Ποια δημοκρατία μου μιλάτε;

 Ιωάννα Δρόσου *

Το 2024 είναι η χρονιά που συμπληρώνει μισό αιώνα Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Είναι μια χρονιά ορόσημο, για την οποία επέλεξαν Η Καθημερινή, το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, το Φόρουμ των Δελφών και το Ελληνικό Παρατηρητήριο του London School of Economics να συνδιοργανώσουν ένα τριήμερο συνέδριο (29/2-2/3) «ιστορικού απολογισμού και εθνικής αυτογνωσίας». Η σύνθεση των ομιλητριών και ομιλητών και η επιλογή των θεμάτων δείχνει πώς αντιλαμβάνονται οι διοργανωτές τον «απολογισμό» αλλά και τη Δημοκρατία: το πρόγραμμα βρίθει πρώην πρωθυπουργών και υπουργών, με την προσθήκη οικονομολόγων και ορισμένων πανεπιστημιακών. Η θεματολογία μοιάζει ολιστική αλλά κυρίως κινείται στο σήμερα με αναφορές στο παρελθόν, δεν στέκεται σε ιστορικές στιγμές-ορόσημα, ενώ το ενδιαφέρον εστιάζει σε κυβερνήσεις. Δεν υπήρξε καμία έγνοια -προφανώς δεν υπάρχει ούτως ή άλλως στους διοργανωτές- να συμμετέχει η κοινωνία, οι μελετητές, τα κινήματα. Από τους προβληματισμούς του συνεδρίου απουσιάζουν η αποχουντοποίηση, ο εκδημοκρατισμός των θεσμών, η κουλτούρα, ο πολιτισμός, τα γεγονότα στον κόσμο που επηρέασαν την ελληνική δημοκρατία, το Σύνταγμα, οι μεταρρυθμίσεις που άλλαξαν τη χώρα. Αυτό δείχνει και την ανάγκη ο δικός μας χώρος, να διοργανώσει ένα φόρουμ που θα συζητά για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον, για τα 50 χρόνια Δημοκρατίας εστιάζοντας στην Δημοκρατία και όχι στην ανάδειξη πολιτικών προσώπων. Αλλά αυτό ας μας προβληματίσει σε άλλες σελίδες της εφημερίδας μας. Στο παρόν άρθρο θα πατήσουμε την μπανανόφλουδα και θα εστιάσουμε στην συνέντευξη που πήραν ο Αλέξης Παπαχελάς και Κώστας Κωστής την πρώτη μέρα του συνεδρίου από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.

Το καλούπωμα

Εκεί ο πρωθυπουργός στάθηκε στην Δημοκρατία με επίκεντρο εκείνον και τα δικά του βιώματα, από παιδί έως σήμερα, ενώ το ιστορικό ερώτημα που απασχόλησε τη συζήτηση είναι ποιος είναι πιο σημαντικός στη Μεταπολίτευση: ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ή ο Ανδρέας Παπανδρέου. Κατόπιν εστίασε στο κυβερνητικό του πρόγραμμα και την τρέχουσα πολιτική. Επομένως από τα 50 χρόνια Δημοκρατίας, το συνέδριο εστίασε κυρίως στα τέσσερα και μισό της θητείας του Κυριάκου Μητσοτάκη, με αποτέλεσμα η παρέμβαση του πρωθυπουργού να μην διαφέρει σε τίποτα από οποιαδήποτε συνέντευξη δίνει σε κανάλια και εφημερίδες. Ήταν λοιπόν μια πολύ φιλική (οριακά συντροφική αφού ήταν παράλληλα με το δείπνο που είχε ετοιμαστεί, με την παρουσία κατόπιν πρόσκλησης) συζήτηση.

Σε αυτή, το πιο επικίνδυνο σημείο του Κ. Μητσοτάκη και πολύ μακριά από οποιαδήποτε έννοια Δημοκρατίας ήταν η εξής: «Η ευθύνη μου είναι να καταστήσω τις αλλαγές μη αναστρέψιμες και αυτό έχει να κάνει όχι μόνο με δομικές, θεσμικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της οικονομίας, αλλά και με νοοτροπίες, το πώς αντιλαμβανόμαστε τη σχέση μας με το κράτος, μεταξύ δικαιωμάτων και διεκδικήσεων και ευθύνης, η οποία σε μεγάλο βαθμό είναι η γενεσιουργός αιτία και του λαϊκισμού και των προβλημάτων που αυτός προκάλεσε. Τι θα ήθελα να αφήσω πίσω μου; Αλλαγές οι οποίες να μην μπορούν να ξεριζωθούν την επόμενη μέρα από κάποιον και να καταστήσω μια σειρά από επιλογές περίπου αυτονόητες». Ο πρωθυπουργός της χώρας, ο οποίος δεν έχει κανέναν δισταγμό να παραβιάσει το σύνταγμα, δηλώνει δημόσια ότι θέλει να δεσμεύσει τους θεσμούς της χώρας ανεπιστρεπτί στην υπηρεσία των δικών του πολιτικών και κανείς δεν εξανίσταται. Πενήντα χρόνια εξελίσσεται η Δημοκρατία και η Νέα Δημοκρατία θέλει να τη φέρει στα μέτρα της και να την καλουπώσει, ώστε να μην μπορεί να αλλάξει μορφή. Και είναι απλά Πέμπτη βράδυ, για τους διοργανωτές.

Απελευθερώθηκε

Λίγες ώρες νωρίτερα και αρκετά χιλιόμετρα μακριά, το Ευρωκοινοβούλιο υπερψήφισε την έκθεσή του για την κατάσταση του κράτους δικαίου στην Ένωση, με 374 υπέρ (ανάμεσά τους η συντριπτική πλειοψηφία του ΕΛΚ), 113 κατά και 45 αποχές (ανάμεσά τους όλοι οι ευρωβουλευτές της ΝΔ). Σε αυτή αναφέρεται ότι τα επίπεδα διαφθοράς σε Βουλγαρία, Μάλτα, Ουγγαρία, Ελλάδα και Σλοβενία είναι ανησυχητικά· σημειώνεται η ανησυχία για τις πρόσφατες εξελίξεις στην Ελλάδα, όπου ανεξάρτητες αρχές βρίσκονται υπό αυξανόμενη πίεση λόγω του έργου τους ως προς την παράνομη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού· καταδικάζεται η παράνομη παρακολούθηση δημοσιογράφων· καταδικάζεται απερίφραστα η έλλειψη σημαντικής προόδου στην έρευνα για τη δολοφονία του Γ. Καραϊβάζ και εκφράζεται η βαθιά ανησυχία για το γεγονός ότι τρία νεαρά άτομα Ρομά έχουν σκοτωθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, καθώς και για την έλλειψη διεξοδικής έρευνας για τα περιστατικά αυτά. Πίσω στο συνέδριο, ο Αλέξης Παπαχελάς ρωτά τον πρωθυπουργό πώς αντιμετωπίζει την κριτική για θέματα κράτους δικαίου, αναφερόμενος και στο πρόσφατο ψήφισμα στο ευρωκοινοβούλιο. Ο πρωθυπουργός αναρωτιέται «Πόσο politically correct θέλετε να είμαι στην απάντησή μου;» και ο Α. Παπαχελάς του ανταπαντά «Απελευθερωθείτε κ. Πρόεδρε», λες και τον πνίγει το δίκιο του και βρέθηκε κάπου που επιτέλους μπορεί να μιλήσει. Ο πρωθυπουργός, λοιπόν, κατέληξε ότι «ο τελικός κριτής του κράτους δικαίου, σύμφωνα τουλάχιστον με τους κανόνες της ευρωπαϊκής οικογένειας στην οποία συμμετέχουμε, είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διότι είναι πιο αποπολιτικοποιημένη, ενδεχομένως, από το ευρωκοινοβούλιο». Απελευθερώθηκε, όντως. Απαξίωσε δημόσια σε ένα συνέδριο για τη Δημοκρατία το Ευρωκοινοβούλιο. Και κανείς δεν αναρωτήθηκε, πήγε απλώς στο επόμενο ερώτημα, παρακάτω.

Εργαλειοποίηση

Αλλά και στη χώρα του απαξιώνει το κοινοβούλιο και τους θεσμούς του. Εργαλειοποιεί προβλέψεις της Δημοκρατίας για έλεγχο, όπως οι εξεταστικές επιτροπές, για να αθωώνει την πολιτική του. Το έκανε με τις υποκλοπές και το κάνει τώρα με τα Τέμπη. «Σκύβουμε το κεφάλι» δήλωναν όλα τα στελέχη της ΝΔ τη μέρα μνήμης από την πολύνεκρη σύγκρουση των τρένων. Είναι οι ίδιοι οι οποίοι έκλεισαν άρον άρον την Εξεταστική για τα Τέμπη για να μην περιμένουν τη δικογραφία, και όταν αυτή έφτασε την μετέτρεψαν σε «αναγνωστέο έγγραφο», χωρίς φυσικά να αντλήσουν πληροφορίες από αυτή για να συνεχιστεί η διερεύνηση των ευθυνών. Ο Κ. Μητσοτάκης στο προσβλητικό για τα θύματα και τους συγγενείς του μήνυμα για τα Τέμπη είπε, μεταξύ άλλων, «μόνο η Δικαιοσύνη είναι εκείνη που θα ρίξει φως στην υπόθεση, όπως το θέλουμε όλοι». Έτσι, απέκλεισε κάθε περίπτωση να αποδοθούν ευθύνες σε πολιτικά πρόσωπα, καθώς σε περιπτώσεις πιθανής εμπλοκής υπουργών σε ποινική υπόθεση, η δίωξη δεν έρχεται αυτεπάγγελτα αλλά μόνο από τη βουλή μέσω προανακριτικής επιτροπής (την είχε ήδη αποτρέψει η ΝΔ), η οποία είναι αρμόδια να εκτελέσει χρέη εισαγγελέα και ανακριτή. Για να ξεκινήσει η Δικαιοσύνη έρευνα που αφορά πολιτικούς πρέπει πρώτα να έχει την έγκριση της βουλής. Και παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση έχει το θράσος να λέει σε όλους τους τόνους «σκύβουμε το κεφάλι». Πατάνε πάνω από τα πτώματα για να παραμείνουν στην εξουσία και ταυτόχρονα κατηγορούν την αντιπολίτευση για «τυμβωρυχία» και «εργαλειοποίηση» επειδή στην επέτειο μνήμης και οργής ζητούν δικαίωση. Όπως και 1.230.140 πολίτες που υπέγραψαν σχετικό κάλεσμα της Μαρίας Καρυστιανού και απαιτούν την απόδοση ευθυνών και σε πολιτικά πρόσωπα. Τι έκανε ένα χρόνο η κυβέρνηση της ΝΔ για τον σιδηρόδρομο; Τι έκανε ένα χρόνο για την απόδοση Δικαιοσύνης; Τίποτα. Μα αυτός ήταν ο στόχος, το είπε και στο συνέδριο: «Η ευθύνη μου είναι να καταστήσω τις αλλαγές μη αναστρέψιμες». Και αυτό κάνει. Ποια δημοκρατία μου μιλάτε; Κύριε (πρωθ)υπουργέ… τα υπουργεία σας.

πηγή: epohi.gr

------------------------------------------

* Η Ιωάννα Δρόσου είναι δημοσιογράφος, αρθρογραφεί στην εφημερίδα «Η Εποχή»

Ο πόλεμος κερδίζεται στα μετόπισθεν

Σαν να στριμώχνεται το κυβερνών κόμμα. Έχει ανοίξει πολλά μέτωπα και οι αντιπερισπασμοί του μοιάζουν με μικρά πυροτεχνήματα.  Ιδιωτικά πανεπιστήμια, Επιτροπή στη Βουλή για τα Τέμπη, γάμος και τεκνοθεσία, ποινικός κώδικας. Ομοβροντία ρουκετών...

 

 Ιωάννα Δρόσου *

Σαν να στριμώχνεται το κυβερνών κόμμα. Έχει ανοίξει πολλά μέτωπα και οι αντιπερισπασμοί του μοιάζουν με μικρά πυροτεχνήματα. Ιδιωτικά πανεπιστήμια, Επιτροπή στη Βουλή για τα Τέμπη, γάμος και τεκνοθεσία, ποινικός κώδικας. Ομοβροντία ρουκετών. Πώς να την καλύψει ένας Μπλίνκεν, μία Γιόχανσον, ένα «δεν θα γίνουμε μπανανία»; Υπάρχουν παντού ενεργές εστίες και στα μετόπισθεν το πνεύμα έχει καμφθεί. Όμως, η Νέα Δημοκρατία έχει σημάνει ήδη τις σειρήνες του πολέμου και από εκεί δεν έχει γυρισμό, έχει ανοίξει πυρ.

Πρόσω ολοταχώς

 

Η «Επιχείρηση Μεταρρυθμίσεις» προχωρά, χωρίς να έχει κάνει απολογισμό ακόμα των προηγούμενων βημάτων της (εργασιακά, φορολογικά) έχει βάλει «πρόσω ολοταχώς» για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, καταπατώντας καταφανώς τις συνταγματικές εγγυήσεις. Έχει μετρήσει στις δημοσκοπήσεις ότι έχει αέρα να το κάνει. Σύμφωνα με την Prorata το 59% τάσσεται υπέρ της ίδρυσης μη κρατικών πανεπιστημίων (έναντι του 37%). Αντίστοιχα στην MRB, το 52,7% είναι υπέρ και το 44,1% κατά. Η κυβέρνηση διαμηνύει ότι δεν θα επιτρέψει να υπάρξουν αντιστάσεις, «Ποτέ δεν θα θεωρήσουμε νόμιμη πράξη μια κατάληξη», είπε Π. Μαρινάκης και εκτιμά ότι το κλίμα είναι ευνοϊκό καθώς «ευτυχώς υπάρχουν εικόνες λιγότερης προσέλευσης σε διαδηλώσεις από ό,τι στο παρελθόν», όπως τόνισε. Υπολογίζει και ευελπιστεί ότι θα πέσει το φρούριο χωρίς αντιστάσεις.

Από την άλλη, η κυβέρνηση επιχειρεί να επιστρατεύσει δυνάμεις μέσα από τη νομοθέτηση του γάμου και της τεκνοθεσίας για τα ομόφυλα ζευγάρια (αποκλείει εκ προοιμίου τα τρανς άτομα). Προσπαθεί να ενισχύσει τα μετόπισθεν και ρίχνει στο πύρινο μέτωπο της Εκκλησίας την πρώτη της γραμμή. Από 68 έως 78 εκτιμάται ότι είναι οι βουλευτές που διαφωνούν με τη νομοθέτηση αυτή. Τους δείχνει την διέξοδο διαφυγής μέσω της αποχής (η στρατηγική αυτή βοηθά στο να περάσει το νομοσχέδιο, καθώς η ψήφιση είναι επί των παρόντων, με το μίνιμουμ να είναι 120 «ναι») και επιτίθεται στην αντιπολίτευση ότι δεν θα είναι συνεπής με τα λεγόμενά της αν δεν στηρίξει το νομοθέτημα. Η κυβέρνηση πολύ θα ήθελε να αποφύγει αυτόν τον σκόπελο, ο οποίος βρίσκεται συνεχώς μπροστά της ήδη από το 2015 με την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης, καθώς πρόκειται για κοινωνικό αίτημα, όσο και αν λέει ο πρωθυπουργός ότι «είναι ένα θέμα το οποίο εγώ ο ίδιος, με δική μου πρωτοβουλία έχω ανοίξει». Δυστυχώς για τη ΝΔ -ειδικά από τη στιγμή που ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης το αναδεικνύει επίμονα καθώς είναι και προσωπικό του βίωμα, επομένως γίνεται πιο οικείο για ένα μέρος της κοινωνίας- είναι ένα βλήμα που το αντίπαλο στρατόπεδο έχει ήδη ρίξει και δεν μπορεί να αποφύγει, επομένως πρέπει να εκτιμήσει τις απώλειες. Και να έχει χρόνο μπροστά της να αναδιατάξει τις δυνάμεις της, πριν τη μάχη των ευρωεκλογών.

