώ ακολουθούν παρόμοιες υποθέσεις στο Ντίσελντορφ, το Μόναχο και το Φράνκενταλ.

Ο Τομπίας Ούλμπριχ λέει ότι ο ίδιος και η ομάδα του έχουν κάνει πάνω από 3.000 ραντεβού με πιθανούς ενάγοντες. Ο ίδιος αποδίδει ευθύνες στον υπουργό Υγείας λέγοντας ότι «για μεγάλο χρονικό διάστημα παρουσίαζε τον εμβολιασμό ως μία διαδικασία χωρίς παρενέργειες. Εμείς πάντως προετοιμάζουμε με ιδιαίτερη επιμέλεια την κάθε προσφυγή μας, γι αυτό ελπίζω ότι τα δικαστήρια θα μας δικαιώσουν». 

Όλιβερ Πίπερ/ Deutsche Welle

EURACTIV / Τραγωδία στα Τέμπη: Ελλάδα και ΕΕ χαμένες στη «Βαβέλ» των συμβάσεων

Σύμφωνα με έγγραφο που είδε η EURACTIV, εδώ και χρόνια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιέζει τις ελληνικές αρχές και εκφράζει ανησυχίες για δύο έργα βασικά για την αντιμετώπιση της ασφάλειας των ελληνικών σιδηροδρόμων, τα οποία όμως δεν υλοποιήθηκαν ποτέ...

 

Σαράντης Μιχαλόπουλος * 

Η ΕΕ και η Ελλάδα προσπαθούν να θέσουν σε εφαρμογή σύγχρονα συστήματα ασφαλείας και να βελτιώσουν τη διασυνοριακή λειτουργικότητα των ελληνικών σιδηροδρόμων για σύνδεση με την υπόλοιπη Ευρώπη για περισσότερα από είκοσι χρόνια.

Αλλά μια σειρά καθυστερήσεων, γκρίζων συμβάσεων και η μηδενική λογοδοσία αποκαλύπτουν τόσο τον ανεπαρκή επενδυτικό σχεδιασμό της Ελλάδας, όσο και τους χαλαρούς, αναποτελεσματικούς μηχανισμούς παρακολούθησης της ΕΕ. Η τραγωδία που κόστισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους άνοιξε το «Κουτί της Πανδώρας».

Σύμφωνα με έγγραφο που είδε η EURACTIV, εδώ και χρόνια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιέζει τις ελληνικές αρχές και εκφράζει ανησυχίες για δύο έργα βασικά για την ασφάλεια των ελληνικών σιδηροδρόμων, τα οποία όμως δεν υλοποιήθηκαν ποτέ.

Πηγή της ΕΕ είπε στην EURACTIV ότι έχει προγραμματιστεί ακρόαση ως μέρος μιας συνεχιζόμενης διαδικασίας που σχετίζεται με την προβληματική εκτέλεση των εργασιών για τη σηματοδότηση και την επικοινωνία των σιδηροδρόμων μεταξύ 2000 και 2013.

Την περίοδο εκείνη κυβερνούσαν τη χώρα τα κόμματα της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ.

Το πρώτο έργο αφορούσε στην εγκατάσταση του ETCS για την περίοδο 2000-2006 και το άλλο, την αναβάθμιση του συστήματος σηματοδότησης στα τρένα και τηλεδιοίκησης, που υποτίθεται ότι θα ολοκληρωνόταν την περίοδο 2007- 2013.

Στόχος και των δύο έργων ήταν η αναβάθμιση της ασφάλειας των τρένων με ψηφιακές τεχνολογίες για την αποφυγή «ανθρώπινου λάθους», καθώς οι ελληνικοί σιδηρόδρομοι εξακολουθούν να λειτουργούν χειροκίνητα.

Σε επιστολή που έστειλε η Επιτροπή στην ελληνική κυβέρνηση τον Ιούνιο του 2021, αναφέρει ρητά ότι τα δύο έργα συγχρηματοδοτήθηκαν από την ΕΕ αλλά δεν υλοποιήθηκαν.

Η Επιτροπή κάλεσε την κυβέρνηση να δώσει διευκρινίσεις διαφορετικά, προειδοποίησε ότι θα ζητούσε «δημοσιονομική διόρθωση» (δηλαδή επιστροφή), δηλώνοντας μη επιλέξιμα κονδύλια της ΕΕ αξίας σχεδόν 18 εκατομμυρίων ευρώ.

Σε πολλές επιστολές που είδε η EURACTIV, η ελληνική κυβέρνηση διαφώνησε με τις προτεινόμενες «δημοσιονομικές διορθώσεις» χαρακτηρίζοντάς τις ως «μη αναλογικές» και «άδικες» απέναντι στις προσπάθειές της να ολοκληρώσει τα έργα και λαμβάνοντας υπόψη τα ποσά των εθνικών πόρων που είχαν επενδυθεί στα έργα.

Φαίνεται ότι οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν πείστηκαν και ζήτησαν ακρόαση για να λάβουν εξηγήσεις για την κατάσταση και τις σημαντικές καθυστερήσεις.

