Σαουδική Αραβία: Οι εξελισσόμενες προκλήσεις για το status quo του Βασιλείου στη Μέση Ανατολή

Η εστίαση της Σαουδικής Αραβίας στην αντιμετώπιση του Ιράν στη Μέση Ανατολή αφήνει εκτός δύο άλλες αναδυόμενες περιφερειακές δυνάμεις: την Τουρκία και το Κατάρ. Καθένας από αυτούς τους παίκτες έχει τα δικά του συμφέροντα τα οποία η Σαουδική Αραβία δεν μπορεί εύκολα να πλαισιώσει μέσα από το φακό της αντιμετώπισης του Ιράν...

των Gabriel Honrada and Daniyal Ranjbar*

Η Σαουδική Αραβία θεωρείται μια καθιερωμένη περιφερειακή δύναμη στη Μέση Ανατολή. Έχει μια εξέχουσα θέση στον Αραβικό Σύνδεσμο μαζί με την Αίγυπτο και την κύρια δύναμη στο πλούσιο Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (ΣΣΚ). Θεωρείται η πατρίδα του Ισλάμ καθώς φιλοξενεί τη Μέκκα και τη Μεδίνα, τους δύο ιερότερους χώρους του Ισλάμ. Η χώρα θεωρείται επίσης το λίκνο του αραβικού πολιτισμού, της γλώσσας και του πολιτισμού. Η Σαουδική Αραβία είναι επίσης μεταξύ των κορυφαίων στρατιωτικών δαπανών στον κόσμο και μιας περιφερειακής στρατιωτικής δύναμης. Το 2020, ξόδεψε 57,5 δισεκατομμύρια δολάρια για την άμυνα, καθιστώντας την έκτη υψηλότερη δαπάνη παγκοσμίως. Η Σαουδική Αραβία θεωρείται επίσης μια ενεργειακή υπερδύναμη, με 298 δισεκατομμύρια βαρέλια αποθεμάτων πετρελαίουπου αποτελεί το 17,2% του παγκόσμιου συνόλου. Η Σαουδική Αραβία ήταν επίσης ο κορυφαίος εξαγωγέας πετρελαίου το 2020, εξάγοντας αργό πετρέλαιο αξίας 113,7 δολαρίων, το οποίο αποτελούσε το 17,2% του συνόλου των εξαγωγών πετρελαίου εκείνη τη χρονιά. Δεδομένων αυτών των πλεονεκτημάτων, η Σαουδική Αραβία θεωρείται μια ισχύουσα κατάσταση που επιδιώκει να διατηρήσει την περιφερειακή τάξη στη Μέση Ανατολή.


Σαουδική Αραβία: Μια μυωπική εστίαση στο Ιράν

Ωστόσο, η εξωτερική πολιτική της Σαουδικής Αραβίας επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από την εσωτερική της πολιτική έναντι της ανήσυχης σιιτικής μειονότητας. Εκτιμάται ότι το 15% του πληθυσμού της Σαουδικής Αραβίας είναι σιίτες , συγκεντρωμένοι στις ανατολικές επαρχίες της χώρας πλούσιες σε πετρέλαιο αλλά οικονομικά φτωχές. Από την ίδρυση της Σαουδικής Αραβίας το 1932, η σουνιτική μοναρχία της Σαουδικής Αραβίας προχώρησε σε περιθωριοποίηση και ειρήνευση της σιτικής μειονότητας σε μια προσπάθεια ομογενοποίησης της χώρας. Αυτές οι κινήσεις κυμαίνονται από την οικονομική απομόνωση, την καταστροφή των χώρων λατρείας των Σιιτών, τους περιορισμούς στις θρησκευτικές πρακτικές των Σιιτών και τις διακρίσεις στην εκπαίδευση και τις ευκαιρίες καριέρας κατά της σιιτικής μειονότητας.

Η Ισλαμική Επανάσταση του 1979 στο Ιράν έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη των παραπόνων της σιιτικής μειονότητας της Σαουδικής Αραβίας. Εν μέρει εμπνευσμένοι από τις ομιλίες του Αγιατολάχ Χομεϊνί που απαιτούσαν την εκδίωξη της Σαουδικής μοναρχίας, οι Σαουδάραβες Σιί πραγματοποίησαν επταήμερη εξέγερση το 1979 , επικαλούμενοι διάφορα παράπονα όπως η αποτυχία εκσυγχρονισμού των Ανατολικών Επαρχιών και η αντίθεση μεταξύ της πολυτέλειας της Σαουδικής μοναρχίας και της φτώχειας. της σιιτικής μειονότητας. Αυτοί οι φόβοι αντικατοπτρίστηκαν και πάλι στην εκτέλεση του Σαουδάραβα Σιίτη κληρικού Nimr Al-Nimr το 2016, ο οποίος κατηγορήθηκε για υποκίνηση σεχταριστικών συγκρούσεων, απόσχιση και ότι ήταν Ιρανός πράκτορας. Οι φόβοι της Σαουδικής μοναρχίαςότι η σιιτική μειονότητα της Σαουδικής Αραβίας θα αποχωρήσει τελικά, θα πάρει μαζί της μεγάλο μέρος του πετρελαϊκού πλούτου της χώρας και θα υποστηρίξει το σιιτικό Ιράν. Κατ 'επέκταση, η Σαουδική Αραβία βλέπει τη Μέση Ανατολή μέσα από το φακό της μακροχρόνιας σύγκρουσής της με το Ιράν, με μια ατζέντα κατά του Ιράν να αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της περιφερειακής εξωτερικής πολιτικής της Σαουδικής Αραβίας.

Ωστόσο, αυτή η εστίαση στην αντιμετώπιση του Ιράν στη Μέση Ανατολή αφήνει εκτός δύο άλλες αναδυόμενες περιφερειακές δυνάμεις: την Τουρκία και το Κατάρ. Καθένας από αυτούς τους παίκτες έχει τα δικά του συμφέροντα τα οποία η Σαουδική Αραβία δεν μπορεί εύκολα να πλαισιώσει μέσα από το φακό της αντιμετώπισης του Ιράν.

 
Τουρκία: Μια αναγεννητική δύναμη

Πριν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία ήταν σταθερά εντός της αρχιτεκτονικής ασφάλειας που κυριαρχούν οι ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή. Το ενδιαφέρον της Τουρκίας ήταν να έχουν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ να έχουν ασπίδα ενάντια στη σοβιετική εισβολή, ενώ οι δύο τελευταίοι θεωρούσαν την Τουρκία ως εφαλτήριο στη Μέση Ανατολή. Επίσης, η Σαουδική Αραβία πήρε τη θέση του Ιράν ως ο κορυφαίος σύμμαχος των ΗΠΑ στον Περσικό Κόλπο μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979. Ωστόσο, η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης εξάλειψε τον κύριο λόγο της Τουρκίας να υποταχθεί στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ και της έδωσε κίνητρα να επιδιώξει μονομερώς τα περιφερειακά της συμφέροντα στα Βαλκάνια, τον Καύκασο και τη Μέση Ανατολή.

Επίσης, ο Τούρκος πρόεδρος Ρεσίπ Ερντογάν κατέστησε τον νεο-οθωμανισμό βασική ιδεολογία της εξωτερικής του πολιτικής. Αυτό αναφέρεται στην αναζωογόνηση της τουρκικής επιρροής στη Μέση Ανατολή, με στόχο να καταστήσει την Τουρκία κυρίαρχη περιφερειακή δύναμη. Είναι χαρακτηρίζεται από μια αναβίωση της Μεγάλης Τουρκίας βασίζεται στην πολιτισμική μοντέλο της ιστορικής οθωμανικής αυτοκρατορίας, και υποστηρίζεται από την τουρκική οικονομική, πολιτική και στρατιωτική ισχύ.

Σύμφωνα με τις γεωπολιτικές και περιφερειακές φιλοδοξίες της, η Τουρκία έχει υποστηρίξει τις διαδηλώσεις της Αραβικής Άνοιξης που ζητούν την ανατροπή των μοναρχιών του Κόλπου, προς μεγάλη δυσαρέσκεια της Σαουδικής Αραβίας. Η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία βρίσκονται επίσης σε σύγκρουση πληρεξούσιων στη Μέση Ανατολή, με αμφότερες να υποστηρίζουν αντίπαλες πλευρές στο Σουδάν, τη Λιβύη και τη Συρία. Με τη σειρά της, η Σαουδική Αραβία προσπάθησε να απομονώσει την Τουρκία γεωπολιτικά, ρίχνοντας οικονομικές και πολιτιστικές επενδύσεις και υπογράφοντας συμφωνία αμυντικής συνεργασίας με την Ελλάδα, παραδοσιακό αντίπαλο της Τουρκίας. Επιπλέον, η Σαουδική Αραβία έχει δημιουργήσει πρόσφατα διπλωματικές σχέσειςμε την Κύπρο, έναν ακόμη αντίπαλο της Τουρκίας. Η Κύπρος θεωρεί ήδη τη στήριξη της Σαουδικής Αραβίας ως «απαραίτητη» για την αντιμετώπιση των δραστηριοτήτων της Τουρκίας στην αμφισβητούμενη Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ).

Κατάρ: "Χτυπά" πολύ πάνω από το βάρος του 

Το Κατάρ πρέπει να αντιμετωπίσει την πρόκληση της μικρότητάς του, καθώς η μικρή του επικράτεια και ο μικρός πληθυσμός του προσδίδουν μικρό στρατηγικό βάθος. Η χώρα βρίσκεται μεταξύ αντιπάλων περιφερειακών κολοσσών της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν. Έχει επίσης πληθυσμό ιθαγενών-μειονοτήτων και πλειοψηφία μεταναστών. Όμως, αυτό που καταρτίζει το Κατάρ για τη μικρότητά του, αναπληρώνει το να έχει το υψηλότερο κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν στον κόσμο (κατά κεφαλήν ΑΕΠ) λόγω των τεράστιων αποθεμάτων φυσικού αερίου, και να χτυπά πολύ πάνω από το βάρος του όσον αφορά τις περιφερειακές φιλοδοξίες.

Το Κατάρ θέλει να εκσυγχρονίσει τη θρησκευτική του εικόνα και να σφυρηλατήσει μια εθνική ταυτότητα εκτός από τις σαλαφικές ρίζες με βάση τη Σαουδική Αραβία, έχοντας ουσιαστικά μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική. Για το σκοπό αυτό, το Κατάρ καθιέρωσε σχέσεις με οργανώσεις και κράτη που ασκούν κριτική στον Σαλαφισμό και τη Σαουδική Αραβία, συγκεκριμένα τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, τη Χαμάς, την Τουρκία και το Ιράν. Τέτοιες ενέργειες έχουν προκαλέσει τη συλλογική οργή του ΣΣΚ, με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία. Τα κράτη του ΣΣΚ κινήθηκαν για να τιμωρήσουν το Κατάρ επιβάλλοντας έναν τριετή αποκλεισμό, ο οποίος αναμφισβήτητα απέτυχε να αποδυναμώσει το Κατάρ , αλλά αντίθετα το κατέστησε πιο ανεξάρτητο από τον ΣΣΚ.

Επιπλέον, ενώ το Κατάρ δεν μπορεί να αντισταθεί για πολύ ενάντια στην πολύ μεγαλύτερη Σαουδική Αραβία, μπορεί να αντισταθεί αποτελεσματικά στα πολύ μικρότερα ΗΑΕ, τα οποία έχουν την υποστήριξη της Σαουδικής Αραβίας. Με τα ΗΑΕ να έχουν την υποστήριξη της Σαουδικής Αραβίας και να μην είναι εγγυημένη η υποστήριξη του Ιράν , το Κατάρ μπορεί να έχει βρει έναν πρόθυμο εταίρο ασφαλείας στην Τουρκία. Επίσης, η Τουρκία μπορεί να έχει δει την αξία της οικονομικής υποστήριξης του Κατάρ για τις εγχώριες ανάγκες και τις περιφερειακές φιλοδοξίες της.

Ανάλυση

Η Σαουδική Αραβία αντιμετωπίζει τώρα πολλαπλές προκλήσεις για το status quo της Μέσης Ανατολής, το οποίο ήταν σε μεγάλο βαθμό υπέρ της. Ενώ το Ιράν ήταν η μεγαλύτερη απειλή για την περιφερειακή κυριαρχία της Σαουδικής Αραβίας, η Σαουδική Αραβία δεν μπορεί να αγνοήσει την αυξανόμενη πρόκληση που θέτουν η Τουρκία και το Κατάρ στη θέση της.

Η Σαουδική Αραβία δεν μπορεί πλέον να χρησιμοποιεί μακροχρόνιες αντι-ιρανικές και ιστορικές αραβο-περσικές αφηγήσεις αντιπαλότητας για τη διασφάλιση του περιφερειακού status quo, καθώς η Τουρκία γίνεται σταδιακά ένας αξιόπιστος αμφισβητίας της καθιερωμένης κυριαρχίας της Σαουδικής Αραβίας. Ως εκ τούτου, η Σαουδική Αραβία μπορεί να καταφύγει στην πυροδότηση ιστορικών εχθρών που έχει η Τουρκία, όπως η δημιουργία σχέσεων με την Ελλάδα και την Κύπρο και ενδεχομένως η δημιουργία επίσημων διπλωματικών σχέσεων με την Αρμενία. Η Αρμενία βρίσκεται σε παρόμοια θέση με την Ελλάδα και την Κύπρο, καθώς έχει ιστορική εχθρότητα και εδαφικές διαμάχες με την Τουρκία και μπορεί να βρει χρήματα από τη Σαουδική Αραβία για να ενισχύσει τη δική της ασφάλεια στα κοινά σύνορά της με την Τουρκία και στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Επίσης, η αναδυόμενη περιφερειακή πολυπολικότητα μεταξύ Τουρκίας, Σαουδικής Αραβίας και Ιράν μπορεί να αποκλείσει την ανάπτυξη περιφερειοποίησης στη Μέση Ανατολή. Η Μέση Ανατολή είναι αξιοσημείωτη ως μια περιοχή που δεν έχει κανένα αντιπροσωπευτικό περιφερειακό μπλοκ, σε αντίθεση με την ΕΕ ή το ASEAN. Επιπλέον, μια από τις κύριες αιτίες των αποτυχιών των περιφερειακών οργανώσεων είναι ότι οι περιφερειακές δυνάμεις προσπαθούν να κυριαρχήσουν σε περιφερειακούς οργανισμούς προς όφελός τους. Η αυξανόμενη ρήξη μεταξύ του GCC που κυριαρχείται από τη Σαουδική Αραβία και του Κατάρ με ανεξάρτητο πνεύμα είναι ένα σαφές σημάδι αυτής της τάσης.