Ακόμα καίει ο κρατήρας

Εν τω μεταξύ, στηριζόμενη και πάλι στην αδράνεια της κοινωνίας, η ΝΔ επιχειρεί να επιχωματώσει τον κρατήρα από τα Τέμπη και εφαρμόζει στην Εξεταστική Επιτροπή στη Βουλή ό,τι έκανε και στην Επιτροπή για τις υποκλοπές: την αποφυγή της αναζήτησης ευθυνών και τη διασπορά τους σε βάθος χρόνου. Έχοντας την πλειοψηφία έχει επιβάλλει να καταθέσουν ως μάρτυρες πρώην υπουργοί από το μακρινό 1997, ενώ έχει απορρίψει τον Κ. Γενηδούνια, πρόεδρο συνδικαλιστικού φορέα μηχανοδηγών, που προειδοποιούσε για μήνες πριν το τροχαίο ότι θα συμβεί, τον Κ. Σπυλιώπουλο, πρώην διευθύνοντα σύμβουλο του ΟΣΕ, ο οποίος και υπέγραψε την επίδικη σύμβαση 717, την Στ. Κολιοπούλου, η οποία συνυπέγραψε με τον πρόεδρο του ΟΣΕ τη μετάταξη του σταθμάρχη, τον Φ. Τσαλίδη διευθύνοντα σύμβουλο της Hellenic Train, ο οποίος υπέγραψε το μνημόνιο συνεργασίας με το ελληνικό κράτος, κ.ά. Η ΝΔ κατηγορεί και εδώ την αντιπολίτευση για εργαλειοποίηση, την ίδια στιγμή που συστήνει νέα δημόσια εταιρεία τη «Σιδηρόδρομοι Ελλάδος ΑΕ», στην οποία εντάσσει τον ΟΣΕ, την ΕΡΓΟΣΕ με το τμήμα τροχαίου υλικού και τους ενεργούς σταθμούς της ΓΑΙΑΟΣΕ. Εν τέλει ντύνει με νέο περιτύλιγμα τον ελληνικό σιδηρόδρομο, για να τον απαλλάξει από το βάρος των 57 νεκρών, και να τον εμφανίσει ανανεωμένο, ασφαλή και λειτουργικό, χωρίς ουσιαστικές ενέργειες.

Τέλος, η κυβέρνηση επιχειρεί να παραμορφώσει το Ποινικό Δίκαιο και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, στο όνομα της ασφάλειας, ξεχειλώνοντας την έννοια της «επικινδυνότητας» και γεμίζοντας τις φυλακές, με διαδικασίες εξπρές. Ήδη οι δικηγορικοί σύλλογοι της χώρας βρίσκονται σε αποχή (το νομοσχέδιο δεν έχει ακόμα μπει στη βουλή), οι δικαστικοί έχουν εκφράσει τις επιφυλάξεις και αντιρρήσεις τους, ενώ αναμένεται να ξεκινήσουν κινητοποιήσεις και οι κρατούμενοι.

Εξαγωγέας ακρίβειας

Με τόσες ενεργές εστίες, η κυβέρνηση νιώθει να απειλείται η συνοχή της και η εικόνα της αποτελεσματικότητας και αποφασιστικότητας. Πριν λίγες βδομάδες πανηγύριζε που ο Economist ανακήρυξε την Ελλάδα σε χώρα της χρονιάς. Ο πρωθυπουργός στη συνέντευξή του στην ΕΡΤ περιέγραψε μια «εικόνα μιας οικονομίας η οποία βασικά πηγαίνει καλά», στηριζόμενος «στην κίνηση στην αγορά τα Χριστούγεννα που ήταν αυξημένη, στους εμπόρους που ήταν ικανοποιημένοι και τα καταλύματα στους χειμερινούς προορισμούς που ήταν γεμάτα». Ήρθε όμως η Eurostat και μας προσγείωσε ανώμαλα στην πραγματικότητα.

Η Ελλάδα καταγράφει τις υψηλότερες αυξήσεις τιμών, σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και μάλιστα και σε προϊόντα τα οποία εξάγει. Αντί για θύμα της «εισαγόμενης ακρίβειας», φαίνεται λοιπόν την εξάγει: οι ανατιμήσεις στο ελαιόλαδο φτάνουν στο 31,5% (5,9% στην ΕΕ), στα αβγά στο 8,6% (2,1% στην ΕΕ), στα ψάρια στο 9,5% (5,8% στην ΕΕ), τα τυριά στο 10,1% (2,9% στην ΕΕ), το γάλα στο 4,8% (2,3% στην ΕΕ). Το λάδι μάλιστα αυξήθηκε κατά 212% σε 14 μήνες, ενώ στην Ελλάδα το βρεφικό γάλα πωλείται 213% πιο ακριβά από την Ευρώπη. Παράλληλα, άνοδο κατά 137,9% σημείωσαν τα κέρδη 500 επιχειρήσεων το 2022, την ώρα που το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε κατά 2%. Πρόκειται για αύξηση εσόδων 11,5 δισ. ευρώ σε πέντε βιομηχανικούς κλάδους στο πετρέλαιο, στα τρόφιμα, στα μεταλλικά προϊόντα και σε κατασκευές, στα φάρμακα-καλλυντικά-απορρυπαντικά και στα μεταλλουργικά προϊόντα. Οι συγκεκριμένοι κλάδοι είναι εκείνοι που στη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης βρέθηκαν με υπερκέρδη, με την κυβέρνηση να επιχαίρει για την βελτίωση της οικονομίας της χώρας σε βάρος των πολιτών της.

Υποχρεώθηκε, τώρα, η κυβέρνηση να παρουσιάσει μέτρα για την ακρίβεια, υπενθυμίζοντας για μία ακόμα φορά ότι έχει επιβάλλει πρόστιμα αισχροκέρδειας, τα οποία βέβαια φτάνουν στο 0,1% του ετήσιου τζίρου της κάθε εταιρείας, όταν για παράδειγμα οι βιομηχανίες με είδη διατροφής αύξησαν τα κέρδη τους κατά 50,7% (718,4 εκατ.). «Η Ελλάδα δεν είναι μπανανία και ο πληθωρισμός της απληστίας δεν είναι ανεκτός» δήλωσε ο πρωθυπουργός, ξεχνώντας ότι αυτός είναι στο τιμόνι της χώρας πέντε χρόνια τώρα και επομένως εκείνος δεν έλεγξε την απληστία, ούτε την ακρίβεια. Στα μέτρα δε που ανακοίνωσε έδωσε περιθώριο εφαρμογής τον Μάρτιο (!) [«δίνουμε ένα εύλογο χρόνο για να προσαρμοστούν», δήλωσε ο Κ. Σκρέκας] αφήνοντας δύο μήνες συνέχισης της αισχροκέρδειας και τελικά εκτιμάται ότι θα αποδειχθούν αναποτελεσματικά, διότι ήρθαν πολύ αργά όταν οι τιμές έχουν κατοχυρώσει υψηλά επίπεδα. Παράλληλα δεν παίρνει κανένα μέτρο για τις εταιρείες που έχουν εμφανίσει υπερκέρδη, όπως είναι της ενέργειας ή των τηλεπικοινωνιών. Αντίθετα θεωρεί ότι με όσα κάνει «λειτουργεί εύρυθμα μια αγορά, όταν λειτουργεί ο ανταγωνισμός» (Κ. Μητσοτάκης).

Άσφαιρα

Για να αναδείξει την ικανότητά του ο πρωθυπουργός, και επομένως ότι είναι άξιος να οδηγήσει το στράτευμά του στα μέτωπα, επιστράτευσε τον Άντονι Μπλίνκεν, με τον οποίο βρέθηκε στα Χανιά στο σπίτι του Κ. Μητσοτάκη (επομένως δεν πρόκειται για πολιτική συνάντηση αλλά ιδιωτική) με θέα το λιμάνι της Σούδας, για να δηλωθεί ότι η διμερής σχέση είναι στο καλύτερο επίπεδο που υπήρξε ποτέ. Αντίστοιχα βρέθηκε στο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου με την Ευρωπαία Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων Ίλβα Γιόχανσον για να αναδείξει την αποτελεσματικότητά του στην ανάκαμψη μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών. Αυτές οι άσφαιρες δηλώσεις πόσο να λειτουργήσουν κατευναστικά; Ειδικά όταν έχεις έναν υπουργό Υγείας να πυροδοτεί με περισσή κομπορρημοσύνη ότι είναι «ένας υπουργός που στο παρελθόν έχει κλείσει επτά νοσοκομεία»; Ή όταν φέρνεις νομοσχέδια που επαναφέρεις τη ανεξέλεγκτη δόμηση εκτός σχεδίου, την ίδια στιγμή που τα Χριστούγεννα καταργήθηκαν επτά φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών του δικτύου Natura 2000; Οι πόλεμοι κερδίζονται στα μετόπισθεν, και η κυβέρνηση νομίζει ότι μπορεί να περάσει από τα μέτωπα αλώβητη. Εκτός του ότι δεν έχει εφεδρείες, δεν έχει εξασφαλίσει την κοινωνική στήριξη. Ελπίζει μόνο στη σιωπή της. Έχει βρεθεί ξανά μπροστά σε ισχυρές αντιστάσεις, σε στιγμές που το κίνημα έγινε κύμα που την παρέσυρε. Και αυτή είναι η αχίλλειος πτέρνα της.

πηγή: epohi.gr

------------------------------------------

* Η Ιωάννα Δρόσου είναι δημοσιογράφος, αρθρογραφεί στην εφημερίδα «Η Εποχή»

Έφη Αχτσιόγλου: «Πρέπει να εστιάσουμε στο να εξηγήσουμε γιατί η Αριστερά πάλι φθίνει»

Σύνέντευξη της Έφης Αχτσιόγλου, Υποψήφιας Βουλεύτριας Δυτικού Τομέα Αθηνών με τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, π. Υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, στην εφημερίδα η Εποχή και την δημοσιογράφο Ιωάννα Δρόσου. 

 

Ιωάννα Δρόσου* 

Ιωάννα Δρόσου: Τι αποκάλυψε το πολύνεκρο ναυάγιο στην Πύλο, λίγες μέρες μετά τη νέα συμφωνία της ΕΕ για το προσφυγικό και ενώ τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται αντιπροσφυγική πολιτική, που σε καμία περίπτωση δεν εξασφαλίζει ασφαλείς και νόμιμες διόδους; 

Έφη Αχτσιόγλου: Πρόκειται για μια ανείπωτη τραγωδία. Άνθρωποι χάθηκαν τόσο άδικα στην αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής, μακριά από τον πόλεμο, τις συγκρούσεις και τη φτώχεια. αυτή την ώρα προέχει η περίθαλψη των διασωθέντων και η εξάντληση κάθε δυνατότητας που υπάρχει στις έρευνες για άλλες διασώσεις. Συγχρόνως, όμως, θα πρέπει να διελευκανθούν άμεσα οι αιτίες αυτής της τραγωδίας και να δοθούν απαντήσεις. Η υπόθεση αυτή αναδεικνύει με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο την αποτυχία της ΕΕ να υιοθετήσει μια συγκροτημένη πολιτική στο προσφυγικό, που να θέτει ως προτεραιότητα την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Δεν είναι δυνατόν να μην αναλαμβάνουν τα κράτη μέλη αναλογικά την ευθύνη και να γίνεται απλώς συζήτηση για την αποζημίωση που θα καταβάλουν για τους πρόσφυγες που δεν δέχτηκαν. Δεν γίνεται να μετατρέπεται η Μεσόγειος σε αποθήκη ψυχών και σε υγρό τάφο ανθρώπων που αναζητούν ένα καλύτερο μέλλον. Ούτε μπορούμε να συνεχίσουμε με μια πολιτική, όπως της ΝΔ, που βλέπει την Ελλάδα ως δεσμοφύλακα της Ευρώπης. Η νέα ευρωπαϊκή συμφωνία μετανάστευσης και ασύλου θα πρέπει να προβλέπει ασφαλείς διόδους και περάσματα για τους πρόσφυγες, υποχρεωτικότητα των μετεγκαταστάσεων στα κράτη μέλη της ΕΕ, αναλογικό επιμερισμό των ευθυνών.

Ιωάννα Δρόσου: Γιατί γίνεται όλη αυτή η οργανωμένη επίθεση στους μειονοτικούς υποψήφιους του ΣΥΡΙΖΑ; Για έναν νομό που δεν έγινε μπλε; Για προσέλκυση ακροδεξιών ψηφοφόρων και συσπείρωση των δεξιών; Για έμμεση εδραίωση της ΕΥΠ στα πολιτικά πράγματα;

Έφη Αχτσιόγλου:  Η ΝΔ εισέρχεται σε αυτή την πρακτική για τρεις βασικούς λόγους. Ο ένας είναι ο εντελώς ψηφοθηρικός, το γεγονός ότι αναδείχθηκε πρώτη δύναμη στην περιοχή. Θα λέγονταν αυτά αν η ΝΔ είχε πάρει το προβάδισμα; Προφανώς και όχι. Αυτό επιβεβαιώνεται επίσης από το γεγονός ότι η Ντόρα Μπακογιάννη μετέβη εκεί και με έναν απίστευτο και άκρως αλαζονικό λόγο εκβίασε τους πολίτες ότι αν δεν ψηφίσουν ΝΔ τα πράγματα θα είναι πολύ άσχημα για αυτούς. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι θέλουν να συσπειρώσουν το ακροδεξιό ακροατήριο κατηγορώντας όσους είναι στον ΣΥΡΙΖΑ σχεδόν ως ανθέλληνες. Ο τρίτος λόγος είναι ότι η ΝΔ κάνει τα πάντα προκειμένου να μην συζητηθούν τα κρίσιμα κοινωνικά προβλήματα και να μην γίνει μια προγραμματική αντιπαράθεση. Για λίγες μέρες που επετράπη αυτό στον δημόσιο διάλογο εκτέθηκε ανεπανόρθωτα. Και σε ό,τι αφορά τα ζητήματα της Οικονομίας, όπου φάνηκαν τα ψεύδη αναφορικά με το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ και η δική της κρυφή ατζέντα με το Μεσοπρόθεσμο που έχει καταθέσει και σε ό,τι αφορά τα ζητήματα της Υγείας, όπου φάνηκε το συνολικό της σχέδιο διάλυσης της δημόσιας Υγείας αλλά και τα τραγικά αποτελέσματα αυτού του σχεδίου. Είναι προφανές, λοιπόν, ότι επιδιώκει να μετατοπιστεί η συζήτηση από αυτά τα θέματα. Και επιχειρεί να το κάνει με μια βαθιά επικίνδυνη, αντιδημοκρατική και διχαστική πρακτική, η οποία μας γυρνά σε εποχές μετεμφυλιακού κράτους. 

Ιωάννα Δρόσου: Αποδίδει αυτή η πρακτική στους πολίτες;

Έφη Αχτσιόγλου: Τα ΜΜΕ καθοδηγούν την ατζέντα κατά πώς επιλέγει κάθε φορά η ΝΔ. Το τελευταίο διάστημα το σύνολο των πολιτικών συζητήσεων επικεντρώνεται σε αυτό το ζήτημα βομβαρδίζοντας τους πολίτες μονοθεματικά, στερώντας τους τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν μια προεκλογική συζήτηση. Αφού τα πράγματα έχουν πάρει αυτή την τροχιά, από τη δική μας πλευρά έχουμε χρέος να σταθούμε ως εγγυητές των βασικών δημοκρατικών αρχών. Έχουμε υπεισέλθει σε μια συνθήκη όπου η ΝΔ λέει ότι όποιος δεν την ψηφίζει είναι σχεδόν προδότης. Απέναντι στη λογική αυτή δίνουμε μία ακόμα μάχη. Η οποία είναι, τελικά, μια μάχη για τη δημοκρατία και για το πώς θα είναι η χώρα την επόμενη μέρα. Αν δηλαδή θα επιτρέπουμε οι πολίτες να εκβιάζονται και να απειλούνται για το συνταγματικό τους δικαίωμα να αποφασίζουν ελεύθερα ή αν αυτό δεν θα περάσει.