Η σύμβαση «717»

Εν τω μεταξύ, το 2014 υπογράφηκε νέα σύμβαση για την αναβάθμιση του συστήματος σηματοδότησης στα ελληνικά τρένα και του συστήματος τηλεδιοίκησης.

Η σύμβαση «717», υπό κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας (ΕΛΚ), υποτίθεται ότι θα ολοκλήρωνε το έργο εντός δύο ετών, έως το 2016.

Ανατέθηκε στην ΤΟΜΗ, κοινοπραξία του ομίλου Aktor και της γαλλικής πολυεθνικής Alstom.

Όμως το συμβόλαιο είχε πολλές τεχνικές ασάφειες και κενά.

Οι επικριτές της κυβέρνησης στο εσωτερικό της χώρας υποστηρίζουν ότι πρόκειται για ένα πολύ γνωστό κόλπο που χρησιμοποιείται στην Ελλάδα για να αναλάβει ένας εργολάβος και στη συνέχεια να κάνει αναπροσαρμογές τιμών προς τα πάνω για να εκμεταλλευτεί τις ασάφειες.

Ο ελληνικός Τύπος ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια της περιόδου υλοποίησης, οι εταίροι των έργων συγκρούστηκαν, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν σε αδιέξοδο και να προκαλέσουν υποψίες στις Βρυξέλλες.

Ωστόσο, ένα μέρος του έργου που ανέλαβε αποκλειστικά η γαλλική Alstom στη βόρεια Ελλάδα παραδόθηκε.

Το αδιέξοδο συνεχίστηκε και έτσι όταν ανέλαβε την εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ, η υπόθεση οδηγήθηκε στο Ελεγκτικό Συνέδριο.

Το δικαστήριο έκρινε το 2018 ότι έπρεπε να υπογραφεί συμπληρωματική σύμβαση αυξάνοντας το κόστος κατά 13,3 εκατ. ευρώ ενώ το αρχικό ποσό ήταν 42 εκατ. ευρώ. Ο ΣΥΡΙΖΑ ισχυρίζεται ότι παρέδωσε σύμβαση χωρίς νομικά εμπόδια και το έργο είχε ολοκληρωθεί κατά 70%.

Ενώ η συμπληρωματική σύμβαση ήταν έτοιμη το 2018, η σημερινή κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας την υπέγραψε το 2021, τρία χρόνια μετά τη δικαστική απόφαση.

Δεν είναι ακόμη σαφές γιατί υπήρξε τέτοια καθυστέρηση για την υπογραφή της συμπληρωματικής σύμβασης. Η EURACTIV επικοινώνησε με εκπροσώπους αλλά δεν έλαβε απάντηση μέχρι τη στιγμή της δημοσίευσης. Το άρθρο θα επικαιροποιηθεί με τη θέση της κυβέρνησης μόλις λάβουμε απάντηση.

Η Κομισιόν παραδέχεται καθυστέρηση στο έργο

Πηγή της ΕΕ σημείωσε ότι το συγκεκριμένο έργο είναι ακόμη υπό εκτέλεση με προθεσμία το 2023 και δεν προβλέπεται ακρόαση.

Η ίδια πηγή αναγνώρισε, ωστόσο, ότι η υλοποίησή του έχει καθυστερήσει σε σχέση με το αρχικό χρονοδιάγραμμα της σύμβασης.

Σύμφωνα με τις αρχές της επιμερισμένης διαχείρισης και της επικουρικότητας, οι αποφάσεις σχετικά με τη διαχείριση συμβάσεων εναπόκεινται αποκλειστικά στα κράτη μέλη που πρέπει να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με το κεκτημένο της ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις.

Ωστόσο, οι καθυστερήσεις δεν αποκλείουν αυτόματα τις δαπάνες από τη συγχρηματοδότηση της ΕΕ.

Μάλιστα, οι δαπάνες που σχετίζονται με αυτό το έργο είναι επιλέξιμες έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 που είναι η ημερομηνία λήξης για τα συγχρηματοδοτούμενα από την ΕΕ έργα που υλοποιούνται στο πλαίσιο της προγραμματικής περιόδου 2014-2020.

Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) δεν έχασε χρόνο.

Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας δήλωσε στην EURACTIV νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι ο εισαγγελέας της ΕΕ έχει ήδη ξεκινήσει έρευνα για τη σύμβαση «εξετάζοντας αποκλειστικά πιθανές ζημίες στα οικονομικά συμφέροντα στην ΕΕ».

Πιέσεις λόγω Ταμείου Ανάκαμψης

Η πίεση αυξήθηκε στην ελληνική κυβέρνηση να επιταχύνει τις διαδικασίες καθώς το έργο έγινε μέρος των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται για τη λήψη χρημάτων από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Η EURACTIV ενημερώθηκε ότι ως μέρος του δεύτερου αιτήματος πληρωμής, βάσει του σχεδίου, η ελληνική κυβέρνηση ψήφισε νόμο τον Οκτώβριο για την παροχή πρόσθετων πόρων για τον ΟΣΕ (ιδιοκτήτη της υποδομής) και την ERGOSE (διαχειριστής κατασκευής) και για τη βελτίωση της εστίασης και του συντονισμού των δύο εταιρειών, αποσαφηνίζοντας τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους και βελτιώνοντας τη διακυβέρνησή τους.