Ως αποτέλεσμα της έλλειψης ενός σταθερού αντιπροσωπευτικού περιφερειακού θεσμού, η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία και το Κατάρ είναι λιγότερο διατεθειμένες να εξαρτώνται η μία από την άλλη για την αντιμετώπιση περιφερειακών ζητημάτων και έχουν περισσότερα κίνητρα να προσελκύσουν εξωπεριφερειακούς παίκτες όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, και η Ινδία να επιδιώξουν παράλληλα συμφέροντα με αμοιβαία οφέλη. Ωστόσο, αυτοί οι εξωπεριφερειακοί παίκτες έχουν τα δικά τους αντικρουόμενα συμφέροντα, τα οποία μπορούν να μπλέξουν τα περιφερειακά κράτη στις αντιπαλότητες τους, προσθέτοντας περισσότερα επίπεδα αστάθειας και αναρχίας στη Μέση Ανατολή.

thegeopolitics.com

-----------------------------------------------------------

* Οι απόψεις και οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτό το άρθρο είναι εκείνες των συγγραφέων.

• Ο Gabriel Honrada είναι διδάκτορας που σπουδάζει Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Φιλίας των Λαών της Ρωσίας. Επικεντρώνεται σε θέματα ασφάλειας και στρατιωτικών υποθέσεων
• Ο Daniyal Ranjbar είναι υποψήφιος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Φιλίας των Λαών της Ρωσίας στην ειδικότητα των Διεθνών Σχέσεων, με επίκεντρο την πολιτική κυρώσεων.

Σαουδική Αραβία και Ιράν αποκατέστησαν τις διπλωματικές σχέσεις τους που είχαν διακοπεί το 2016!

Οι περιφερειακοί αντίπαλοι Σαουδική Αραβία και Ιραν θα ανοίξουν και πάλι τις πρεσβείες τους εντός δύο μηνών καθώς αποκαθιστούν τους δεσμούς τους και μια συμφωνία ασφαλείας μετά τις συνομιλίες στο Πεκίνο....

Η Σαουδική Αραβία και το Ιράν ανακοίνωσαν την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεών τους έπειτα από τις συνομιλίες τους στην Κίνα, σύμφωνα με κοινή ανακοίνωση που δημοσιοποιήθηκε σήμερα από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης αυτών των δύο χωρών της Μέσης Ανατολής, οι σχέσεις των οποίων είχαν διακοπεί από το 2016.

Ο επικεφαλής της κινεζικής διπλωματίας Ουάνγκ Γι δήλωσε πως η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων των δύο χωρών είναι μια «νίκη» για τον διάλογο και την ειρήνη. Η αποκατάσταση των σχέσεων είναι «πολύ καλή είδηση» στον σημερινό ταραχώδη κόσμο, ανέφερε το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών, όπως είπε ο Ουάνγκ στο τέλος του διαλόγου μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν.

Η Κίνα θα συνεχίσει να διαδραματίζει εποικοδομητικό ρόλο στον χειρισμό ζητημάτων σε περιοχές ανάφλεξης ανά τον κόσμο σήμερα και θα επιδείξει την «ευθύνη» της ως σημαντικό έθνος, τόνισε ο Ουάνγκ. 

Ακολουθεί σχετικό βίντεο του Al Jazeera

Σύμφωνα με το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA, ο Αλί Σαμχανί, ο γραμματέας του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, μετέβη τη Δευτέρα στο Πεκίνο «για εντατικές διαπραγματεύσεις στην Κίνα με τον σαουδάραβα ομόλογό του με στόχο να επιλυθούν επιτέλους οι διαφορές ανάμεσα στην Τεχεράνη και το Ριάντ».

«Έπειτα από συνομιλίες, η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν και το Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας συμφώνησαν να επαναλάβουν τις διπλωματικές σχέσεις τους και να ανοίξουν και πάλι τις πρεσβείες και τις (διπλωματικές) αντιπροσωπείες το πολύ μέσα σε δύο μήνες», μετέδωσε το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA επικαλούμενο την ανακοίνωση, η οποία αναπαρήχθη επίσης από το επίσημο σαουδαραβικό πρακτορείο ειδήσεων SPA. Την ανακοίνωση μετέδωσε και το κινεζικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua.

Ένας ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος ασφαλείας δήλωσε πως η σημερινή συμφωνία είχε τη στήριξη του ανώτατου ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.

Σε μια πρώτη αντίδραση από την πλευρά της Ουάσινγκτον, ένας εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου δήλωσε στο Reuters πως οι ΗΠΑ έλαβαν γνώση των αναφορών ότι το Ιράν και η Σαουδική Αραβία αποκατέστησαν τις διπλωματικές τους σχέσεις, σημειώνοντας ότι η Ουάσινγκτον παραπέμπει για περαιτέρω λεπτομέρειες στους Σαουδάραβες.

«Γενικά μιλώντας, χαιρετίζουμε κάθε προσπάθεια για τον τερματισμό του πολέμου στην Υεμένη και την αποκλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Η αποκλιμάκωση και η διπλωματία μαζί με την αποτροπή αποτελούν βασικούς πυλώνες της πολιτικής που ο πρόεδρος Μπάιντεν σκιαγράφησε κατά την περασμένη επίσκεψή του στην περιοχή έτος», ανέφερε ο Αμερικανός εκπρόσωπος.

Από την πλευρά του το Ιράκ χαιρέτισε «το γύρισμα μιας νέας σελίδας» μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας, μετέδωσε το ιρακινό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων.

Από τον Απρίλιο του 2021, το Ιράκ έχει φιλοξενήσει μια σειρά συναντήσεων ανάμεσα σε αξιωματούχους της ασφάλειας των δύο αντίπαλων δυνάμεων με στόχο την προσέγγιση των δύο χωρών.

Στην κοινή ανακοίνωσή τους, το Ιράν και η Σαουδική Αραβία «ευχαριστούν τη Δημοκρατία του Ιράκ και το Σουλτανάτο του Ομάν επειδή φιλοξένησαν συνομιλίες μεταξύ των δύο μερών το 2021 και το 2022, καθώς και τους ηγέτες και την κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας επειδή υποδέχθηκαν και υποστήριξαν τις συνομιλίες που διεξήχθησαν σ' αυτή τη χώρα».

Το Ομάν, στην αντίδρασή του στην ανακοίνωση της αποκατάστασης των σχέσεων Ριάντ-Τεχεράνης χαιρέτισε την τριμερή ανακοίνωση Σαουδικής Αραβίας, Ιράν και Κίνας.

Η σουνιτική Σαουδική Αραβία και το σιιτικό Ιράν διέκοψαν τις σχέσεις τους πριν από επτά χρόνια, μετά την επίθεση εναντίον σαουδαραβικών διπλωματικών αποστολών που πραγματοποίησαν διαδηλωτές στην Ισλαμική Δημοκρατία μετά την εκτέλεση από το Ριάντ ενός εξέχοντος σιίτη ιερωμένου, του Νιμρ αλ-Νιμρ.

Η Τεχεράνη και το Ριάντ υποστηρίζουν αντίπαλα μέρη σε συγκρούσεις στην περιοχή, κυρίως στην Υεμένη.

Το Ιράν έχει μείζονα επιρροή στο Ιράκ και τον Λίβανο και υποστηρίζει στρατιωτικά και πολιτικά το καθεστώς στη Συρία.

Ο επικεφαλής διαπραγματευτής του υποστηριζόμενου από το Ιράν κινήματος Χούθι της Υεμένης δήλωσε σήμερα σε tweet ότι η περιοχή χρειάζεται την επανέναρξη «κανονικών δεσμών» μεταξύ των χωρών της, σχολιάζοντας τη σημερινή εξέλιξη. «Η περιοχή χρειάζεται την επανέναρξη των κανονικών δεσμών μεταξύ των χωρών της, ώστε το ισλαμικό έθνος να ανακτήσει τη χαμένη του ασφάλεια ως αποτέλεσμα της ξένης παρέμβασης», δήλωσε ο Μοχάμεντ Αμπντουλσαλάμ.

Το χρονολόγιο των σχέσεων

Ακολουθούν ημερομηνίες με ορισμένα κομβικά γεγονότα που σημάδεψαν τις σχέσεις των δύο χωρών από τη διακοπή των σχέσεων το 2016 μέχρι σήμερα:

1. 2 Ιανουαρίου 2016: Η Σαουδική Αραβία εκτελεί σχεδόν 50 άτομα, συμπεριλαμβανομένου του εξέχοντος σιίτη ιερωμένου, του Νιμρ αλ-Νιμρ. Διαδηλωτές στην Τεχεράνη εισβάλλουν στην πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας και ο ανώτατος πνευματικός ηγέτης του σιιτικού Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ορκίζεται «θεία εκδίκηση» για την εκτέλεση του Νιμρ.
2. 3 Ιανουαρίου 2016: Η Σαουδική Αραβία διακόπτει τις σχέσεις της με το Ιράν.
3. 7 Ιανουαρίου 2016: Το Ιράν κατηγορεί τη Σαουδική Αραβία για αεροπορικές επιδρομές στην πρεσβεία του στην Υεμένη. Σαουδάραβες αξιωματούχοι απορρίπτουν τον ισχυρισμό, μιλώντας για προπαγάνδα.
4. 29 Μαΐου 2016: Το Ιράν απαγορεύει στους Ιρανούς προσκυνητές να παρευρεθούν στο Χατζ, το ετήσιο μουσουλμανικό προσκύνημα στην Μέκκα, κατηγορώντας τη Σαουδική Αραβία για «υπονόμευση» και ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια των προσκυνητών.
5. 14 Σεπτεμβρίου 2019: Η Σαουδική Αραβία κατηγορεί το Ιράν για επιθέσεις στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του που έπληξαν το ήμισυ της προμήθειας του σουνιτικού βασιλείου. Η Τεχεράνη αρνείται οποιαδήποτε ανάμειξη. Την ευθύνη για τις επιθέσεις αναλαμβάνει η οργάνωση Χούθι της Υεμένης, σύμμαχος του Ιράν.
6. 3 Ιανουαρίου 2020: Ο Κασέμ Σουλεϊμανί, Ιρανός στρατιωτικός διοικητής, σκοτώνεται σε επίθεση αμερικανικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους στη Βαγδάτη.
7. 9 Απριλίου 2021: Το Ιράν και η Σαουδική Αραβία πραγματοποιούν τις πρώτες τους απευθείας συνομιλίες μετά τη διπλωματική ρήξη, τις οποίες φιλοξενεί η Βαγδάτη. Μεταξύ Απριλίου και Σεπτεμβρίου 2022, διεξάγονται τέσσερις γύροι συνομιλιών, κυρίως με τη μεσολάβηση του Ιράκ και του Ομάν.
8. 13 Μαρτίου 2022: Το Ιράν αποχωρεί από τις συνομιλίες πριν από τον προγραμματισμένο πέμπτο γύρο χωρίς να αναφέρει λόγο, μια ημέρα μετά τις μαζικές εκτελέσεις στη Σαουδική Αραβία, στις οποίες ακτιβιστές ανέφεραν ότι περιλάμβαναν 41 σιίτες μουσουλμάνους.
9. 21 Απριλίου 2022: Ιράν και Σαουδική Αραβία πραγματοποιούν πέμπτο γύρο συνομιλιών.
10. 19 Οκτωβρίου 2022: Ο κορυφαίος σύμβουλος του Χαμενεΐ ζητά να ανοίξουν ξανά οι πρεσβείες της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν.
11. 9 Δεκεμβρίου 2022: Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ επισκέπτεται τη Σαουδική Αραβία, συνομιλεί με τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.
12. 16 Φεβρουαρίου 2023: Ο Ιρανός πρόεδρος Ιμπραχίμ Ραϊσί επισκέπτεται την Κίνα για να συναντήσει τον Σι.

Joint Trilateral Statement by the Kingdom of #Saudi Arabia, the Islamic Republic of #Iran, and the People’s Republic of #China. pic.twitter.com/MyMkcGK2s0

— Foreign Ministry 🇸🇦 (@KSAmofaEN) March 10, 2023

Σαουδική Αραβία: Εξέγερση Σιϊτών προκάλεσε η εκτέλεση του ιερωμένου, Νιμρ Μπακρ αλ-Νιμρ

ΤΗΝ ΑΝΤΙΘΕΣΗ τους με την εκτέλεση του Σαουδάραβα Σιίτη ιερωμένου, Νιμρ Μπακρ αλ-Νιμρ από το Ριάντ έδειξαν το Ιράν αλλά και το Ανώτατο Σιιτικό Συμβούλιο του Λιβάνου. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του ιρανικού ΥΠΕΞ, η Σαουδική Αραβία θα καταβάλει «υψηλό τίμημα για την εκτέλεση αυτή».

H εκτέλεση από τη Σαουδική Αραβία του εξέχοντος ιερωμένου της σιιτικής μουσουλμανικής μειονότητας προκάλεσε την οργή των σιιτών σε ολόκληρη την περιοχή κατά της βασιλικής οικογένειας της Σαουδικής Αραβίας, ενώ ενέτεινε τους φόβους μιας κλιμάκωσης της διαθρησκευτικής έντασης στην περιοχή.