Ιωάννα Δρόσου: Η προηγούμενη προεκλογική περίοδος αναλώθηκε και στο ζήτημα κοστολόγησης των προγραμμάτων. Από τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ δέχτηκε να γίνει, η ΝΔ απέσυρε την πρότασή της. Γιατί;

Έφη Αχτσιόγλου: Η ΝΔ επαναλαμβάνει την ίδια τακτική συνεχώς: Παράγει fake news -τα οποία αναπαράγονται από τα κυρίαρχα ΜΜΕ- και στη συνέχεια καλείται ο ΣΥΡΙΖΑ να αποδείξει ότι δεν ισχύουν τα fake news και να δώσει διαπιστευτήρια στη ΝΔ, η οποία τα παρήγαγε. Αυτό έκανε και στην περίπτωση της κοστολόγησης, ώστε να μην συζητηθούν και πάλι τα ουσιαστικά κοινωνικά προβλήματα, όπως το τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στο χώρο της δημόσιας Υγείας ή την ακρίβεια που μαζί με τον ΦΠΑ λεηλατούν τα νοικοκυριά και ποιες είναι οι προγραμματικές θέσεις των κομμάτων για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων. Όταν την καλέσαμε να πάμε σε ανεξάρτητο φορέα κοστολόγησης, απλά αρνήθηκε και πέρασε στα επόμενα fake news σαν να μην τρέχει τίποτα.

Ιωάννα Δρόσου: Βλέπουμε μια αλλαγή κατεύθυνσης στην καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ, με εστίαση στην παρουσίαση του προγράμματος, με την παρουσία περισσότερων στελεχών, με την εκπομπή ενός θετικού μηνύματος, κ.λπ. Πρόκειται για συνειδητή στροφή; 

Έφη Αχτσιόγλου: Είναι επιλογή. Με το απρόσμενα αρνητικό αποτέλεσμα κληθήκαμε πολύ γρήγορα να εντοπίσουμε βασικά προβλήματα και δικές μας ευθύνες στον τρόπο που κινηθήκαμε την προηγούμενη περίοδο και υποχρεωθήκαμε πολύ γρήγορα να αναπροσαρμοστούμε, έχοντας λάβει το μήνυμα της κοινωνίας. Ως προς την ουσία είμαι πεπεισμένη ότι το πρόγραμμά μας απαντά στις βασικές κοινωνικές ανάγκες των λαϊκών και μεσαίων στρωμάτων, σήμερα, στη χώρα. Είναι, όμως, επίσης δεδομένο ότι δεν καταφέραμε το προηγούμενο διάστημα ούτε να θέσουμε το πρόγραμμά μας σε πρώτο πλάνο στη δημόσια συζήτηση ούτε να το καταστήσουμε γνωστό στους πολίτες με έναν ξεκάθαρο τρόπο, προκειμένου και αυτοί να έχουν όλη τη γνώση για να κάνουν τις επιλογές τους. Στις βασικές αλλαγές, που κάναμε, είναι να υπάρξει μια κρυστάλλινη παρουσίαση των προγραμματικών μας θέσεων αλλά και μια πιο ανανεωμένη μορφή επικοινώνησής τους. Αφενός να βγουν μπροστά και πιο νέα στελέχη –δεν εννοώ μόνο σε ηλικία αλλά και σε επίπεδο στράτευσης- άνθρωποι οι οποίοι κουβαλάνε και επαγγελματική-επιστημονική επάρκεια, εμπειρία και πολιτική οξυδέρκεια και αφετέρου να επιμένουμε στο θετικό μήνυμα του προγράμματός μας, για το πώς μπορεί να βελτιωθεί η ζωή και η καθημερινότητα των πολιτών, κι ότι αυτό μπορεί να γίνει με απόλυτη ασφάλεια.

Ιωάννα Δρόσου: Εκκρεμεί ο εσωκομματικός διάλογος για μετά τις εκλογές;

Έφη Αχτσιόγλου: Προφανώς. Μετά τις εκλογές της 25ης Ιουνίου θα συζητήσουμε αναλυτικά, συντροφικά, συλλογικά, συντεταγμένα, όπως ξέρουμε να κάνουμε στον ΣΥΡΙΖΑ, για όλα τα ζητήματα, για τις πολιτικές και κοινωνικές μεταβολές της 21ης Μαΐου, για τα αίτια εκείνης της καθίζησης, για το αποτέλεσμα της δεύτερης κάλπης. Η συζήτηση αυτή θα γίνει.

Ιωάννα Δρόσου: Η γιγάντωση του κόμματος στα 150.000 μέλη κατά τις εσωκομματικές διαδικασίες και η απώλεια 600.000 ψηφοφόρων στις εκλογές είναι κάτι που απασχολεί;

Έφη Αχτσιόγλου: Είναι δεδομένο ότι το προηγούμενο χρονικό διάστημα ο ΣΥΡΙΖΑ είχε μια πορεία μεγάλης διεύρυνσης και είχε πολύ σημαντικούς σταθμούς στην πορεία αυτή, όπως το προγραμματικό του συνέδριο ή την ψηφιοποίηση των λειτουργιών του και των διαδικασιών του. Αυτά τα καταγράφω στα θετικά της προηγούμενης περιόδου. Είναι όμως επίσης δεδομένο ότι δεν καταφέραμε να ενεργοποιήσουμε το σύνολο των μελών που εντάχθηκαν στην κατεύθυνση της μεγαλύτερης δυνατής στράτευσης την προηγούμενη προεκλογική περίοδο και της παρέμβασης τους στους κοινωνικούς, επαγγελματικούς, εργασιακούς χώρους.

Ιωάννα Δρόσου: Στις εκλογές της 21ης Μάη προέκυψε για πρώτη φορά πλειοψηφία δεξιών και ακροδεξιών δυνάμεων. Αν αυτό επιβεβαιωθεί και σε αυτή την κάλπη, πώς μπορεί να παρέμβει η Αριστερά; Έχασε την ηγεμονία των ιδεών;

Έφη Αχτσιόγλου: Θα έλεγα να μην βιαζόμαστε να κάνουμε εκτιμήσεις για το εκλογικό αποτέλεσμα. Μπροστά μας έχουμε μια πολύ κρίσιμη μάχη κυρίως για την ελληνική κοινωνία, όχι για τον ΣΥΡΙΖΑ μόνο. Το αν θα συνεχίσει το εισόδημα των πολιτών να μειώνεται ή θα μπορέσει να προστατευθεί και να ενισχυθεί. Το αν θα συνεχίσει ο πληθωρισμός να συρρικνώνει το πραγματικό εισόδημα -λόγω της διαχείρισής του από τη ΝΔ- των λαϊκών και μεσαίων στρωμάτων ή αν θα υπάρξει συγκράτηση και μείωση των τιμών. Το αν θα ενισχυθεί το ΕΣΥ ή θα βιώνουμε τη βαρβαρότητα της άδικης απώλειας ζωών, εξαιτίας της υποβάθμισής του. Το αν θα βιώνουμε τη βαρβαρότητα των πλειστηριασμών ή θα υπάρξει προστασία της πρώτης κατοικίας. Αυτά όλα θα κριθούν σε έναν πρώτο βαθμό στις εκλογές. Αυτό δεν σημαίνει ότι αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έρθει πρώτο κόμμα και έρθει δεύτερο δεν θα συνεχίσουμε να δίνουμε τη μάχη. Θα το κάνουμε από οποιαδήποτε θέση μας τοποθετήσει ο κόσμος. Έχουμε μπροστά μας να δώσουμε πολύ μεγάλες ιδεολογικές μάχες, και το βάρος της κριτικής και της ευθύνης πέφτει κυρίως πάνω μας. Διότι όταν είσαι πολιτικός φορέας έχεις την υποχρέωση να μπορέσεις να μπεις μέσα στην κοινωνία, να επηρεάσεις και να επηρεαστείς.

Ιωάννα Δρόσου: Μήπως ο ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα εξουσίας άφησε πίσω του αυτές τις ιδεολογικές μάχες; Μήπως θόλωσε την απεύθυνσή του, προκειμένου να διεκδικήσει την διακυβέρνηση;

Έφη Αχτσιόγλου: Η απάντηση δεν μπορεί να περιοριστεί σε λίγες προτάσεις. Πάντα πρέπει να έχουμε στο νου μας και τον ιστορικό χρόνο που συμβαίνουν τα πράγματα. Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση σε μια χώρα χρεοκοπημένη και με ανθρωπιστική κρίση, το μέτωπο και ο αγώνας σε πρώτη φάση είναι της επιβίωσης. Εκεί πολλά μπορεί να μπουν σε δεύτερη και τρίτη μοίρα και εκ των υστέρων να λέμε γιατί χανόταν ο χρόνος, αλλά τη δεδομένη στιγμή η ιεράρχηση να μην άφηνε περιθώρια ευελιξίας. Μην ξεχνάμε επίσης ότι βρισκόμαστε σε μια δύσκολη πανευρωπαϊκά συνθήκη για την Αριστερά και τα ζητήματα που θέτει. Πανευρωπαϊκά βλέπουμε μια ανακατάληψη του εδάφους από τη δεξιά ιδεολογία. Επομένως, πρέπει να σκεφτούμε γιατί περάσαμε από την άνοιξη, δηλαδή από εκεί που υπήρχε άνοδος των ιδεών της Αριστεράς, στο χειμώνα, χωρίς να έχει μεσολαβήσει καλοκαίρι. Αυτά πρέπει οπωσδήποτε να τα δούμε, χρησιμοποιώντας και τα θεωρητικά μας εργαλεία. Είναι αναγκαίο θεωρία και πολιτική πρακτική να δένουν σε μια αλληλοτροφοδοτούμενη ενότητα. Το ένα να μπολιάζει το άλλο.

Ιωάννα Δρόσου: Ο Αλ. Τσίπρας δήλωσε mea culpa για την απλή αναλογική. Αυτό σημαίνει ότι εγκαταλείπεται και η φιλοσοφία της απλής αναλογικής που είναι το χτίσιμο συμμαχιών και να είναι ανοιχτός ο διάλογος;

Έφη Αχτσιόγλου: Η απλή αναλογική υπέστη μια κρίσιμη ήττα. Αυτό πρέπει να το αναγνωρίσουμε, αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές. Ο κόσμος δεν πίστεψε ότι μπορεί να προκύψει κάποιο βιώσιμο κυβερνητικό σχήμα, οι υπόλοιπες προοδευτικές δυνάμεις βρήκαν την ευκαιρία να κάνουν μονομέτωπο αγώνα κατά του ΣΥΡΙΖΑ, αντί να μπουν σε μια διαδικασία συνεργασιών, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατάφερε από την πλευρά του να πείσει ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ένα θετικό αποτέλεσμα. Άρα στο εγγύς μέλλον είναι πάρα πολύ δύσκολο να ξανασυζητηθεί το ζήτημα της απλής αναλογικής. Ως αρχή, προφανώς η Αριστερά θα αναζητά πάντα προγραμματικές συγκλίσεις και συναινέσεις. Και η κοινωνία το θέλει αυτό.

Ιωάννα Δρόσου: Επειδή πράγματι η Αριστερά ξαναβρέθηκε στο χειμώνα, πώς θα συναντηθεί και θα συζητήσει σε διεθνές επίπεδο ώστε να ξαναβρεθεί μπροστά;

Έφη Αχτσιόγλου: Τις πολιτικές μεταβολές που συμβαίνουν στην Ευρώπη δεν μπορούμε να τις κοιτάμε ως ένα φυσικό φαινόμενο ούτε να τις παρατηρούμε κατά μόνας. Η συζήτηση μεταξύ των αριστερών δυνάμεων στην Ευρώπη είναι διαρκής και μέσα από το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Ωστόσο, πρέπει να εστιάσουμε στο να εξηγήσουμε γιατί η Αριστερά πάλι φθίνει, γιατί κερδίζουν ξανά έδαφος οι νεοφιλελεύθερες και οι ακροδεξιές δυνάμεις και τι πρέπει εμείς ως απάντηση και αντεπίθεση να κάνουμε. Πρόκειται για μια ευρωπαϊκή τάση και όχι για ένα ελληνικό φαινόμενο. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως το πιο ισχυρό κόμμα της Αριστεράς στην Ευρώπη πρέπει να λάβει μια τέτοια πρωτοβουλία. Να εμπνεύσουμε εμπιστοσύνη στη δυνατότητα αλλαγής και σε μια προοπτική κοινωνικής δικαιοσύνης. Αυτό θέλει διαρκή επαφή με τις κοινωνικές ομάδες εντός της χώρας και τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις εκτός της χώρας.

πηγή: epohi.gr

------------------------------------------

* Η Ιωάννα Δρόσου είναι δημοσιογράφος, αρθρογραφεί στην εφημερίδα «Η Εποχή»

Ιωάννα Δρόσου: «Παραμένουμε Ευρώπη;»

Το «μένουμε Ευρώπη» από τους κυβερνούντες και τους ακολούθους τους είναι θέσφατο. Το πώς παραμένουμε Ευρώπη, όταν το κράτος δικαίου έχει παραλύσει και παραβιάζονται ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες δεν τους απασχολεί. Όμως αυτό είναι το καίριο ερώτημα.

 

 

Ιωάννα Δρόσου *

Το οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στηρίζεται σε έξι θεμελιώδεις αξίες: σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ελευθερία, δημοκρατία, ισότητα, κράτος δικαίου, σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των μειονοτήτων. Την εβδομάδα που μας πέρασε τα θεμέλια αυτά αποδείχθηκε ότι έχουν καταρρεύσει από την διακυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και δεν υπάρχει καμία πρόθεση ανοικοδόμησης. Το μόνο που διεκδικεί η κυβέρνηση είναι να λέμε ότι είμαστε «Ευρωπαίοι», αλλά να «μένουμε ως έχουμε».

Απομονωμένη

Οι υποκλοπές -ως πρακτική της κυβέρνησης που παραβιάζει τις ατομικές ελευθερίες, καταστρατηγεί το κράτος δικαίου, αφυδατώνει τη δημοκρατία και εγκαθιδρύει ένα παρακράτος- έχουν βγει πια στο φως, με ονόματα και αποδείξεις. Η κυβέρνηση, πανικόβλητη αλλά με προσήλωση στη συνέχιση των μεθόδων που έχει επιλέξει να κυβερνά, επιμένει στις «νόμιμες επισυνδέσεις», στο «ο πρωθυπουργός δεν ήξερε», στο «σκευωρία του ΣΥΡΙΖΑ». Επιτίθεται στον πρόεδρο της ΑΔΑΕ και επιχειρεί να τον χαρακτηρίσει διαπλεκόμενο. Οι παρακολουθούμενοι τηρούν σιγή ιχθύος, ενισχύοντας την αίσθηση ότι η σιωπή τους μπορεί να είναι προϊόν εκβιασμού, η κοινή γνώμη τηρεί στάση αναμονής, σαν να έχει μείνει ενεή από όσα αποκαλύπτονται εδώ και έξι μήνες, η ελληνική δικαιοσύνη κλείνει τα μάτια της και με τα δυο της χέρια, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί αρχίζουν να αντιδρούν. Η Νέα Δημοκρατία θα αγωνιστεί ως την τελευταία της ικμάδα να αποδείξει ότι δεν είναι μόνο εκείνη διεφθαρμένη και διαπλεκόμενη, αλλά «όλοι ίδιοι είναι», και θα βρεθεί απομονωμένη.