Η δεύτερη δόση του Ταμείου Ανάκαμψης είχε προγραμματιστεί για τον Μάιο του 2022, αλλά ολοκληρώθηκε μόλις τον Οκτώβριο του 2022.

Η EURACTIV ενημερώθηκε ότι οι καθυστερήσεις στις μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με τα τρένα και τα ΚΤΕΛ ήταν οι λόγοι πίσω από το αδιέξοδο στη δεύτερη πληρωμή από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Τον Μάιο του 2022, το υπουργείο Ανάπτυξης συναντήθηκε με τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένης της ανεξάρτητης Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ).

Πηγή που συμμετείχε στη συνάντηση είπε στην EURACTIV ότι το υπουργείο ζήτησε από τη ΡΑΣ να εγκρίνει το έργο. Για να γίνει αυτό, η ΡΑΣ ζήτησε τα απαραίτητα έγγραφα και προγραμματίστηκε νέα συνάντηση για τις 20 Ιουνίου.

Σε εκείνη τη συνάντηση, η ΡΑΣ διευκρίνισε ότι οι «Τεχνικές Προδιαγραφές Διαλειτουργικότητας (TSI)» που αφορούν στο on-board τμήμα του συστήματος τηλεχειρισμού -δηλαδή στο βαγόνι και οι οποίες προβλέπονται στην σχετική οδηγία της ΕΕ- πρέπει να τηρηθούν.

Η πηγή είπε ότι το υπουργείο και η ΕΡΓΟΣΕ επεσήμαναν ότι το πρωτόκολλο ασφαλείας ήταν διαφορετικό από αυτό κατά την υπογραφή των συμβάσεων.

Η EURACTIV ενημερώθηκε ότι το υπουργείο ζήτησε στη συνέχεια από την Επιτροπή να παρεκκλίνει από το πρωτόκολλο ασφαλείας της ΤΠΔ.

Πηγή της ΕΕ επιβεβαίωσε στην EURACTIV ότι η Ελλάδα, συνολικά, υπέβαλε δύο αιτήματα για παρεκκλίσεις από την ΤΠΔ.

Το πρώτο αίτημα έχει κλείσει καθώς η Ελλάδα απέσυρε το αίτημά της στις 16 Φεβρουαρίου, λίγες μέρες πριν από το θανατηφόρο σιδηροδρομικό δυστύχημα.

Η πηγή της ΕΕ είπε ότι το δεύτερο αίτημα βρίσκεται ακόμη υπό αξιολόγηση από την Κομισιόν, αλλά τόνισε ότι οι αρχές και οι δικαιούχοι είναι υποχρεωμένοι να σέβονται τη νομοθεσία της ΕΕ. 

Η επίσκεψη που δεν έγινε ποτέ

Για την ημέρα του δυστυχήματος, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε προγραμματίσει επίσκεψη στο Κέντρο Τηλεδιοίησης της Βόρειας Ελλάδας, εγείροντας ερωτηματικά για τους λόγους πίσω από αυτή την κίνηση, δεδομένου ότι το κέντρο δεν υπήρχε καν.

Ο πρόεδρος της ένωσης μηχανοδηγών Κώστας Γενιδούνιας δήλωσε στην EURACTIV ότι «παραμένει ερωτηματικό για το τι αφορούσε η επίσκεψη του πρωθυπουργού».

«Δεν υπήρχε κέντρο τηλεδιοίκησης για τη γραμμή Λάρισας-Θεσσαλονίκης […] δεν καταλάβαμε ποτέ τι έργο θα εγκαινίαζε», είπε ο κ. Γενιδουνιάς.

Πρόσθεσε ότι από τον Σεπτέμβριο του 2021 έως τον Οκτώβριο του 2022, η ένωσή του είχε στείλει τρία εξώδικα στην κυβέρνηση προειδοποιώντας για την έλλειψη ασφάλειας στα τρένα.

«Η κυβέρνηση απάντησε ότι διαδίδουμε ψέματα και fake news», σημείωσε.

Η «συναλλαγή»

Εν τω μεταξύ, το 2019 η ελληνική κυβέρνηση υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με την TrainOSE, η οποία εκμεταλλεύεται τις επιβατικές και εμπορευματικές αμαξοστοιχίες στις γραμμές του ΟΣΕ.

Σύμφωνα με το Μνημόνιο, η TrainOSE θα επένδυε 750 εκατ. ευρώ σε νέα βαγόνια και ψηφιακές αναβαθμίσεις του δικτύου. Σε αντάλλαγμα, η κυβέρνηση ήταν υπεύθυνη για την ολοκλήρωση των συστημάτων ασφαλείας προκειμένου η εταιρεία να αυξήσει τα δρομολόγια.