Η Σαουδική Αραβία εκτέλεσε 47 ανθρώπους μεταξύ αυτών και τον Σιίτη ιερωμένο, Νιμρ Μπακρ αλ-ΝιμρΝιμρ, ο οποίος κατηγορήθηκε ότι υποκίνησε τη βία εναντίον της αστυνομίας. Οι υποστηρικτές του λένε ότι εκείνος ήταν ένας ειρηνιστής που απηύθυνε έκκληση για την αναγνώριση περισσότερων δικαιωμάτων στη σιιτική μειονότητα της χώρας.

«Η σαουδαραβική κυβέρνηση υποστηρίζει από τη μια πλευρά τα τρομοκρατικά και εξτρεμιστικά κινήματα και την ίδια στιγμή χρησιμοποιεί τη γλώσσα της καταπίεσης και την ποινή του θάνατου εναντίον των εσωτερικών αντιπάλων της, θα πληρώσει ένα υψηλό τίμημα για αυτές τις πολιτικές», τόνισε ο Τζάμπερ Ανσάρι.

Ο ιερωμένο Νιμρ Μπακρ αλ-Νιμρ

Tο Ανώτατο Σιιτικό Συμβούλιο του Λιβάνου καταδίκασε την εκτέλεση χαρακτηρίζοντάς την ως «μεγάλο λάθος».

«Η εκτέλεση του σεϊχη Νιμρ ήταν μια εκτέλεση της λογικής, της μετριοπάθειας και του διαλόγου», υπογράμμισε ο αντιπρόεδρος του συμβουλίου, σεΐχης Αμπντέλ Αμίρ Καμπαλάν.

Η Υεμένη, και συγκεκριμένα το κίνημα των Χούτι θρηνεί ως «ιερό πολεμιστή» τον Σιίτη ιερωμένο που εκτελέστηκε στη Σαουδική Αραβία.

«Η οικογένεια Αλ Σαούντ εκτέλεσε σήμερα τον ιερό πολεμιστή, τον μεγάλο ιερωμένο Νιμρ Μπακρ αλ-Νιμρ έπειτα από μια δίκη - παρωδία που παραβιάζει κατάφορα τα ανθρώπινα δικαιώματα», τόνισε μεταξύ άλλων το κίνημα.

Ο αδελφός του εκτελεσθέντος δήλωσε πως η οικογένεια έχει συγκλονισθεί από την είδηση όμως ελπίζει πως οποιαδήποτε αντίδραση υπάρξει θα είναι ειρηνική. «Ο σεΐχης Νιμρ απολάμβανε υψηλής εκτίμησης στην κοινότητά του και γενικά στη μουσουλμανική κοινωνία και χωρίς αμφιβολία θα υπάρξει αντίδραση», δήλωσε τηλεφωνικώς στο Reuters ο Μοχάμεντ.

«Ελπίζουμε πως οι οποιεσδήποτε αντιδράσεις θα περιοριστούν σε ένα ειρηνικό πλαίσιο. Κανείς δεν θα πρέπει να αντιδράσει εκτός αυτού του ειρηνικού πλαισίου. Αρκετή αιματοχυσία», συνέχισε ο ίδιος λέγοντας.

Στη Βαγδάτη, ένας βουλευτής από τον κυβερνώντα σιιτικό συνασπισμό στο Ιράκ δήλωσε στο τηλεοπτικό δίκτυο Al-Sumaria πως η εκτέλεση από τη Σαουδική Αραβία του Νιμρ αλ-Νιμρ έχει σκοπό να πυροδοτήσει τη σύγκρουση σουνιτών-σιιτών και να «βάλει φωτιά στην περιοχή».

 

Εξέγερση Σιιτών στο Κατίφ της Ανατολικής Σ. Αραβίας

Σύμφωνα με τελευταίες πληροφορίες ξεσηκώθηκαν οι Σιίτες στην πόλη Κατίφ, στην ανατολική Σαουδική Αραβία ενώ υπάρχει έντονη ανησυχία για εξέγερση των σιϊτών που είναι συγκεντρωμένοι κοντά στα σύνορα με την Υεμένη όπου τα σαουδαραβικά στρατεύματα έχουν βαριές απώλειες με τους Χούτις να τους σφυροκοπούν με βαλλιστικούς πυραύλους Qahir 1, Tochka και να καταστρέφουν υποδομές μέσα στο έδαφος τους ενώ κατέρριψαν και F-16 του Μπαχρέιν!

Σ.Αραβία "βλέπει" το Ιράν πίσω από την εξέγερση των Σιϊτών και καλεί τον πρέσβη του να εγκαταλέιψει τη χώρα.

Οι Χούτις με μπαράζ εκτοξεύσεων βαλλιστικών πυραύλων έπληξαν την θέσεις του σαουδαραβικού Στρατού στη βόρεια Khobeh, Jizan, διυλιστήριο Abha και Διεθνές Αεροδρόμιο Abha, κατέστρεψαν στρατιωτικό κομβόι κοντά στα σύνορα με Σ.Αραβία, χτύπησαν στρατιωτική βάση στη Najran και εκτόξευσαν 80 ρουκέτες Katyusha ενώ οι Patriot κατέρριψαν βαλλιστικό πύραυλο όπως θα δείτε στα βίντεο παρακάτω.

Ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος επιτέθηκε σήμερα στη Σαουδική Αραβία για δεύτερη διαδοχική ημέρα τόνισε ότι: "Χωρίς αμφιβολία το αίμα αυτού του βασανισμένου μάρτυρα, που χύθηκε άδικα, θα έχει γρήγορα συνέπειες και η θεϊκή εκδίκηση θα πέσει πάνω στους σαουδάραβες πολιτικούς"!

Μετά και από αυτή την εξέλιξη η Σ.Αραβία αναγκάστηκε να τερματίσει την εκεχειρία με τους Χούτις. "Ο συνασπισμός ανακοίνωσε το τερματισμός της εκεχειρίας με τους Χούτις ξεκινώντας (χτες) 14.00 (11:00 GMT)" είπε ο εκπρόσωπος της Σ.Αραβίας.

Ταυτόχρονα, το καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας αναγκάστηκε να στείλει τεθωρακισμένα οχήματα στην σιιτική πόλη Κατίφ όπου οι εξαγριωμένοι σιιίτες έχουν πυρπολήσει την πόλη.

Την ίδια στιγμή οι ΗΠΑ δείχνουν να κρατάνε αποστάσεις από την Σαουδική Αραβία αφού δηλώνουν πως οι πύραυλοι του Ιράν δεν παραβιάζουν την πυρηνική συμφωνία και δεν απειλούν τις ΗΠΑ αλλά λειτουργούν αποτρεπτικά για τους γείτονες, φωτογραφίζοντας την Σ.Αραβία.

οι Σιίτες ξεσηκώθηκαν στην πόλη Κατίφ στην ανατολική Σαουδική Αραβία μετά τον αποκεφαλισμό του σείχη Νιμρ αλ Νιμρ ενώ υπάρχει έντονη ανησυχία για εξέγερση των σιϊτών που είναι συγκεντρωμένοι κοντά στα σύνορα με την Υεμένη όπου τα σαουδαραβικά στρατεύματα έχουν βαριές απώλειες με τους Χούτις να τους σφυροκοπούν με βαλλιστικούς πυραύλους Qahir 1, Tochka και να καταστρέφουν υποδομές μέσα στο έδαφος τους ενώ κατέρριψαν και F-16 του Μπαχρέιν!

Η Σ.Αραβία "βλέπει" το Ιράν πίσω από την εξέγερση των Σιϊτών και καλεί τον πρέσβη του να εγκαταλέιψει τη χώρα.

Οι Χούτις με μπαράζ εκτοξεύσεων βαλλιστικών πυραύλων έπληξαν την θέσεις του σαουδαραβικού Στρατού στη βόρεια Khobeh, Jizan, διυλιστήριο Abha και Διεθνές Αεροδρόμιο Abha, κατέστρεψαν στρατιωτικό κομβόι κοντά στα σύνορα με Σ.Αραβία, χτύπησαν στρατιωτική βάση στη Najran και εκτόξευσαν 80 ρουκέτες Katyusha ενώ οι Patriot κατέρριψαν βαλλιστικό πύραυλο όπως θα δείτε στα βίντεο παρακάτω.

Ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος επιτέθηκε σήμερα στη Σαουδική Αραβία για δεύτερη διαδοχική ημέρα τόνισε ότι:

"Χωρίς αμφιβολία το αίμα αυτού του βασανισμένου μάρτυρα, που χύθηκε άδικα, θα έχει γρήγορα συνέπειες και η θεϊκή εκδίκηση θα πέσει πάνω στους σαουδάραβες πολιτικούς"!

Μετά και από αυτή την εξέλιξη η Σ.Αραβία αναγκάστηκε να τερματίσει την εκεχειρία με τους Χούτις.

"Ο συνασπισμός ανακοίνωσε το τερματισμός της εκεχειρίας με τους Χούτις ξεκινώντας (χτες) 14.00 (11:00 GMT)" είπε ο εκπρόσωπος της Σ.Αραβίας.

Ταυτόχρονα, το καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας αναγκάστηκε να στείλει τεθωρακισμένα οχήματα στην σιιτική πόλη Κατίφ όπου οι εξαγριωμένοι σιιίτες έχουν πυρπολήσει την πόλη.

Την ίδια στιγμή οι ΗΠΑ δείχνουν να κρατάνε αποστάσεις από την Σαουδική Αραβία αφού δηλώνουν πως οι πύραυλοι του Ιράν δεν παραβιάζουν την πυρηνική συμφωνία και δεν απειλούν τις ΗΠΑ αλλά λειτουργούν αποτρεπτικά για τους γείτονες, φωτογραφίζοντας την Σ.Αραβία.

- See more at: http://www.pronews.gr/portal/20160103/defencenet/%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%B7%CF%83-%CE%B1%CF%83%CF%86%CE%B1%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%B1/%CF%83%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B2%CE%AF%CE%B1#sthash.wN7YztaC.dpuf

 Ανησυχία και στην Ε.Ε.

«Η ιδιαίτερη περίπτωση του σέιχ Νιμρ αλ-Νιμρ προκαλεί σοβαρές ανησυχίες για την ελευθερία της έκφρασης και τον σεβασμό των ατομικών και των βασικών πολιτικών δικαιωμάτων, που πρέπει να γίνονται σεβαστά σε όλες τις περιπτώσεις, περιλαμβανομένου του πλαίσιου του αγώνα κατά της τρομοκρατίας», τόνισε σε ανακοίνωση που εξέδωσε η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι.

«Η περίπτωση αυτή έχει τη δυναμική περαιτέρω ανάφλεξης των θρησκευτικών εντάσεων που έχουν ήδη προκαλέσει μεγάλη ζημία στην περιοχή, με επικίνδυνες συνέπειες», συνίζει λέγοντας ο Μογκερίνι.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλεί το βασίλειο του Κόλπου να προωθήσει τη συμφιλίωση ανάμεσα στις διαφορετικές κοινότητες και ζητεί από όλες τις πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και υπευθυνότητα.

Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας επαναλαμβάνει την αντίθεση της Ε.Ε. στην θανατική ποινή, ιδιαίτερα στην περίπτωση των ομαδικών εκτελέσεων. 

Σαουδική Αραβία: Στροφή από το πετρέλαιο στο υδρογόνο και την "Πράσινη" ενέργεια με Αιολικά και Ηλιακά πάρκα

Στις εναλλακτικές πηγές ενέργειας θέλει να ρίξει το βάρος της η Σαουδική Αραβία, αιολικά και ηλιακά πάρκα διαθέτει πολλά στις ατέλειωτες ερήμους της. Για 3,4 δις ευρώ κατασκευάζει μαζί με τη γερμανική θυγατρική της Thyssen-Krup, την Udhe, το μεγαλύτερο στον κόσμο εργοστάσιο παραγωγής υδρογόνου

Στο τραίνο της "πράσινης" οικονομίας επιβιβάζεται και η Σαουδική Αραβία και από πετρελαιοπαραγωγός χώρα επιδιώκει να γίνει κορυφαίος παίκτης στην αναδυόμενη αγορά υδρογόνου.

Τα ορυκτά καύσιμα πεθαίνουν, μια νέα περίοδος φαίνεται να ανατέλλει για τις κατεξοχήν χώρες παραγωγής τους, τις χώρες του Κόλπου. Οι περισσότερες σχεδιάζουν την επόμενη ημέρα και ποιο καύσιμο θα μπορούσε να τα αντικαταστήσει. Το νέο πετρέλαιο λοιπόν ονομάζεται υδρογόνο. Στη Σαουδική Αραβία, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και στο Ομάν υπάρχουν ήδη ή δημιουργούνται τεράστιες εγκαταστάσεις παραγωγής υδρογόνου. Και μάλιστα «πράσινου» υδρογόνου που θα παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς σε αυτές τις χώρες υπάρχουν πολλά αιολικά και ηλιακά πάρκα.

"Θα γίνει ανταγωνιστικό το υδρογόνο"

Ο Αχμέτ αλ Χοβάιτερ, τεχνικός διευθυντής της πετρελαϊκής επιχείρησης Aramco, είναι πεπεισμένος για την ορθότητα των επιλογών της εταιρείας του. Όπως επιβεβαιώνει και ο υπουργός Ενέργειας της χώρας, η Σαουδική Αραβία θα γίνει το αργότερο το 2050 η μεγαλύτερη παγκοσμίως χώρα εξαγωγής υδρογόνου. Η παραγωγή του, που θα γίνεται με ηλεκτρόλυση του νερού, είναι ακόμη ακριβή μέθοδος. Κι αν στη διαδικασία χρησιμοποιείται ηλεκτρικό, που έχει παραχθεί από ορυκτά καύσιμα, στο τέλος δεν θα πρόκειται για ένα καύσιμο με μηδενικό ενεργειακό αποτύπωμα. Αλλά ο μάνατζερ Αχμέτ αλ Χοβάιτερ δεν χάνει την αισιοδοξία του. «Ο κόσμος αλλάζει» υποστηρίζει, «η τεχνολογία υδρογόνου αναπτύσσεται, πιλοτικά προγράμματα εμφανίζονται πολλά, έτσι ώστε το υδρογόνο, τόσο στον τομέα μεταφορών όσο και στη βιομηχανία, θα μπορεί να είναι ανταγωνιστικό».