Απομονωμένη ακόμα και από βουλευτές και στελέχη της, καθώς μπορεί να μην διαφοροποιούνται, αλλά απέφυγαν να την υπερασπιστούν με σθένος. Έμειναν οι ακραίοι Γεωργιάδης, Βορίδης, Μαρκόπουλος να υπερασπιστούν τη γραμμή του «μα και οι άλλοι τα ίδια έκαναν», μαζί με τον συνταγματολόγο Γ. Γεραπετρίτη, ο οποίος απαγγέλει Λυσία, αφού το σύνταγμα το παραπέταξε σε κάποιο υπουργικό συρτάρι. Η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται απομονωμένη και στον πολιτικό στίβο. Έχουν ωριμάσει πια οι συνθήκες για ένα μέτωπο υπεράσπισης της δημοκρατίας, που περιλαμβάνει κόμματα (δυστυχώς, μόνο το ΚΚΕ δείχνει να μην συνειδητοποιεί ότι πρέπει να δράσει πέρα από τα στενά του περιθώρια στο όνομα των ελευθεριών και της δημοκρατίας), διανοούμενους (σύσσωμοι οι συνταγματολόγοι της χώρας έχουν καταδικάσει τις πρακτικές παρακολουθήσεων της κυβέρνησης), συλλόγους και σωματεία (οι δικηγορικοί σύλλογοι της χώρας εκδίδουν καταδικαστικές αποφάσεις). Και η Νέα Δημοκρατία, με την πλάτη στον τοίχο αλλά και με όλα σχεδόν τα ΜΜΕ να εξυφαίνουν το δικό της αφήγημα, επιμένει στη στρατηγική «δεν πάμε σε σύγκρουση, αλλά σε σύγκριση».

Η σύγκριση φέρνει τη σύγκρουση

Η σύγκριση βγαίνει από τα σύνορα και έρχεται να γίνει σύγκρουση με τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες. Η χώρα έχει εκτεθεί διεθνώς, όχι μόνο γιατί αποδεικνύεται πως έχει διαμορφωθεί μια ανελεύθερη δημοκρατία, αλλά γιατί έχει μεταλαμπαδεύσει τις γνώσεις, τον εξοπλισμό και τις πρακτικές σε δικτατορικά καθεστώτα. Η PEGA, η αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη διερεύνηση της παράνομης χρήσης των κατασκοπευτικών λογισμικών, καλεί σε ακρόαση τον πρόεδρο της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών, Χρήστο Ράμμο, και τον πρόεδρο της Αρχής Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Κώστα Μενουδάκο. H PEGA «συμπεραίνει παραβιάσεις και φαινόμενα κακής εφαρμογής της ενωσιακής νομοθεσίας» και καλεί τη χώρα, μεταξύ άλλων, «να καταργήσει επειγόντως όλες τις άδειες εξαγωγής», «να διασφαλίσει ότι οι αρχές μπορούν ελεύθερα και ανεμπόδιστα να διερευνήσουν όλους τους ισχυρισμούς της χρήσης spyware», «να αποσύρει επειγόντως την τροπολογία 826/145 που καταργούσε τη δυνατότητα της ΑΔΑΕ να ειδοποιεί τους πολίτες για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών», «να αποκαταστήσει την πλήρη ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος και όλων των σχετικών εποπτικών οργάνων», να «ανατρέψει τη νομοθετική αλλαγή του 2019 που έθεσε την ΕΥΠ υπό τον άμεσο έλεγχο του πρωθυπουργού», «να εφαρμόσει επειγόντως την οδηγία για την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος», «να διασφαλίσει την ανεξαρτησία της ηγεσίας της ΑΔΑΕ», κ.λπ. Η PEGA, δηλαδή με την εισήγησή της περιγράφει ένα καθεστώς και καλεί την Κομισιόν να δράσει. Πώς θα μπορέσει ο πρωθυπουργός της χώρας, ο οποίος υποδεικνύεται από την ευρωπαϊκή επιτροπή ως υπεύθυνος για αυτή την κατάσταση, να εκπροσωπεί τη χώρα διεθνώς; Με τι κύρος και με ποιες εγγυήσεις μπορεί η Ελλάδα να συνεχίσει να συγκαταλέγεται στα ευρωπαϊκά κράτη; Η κάθαρση είναι περισσότερο από αναγκαία, επιβάλλεται πια.

Η κορυφή του παγόβουνου

Και δεν είναι, άλλωστε, οι υποκλοπές η μόνη περίπτωση που η Ελλάδα αποκλίνει των ευρωπαϊκών αξιών. Το αντίθετο, μάλλον είναι η κορυφή του παγόβουνου. Η Έκθεση του Μηχανισμού Καταγραφής Άτυπων Αναγκαστικών Επιστροφών, ο οποίος υπάγεται στην Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ανεξάρτητο συμβουλευτικό όργανο της πολιτείας), αποκαλύπτει έναν κρατικό μηχανισμό παράνομων επαναπροωθήσεων, μέσα από την επιβεβαίωση 50 περιστατικών άτυπων αναγκαστικών επιστροφών από τον Απρίλιο του 2020 μέχρι και τον Οκτώβριο του 2022. Και η κυβέρνηση εγκαλεί τον ΣΥΡΙΖΑ να ζητήσει συγγνώμη για την «μικρή Μαρία», καθώς κατήγγειλε την κυβέρνηση για παράνομες πρακτικές επαναπροωθήσεων και για εγκατάλειψη προσφύγων στο θάνατο. Μάλιστα, ο υπουργός Μετανάστευσης, Ν. Μηταράκης, δήλωσε ευθαρσώς «η Ελλάδα δεν είναι πύλη εισόδου για την Ευρώπη».

Η Κομισιόν την Πέμπτη αποφάσισε να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει αποστέλλοντας προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα, επειδή δεν έχει συμμορφωθεί με την οδηγία για την αναγνώριση προσώπων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας. Όπως επισημαίνεται η διασφάλιση της πλήρους τήρησης της οδηγίας αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, ενώ απαιτείται τα εν λόγω πρόσωπα να έχουν πρόσβαση στο ελάχιστο επίπεδο παροχών. Επιπλέον, έστειλε αιτιολογημένη γνώμη στην Ελλάδα, η οποία έχει πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει προτού παραπεμφθεί η υπόθεση στο ευρωπαϊκό δικαστήριο, γιατί δεν ποινικοποιεί τη ρητορική και τα εγκλήματα μίσους (Ας μην επισημάνουμε πόσες φορές την έχει ασκήσει η κυβέρνηση ή εκπρόσωποί της, ειδικά με αφορμή το προσφυγικό, αλλά και εναντίον των Ρομά). Για την ιστορία, η Κομισιόν εξέδωσε τέσσερις ακόμα προειδοποιήσεις εναντίον της Ελλάδας για μη συμμόρφωση: τρομοκρατικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο, μη αποτροπή στην πρόκληση ζημιών στη φύση από χωροκατακτητικά ξένα είδη (για το ζήτημα πλέον η Ελλάδα παραπέμπεται στο ευρωπαϊκό δικαστήριο), μη τήρηση κανόνων για τις δημόσιες προμήθειες στον τομέα των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας (δηλαδή εντοπίζει αδιαφάνεια στους διαγωνισμούς ανάθεσης), τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών.

Το «μένουμε Ευρώπη» από τους κυβερνούντες και τους ακολούθους τους είναι θέσφατο. Το πώς παραμένουμε Ευρώπη, όταν το κράτος δικαίου έχει παραλύσει και παραβιάζονται ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες δεν τους απασχολεί. Όμως αυτό είναι το καίριο ερώτημα. Και με την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας όχι μόνο απομακρυνόμαστε από το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, αλλά στρεφόμαστε και εναντίον του.

πηγή: epohi.gr

------------------------------------------

* Η Ιωάννα Δρόσου είναι δημοσιογράφος, αρθρογραφεί στην εφημερίδα «Η Εποχή»

Η κόλαση βράζει, ο πρωθυπουργός ελέγχει τη θερμοκρασία!

Η κυβέρνηση έχει αποδείξει με τις πράξεις της ότι παίρνει μέτρα αντιμετώπισης της κάθε κρίσης, αφού αυτή έχει εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα. Αυτό συνέβη με την υγειονομική κρίση, με την πλειονότητα των επιστημόνων να δηλώνει ότι «Θα είχαμε κερδίσει σημαντικό χρόνο και τα μέτρα θα ήταν ηπιότερα αν τα παίρναμε νωρίτερα».

Ιωάννα Δρόσου *

Σύσκεψη μεταξύ του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Γιώργου Γεωργαντά με θέμα την επισιτιστική ασφάλεια της χώρας έχει προγραμματιστεί για τη Δευτέρα. Έχει προηγηθεί η ενεργοποίηση της Επιτροπής Επισιτιστικής Ασφάλειας, η οποία θα διαμορφώσει πρόταση για τις καλύτερες εναλλακτικές αγορές οι οποίες θα καλύψουν τη ζήτηση προϊόντων (π.χ. δημητριακών), τα οποία εισαγάγαμε μέχρι τώρα από Ουκρανία και Ρωσία, όπως και η ψήφιση διάταξης για την υποχρεωτική καταγραφή αποθεμάτων συγκεκριμένων γεωργικών προϊόντων και τροφίμων. «Η κυβέρνηση θα λάβει άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση της επισιτιστικής κρίσης» δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου, ο οποίος την ίδια στιγμή έσπευσε να διευκρινίσει ότι «δεν υπάρχει ζήτημα επισιτιστικής κρίσης, ωστόσο η κυβέρνηση προληπτικά εξετάζει ποια είναι τα αποθέματα και ποιοι οι κίνδυνοι στον ορίζοντα».

Η κυβέρνηση έχει αποδείξει με τις πράξεις της ότι παίρνει μέτρα αντιμετώπισης της κάθε κρίσης, αφού αυτή έχει εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα. Αυτό συνέβη με την υγειονομική κρίση, με την πλειονότητα των επιστημόνων να δηλώνει ότι «Θα είχαμε κερδίσει σημαντικό χρόνο και τα μέτρα θα ήταν ηπιότερα αν τα παίρναμε νωρίτερα». Το ίδιο είδαμε και με την ενεργειακή κρίση, με υπουργούς της κυβέρνησης να δηλώνουν ότι θα κρατούσε έως τα Χριστούγεννα. Το ίδιο ζήσαμε και με την ακρίβεια, με τον προϋπολογισμό της χώρας να στηρίζεται στην υπόθεση ότι η πανδημία και ο πληθωρισμός θα έχουν τελειώσει τους πρώτους μήνες του 2022. Έτσι και τώρα, με την επισιτιστική κρίση.

Η αγορά αυτορυθμίζεται

Ήδη ο ιδιωτικός τομέας προσπαθεί να πάρει μέτρα «αυτορρύθμισης της αγοράς», βλέποντας ότι η κυβέρνηση ακόμα προσπαθεί να δει μία κατάσταση που ήδη έχει εξαπλωθεί σε όλη την ήπειρο. Σούπερ Μάρκετ της χώρας (ΑΒ Βασιλόπουλος, Σκλαβενίτης, My Market, Lidl) έχουν επιβάλλει μέγιστο όριο αγοράς σε ζάχαρη, αραβοσιτέλαιο, ηλιέλαιο και αλεύρια. Το πλαφόν ισχύει τόσο για τα φυσικά καταστήματα όσο και για τις ηλεκτρονικές αγορές.

Η Κομισιόν (προ)βλέπει

Στο ίδιο μήκος κύματος η Κομισιόν, η οποία έχει ήδη προτείνει μέτρα για την ενίσχυση της αγροτικής παραγωγής στην ΕΕ και την προστασία των πιο ευάλωτων καταναλωτών. Συγκεκριμένα συστάθηκε Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Ετοιμότητας και Αντίδρασης για την Επισιτιστική Ασφάλεια, ο οποίος θα αναλάβει τη χαρτογράφηση κινδύνων για την επισιτιστική εφοδιαστική αλυσίδα της ΕΕ. Ακόμα, προτείνει έκτακτο πρόγραμμα στήριξης 330 εκατ. ευρώ, που θα διασφαλίσει την πρόσβαση των Ουκρανών σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες και πρόγραμμα 500 εκατ. ευρώ για τους παραγωγούς που έχουν επηρεαστεί πιο άμεσα από τον πόλεμο. Επιπλέον, παρέχεται η δυνατότητα μείωσης ΦΠΑ για να διατηρηθούν χαμηλά οι τιμές διατροφικών ειδών, προβλέπεται πρόσβαση σε κοινοτικούς πόρους, όπως το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας για τους πιο Άπορους (FEAD). Βρήκε δε αφορμή η Κομισιόν να ρίξει άλλο ένα καρφί στην κλιματική κρίση, που έχει φτάσει να είναι η τελευταία προτεραιότητα, αφού αναστέλλονται οι πράσινοι στόχοι στον αγροτικό τομέα. Έχει προηγηθεί η αναστολή των στόχων μετάβασης στην πράσινη ενέργεια και η επιστροφή στην πυρηνική ενέργεια.

Ο ΟΗΕ μιλά για κόλαση

Ο επικεφαλής του οργανισμού επισιτιστικής βοήθειας του ΟΗΕ κάθε άλλο παρά καθησυχαστικός ήταν για την κατάσταση. Ο Ντέιβιντ Μπίσλεϊ σε συνέντευξή του στο Politico καλεί τους ευρωπαίους ηγέτες να προχωρήσουν επειγόντως σε γενναία χρηματοδότηση. «Μας λείπουν δισεκατομμύρια. Η αποτυχία να δώσουμε φέτος μερικά επιπλέον δισεκατομμύρια δολάρια σημαίνει ότι θα έχετε πείνα, αποσταθεροποίηση και μαζική μετανάστευση». Όπως πρόσθεσε το σημείο κρίσης θα έρθει το φθινόπωρο, οπότε είναι πιθανό να γίνει αισθητός ο πλήρης αντίκτυπος του πολέμου: «Αν νομίζεις ότι έχουμε κόλαση στη γη τώρα, απλά ετοιμάσου. Αν παραμελήσουμε τη βόρεια Αφρική, η βόρεια Αφρική έρχεται στην Ευρώπη. εάν παραμελήσουμε τη Μέση Ανατολή, η Μέση Ανατολή έρχεται στην Ευρώπη». Εάν η επισιτιστική κρίση ξεφύγει από τον έλεγχο και ο κόσμος αντιμετωπίσει κρίσιμες ελλείψεις εφοδιασμού, η πλούσια Δύση δεν θα γλιτώσει από την πολιτική αναταραχή, κατέληξε: «Τι πιστεύετε ότι θα συμβεί στο Παρίσι, το Σικάγο και τις Βρυξέλλες όταν δεν υπάρχει αρκετό φαγητό; Είναι εύκολο να κάθεσαι στο ψηλό σου άλογο στον χρυσελεφάντινο πύργο σου όταν δεν είσαι αυτός που πεινάει». Την επισιτιστική κρίση διαβλέπουν και οι G7, χωρίς βέβαια να παίρνουν δραστικά μέτρα, με τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν να χαρακτηρίζει «αναπόφευκτο τον λιμό σε πολλές χώρες σε 12 έως 18 μήνες». Η ελληνική κυβέρνηση όμως λειτουργεί ακόμα «προληπτικά» και «εξετάζει τους κινδύνους».