Στα τέλη του 2020, η TrainOSE έστειλε στην κυβέρνηση ένα προσχέδιο σύμβασης σύμφωνα με τους όρους του Μνημονίου, αλλά η κυβέρνηση ανέβαλε την υπογραφή λόγω της πανδημίας.

Φαίνεται ότι στο μεταξύ πραγματοποιήθηκαν περαιτέρω συνομιλίες, και το καλοκαίρι του 2022, η κυβέρνηση έφερε στη βουλή τη σύμβαση, η οποία μείωσε τις απαραίτητες επενδύσεις της εταιρείας στα 150 εκατ. ευρώ και η κυβέρνηση απαλλάχθηκε από την ευθύνη της να ολοκληρώσει την αναβάθμιση των συστημάτων ασφαλείας.

Η αντιπολίτευση χαρακτήρισε την τελική συμφωνία ως «εγκληματική ανταλλαγή».

Η EURACTIV επικοινώνησε με την κυβέρνηση την Κυριακή για να λάβει ένα σχόλιο σχετικά με την προγραμματισμένη επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στο ανύπαρκτο κέντρο τηλεδιοίκησης και γιατί η συμφωνία με την TrainOSE υποβαθμίστηκε σημαντικά.

Το άρθρο θα επικαιροποιηθεί μόλις είναι διαθέσιμες οι απαντήσεις της ελληνικής κυβέρνησης.

Εν τω μεταξύ, ο κ. Γιώργος Γεραπετρίτης ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι το νέο σχέδιο είναι να έχουν τεθεί σε εφαρμογή όλα τα συστήματα ασφαλείας έως τα μέσα Σεπτεμβρίου.

 πηγή: euractiv.gr

_________________________________________

(*) Ο Σαράντης Μιχαλόπουλος είναι δημοσιογράφος και Senior Network Editor στο EURACTIV. Έχει γράψει εκτενώς για θέματα ΕΕ τόσο στα αγγλικά όσο και στα ελληνικά, με ιδιαίτερη προσοχή στη γεωργία, τα τρόφιμα και την υγεία. Ο Σαράντης παρακολουθεί στενά τη συνεχή εξέλιξη της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Ηλίας Ιωακείμογλου: «Μπροστά στην τέταρτη οργανική κρίση του καπιταλισμού»

Σαράντα τρία χρόνια μετά την Θάτσερ, πυκνώνουν οι ενδείξεις ότι ο νεοφιλελευθερισμός, τουλάχιστον στην σημερινή του μορφή, έχει ολοκληρώσει τον ιστορικό του κύκλο στις χώρες του αναπτυγμένου, ύστερου καπιταλισμού της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής. 

Ηλίας Ιωακείμογλου*

Αυτή είναι η τέταρτη μεγάλη διαρθρωτική κρίση του καπιταλισμού, και είναι διαφορετική από τις προηγούμενες. Είναι μια γενική κρίση χωρίς προηγούμενο: είναι γενική, διότι θίγει σχεδόν το σύνολο των επί μέρους βαθμίδων της οικονομίας και της κοινωνίας.

Κρίση οικονομική που είναι πλέον και

1. κρίση κλιματική, γεωπολιτική, δημοσιονομική,
2. κρίση παραγωγικότητας,
3. που χαρακτηρίζεται τώρα και από χαμηλούς ρυθμούς συσσώρευσης παραγωγικού κεφαλαίου, από υψηλό πληθωρισμό και επιβράδυνση των ρυθμών μεγέθυνσης του ΑΕΠ,
4. διέρχεται από ύφεση η οποία είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι θα είναι τόσο ρηχή όσο αναγγέλλουν οι επίσημες κυβερνητικές προβλέψεις (διότι αν η κυβέρνηση αναγγείλει βαθιά ύφεση, ενισχύει τις προϋποθέσεις για να πραγματοποιηθεί κιόλας, δημιουργεί, δηλαδή, δυσμενές κλίμα που επιτείνει την ύφεση, και παράγει έτσι μιαν αυτο-πραγματοποιούμενη προφητεία),
5. επεκτείνεται στις αλυσίδες ανεφοδιασμού των επιχειρήσεων,
6. διαπλέκεται με την ενεργειακή κρίση, που δεν είναι πρόσκαιρη ούτε οφείλεται απλά και μόνο στον πόλεμο στην Ουκρανία, έχει βαθιές ρίζες και αλληλεπιδρά με την κλιματική κρίση.