Στις εναλλακτικές πηγές ενέργειας θέλει να ρίξει το βάρος της η Σαουδική Αραβία, αιολικά και ηλιακά πάρκα διαθέτει πολλά στις ατέλειωτες ερήμους της. Για 3,4 δις ευρώ κατασκευάζει μαζί με τη γερμανική θυγατρική της Thyssen-Krup, την Udhe, το μεγαλύτερο στον κόσμο εργοστάσιο παραγωγής υδρογόνου. Μάλιστα στα επόμενα δέκα χρόνια θα μπορούσε κάτω από ιδανικές συνθήκες, όπως αυτές που υπάρχουν στη Σαουδική Αραβία, να πωλείται σε τιμή ανταγωνιστική έναντι των ορυκτών καυσίμων.


Συνεργασία με τη Γερμανία

Η Γερμανία είναι μια από τις χώρες με τις οποίες συνεργάζεται η Σαουδική Αραβία σε αυτόν τον τομέα. Μάλιστα το υπουργείο Οικονομίας και Ενέργειας στο Βερολίνο έχει υπογράψει δήλωση προθέσεων για συνεργασία στην παραγωγή υδρογόνου. Κάποια στιγμή η παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου θα σταματήσει, το υδρογόνου θα μπορούσε να αποδειχθεί σωτήριο για τις οικονομίες των χωρών του Κόλπου. Ο αγώνας δρόμου λοιπόν έχει ξεκινήσει, και εκτός από τη Σαουδική Αραβία, και το Ομάν διεκδικεί τα πρωτεία. Με Γερμανούς εταίρους ιδρύθηκε στο Γερμανικό Πανεπιστήμιο στο Ομάν κέντρο υδρογόνου.

Ο πρύτανης Χουσείν αλ Σάμι είναι φιλόδοξος. «Η χώρα βρίσκεται σε ευνοϊκή θέση, διαθέτει νερό, ήλιο και τεράστιες επιφάνειες. Μάλιστα το 2040 το Ομάν θα μπορούσε με την παραγωγή υδρογόνου να κερδίζει 20 δις δολάρια». Τα ίδια φιλόδοξα σχέδια έχει και η Σαουδική Αραβία. Επιδιώκει σε μερικά χρόνια να διαχειρίζεται τα μεγαλύτερα εργοστάσια παραγωγής ηλιακής ενέργειας στον κόσμο. Αυτή την εποχή σε συνεργασία με την Siemens δημιουργείται μια πιλοτική εγκατάσταση για παραγωγή υδρογόνου από ηλεκτρόλυση νερού με βάση την «πράσινη» ενέργεια.

Deutsche Welle

Ο Ερντογάν σε μια προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων του με το Ριάντ δήλωσε ότι τον Φεβρουάριο θα επισκεφθεί τη Σαουδική Αραβία

Η επίσκεψη θα είναι η πρώτη του Τούρκου προέδρου μετά τη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι το 2018 από ομάδα σαουδαράβων πρακτόρων στην Κωνσταντινούπολη.

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρατζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε τη Δευτέρα ότι θα πραγματοποιήσει επίσκεψη τον επόμενο μήνα στη Σαουδική Αραβία, της οποίας οι δεσμοί με την Άγκυρα έχουν διαρραγεί τα τελευταία χρόνια.

Ερωτηθείς για την επίλυση ζητημάτων στις εξαγωγές στη Σαουδική Αραβία καθώς έφευγε από μια εμπορική εκδήλωση, ο Ερντογάν είπε ότι θα ταξιδέψει στο κράτος του Κόλπου τον Φεβρουάριο.

«Με περιμένει τον Φεβρουάριο. Έδωσε μια υπόσχεση και θα κάνω την επίσκεψή μου στη Σαουδική Αραβία τον Φεβρουάριο», είπε σε βίντεο που αναρτήθηκε στα social media, χωρίς να δώσει όνομα.

Οι εξαγωγές στη Σαουδική Αραβία έχουν υποχωρήσει τα τελευταία χρόνια λόγω των διαταραγμένων διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των χωρών. Η Τουρκία εργάζεται τώρα για να διορθώσει τις σχέσεις με τις περιφερειακές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, καθώς η οικονομία της αντιμετωπίζει μια νομισματική κατάρρευση και τον εκτοξευόμενο πληθωρισμό.

O Σαουδάραβας διάδοχος πρίγκιπας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν

Η Σαουδική Αραβία 

Tο γραφείο μέσων ενημέρωσης της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχόλιο.

Ο Ερντογάν είχε ζητήσει συνάντηση με τον Σαουδάραβα διάδοχο πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Κατάρ τον περασμένο μήνα. Η συνάντηση δεν πραγματοποιήθηκε τότε, αλλά άνθρωποι που γνωρίζουν το σχέδιο είπαν ότι θα μπορούσε να υπάρξει σύντομα.

Στα χρόνια που ακολούθησαν μετά την δολοφονία Κασόγκι, η Σαουδική Αραβία προσπάθησε να ασκήσει ανεπίσημα πίεση στην τουρκική οικονομία, η οποία είχε ήδη υποστεί νομισματική κρίση το 2018.

Υπήρξαν εκκλήσεις προς τους Σαουδάραβες να αποφύγουν να επισκεφθούν την Τουρκία και να αγοράσουν ακίνητα εκεί, ενώ Τούρκοι εξαγωγείς παραπονέθηκαν για καθυστερήσεις στα τελωνεία της Σαουδικής Αραβίας το 2020.

Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών έχουν επίσης ενταθεί και από άλλες συγκρούσεις στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των πολέμων στη Συρία και τη Λιβύη.

Επιπλέον, το Ριάντ, μαζί με πολλά άλλα κράτη της περιοχής, έχει κατηγορήσει επανειλημμένα την Τουρκία ότι υποστηρίζει «τρομοκρατικές» ομάδες.

Ωστόσο, η Τουρκία επιδιώκει να επιδιορθώσει τους δεσμούς με περιφερειακούς αντιπάλους, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου και της Σαουδικής Αραβίας τα τελευταία δύο χρόνια.

Τον περασμένο Μάιο, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών  Μεβλούτ Τσαβούσογλου βρέθηκε στη Σαουδική Αραβία για πρώτη φορά μετά τη δολοφονία του Κασόγκι, σηματοδοτώντας το τέλος του μακρού διπλωματικού χειμώνα μεταξύ των δύο χωρών, με τις δύο πλευρές να ανακοινώνουν τότε ότι ήλπιζαν να επιδιορθώσουν τους δεσμούς τους.

Η προγραμματισμένη επίσκεψη στη Σαουδική Αραβία έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για την Τουρκία, η οποία υφίσταται άλλη μια νομισματική κρίση που προκαλείται από τις αντισυμβατικές οικονομικές πολιτικές του Ερντογάν.

πηγές: Reuters /Al Jazeera

Συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία για Κοινό Πλαίσιο Δράσης στον Τουρισμό

Η Σαουδική Αραβία θεωρείται ως μία ανερχόμενη αγορά εξερχόμενου τουρισμού υψηλού εισοδηματικού επιπέδου και η χώρα μας επιδιώκει να εμβαθύνει τη διμερή συνεργασία προκειμένου να αξιοποιήσει ευκαιρίες ανάπτυξης.

Την αμοιβαία αναγνώριση των Πιστοποιητικών Εμβολιασμού και την υιοθέτηση Κοινού Πλαισίου Δράσης για τον τουρισμό ανάμεσα στην Ελλάδα και στη Σαουδική Αραβία, επισφράγισαν κατά τη συνάντησή τους, ο υπουργός Τουρισμού, Χάρης Θεοχάρης και ο Σαουδάραβας ομόλογός του, Ahmed Al Khateeb.

Παράλληλα, υπογράφηκε συμφωνία, η οποία αποτελεί ιδιαιτέρως σημαντικό βήμα για την επανεκκίνηση της τουριστικής κίνησης ανάμεσα στις δύο χώρες, αλλά και τις ευρύτερες προοπτικές συνεργασίας, κατά τη διάρκεια της διήμερης επίσημης επίσκεψης του υπουργού Τουρισμού στη Σαουδική Αραβία.

Το αντικείμενο των συνομιλιών ανάμεσα στους κ.κ. Θεοχάρη και Al Khateeb ήταν, κυρίως, η ενθάρρυνση της τουριστικής δραστηριότητας, καθώς και η προώθηση τουριστικών επενδύσεων στην Ελλάδα. Υπογραμμίζεται ότι η Σαουδική Αραβία θεωρείται ως μία ανερχόμενη αγορά εξερχόμενου τουρισμού υψηλού εισοδηματικού επιπέδου και η χώρα μας επιδιώκει να εμβαθύνει τη διμερή συνεργασία προκειμένου να αξιοποιήσει ευκαιρίες ανάπτυξης.

Όπως επεσήμανε ο κ. Θεοχάρης, «η γεωγραφική εγγύτητα, σε συνδυασμό με τις παραδοσιακά πολύ καλές σχέσεις τις οποίες διατηρεί η Ελλάδα με το Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας, λειτουργούν θετικά σαν υπόβαθρο για την περαιτέρω ανάπτυξη των τουριστικών συναλλαγών μεταξύ των δύο χωρών. Το 2018 φιλοξενήσαμε στην Ελλάδα περίπου 34.000 ταξιδιώτες από τη Σαουδική Αραβία, θεαματικά περισσότερους από την αμέσως προηγούμενη χρονιά. Και, σίγουρα, υπάρχουν οι προϋποθέσεις αλλά και τα περιθώρια περαιτέρω αύξησής τους».

Ο Χάρης Θεοχάρης συμφώνησε με τον Ahmed Al Khateeb να υπάρξει πιο στενή συνεργασία για την προώθηση κοινών δράσεων, τόσο στο πλαίσιο του ΠΟΤ, όσο και στις σχέσεις με την ΕΕ και την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Επίσης, ο κ. Al Khateeb αποδέχθηκε την πρόταση του κ. Θεοχάρη να μετάσχει στην 66η Συνάντηση της Περιφερειακής Επιτροπής για την Ευρώπη του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, η οποία και θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα το διάστημα 2-4 Ιουνίου.

Εξαιρετικά σημαντική ήταν επίσης η συνάντηση που είχε ο υπουργός Τουρισμού με ανώτατα στελέχη του εθνικού αερομεταφορέα της Σαουδικής Αραβίας, «Saudia». Σε εγκάρδιο κλίμα και με εκατέρωθεν έντονη διάθεση για ενίσχυση της συνεργασίας, συμφωνήθηκε να διερευνηθεί η βιωσιμότητα νέων δρομολογίων από και προς την Ελλάδα.

Παράλληλα, κατά την παραμονή του στη Σαουδική Αραβία, ο Χάρης Θεοχάρης συναντήθηκε με εκπροσώπους επιχειρηματικών ομίλων με μακρόχρονη παρουσία στην Ελλάδα και ειδικότερα με στελέχη των «Olayan» και «Al Rachel Group», όπου συζητήθηκαν οι προοπτικές επέκτασης των επενδύσεων των συγκεκριμένων ομίλων στη χώρα μας.

Στο ίδιο πνεύμα και με βασικό σύνθημα τη φράση «we mean business» (σε ελεύθερη μετάφραση «δημιουργούμε σοβαρές επενδυτικές ευκαιρίες στην Ελλάδα»), ο υπουργός Τουρισμού είχε συνομιλίες με εκπροσώπους του Συμβουλίου Επιχειρηματικών Επιμελητηρίων Σαουδικής Αραβίας (Council of Saudi Chambers). Ο κ. Θεοχάρης παρουσίασε εκτενώς τις εκατέρωθεν δυνατότητες επιχειρηματικής ανάπτυξης, κυρίως στον τομέα του Τουρισμού, καθώς και το πώς η ελληνική κυβέρνηση έχει δημιουργήσει θετικό κλίμα για τις ξένες επενδύσεις στη χώρα.

Στο πρόγραμμα επαφών του κ. Θεοχάρη στη Σαουδική Αραβία περιλαμβανόταν και συνάντηση με τον υπουργό Τουρισμού του Λιβάνου, Ramzi Musharrafieh. Οι δύο υπουργοί συνεκτίμησαν την υφιστάμενη κατάσταση στον τουρισμό και συμφώνησαν να τεθεί η πρόταση ώστε η επόμενη τριμερής συνάντηση Ελλάδας-Κύπρου-Λιβάνου να αφορά και σε θέματα Τουρισμού. Παράλληλα, αναφέρθηκαν στις δυνατότητες νέων επενδύσεων, αλλά και στην οικοδόμηση περαιτέρω συνεργασίας.

Σημειώνεται ότι από τις 26 Μαΐου διεξάγεται στο Ριάντ το «Tourism Recovery Summit», στο οποίο ο Χάρης Θεοχάρης συμμετέχει υπό την ιδιότητά του ως προέδρου της Επιτροπής Ευρώπης του ΠΟΤ. Κατά την εναρκτήρια ομιλία του στη Σύνοδο, ο υπουργός Τουρισμού αναφέρθηκε στο Πράσινο Ψηφιακό Πιστοποιητικό και στην έγκαιρη ελληνική πρωτοβουλία για τη θέσπισή του. Στη δευτερολογία του ο κ. Θεοχάρης περιέγραψε το εγχείρημα της επανεκκίνησης του ελληνικού Τουρισμού και το ολοκληρωμένο πλέγμα ασφάλειας το οποίο έχει εγκαταστήσει η ελληνική κυβέρνηση σε συνεργασία με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις.