Χωρίς σχέδιο

«Δεν υπάρχει σχέδιο επισιτιστικής ασφάλειας στην Ελλάδα. Δεν έχει εκπονηθεί, πιθανότατα ούτε σε άλλες χώρες, που να μας βάζει στην νοοτροπία ότι πρέπει να γνωρίζουμε ποια είναι τα αποθέματά μας, ποιοι είναι οι χώροι και δυνατότητες αποθήκευσης, ποιες είναι οι μεταφορικές και εφοδιαστικές αλυσίδες», είπε ο πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Σπύρος Κίντζιος, μιλώντας στο Mega. Ο ίδιος σε άρθρο του στο ypaithros.gr πρότεινε 1) την ουσιαστική στήριξη των αγροτών με μείωση φόρου καυσίμου και επιδότηση αγοράς ζωοτροφών και λιπασμάτων, 2) την έκτακτη και επιδοτούμενη εισαγωγή ζωοτροφών από άλλες χώρες, 3) τη λήψη μέτρων εξασφάλισης εργατών γης σε επαρκή αριθμό, 4) τη σταδιακή δημιουργία Εθνικού Διατροφικού Αποθέματος και την εκπόνηση Σχεδίου Επισιτιστικής Ασφάλειας στην Ελλάδα.

Μία ακόμα κρίση έχει μπει στα σπίτια μας. Το επικίνδυνο είναι ότι στο Μαξίμου βλέπουν έξω από το παράθυρο, ψάχνοντας να δουν αν βρέχει.

________________________________________________

* Η Ιωάννα Δρόσου είναι δημοσιογράφος, αρθρογραφεί στην εφημερίδα «Η εποχή»

Μιχάλης Σπουρδαλάκης: «Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αλλάξει στρατηγική επειγόντως» - Συνέντευξη στην εφημερίδα ΕΠΟΧΗ

Στη ΔΕΘ τα κόμματα ανοίγουν τα χαρτιά τους, ορίζουν την ατζέντα που θα ακολουθήσουν. Συζητάμε με τον καθηγητή Πολιτικής Κοινωνιολογίας Μιχάλη Σπουρδαλάκη για τη στρατηγική της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ και που μπορεί αυτές να οδηγήσουν.

Συνέντευξη στην Ιωάννα Δρόσου και τον Παύλο Κλαυδιανό 

• - Δύο χρόνια μετά από τις εκλογές, αν επιχειρούσαμε να βάλουμε σε «κουτάκια» την κυβέρνηση της ΝΔ, πώς θα τη χαρακτήριζες;

Μιχάλης Σπουρδαλάκης: Η κυβέρνηση και το κόμμα της ΝΔ χωρίς αμφιβολία αποτελεί μέρος του ρεύματος της Εναλλακτικής Δεξιάς της λεγόμενης alt-right. Πρόκειται για το ρεύμα αυτό της Νέας Ακροδεξιάς, που φαίνεται να αποτελεί την πολιτική παρενέργεια της πολυετούς και πολυεπίπεδης κρίσης με διακριτές πολιτικές και κυβερνητικές επιτυχίες σε Βόρεια και Νότια Αμερική, και στην Ευρώπη (λ.χ. χώρες του Βίσεγκραντ, Βόρεια και Νότια Ευρώπη) και άλλου. Μια νέα πολιτική μετάλλαξη στο πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης ηγεμονίας που ουσιαστικά αμφισβητεί ακόμη και τις βασικές συντεταγμένες του Διαφωτισμού. Εκκινώντας από την μοδάτη καταδίκη της πολιτικής ορθότητας, στηρίζεται σε ένα απόλυτο όσο και απλουστευτικό φιλελευθερισμό, θεοποιεί το άτομο, το οποίο καλείται να κρίνει και κυρίως να επικρίνει την επιστημονική γνώση, διαλύει κάθε θεσμική και μη εκδοχή συλλογικότητας εκτός από την οικογένεια και ίσως τις τοπικές κοινότητες και μετασχηματίζει το κράτος δικαίου σε πλέγμα θεσμικών πρακτικών μηδενικής ανοχής και πρακτικών «νόμου και τάξης». Στα καθ’ ημάς, η ΝΔ βρίσκεται πολύ μακριά πλέον από τις καταστατικές αρχές που την θεμελίωσαν στην μεταχουντική συγκυρία αφού καθημερινά και με κάθε ευκαιρία αμφισβητεί ή καλύτερα ξηλώνει το δημοκρατικό και φυσικά το κοινωνικό κεκτημένο της Μεταπολίτευσης. Σε αυτό το πλαίσιο δηλώνεται ευθαρσώς ότι η ανισότητα είναι φυσικό φαινόμενο, οι αριστερές ιδέες είναι βλαμμένες, ενώ την ίδια στιγμή οι πολιτικές πρακτικές και ρητορική της κυβέρνησης φαίνεται να θεωρεί ότι ο λαός –το κατά το Σύνταγμα υποκείμενο της Δημοκρατίας– δεν μπορεί να επιλέγει επί της ουσίας ποιος θα τον κυβερνήσει, εκτός από τους «αρίστους» των κυριάρχων τάξεων. Αξιοποιώντας το αντιΣΥΡΙΖΑ μπλοκ, στη συγκρότηση του οποίου συνέβαλε και η ίδια, καθώς με τα βασικά χαρακτηριστικά της εποχής των fake news και των καθεστώτων «μετά-αλήθειας», δηλαδή της τέχνης του ψεύδεσθαι, η κυβέρνηση προσπαθεί να αντιμετωπίσει τον φόβο μήπως και έχουμε μια παρόμοια εξέλιξη με τις επιτυχίες της κοινωνικής δυναμικής του της δεκαετίας του 2006 – 2015. Του κινήματος δηλαδή που ξεκινώντας με την αποτροπή της κατάργησης του Άρθρου 16 και της αντίστασης στα μνημόνια λιτότητας, κατάφερε με τις μεγάλες νίκες του ΣΥΡΙΖΑ να ανατρέψει τα βολικά για το κατεστημένο δεδομένα του δικομματισμού. Σε αυτή την προσπάθεια, του πάση θυσία «ποτέ ξανά», της ΝΔ δεν είναι αναγκαίος μόνο ο πολυδιαφημιζόμενος τεχνοκρατισμός του εκσυγχρονιστικού μπλοκ αλλά και η έντονη παρουσία της εθνικιστικής ακροδεξιάς. Συμμαχία που μόνο επιφανειακά φαίνεται παράδοξη μια και η αναπαραγωγή των δύο αυτών τάσεων, στη συγκυρία κοινωνικής και πολιτικής αστάθειας, επιβάλει την πολιτική τους συνύπαρξη και συνεργασία. Η αναποτελεσματικότητα αυτής της συνύπαρξης της κυβέρνησης εκτός των άλλων (απέχθεια στο ρόλο και τις κοινωνικές ευθύνες του κράτους) στηρίζεται στην ένταση ενός ιδιότυπου λαϊκισμού, που αντλεί υλικό από την εν πολλοίς αφελή διαχείριση της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ. Μια διαχείριση η οποία κάτω από το βάρος των μνημονίων αντιμετώπισε το κράτος, ως πολυεπίπεδο δεσμό θεσμών αποκομμένων από τις συντεταγμένες και συγκυριακές ορίζουσες των ταξικών συσχετισμών.

• - Αυτό το κόμμα, όπως το περιέγραψες, τείνει να φτάσει στα όριά του; Η φθορά της κυβέρνησης της ΝΔ είναι αυξανόμενη και εντεινόμενη.

Μιχάλης Σπουρδαλάκης:  Πράγματι φαίνεται ότι η κυβέρνηση, ιδιαίτερα μετά τις τελευταίες εξελίξεις έχει υποστεί φθορά. Ωστόσο γνωρίζουμε ότι η εξουσία ενώνει και προστατεύει από κριτικές και φυγόκεντρες δυνάμεις. Υπ’ αυτή την έννοια, παρόλο που πολλά παλαιά και σημαντικά στελέχη της κυβερνητικής παράταξης αρνούνται να δεχθούν ότι ο «μπογδανισμός» αποτελεί το τελικό στάδιο της «Κεντροδεξιάς» είναι αμφίβολο αν θα μπορέσουν να αλλάξουν τη ρότα του κυβερνητικού κόμματος. Εκείνο που θεωρώ ότι είναι δυνατόν να μετασχηματίσει τη δυσαρέσκεια σε πραγματική φθορά και τελικά σε ανατροπή της κυβέρνησης είναι οι κοινωνικές κινητοποιήσεις για τις πολιτικές αλλά και τις παραλήψεις της, από τη μια, και η διοικητική αναποτελεσματικότητα να διεκπεραιώνει στο ακέραιο τα ταξικά συμφέροντα που εκπροσωπεί, από την άλλη. Ο χειμώνας θα έχει πολύ ενδιαφέρον.

• - Έχει ανοίξει πολλά μέτωπα η κυβέρνηση. Θα μπορέσει να διαχειριστεί τις κρίσεις που δημιουργεί;

Μιχάλης Σπουρδαλάκης:  Πράγματι, η κυβέρνηση, μακριά πλέον από τα «καθρεφτάκια» της προεκλογικής περιόδου, πιστή στην πραγματική της ατζέντα και αξιοποιώντας με συστηματικό τρόπο την πανδημία, προχωρά στην υλοποίησή της. Το ενδιαφέρον είναι ότι οι πολιτικές που προκύπτουν συνοδεύονται πάντοτε από σαφείς κοινωνικές και ιδεολογικές αναφορές. Αυτού του είδους ο ιδεολογικός πόλεμος ουσιαστικά στηρίζει και επεκτείνει την νεοφιλελεύθερη ηγεμονία καθώς και την alt-right διαχείρισή της. Δυστυχώς, ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτή την κυβερνητική στρατηγική απαντά αμυντικά, χωρίς ιδιαίτερες κοινωνικές και ιδεολογικές αναφορές. Έτσι θα είναι ευκολότερο για την κυβέρνηση να μπορέσει να διαχειριστεί τις καταστροφικές κρίσεις που δημιουργεί, εάν ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίσει να περιορίζεται σε διαχειριστικές αντιπροτάσεις (οι οποίες μάλιστα τονίζεται ότι είναι «κοστολογημένες»), σε προσωπικές ηθικές αιχμές ή τέλος σε χαρακτηρισμούς εφήμερου εντυπωσιασμού.

• - Διακρίνεις να επιχειρείται η αποπολιτικοποίηση της πολιτικής αντιπαράθεσης; Ο Κ. Μητσοτάκης είπε στη ΔΕΘ «δεν χρησιμοποιώ ούτε δεξιόμετρα, ούτε αριστερόμετρα. Με νοιάζει η κυβέρνηση να γράφει πολλά χιλιόμετρα». Ο Αλ. Τσίπρας επιμένει στο δίπολο συντήρηση ή πρόοδος. Που οδηγεί αυτή η στροφή;

Μιχάλης Σπουρδαλάκης:  Η τάση αυτή οδηγεί σε πολύ δύσκολες ατραπούς τη δημοκρατία. Διότι τροφοδοτεί την ψευδαίσθηση ότι «όλοι το ίδιο είναι», ψευδαίσθηση που αφήνει τους πολίτες απροστάτευτους από την επιθετική φιλελεύθερη ρητορική της νέας ακροδεξιάς. Αν λοιπόν αυτό είναι μία από τις βασικές επιδιώξεις της κυβέρνησης, τότε κανείς αντιλαμβάνεται τους κινδύνους όχι μόνο με όρους εκλογικούς αλλά με όρους πολιτικούς: η δημοκρατία εν κινδύνω. Κατά συνέπεια, η αντιπολιτευτική γραμμή για τη ριζοσπαστική αριστερά δεν μπορεί να περιορίζεται σε χαρακτηρισμούς για την «ενσυναίσθηση» των κυβερνητικών στελεχών και του πρωθυπουργού, ούτε με πολεμικές επισημάνσεις του ψευτοελιτίστικου και ουσία επαρχιακού life style κυβερνητικού κόμματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ σε κάθε του ενέργεια συμβολική, υλική, πολιτιστική, κριτική στάση ή προγραμματική πρόταση θα πρέπει να δείχνει ότι συνεχώς επιχειρεί να αλλάξει τους συσχετισμούς, ενδυναμώνοντας τους αδυνάμους και δημιουργώντας μια προοπτική μιας κανονικότητας διαφορετικής λογικής μετά την πανδημία. Υπ’ αυτή την έννοια, έχω πει και με άλλη ευκαιρία ότι η αντιπαράθεση πρόοδος – συντήρηση αποτελεί μια αντιπαράθεση ιστορικά ξεπερασμένη, εκτός των άλλων και για το γεγονός ότι στο πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης ηγεμονίας η αριστερά και δη η ριζοσπαστική αριστερά θεωρείται συντηρητική και οι θιασώτες του αγοραίου εκσυγχρονισμού προοδευτικοί.

• - Γιατί ακολουθείται αυτή η στρατηγική από τον ΣΥΡΙΖΑ;

Μιχάλης Σπουρδαλάκης: Η στρατηγική ότι πρέπει να φύγει αυτή η βλαβερή για τη δημοκρατία και την κοινωνία κυβέρνηση είναι απολύτως δικαιολογημένη. Υπό το βάρος αυτής της επιτακτικής ανάγκης ξεχνιέται ότι η αιτία της πολιτικής αποτελεσματικότητας του ΣΥΡΙΖΑ ήταν η υπόσχεση ότι η ανάληψη κυβερνητικών ευθυνών για την ανακούφιση των υποτελών τάξεων και στρωμάτων θα συνοδευόταν από την προσπάθεια αλλαγής των κοινωνικών, πολιτικών και θεσμικών συσχετισμών προς μια προοπτική κοινωνικού μετασχηματισμού. Αυτό μοιάζει να έχει ξεχαστεί και άρα η συζήτηση τεχνοκρατικοποιείται και αποπολιτικοποιείται. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε, και θεωρώ ότι ακόμη έχει, μια ευκαιρία να επανέλθει στη ριζοσπαστική στρατηγική του ρότα αξιοποιώντας την πανδημία. Η ευκαιρία όμως είναι ακόμη εδώ γιατί η πανδημία και οι πολιτικές που προκαλεί θυμίζουν καθημερινά ότι κυρίως τα λαϊκά στρώματα δεν μπορούν να αισιοδοξούν ή έστω να αισθάνονται ασφαλείς. Η πανδημία υπογραμμίζει επίσης την ανορθολογικότητα του καπιταλισμού και την ανικανότητα των διεθνών οργανισμών ακόμη και να συγκαλύψουν τις τεράστιες πολυεπίπεδες ανισότητες, ενώ απέναντι στην προφανή ανάγκη για συλλογικότητα και αλληλεγγύη το κράτος φαίνεται «επιστρέφει». Μια επιστροφή ωστόσο στρεβλή και αυταρχική. Επιπλέον, η πανδημία έφερε στο προσκήνιο με τον πλέον έντονο τρόπο το τρισδιάστατο των βασικών αντιθέσεων, που η αντιμετώπισή τους ήταν πάντα στην ατζέντα της ριζοσπαστικής, ανανεωτικής Αριστεράς: το ταξικό, τα ζητήματα του κοινωνικού φύλου και το ζήτημα του περιβάλλοντος. Σε αυτό έπρεπε να εντάσσει τις όποιες προτάσεις και πρωτοβουλίες ο ΣΥΡΙΖΑ και όχι μόνο σε προτάσεις, περιορισμένες χρονικά και διαχειριστικά στον κυβερνητικό ή κοινοβουλευτικό ορίζοντα.