Η γενική κρίση αγκαλιάζει και το χρηματοπιστωτικό σύστημα, το χρηματιστήριο, τις τράπεζες, και όλων των ειδών τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτόν. Προσθέστε σε αυτά και την «ποσοτική χαλάρωση» κατά την οποία οι κεντρικές τράπεζες διοχέτευσαν στην παγκόσμια οικονομία μια γιγαντιαίων διαστάσεων ποσότητα χρήματος που κυκλοφορεί τώρα στην αγορά και μετατρέπεται σε καύσιμο του πληθωρισμού, για τον έλεγχο του οποίου, το σύστημα μας σπρώχνει σε ύφεση, σε λιτότητα, ανεργία και σε νέα μεγάλη απαξίωση της εργασίας. Προσθέστε σε αυτά και τις υγειονομικές κρίσεις, των οποίων η πιθανότητα επανεμφάνισης δεν έχει μειωθεί ουσιαστικά διότι το σύστημα αδυνατεί, ούτε προτίθεται, να λάβει τα αναγκαία μέτρα. Στην γενική κρίση του καπιταλισμού συμμετέχει και η κρίση πολιτικής ηγεμονίας, κρίση ηθικής και πολιτικής νομιμοποίησης του καθεστώτος, με την έννοια ότι οι κυβερνήσεις πλέον δεν είναι σε θέση να εκφωνήσουν σχέδιο εξόδου από την κρίση ώστε να αποσπάσουν τη συναίνεση του πληθυσμού. Για αυτό, για να αναπληρώσουν το κενό στρέφονται στον αυταρχισμό που εμφανίζεται με κυβερνήσεις συμμαχικές με την άκρα δεξιά, με την μετατροπή της αστυνομίας σε πολυάριθμο και εξοπλισμένο στρατό, με τις μυστικές υπηρεσίες που παρακολουθούν όλους τους αντιφρονούντες κ.λπ.

Πρόκειται για οργανική κρίση του καπιταλισμού, εννοώντας με αυτόν τον όρο ότι πρόκειται για κρίση που δεν μπορεί να λυθεί, εκτός εάν γίνουν αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας του οικονομικού συστήματος, στον τρόπο με τον οποίο συνδυάζονται οι επιμέρους λειτουργίες του, εάν αλλάξουν θεσμοί, ο ρόλος του κράτους, τα όργανά του ή ο τρόπος με τον οποίο αυτά αρθρώνονται μεταξύ τους.

Δεν πρόκειται, δηλαδή, για περιοδική κρίση, παροδική, που αντιμετωπίζεται με αύξηση ή μείωση κάποιων μεγεθών (των επιτοκίων, των δημόσιων δαπανών κ.λπ.) για να επανέλθει η οικονομία στο κανονικό, ανοδικό μονοπάτι της.

Η σημερινή οργανική κρίση διακρίνεται από τις προηγούμενες τρεις, στις οποίες το σύστημα έδωσε λύση είτε με μια τεχνολογική επανάσταση (1895) είτε με ηγεμονικό πολιτικό σχέδιο (δεκαετία του 1930, Ρούσβελτ, κεϊνσιανισμός / δεκαετία του 1980, Θάτσερ, Ρήγκαν, νεοφιλελευθερισμός), κατά το ότι τώρα, κανένας δεν έχει ιδέα ποια είναι η έξοδος από την κρίση. Με άλλα λόγια, οι κυβερνήσεις δεν είναι πλέον σε θέση να παρουσιάσουν ένα σχέδιο εξόδου, όπως έγινε τις προηγούμενες φορές, ούτε υπάρχει τεχνολογική επανάσταση, όπως ισχυρίζονται πολλοί δημοσιογράφοι και επιχειρηματίες. Κυκλοφορεί, βέβαια, η ιδέα ότι είμαστε στο μέσο μιας τεχνολογικής επανάστασης αλλά αυτό δεν επαληθεύεται από τα στατιστικά στοιχεία. Αν υπήρχε τέτοια επανάσταση θα έπρεπε να βλέπουμε την παραγωγικότητα να ανεβαίνει αλματωδώς. Υπάρχουν μεμονωμένοι τομείς, όπως η ιατρική και η επιστήμη των υλικών, όπου όντως υπάρχει μεγάλη τεχνολογική πρόοδος, πλην όμως δεν υπάρχει στο σύνολο της οικονομίας. Αυτό οδηγεί στην συνεχή επιβράδυνση της παραγωγικότητας της εργασίας σε όλες τις χώρες του αναπτυγμένου καπιταλισμού. Υπάρχουν ακόμα και χώρες στις οποίες όχι μόνο επιβραδύνεται αλλά μειώνεται η παραγωγικότητα, και η Ελλάδα είναι μία από αυτές.

Το πεδίο του κοινωνικού ανταγωνισμού που ανοίγεται μπροστά μας

Ο νεοφιλελευθερισμός δεν διαθέτει πλέον ηγεμονικό σχέδιο: ισχυριζόταν ότι «απελευθερώνει» τις αγορές για να ευνοήσει τα κέρδη των επιχειρήσεων, τα οποία στην συνέχεια θα διαχέονταν κατά κάποιο τρόπο στο σύνολο της οικονομίας (από τα πάνω προς τα κάτω). Ήταν ένα ηγεμονικό σχέδιο, με την έννοια ότι εμφάνιζε το ιδιοτελές συμφέρον των επιχειρήσεων ως συμφέρον ολόκληρης της κοινωνίας -όμως σε βάθος χρόνου. Αυτή η ετεροχρονισμένη υπόσχεση ήταν εύθραυστη εξαρχής, ακριβώς επειδή ήταν στον διηνεκές ετεροχρονισμένη, αλλά τώρα έχει προφανώς διαψευσθεί, και ο νεοφιλελευθερισμός είναι γυμνός, έχει κάνει τον κύκλο του – αν μη τι άλλο στην παρούσα, αμιγή, μορφή του.