ΑΜΠΕ

Σαουδική Αραβία: Κλιμάκωση κρατικής βίας μετά τη προεδρία της χώρας στους G20 (video)

Ο αριθμός των θανατοποινιτών που εκτελέστηκαν στη Σαουδική Αραβία αυξήθηκε ξανά αφού η χώρα παρέδωσε την προεδρία της ομάδας των G20 καταγγέλει η Διεθνής Αμνηστία σε έκθεσή της που δόθηκε στη δημοσιότητα.

Οι εκτελέσεις και η καταστολή κλιμακώθηκαν θεαματικά στη Σαουδική Αραβία, αφού ολοκληρώθηκε η προεδρία του βασιλείου στη G20, σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία. Ο αριθμός των θανατοποινιτών που εκτελέστηκαν στη Σαουδική Αραβία αυξήθηκε ξανά αφού η χώρα παρέδωσε την προεδρία της ομάδας των είκοσι (G20) πιο ανεπτυγμένων οικονομιών στον κόσμο, τονίζει η μη κυβερνητική οργάνωση Διεθνής Αμνηστία σε έκθεσή της που δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα.

Από τον Ιανουάριο ως τον Ιούλιο φέτος θανατώθηκαν 40 άνθρωποι στο βασίλειο, διευκρινίζει η ΜΚΟ, αριθμός υψηλότερος από αυτόν ολόκληρου του 2020.

Κατά τη διάρκεια της περιόδου που το Ριάντ ασκούσε την προεδρία της G20 πέρυσι, εκτελέστηκαν συνολικά 27 άνθρωποι. Η Σαουδική Αραβία παρέδωσε την προεδρία την 1η Δεκεμβρίου· εκείνο τον μήνα μόνο, θανατώθηκαν εννιά θανατοποινίτες.

Μόλις τα φώτα της δημοσιότητας της G20 στη Σαουδική Αραβία έσβησαν, οι αρχές συνέχισαν την αδίστακτη δίωξή τους σε άτομα που τολμούν να εκφράσουν ελεύθερα τις απόψεις τους ή να επικρίνουν την κυβέρνηση.
                                                                                              Lynn Maalouf, Διεθνής Αμνηστία

Εξάλλου, με το που «έσβησε ο προβολέας της δημοσιότητας που είχε πέσει πάνω στη Σαουδική Αραβία λόγω της προεδρίας της G20, οι αρχές συνέχισαν τον ανελέητο διωγμό ανθρώπων που τολμούν να εκφράζουν ελεύθερα τη γνώμη τους ή επικρίνουν την κυβέρνηση», τόνισε η Λιν Μααλούφ, η υποδιευθύντρια του τμήματος της Αμνηστίας που παρακολουθεί τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.

Αρκετά πρόσωπα καταδικάστηκαν σε ποινής φυλάκισης και κάθειρξης ως και στην εσχάτη των ποινών κατόπιν «κατάφωρα άδικων» ακροαματικών διαδικασιών, σύμφωνα με την κυρία Μααλούφ.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, οι σαουδαραβικές αρχές συνηθίζουν να αποσπούν «ομολογίες» με βασανιστήρια.

Το πρώτο εξάμηνο της χρονιάς καταδικάστηκαν σε βαριές ποινές κάθειρξης άνθρωποι που απλά έκαναν σατιρικές αναρτήσεις σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης ή πρόβαλαν διεκδικήσεις ως προς τα ανθρώπινα ή τα γυναικεία δικαιώματα, μεταξύ άλλων, σύμφωνα με την έκθεση της ΜΚΟ.

Αφού αποφυλακιστούν, πολλοί εξ αυτών αντιμετωπίζουν απαγορεύσεις ταξιδιών και άλλους περιορισμούς.

«Η βραχεία ανάπαυλα της καταστολής, που συνέπεσε με τη φιλοξενία της συνόδου κορυφής της G20 από τη Σαουδική Αραβία τον περασμένο Νοέμβριο, δείχνει πως η όποια ψευδαίσθηση ότι θα προωθούνταν μεταρρυθμίσεις δημιουργήθηκε απλά εξαιτίας μιας εκστρατείας δημοσίων σχέσεων», επισήμανε η κυρία Μααλούφ.

Το πετρελαιοπαραγωγικό βασίλειο, η μεγαλύτερη οικονομία του αραβικού κόσμου, κατηγορείται από ΜΚΟ και ειδικούς του ΟΗΕ ότι παραβιάζει συστηματικά και κατάφωρα ανθρώπινα δικαιώματα και βάζει στο στόχαστρο αντιφρονούντες, ανάμεσά τους δημοσιογράφους και φεμινίστριες.

Ακολουθεί η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας  

nο: MDE 23/4532/2021 - 3 Αυγούστου 2021

 

 πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Επίθεση φιλίας του Ερντογάν στη Σαουδική Αραβία

Ο Ερντογάν αναζητά νέους εταίρους., όχι μόνο στη Σαουδική Αραβία, αλλά και στην Αρμενία, στα Εμιράτα, στο Ισραήλ, ελπίζοντας  σε νέες επενδύσεις και θα ήθελε από τη Σαουδική Αραβία να τερματιστεί το ανεπίσημο μποϊκοτάζ των τουρκικών προϊόντων.

H δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στην Τουρκία το 2018 επιβάρυνε τις σχέσεις των δυο χωρών. Τώρα ο Ερντογάν πάει στη Σαουδική Αραβία και φαίνεται πόση πίεση δέχεται.

Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πέρασε μπροστά από τον Σαουδάραβα διάδοχο χωρίς να του ρίξει ούτε ένα βλέμμα. Αυτό έγινε πριν από τρία χρόνια στη σύνοδο κορυφής των G20 στο Μπουένος Άιρες. Όχι μόνο ο Ερντογάν, πολλοί πολιτικοί έκοψαν δεσμούς de facto με τον Σαουδάραβα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.

Κανείς δεν ήθελε να φωτογραφηθεί με κάποιον που κατά πάσα πιθανότητα εμπλέκεται σε μια από τις πιο φρικιαστικές σύγχρονες πολιτικές δολοφονίες στην ιστορία. Τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι.

Από τότε όμως έχει περάσει αρκετός καιρός. Την Πέμπτη, ο Τούρκος Πρόεδρος συναντάται με τον βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας και είναι η πρώτη του επίσκεψη μετά τη δολοφονία Κασόγκι. Ο δημοσιογράφος και επικριτής της κυβέρνησης του Ριάντ είχε δολοφονηθεί μέσα στο προξενείο της χώρας του, στην Κωνσταντινούπολη, τον Οκτώβριο του 2018. Το σώμα του διαμελίστηκε και δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα.

Δεν θα επέτρεπε τη συγκάλυψη αλλά…

Οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ θεωρούν ως εγκέφαλο τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ. Ωστόσο η βασιλική οικογένεια αρνείται τις κατηγορίες. Ο Τούρκος πρόεδρος έκανε λόγο τότε για μια «βάρβαρη δολοφονία» και δήλωσε ότι δεν θα επιτρέψει τη συγκάλυψη.

Είκοσι έξι κατηγορούμενοι, συμπεριλαμβανομένου ενός πρώην συμβούλου του διαδόχου και του αναπληρωτή Αρχηγού των μυστικών υπηρεσιών κατηγορήθηκαν ερήμην στην Τουρκία. Ωστόσο, τον Απρίλιο, τουρκικό δικαστήριο θεώρησε αιφνιδιαστικά αρμόδια για τη δίκη τη Σαουδική Αραβία.

«Πολιτική στρατηγική» χαρακτήρισε αυτή την κίνηση ο Ερόλ Εντέρογλου, εκπρόσωπος των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα στην Τουρκία. Ο λόγος είναι η δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο Ερντογάν. Η λίρα υποτιμάται, ο πληθωρισμός αυξάνεται και μαζί η δυσαρέσκεια του κόσμου. Στις δημοσκοπήσεις ο Ερντογάν, από την άλλη, πέφτει. Οι σχέσεις του με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ βελτιώθηκαν κάπως κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά εξακολουθούν να είναι τεταμένες.

Αλλάζουν οι πολιτικοί συσχετισμοί

Ο Ερντογάν στο ιερό τζαμί, για τους Μουσουλμάνους, στη Μέκκα

Ο Ερντογάν αναζητά νέους εταίρους. Όχι μόνο στη Σαουδική Αραβία, αλλά και στην Αρμενία, στα Εμιράτα, στο Ισραήλ. Ελπίζει σε νέες επενδύσεις και θα ήθελε από τη Σαουδική Αραβία να τερματιστεί το ανεπίσημο μποϊκοτάζ των τουρκικών προϊόντων.

Ο Ερντογάν έχει επιδείξει πραγματισμό στο παρελθόν, πιστεύει η ειδικός από το Κέντρο Τουρκικών Σπουδών στο Βερολίνο, Χυρκάν Ασλί Ακσόι. «Η Άγκυρα ενεργεί σαφώς με τρόπο που βασίζεται στο συμφέρον της. Διαφορές όπως στην περίπτωση Κασόγκι ή η ιδεολογία είναι δευτερεύουσας σημασίας», λέει.

Επίσης, οι παλιές ιδεολογικές συγκρούσεις στην περιοχή φαίνεται να χάνουν όλο και περισσότερο τη σημασία τους. Η Τουρκία είχε υποστηρίξει μετά τις εξεγέρσεις του 2011 που ανέτρεψαν αρκετούς Άραβες ηγεμόνες στην περιοχή, ισλαμιστικές ομάδες όπως τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και οι σχέσεις της χειροτέρευσαν με πολλές αραβικές χώρες. Στο μεταξύ όμως οι ισλαμιστές, όπως για παράδειγμα στο Μαρόκο και την Τυνησία, αποδυναμώνονται.

Οι ΗΠΑ αποσύρονται όλο και περισσότερο από την περιοχή και στρέφονται στη νοτιοανατολική Ασία. Μεγάλοι παίκτες όπως το Ριάντ, το Άμπου Ντάμπι και το Κάιρο αναζητούν επομένως νέες συμμαχίες. Έτσι η έρευνα για την υπόθεση Κασόγκι έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Η εφημερίδα Wall Street Journal είχε αναφέρει μάλιστα πως ο διάδοχος θέλει μια δέσμευση από τον Ερντογάν ότι η υπόθεση Κασόγκι δεν θα αναφέρεται πλέον καθόλου στο μέλλον.

Η Τουρκία παραπέμπει την υπόθεση Τζαμάλ Κασόγκι στη Σαουδική Αραβία – Έντονες αντιδράσεις.

 Η αναστολή της δίκης αντανακλά την πρόθεση Ερντογάν να ενισχύσει τις πολιτικο-οικονομικές του σχέσεις με τη σαουδαραβική Βασιλική Οικογένεια. 

Ο δολοφονηθείς  δημοσιογράφος της Washington Post, Τζαμάλ Κασόγκι

Η κίνηση αυτή προφανώς εντάσσεται στις προσπάθειες του Ερντογάν να επανεκκινήσει τις σχέσεις του με την Σαουδική Αραβία καθότι η δολοφονία και η εκκρεμότητα της δίκης "δηλητηρίαζε" τις σχέσεις των δύο χωρών.

Η τουρκική δικαιοσύνη αποφάσισε να παραπέμψει στη Σαουδική Αραβία την υπόθεση για τον φόνο του Τζαμάλ Κασόγκι που δολοφονήθηκε μέσα στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη.

Υπενθυμίζεται ότι ο Σαουδάραβας  δημοσιογράφος της Washington Post, Τζαμάλ Κασόγκι, ο οποίος δολοφονήθηκε και διαμελίστηκε τον Οκτώβριο του 2018 μέσα στο σαουδαραβικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη, δηλητηριάζει τις σχέσεις ανάμεσα στις δύο σουνιτικές περιφερειακές δυνάμεις, ωστόσο η Τουρκία, εν μέσω οικονομικής κρίσης, επιδιώκει εδώ και μήνες την προσέγγιση με την Σαουδική Αραβία.

Ο 59χρονος Κασόγκι, που αρχικά ήταν υπέρμαχος του σαουδαραβικού καθεστώτος αλλά στη συνέχεια μετατράπηκε σε σφοδρό επικριτή του, δολοφονήθηκε τον Οκτώβριο του 2018 μέσα στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη όπου είχε πάει να παραλάβει ένα έγγραφο για τον γάμο του με την αρραβωνιαστικιά του, Χατιτσέ Τσενγκίζ.

Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις εκφράζουν την οργή τους, αφού υποστηρίζουν πως η μεταφορά της υπόθεσης «τερματίζει κάθε πιθανότητα δικαιοσύνης» για τον δολοφονημένο δημοσιογράφο. H υπόθεση είχε εκτροχιάσει τις σχέσεις Τουρκίας και Σαουδικής Αραβίας. Ωστόσο εδώ και μήνες και λόγω της βαθιάς οικονομικής κρίσης, η Άγκυρα επιδιώκει την βελτίωση των σχέσεων με το Ριάντ.

Ο 59χρονος Κασόγκι, που αρχικά ήταν υπέρμαχος του σαουδαραβικού καθεστώτος αλλά στη συνέχεια μετατράπηκε σε σφοδρό επικριτή του Σαουδάραβα διαδόχου πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, εθεάθη για τελευταία φορά να εισέρχεται στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη τον Οκτώβριο του 2018 καθώς προσπαθούσε να λάβει έγγραφα που απαιτούνται για τον επικείμενο γάμο του. Τα λείψανά του δεν βρέθηκαν ποτέ, αλλά οι Τούρκοι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στραγγαλίστηκε από μια ομάδα κρούσης που εστάλη από τη Σαουδική Αραβία προτού τεμαχιστεί το σώμα του.