• - Ποια θα έπρεπε να είναι η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να αντιμετωπίσει την κυβέρνηση της ΝΔ και να καρπωθεί τη φθορά;

Μιχάλης Σπουρδαλάκης: Να αξιοποιήσει τη χαμένη ευκαιρία που δίνει η πανδημία. Πρέπει να αλλάξει στρατηγική επειγόντως. Να συνδέσει το αίτημα της διασφάλισης της δημοκρατίας, όχι μόνο ως κράτους δικαίου αλλά και με εκείνο της κοινωνικής δικαιοσύνης. Αυτό θεωρώ μπορεί να ανασκευάσει κάποια από τα λάθη, της τελευταίας διετίας, που πλήγωσαν όχι μόνο την εικόνα, αλλά την ψυχή του ΣΥΡΙΖΑ (Ελληνικό, εργασιακό νομοσχέδιο, προτάσεις για υπουργούς κοινής αποδοχής κ.ά.). Φυσικά θα πρέπει να εξακολουθεί να έχει κυβερνητική οπτική και στόχευση. Ο ΣΥΡΙΖΑ αναλαμβάνει κυβερνητικές ευθύνες γιατί θέλει πάντα να απαλύνει τον πόνο των ανθρώπων που δημιουργεί ο καπιταλισμός. Εκτός από αυτό –που έκανε παλιά η σοσιαλδημοκρατία όταν μπορούσε- ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να εμφανιστεί και ως η αριστερά που δίνει όραμα και προοπτική στο επίπεδο της Δημοκρατίας αλλάζοντας τους συσχετισμούς και μεταφέροντας δύναμη στις υποτελείς τάξεις και στρώματα.

• - Υπάρχει το ενδεχόμενο –το υπονόησες λίγο νωρίτερα- να συσσωρευτεί η κοινωνική δυσαρέσκεια και ο ΣΥΡΙΖΑ να εκπροσωπήσει ξανά μαζικά αιτήματα της κοινωνίας;

Μιχάλης Σπουρδαλάκης: Πράγματι το ενδεχόμενο αυτό είναι πολύ πιθανό και ο ΣΥΡΙΖΑ μπροστά σε αυτή την προοπτική πρέπει να ανακτήσει επειγόντως την αξιοπιστία του, αναδεικνύοντας τα δικά του κεκτημένα, αναγνωρίζοντας και επικαιροποιώντας τη δική του πολιτική. Δεν μπορεί να αναμένει κανείς από τον ΣΥΡΙΖΑ να αποκτήσει μια σχέση με την κοινωνία ΠΑΣΟΚ-ΚΚΕ λογικής, μιας λογικής δηλαδή που παρεμβαίνει στην κοινωνία ως κόμμα, σπρώχνοντάς την σε άκαμπτες προειλημμένες αποφάσεις. Δεν ξέρει να το κάνει, και ευτυχώς. Γιατί και εδώ οφείλεται η μεγάλη του επιτυχία. Πρέπει να μπει στο κοινωνικό πεδίο με όποιες δυνάμεις έχει, αξιοποιώντας αυτά που ξέρει. Ότι δηλαδή είναι δίπλα στην κοινωνία, μαθαίνει από αυτήν, σέβεται τις προοπτικές που αυτή επιλέγει, διατυπώνει τις διαφωνίες του, συνθέτει και προχωρά. Πρέπει να δείξει ο ΣΥΡΙΖΑ ότι απέναντι σε μια κυβέρνηση που υπονομεύει συστηματικά ακόμη και τα ελάχιστα της κοινωνικότητας έχει άλλη πρόταση και προοπτική. Σε αυτό το πλαίσιο για παράδειγμα να ανοίξει τη συζήτηση για το πώς θα θέσει ολόκληρο το σύστημα υγείας υπό κοινωνικό έλεγχο.

• - Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά μια δεύτερη ευκαιρία, να μπορέσει στις επόμενες εκλογές να φτιάξει μια προοδευτική κυβέρνηση. Παράλληλα, τη συγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ χαρακτηρίζει πια ως «αναγκαίο κακό». Στα χρόνια που μεσολάβησαν, και μετά την ψήφιση της απλής αναλογικής, έχει χτιστεί κουλτούρα συμμαχιών ή μένει σε ένα εκλογικό επίπεδο;

Μιχάλης Σπουρδαλάκης: Ήμουν ενάντια στην απλή αναλογική, με τον τρόπο που έγινε και στο χρόνο που έγινε. Ήταν μια πολύ βιαστική απόφαση. Αν και αποτελούσε ιστορική δέσμευση της Αριστεράς, μια τέτοια μεταρρύθμιση δεν εισάγεται με αυτόν τρόπο. Χρειαζόταν σημαντική προετοιμασία στο θεσμικό περιβάλλον και στην κουλτούρα της συζήτησης. Ενώ παράλληλα επιβαλλόταν μετατόπιση του κέντρου βάρους της πολιτικής αντιπαράθεσης προς το αριστερό αξιακό πλαίσιο και ιδεολογικό προσανατολισμό, ώστε το πολιτικό αποτέλεσμα να παράγει θετικές συνθέσεις. Αυτό είναι αδύνατον σήμερα. Μάλιστα θεωρώ ότι η διάταξη των πολιτικών δυνάμεων μάλλον τον αντίπαλο θα ευνοήσει. Οι κομματικές συμμαχίες που επιχειρούνται τώρα –αναγκαστικά- είναι απλώς ζήτημα κουκιών και συνεννοήσεων κορυφής. Έτσι, δίνεται η εντύπωση ότι η προοπτική σου δεν είναι η αλλαγή συσχετισμών δυνάμεων για το μετασχηματισμό της κοινωνίας, αλλά μια διαχειριστική λογική. Θέλω να πω πως ήταν ένα μείζον λάθος. Και πρέπει να αναστοχαστεί ο ΣΥΡΙΖΑ γιατί έκανε αυτές τις επιλογές, σε μια εποχή που ο νεοφιλελευθερισμός και ο ατομισμός έχουν το πάνω χέρι, και όχι τα προτάγματα της ισότητας και της συλλογικότητας. Οι πολίτες που εμπιστεύτηκαν τον ΣΥΡΙΖΑ ήθελαν να κυβερνήσει διαφορετικά. Με διαφορετικό λόγο, με διαφορετικές πολιτικές, με διαφορετικές πρωτοβουλίες. Αυτό που πιστεύω ότι αποτελούσε και αποτελεί το βασικό αίτημα της κοινωνικής πλειοψηφίας και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν το έδειξε. Φυσικά, ποτέ δεν είναι αργά. Τα κόμματα –και πόσω μάλλον τα κόμματα της αριστεράς- μπορούν να αλλάξουν στρατηγικές. Ανοίγεται, επομένως, μια ευκαιρία, η οποία προϋποθέτει σημαντικές αλλαγές στο επίπεδο της κομματικής οργάνωσης.

• - Αφού έκανες αυτή την αναφορά, δεν μπορούμε να μην σε ρωτήσουμε για το τι χρειάζεται το κόμμα ΣΥΡΙΖΑ;

Μιχάλης Σπουρδαλάκης: Χρειάζεται μια οργάνωση η οποία θα ανταποκρίνεται στον σύγχρονο κοινωνικό καταμερισμό εργασίας, που δεν θα περιορίζει τις αναγκαίες οργανωτικές του μεταρρυθμίσεις στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών επικοινωνίας. Οργάνωση που δεν θα εγκαταλείπει τα κεκτημένα της συμμετοχής, της δημιουργικής έκφρασης και δράσης σε συνδυασμό με την πολιτική αποτελεσματικότητα. Ένα τέτοιο κόμμα θα είναι ικανό να προστατεύει τον ΣΥΡΙΖΑ από τον κυβερνητισμό, τον συγκεντρωτισμό και από την οίηση του κοινοβουλευτισμού. Το οργανωτικό πρόβλημα των κομμάτων της Αριστεράς είναι παγκόσμιο και πρέπει με δημιουργικό τρόπο και φαντασία να το αντιμετωπίσουμε στηριζόμενοι σε θεωρητικά κεκτημένα και πρακτικές εμπειρίες. Η αξιακή αφετηρία αυτών των οργανωτικών αλλαγών είναι ο εκδημοκρατισμός. Καθώς η οργάνωση των κομμάτων αποτελεί πάντα το προείκασμα της κοινωνίας που επιδιώκουν. Ιδιαίτερα σήμερα που ενώ πλέον το παλαιό σύνθημα «ο σοσιαλισμός ή θα είναι δημοκρατικός ή δεν θα υπάρχει» ακούγεται ως ταυτολογία, η υπονόμευση της δημοκρατίας από τις συνεχώς ανανεούμενες νεοφιλελεύθερες εκδοχές είναι καθημερινότητα, και αμφισβητούν την δυνατότητα της συμβίωσης του καπιταλισμού με την δημοκρατία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι «η δημοκρατία ή θα είναι σοσιαλιστική ή δεν θα υπάρχει». Σε αυτές τις συνθήκες, ο εκδημοκρατισμός της ριζοσπαστικής, ανανεωτικής Αριστεράς αναδεικνύεται σε πρώτη προτεραιότητα.

πηγή: ΕΠΟΧΗ

*Ο Μιχάλης Σπουρδαλάκης είναι καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και κοσμήτορας Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ΕΚΠΑ. -  Είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής της Ελληνικής Επιθεώρησης Πολιτικής Επιστήμης και μέλος της συντακτικής ομάδας του Socialist Register

Θ. ΦΩΤΙΟΥ: ‘’ΣΤΟΧΟΣ ΜΑΣ ΝΑ ΔΟΜΗΣΟΥΜΕ ΝΕΑ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ’’

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ της Αναπληρώτριας υπουργού Κοινωνικής Αλληλεγγύης - 
Η επιδοματική πολιτική είναι εξαιρετικά σημαντική, όμως είναι άκαρπη αν δεν έχεις τις απαραίτητες υπηρεσίες και δομές για να την υποστηρίξεις...

 

Είναι η πρώτη φορά στην Ελλάδα που το κράτος παρέχει ζεστά γεύματα σε μαθητές των δημοτικών σχολείων. Και πιστέψτε με δεν ήταν καθόλου εύκολο να χτίσουμε αυτό το πρόγραμμα, καθώς υπήρχαν πολλές ενστάσεις,

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΛΙΓΕΣ οι μικρές ή και μεγάλες πρωτοβουλίες που παίρνει το υπουργείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης εδώ και ένα χρόνο: η Κάρτα Αλληλεγγύης, το δωρεάν ρεύμα και νερό, η επιδότηση ενοικίου, τα γεύματα στα σχολεία, το λεωφορείο αστέγων, τα Κέντρα Κοινότητας κ.λπ. Οι περισσότερες από αυτές περνούν «στα ψιλά» των ειδήσεων. Συζητάμε με την αρμόδια υπουργό Θεανώ Φωτίου για το νόμο-πλαίσιο που ετοιμάζεται και θα θεσμοθετήσει για πρώτη φορά ένα Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

 

Η συνέντευξη της Θεανώς Φωτίου στην Ιωάννα Δρόσου

ΕΡΩΤΗΣΗ: Συμπληρώνετε ένα χρόνο στο υπουργείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Έχει δοθεί η εντύπωση, λόγω των συνεπειών της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε, πως το χαρτοφυλάκιό σας περιλαμβάνει μόνο τη στήριξη όσων ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Τι άλλο περιλαμβάνει;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η κοινωνική προστασία στην Ελλάδα, όπως δομήθηκε όλα αυτά τα χρόνια, είναι ένα κουβάρι επιδοματικών παροχών, ιδρυμάτων και νόμων, που πολλές φορές αλληλεπικαλύπτονται ή είναι αντιπαραθετικοί. Το αποτέλεσμα είναι να στήνεται ένα κράτος πρόνοιας για τις ευάλωτες ομάδες, χωρίς να τις στηρίζει ουσιαστικά. Πρέπει όλοι να κατανοήσουν πως πράγματι το υπουργείο αυτό δεν έχει μόνο την ευθύνη αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης, αλλά είναι αφιερωμένο στις ευάλωτες ομάδες. 

Αυτές είναι επτά:

1. Mε την πρώτη να αφορά το παιδί, το ορφανό, το εγκαταλελειμμένο, το ασυνόδευτο προσφυγόπουλο, το παιδί που ζει σε κακοποιητικό περιβάλλον, το παιδί που στερείται όσα δικαιούται και έχει ανάγκη. 
2. Η δεύτερη κατηγορία αφορά τον ηλικιωμένο, που δεν μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί, που αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας είτε νοητικά είτε κινητικά, που ζει μόνος του. 
3. Η τρίτη περιλαμβάνει τα άτομα με αναπηρία, 
4. H τέταρτη τα εξαρτημένα άτομα, 
5. H πέμπτη τους άστεγους, 
6. H έκτη τις ειδικές πολιτισμικές ομάδες, όπως για παράδειγμα οι Ρομά 
7. H τελευταία αφορά τους άπορους, που η κρίση διόγκωσε τον αριθμό τους, αφού σε κίνδυνο φτώχειας βρίσκεται το 50% της ελληνικής κοινωνίας. 

Επομένως, καταλαβαίνετε πως το υπουργείο αυτό δεν είναι υπεύθυνο μόνο για τη διαχείριση της ανθρωπιστικής κρίσης και τη στήριξη των θυμάτων της, αλλά για ολόκληρη την κοινωνία.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Αναφερθήκατε και στην επιδοματική πολιτική. Μπορεί η οικονομική στήριξη –και μάλιστα με ελάχιστα ποσά- να στηρίξει ουσιαστικά αυτές τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σαφώς και η επιδοματική πολιτική είναι εξαιρετικά σημαντική, όμως είναι άκαρπη αν δεν έχεις τις απαραίτητες υπηρεσίες και δομές για να την υποστηρίξεις. Αν, για παράδειγμα, δίνουμε ένα επίδομα για το παιδί, το οποίο μάλιστα είναι και εξαιρετικά χαμηλό, δεν λύνουμε το πρόβλημα για τα παιδιά που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Σε αυτά τα παιδιά οφείλουμε να προσφέρουμε δωρεάν όλο το φάσμα της εκπαίδευσης, σίτιση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, να προβλέψουμε να έχουν πρόσβαση σε πολιτιστικές δραστηριότητες, ώστε να μπορέσουν να μεγαλώσουν σε ένα περιβάλλον προστασίας και μάθησης. Αυτά δεν μπορεί να καλυφθούν από το οικογενειακό επίδομα των σαράντα ευρώ.

Κουλτούρα κοινωνικών συνεργασιών και έγερσης

ΕΡΩΤΗΣΗ: Αυτά που αναφέρετε προϋποθέτουν την ύπαρξη ενός κράτους πρόνοιας, το οποίο έχει ξηλωθεί τα τελευταία έξι χρόνια…

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Κάνετε λάθος. Ποτέ δεν υπήρξε κράτος πρόνοιας, καθώς δεν υπήρξε η αντίληψη πως οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες έχουν ανάγκη σειράς υπηρεσιών, με στόχο να ενταχθούν στην κοινωνία και στην εργασία. Κοινωνική προστασία δεν είναι ούτε τα επιδόματα, ούτε τα ιδρύματα. Στην πραγματικότητα είναι η αποϊδρυματοποίηση και η ίδρυση ενός κράτους υπηρεσιών. Γι’ αυτό εμείς προσπαθούμε να κινούμαστε σε δύο κατευθύνσεις, από τη μια να νομοθετούμε άμεσα πυροσβεστικά μέτρα, όπως είναι ο νόμος για την ανθρωπιστική κρίση, και από την άλλη να χτίζουμε το κράτος πρόνοιας.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Υπάρχει ένας απολογισμός των προγραμμάτων που έχουν ήδη τρέξει, όπως για παράδειγμα η Κάρτα Αλληλεγγύης;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Κοιτάχτε πρέπει πρώτα να πούμε πως η Κάρτα Αλληλεγγύης δεν είναι πια αυτό που ξεκίνησε, αλλά έχει συμπαρασύρει και πολλές παράλληλες δράσεις. Ο κάτοχος της Κάρτας Αλληλεγγύης δικαιούται τώρα πια δωρεάν νερό, είσοδο στα μουσεία, ακόμα και την διαχείριση του κόκκινου δανείου. Η κίνησή μας να φτιάξουμε την Κάρτα Αλληλεγγύης έφερε στην επιφάνεια νέες ανάγκες, οι οποίες σιγά σιγά καλύπτονται για τους 300.000 δικαιούχους της. Αυτό το ρεύμα στήριξης που δημιουργείται μας δίνει ελπίδα, καθώς δημιουργεί κουλτούρα κοινωνικών συνεργασιών και έγερσης, η οποία περνά στο κράτος, αλλά και στην κοινωνία.