Η δε σοσιαλδημοκρατία, αλλά και η σοσιαλδημοκρατική πολιτική από όποιον και αν ασκείται, δεν έχει πλέον καμμία θέση στο σημερινό τοπίο των ταξικών ανταγωνισμών, διότι η υλική προϋπόθεσή της ήταν οι μακροχρόνιες και μεγάλες αυξήσεις της παραγωγικότητας της εργασίας που επέτρεπαν τον παράδοξο συνδυασμό να βελτιώνεται η αγοραστική δύναμη του μισθού και ταυτοχρόνως να πραγματοποιείται αναδιανομή της εργασίας σε βάρος των μισθωτών. Αυτή η δυνατότητα, η υλική βάση της σοσιαλδημοκρατίας, σήμερα δεν υπάρχει.

Γι’ αυτό και έχουμε έναν αχαλίνωτο πολεμικό καπιταλισμό, επιθετικό έναντι των εργαζόμενων τάξεων, διότι η μοναδική του διέξοδος είναι η εντατικοποίηση της εργασίας και η ελευθερία του κεφαλαίου να εκμεταλλεύεται την εργασία ασύδοτα και ανεξέλεγκτα. Είναι η κρίση του καπιταλισμού της σχετικής υπεραξίας στο υψηλότερο σημείο της -προς το παρόν. Άλλος δρόμος δεν υπάρχει εκτός από την διαρκή αύξηση της απόλυτης υπεραξίας.

Επιπλέον, ο νεοφιλελευθερισμός δεν επιζητεί μόνο να είναι υψηλή η κερδοφορία, αλλά να είναι υψηλή και ταυτόχρονα αυξανόμενη. Εξάλλου, διαθέτει γι’ αυτό ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα το οποίο ελέγχει την επιχείρηση, την επιβραβεύει όταν αυξάνει τα κέρδη της από χρονιά σε χρονιά, αλλά και την τιμωρεί όταν μειώνονται.

Επομένως, ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός είναι αναγκασμένος, πρώτον, να επιζητεί με φανατισμό την μείωση του μεριδίου της εργασίας στο ΑΕΠ, δηλαδή του μεριδίου με το οποίο εμείς καλούμαστε να ζήσουμε, και δεύτερον, να επιζητεί με φανατισμό να απορρυθμίζει την αγορά εργασίας, διότι από αυτό εξαρτάται η ικανότητά του να μειώνει το μερίδιο της εργασίας. Αν το καλοσκεφτείτε, έχουν περάσει σαράντα τρία χρόνια από την άνοδο της Θάτσερ στην κυβέρνηση, και έκτοτε συνεχίζουν αδιαλείπτως να απορρυθμίζουν την αγορά εργασίας, γεγονός που δείχνει πόσο πολύτιμη είναι αυτή η «απελευθέρωση» από τα δεσμά της μισθωτής εργασίας: μια απορρύθμιση χωρίς τέλος. Θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα εάν υπήρχε τεχνολογική επανάσταση. Επειδή όμως δεν υπάρχει άλλη διέξοδος, όλη τους η ένταση και όλος ο φανατισμός τους συγκεντρώνεται στην αγορά εργασίας και στην απαξίωση του εμπορεύματος που πωλούν οι μισθωτοί, δηλαδή των εργασιακών ικανοτήτων τους.

Αυτά είναι τα βασικά χαρακτηριστικά το πεδίου του κοινωνικού ανταγωνισμού που ανοίγεται μπροστά μας.

 

Το πέρασμα από τον πληθωρισμό

Ο πληθωρισμός ήταν μια ευκαιρία και την άρπαξαν οι κυβερνήσεις. Είδαν ένα διψήφιο πληθωρισμό να αναπτύσσεται και άφησαν τις επιχειρήσεις να απολαμβάνουν ενός μεγάλου οφέλους, διότι με τον πληθωρισμό μειώνεται το κόστος εργασίας. Οι μισθωτοί έχουν μικρότερη αγοραστική δύναμη, κι αυτό μετατρέπεται σε αύξηση των κερδών (παρά την αύξηση των τιμών της ενέργειας και των πρώτων υλών που επιβαρύνουν το κόστος παραγωγής). Εάν πάρουμε στα σοβαρά τις δηλώσεις κεντρικών τραπεζιτών, της Λαγκάρντ και των άλλων, υπάρχει μεν μεγάλη αποφασιστικότητα να ελεγχθεί ο πληθωρισμός ώστε να μην εξελιχθεί σε υπερ-πληθωρισμό που διαβρώνει την πίστη, την εμπιστοσύνη χωρίς την οποία δεν γίνεται εμπόριο, πλην όμως δεν είναι καθόλου σαφές ότι στο τέλος της διαδικασίας του αποπληθωρισμού θα επιστρέψουμε στον πολύ χαμηλό πληθωρισμό του 2% όπου βρισκόμασταν για πολλά χρόνια. Δεν θα υπάρξει επαναφορά ίσως επειδή, μετά από τόσα χρόνια χαμηλού πληθωρισμού, με τις τωρινές αυξήσεις των τιμών θυμήθηκαν πόσο εύκολα απαξιώνουν την εργασία. Είναι πολύ πιο εύκολο να την απαξιώσεις αφήνοντας την βρώμικη δουλειά στον πληθωρισμό, ενώ είναι δύσκολο να την απαξιώσεις με το τρόπο που συνέβη σ’ εμάς με την πολιτική των μνημονίων.

