Στην Ελλάδα δεν έγινε ούτε ενίσχυση του ΕΣΥ, ούτε και ο έλεγχος της αγοράς από το Κράτος. Όχι λόγω ανικανότητας της κυβέρνησης Μητσοτάκη, αλλά λόγω της νεοφιλελεύθερης ιδεοληψίας για δήθεν αυτορρύθμιση της αγοράς και λόγω της στρατηγικής επιλογής για ιδιωτικοποίηση του δημόσιου συστήματος υγείας.
Στην Ελλάδα δεν έγινε ούτε το ένα (ενίσχυση του ΕΣΥ), ούτε το άλλο (έλεγχος της αγοράς από το Κράτος). Όχι λόγω ανικανότητας της κυβέρνησης Μητσοτάκη, αλλά λόγω της νεοφιλελεύθερης ιδεοληψίας για δήθεν αυτορρύθμιση της αγοράς και λόγω της στρατηγικής επιλογής για ιδιωτικοποίηση του δημόσιου συστήματος υγείας. Η έλλειψη πολιτικής βούλησης για γενναία επένδυση στο ΕΣΥ και στο ανθρώπινο δυναμικό του, οδήγησε στην υγειονομική τραγωδία των 35.000 θανάτων στην πανδημία, στην πλήρη αποδιοργάνωση των νοσοκομείων και των δομών ΠΦΥ και στο κύμα παραιτήσεων και φυγής γιατρών από το ΕΣΥ και από τη χώρα. Ενώ η απροθυμία έγκαιρης απαγόρευσης των παράλληλων εξαγωγών φαρμάκων και η ανοχή στην κερδοσκοπική συμπεριφορά παραγόντων της αγοράς (κυρίως των ιδιωτικών φαρμακαποθηκών), οδήγησε -ταυτόχρονα προφανώς με τους υπόλοιπους παράγοντες που έχουν σχέση με την μειωμένη διαθεσιμότητα πρώτων υλών και με την αυξημένη ζήτηση λόγω των πολλαπλών λοιμώξεων- στη δραματική επιδείνωση του προβλήματος των ελλείψεων σε φάρμακα καθημερινής χρήσης.
Οι προειδοποιήσεις των φαρμακευτικών συλλόγων εδώ και καιρό, δεν «συγκίνησαν» κανένα. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ακολουθεί, όπως και στην ενεργειακή και πληθωριστική κρίση, την ίδια αποτυχημένη «συνταγή» : δεν παρεμβαίνει έγκαιρα και δραστικά στην αγορά, επικαλείται τη διεθνή διάσταση του προβλήματος, και στη συνέχεια, όταν ξεφύγει τελείως η κατάσταση, αναγκάζεται να πάρει αποσπασματικά, ατελή και γι’ αυτό αναποτελεσματικά μέτρα. Ο ΕΟΦ πριν ένα χρόνο αποφάσισε άρση απαγορεύσεων εξαγωγών εν μέσω ελλείψεων και το ΙΦΕΤ έχει μπει παράνομα στο ίδιο κερδοσκοπικό παιγνίδι όπως και οι φαρμακαποθήκες.
Με άλλα λόγια, επιβεβαιώνεται ότι και στο μείζον θέμα των ελλείψεων φαρμάκων ισχύει το σλόγκαν «είναι ο νεοφιλελευθερισμός ηλίθιε», κατά το «είναι η οικονομία ηλίθιε – It’s economy stupid» που χρησιμοποίησε το 1992 ο James Carville, σύμβουλος επικοινωνίας του Προέδρου Κλίντον. Αυτό λοιπόν που χρειάζεται είναι μια νέα στρατηγική σε ευρωπαϊκό αλλά και σε εθνικό επίπεδο, που θα αμφισβητεί το μοντέλο έρευνας, παραγωγής και διάθεσης φαρμάκων που χρεωκόπησε και θα διασφαλίζει την ισότιμη πρόσβαση όλων των ασθενών σε όλες τις χώρες, τόσο στα παλιά και αποτελεσματικά φάρμακα, όσο και στη φαρμακευτική καινοτομία.
Σε εθνικό επίπεδο η κρίσιμη προτεραιότητα σήμερα είναι ο αυστηρός και συστηματικός έλεγχος της αγοράς. Εκτός από την αυτονόητη επ’ αόριστον απαγόρευση των παράλληλων εξαγωγών, απαιτείται επίσης:
- Ο συνεχής έλεγχος από τον ΕΟΦ των αποθεμάτων των φαρμακαποθηκών και ο real time έλεγχος των πωλήσεων τους.
- Η αυστηρή τήρηση της υποχρέωσης των φαρμακευτικών εταιρειών και των φαρμακαποθηκών για αποθέματα τρίμηνης διάρκειας.
- Η δημιουργία «εθνικού αποθέματος» σε ζωτικής σημασίας φάρμακα όπως αντιβιοτικά, αναλγητικά-αντιπυρετικά, αντιφυματικά, αντιεπιληπτικά, θρομβολυτικά, ινσουλίνη κλπ.
- Η δημιουργία Παρατηρητηρίου ελλείψεων στον ΕΟΦ για την έγκαιρη παρέμβαση στην αγορά.
- Η ενίσχυση του ΕΟΦ και η εξυγίανση του ΙΦΕΤ.
Ελλείψεις φαρμάκων: «είναι ο νεοφιλελευθερισμός ηλίθιε!» https://t.co/ZzZKCRWP4l
— ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ (@TOPONTIKI) January 9, 2023
Ο Ανδρέας Ξανθός είναι Έλληνας γιατρός και πολιτικός, βουλευτής Ρεθύμνου Κρήτης με το ΣΥΡΙΖΑ, από το 2015 έως το 2019 διετέλεσε υπουργός Υγείας της κυβέρνησης Αλέξη Τσίπρα και από το 2019 εως και σήμερα είναι Τομεάρχης Υγείας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.