Σίτιση στα σχολεία

ΕΡΩΤΗΣΗ: Εδώ και λίγες μέρες έχουν ξεκινήσει πιλοτικά τα σχολικά γεύματα στα εννιά δημοτικά σχολεία του Περάματος. Πώς λειτουργεί αυτό το πρόγραμμα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Είναι η πρώτη φορά στην Ελλάδα που το κράτος παρέχει ζεστά γεύματα σε μαθητές των δημοτικών σχολείων. Και πιστέψτε με δεν ήταν καθόλου εύκολο να χτίσουμε αυτό το πρόγραμμα, καθώς υπήρχαν πολλές ενστάσεις, οι οποίες λύθηκαν την μέρα που προσφέραμε το πρώτο γεύμα οπόταν όλοι οι φόβοι διαψεύστηκαν. Θέλω κατ’ αρχάς να πω πως την ιδέα αυτή την άκουσα από δασκάλους στη Γκράβα, οι οποίοι συνέλεγαν τρόφιμα από τα σούπερ μάρκετ, τα έδιναν στο Βρεφοκομείο Αθηνών που τα μαγείρευε. Οι δάσκαλοι είχαν ζητήσει από τα παιδιά να φέρνουν στο σχολείο ένα τάπερ και μαχαιροπήρουνα. Κάθε μέρα στις 12 το μεσημέρι ερχόταν το βανάκι με τα φαγητά, τα παιδιά κάθονταν στις τάξεις τους και έτρωγαν, ενώ αν περίσσευε φαγητό το έπαιρναν μαζί τους στα τάπερ. Όταν απότρωγαν, είχαν μάθει να καθαρίζουν το θρανίο τους και το τάπερ τους, μέχρι την επόμενη μέρα. Αυτές τις εικόνες είχα στο νου μου όταν έκανα την περιβόητη δήλωση για τα γεμιστά. Γιατί πράγματι είναι θαυμάσιο να εξοικονομείς από το τίποτα. Γι’ αυτό βάλαμε στόχο τη σίτιση στα σχολεία, που είναι προτεραιότητά μας, καθώς η Ελλάδα έχει με 28,8% το υψηλότερο ποσοστό παιδικής φτώχειας στην Ευρώπη, ενώ έχει πρωτιά και στην παιδική παχυσαρκία. Αρχίσαμε, λοιπόν, με το πρόγραμμα για το κολατσιό, που ετοιμάζεται δωρεάν από εταιρείες με μικρογεύματα και μοιράζεται σε 64 σχολεία της Αθήνας που δεν έχουν κυλικείο, δηλαδή σε 11.000 μαθητές και μαθήτριες. Όταν λειτούργησε αυτό το πρόγραμμα σχεδιάσαμε το επόμενο που αφορά τα ζεστά γεύματα και σιτίζει δωρεάν 1.400 παιδιά. Τα γεύματα τα ετοιμάζουν Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης, δηλαδή συνεταιρισμοί στους οποίους το 40% των μελών ανήκει σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες. Τα χρήματα συλλέγονται μέσω της πλατφόρμας act4Greece της Εθνικής Τράπεζας, όπου ο καθένας μπορεί να προσφέρει όσα χρήματα θέλει. Αυτό το σύστημα, που θεσπίστηκε με νόμο από το υπουργείο, είναι εξαιρετικά διαφανές, καθώς ο καθένας από κάθε γωνιά του πλανήτη δηλώνει επώνυμα πόσα χρήματα καταθέτει για το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Στόχος μας είναι το νέο σχολικό έτος να επεκταθεί το πρόγραμμα και να καλύψει το 1/3 των δημοτικών σχολείων της χώρας στις πιο φτωχές περιοχές.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πόσες ΚΟΙΣΠΕ υπάρχουν; Πώς μπορεί αυτό το πρόγραμμα να επεκταθεί σε όλη τη χώρα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σήμερα υπάρχουν μονάχα τρεις στην Αττική. Όμως, θέλουμε να δημιουργηθούν νέες ΚΟΙΣΠΕ για να δοθούν έτσι και θέσεις εργασίας σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως για παράδειγμα σε άνεργες γυναίκες, αλλά και για να στηρίξουμε την κοινωνική οικονομία. Άλλωστε, η υποδομή υπάρχει, καθώς πολλά ιδρύματα έχουν κουζίνες με πιστοποίηση ISO. Μένει να φτιαχτούν ΚΟΙΣΠΕ και ΚΟΙΝΣΕΠ που θα αναλάβουν να τις λειτουργήσουν και να εργαστούν ώστε να μαγειρεύονται τα γεύματα.

Περί χορηγιών

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ορισμένα από τα προγράμματα που ανακοινώθηκαν ή ήδη τρέχουν χρηματοδοτούνται από ιδιωτικές εταιρείες. Γιατί το κράτος δεν χρηματοδοτεί την κοινωνική πολιτική που σχεδιάζει και στρέφεται σε χορηγούς, με αποτέλεσμα κάποια προγράμματα, όπως το κολατσιό στα σχολεία, να είναι με ημερομηνία λήξης;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Να σας πω, το λεωφορείο για τους άστεγους είναι χορηγία της Παπαστράτος, η οποία όμως περιορίζεται στην ανακατασκευή του λεωφορείου. Το πρόγραμμα θα το τρέξει ο ΟΑΣΑ, που είναι εποπτευόμενος φορέας του δημοσίου, παρέχοντας οδηγούς, καύσιμα και σχεδιάζοντας τη διαδρομή. Το πρόγραμμα για το δωρεάν νερό το ξεκίνησε, με δική της πρωτοβουλία, η ΕΥΔΑΠ, που είναι επιχείρηση του Δημοσίου. Αυτά τα προγράμματα κινούνται με συντονιστή του κράτος που εγγυάται ότι θα έχουν συνέχεια. Εμείς θέλουμε να κινητοποιήσουμε τους πάντες ώστε να συνδράμουν, καθώς στόχος μας είναι να δομήσουμε νέα κουλτούρα στην κοινωνία, αυτή της αλληλεγγύης. Πρέπει να γίνει κατανοητό στους επικριτές μας πως κάθε τέτοια μικρή πράξη έχει πολλαπλασιαστική ισχύ. Για παράδειγμα, στο πρόγραμμα με τα γεύματα δίνουμε δύναμη στους δάσκαλους και τους γονείς να κινητοποιηθούν και να σκεφτούν και να υλοποιήσουμε και άλλες δράσεις. Από την άλλη, δεν είναι οι ιδιώτες αυτοί που τρέχουν το πρόγραμμα. Το χρηματοδοτούν μονάχα. Την ευθύνη του σχεδιασμού, της υλοποίησης και της επίβλεψης την έχει το υπουργείο και οι υπηρεσίες του. Και όταν καταφέρουμε να επανασχεδιάσουμε το κράτος κοινωνικής προστασίας, όλα αυτά τα προγράμματα θα τα εποπτεύει το κράτος σε συνεργασία με την κοινωνία. Αυτή είναι η φιλοσοφία μας και το όραμά μας.

Δια του παραδείγματος

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιες είναι οι καλές πρακτικές που εφαρμόσατε στο υπουργείο και θα πρέπει να αποτελέσουν οδηγό και για τα άλλα υπουργεία ή υπηρεσίες του κράτους;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Προέρχομαι από τον πανεπιστημιακό χώρο, ο οποίος λειτουργεί με σαφές οργανόγραμμα και χρονοδιάγραμμα. Αυτή την εμπειρία έφερα και στο υπουργείο. Συνειδητοποιώ ότι δεν είναι εύκολο να περάσει αυτή η κουλτούρα του προγραμματισμού, καθώς η δημόσια διοίκηση διαβρώθηκε για να μην λειτουργεί έτσι. Όμως, σιγά σιγά το αλλάζουμε αυτό. Φτιάχνουμε συνεχώς ad hoc ομάδες εργασίας από στελέχη των υπουργείων, εξωτερικούς ειδήμονες και πολιτικά στελέχη, που αναλαμβάνουν να μελετήσουν και να σχεδιάσουν κάθε ιδέα με αυστηρό χρονοδιάγραμμα ενδιάμεσων παραδόσεων. Έτσι μαθαίνουν να συνεργάζονται άνθρωποι από διάφορες υπηρεσίες και χώρους, να αξιοποιούν τη διεθνή εμπειρία, αλλά και να είναι αποδοτικοί. Θέλουμε να δημιουργήσουμε μια νέα δημοκρατική αποτελεσματικότητα. Μέχρι σήμερα, πολλές ανάλογες μελέτες δίνονταν ιδιωτικές εταιρείες και εν μέρει ακύρωναν τη δουλειά, αλλά και τις ικανότητες του υπάρχοντος προσωπικού. Όπως έχει πει και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος η νοοτροπία στο δημόσιο θα αλλάξει δια του παραδείγματος. Ελπίζουμε ότι ο τρόπος που δουλεύουμε, το πάθος που δείχνουμε για να ολοκληρώσουμε το όραμά μας, θα εμπνεύσει το προσωπικό, ανεξαρτήτως βαθμίδας και σε όλους τους τομείς.

Το σχέδιο για Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Αλληλεγγύης

ΕΡΩΤΗΣΗ: Μέχρι στιγμής τα μέτρα που έχουν παρθεί είναι είτε πυροσβεστικά είτε μεμονωμένα. Υπάρχει στιγμή ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανοικοδόμησης της κοινωνικής πολιτικής;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Εάν οργανώσετε τις επτά κατηγορίες ευάλωτων κοινωνικών ομάδων σχεδιάζοντας τρία επίπεδα, τότε θα έχετε σχηματοποιήσει το όραμά μας. Στο πρώτο επίπεδο είναι η καθημερινή άμεση παρέμβαση, που περιλαμβάνει επιδόματα, δομές και προγράμματα. Πρόκειται για τις άμεσες ενέργειες πρόληψης και στήριξης όσων έχουν ανάγκη, με τον εντοπισμό αυτών των ανθρώπων και των πρώτων ενεργειών που πρέπει να γίνουν για να τους οδηγήσουμε στα επόμενα βήματα. Σε αυτό το επίπεδο εντάσσονται και τα Κέντρα Κοινότητας που θεσμοθετήσαμε, τα οποία αλλάζουν την κουλτούρα των δήμων και θα καταγράφουν όσους έχουν ανάγκη, την ίδια ώρα που θα τους παρέχουν τις πρώτες υπηρεσίες στήριξης. Στο δεύτερο επίπεδο είναι τα ιδρύματα, ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ, τα οποία έχουν ανεκμετάλλευτο, ακόμα και μη καταγεγραμμένο πλούτο και είναι κλειστά στην κοινωνία. Αυτό το επίπεδο θα το αναμορφώσουμε. Στο τρίτο επίπεδο βρίσκεται η αποϊδρυματοποίηση και η ένταξη στην κοινωνία και την εργασία. Διότι οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες δεν πρέπει να είναι εκτός της κοινωνίας, δεν πρέπει να είναι άνθρωποι εξαρτώμενοι από το κράτος. Το κράτος οφείλει να τους βοηθήσει και να τους δώσει τα εφόδια ώστε να ανεξαρτητοποιηθούν και να πάρουν τις ζωές τους στα χέρια τους. Όταν εφαρμοστεί αυτό το σχέδιο, θα δείτε ότι και η κοινωνία θα αλλάξει, θα δεχτεί αυτούς τους ανθρώπους ως ισότιμους πολίτες, που είναι. Γι’ αυτό επεξεργαζόμαστε έναν νέο νόμο-πλαίσιο, δηλαδή το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πώς αυτοί οι άνθρωποι θα βρουν εργασία όταν, για παράδειγμα οι απεξαρτημένοι ή οι πρώην κρατούμενοι, κουβαλάνε το στίγμα των κοινωνικά αποκλεισμένων;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το κράτος οφείλει να διαπαιδαγωγεί την κοινωνία. Δείτε το εμβληματικό παράδειγμα της αλληλεγγύης που έχει δείξει ο κόσμος στους πρόσφυγες. Ο λόγος των προηγούμενων κυβερνήσεων απέναντι στους μετανάστες και τους πρόσφυγες ήταν ακραία ρατσιστικός και έσπερνε το φόβο. Αυτή η ρητορική έθρεψε το φασισμό, γέννησε τις εικόνες κυνηγητού ανθρώπων επειδή είχαν άλλο χρώμα δέρματος, έχτισε τείχη ανάμεσα σε ανθρώπους. Εμείς δηλώσαμε από την αρχή πως θα σκύψουμε πάνω στους πρόσφυγες και τους μετανάστες, δώσαμε το σήμα στην ελληνική κοινωνία να κάνει το ίδιο. Και σήμερα βλέπουμε αντί για πογκρόμ, να στήνονται χωριά αλληλεγγύης, να φιλοξενούνται σε σπίτια άνθρωποι διωγμένοι από τη χώρα τους, να ετοιμάζονται φαγητά και να συλλέγονται ρούχα και απαραίτητα είδη. Σε αυτή τη λογική θα συνεχίσουμε σε όλη την κοινωνία, ώστε κανένας να μην είναι απόβλητος. Θα δώσουμε, λοιπόν, κίνητρα να προσληφθούν άνθρωποι από τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, θα δημιουργήσουμε προγράμματα κατάρτισης, την ίδια ώρα που θα έχουν ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι τους και υποστηρικτικές ομάδες στο πλευρό τους.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Αυτό το σχέδιο που ετοιμάζετε πότε θα αποτυπωθεί υπό τη μορφή νόμου;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο νόμος πλαίσιο για Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Αλληλεγγύης που ετοιμάζουμε ελπίζω πως πριν το τέλος του χρόνου θα αποτελεί νόμο του κράτους. Και σπεύδοντας να προλάβω τους πρόθυμους επικριτές σας λέω πως το σχέδιό μας θα είναι υπό την πλήρη εποπτεία του κράτους, σε κάθε ένα από τα τρία αυτά επίπεδα. Θα ορίζει τις υποχρεώσεις του κράτους, των δικαιούχων και των ωφελούμενων. Ακόμα θα ορίζει τις διαδικασίες πρόσληψης και εξέλιξης του προσωπικού, που ήδη εργάζεται σε όλα αυτά τα ιδρύματα, που λειτουργούν σήμερα, αλλά κανείς ποτέ δεν οργάνωσε ούτε επίβλεψε. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, πως θα υπάρχει πλήρης επίβλεψη της τοπικής αυτοδιοίκησης και του κράτους για τον κάθε έναν ωφελούμενο, αλλά και για την κάθε υπηρεσία και δομή που βρίσκεται υπό την εποπτεία μας. Έτσι, θα χτίσουμε και μια νέα κουλτούρα διοίκησης, αποτρέποντας τη δημιουργία ενός νέου πελατειακού συστήματος σε κάθε ένα από τα τρία επίπεδα.

left.gr

Σταύρος ΛΥΓΕΡΟΣ: «Η Ελλάδα είναι πειραματόζωο και για την εφαρμογή της συνταγής και λειτουργεί ως παράδειγμα προς αποφυγή»

 

Μια συνέντευξη του Σταύρου Λυγερού στον Παύλο Κλαυδιανό και την Ιωάννα Δρόσου στην ΕΠΟΧΗ. Συζητάμε με το δημοσιογράφο Σταύρο Λυγερό για τα σενάρια συγκυβέρνησης μετά τις εκλογές και την κρίση του πολιτικού συστήματος.