Επομένως, μετά από τον έλεγχο του υψηλού πληθωρισμού, είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να συνεχιστεί η απαξίωση της εργασίας μέσω του πληθωρισμού, αυτήν την φορά όμως με ήπιο τρόπο, πολύ πιο ανεκτό από τους μισθωτούς, λίγο-λίγο, χρονιά με τη χρονιά. Μια τέτοια τακτική μπορεί να αποδώσει σε βάθος δεκαετίας μια πολύ αξιόλογη μείωση του μεριδίου της εργασίας στο ΑΕΠ της τάξης του 10%-15%, που θα έρθει να προστεθεί σε αυτήν που υφίστανται τώρα οι εργαζόμενες τάξεις και σε αυτήν που επέβαλαν τα μνημόνια. Αντίστοιχες θα είναι οι αυξήσεις των κερδών, εκτός εάν τους σταματήσουμε.

Συνοψίζοντας

1. - Σαράντα τρία χρόνια μετά την Θάτσερ, πυκνώνουν οι ενδείξεις ότι ο νεοφιλελευθερισμός, τουλάχιστον στην σημερινή του μορφή, έχει ολοκληρώσει τον ιστορικό του κύκλο στις χώρες του αναπτυγμένου, ύστερου καπιταλισμού της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής. Ανέκαθεν ήταν δύσκολο για τον νεοφιλελευθερισμό να εμφανιστεί στους πολίτες ως οικονομικό σχέδιο που εξασφαλίζει την γενική ευημερία, τώρα όμως αυτό έχει καταστεί αδύνατο. Αντιθέτως, εμφανίζεται ως ένα σύστημα που προάγει τις εισοδηματικές ανισότητες, την φτώχεια και την υλική στέρηση για μεγάλες μερίδες του πληθυσμού, και την στασιμότητα ή υποχώρηση της υλικής ευημερίας για τις εργαζόμενες τάξεις στο μεγαλύτερο μέρος τους.
2. - Κατά το παρελθόν, ο νεοφιλελευθερισμός μπορούσε να ισχυρίζεται ότι οι εισοδηματικές ανισότητες, οι χαμηλοί μισθοί, η υλική στέρηση απελευθέρωναν δημιουργικές δυνάμεις της οικονομίας που θα οδηγούσαν σε κατάσταση ευημερίας. Η υπόσχεση όμως αυτή δεν υλοποιήθηκε, και η πλάνη πως ο πλούτος που παραγόταν στην κορυφή της εισοδηματικής πυραμίδας θα διαχεόταν προς την βάση της, έχει διαψευσθεί παταγωδώς. Έτσι, ο νεοφιλελευθερισμός εμφανίζεται σήμερα όχι μόνο ως άδικο οικονομικό σύστημα αλλά και ως αναποτελεσματικό, διότι ευθύνεται για την παρούσα γενικευμένη οικονομική και κοινωνική κρίση.
3. - Στις τρεις προηγούμενες κρίσεις του, ο καπιταλισμός μπορούσε να προτείνει είτε τεχνολογικές λύσεις είτε συνεκτικά πολιτικά σχέδια με τα οποία διεκδικούσε την πολιτική ηγεμονία, δηλαδή την εκπροσώπηση του γενικού συμφέροντος. Στην παρούσα ιστορική συγκυρία, όμως, η τεχνολογική πρόοδος παραμένει περιορισμένη σε ορισμένους μόνο κλάδους της οικονομίας, η παραγωγικότητα της εργασίας αυξάνεται με πολύ χαμηλούς και μειούμενους ρυθμούς και η δυνητική οικονομική μεγέθυνση (δηλαδή η μέγιστη ταχύτητα με την οποία μπορεί να αναπτύσσεται η οικονομία) μειώνεται. Ο μόνος τρόπος που έχει απομείνει στον καπιταλισμό για να αυξάνει την κερδοφορία είναι η απαξίωση της εργασίας, όχι μέσω αυξήσεων της παραγωγικότητας, αλλά με μειώσεις των ονομαστικών μισθών (όπως στη διάρκεια των μνημονιακών προγραμμάτων στην Ελλάδα και αλλού) και των πραγματικών μισθών (όπως στην παρούσα ιστορική στιγμή μέσω του πληθωρισμού). Για να μπορεί δε να χρησιμοποιεί αυτές τις μεθόδους απαξίωσης των εργασιακών ικανοτήτων των εργαζομένων είναι αναγκασμένος να επιδίδεται στην «απελευθέρωση» των αγορών εργασίας, που διαρκεί δεκαετίες και θα συνεχίζεται στο διηνεκές διότι ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός δεν αρκείται στην υψηλή κερδοφορία, θέλει να είναι και αυξανόμενη (και αυτό δεν είναι αναστρέψιμη επιλογή, είναι επιλογή χτισμένη στους κανόνες λειτουργίας του, είναι στην φύση του δηλαδή).