Από τον Ιούλιο του 2020 η δίκη διεξαγόταν ερήμην των 26 Σαουδαράβων κατηγορουμένων, οπότε ο δικαστής του δικαστηρίου της Κωνσταντινούπολης δήλωσε ότι “Αποφασίσαμε την παραπομπή της υπόθεσης στη Σαουδική Αραβία”. Το αίτημα μεταφέρθηκε στον Υπουργό Δικαιοσύνης Μπεκίρ Μποζντάγκ, ο οποίος δεν άργησε να δώσει θετική γνωμοδότηση στο αίτημα του εισαγγελέα και ζήτησε το «κλείσιμο και την παραπομπή της υπόθεσης» στο Ριάντ.

Δολοφονία Κασόγκι: “Η απόφαση αυτή παραπομπής της υπόθεσης αντιβαίνει στον νόμο”, δήλωσε δικηγόρος της μνηστής του.

Για έναν από τους δικηγόρους της μνηστής του Κασόγκι, τον Γκιοκμέν Μπασπιράρ, «η απόφαση αυτή παραπομπής της υπόθεσης αντιβαίνει στον νόμο» και «συνιστά παραβίαση της τουρκικής κυριαρχίας».

«Δεν υφίσταται καμία δίωξη στην Σαουδική Αραβία. Οι σαουδαραβικές αρχές έχουν ήδη κλείσει τη δίκη και αποφασίσει να αθωώσουν πολλούς υπόπτους», υπενθύμισε, διευκρινίζοντας ότι κατέθεσε «προσφυγή σε διοικητικό δικαστήριο της Άγκυρας κατά της απόφασης του υπουργείου».

Για τον Αλί Σεϊλάν επίσης δικηγόρο της αρραβωνιαστικιάς του Κασόγκι, η απόφαση αυτή είναι σαν να «πετάς το αρνί στο στόμα του λύκου».

Η μνηστή του Κασόγκι, Χατιτσέ Τσενγκίζ, η οποία περίμενε την ημέρα του φόνου τον αρραβωνιαστικό της μπροστά από το προξενείο, το οποίο είχε επισκεφθεί για κάποια έγγραφα, αρνήθηκε να κάνει οποιοδσχόλιο.

Μια νέα τάξη πραγμάτων στη Μέση Ανατολή; - Η προσέγγιση Ιράν και Σαουδικής Αραβίας θα μπορούσε να μεταμορφώσει την περιοχή

Για την Σαουδική Αραβία, η συμφωνία υπό την ηγεσία του Πεκίνου αποτελεί μια πιο τολμηρή στρατηγική στροφή. Οι σχέσεις μεταξύ του Ριάντ και της Ουάσινγκτον βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο. Η ικανοποίηση της Σαουδικής Αραβίας από την πολιτική των ΗΠΑ στην περιοχή μειώνεται από την εποχή της εισβολής στο Ιράκ το 2003. Το Ριάντ ήταν δυσαρεστημένο με την διάλυση της κυβέρνησης του Ιράκ

Maria Fantappie and Vali Nasr*

Στις 6 Μαρτίου του 2023, εκπρόσωποι του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας συναντήθηκαν στο Πεκίνο για συζητήσεις με τη μεσολάβηση της Κίνας. Τέσσερις ημέρες αργότερα, το Ριάντ και η Τεχεράνη ανακοίνωσαν ότι αποφάσισαν να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους. Αυτή η συμφωνία-ορόσημο έχει την δυνατότητα να μεταμορφώσει τη Μέση Ανατολή, επαναπροσδιορίζοντας τις μεγάλες δυνάμεις της, αντικαθιστώντας το σημερινό αραβο-ιρανικό χάσμα με έναν πολύπλοκο ιστό σχέσεων, και εντάσσοντας την περιοχή στις παγκόσμιες φιλοδοξίες της Κίνας. Για το Πεκίνο, η ανακοίνωση ήταν ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός στον ανταγωνισμό του με την Ουάσινγκτον.Δεν έπρεπε να γίνει έτσι. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν αυτές που ενθάρρυναν το Ιράν και την Σαουδική Αραβία να ξεκινήσουν συζητήσεις, το 2021, σε μια προσπάθεια να μειωθούν οι εντάσεις μεταξύ των αντιπάλων του Κόλπου, να προωθηθούν οι συνομιλίες για τα πυρηνικά, και να τερματιστεί η σύγκρουση στην Υεμένη. Η Τεχεράνη και το Ριάντ πραγματοποίησαν πέντε γύρους απευθείας συνομιλιών και έκτοτε οι ανεπίσημες συζητήσεις συνεχίστηκαν. Έπειτα, κατά την διάρκεια της επίσκεψής του στην Σαουδική Αραβία τον Ιούλιο του 2022, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, προέτρεψε το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου(Gulf Cooperation Council, GCC) -μια διακυβερνητική ένωση του Μπαχρέιν, του Κουβέιτ, του Ομάν, του Κατάρ, της Σαουδικής Αραβίας, και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων- να συμπαραταχθούν με το Ισραήλ για να περιοριστεί το Ιράν. Αλλά η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας στράφηκε αντ' αυτού στην Κίνα, θεωρώντας τον πρόεδρο Xi Jinping ως καλύτερο μεσολαβητή με την Τεχεράνη. Η εμπλοκή της Κίνας, πίστευαν οι Σαουδάραβες, ήταν η πιο σίγουρη εγγύηση ότι μια συμφωνία με το Ιράν θα είχε διάρκεια, καθώς η Τεχεράνη δεν θα ήταν πιθανό να διακινδυνεύσει τις σχέσεις της με το Πεκίνο παραβιάζοντας μια τέτοια συμφωνία. Ο Xi συζήτησε το θέμα με τον Σαουδάραβα πρίγκιπα διάδοχο, Mohammed bin Salman, κατά την επίσκεψή του στο Ριάντ τον Δεκέμβριο του 2022 και στην συνέχεια συναντήθηκε με τον Ιρανό πρόεδρο, Ebrahim Raisi, στο Πεκίνο τον Φεβρουάριο του 2023. Ακολούθησαν έντονες συζητήσεις μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας, κατά την διάρκεια των οποίων οι δύο πλευρές συμφώνησαν να συμφιλιωθούν και να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους. Για αμφότερες τις χώρες, η προσωπική παρέμβαση του Xi ήταν κρίσιμη. Αμφότερες έχουν μακροχρόνιους πολιτικούς και οικονομικούς δεσμούς με το Πεκίνο και ο Κινέζος πρόεδρος ήταν, ως εκ τούτου, σε θέση να ενεργήσει ως έμπιστος μεσολαβητής μεταξύ τους.

Αν η συμφωνία εφαρμοστεί πλήρως, η Τεχεράνη και το Ριάντ θα ευθυγραμμιστούν και πάλι στενά. Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των χωρών διακόπηκαν μόλις το 2016, αφότου ένας όχλος πυρπόλησε την πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας στην Τεχεράνη. Τώρα, σύμφωνα με τη νέα συμφωνία, και οι δύο πλευρές θα ανοίξουν εκ νέου τις πρεσβείες τους, και η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας θα σταματήσει να υποστηρίζει το τηλεοπτικό κανάλι Iran International, το οποίο η Τεχεράνη θεωρεί υπεύθυνο για τις εγχώριες διαφωνίες. Και οι δύο πλευρές θα διατηρήσουν την εκεχειρία του Απριλίου του 2022 στην Υεμένη και θα αρχίσουν τις εργασίες για μια επίσημη ειρηνευτική συμφωνία για τον τερματισμό του εμφυλίου πολέμου στην χώρα αυτή. Το Ιράν θα σταματήσει να προμηθεύει με όπλα τους αντάρτες Χούτι και θα τους πείσει να σταματήσουν τις πυραυλικές επιθέσεις τους κατά της Σαουδικής Αραβίας. Επιπλέον, η συμφωνία προβλέπει ενισχυμένους οικονομικούς και διπλωματικούς δεσμούς μεταξύ του Ιράν και των χωρών του GCC (Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου), και το Ιράν και οι Άραβες εταίροι του θα ξεκινήσουν συζητήσεις για την οικοδόμηση ενός νέου περιφερειακού πλαισίου ασφαλείας. Επιπλέον, η Κίνα θα συνεχίσει να επιβλέπει όλα αυτά τα βήματα.

Η συμφωνία Ιράν-Σαουδικής Αραβίας έχει την δυνατότητα να τερματίσει μια από τις σημαντικότερες αντιπαλότητες της περιοχής και να επεκτείνει τους οικονομικούς δεσμούς σε ολόκληρο τον Κόλπο. Το Ιράν δεν θα στέκεται πλέον μόνο του απέναντι σε μια συμμαχία Αράβων και Ισραηλινών, η οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες ήλπιζαν ότι θα έκανε την δύσκολη δουλειά του περιορισμού του. Αντιθέτως, η συμφωνία έχει την δυνατότητα να φέρει το Ιράν πιο κοντά στους Άραβες γείτονές του και να σταθεροποιήσει σταδιακά τις σχέσεις του στην περιοχή. Υπογραμμίζοντας αυτήν την υπόσχεση, ο υπουργός Οικονομικών της Σαουδικής Αραβίας, Mohammed al-Jadaan, δεσμεύτηκε ότι, αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο, η Σαουδική Αραβία είναι έτοιμη να επενδύσει στην οικονομία του Ιράν. Ο Raisi έχει ήδη αποδεχθεί μια πρόσκληση να επισκεφθεί το Ριάντ σε αδιευκρίνιστη ημερομηνία, σε μια περαιτέρω ένδειξη της πρόθεσης των δύο πλευρών να ενισχύσουν τους δεσμούς τους. Οι συνέπειες για την περιοχή μιας τέτοιας ταχέως αναπτυσσόμενης σχέσης ίσως να είναι βαθιές.

Η Τεχεράνη κοιτάζει προς Ανατολάς 

Τόσο η Τεχεράνη όσο και το Ριάντ πιστεύουν ότι θα επωφεληθούν από την συνεργασία μέσω της Κίνας για την αποκατάσταση των περιφερειακών δεσμών τους. Και για τις δύο χώρες, η συνεργασία με το Πεκίνο είναι μια νέα εξέλιξη. Το 2015, η προτεραιότητα του Ιράν ήταν η βελτίωση των σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη. Θεωρούσε τις διαπραγματεύσεις με τους γείτονές του δευτερεύουσες. Το αποτέλεσμα ήταν το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (Joint Comprehensive Plan of Action -JCPOA) -η πυρηνική συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τα υπόλοιπα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, συν την Γερμανία- που περιόρισε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν με αντάλλαγμα την ελάφρυνση των κυρώσεων. Αφότου ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, απέσυρε την αμερικανική υποστήριξη για το JCPOA το 2018, η Σαουδική Αραβία και το GCC διολίσθησαν πιο κοντά στο Ισραήλ, μια κίνηση που επιταχύνθηκε από μια ιρανική επίθεση σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας το 2019. Το Ιράν με την σειρά του άλλαξε τότε την εστίασή του, δίνοντας νέα έμφαση στην βελτίωση των σχέσεων με τους γείτονές του και στο περιφερειακό εμπόριο. Για τον σκοπό αυτό, η Τεχεράνη αποκατέστησε πλήρεις διπλωματικές σχέσεις με το Κουβέιτ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα το 2022. Αλλά η συμφωνία του Πεκίνου με τους Σαουδάραβες είναι το μεγαλύτερο βραβείο που επιδίωκε το Ιράν -ένα πραγματικό άνοιγμα στον αραβικό κόσμο, το οποίο θα μπορούσε σύντομα να επεκταθεί στο Μπαχρέιν και την Αίγυπτο.

Η Τεχεράνη καλωσορίζει την εμβάθυνση του ρόλου της Κίνας στη Μέση Ανατολή, επειδή αποδυναμώνει την επιρροή των ΗΠΑ στην περιοχή και υπονομεύει το καθεστώς των υπό την ηγεσία των ΗΠΑ κυρώσεων που έχει παραλύσει την οικονομία του Ιράν. Για τον σκοπό αυτό, οι καλύτεροι δεσμοί με τις χώρες του GCC θα μειώσουν την απειλή που προέκυψε από τις Συμφωνίες του Αβραάμ με τη μεσολάβηση της κυβέρνησης Τραμπ, η οποία ξεκίνησε τον στενότερο συντονισμό των πληροφοριών και του στρατού μεταξύ του Ισραήλ, της Σαουδικής Αραβίας, και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (και αργότερα επεκτάθηκε στο Μαρόκο και το Σουδάν), επεκτείνοντας έτσι τον σκιώδη πόλεμο μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ στον Κόλπο. Παρόλο που η Τεχεράνη ίσως να είναι πρόθυμη να δεχτεί διμερείς δεσμούς μεταξύ του GCC και του Ισραήλ, δεν θα μπορούσε να ανεχθεί μια αραβοϊσραηλινή στρατιωτική συμμαχία με την υποστήριξη των ΗΠΑ εναντίον της. Μια τέτοια συμμαχία θα ήταν ακόμη πιο απειλητική για την Τεχεράνη μετά τις αποτυχημένες πυρηνικές συνομιλίες με την κυβέρνηση Μπάιντεν, τις εγχώριες πολιτικές διαμαρτυρίες, την αυξανόμενη ισραηλινή παρουσία στο Αζερμπαϊτζάν και το Ιράκ, και την αυξανόμενη προθυμία της νέας δεξιάς κυβέρνησης του Ισραήλ να εξετάσει το ενδεχόμενο πολέμου προκειμένου να σταματήσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Η εξισορροπητική πράξη του Ριάντ

Για την Σαουδική Αραβία, η συμφωνία υπό την ηγεσία του Πεκίνου αποτελεί μια πιο τολμηρή στρατηγική στροφή. Οι σχέσεις μεταξύ του Ριάντ και της Ουάσινγκτον βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο. Η ικανοποίηση της Σαουδικής Αραβίας από την πολιτική των ΗΠΑ στην περιοχή μειώνεται από την εποχή της εισβολής στο Ιράκ το 2003. Το Ριάντ ήταν δυσαρεστημένο με την διάλυση της κυβέρνησης του Ιράκ, προβληματισμένο από την συμφωνία για τα πυρηνικά, θυμωμένο με την απροθυμία των ΗΠΑ να υποστηρίξουν τα συμφέροντα της Σαουδικής Αραβίας έναντι του Ιράν στην Συρία και την Υεμένη, και ανήσυχο από την αποτυχία τους να υπερασπιστούν το βασίλειο όταν οι πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του δέχθηκαν επίθεση από το Ιράν το 2019. Το Ριάντ πιστεύει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες -κάποτε ο σταθερός σύμμαχός του- επικεντρώνονται σε άλλες προτεραιότητες και δεν πιστεύει ότι η Ουάσινγκτον έχει ένα σαφές σχέδιο για την περιφερειακή ασφάλεια μετά την εμπλοκή των πυρηνικών συνομιλιών με το Ιράν. Οι Σαουδάραβες ηγέτες είναι επίσης δυσαρεστημένοι με την τρέχουσα ηγεσία στην Ουάσινγκτον. Ο πρόεδρος Μπάιντεν άργησε να αποκαταστήσει τις σχέσεις, αφού υποσχέθηκε ως υποψήφιος να αντιμετωπίσει το καθεστώς ως «παρία», μετά την δολοφονία του δημοσιογράφου Jamal Khashoggi, το 2018.