 

«Προς τα τέλη 2012 -και αν δεν έχουν μεσολαβήσει κοινωνικές εκρήξεις- ΠΑΣΟΚ και Νέα Δημοκρατία θα είναι μια μικρή μειοψηφία πολιτικά και δημοσκοπικά» υπογραμμίζει ο Στ. Λυγερός. Τονίζει ακόμα την ανάγκη συγκρότησης ενός πολιτικού προγράμματος που θα προσελκύσει τις κατεστραμμένες κοινωνικές ομάδες.

Φαίνεται ότι απασχολεί πολλούς το πότε θα γίνουν εκλογές. Και όχι μόνο στο εσωτερικό, αλλά και στο εξωτερικό.

Ναι, αλλά δεν τις απασχολεί με την έννοια μια βδομάδα πριν, μια βδομάδα μετά. Ουσιαστικά ήθελαν τις εκλογές στο τέλος της τετραετίας. Ο Σαμαράς, όμως, πρόβαλε σθεναρή αντίσταση. Ένα από τα στοιχεία της συμφωνίας, προκειμένου να προσχωρήσει η Νέα Δημοκρατία στο στρατόπεδο του μνημονίου, ήταν να γίνουν οι εκλογές νωρίς ώστε να ανοίξει ο δρόμος για να κατακτήσει την πρωθυπουργία, καθότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ΝΔ θα είναι το πρώτο κόμμα.

Βρισκόμαστε μπροστά σε μια κρίση του πολιτικού συστήματος. Πώς ερμηνεύεις την κατάρρευση του δικομματισμού;

Το πολιτικό σύστημα της μεταπολίτευσης αποτελείτο ουσιαστικά από δύο πυλώνες, που εναλλάσσονταν στην εξουσία. Κοινωνικό του θεμέλιο ήταν αυτό που αποκαλώ «ανομολόγητο κοινωνικό συμβόλαιο». Δηλαδή, η άρχουσα τάξη της χώρας έστελνε το εξής μήνυμα στη μικρομεσαία θάλασσα: «Μην ασχολείστε με τα χρυσοφόρα παιχνίδια διαπλοκής, που συντελούνται στην κορυφή, και εμείς, μέσω του πολιτικού συστήματος, θα κάνουμε τα στραβά μάτια για τη φοροδιαφυγή των αυτοαπασχολουμένων, τη διαφθορά στο δημόσιο, την αυθαίρετη δόμηση… θα σας διορίζουμε τα παιδιά σας». Το ανομολόγητο κοινωνικό συμβόλαιο, λοιπόν, παρήγαγε παθογένειες. Έτσι φτάσαμε να έχουμε αυτό το πελατειακό σύστημα, που δημιουργούσε συνθήκες ευστάθειας, ενώ στο οικονομικό επίπεδο είχαμε το μοντέλο πλασματικής ανάπτυξης, το οποίο χαρακτηρίστηκε από την κλεπτοκρατία, τη σπατάλη, τον ανορθολογισμό, τον παρασιτισμό κλπ. Όσο, λοιπόν, μπορούσε αυτό το μοντέλο να αναπαράγεται ήταν ευσταθές. Όταν η κρίση του 2008 ήρθε να σαρώσει από το τραπέζι τη φαντασίωση ότι θα είμαστε σε μια κατάσταση αέναης ανάπτυξης, τότε τα προβλήματα της χώρας βγήκαν στην επιφάνεια. Στην πραγματικότητα η κρίση είναι αυτή που σαρώνει το πολιτικό σύστημα που δημιουργήθηκε και ανδρώθηκε τη μεταπολιτευτική περίοδο.

Η Νέα Δημοκρατία δεν θα καταφέρει να έχει αυτοδύναμη κυβέρνηση; Είναι αναπόφευκτο να συνεργαστεί με το ΠΑΣΟΚ;

Το ΠΑΣΟΚ, που στο πολιτικό επίπεδο ήταν ο κορμός του κόμματος του Μνημονίου, στις εκλογές θα φτάσει οριακά το 20%. Πρόκειται, λοιπόν, για αποδόμηση, αν αναλογιστούμε ότι στις προηγούμενες εκλογές είχε το διπλάσιο ποσοστό. Η Νέα Δημοκρατία, από την άλλη, μπήκε σχετικά πρόσφατα στο κόμμα του Μνημονίου, αλλά θεωρείται πια από την κοινωνία συνεργός. Γι’ αυτό ο Σαμαράς βιάζεται να γίνουν εκλογές. ΠΑΣΟΚ και Νέα Δημοκρατία, είναι οι μόνοι που έχουν κοινό πρόγραμμα: το μνημόνιο. Σαφώς δεν το διαμόρφωσαν οι ίδιοι, αλλά τους ήρθε delivery από την τρόικα. Είναι, λοιπόν, η αναπόφευκτη κυβερνητική λύση. Απλώς δεν θα είναι το κυρίαρχο κόμμα το ΠΑΣΟΚ, αλλά η Νέα Δημοκρατία.

Πρόκειται για βιώσιμη λύση;

Κοινοβουλευτικά θα είναι, εφόσον υπάρχει η πλειοψηφία των 151 εδρών. Πιστεύω, όμως, ότι προς τα τέλη του 2012 –και αν δεν έχουν μεσολαβήσει κοινωνικές εκρήξεις- τα δύο κόμματα αθροιστικά μπορεί να έχουν κοινοβουλευτική πλειοψηφία, πολιτικά και δημοσκοπικά, όμως, θα είναι μια πολύ μικρή μειοψηφία.

Άρα, τότε θα επέλθει η κατάρρευση;

Θα υπάρξουν εξελίξεις που δεν μπορώ να προβλέψω τι μορφή θα έχουν. Μπορεί να πάρουν τη μορφή κατάρρευσης, κοινωνικής έκρηξης ή να επιστρατευτούν άλλου είδους λύσεις. Μια σκέψη είναι ο Παπαδήμος να είναι αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και τσάρος της οικονομίας. Το άλλο σενάριο είναι να αποτελέσει την εναλλακτική λύση, αν αυτή η κυβέρνηση καταρρεύσει, να αναλάβει την πρωθυπουργία με τεχνοκράτες, όπως η κυβέρνηση Μόντι. Ωστόσο, τα πάντα είναι ακόμα ρευστά. Δεν νομίζω ότι υπάρχει σενάριο που μπορεί να αντέξει πολύ στο χρόνο.

Θα μπορούσε τότε να επιδιωχθεί να υπάρξει ένας «πολυπολισμός», με την ενίσχυση της ΔΗΜΑΡ ή των νέων κομμάτων που προκύπτουν από το δικομματισμό;

Καταρχάς, πρέπει να θέσουμε κάποια βασικά ερωτήματα: Γιατί προέκυψαν νέα κόμματα; Ποιος θα το έλεγε ότι ο Καμμένος θα έφτιαχνε δικό του κόμμα, που πριν καν ανακοινωθεί θα έφτανε δημοσκοπικά στο 5%; Γιατί εγκατέλειψε το ΛΑΟΣ τον κυβερνη­τικό συνασπισμό; Στην πραγματικότητα το μνημόνιο είναι σαν τον Μολώχ. Τρώει τα παιδιά του, τους υποστηρικτές του. Αυτά τα κόμματα φτιάχτηκαν επειδή είναι δοχεία για την ψήφο διαμαρτυρίας, των ανθρώπων που βλέπουν ότι αυτή η πολιτική καταστρέφουν τις ζωές μας. Όσον αφορά τώρα τη ΔΗΜΑΡ, η απήχησή της ήταν 2%. Ξαφνικά έφτασε το 16%. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι απόψεις του Φώτη Κουβέλη έγιναν αγαπητές. Η αλήθεια είναι ότι παραδοσιακοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ δεν το  αναγνωρίζουν ως πολιτικό εκφραστή τους, αντίθετα είναι εχθρικοί. Έτσι έγιναν εκλογικοί πρόσφυγες και πήγαν στο όμορο κόμμα.

Ο Φ. Κουβέλης, όμως, δήλωσε ότι οι εφαρμοστικοί νόμοι των μνημονίων είναι νόμοι του κράτους και άρα θα ισχύσουν και στην περίπτωση που έβγαινε η ΔΗΜΑΡ στην κυβέρνηση. Από αυτή τη δήλωση δεν χάνει επιρροή;

Όσοι προσεγγίζουν τη ΔΗΜΑΡ, πάνε για τον αντιμνημονιακό της λόγο. Το κατά πόσο θα παραμείνει αντιμνημονιακή μέχρι τέλους, δεν μπορώ να το ξέρω. Επειδή εξελίσσεται σε σημαντικό παράγοντα έχει αρχίσει ήδη η πίεση από το κόμμα του Μνημονίου, έτσι ώστε να ρυμουλκυθεί και αυτή στο στρατόπεδο του μνημονίου. Ξέρουμε, άλλωστε, ότι στελέχη της ΔΗΜΑΡ ήθελαν να στηρίξουν τον Παπαδήμο και το μνημόνιο.

Τα κόμματα που προέκυψαν από τις διασπάσεις του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας θα συμμετείχαν σε μια κυβέρνηση συνεργασίας;

Η γενεσιουργός αιτία είναι η αντίθεσή τους στο μνημόνιο. Δύσκολα θα προσχωρούσαν σε μια μνημονιακή κυβέρνηση. Όπως είπαμε και προηγουμένως, η μόνη λύση που φαίνεται, είναι η συγκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου. Όταν αυτή δεν θα μπορέσει να επιβιώσει, τότε θα τεθεί το ζήτημα εξουσίας στην Ελλάδα.

Η Αριστερά μπορεί να θέσει ζήτημα εξουσίας;

Εκτιμώ ότι στον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς δεν υπάρχει πρόγραμμα εξουσίας. Δύσκολα μπορεί να φανταστεί κανείς ότι θα υπάρχει μια εναλλακτική λύση. Φοβάμαι ότι θα πάμε σε καταστάσεις, όπου θα έχουμε φαινόμενα κατακερματισμού. Πιστεύω ότι θα έχουμε σπασμούς, ίσως και κοινωνική έκρηξη, η οποία δεν θα είναι με ιδεολογικό και πολιτικό όραμα αλλά βίαιη. Μην αποκλείσετε το ενδεχόμενο οι ίδιοι οι εξεγερμένοι να έχουν ένα στοιχείο παλινδρόμησης και να αναζητήσουν σιδερένιο χέρι. Δεν εννοώ τανκς, αλλά κάποιον να πάρει πάνω του την υπόθεση.

Μετά τις εκλογές θα ξανατεθεί το ζήτημα της ενότητας της Αριστεράς, προκειμένου να μπλοκάρει το μνημόνιο…

Η Ελλάδα είναι πειραματόζωο και για την εφαρμογή της συνταγής και λειτουργεί ως παράδειγμα προς αποφυγή. Το σήμερα της Ελλάδας είναι το αύριο των κοινωνιών της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Δεν αρκεί, λοιπόν, να μπλοκάρεις το μνημόνιο. Σήμερα πρέπει να έχεις ένα πολύ πειστικό εναλλακτικό εθνικό σχέδιο. Στην Αριστερά υπάρχει μια αρρώστια. Λέει έχουμε θέσεις. Δεν αρκούν. Ένα κόμμα που διεκδικεί την εξουσία πρέπει να παρουσιάσει πρόγραμμα. Δεν πιστεύω στις συγκολλήσεις. Χρειάζεται ένα πρόγραμμα που θα το ακούσει και ο δεξιός και θα το αναγνωρίσει ως δρόμο. Πρέπει να προσελκύσεις τις κατεστραμμένες κοινωνικές ομάδες.

Το ΠΑΣΟΚ από την περασμένη βδομάδα έχει νέο πρόεδρο. Θεωρείς ότι θα δώσει ώθηση στο κόμμα η εκλογή του Βενιζέλου;

Ήταν μια τελετουργία ενθρόνισης. Μια διαδικασία που δεν είχε κανένα στοιχείο δημοσίου και εσωκομματικού ελέγχου. Για μένα δεν έχει καμία πολιτική σημασία. Έχει μόνο προπαγανδιστική σημασία, για να δείξει ότι «το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ». Το 2007 ο Βενιζέλος στα μάτια της κοινωνίας ήταν μια εναλλακτική λύση. Τότε η παράταξη επέλεξε τον Γ. Παπανδρέου, για τους δικούς της λόγους. Σήμερα σαν αγέλη οι ίδιοι άνθρωποι επιλέγουν τον Βενιζέλο. Και δεν είναι ο Βενιζέλος του Ιουνίου του 2011, που δεν είχε εμπλακεί στο μνημόνιο. Σήμερα είναι ο άνθρωπος που έχει βάλει τα χέρια του μέσα στο «αίμα». Πρωταγωνιστεί στην εφαρμογή αυτής της πολιτικής. Κατά τη γνώμη μου είναι ένα πολιτικά καμένο άτομο. Το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ τον επιλέγει, επιβεβαιώνει ότι έχει χάσει την επαφή με τον κόσμο. Έχει μετατραπεί σε ένα μικρομεσαίο κόμμα και τέτοιο μάλλον θα παραμείνει, αφού δεν δουλεύουν πια τα αντανακλαστικά του.

Υπάρχει μια μεταλλαγή της σοσιαλδημοκρατίας πανευρωπαϊκά. Δημιουργείται για την αριστερά  ιστορικό έδαφος ανάκτησης σε ιδεολογικό πεδίο.

Αυτό που λες είναι σωστό. Από τη δεκαετία του ’80 και μετά έπαψαν να υπάρχουν οι όροι της σοσιαλδημοκρατίας. Το κοινωνικό κράτος διολίσθησε στη γοητεία του νεοφιλελευθερισμού. Ναι μεν η Αριστερά μπαίνει σε μια πρόκληση μπροστά, αλλά πρέπει να μεταλλαχθεί σε εκείνη την πολιτική δύναμη που θα μπορέσει να εκφράσει ιδεολογικά και πολιτικά όλον αυτόν τον χώρο. Μιλάμε, λοιπόν, για μια άλλη Αριστερά που θα αντιστοιχηθεί με τα θέλω και τα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας, τα οποία είναι θέλω επιβίωσης. Το σημείο που κατά τη γνώμη μου θα χτυπηθεί η Αριστερά –και θα χτυπηθεί αλύπητα- είναι το ζήτημα της ασφάλειας των πολιτών. Η Αριστερά αντιμετωπίζει αυτά τα ζητήματα, που πλήττουν τα λαϊκά στρώματα, που είναι το προνομιακό ακροατήριο της Αριστεράς, με δογματικές φόρμουλες ανθρωπισμού και διεθνισμού.

Η Αριστερά λέει, όμως, ότι έχουν προβλήματα και οι μετανάστες και δεν μπορώ να πω ότι πάω με τους μεν ή τους δε.

Ο κόσμος που κατανοεί αυτή την άποψη, μένει πια στα βόρεια προάστια και μπορεί και ρητορεύει για ρατσισμό. Οι φτωχοί που βιώνουν το πρόβλημα, είναι αυτοί που έδωσαν 5,2% στη Χρυσή Αυγή. Δεν υπάρχει ιατρικός ιός ακροδεξιάς. Κάτι συμβαίνει εκεί. Τα κοινωνικά προβλήματα δεν μπορείς να τα αντιμετωπίσεις ιδεολογικοποιημένα και να τα αγνοήσεις, γιατί έτσι αφήνεις χώρο και αναδεικνύεις σε πολιτικό παίχτη –αν όχι πρώτης, σίγουρα δεύτερης γραμμής- τη Χρυσή Αυγή.