Μοιραία, ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός, εμφανίζεται σήμερα ως άδικος και συνάμα αναποτελεσματικός, και για αυτόν τον λόγο δεν δικαιούται να αρθρώνει λόγο περί γενικού συμφέροντος. Με το λεξιλόγιο της μαρξιστικής θεωρητικής παράδοσης, δεν μπορεί πλέον να ηγεμονεύει πολιτικά, και ο λόγος που ακόμα κυβερνάει είναι η απουσία συμπύκνωσης των συμφερόντων των υποτελών κοινωνικών τάξεων σε αντικαπιταλιστική πολιτική οργάνωση, σε πρόταση πολιτικής ηγεμονίας.

Οι μορφές πολιτικής οργάνωσης των υποτελών τάξεων

Σε μια τέτοια συγκυρία, ποια είναι άραγε η μορφή οργάνωσης που μπορεί να εκπροσωπεί τα συμφέροντα των υποτελών κοινωνικών τάξεων και να τα συμπυκνώνει σε πρόταση πολιτικής ηγεμονίας, να μετουσιώνει δηλαδή το ιδιαίτερο ταξικό συμφέρον τους σε γενικό συμφέρον;

Είναι προφανές ότι σε αυτά δεν μπορούν να ανταποκριθούν τα πολυσυλλεκτικά πλατιά κόμματα ή πολιτικές οργανώσεις με ασαφές περίγραμμα, χαλαρή οργάνωση, μεταρρυθμιστική λογική και αμυντικό όραμα, που είναι δομημένα με την αρχή της αστικής δημοκρατίας (όπου ο καθένας εκφράζεται ελεύθερα και στο τέλος κάνει ό,τι θέλει η ηγεσία, κορυφαίο παράδειγμα ο Σύριζα) και των οποίων το περιορισμένο βεληνεκές γνωρίζουμε σε πόσες αποτυχίες οδηγεί και πόσες απογοητεύσεις διασπείρει.

Ούτε μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες της παρούσας ιστορικής στιγμής, τα κοινωνικά κινήματα, με τον περιστασιακό αντικαπιταλισμό τους, που λειτούργησαν επί δεκαετίες ως χαλαρωτικό υποκατάστατο των ταξικών αντιπαραθέσεων που δεν επιχειρήσαμε.

Χρειαζόμαστε ανταγωνιστικές, αντικαπιταλιστικές πολιτικές οργανώσεις, διότι μόνο αυτές μπορούν να σηκώσουν το βάρος μιας τέτοιας συγκυρίας.

Δεν χρειαζόμαστε μια προοδευτική, δημοκρατική, μεταρρυθμιστική Αριστερά, αλλά οργάνωση (ή οργανώσεις) που αναφέρεται στον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της αστικής κοινωνίας και εν τέλει στον κομμουνισμό, και προς τούτο δεν πελαγοδρομεί στα νερά των νέων κριτικών θεωριών και των κοινωνικών κινημάτων αλλά ξαναπιάνει το σπασμένο νήμα της μαρξιστικής θεωρητικής παράδοσης και πολιτικής πρακτικής: 

Οργάνωση των οποίων τα μέλη δεν είναι χομπίστες αλλά μέλη γενναιόδωρα, που θέλουν επομένως να διαθέσουν τουλάχιστον ένα μέρος του ελεύθερου χρόνου τους και της ελεύθερης ενέργειάς τους στις πολιτικές μάχες μέσα σε συνθήκες ηθικής δέσμευσης, συνέπειας και αλληλεγγύης με τα άλλα μέλη της οργάνωσης, μιας οργάνωσης που καταλαβαίνει ότι ο κομμουνισμός δεν είναι μόνο ένα μελλοντικό στάδιο της κοινωνίας αλλά και ιστορική τάση υπαρκτή μέσα στα πράγματα εδώ και τώρα, που περιμένει να την αναδείξουμε και να την ενδυναμώσουμε.

πηγή: kommon.gr

_________________________

(*) Ο Ηλίας Ιωακείμογλου είναι οικονομολόγος, επιστημονικός σύμβουλος του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, συγγραφέας σειράς μελετών, άρθρων και βιβλίων για την κρίση και την αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας, για τους μισθούς, την μακροοικονομική πολιτική, την απασχόληση και την ανεργία.