Καθώς δεν διαθέτει τις προηγμένες στρατιωτικές δυνατότητες των μεγαλύτερων και πιο επιθετικών γειτόνων της, η Σαουδική Αραβία είχε πάντα εμμονή με την άμυνά της. Η μείωση των εντάσεων με την Τεχεράνη δεν θα τερματίσει αυτές τις ανησυχίες, αλλά κερδίζει για το Ριάντ περισσότερο χρόνο ώστε να ενισχύσει την ασφάλειά του και να διαφοροποιήσει τις στρατηγικές επιλογές του. Η επιθυμία για ασφάλεια οδήγησε την Σαουδική Αραβία να επιδιώξει δεσμούς με το Ισραήλ την τελευταία δεκαετία, και η ίδια επιθυμία κινητοποιεί τώρα την καλλιέργεια [δεσμών] με την Κίνας. Η στρατηγική της Σαουδικής Αραβίας αποσκοπεί στην εγγύηση της ασφάλειάς της. Συγκεντρώνοντας ένα ευρύ δίκτυο εταίρων, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, του Ισραήλ, και των Ηνωμένων Πολιτειών, και βελτιώνοντας τις σχέσεις της με αντιπάλους όπως το Ιράν, την Συρία, και την Τουρκία, το σαουδαραβικό καθεστώς ελπίζει να θωρακίσει τη μακροπρόθεσμη σταθερότητά του.

Η Σαουδική Αραβία έχει θέσει τον φιλόδοξο στόχο να καταστεί μια προηγμένη βιομηχανική οικονομία, καθώς και πολιτιστικός και τουριστικός κόμβος, έως το 2030. Για την επίτευξη αυτού του στόχου απαιτείται στρατιωτική υποστήριξη από τις ΗΠΑ, ισραηλινή ασφάλεια και τεχνολογία, εμπόριο με την Ευρώπη και την Κίνα, και εσωτερική σταθερότητα. Η στρατηγική της Σαουδικής Αραβίας έρχεται σε αντίθεση με την αντίληψη της Ουάσινγκτον για την περιφερειακή ασφάλεια, η οποία ευνοεί την απομόνωση του Ιράν και δεν αποκλείει τον πόλεμο, αν και δεν υπάρχει σαφές αμερικανικό σχέδιο για την διαχείρισή της. Είναι δύσκολο για τις Ηνωμένες Πολιτείες επίσης να αναγνωρίσουν ότι δεν μπορούν να ισχυριστούν ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει στις δεσμεύσεις τους απέναντι στους εταίρους τους στη Μέση Ανατολή, ενώ ταυτόχρονα ξεκαθαρίζουν ότι απομακρύνονται από την περιοχή. Στην πραγματικότητα, το Ριάντ δείχνει ότι αν η πολιτική των ΗΠΑ δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Σαουδικής Αραβίας, τότε οι Σαουδάραβες δεν θα είναι υπόχρεοι της συμμαχίας.

Η Ουάσινγκτον άργησε επίσης να συνειδητοποιήσει ότι η Σαουδική Αραβία δεν βλέπει τον εαυτό της ως υποτελή ασφαλείας των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά ως περιφερειακή δύναμη ικανή να διαδραματίσει ανεξάρτητο ρόλο στην παγκόσμια πολιτική. Το Ριάντ πιστεύει ότι το παλιό παράδειγμα της «ασφάλειας των ΗΠΑ με αντάλλαγμα χαμηλές τιμές πετρελαίου» -όπως το έθεσε ένας Σαουδάραβας αξιωματούχος- έχει πεθάνει. Το όραμα της Σαουδικής Αραβίας για στρατηγική αυτονομία δεν είναι απλώς μια αντίδραση στη μείωση της εμπλοκής των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, αλλά μια δήλωση των φιλοδοξιών του βασιλείου. Το Ριάντ επιθυμεί στενούς και ανεξάρτητους δεσμούς με τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και με την Ρωσία και την Κίνα. Θεωρεί επίσης ότι διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην περιοχή, εξισορροπώντας την Αίγυπτο, το Ιράν, το Ισραήλ, και την Τουρκία για να προστατεύσει την δική του ασφάλεια και να ασκήσει περιφερειακή επιρροή. Για να διατηρήσει αυτήν την πολυπόθητη θέση, η Σαουδική Αραβία πρέπει να καλλιεργήσει τις σχέσεις της με όλους τους γείτονές της. Το 2022, το Ριάντ αποκατέστησε τους δεσμούς του με την Τουρκία -τώρα κάνει το ίδιο με το Ιράν. Στην συνέχεια θα έρθει η σειρά του Ισραήλ. Οι σχέσεις με το Ιράν θα δώσουν στους Σαουδάραβες την πολυπόθητη πολιτική κάλυψη στους συμμάχους τους, πράγμα που σημαίνει ότι μια συμφωνία με το Ισραήλ μπορεί να παρουσιαστεί ως διμερής συμφωνία και όχι ως στρατιωτικός άξονας εναντίον μιας άλλης μουσουλμανικής χώρας. Η συμφωνία του Πεκίνου επιβεβαιώνει την άποψη του Ριάντ για την θέση του στη Μέση Ανατολή και αποδεικνύει την στρατηγική του αυτονομία.

Ασφάλεια στο δρόμο του μεταξιού

Η εμπλοκή της Κίνας είναι ίσως η πιο ανησυχητική διάσταση της προσέγγισης Ιράν-Σαουδικής Αραβίας. Το Πεκίνο είχε προηγουμένως φροντίσει να αποφύγει την εμπλοκή στη Μέση Ανατολή. Όμως τα διογκούμενα οικονομικά του συμφέροντα εκεί επέβαλαν την ανάληψη και διπλωματικού ρόλου. Η περιοχή είναι σημαντική στο πλαίσιο της «Πρωτοβουλίας Ζώνη και Οδός» (Belt and Road Initiative, BRI) της Κίνας˙ η κινεζική κυβέρνηση χρειάστηκε να διασφαλίσει, για παράδειγμα, ότι οι επενδύσεις της στον ενεργειακό τομέα της Σαουδικής Αραβίας δεν απειλούνται από πυραύλους των Χούτι. Επιπλέον, η Κίνα επεκτείνει σταθερά το οικονομικό της αποτύπωμα στο Ιράν, και ενδιαφέρεται να υποστηρίξει το σχέδιο της Μόσχας για την ανάπτυξη ενός διαδρόμου διέλευσης μέσω του Ιράν που θα επιτρέψει στο ρωσικό εμπόριο να φτάσει στις παγκόσμιες αγορές χωρίς να χρησιμοποιεί την διώρυγα του Σουέζ. Η ανάπτυξη αυτού του διαδρόμου θα επέτρεπε επίσης στην Κίνα να παρακάμψει το Στενό της Μάλακα μπροστά στην τρομερή αρμάδα που κατασκευάζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους. Για την προώθηση αυτών των στρατηγικών προτεραιοτήτων, το Πεκίνο ετοιμάζεται τώρα να αμφισβητήσει την Ουάσινγκτον για την επιρροή της στη Μέση Ανατολή.

Η σύγκλιση των ευρύτερων στρατηγικών συμφερόντων της Κίνας, του Ιράν, και της Σαουδικής Αραβίας υποδηλώνει ότι η προσέγγιση του Πεκίνου με το Ιράν και την Σαουδική Αραβία είναι πιθανό να αποτελέσει το θεμέλιο μιας νέας γεωπολιτικής πραγματικότητας στη Μέση Ανατολή. Αυτός ο μετασχηματισμός αποτελεί μια ιστορική πρόκληση για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ουάσινγκτον δεν μπορεί πλέον απλώς να απαιτεί από τους Άραβες συμμάχους της να αποσυνδεθούν από την Κίνα και να ενωθούν πίσω από την ηγεσία της για την καταπολέμηση του Ιράν. Αυτή η προσέγγιση είναι ξεπερασμένη και δεν συμβαδίζει με τις σημερινές ανάγκες των συμμάχων της. Όπως το έθεσε ένας Σαουδάραβας αξιωματούχος: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες αδυνατούν να κατανοήσουν ότι δεν μπορούμε να είμαστε σύμμαχοι εις βάρος των συμφερόντων μας». Οι Σαουδάραβες δεν βλέπουν τα συμφέροντά τους να εξυπηρετούνται ούτε από τον πόλεμο με το Ιράν ούτε από την αντιπαράθεση με την Κίνα.

Αυτό που συνέβη στο Πεκίνο δεν μειώνει σε καμία περίπτωση την απειλή που συνιστά η πυρηνική και περιφερειακή πολιτική του Ιράν. Ωστόσο, βραχυπρόθεσμα, η Ουάσινγκτον θα πρέπει να χαιρετίσει τη μείωση των εντάσεων στη Μέση Ανατολή, η οποία επιτρέπει στις Ηνωμένες Πολιτείες να επικεντρωθούν σε άλλες παγκόσμιες προτεραιότητες χωρίς την επίφαση μιας σταθερής δέσμευσης στην περιοχή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει επίσης να ενθαρρύνουν την Σαουδική Αραβία και το GCC να διερευνήσουν μια ευρύτερη περιφερειακή αρχιτεκτονική ασφάλειας που θα μειώσει τον κίνδυνο πολέμου στην περιοχή, θα παρέχει θαλάσσια ασφάλεια, και θα συνεργάζεται για τον τερματισμό των μακροχρόνιων περιφερειακών συγκρούσεων. Η Ουάσινγκτον πρέπει επίσης να διαμορφώσει πολιτικές που να συνάδουν με το πώς η περιοχή βλέπει πλέον τα δικά της συμφέροντα. Διαφορετικά, θα συνεχίσει να χάνει την επιρροή της από την Κίνα και την Ρωσία, και η περιοχή θα διολισθήσει στην αταξία. Οποιαδήποτε επανεκτίμηση της περιφερειακής στρατηγικής των ΗΠΑ πρέπει να ξεκινήσει με την κατανόηση των πιέσεων και των ευκαιριών που έφεραν την ηγεσία 
του Ριάντ στο κατώφλι του Πεκίνου.

Maria Fantappie και Vali Nasr / foreignaffairs.com

Ο ΥΠ.ΕΞ. της Σαουδικής Αραβίας για Τουρκία, Ιράν και Ισραήλ (vid)

Τον ρόλο της Σαουδικής Αραβίας στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής ανέλυσε ο Υπουργός Εξωτερικών της χώρας Αντέλ αλ Τζουμπέιρ στην συνέντευξη, που παραχώρησε για την εκπομπή Global Conversation του Euronews.

 

Ο Σαουδάραβας ΥΠ.ΕΞ., Αντέλ αλ Τζουμπέιρ, υποστήριξε ότι η χώρα του κάλυψε τα «κενά», που έχουν ανακύψει προκειμένου να μην επωφεληθούν χώρες και πλευρές, που απειλούν την Σαουδική Αραβία. 

Χαρακτηρίζει το ΙΚΙΛ «ένα μάτσο παρανοϊκούς, λέγοντας ότι ανάλογο φαινόμενο παρανοϊκού στην Ιστορία ήταν ο Χίτλερ.

Ο φρικτός πόλεμος στην Συρία σέρνεται επί μακρόν, η Τουρκία παραπαίει, η Υεμένη βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση και η Μέση Ανατολή βρίσκεται και πάλι σε αναταραχή. Για να συζητήσουμε τα όσα συμβαίνουν στην ευρύτερη περιοχή έχουμε κοντά μας τον Υπουργό Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, Αντέλ αλ Τζουμπέιρ.

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ βίντεο της συνέντευξης τυυ Σαουδάραβα ΥΠ.ΕΞ. στο Εuronews

Η Συνέντευξη

Όλαφ Μπρενς: Δημοσιογράφος euronews: Καλώς ήρθατε στο euronews

Αντέλ αλ Τζουμπέιρ ΥΠ.ΕΞ, Σ.Αραβίας: Σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση.

Όλαφ Μπρενς - euronews: Κύριε Υπουργέ, ο κόσμος ήταν συνηθισμένος σε μία πολύ προσεκτική εξωτερική πολιτική από την Σαουδική Αραβία επί δεκαετίες. Τώρα βλέπουμε ότι τηρείτε μία πιο τολμηρή στάση, με απευθείας παρέμβαση στην Υεμένη και μία ξεκάθαρη θέση έναντι του Ιράν, της Συρίας τον πόλεμο κατά του ΙΚΙΛ και της αλ Κάιντα και για τον Πρόεδρο Άσαντ. Αυτήν την νέα Σαουδική Αραβία θα πρέπει καλύτερα να την συνηθίσουμε;

Αντέλ αλ Τζουμπέιρ ΥΠ.ΕΞ, Σ.Αραβίας: Διαπιστώσαμε ένα κενό και τα κενά πρέπει να καλύπτονται. Διαπιστώσαμε κενό ηγεσίας και πρέπει να υπάρχει ηγεσία. Εξ ου και συνεργαστήκαμε με τους εταίρους μας. Καλύψαμε άμεσα το κενό για να προστατεύσουμε τα συμφέροντά μας. Είχαμε πολιτοφύλακες, που είναι εξτρεμιστές και συμμαχούν με Ιράν και Χεζμπολάχ να καταλαμβάνουν την Υεμένη. Ήταν πρόβλημα με τους βαλλιστικούς πυραύλους και την αεροπορία, που συνιστούσαν ευθεία απειλή για το βασίλειό της Σαουδικής Αραβίας. Κάποιος έπρεπε να κάνει κάτι επ’ αυτού και γι’ αυτό δράσαμε άμεσα. Όσον αφορά στο Ιράν είπαμε «ως εδώ και μη παρέκει». 35 χρόνια επιθετικότητας του Ιράν έναντι του βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας και των συμμάχων της είναι αρκετά. Δεν πρόκειται να το ανεχθούμε. Στην Συρία ο σκοπός μας είναι να στηρίξουμε την μετριοπαθή αντιπολίτευση και να επιφέρουμε μια αλλαγή στο σύστημα εκεί.

Όλαφ Μπρενς, euronews: Όταν αναφέρεστε σε «κενό» υπονοείτε ότι υπάρχει αδυναμία αμερικανικής παρουσίας στην περιοχή;

Αντέλ αλ Τζουμπέιρ ΥΠ.ΕΞ, Σ.Αραβίας: Όχι απαραίτητα. Είδαμε τους Χούτι να καταλαμβάνουν την εξουσία στην Υεμένη με πολύ βραδείς ρυθμούς τα τελευταία 7,8,9 χρόνια και κανείς δεν προθυμοποιήθηκε να το αντιμετωπίσει. Άρα έπρεπε να το κάνουμε εμείς. Είδαμε την σφαγή αθώων στην Συρία επί σειρά ετών και κανείς δεν έκανε τίποτα επ’ αυτού. Άρα έπρεπε εμείς να κάνουμε κάτι.

Όλαφ Μπρενς, euronews: Η απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία επέφερε μεγαλύτερη αστάθεια στην περιοχή. Πως αξιολογείτε τον ρόλο της Τουρκίας ως παράγοντα εξωτερικής πολιτικής μετά την απόπειρα πραξικοπήματος.

Αντέλ αλ Τζουμπέιρ ΥΠ.ΕΞ, Σ.Αραβίας: Το δυσάρεστο γεγονός της απόπειρας πραξικοπήματος στην Τουρκία, που απέτυχε, δεν πιστεύω ότι θα έχει διαρκή αντίκτυπο στην στάση της Τουρκίας ή στην ευμάρεια της Τουρκίας.

Όλαφ Μπρενς, euronews: Ωστόσο στις χώρες της δύσης υπάρχει μία αυξημένη ανησυχία ότι η Τουρκία μπορεί να υιοθετήσει μία απολυταρχική τακτική. Ο Υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζων Κέρι, άφησε να εννοηθεί ότι ίσως να κινδυνεύει ακόμη και η θέση της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ. Φοβάστε ότι έτσι αδυνατίζει μέτωπο στον πόλεμο κατά του αποκαλούμενου «Ισλαμικού Κράτους»;

Αντέλ αλ Τζουμπέιρ ΥΠ.ΕΞ, Σ.Αραβίας: Δεν το πιστεύω. Η Τουρκία είναι μία δημοκρατία και η βούληση του τουρκικού λαού θα εφαρμοστεί. Θα πρέπει να επιτραπεί στην Τουρκία να λάβει τα απαραίτητα βήματα για την διασφάλιση της ασφάλειάς της. Κανείς δεν αμφισβήτησε τις Ηνωμένες Πολιτείες όταν έβαλαν χιλιάδες ανθρώπους στο Γκουαντάναμο στην Κούβα. Κανείς!

Όλαφ Μπρενς, euronews: Έχετε πει πολλάκις, ότι είστε πολύ σίγουρος πως ο Πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ θα καταλήξει να φύγει. Πόσο σίγουρος είστε τώρα βλέποντας την αδυναμία κάποιων περιφερειακών παικτών, αλλά και της κατάστασης, που διαμορφώνεται στο έδαφος; Το Χαλέπι βρίσκεται πολύ κοντά στο να πέσει στα χέρια του στρατού της Συρίας.

Αντέλ αλ Τζουμπέιρ ΥΠ.ΕΞ, Σ.Αραβίας: Στο τέλος της ημέρας θα υπάρξει μία νέα Συρία, χωρίς τον Μπασάρ αλ Άσαντ. Είναι θέμα χρόνου. Θα επιτευχθεί μέσω πολιτικής διαδικασίας κάτι που θα το επισπεύσει και θα γίνει πιο ομαλά ή με στρατιωτικά μέσα, που θα είναι χρονοβόρο και κοστοβόρο όσον αφορά στους θανάτους, στην καταστροφή, στο αίμα και στην οικονομία.

Όλαφ Μπρενς, euronews:Τώρα που η πολιτική διαδικασία μοιάζει να έχει κολλήσει, ίσως να επιφέρει την στρατιωτική δράση. Τί βλέπετε ότι είναι πιο ρεαλιστικό;

Αντέλ αλ Τζουμπέιρ ΥΠ.ΕΞ, Σ.Αραβίας: Θα στηρίξουμε την μετριοπαθή αντιπολίτευση της Συρίας στρατιωτικά, αν δεν υπάρχει πολιτική διαδικασία και θα στηρίξουμε την πολιτική διαδικασία αν δεν υπάρχει στρατιωτική διαδικασία.

Όλαφ Μπρενς, euronews: Πόσο προετοιμασμένοι είστε για στρατιωτική υποστήριξη;

Αντέλ αλ Τζουμπέιρ ΥΠ.ΕΞ, Σ.Αραβίας:Έχουμε μία ομάδα κρατών που παρέχουν στρατιωτική στήριξη στην μετριοπαθή αντιπολίτευση. Συμφωνήσαμε ποιές οργανώσεις θα λάβουν στήριξη και πως. Ανέκαθεν καλούσαμε να τους δοθούν πιο ισχυρός εξοπλισμό ώστε να εκδιώξουν τον Μπασάρ αλ Άσαντ.

Όλαφ Μπρενς, euronews:Η Σαουδική Αραβία θα στείλει χερσαίες δυνάμεις;

Αντέλ αλ Τζουμπέιρ ΥΠ.ΕΞ, Σ.Αραβίας: Είμαστε προετοιμασμένοι να στείλουμε ειδικές δυνάμεις στην Συρία στο πλαίσιο διεθνούς συνασπισμού κατά του ΙΚΙΛ.

Όλαφ Μπρενς, euronews: Όταν μιλάτε για το αποκαλούμενο «Ισλαμικό Κράτος» χρησιμοποιείτε περισσότερο τον αραβικό όρο «Daesh». Τί είναι η Daesh για εσάς; Είναι ισλαμικό; Είναι κράτος;

Αντέλ αλ Τζουμπέιρ ΥΠ.ΕΞ, Σ.Αραβίας: Ούτε ισλαμικό, ούτε κράτος. Είναι ένα συνονθύλευμα εγκληματιών, ψυχοπαθών και διεστραμμένων. Δεν έχει να κάνει με το ισλάμ. Το Daesh σε σχέση με το ισλάμ είναι όπως η Κου Κλουξ Κλάν με τον χριστιανισμό. Δεν έχουν σχέση! Κάθε θρησκεία έχει ακραίους. Κάθε θρησκεία έχει φανατικούς. Αλλά δεν αντικατοπτρίζουν την θρησκεία. Το να θεωρεί κάποιος ότι η Daesh είναι κομμάτι της πίστης είναι εξοργιστικό.

Όλαφ Μπρενς, euronews: Άν είναι μία συμμορία ψυχοπαθών πως μπορούν να διοικούν όχι ένα «κράτος» αλλά μία «γεωγραφική περιοχή» για τόσ πολύ διάστημα και να αποτελεί ένα μεγάλο στρατιωτικό πρόβλημα;

Αντέλ αλ Τζουμπέιρ ΥΠ.ΕΞ, Σ.Αραβίας: Υπάρχουν πολλά παραδείγματα στην Ιστορία ψυχοπαθών, που έχουν κάνει απίστευτα πράγματα: ο Αδόλφος Χίτλερ ήταν ένας ψυχοπαθής.

Όλαφ Μπρενς, euronews: Υπεγράφη μία συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν. Η Σαουδική Αραβία ήταν πολύ επιφυλακτική. Ένα χρόνο μετά. Πως αξιολογείτε την κατάσταση τώρα;

Αντέλ αλ Τζουμπέιρ ΥΠ.ΕΞ, Σ.Αραβίας: Είπαμε ότι οποιαδήποτε συμφωνία αποτρέπει το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά, που έχει ισχυρούς και παρεμβατικούς μηχανισμούς επιθεώρησης κι έχει την πρόβλεψη επαναφοράς των κυρώσεων αν παραβεί τους όρους το Ιράν είναι καλοδεχούμενη από εμάς. Η ανησυχία, που είχαμε κι ακόμη έχουμε έχει να κάνει με τα κεφάλαια στα οποία έχει πρόσβαση το Ιράν. Αυτό που βλέπουμε είναι η ιρανική εμπλοκή σε επιθετικές ενέργειες, στήριξη της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, στην Συρία, στο Ιράκ και η προσπάθεια προμήθειας όπλων στου Χούτι. Άρα πιστεύω ότι θα πρέπει να κριθεί αν πραγματικά υπάρχει αλλαγή στην συμπεριοφ΄ρα του Ιράν ή όχι. Αλλά εμείς δεν βλέπουμε καμία.

Όλαφ Μπρενς, euronews: Αν έχετε βάσιμη καχυποψία ότι το Ιράν δεν θα εφαρμόσει τους όρους της συμφωνίας, τότε η Σαουδική Αραβία θα σκεφθεί να αποκτήσει πυρηνικά όπλα;

Αντέλ αλ Τζουμπέιρ ΥΠ.ΕΞ, Σ.Αραβίας: Η Σαουδική Αραβία θα κάνει ότι χρειάζεται για την προστασία του λαού και της χώρας Πως θα το κάνουμε ή με τί μέσα θα το κάνουμε δεν είναι κάτι, που θα το ανακοινώσουμε και σίγουρα όχι στην τηλεόραση.

Όλαφ Μπρενς, euronews: Πως εξελίσσονται οι σχέσεις Σαουδικής Αραβίας-Ισραήλ μετά την συμφωνία για τα πυρηνικά;

Αντέλ αλ Τζουμπέιρ ΥΠ.ΕΞ, Σ.Αραβίας: Δεν έχουμε σχέσεις με το Ισραήλ.

Όλαφ Μπρενς, euronews: Καμία επαφή, ούτε παρασκηνιακά;

Αντέλ αλ Τζουμπέιρ ΥΠ.ΕΞ, Σ.Αραβίας: Καμία!

Όλαφ Μπρενς, euronews: Η Σαουδική Αραβία συχνά κατηγορείται για την έμμεση ευθύνη της στην ισλαμική τρομοκρατία. Το επιχείρημα είναι ότι η Σαουδική Αραβία χρηματοδοτεί τα τεμένη σε όλον τον κόσμο κι εκπαιδεύει τους ιμάμηδες. Εκείνοι με την σειρά τους κηρύττουν την συντηρητική εκδοχή του ισλάμ, η οποία ακούσια είναι το πρόσφορο έδαφος της τρομοκρατίας. Τι απαντάτε σε αυτό;

Αντέλ αλ Τζουμπέιρ ΥΠ.ΕΞ, Σ.Αραβίας: Γιατί θα πρέπει να στηρίζουμε μία ιδεολογία της οποίας ο σκοπός είναι να μας σκοτώσει; Είμαστε ο στόχος των εξτρεμιστών. Θέλουν πρόσβαση στην Μέκκα και στην Μεδίνα. Κατά συνέπεια έχουμε υποφέρει από τις τρομοκρατικές επιθέσεις, έχουμε απώλειες προσωπικού ασφαλείας, που προσπαθεί να υπερασπιστεί τους αθώους. Είμαστε στην προμετωπίδα του πολέμου της τρομοκρατίας στην περιοχή και στον κόσμο! Κατά συνέπεια να λέει κάποιος ότι οι Σαουδάραβες χρηματοδοτούν τον εξτρεμισμό ή ιδεολογία των Σαουδαράβων τροφοδοτεί τον εξτρεμισμό είναι εξωφρενικό. Αν έχετε προβλήματα σε μία συγκεκριμένη πόλη στην χώρα σας μπορείτε να κλείσετε τα ισλαμικά κέντρα. Μην κατηγορείτε τους άλλους Αν συμβαίνει στην χώρα σας, είναι δικό σας λάθος!

Σύντομο βιογραφικό του Σαουδάραβα ΥΠ.ΕΞ., Αντέλ αλ Τζουμπέιρ

• Ο Αντέλ αλ Τζουμπέιρ είναι Υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας από το 2015
• Είναι ο πρώτος Υπουργός Εξωτερικών της χώρας, που δεν ανήκει στην βασιλική οικογένεια
• Σπούδασε σε πολλές χώρες κι εκτός από την αραβική γλώσσα μιλά εξαιρετικά αγγλικά και γερμανικά
• Το 2011 επέζησε δολοφονικής απόπειρας, που αποδίδεται σε πράκτορες των ειδικών δυνάμεων των Φρουρών της Επανάσταση.

euronews